VTV-2 BROADCAST PROGRAMME ON METHODOLOGY IN an ELT SITUATION FOR CHILDREN IN VIETNAM. Writer: Nguyen Quoc Hung, MA

Transcription

1 1 VTV-2 BROADCAST PROGRAMME ON METHODOLOGY IN an ELT SITUATION FOR CHILDREN IN VIETNAM. Writer: Nguyen Quoc Hung, MA

2 2 HANOI 2004 NguyÔn Quèc Hïng, MA D¹y trî häc tiõng anh Ch ng tr nh ph t sãng VTV-2 vò ph ng ph p d¹y trî ViÖt Nam häc tiõng Anh. Syllabus Map CONTENTS (Môc Lôc) Part 1 Introduction Characteristics of Young Learners 1 ( Æc thï cña trî trong häc tëp) Part 2 Children Learn English 9 (TrÎ nhá häc tiõng Anh) Part 3 The MAT Method 18 (Ph ng ph p MAT) Part 4 The Challenges 27 (Nh ng Th ch thøc)

3 3 Part 5 The TPR Method 38 (Ph ng ph p TPR) Part 6 MAT & TPR 47 (Sù phèi hîp cña MAT & TPR trong gi ng d¹y trªn líp) Part 7 The CA. The DM. Let's Go: functions. The Teacher's Role: the Facilitator 55 (Ph ng ph p Giao TiÕp, Ph ng ph p Trùc tiõp, Let's Go: chøc n ng. Vai trß gi o viªn: ngêi T¹o iòu kiön) Part 8 Teach Children to Listen, Speak, Read, and Write 62 (D¹y trî häc nghe, nãi, äc, viõt) Part 9 Using the Picture Dictionary 73 (Sö dông Tù ión Tranh) Part 10 Class Observation (Dù líp) 86 METHODOLOGY IN TEACHING CHILDREN ENGLISH VTV-2 BROADCAST PROGRAMME SYLLABUS MAP PART TITLE CONTENT ILLUSTRATIONS 1. Introduction to Let's Go Let's Go syllabus 1 Introduction 2. Characteristics of young Let's Go Video 1. Unit 1 : Let's learners: children are physical, have short attention, Talk, Let's Sing. Unit 3. Unit 5 are comfortable with routines Game: Board Race and enjoy repetition, Filming a primary class learning Let's Go 1 (Doan Thi 2 Children Learn English 3 The MAT Method 1. Learning through watching, listening, imitating, doing things Brief introduction to the MAT method: Model, Action, Talk Diem school) Let's Go Video-1. Unit 4, Unit 5: Let's Talk, Let's Sing Flashcards LG-1 Let's Go Games: Bingo, Command Chain. Filming a primary class learning Let's Go 1 (Doan Thi Diem school): Let's Learn & Let's Learn Some More Let's Go Video 1: Unit 6, Unit 7: Let's Talk. Let's Sing Filming a primary class

4 4 4 The Challenges The challenges to the Vietnamese teachers and how to improve their English (natural speed, natural rhythm, natural intonation and good pronunciation) learning Let's Go 1 (Doan Thi Diem school): children doing exercises from different units of Let's Go 1 to illustrate M-A- T Let's Go Games: Chain Drill, Conversation Lines, Walk and Talk, Hidden Words Let's Go Video 1: Unit 1 (pronunciation practice). Let's Chant (practice rhythm). Unit 4 (pronunciation practice) Filming a primary class learning Let's Go 1 (Doan Thi Diem school): children doing exercises from different units 5 The TPR Method Language acquisition. Physical response High-speed understanding, long-term retention, zero stress, enjoyable for teachers and students. Let's Go Video 2: Unit 3. Let's Chant (Pick up your pencil) Let's Go Games: Scramble Filming a primary class learning Let's Go 1 (Doan Thi Diem school): children doing exercises from different units of Let's Go 1 to illustrate TPR.

5 5 6 MAT & TPR The combination of these two methods: Ask, Answer, Tell, Talk Let's Go Video 1. Unit 1. Unit 5. Unit 4. Let's Go Games: Find your partners Filming a primary class learning Let's Go 1 (Doan Thi Diem school): children doing exercises from different units of Let's Go Video1 to illustrate the combination of MAT & TPR. 7 Communicative Approach 8 Teach Children to Listen, speak, Read and Write 9 Using a Dictionary 10 Class Observation Building language competence: Introducing functions from the 8 units of Let's Go 2 (syllabus map) The teacher's role: facilitator. Classroom techniques in teaching the four skills Introducing OUP's Let's Go Picture Dictionary Model teaching: Let's Go-1 Unit 8 Let's Go Video-2: Let's Talk (8 units) Let's Go-1. Unit 7: Let's Learn Some More Let's Go Games: Back-to- back Telephone. Slap Filming a primary class learning Let's Go 1 (Doan Thi Diem school): children doing exercises from different units of Let's Go 1 to illustrate the functional approach Let's Go Video-2. Unit 8: Let's Talk. Let's Sing. Unit 6: Let's Talk. Unit 2: Let's Talk Wall chart. Unit 4 Level 1: Let's Learn Let's Chant: Listen Carefully Let's Go Games: Rhythm. Scrabble Filming a primary class learning Let's Go 1 (Doan Thi Diem school): children doing exercises from different units of Let's Go 1 to illustrate the teaching of the four skills Various kinds of exercises using the Let's Go Picture Dictionary to increase vocabulary and drill on the four skills Use all the components in unit 8: Let's Talk. Let's Sing. Let's Learn. Let's Learn Some More. Let's Move. Let's Listen. Let's Go Games: Delay Race. Charades

6 6 Proposed Broadcast Time Table Monday (First show) Time 22:30 Tuesday (Repeated) Time 13:00 9 August Part-1 10 August 23 August Part-2 24 August 6 September Part-3 7 September 20 September Part-4 21 September 11 October Part-5 12 October 18 October Part-6 19 October 25 October Part-7 26 October 8 November Part-8 9 November 22 November Part 9 23 November 6 December Part-10 7 December The opening show is on 9 August 2004 ACKNOWLEDGEMENT I would like to give special thanks to: The Oxford University Press who provides me with all the materials I need to write this book and the TV broadcast programme. Without their input this book could not have existed. The Vietnam Television (VTV-2) who broadcast the "Teach Children English (D¹y trî häc tiõng Anh) programme based on this book. The many hundreds of teachers I have worked with on our training courses, whose view of the teaching of children is of great appreciation. The children whose imagination and liveliness in learning is of great encouragement for me to write this book and realise the TV programme.

7 7 PART 1: Giíi thiöu (INTRODUCTION) Khi h nh thµnh mét líp d¹y tiõng, mét yõu tè quan träng chóng ta cçn quan t m, ã lµ løa tuæi. Trong quyón s ch nµy chóng t«i muèn tr nh bµy vò quy tr nh d¹y tiõng cho trî ë é tuæi ë løa tuæi tióu häc, kh c víi løa tuæi méu gi o, chóng ta ph i nãi Õn viöc thiõt kõ mét ch ng tr nh d¹y tiõng cã môc tiªu ng«n ng râ rµng. Hay nãi mét c ch kh c chóng ta cçn x c Þnh mét b n å ng liöu (syllabus map) cho tõng kho häc, tõ ã biªn so¹n mét bé s ch gi o khoa thých hîp víi løa tuæi.

8 8 Chóng ta cçn thiõt kõ mét bé s ch d¹y-häc tiõng Anh cho trî kh«ng ph i lµ ng êi b n ng vµ häc tiõng Anh lçn Çu. Chñ Ò vµ t nh huèng quen thuéc víi løa tuæi. Trong quyón s ch nµy chóng t«i sï sö dông bé s ch Let's Go cña nhµ xuêt b n Oxford (OUP) Ó minh ho¹ cho quan ióm d¹y tiõng Anh cho trî. Bé s ch nhên m¹nh vµo kh n ng giao tiõp theo mét hö thèng ng ph p cã khèng chõ, a vµo nh ng ho¹t éng giao tiõp hai chiòu. Let's Go hay bêt cø mét hö thèng s ch d¹y tiõng nµo còng Òu mang hµm ý vò ph ng ph p. Nã ßi hái ng êi thµy thùc hiön îc nh ng môc tiªu ng«n ng th«ng qua ph ng ph p gi ng d¹y. NÕu mét quyón s ch biªn so¹n theo quan ióm CA (communicative approach), nh ng gæp ng êi thµy qu say s a víi ng ph p th häc trß còng sï bþ biõn thµnh nh ng quyón s ch ng ph p biõt i (walking grammar books). Nh ng tr íc hõt chóng ta h y bµn Õn vên Ò cçn ph i quan t m lµ: Æc thï cña èi t îng cña chóng ta. H nh h nh nh mét líp ang ch i trß ch i. Æc thï cña trî trong häc tëp (CHARACTERISTICS OF THE YOUNG LEARNER) Chóng ta Òu biõt trî em rêt hiõu éng (Children are physical). TrÎ cña chóng ta thých hióu biõt c i míi th«ng qua nh ng hµnh éng do chýnh m nh lµm, råi tõ ã rót ra nh ng suy nghü vò c i míi ã, «i khi cßn cã c ch gi i thých riªng cña m nh vò c i míi. H nh hai häc sinh: b¾t tay nhau vµ nãi: How are you? I'm fine thank

9 9 V thõ giê häc ngo¹i ng ph i lµ giê a häc sinh vµo ho¹t éng giao tiõp thùc, tøc lµ häc sinh îc giao tiõp mét c ch cã Ên t îng, nh»m t¹o ra mét ph n x¹ míi, tøc lµ ph n x¹ sö dông ng«n ng míi trong t nh huèng cò. Khi trî ViÖt Nam gæp nhau th êng hái: CËu i u Êy? CËu i häc µ?,v.v. ã lµ t nh huèng trî ViÖt Nam th êng gæp, chóng ta t¹m gäi lµ t nh huèng cò. Trong cïng t nh huèng Êy, trî ng êi Anh hái How are you? VËy th Ó t¹o ph n x¹ míi nµy trong t nh huèng cò Êy, nõu chóng ta chø gi i thých vµ b¾t trî äc thuéc lßng c u: How are you? th cã thó thµnh c«ng trong chèc l t, tøc lµ thµnh c«ng trong viöc b¾t trî nh¾c l¹i óng, nh ng kh«ng t¹o îc ph n x¹ trong t nh huèng. Ó p øng víi týnh hiõu éng chóng ta cçn t¹o iòu kiön cho trî îc chýnh m nh thùc sù xö lý c c n vþ ng«n ng trong giao tiõp thùc, kh«ng thó b¾t ch íc thñ ph p èi víi ng êi lín lµ: l u kho, tøc lµ d¹y s½n mét sè méu c u, l u l¹i trong ãc, råi khi cçn mang ra sö dông. ióm thø hai lµ: trî kh«ng tëp trung îc l u (Children have short attention). Chóng ta cã thó thêy trong nhiòu cuéc héi häp cña ng êi lín, tõng nhãm tõng nhãm th thµo nãi chuyön riªng, kh«ng quan t m Õn chñ to¹ ang nãi g. ã lµ thãi quen rêt xêu, nh ng nã kh c víi con trî ë chç: ng êi lín lµm viöc ã mét c ch cã ý thøc, cßn con trî, rêt tù nhiªn. Tù nhiªn ë chç trî kh«ng cã kh n ng tëp trung t t ëng vµo mét vên Ò trong mét thêi gian dµi, kó c khi vên Ò ã lµ vên Ò rêt hêp dén. Thêi gian dµi ë trî cã khi chø lµ vµi phót ång hå. V thõ chóng ta thêy mét tiõt häc cña trî nhá chø lµ phót, trong khi ã tiõt häc cña ng êi lín lµ 60 phót hoæc 90 phót. Tr íc týnh c ch nµy, mét líp häc tiõng cçn îc tæ chøc sao cho quy tr nh häc trªn líp ph i a d¹ng vò ho¹t éng vµ ph i thay æi lu«n, kh«ng nªn Ó mét d¹ng thøc ho¹t éng, dï lµ sinh éng i ch ng n a, kðo dµi qu. Ch¼ng h¹n Chóng ta d¹y hái tªn: What's your name?

10 10 y lµ mét d¹ng thøc ho¹t éng. Chóng ta kh«ng nªn kðo dµi ph ng thøc b¾t trî hái tªn b¹n bªn c¹nh, mµ cã thó thay æi ph ng thøc nh : Mét häc sinh ngåi Çu bµn ch¹y xuèng cuèi líp hái tªn mét b¹n ngåi ë bµn cuèi. Cho mét häc sinh i ra ngoµi líp gi vê míi i vµo, mét b¹n ch¹y ra hái tªn. Cho mét nhãm øng d¹y h t bµi "What's your name?" Cho mét nhãm øng d¹y äc th bµi "What's your name?" Mét Æc thï n a cña trî lµ thých ch i mµ häc (Play to learn). iòu nµy gi o häc ph p hiön ¹i kh«ng nh ng c«ng nhën èi víi c c líp trî nhá, mµ cßn èi víi c nh ng líp lín nh häc sinh trung häc(young adults). Víi nh ng ph ng tiön hiön ¹i ngµy nay gi o häc ph p d¹y tiõng gçn nh p øng tèt nh ng nhu cçu nµy cña trî. Chóng ta cã ñ c c lo¹i h nh Ó ph t trión nh ng quan ióm trªn Häc b»ng video víi ch ng tr nh thuçn tuý ho¹t h nh. VÝ dô ch ng tr nh ph t sãng VTV-2: Muzzy in Gon olan and Muzzy Comes Back.) Häc b»ng video víi ch ng tr nh kõt hîp ho¹t h nh víi ng êi thùc. VÝ dô ch ng tr nh ph t sãng Hanoi TV: Bravo! Häc th«ng qua ch ng tr nh äc th : 100 Nursury Rhymes (Video) Häc th«ng qua c c bµi h t: Let's Chant, Let's Sing (audio tapes, OUP) Häc qua c c trß ch i: Scrabble vµ nhiòu trß ch i giíi thiöu trong bé Let's Go (OUP) Häc qua c c c u chuyön: c«gi o kó, häc trß nghe, hoæc nghe truyön qua b ng h nh: Alice in Wonderland, Cinderella, Aladin, v.v., hoæc nghe truyön qua b ng tiõng: Ali Baba and Forty Thieves (ch ng tr nh ph t sãng Vietnam Radio), v.v. Vµ cuèi cïng lµ trî cçn nh ng yõu tè læp i læp l¹i (Children are comfortable with routines and enjoy repetition). Ho¹t éng læp i læp l¹i trong häc tiõng võa dïng Ó giíi thiöu ng liöu míi võa dïng Ó cñng cè ng liöu cò. Ho¹t éng nµy khi d¹y tiõng Anh cho ng êi lín còng lµ ho¹t éng rêt cçn thiõt. Sù læp i læp l¹i kh«ng thuçn tóy lµ

11 11 nh¾c l¹i nguyªn si mét ng liöu nµo ã. ë trî nhá, chóng ta l¹i cµng kh«ng nªn sö dông h nh thøc nµy. Cïng mét ng liöu, chóng ta cã nhiòu c ch Ó cuèn chiõu. Chóng ta cã thó dïng t nh huèng kh c nhau Ó læp l¹i mét yõu tè ng«n ng. VÝ dô Mét häc sinh i vµo líp, ngåi xuèng c¹nh b¹n. S1: How are you? S2: I'm fine, thanks. Hai häc sinh i ngoµi êng, gæp nhau võa i võa nãi S1: How are you? S2: I'm fine, thanks. Chóng ta cã thó dïng c c lo¹i h nh bµi tëp kh c nhau Ó nh¾c l¹i. VÝ dô ViÕt chýnh t theo ba môc tiªu: nãi, nghe, viõt: mét d y líp äc to c u hái "How are you?", råi viõt xuèng giêy. D y líp bªn kia tr lêi "I'm fine, thank you." råi viõt xuèng giêy. Gâ tay vµo bµn, tëp äc. TËp h t bµi "How are you?". VËy lµ trong nh ng viöc lµm trªn, Ó p øng Æc thï cña trî trong quy tr nh häc tiõng, chóng ta dïng nh ng kü thuët vµ lo¹i h nh bµi tëp nh»m a trî vµo giao tiõp thùc (bring children to real communication) t¹o iòu kiön h nh thµnh mét céng ång hîp t c víi nhau trong häc tëp (establish cooperation). Còng trong m«i tr êng ã häc sinh îc tiõp xóc nhiòu víi tiõng Anh b n ng th«ng qua häc h t b»ng b ng audio hoæc/vµ video, xem b ng ho¹t éng cña c c b¹n ng êi Anh, v.v. häc sinh thùc sù trë thµnh nh ng thµnh tè tých cùc cña bµi gi ng, gi m tíi møc tèi a hiön t îng thµy quªn trß Ó tù luyön cho m nh. Thµy nãi nhiòu qu. Trong m«i tr êng häc tëp Çy kh«ng khý th n thiön nh vëy (friendly environment) ng êi thµy cã nhiöm vô t ng c êng sù th n thiön Êy, tr nh nh ng hµnh vi c u g¾t, m¾ng má häc sinh. Gi o häc ph p hiön ¹i kh¼ng Þnh sù nghiªm kh¾c th«ng qua h nh ph¹t kh«ng cã t c dông tých cùc, mµ cã lï ch a bao giê cã t c dông tých cùc èi víi trî nhá. Õn y chóng ta h y cïng nhau xem xðt mét vµi bµi häc Çu tiªn dµnh cho trî nhá. Nã p øng bèn Æc thï cña trî nh thõ nµo? Chôp l¹i Let's Talk cña Let's Go. Init 1

12 12 Nh vëy lµ ngay trong phçn giíi thiöu ng liöu What's your name? How are you? I'm fine. chóng ta nhën ra nh ng yõu tè p øng Æc thï: trî nhá kh«ng tëp trung îc l u. NÕu chóng ta chø cho trî tõng em hái tªn, råi em bªn c¹nh tr lêi th Õn em thø ba, thø t lµ b¾t Çu nhµm ch n. Trong video clip võa råi, cïng mét bµi tëp hái tªn What's your name?, chóng ta b¾t Çu b»ng sù xuêt hiön cña Andy, tù giíi thiöu tªn m nh, råi Õn Kate. Sau ã th cã sù thay æi, khi häc sinh thø ba xuêt hiön lµ b¾t Çu xuêt hiön sù giao tiõp trùc diön. Kate hái tªn vµ John tr lêi. Trong khi ã Andy kh«ng øng ngoµi cuéc mµ vén nghiªng ngã nh n ng êi b¹n míi xuêt hiön, t¹o khung c nh giao tiõp tù nhiªn. Khi Jenny, ng êi thø t xuêt hiön, th t nh huèng l¹i thay æi mét chót, häc sinh nµy Çu tiªn chø giao tiõp víi kh n gi, kh«ng biõt cã c c b¹n øng ë hµng trªn. Jenny h i giët m nh khi nghe thêy c u hái "What's your name?'. BÐ ngèng lªn tr lêi, vµ hái l¹i. Õn y chóng ta h nh thµnh mét nhãm giao tiõp. Liza xuêt hiön, vµ l¹i ng¹c nhiªn khi thêy cã «ng b¹n qu. Liza nhëp ngay vµo cuéc lµm quen nhau. Råi Õn Scott. Vµ cuèi cïng c nhãm nµy kðo kh n gi vµo nhãm cña m nh b»ng c u chµo vµ hái tªn. Tuy chø lµ mét video clip kho ng ch a Çy mét phót, vµ ng liöu n gi n, nh ng chóng ta thêy nã p øng nhu cçu (1) tù trî ho¹t éng Ó tiõp thu ng«n ng míi, (2)

13 13 ng«n ng xuêt hiön trong t nh huèng thùc, (3) thay æi h nh thøc tiõp thu yõu tè ng«n ng vµ, (4) yõu tè ng«n ng môc tiªu îc læp i læp l¹i víi cïng mét h nh thøc, nh ng thay æi thñ ph p. LÏ dü nhiªn trong mét líp häc, video clip nµy còng vén chø lµ demo (lµm méu Ó giíi thiöu), vµ chóng ta cçn a chýnh häc sinh cña chóng ta vµo ho¹t éng theo xu h íng trªn. Ó lµm îc viöc nµy, chóng ta cho häc sinh ho¹t éng theo «i (pair work), theo nhãm (group work), vµ c líp (class work) Ó häc hái vµ nãi tªn. Pair work: hai häc sinh i tõ ngoµi vµo trong líp hái vµ tr lêi tªn. (Mét vµi «i nh vëy) Group work: Ba häc sinh i tõ ngoµi vµo. Hai häc sinh ngåi s½n trong líp øng d¹y ra chµo vµ c nhãm giao tiõp. Class work: Häc sinh ngåi chç nµy ngo i lªn, ngo i xuèng, nhoµi ng êi sang bªn, hái tªn nhau. Lo¹i h nh giíi thiöu vµ luyön ng iöu nµy, chóng ta gäi lµ Presentation & Practice còng îc p dông cho nh ng ng liöu kh c, vý dô Let's Go-1, Unit 2: How are you? I'm fine, thank you. Xem trong b ng video chóng ta thêy cã sù kh c nhau vò ióm v n ho : häc sinh ng êi Anh gæp nhau ë ngoµi êng th hái: How are you? vµ tr lêi I'm fine. Thank you. Vµ trß nhá ë Anh nhiòu khi còng b¾t tay nhau nh ng êi lín. Nh»m t¹o iòu kiön cho chýnh häc sinh cña m nh ho¹t éng, chóng ta a t nh huèng nµy vµo trong líp b»ng c ch (1) t¹o ra sù gæp gì cña hai häc sinh ë cöa líp, (2) t¹o ra sù gæp gì cña mét häc sinh ngåi trong líp vµ mét häc sinh i vµo líp, (3) t¹o ra sù gæp gì cña c«gi o i vµo líp vµ häc sinh. Ng liöu míi häc trªn, th«ng qua demo vµ th«ng qua ho¹t éng cña häc sinh, l¹i cã thó th m nhëp mét lçn n a vµo häc sinh b»ng mét con êng dô chþu nhêt: ã lµ h t Ó häc. Chôp lai hai bµi h t Unit 3: This is my friend, Sarah Unit 5: I'm seven years old. Happy Birthday. (Xem nõu cã trong Let's Chant, Let's Sing th chôp c b n nh¹c)

14 14 Khi cho häc sinh cña chóng ta häc h t, iòu quan träng nhêt lµ trî ph i îc luyön äc lêi cña bµi h t mét c ch chýnh x c. Víi nh ng bµi dô h t, chóng ta cã thó bët b ng cho häc sinh h t theo mµ kh«ng cçn häc tõng c u. Sau ã nªn dùng mçi bµi h t thµnh mét tiõt môc bióu diôn, kh«ng dëp khu«n theo bµi h t trong video clip. Chóng ta l u c c tiõt môc nµy thµnh mét kho Ó cã dþp lµ mang ra bióu diôn. Ngoµi lo¹i h nh häc ch vµ h t Ó häc, mçi bµi häc cña chóng ta nªn bao gåm c trß ch i ng«n ng. Chóng ta h y quan s t mét trß ch i cña trî: Board Race. Môc Ých cña trß ch i nµy lµ cñng cè tõ vùng häc. Board Race Cã nhiòu c ch ch i, vµ têt c c c c ch ch i Òu khých lö häc sinh gîi nhí l¹i îc tõ häc. Mét trong nh ng c ch ch i lµ chia häc sinh trong líp thµnh nhiòu éi. Æt mét lo¹t phiõu tõ hoæc phiõu tranh däc theo r nh phên trªn b ng (hoæc lµ g¾n lªn b ng). Gi o viªn äc to mét tõ trong sè ã. Mçi éi mét häc sinh ch¹y ua lªn b ng, ch¹m tay vµo phiõu tõ ã. HoÆc cã c ch kh c lµ kh«ng Æt phiõu tranh lªn b ng, mµ gi o viªn äc to lªn mét tõ (chø å vët, con vët). Mçi éi mét häc sinh lªn b ng vï tranh minh ho¹ cho tõ ã. Ai vï óng th îc ióm. éi nµo cã ióm cao nhêt th th¾ng. Cã mét c ch ch i kh c n a th êng dïng cho líp Ýt häc sinh lµ cho häc sinh xõp thµnh tõng hµng tr íc b ng. Hai häc sinh øng Çu hµng b íc lªn s t b ng. Cho hai häc sinh ã mçi ng êi mét th íc kî hoæc mét bót viõt b ng. Gi o viªn äc to mét tõ lªn. Hai häc sinh ã ua nhau ch¹y lªn võa chø vµo phiõu cã tõ ã võa äc to tõ ã lªn. Häc sinh lµm óng h n (nhanh h n) îc øng l¹i ë ã, chê b¹n tiõp sau lªn ch i tiõp.

15 15 Häc sinh bþ thua trao l¹i th íc kî cho b¹n øng sau. Cø nh vëy ch i cho Õn ng êi cuèi cïng. Trong viöc häc cña trî nõu chóng ta phèi hîp îc ho¹t éng trªn líp cña c c thµy c«, víi sù khých lö vµ chø dén cña phô huynh ë nhµ, th chóng ta t¹o ra m«i tr êng lý t ëng cho häc sinh. Sù phèi hîp nµy cçn mét sù thèng nhêt, cã nh thõ míi tr nh îc cho con em m nh sù lóng tóng ph i øng gi a bè mñ vµ thµy c«. Cïng nhau tham kh o vò ph ng ph p d¹y tiõng Anh cho trî chýnh lµ gióp chóng ta gi i to îc sù kh c biöt, nõu cã. Mét giê häc kh«ng chø n gi n häc ch, nh chóng ta thêy. Chóng ta cã thó ph t trión ng liöu phong phó h n. Trong nh ng phçn sau nµy chóng t«i xin tr nh bµy nh ng ph ng ph p phæ biõn, dïng Ó d¹y tiõng Anh cho trî. Trong mçi phçn chóng t«i Òu tr nh bµy quan niöm, minh ho¹ cho nh ng quan niöm Êy b»ng c c kü thuët d¹y häc d íi mäi h nh thøc cã thó, nh nghe, nãi, äc, viõt, video clip, h t, äc th, v.v., ång thêi chóng ta cïng nhau x c Þnh nh ng b nh diön mµ ng êi thµy cçn ph i hoµn thiön m nh Ó lµm méu cho häc sinh. Trong phçn cuèi cïng, PhÇn 10 chóng ta tham kh o mét buæi häc tiõng Anh cña mét líp tióu häc. Trong PhÇn Hai, chóng t«i xin tr nh bµy quan ióm: trî víi t c ch lµ ng êi häc tiõng (language learner) th cã nh ng Æc thï g, vµ chóng ta p øng nh ng Æc thï ã nh thõ nµo.

16 16 PART 2: TrÎ nhá häc tiõng Anh (Children learn english) Khi nãi Õn häc tiõng Anh, quan niöm chung cña x héi lµ lµm sao t m îc mét thµy giái vµ mét quyón s ch gi o khoa tèt, thõ lµ cã thó häc nãi gièng îc nh ng êi Anh. ë gãc é chuyªn m«n, viöc thiõt kõ mét bé s ch, tøc lµ thiõt kõ yõu tè c b n cña mét quy tr nh gi ng d¹y trªn líp ßi hái nh ng tiªu chý rêt kh¾t khe. Kh«ng cã mét quyón s ch nµo dµnh cho têt c c c èi t îng. Kh«ng cã mét sù thó hiön trªn líp nµo lµ méu mùc cho mäi èi t îng. RÊt Ýt cã nh ng lo¹i h nh bµi tëp mµ mäi èi t îng Òu sö dông îc, vµ rêt Ýt cã nh ng t nh huèng mµ mäi èi t îng Òu khai th c tèt îc. Nãi nh vëy chóng ta còng thêy mét iòu lµ: èi t îng, hay nãi c ch kh c lµ "ng êi häc" (learner) lµ mét môc tiªu chóng ta cçn quan t m. èi t îng cña c c quan ióm ph ng ph p mµ chóng t«i tr nh bµy trong quyón s ch nµy lµ trî nhá ë é tuæi 8-12 häc tiõng Anh. Trong PhÇn Mét chóng t«i còng nãi Õn Æc thï cña trî trong häc tëp nãi chung. B y giê chóng ta cã thó nãi s u h n lµ trî nhá víi t c ch lµ mét ng êi häc tiõng (language learner) th nh thõ nµo. Trong cuèn s ch English for Primary Teachers, t c gi Mary Slattery vµ Jane Willis nãi rêt râ r»ng trî nhá trong é tuæi 8-12 ang ph t trión rêt nhanh Æc thï c biöt cña m nh. V thõ khi gi ng d¹y, ng êi thµy cµng quan t m îc nhiòu Õn nh ng Æc thï nµy, th kh n ng thµnh c«ng cµng lín. iòu thø hai mµ Mary vµ Jane nãi Õn lµ trî nhá trong é tuæi nµy còng ang häc äc vµ häc viõt tiõng mñ Î. iòu ã lµm cho nhiòu ng êi cã thó Æt c u hái: VËy viöc häc thªm mét ngo¹i ng ë giai o¹n nµy cã t c éng tiªu cùc g Õn quy tr nh tiõp thu tiõng mñ Î? Chóng ta h y lêy con sè cô thó, coi nh mét lêi b nh: ë ViÖt Nam trî häc tiõng Anh nhiòu l¾m chø cã hai buæi mét tuçn, mçi buæi 30 phót, tæng céng 60 phót/tuçn. Sè giê nµy chø lµ mét con sè qu nhá so víi tæng sè giê häc c c m«n häc b»ng tiõng ViÖt, lµ mét sè giê kh«ng ng kó g so víi tæng sè giê nãi tiõng ViÖt hµng ngµy cña trî, c ë trªn líp, c nh ng lóc i ch i, nghø ng i, vµ c trong sinh ho¹t ë nhµ. Trong m«i tr êng phi b n ng Êy, ng êi ta th êng hay nãi Õn sù t c éng tiªu cùc tõ phýa tiõng mñ Î sang ngo¹i ng, h n lµ tõ ngo¹i ng sang tiõng mñ Î. Mary vµ Jane còng nãi r»ng ë é tuæi tióu häc trî cçn îc häc tiõng qua nhiòu ph ng thøc. Hai t c gi cã Ò cëp Õn bèn ph ng thøc:

17 17 mét nhãm häc trß ang ngåi xem b ng video mét nhãm häc sinh ngåi eo tai nghe, tr íc mæt lµ mét m y ghi m. Mét lµ, häc th«ng qua nh n: WATCHING Hai häc sinh b¾t tay nhau. Ba lµ, häc th«ng qua b¾t ch íc: IMITATING Hai lµ, häc th«ng qua nghe: LISTENING H nh nh häc sinh ang ch i trß ch i Bèn lµ, häc th«ng qua lµm: DOING THINGS Trong viöc häc nµy c c t c gi cã nhên m¹nh mét ióm, kh c h¼n víi ng êi lín lµ trî nhá kh«ng cã kh n ng hióu c c quy t¾c ng ph p, kh«ng hióu îc nh ng gi i thých vò ng«n ng. Ch¼ng h¹n nh ng quy t¾c vò dïng thêi cña éng tõ. Gi sö chóng ta gi i thých thêi hiön t¹i hoµn thµnh (present perfect) dïng cho hµnh éng x y ra trong qu khø, thêi gian kh«ng x c Þnh, v.v. iòu ã thët qu trõu t îng, trî kh«ng cã kh n ng t ëng t îng ra néi dung cña quy t¾c Ó hióu îc, chø ch a nãi Õn ghi nhí îc. Ngoµi ra Mary vµ Jane cßn nhên m¹nh hai ióm Thø nhêt lµ trî nhá cã kh n ng rêt nhanh nhëy trong viöc hióu t nh huèng th«ng qua nh ng yõu tè giao tiõp kh«ng thµnh lêi (non-verbal). NhiÒu khi c«gi o chø cã mét éng t c nhá lµ trß biõt ý c«råi. iòu nµy gióp Ých rêt nhiòu cho viöc ng êi thµy sö dông nhiòu c c éng t c giao tiõp kh«ng thµnh lêi Ó iòu khión vµ iòu chønh ho¹t éng cña trß, t¹o kh«ng khý giao tiõp tù nhiªn, h¹n chõ sù can thiöp b»ng lêi cña ng êi thµy.

18 18 Thø hai lµ trî rêt thých trß ch i, h n n a cßn sö dông îc nhiòu kh n ng t ëng t îng trong khi ch i. Ch¼ng h¹n trß ch i Bingo. BINGO Trß ch i nµy t ng c êng n ng lùc ghi nhí vµ nghe hióu. Ph t cho mçi häc sinh mét b ng gåm 9 «vu«ng, ba hµng, mçi hµng ba «. Häc sinh chän 9 tõ hoæc 9 phiõu tranh (dùa trªn sè l îng tõ vùng trong bµi häc), sau ã xõp chýn tõ ã vµo 9 «cña m nh. Thu nhá 9 phiõu häc sinh bêt kú l¾p vµo 9 «nµy. Ng êi gäi (the caller) (gi o viªn hoæc häc sinh) rót mét phiõu trong sè mét lo¹t phiõu gièng nhau, vµ äc to tõ hoæc nhãm tõ ghi trªn phiõu. Häc sinh nµo cã phiõu cã tõ Êy th lët óp chiõc phiõu cña m nh xuèng (hoæc lêy giêy phñ lªn Ó che i). Häc sinh nµo che îc ba «vu«ng hoæc theo hµng ngang hoæc trªn xuèng, hoæc theo êng chðo th th¾ng cuéc.

19 19 BiÕn thó: Cã thó kh«ng dïng b ng «vu«ng. Häc sinh chø cçn xõp tõ theo cét däc vµ cét ngang. Cã thó kh«ng dïng phiõu tranh, mµ häc sinh tù viõt tõ vµo c c «cña m nh. NhiÒu khi ng êi lín chóng ta thêy trî nhá ch i nh ng trß ch i iön tö mµ chóng ta kh«ng hióu, chóng ta cho lµ ch n ng¾t, nh ng chóng vén ch i mét c ch say s a v lóc ã chóng ph t huy trý t ëng t îng theo kióu riªng cña m nh. H n n a trong trß ch i, Æc týnh tß mß cña trî nhá îc tho m n ë møc é cao. ã lµ nh ng b nh diön t¹o ra sù thu hót trî vµo trß ch i. TÊt c nh ng yõu tè trªn lµm cho c c nhµ gi o häc ph p d¹y tiõng ph i suy nghü Õn thiõt kõ nh ng ch ng tr nh d¹y tiõng ph t huy îc Æc ióm tých cùc cña trî nhá. C n o bèn kü n ng sö dông ng«n ng, nãi, nghe, äc, viõt, th chóng ta t m ra mét kü n ng cã kh n ng p øng nhu cçu thiõt kõ lµ gióp trî nhá tù m nh lµm mét c ch chñ éng, ã lµ ho¹t éng nãi. Ho¹t éng nãi gióp cho trî c héi lµm mét iòu g ã, vµ tiõp thu c i míi qua lµm viöc ã. Ho¹t éng nµy ph i îc coi lµ trung t m cña ho¹t éng trªn líp. Sau y lµ mét minh ho¹ cho kióu giíi thiöu ng liöu th«ng qua ho¹t éng nãi. Chóng ta t¹m gäi lµ quy tr nh LET'S TALK. Talk lµ yõu tè quan träng èi víi trî nhá, v nã khých lö lßng ham muèn cña häc sinh tham gia vµo ho¹t éng. øng ë gãc é chuyªn m«n, ngay tõ Çu chóng ta d¹y häc sinh nãi lµ chóng ta d¹y tæng hîp îc nh ng yõu tè ph t m, ng iöu vµ nhþp iöu, cïng tèc é nãi tù nhiªn. y lµ nh ng yõu tè xa l¹ víi trî ng êi ViÖt. Nh chóng ta thêy, trî nhá kh«ng hióu îc nh ng gi i thých ng«n ng häc, nh khi nµo th lªn giäng, träng m tõ r i vµo m tiõt thø mêy, v.v. do ã Let's Talk ph t huy ióm m¹nh cña trî lµ kh n ng giái b¾t ch íc Ó a nh ng yõu tè cã týnh quy luët vµo Çu trî. VËy ho¹t éng nãi lµ ho¹t éng phøc t¹p vµ kú c«ng. Kú c«ng v nã ph i thay hoµn toµn c i cò b»ng thãi quen míi: hµng ngµy trî nãi b»ng thanh iöu ( Æc thï tiõng ViÖt) th nay thay b»ng träng m ( Æc thï tiõng Anh), hµng ngµy trî dïng tõ vùng Ó thó hiön t nh c m ( ã lµ tiõng ViÖt) th nay dïng ng iöu ( ã lµ tiõng Anh), v.v. Trong PhÇn 1 cña ch ng tr nh nµy chóng ta cã nãi Õn yõu tè cuèn chiõu. Nã ph i îc thó hiön trong bµi häc b»ng c ch læp i læp l¹i nhiòu lçn mét yõu tè. Nh ng ng îc l¹i trî còng l¹i cã Æc thï lµ kh«ng tëp trung îc l u (short attention). Nh vëy yªu cçu cuèn chiõu kh«ng thó thùc hiön theo thñ ph p thuçn tuý nh¾c l¹i mét n vþ ng«n ng nhiòu lçn (nh èi víi ng êi lín). Hay nãi mét c ch kh c chóng ta ph i thay æi lo¹i h nh giíi thiöu mét ng liöu: cïng mét ng liöu, cïng mét môc Ých nh ng thó hiön b»ng c c lo¹i h nh kh c nhau Ó thùc hiön môc Ých cuèn chiõu. VÝ dô c c phçn Let's Talk vµ Let's Sing cña mét unit trong hö thèng Let's Go.

20 20 Thu nhá trang 10. Unit 2. Let's Talk (Let's Go 1A) Thu nhá trang 11 (mµu). Unit 2. Let's Sing (Let's Go 1A) Nh vëy trong phçn LET'S TALK chóng ta thêy c u p l¹i lêi giíi thiöu cña b¹n It's nice to meet you. îc nh¾c l¹i hai lçn. Vµ cã lï thõ lµ võa ñ Ó häc sinh ch a c m thêy ch n. LËp tøc chóng ta cho yõu tè ã îc nh¾c l¹i tíi 16 lçn th«ng qua mét bµi h t. Râ rµng èi víi mét häc sinh chãng ch n Õn u còng kh«ng thó ch n îc. Trong thiõt kõ p øng nhu cçu cuèn chiõu, viöc sö dông bµi h t lµ th«ng minh nhêt, v chø cã lo¹i h nh nµy, nõu gæp giai iöu hay chóng ta cã thó nghe nhiòu lçn mµ vén thých. Ng îc l¹i víi äc th, nghe kó chuyön... chø mét vµi lçn lµ ta thêy ñ l¾m råi. Mét ph ng thøc n a Ó p øng kh n ng thay æi lo¹i h nh nh»m cuèn hót trî nhá lµ chóng ta cã thó sö dông t nh huèng. C i khã lµ chän nh ng t nh huèng th n thuéc víi trî, nhêt lµ nh ng t nh huèng trî th êng a thých vµ cã t nh c m. Ch¼ng h¹n, chóc mõng sinh nhët cña nhau. C c vþ phô huynh cø t ëng t îng mét h«m con m nh xin i dù sinh nhët cña b¹n, nh ng kh«ng îc phðp, ta sï thêy trî buån tíi møc nµo. ý chóng t«i muèn nãi lµ t nh huèng sinh nhët lµ mét t nh huèng kh«ng nh ng quen thuéc mµ cßn cã t nh víi trî n a. Nh ng t nh huèng nh thõ lµ môc tiªu khai th c cña chóng ta. Hai phçn Let's Talk vµ Let's Sing, øng vò mæt môc Ých, lµ mét. Nã phèi hîp víi nhau Ó giíi thiöu ng liöu. Nh vëy ho¹t éng cña häc sinh vén mang týnh thô éng. Ho¹t éng chýnh vén chø lµ nh¾c l¹i iòu tai nghe m¾t thêy. ång thêi sè l îng ng liöu rêt

21 21 h¹n chõ. VÝ dô nh bµi h t s ng t c dïng Ó d¹y ng ph p, chóng ta th êng gäi lµ "H t ng ph p" (Singing grammar) kh«ng thó a nhiòu méu c u vµo mét lóc. Ó cã thó ph t trión kh n ng giao tiõp, ng êi thiõt kõ bµi häc sï ph i a thªm ng liöu míi, tr íc hõt lµ yªu cçu sè l îng tõ vùng ph i ñ p øng nhu cçu cña c c cuéc giao tiõp Þnh s½n. LÇn giíi thiöu thªm ng liöu nµy kh«ng chø n thuçn a ra ng liöu míi, nh Let's Talk vµ Let's Sing, mµ a häc sinh vµo giao tiõp thùc ngay khi tõ míi xuêt hiön. V thõ b n th n yªu cçu nµy ph i îc thùc hiön th«ng qua sù thay æi liªn tôc lo¹i h nh bµi tëp. VÝ dô viöc sö dông phiõu tõ hoæc phiõu tranh (flashcards). Chóng ta cã thó dïng phiõu (PhiÕu Gi o viªn: Teacher's Card; vµ PhiÕu Häc sinh: Student's Card) Ó thùc hiön bµi tëp trªn líp nh sau: LÇn thø nhêt Gi o viªn gi flashcard (xe ¹p, bóp bª, «t«,...) vµ ph t m tõ ã. Häc sinh nh¾c l¹i Teacher: bicycle...car...doll... ball...cassette player... Ho¹t éng nµy mang týnh nhën diön ng«n ng. LÇn thø hai Gi o viªn g¾n flashcard lªn b ng. Gi o viªn chø vµo mét flashcarrd vµ äc to tõ ã lªn. NÕu tõ gi o viªn äc óng víi tranh th c líp nh¾c l¹i. NÕu kh«ng c líp ngåi im læng. Ho¹t éng nµy võa nhën diön, võa s n sinh, nh ng vén cßn ë møc é b¾t ch íc. LÇn thø ba Gi o viªn i quanh líp víi tëp flashcard trong tay. Gi cho mét häc sinh rót mét flashcard, råi gi lªn, hái "What's this?". C líp ång thanh tr lêi "It's a (doll)". Cã thó cho häc sinh rót flashcard hái "What's this?" vµ c líp (hoæc mét häc sinh kh c) tr lêi. Ho¹t éng nµy thùc sù a häc sinh vµo giao tiõp. Nh vëy lµ sau phçn Let's Talk vµ Let's Sing häc sinh îc a vµo quy tr nh häc, gäi lµ Let's Learn, mét c ch tù nhiªn. Quy tr nh Let's Learn, vµ sau ã lµ Let's Learn Some More cã môc Ých chñ yõu lµ më réng vèn tõ vùng cçn thiõt cho c c cuéc giao tiõp theo thiõt kõ. ã lµ nh ng cuéc giao tiõp trong t nh huèng quen thuéc cña häc sinh. Õn y vai trß cña häc sinh më réng h n lµ tù m nh îc tham gia vµo giao tiõp, nh ng vén dõng ë chç ho¹t éng cã khèng chõ.

22 22 ThÕ th, chóng ta ph i tiõn dçn Õn nh ng b íc quan träng h n lµ häc sinh îc ho¹t éng tù do h n th«ng qua vai trß t¹o iòu kiön cña ng êi thµy (facilitator). Vai trß nµy dùa trªn c c kü thuët cña James Asher (Ph ng ph p TPR: Total Physical Response). C c kü thuët chñ yõu cña TPR lµ dùa vµo mönh lönh. C së lý luën cña TPR lµ trong thõ giíi thùc, mönh lönh kh«ng ph i lóc nµo còng lµ nh ng mönh lönh n lî, mµ th êng îc a ra thµnh mét chuçi. VÝ dô khi ta hái mét ai ã cã biõt lµm viöc g kh«ng, nõu ng êi ã tr lêi lµ kh«ng, th chóng ta sï a ra mét chuçi mönh lönh Ó h íng dén ng êi ã lµm viöc Êy. VËy lµ thùc hiön kü thuët a chuçi mönh lönh vµo trong líp häc sï t¹o iòu kiön p øng Æc thï cña trî nhá lµ häc th«ng qua viöc lµm, mµ viöc lµm nµy l¹i lµ mét ho¹t éng gièng nh êi sèng thùc. PhÇn nµy chóng ta t¹m Æt tªn lµ Let's Move. Khi thùc hiön bµi tëp trªn líp, ióm xuêt ph t cã thó lµ nh ng mönh lönh n lî. VÝ dô C nh 1 Mét häc sinh cçm yo-yo øng trong t thõ chuèn bþ ch i. C«gi o ra lönh Play with a yo-yo. Häc sinh b¾t Çu ch i. C nh 2 Hai häc sinh S1 & S2 øng èi diön nhau. S1 cçm qu bãng trong t thõ s½n sµng nðm. C«gi o ra lönh Throw the ball. S1 nðm bãng. C nh 3 Hai häc sinh S1 & S2 øng èi diön nhau. S1 nðm bãng i råi, nay øng trong t thõ chê b¾t bãng. C«gi o ra lönh Catch the ball. (S2 nðm bãng). S1 b¾t qu bãng. ã lµ mönh lönh riªng lî. Nhµ thiõt kõ ch ng tr nh häc sï ph i tiõn tíi b íc thø hai, b íc gçn gòi víi cuéc sèng, tøc lµ thiõt kõ mét chuçi mönh lönh trong mét t nh huèng hîp lý, vý dô d íi h nh thøc häc sinh nµy d¹y häc sinh kia lµm mét viöc g ã. H y chän mét ho¹t éng cã nhiòu kh u thùc hiön. VÝ dô, vï con mìo. (Draw a cat.) Bµi tëp nµy îc thùc hiön trªn líp nh sau S1 øng d¹y hái häc sinh S2 ë bµn èi diön. A. Can you draw a cat?

23 23 S2. No, I can't S1. Follow me, please. (S1 dén S2 lªn b ng. S1 vï hai vßng trßn, mét vßng trßn to (th n con mìo), vµ mét vßng trßn nhá ë trªn ( Çu con mìo). Sau ã lçn l ît ra lönh cho S2 vï tõng bé phën S1. Now, draw two ears S1. Now draw two eyes S1. Now draw a nose S1. Draw a mouth vï h nh con mìo S1. Draw a tail. S1. Draw four legs S1. Well. This is a cat. Ho¹t éng nh trªn thët n gi n, vµ êi thùc nhiòu khi còng n gi n nh vëy th«i. Cã mêy ai trong chóng ta l¹i kh«ng bao giê d¹y con c i m nh vï mét c i g Êy. Trong 34 trß ch i thiõt kõ cho ch ng tr nh d¹y tiõng Anh cho trî, hö Let's Go, chóng ta thêy cã nh ng trß ch i thých hîp dïng cho môc Ých nµy. VÝ dô Command Chain Trß ch i ã tiõn hµnh nh sau Command Chain Häc sinh øng thµnh tõng vßng trßn 8-10 ng êi. B¾t Çu ra lönh vµ lµm theo lönh. T: Bend your knees. Mét häc sinh øng trong vßng nh¾c l¹i mönh lönh, lµm theo lönh, råi ra thªm mét lönh n a. S1: Bend your knees. Hands on your head. Häc sinh thø hai nh¾c l¹i vµ lµm hai mönh lönh trªn råi ra thªm mét mönh lönh cña m nh (lµ ba). S2: Bend on your knees. Hands on your head. Hands on your eyes. Häc sinh thø ba nh¾c l¹i vµ lµm ba mönh lönh trªn råi ra thªm mét mönh lönh cña m nh (lµ bèn). S3: Bend on your knees. Hands on your head. Hands on your eyes. Touch your toes. Trß ch i cø tiõp tôc nh vëy b»ng c ch ng êi sau nh¾c l¹i vµ lµm têt c nh ng mönh lönh cña nh ng ng êi tr íc råi céng thªm mét mönh lönh cña m nh. Th êng chø ch i Õn ng êi thø ba råi quay l¹i tõ Çu, nõu kh«ng sè l îng mönh lönh nhiòu qu, häc sinh khã nhí, hoæc lçm lén, t¹o ra kh«ng khý lóng tóng, mêt vui.

24 24 Nh vëy lµ chóng ta ióm qua quan ióm thiõt kõ ch ng tr nh häc, thó hiön qua nh ng giê ho¹t éng trªn líp cña trî nhá. Nã cã nh ng ßi hái rêt Æc thï, kh«ng cã ë nh ng líp ng êi lín. ång thêi nã còng thó hiön îc tiªu chý cña mét líp d¹y tiõng: thµy lµ ng êi t¹o iòu kiön. Ho¹t éng cña häc sinh b¾t Çu tõ b íc tiõp thu thô éng (Let's Talk. Let's Sing), Õn chç giao tiõp cã khèng chõ (Let's Learn. Let's Learn Some More), råi Õn chç giao tiõp tù do h n, thùc h n (Let's Move) Mét kho häc kióu ã xuêt ph t tõ u? Tr íc hõt nã xuêt ph t tõ môc Ých cña trî häc tiõng Anh, häc giao tiõp th«ng th êng. Hai lµ nã xuêt ph t tõ yªu cçu cña Æc thï ng êi häc lµ trî nhá. Vµ sau ã lµ ph ng ph p. BÊt cø mét kho häc nµo, thó hiön b»ng mét bé s ch, ph i thùc hiön îc ý å vò ph ng ph p cña t c gi. Æc biöt lµ d¹y trî nhá, ph ng ph p cña thµy c«ãng vai trß quan träng bëc nhêt. y chýnh lµ ióm mµ chóng ta sï cïng nhau b¾t Çu t m hióu trong PhÇn Ba.

25 25 PART 3: ph ng ph p MAT (the MAT method) MODEL - ACTION - TALK Nh n nhën ë gãc é chuyªn m«n, khi b íc vµo mét quy tr nh µo t¹o ngo¹i ng, iòu Çu tiªn chóng ta cçn ph i nãi Õn lµ môc Ých häc tëp cña trß vµ ph ng ph p gi ng d¹y cña thµy. VÝ dô mét ng êi l i xe häc tiõng Anh mµ thµy d¹y nh d¹y mét sinh viªn ¹i häc, tçm ch ng trých có, i s u vµo ph n tých ng ph p th chø lµm ng êi häc thªm lóng tóng, hiöu qu thêp. ë mét gãc é kh c, chóng ta còng kh«ng thó kh¼ng Þnh r»ng víi mét môc Ých th chø cã mét ph ng ph p, v ph ng ph p gi ng d¹y phô thuéc vµo nhiòu yõu tè kh c n a, vý dô yõu tè løa tuæi. Víi cïng mét môc Ých d¹y giao tiõp b»ng lêi, nh ng líp ng êi lín tuæi vµ líp trî nhá ßi hái hai ph ng ph p rêt kh c nhau, chø kh«ng h¼n chø lµ thñ ph p. Trong PhÇn Ba nµy, chóng t«i muèn bµn Õn ph ng ph p d¹y trî häc tiõng Anh. ë y chóng t«i muèn Ò cëp Õn viöc d¹y trªn líp (classroom teaching). Khi nãi Õn quy tr nh d¹y trªn líp, nhµ gi o häc ph p næi tiõng Dianne Larsen- Freeman nãi r»ng tr ch nhiöm cña ng êi thµy kh«ng ph i chø lµ giíi thiöu ng liöu mµ chñ yõu ph i lµ t¹o iòu kiön cho c c ho¹t éng trong nhãm nhá, hoæc luyön theo «i. Trong nh ng ho¹t éng ã häc sinh cã c héi t ng t c. èi víi d¹y trî nhá, t t ëng ph ng ph p nµy l¹i cµng thých hîp. ã còng lµ t t ëng chñ yõu cña ph ng ph p MAT, tøc lµ: Model (Lµm méu), Action ( éng t c c thó), Talk (nãi), mµ chóng ta cïng xem xðt h«m nay. Ph ng ph p nµy do Ritsuko Nakata x y dùng nªn. MAT nhên m¹nh vµo viöc sö dông hµnh éng vµ lµm méu, luyön kü, gióp cho häc sinh x y dùng îc kü n ng sö dông tiõng mét c ch tèi a víi mét l îng thêi gian tèi thióu, dï lµ ë tr nh é b¾t Çu. M=Model, nãi vò ho¹t éng lµm méu cña ng êi thµy trªn líp. Lµm méu mét c ch râ rµng vµ Çy ñ lµ mét yõu tè quan träng gióp häc sinh hióu îc m nh ph i lµm g trong mét sè ho¹t éng trªn líp. Bµi luyön cµng phøc t¹p bao nhiªu, viöc lµm méu cµng ph i cèn thën, chu o vµ râ rµng bêy nhiªu, tr íc khi a häc sinh vµo luyön. Sau y lµ mét vý dô vò lµm méu khi d¹y vò mçu s¾c.

26 26 MODEL-1 A. Môc Ých Giíi thiöu c c mµu: xanh l c y, á, vµng, en, tr¾ng, xanh da trêi, n u. H íng dén häc sinh c ch luyön bµi tëp nµy B. Yªu cçu B íc 1 Gi o viªn dïng éng t c (dïng con rèi) Kh«ng gi i thých b»ng tiõng ViÖt Gi o viªn g¾n c c h nh vu«ng (hoæc h nh trßn mçu lªn b ng) theo hµng ngang. Gi o viªn lång hai con rèi mµu kh c nhau vµo hai tay. Coi y lµ hai nh n vët: Rèi en (hái) vµ Rèi Vµng (tr lêi) Chôp nh hai con rèi Rèi en (chø vµo mµu á. Giäng gi o viªn nãi): What colour is this? Rèi Vµng (gët gët. Giäng gi o viªn nãi): It's red. TiÕp tôc lµm nh vëy víi têt c c c mµu.

27 27 B íc 1 Gi o viªn gäi mét häc sinh lªn, a cho häc sinh nµy Rèi Vµng (tr lêi) Gi o viªn víi Rèi en chø vµo mµu xanh da trêi: What colour is this? Häc sinh víi Råi Vµng gët gët: It's blue. Cã nhiòu c ch Ó lµm méu giíi thiöu ng liöu míi. HoÆc lµ gi o viªn cïng con rèi (puppets) lµm méu, hoæc lµ gi o viªn cïng häc sinh lµm méu. Lµm nh vëy lµ chóng ta thay æi h nh thøc thó hiön, t¹o sù hµo høng cho häc sinh. Trong viöc lµm méu c c éng t c cña gi o viªn ph i râ rµng, røt kho t vµ ph n biöt, vý dô con rèi hái ph i chø th¼ng óng vµo mét mµu, kh«ng nªn l ng võa quay Çu nh n häc sinh, võa chø vµo b ng, cã khi ta chø vµo kho ng gi a hai mµu. Con rèi tr lêi ph i tá ra hióu, biõt c u tr lêi, thó hiön b»ng éng t c gët gët Çu. Lµm méu lµ ho¹t éng rêt quan träng v lµm méu tèt chóng ta ¹t îc nh ng thµnh c«ng sau y: TiÕt kiöm îc thêi gian, häc sinh hióu îc ngay néi dung ng liöu qua éng t c vµ lêi nãi cña ng êi thµy. Häc sinh hióu îc khi luyön m nh ph i lµm g. Lµm méu gióp ng êi thµy dïng toµn tiõng Anh Ó gi ng gi i mét cêu tróc, mét ho¹t éng, vµ chø dén c ch luyön tëp cho häc sinh, kh«ng cçn viön Õn tiõng mñ Î. Chóng ta còng cã thó lµm méu theo mét ph ng thøc kh c nh sau: MODEL-2 A. Môc Ých Giíi thiöu d¹ng thøc sè Ýt vµ sè nhiòu H íng dén häc sinh c ch luyön bµi tëp nµy B. Yªu cçu Gi o viªn dïng éng t c (dïng con rèi) Kh«ng gi i thých b»ng tiõng ViÖt

28 28 Gi o viªn g¾n flashcards lªn b ng theo hai cét èi nhau sè Ýt vµ sè nhiòu: Chôp nh thu nhá nh ng phiõu cã h nh nh sau y (PhiÕu Häc sinh) 1 bót ch - 2 bót ch 1 con bóp bª- 3 con bóp bª 1 c i tèy- 4 c i tèy 1 qu t o - 3 qu t o 1 cassette - 4 cassettes Chó ý: cã thó thay b»ng nh ng vët thó kh c cã trong PhiÕu häc sinh. Môc Ých: 1 tranh sè Ýt, mét tranh sè nhiòu

29 29 Gi o viªn dïng tay ph i lêy flashcard 1 bót ch, gi lªn vµ nãi to: A pencil. Bá xuèng. Gi o viªn dïng tay tr i lêy flashcarrd 2 bót ch, gi lªn nãi to: Pencils. Bá xuèng. Cø lµm nh vëy cho Õn cæp cuèi cïng. Ó lµm méu mét ho¹t éng luyön tiõng, ng êi thµy nhiòu khi ph i di chuyón vþ trý cña häc sinh, a häc sinh vµo vþ trý cçn thiõt cho bµi luyön, vµ h íng dén häc sinh ph i nãi g. VÝ dô, nõu bµi tëp ßi hái häc sinh ph i øng lén xén Ó t¹o ra mét t nh huèng giao tiõp tù nhiªn, ng êi thµy ph i Èy mét sè häc sinh i quanh phßng, nhiòu khi ph i dïng vai hých nhñ ra hiöu cho häc sinh tõ chç nä chuyón sang chç kia. Lµm nh vëy häc sinh cã thó tiõn hµnh îc c nh ng bµi tëp phøc t¹p. Ch¼ng h¹n khi häc sinh luyön nãi th«ng qua trß ch i Walk and Talk. Walk and Talk Æt quanh líp mçi chç hai phiõu: mét PhiÕu Häc sinh vµ mét PhiÕu Gi o viªn (kh«ng gièng nhau). Häc sinh tõng «i i quanh líp häc. Khi nghe gi o viªn h«to "Stop!", mçi «i ph i dõng l¹i tr íc mét «i phiõu, tiõn hµnh hái-tr lêi, sö dông phiõu nh mét yõu tè gîi ý. VÝ dô Chôp PhiÕu con mìo Chôp PhiÕu con Õch Gi o viªn h«"stop" S1 vµ S2 øng l¹i tr íc mét «i phiõu con mìo vµ con Õch. S1 (chø vµo phiõu Çu tiªn): What's this? S2: It's a cat. What's this? S1: It's a frog.

30 30 Trong trß ch i nµy, ng êi thµy ph i hoµ m nh vµo dßng häc sinh i i l¹i l¹i trong líp. Ng êi thµy võa ph i iòu khión trß ch i b»ng nh ng mönh lönh "Stop.", võa ph i Ó m¾t iòu chønh häc sinh, chç nµy «ng qu, chç nµy th a qu, «i nµy ch i kh«ng óng luët, «i kia kh«ng chþu lµm bµi tëp mµ nãi chuyön riªng, v.v. VËy th vai trß lµm méu kh«ng chø thuçn tóy lµ a ra méu ng«n ng, mµ cßn a häc sinh vµo quy tr nh tiõp thu vµ thùc hiön méu cña m nh a ra. Lµm méu kh«ng ph i lóc nµo còng lµ gi o viªn hoæc häc sinh. èi víi nh ng ch ng tr nh häc cã x y dùng video th nh ng méu thó hiön trong video clip còng thuéc quy tr nh lµm méu. Lóc nµy ng êi thµy d¹y trªn líp ph i tën dông lîi thõ cña nh ng méu nµy, ã lµ: tiõng nãi cña ng êi b n ng, ng«n ng kh«ng thµnh lêi cña ng êi b n ng (vý dô nhón vai, gi ngãn tay c i lªn, v.v.) Chóng ta cïng quan s t mét méu thó hiön b»ng video Chôp s ch Let's Go Student 1B: Unit 7. PhÇn Let's Talk: I'm hungry Chôp s ch Let's Go Student 1B: Unit 7. PhÇn Let's Sing: What do you want? VËy lµ Hai phçn Let's Talk vµ Let's Sing chóng ta giíi thiöu chýnh lµ mét lo¹i lµm méu. Lo¹i nµy kh c víi ho¹t éng lµm méu do gi o viªn thùc hiön trªn líp ë chç: 1. Giäng nãi b n ng. 2. îc thó hiön b»ng nh ng b¹n cïng nhãm tuæi, t¹o ra sù gçn gòi gi a ng êi lµm méu vµ ng êi tiõp thu méu.

31 31 3. Sù thó hiön rêt tù nhiªn cña ng êi b n ng, víi nh ng nðt v n ho riªng, g y Ên t îng cho ng êi häc. Nãi tãm l¹i Ph ng ph p MAT ph t huy îc ba lîi thõ cña ho¹t éng lµm méu Ó truyòn th«ng tin tíi häc sinh mét c ch thµnh c«ng: TiÕt kiöm thêi gian gi ng gi i. Tr nh lµm häc sinh lóng tóng Kh«ng ph i dïng tiõng mñ Î. Chuçi ho¹t éng tiõp theo cña ph ng ph p MAT lµ ACTION ë y gi o viªn thùc hiön vai trß t¹o iòu kiön cña m nh Ó a häc sinh vµo ho¹t éng. èi víi ph ng ph p MAT, ho¹t éng ë y cã nghüa lµ ë giai o¹n míi b¾t Çu häc, häc sinh sö dông c c éng t c cña c c bé phën c thó, vµ dïng cö chø Ó tiõp thu (understand). vµ ghi nhí, l u gi (retain) c c yõu tè ng«n ng. Sau nµy h nh thøc lµm éng t c n thuçn sï îc dçn dçn thay thõ b»ng nh ng ho¹t éng phøc t¹p h n d íi h nh thøc: ho¹t éng c häc, ho¹t éng cã khèng chõ vµ ho¹t éng tù do. Dïng éng t c c thó vµ cö chø gióp häc sinh kých ho¹t îc b n cçu n o ph i, ghi nhí îc dô dµng h n vµ nhanh h n, t¹o kh n ng gîi nhí khi gæp t nh huèng t ng tù còng dô dµng h n, vµ nhêt lµ l u gi ng liöu îc l u h n. y chýnh lµ yªu cçu cña quy tr nh häc ngo¹i ng, ã lµ Ghi nhí (remember) Gîi nhí (recall) Duy tr (retain) Còng nhê vëy, khi häc sinh qua giai o¹n Çu, giai o¹n tiõp thu ng«n ng qua éng t c, c c ho¹t éng nghe-nãi mang l¹i kõt qu tých cùc ë trªn líp. Ch¼ng h¹n sau khi îc giíi thiöu danh tõ sè Ýt sè nhiòu, vµ c u hái sè nhiòu What are these? häc sinh b¾t Çu ho¹t éng giao tiõp nh sau 1. H nh thøc ho¹t éng thø nhêt lµ thuçn tuý Hái-Tr lêi hái. S2 tr lêi. a. Pair work: Dïng PhiÕu Gi o viªn sè ( å dïng trªn líp, sè nhiòu). S1 S1: What are these? S2: They're (tables) 2. H nh thøc thø hai lµ NhËn diön-hái-tr lêi b. Group work: Mét nhãm häc sinh kho ng 10 ng êi. Dïng PhiÕu Gi o viªn vµ PhiÕu häc sinh ( å dïng trªn líp).

32 32 Gi o viªn gi cao mét phiõu (vý dô PhiÕu Gi o viªn sè 39) Häc sinh t m óng å vët ã trong PhiÕu Häc sinh cña m nh råi gi cao lªn. (Kh«ng nãi) T: What are these? C nhãm ång thanh: They're crayons 3. H nh thøc thø ba lµ LuyÖn hái-tr lêi theo tèc é nãi quy Þnh. Õn y häc sinh tiõp tôc luyön hái- p nh ng h¹n chõ thêi gian. VÝ dô luyön hõt 16 phiõu trong vßng 2 phót. Nh vëy lµ c ba ho¹t éng trªn thùc ra Òu lµ ãng vai giao tiõp (rolr-play). Nh ng nã tiõn tõ chç giao tiõp cã týnh bµi tëp trªn líp Õn chç giao tiõp theo tèc é giao tiõp tù nhiªn. Môc tiªu nµy chóng ta sï bµn tiõp trong bµi sau. Ho¹t éng ãng vai giao tiõp cã thó tiõn hµnh d íi mét h nh thøc tù do h n, mang kh«ng khý vui ch i cña trî h n. ã lµ bµi tëp Conversation lines Conversation Lines Häc sinh øng thµnh hai hµng song song vµ èi diön nhau. Mçi häc sinh cçm mét sè å dïng trong líp, vý dô bót viõt b ng, th íc kî, tèy, v.v. S1 hái How many (crayons)? S2 Õm bót vï ang cçm trong tay vµ tr lêi, (Three) (crayons). C c hµng b íc mét b íc theo chiòu ng îc nhau (nh vëy lµ æi ng êi héi tho¹i). TiÕp tôc luyön nh trªn. Kh u cuèi cïng cña ph ng ph p MAT lµ TALK TALK lµ ho¹t éng ph t huy kh n ng nãi. Nã ßi hái mét ho¹t éng tæng hîp vò sö dông ng«n ng. Ng êi nãi ph i huy éng vèn tõ vùng cçn dïng Õn, gîi nhí quy t¾c ng ph p cã liªn quan Ó g¾n kõt c c n vþ tõ vùng Êy thµnh c u thó hiön ý nghüa cña m nh, vµ vën dông nh ng quy t¾c ph t m Ó thó hiön thµnh lêi. Nh vëy TALK kých ho¹t b n cçu n o bªn tr i cña bé ãc. Chóng ta biõt b n cçu n o tr i chøa c c vïng ng«n ng quan träng. iòu thø hai lµ TALK kých thých sù n ng næ cña trî nhá ngay tõ khi b¾t Çu bµi tëp. èi víi trî em ViÖt Nam TALK cßn gióp thµy c«gi i to îc sù nhót nh t cña mét sè häc trß, a nh ng häc trß hay e thñn vµo céng ång, hîp t c víi céng ång trong häc tëp. iòu thø ba lµ TALK gióp häc sinh luyön ph t m, tiõn gçn tíi chuèn Anh, Mü trong giao tiõp. iòu nµy chóng ta ph i bµn Õn s u h n trong PhÇn 4.

33 33 Nh vëy lµ TALK t¹o c héi cho häc sinh thay æi thãi quen ph t m. Qu tr nh nµy còng lµ mét qu tr nh gîi týnh tß mß cña häc sinh, v häc sinh gæp toµn nh ng hiön t îng míi, ch a gæp bao giê, ång thêi TALK còng lµ ho¹t éng g y høng thó khi sù tß mß Êy îc tho m n. Ó lµm méu TALK, chóng ta cã thó sö dông h nh thøc nãi, vµ h t: Let's Talk vµ Let's Sing. Chóng ta Ò cëp Õn hai ho¹t éng lµm méu nµy ë trªn. TiÕp sau phçn lµm méu Talk lµ ho¹t éng TALK cña häc sinh trong líp. TALK diôn ra d íi h nh thøc luyön theo «i (pair work), hoæc theo nhãm (group work), hoæc luyön c líp (class work), TALK cã thó lµ mét bµi tëp ãng vai giao tiõp c häc, tøc lµ nh¾c l¹i nguyªn si néi dung vµ th i é cña nh n vët trong b ng. VÝ dô Hai häc sinh luyön o¹n héi tho¹i theo video clip S1: How's the weather? S2 (chø vµo tranh) It's sunny. S1 (chø vµo qu bãng) Let's play! S2 OK LuyÖn TALK c häc th êng îc dïng cho c c bµi luyön ph t m, äc theo b ng hoæc theo thµy c«, Æc biöt lµ nh ng bµi luyön vò ng iöu vµ nhþp iöu. Sau phçn luyön c häc lµ luyön TALK mét c ch tù do h n, nh ng vén chþu sù khèng chõ vò ng«n ng (controlled practice). Ch¼ng h¹n nh bµi luyön sau y, cã tªn CHAIN DRILL Dïng PhiÕu Gi o viªn Gi PhiÕu Gi o viªn, yªu cçu häc sinh hái vµ tr lêi. T: (gi cao PhiÕu Gi o viªn 102) How many trees are there? S1: There are four trees. S1: (gi cao PhiÕu Gi o viªn 105) How many puddles are there? S2: There is one puddle. B íc cuèi cïng cña TALK lµ luyön tù do víi sù t¹o iòu kiön cña thµy hoæc thiõt bþ. Bµi tëp nµy cã thó tiõn hµnh nh bµi luyön «i (pairwork) hoæc luyön nhãm (group work). LuyÖn «i: C c «i tëp ra lönh cho nhau vï c c å vët (cho phðp nh n tranh trong s ch Ó vï) VÝ dô

34 34 S1: Draw a tree. There are two dolls in the tree. VÏ c i c y cã hai con bóp bª ë trªn c y. VÏ theo kióu trî con vï Khi tiõn hµnh mét líp häc, chóng ta th êng b¾t Çu b»ng b íc giíi thiöu ng liöu (Model). Sau ã lµ nh ng phçn luyön tëp (Action, Talk). PhÇn luyön nµy, ngoµi nh ng kü thuët nãi ë trªn chóng ta cã thó tæng hîp trong mét trß ch i, nh trß ch i sau y Hidden words Trß ch i nµy sö dông phiõu tõ hoæc phiõu tranh, vµ phiõu sè. PhiÕu sè ph i cã cì ñ to Ó cã thó phñ lªn phiõu tõ vµ phiõu tranh. G¾n phiõu ranh lªn b ng. Che mçi phiõu ã b»ng mét phiõu sè. Chia líp thµnh nhiòu éi. S1 cña éi A gäi to mét sè. Gi o viªn lët phiõu sè ã ra Ó lé phiõu tranh vµ Õm C c éi gi tay xin nãi tªn å vët/con vët trong tranh. Gi o viªn chän éi gi tay nhanh nhêt. éi nµo nãi óng, éi ã îc mét ióm. NÕu kh«ng ai nghü ra, che l¹i phiõu tranh ã. S1 cña éi B gäi to mét con sè Ó tiõp tôc ch i. Ph ng ph p MAT cã thó nãi lµ ph ng ph p gióp häc sinh häc îc nhanh h n vµ cã chêt l îng h n.

35 35 Tuy nhiªn ph ng ph p nµy ßi hái cao vò ho¹t éng nghe nãi, vµ ph i nghe nãi theo chuèn cña trî b n ng, trong ã bèn yõu tè quan träng nhêt lµ 1. Tèc é tù nhiªn (natural speed). 2. NhÞp iöu tù nhiªn (natural rhythm). 3. Ng iöu tù nhiªn (natural intonation). 4. Ph t m tèt (good pronunciation). Chóng ta sï bµn Õn bèn yõu tè nµy, vµ sù th ch thøc cña nã èi víi ng êi thµy trong PhÇn 4.

36 36 PART 4: nh ng th ch thøc (The challenges) Khi nãi Õn ph ng ph p d¹y tiõng lµ chóng ta nãi Õn nh ng c ch dén d¾t ng êi häc ¹t îc môc Ých giao tiõp b»ng sù chuèn x c cña ng«n ng môc tiªu mµ chóng ta sö dông. Sù chuèn x c ã ph i dùa trªn tiªu chý lµ ng êi Anh nãi thõ nµo. Trong qu tr nh dén d¾t trî häc tiõng Anh chóng ta ph i thó hiön sù chuèn x c ng«n ng qua c c b íc lµm méu (Model), h íng dén häc sinh ho¹t éng (Action) vµ nhêt lµ b íc huên luyön häc sinh nãi (Talk). iòu th ch thøc èi víi c c thµy c«lµ chýnh m nh ph i sö dông tiõng Anh mét c ch chuèn x c, hay nãi mét c ch kh c lµ kh«ng îc Æt m nh vµo thõ t ng ph n víi nh ng méu do c c trî ng êi Anh thó hiön b»ng video clip. Ó m b o îc iòu nµy, mét lµ chóng ta ph i cã n ng lùc nãi víi tèc é tù nhiªn (natural speed). Ng êi Anh th êng nãi lµ "Khi chóng ta nãi, chóng ta nãi víi tèc é tù nhiªn, nõu kh«ng chóng ta sï nãi ch¼ng kh c g mét r«bèt." Hai lµ chóng ta ph i nãi cã nhþp iöu cña lêi nãi (natural rhythm), tøc lµ thó hiön îc quy t¾c träng m c u. Ba lµ chóng ta ph i nãi víi ng iöu tù nhiªn (natural intonation). Trong tiõng Anh, ng iöu thó hiön t nh c m cña ng êi nãi. Vµ cuèi cïng chóng ta ph i ph t m tèt (good pronunciation). Cã thõ ng êi Anh míi hióu îc chóng ta nãi g víi hä. y còng chýnh lµ tiªu chý con em chóng ta ph i ¹t îc khi nãi tiõng Anh. VËy chóng ta h y cïng nhau t m hióu bèn tiªu chý nµy vµ t m ra ph ng h íng tù rìn luyön m nh Ó ¹t îc nh ng tiªu chý ã. B y giê chóng ta sï xem xðt b n chêt cña bèn yõu tè võa nªu ë trªn. Tr íc hõt lµ yõu tè ph t m tèt. GOOD PRONUNCIATION Khi nãi Õn pronunciation theo nghüa hñp lµ chóng ta nãi Õn ph t m tõng m vµ ph t m tõ. Nh n chung c c m tiõng Anh vµ tiõng ViÖt kh c xa nhau. Ngay c nh ng m chóng ta t ëng r»ng gièng nhau th chóng vén rêt kh c nhau. VÝ dô m / a: / trong tiõng Anh lµ m dµi, m sau, cßn m / a / trong tiõng ViÖt lµ m tr íc h n tiõng Anh. HoÆc m / d, t / trong tiõng Anh lµ m lîi, trong khi ã /d, t/ cña tiõng ViÖt lµ m r ng. HoÆc m / g / trong tiõng Anh lµ m næ, nh ng trong tiõng ViÖt l¹i lµ m s t. Chóng t«i kh«ng muèn i s u vµo chuyªn ngµnh ng m, nh ng qua ã chø muèn nãi mét iòu ng êi ViÖt nãi tiõng Anh rêt khã ¹t chuèn Anh. Tuy nhiªn cã ba iòu mµ ng êi thµy chóng ta cçn quan t m khi d¹y trî 1. Ph t m cña thµy s t gçn víi chuèn. Kh«ng nªn Ó ph t m cña m nh c ch xa chuèn Anh qu.

37 37 2. Ph i ph n biöt îc nh ng yõu tè Æc thï, vý dô sù èi lëp ng¾n-dµi gi a c c nguyªn m tiõng Anh. Mét sè m dµi, ng¾n t¹o ra sù ph n biöt vò nghüa. Ch¼ng h¹n ship (ng¾n) = tµu thuû sheep (dµi) = con cõu pull (ng¾n) = kðo pool (dµi) = c i ao 3. Ph t m óng nh ng m kh«ng cã trong tiõng ViÖt. Trong tiõng Anh cã nhiòu m kh«ng cã trong tiõng ViÖt, kó c t ng ng còng kh«ng cã, nh ng l¹i rêt th«ng dông. VÝ dô nh m / / trong tõ the, this. The cã lï lµ tõ xuêt hiön trong hçu hõt c c c u, hoæc m / / trong tõ thank you, mét c u c m n cã lï xuêt hiön th êng xuyªn nhêt trong lêi nãi cña ng êi Anh. iòu dô hióu lµ con em cña chóng ta häc trªn c së b¾c ch íc, cho nªn c ch ph t m cña chóng ta sï trë thµnh c ch ph t m cña trî. Râ rµng chóng ta kh«ng thó Ó c c trß nhá cña m nh nhën ra îc sù kh c nhau qu xa gi a ng êi b n ng vµ thµy c«cña m nh, dï lµ c m gi c. Nh vëy lµ khi d¹y äc to Ó luyön ph t m, thµy c«gi o ph i trë thµnh mét méu chuèn cho häc sinh b¾t ch íc. Cã nhiòu lo¹i h nh bµi tëp cã thó gióp c c thµy c«v ît qua îc khã kh n Ó ¹t tíi tr nh é nµy. ã lµ nh ng bµi luyön m. Tuy nhiªn c i khã kh«ng ph i thiõu bµi tëp, kh«ng ph i chóng ta kh«ng cã kh n ng, mµ th êng lµ thiõu sù kiªn tr. Còng kh«ng ph i nhiòu ng êi th êng xuyªn mçi ngµy bá ra 15 phót Ó äc theo b ng luyön m liòn trong vßng hµng n m trêi. Chóng ta h y quan s t mét bµi luyön m yellow you yard yell yield yes use (TrÝch Master Spoken English. B ng sè 1. Y-initial position. Trang 17.)