HÖ sè di truyòn vµ t ng quan di truyòn gi a Tuæi Î lçn Çu, s n l îng s a vµ tû lö mì s a cña bß lai h íng s a viöt nam

Transcription

1 HÖ sè di truyòn vµ t ng quan di truyòn gi a Tuæi Î lçn Çu, s n l îng s a vµ tû lö mì s a cña bß lai h íng s a viöt nam Ph¹m V n Giíi vµ NguyÔn V n øc Bé m«n Di truyòn Gièng VËt nu«i Summary Data from 4,788 F1(HFxLS), F23/4(HFxLS) and F37/8(HFxLS) cows, born from 1995 to 2005 were collected for studying heritabilities and genetic correlations amongst age at first calving, lactation milk yield and fat percentage traits. Heritabilities for age at first calving, lactation milk yield and fat percentage were 0.30±0.11, 0.32±0.12 and 0.34±0.09. The genetic correlations between age at first calving and lactation milk yield and fat percentage were 0.09±0.09 and 0.06±0.03, indicating that cows which were early first calving not influencing milk yield and fat presented. Milk yield and fat presented strongly negative correlations 0.93±0.09, therefore, these two traits could be improved by using independent selection method. To improve these traits, selection methods should be considered. Key words: Heritabilities, Genetic correlations, Age at first calving, Lactation milk yield and Fat percentage 1. Æt vên Ò Nhu cçu tiªu dïng c c s n phèm vò s a ngµy cµng cao trong céng ång ßi hái ph i ph t trión ngµnh ch n nu«i bß s a. Nh vëy, ph t trión ngµnh ch n nu«i bß s a lµ yªu cçu cêp b ch, ång thêi lµ môc tiªu träng t m l u dµi cña ngµnh ch n nu«i n íc ta. Gièng bß néi n íc ta chþu ùng kham khæ vµ chèng chþu bönh tèt, song tçm vãc nhá, n ng suêt s a qu thêp, dén Õn nu«i chóng kh«ng thó cã hiöu qu kinh tõ cao. Ó gi i quyõt nh ng khiõm khuyõt cña bß néi, nhëp gièng bß s a cao s n Holstein Friesian (HF) lµ mét gi i ph p. Song, do khý hëu nãng Èm, kü thuët vµ iòu kiön nu«i d ìng ch a tèt nªn gi i ph p nhëp néi còng ch a thu îc hiöu qu cao. V vëy, lai t¹o gi a bß néi víi bß s a cao s n t¹o nªn µn bß lai h íng s a cã thó lµ gi i ph p tèt nhêt ë n íc ta. Lai t¹o gi a bß néi c i tiõn víi bß s a cao s n nhëp néi HF îc nghiªn cøu trong nhiòu n m qua vµ mang l¹i nh ng thµnh c«ng lín (NguyÔn V n Th ëng vµ cs., 1990, 2006; TrÇn Träng Thªm vµ cs., 2005). Mét sè tæ hîp lai gi a chóng nh F 1 1/2HF, F 2 3/4HF vµ F 3 7/8HF cã n ng suêt s a thých hîp vµ chêt

2 l îng s a tèt. Nhê vëy, bß lai h íng s a îc ng êi ch n nu«i chêp thuën v mang l¹i hiöu qu kinh tõ cho ng êi ch n nu«i bß. ChÝnh v vëy, c«ng tr nh khoa häc t¹o bß lai h íng s a ViÖt nam îc ChÝnh phñ tæng Gi i th ëng Khoa häc C«ng NghÖ Nhµ N íc (2000). Bß lai h íng s a ãng gãp phçn quan träng vµo sù ph t trión ngµnh ch n nu«i bß s a ë n íc ta, chiõm kho ng 85%. ThÕ nh ng, nh ng n m qua, bß lai h íng s a ch a p øng îc nhu cçu s n xuêt s a vµ Æc biöt ch a mang l¹i lîi Ých kinh tõ cao cho ng êi ch n nu«i. Ó ph t trión µn bß lai h íng s a ë n íc ta, c c nhµ khoa häc tëp trung nghiªn cøu b n chêt di truyòn vµ u thõ lai cña c c týnh tr¹ng sinh tr ëng, ph t trión vµ s n xuêt s a nh»m x c Þnh ph ng ph p chän läc vµ tæ hîp lai thých hîp mang l¹i hiöu qu kinh tõ cao. Ó îc gãp phçn vµo c«ng viöc n ng cao hiöu qu kinh tõ cña ngµnh ch n nu«i bß lai h íng s a, x c Þnh hö sè di truyòn vµ t ng quan di truyòn gi a c c týnh tr¹ng tuæi Î lçn Çu (T L ), s n l îng s a (SLS) vµ tû lö mì s a (TLMS) gióp cho viöc x c Þnh ph ng thøc chän läc h u hiöu nhêt lµ quan träng vµ cêp thiõt. Víi lý do ã, chóng t«i tiõn hµnh nghiªn cøu Ò tµi X c Þnh hö sè di truyòn vµ t ng quan di truyòn gi a tuæi Î lçn Çu, s n l îng s a vµ tû lö mì s a cña bß lai h íng s a ViÖt Nam" víi môc tiªu: X c Þnh îc hö sè di truyòn vµ t ng quan di truyòn cña c c týnh tr¹ng T L, SLS vµ TLMS cña bß lai h íng s a ViÖt Nam Ó phôc vô môc tiªu l u dµi lµ gãp phçn p dông ph ng ph p chän läc h u hiöu bß lai h íng s a phï hîp víi iòu kiön sinh th i n íc ta, tiõn tíi cè Þnh thµnh gièng bß s a ViÖt Nam dô nu«i, sinh s n tèt, s n l îng thých hîp vµ chêt l îng s a tèt nh»m s n xuêt khèi l îng s a hµng ho chêt l îng tèt víi quy m«lín, hiöu qu kinh tõ cao. 2. èi t îng, néi dung vµ ph ng ph p nghiªn cøu 2.1. èi t îng nghiªn cøu Bß lai h íng s a F 1 1/2, F 2 3/4 vµ F 3 7/8HF, sinh ra tõ 1995 Õn 2005, lý lþch ph hö îc sö dông cho nghiªn cøu nµy Þa ióm nghiªn cøu Hµ T y, Hµ Néi-vïng ven, Tp. Hå ChÝ Minh, B nh D ng-long An- ång Nai.

3 2.3. ChØ tiªu nghiªn cøu SLS305 ngµy (kg) vµ TLMS (%) 4 chu kú Çu. S n l îng s a quy chuèn 4% mì s a (SLS4%mì) Ph ng ph p thu thëp, söa so¹n vµ xö lý sè liöu Thu thëp sè liöu Sè liöu trªn sæ, trong m y týnh cña bß c i lai, sau khi kióm tra lo¹i bít cßn l¹i bß lai h íng s a F 1 1/2, F 2 3/4 vµ F 3 7/8HF nu«i ë 4 c së vò T L, SLS vµ TLMS îc thu thëp ñ iòu kiön cho nghiªn cøu nµy. Quy æi SLS thµnh SLS4% mì theo c«ng thøc: SLS4% mì = 0,4 x SLS + 15 x S n l îng mì s a. S n l îng mì s a = tû lö % mì s a x SLS/ ChuÈn bþ sè liöu tr íc khi ph n tých Dïng ch ng tr nh EXCELL vµ MINITAB.

4 Xö lý sè liöu Gi trþ kióu h nh vµ sai sè chuèn c c týnh tr¹ng îc x c Þnh theo ch ng tr nh GML (SAS, 1999). HÖ sè di truyòn vµ t ng quan di truyòn îc xö lý theo ch ng tr nh MTDFREML (Meyer, 1993). 3. KÕt qu vµ th o luën 3.1. Gi trþ kióu h nh cña c c týnh tr¹ng Tuæi Î lçn Çu Tuæi Î lçn Çu (T L ) lµ mét trong nh ng týnh tr¹ng quan träng nhêt èi víi bß s a v bß s a Î muén, êi h u Ých ng¾n, dén tíi thêi gian khai th c s a ng¾n vµ tæng s n l îng s a thêp, hiöu qu kinh tõ kh«ng cao. Bß s a nhiöt íi nãi chung cã T L cao, biõn éng trong ph¹m vi 30,2-40,1 th ng tuæi. Së dü, T L cña bß lai vïng nhiöt íi lín v chóng Òu xuêt ph t tõ Bos indicus. Ngoµi ra, yõu tè m«i tr êng vµ iòu kiön ch n nu«i kh«ng tèt còng lµ nguyªn nh n g y nh h ëng lín Õn sù Î muén cña bß lai ë vïng nhiöt íi (Rao, 1984). KÕt qu vò T L cña bß lai h íng s a ViÖt Nam trong nghiªn cøu nµy trung b nh lµ 33,04 th ng (32,05-35,11 th ng). KÕt qu nµy thêp h n so víi gi trþ 41,0 th ng (NguyÔn V n Th ëng vµ NguyÔn V n øc, 1991) trªn µn bª lai h íng s a nu«i t¹i Ba V, nh ng cao h n gi trþ 26,88 th ng èi víi bª lai h íng s a nu«i t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh (NguyÔn Quèc ¹t vµ cs., 1999); 28,41 th ng trªn µn bß lai h íng s a cè Þnh (Vò V n Néi vµ cs, 2007) vµ 29,97 th ng (899,3 ngµy) cña Ph¹m V n Giíi vµ cs. (2006) S n l îng s a S n l îng s a (SLS) 4 løa Çu cña c c tæ hîp bß lai phô thuéc vµo sù ãng gãp cña nguån gen HF vµ LS vµo mçi c thó lai vµ m«i tr êng sèng cña chóng. KÕt qu nghiªn cøu cña chóng t«i cho thêy, trung b nh toµn µn lµ kg, cao nhêt ë nhãm 75%HF lµ kg/chu kú, sau ã Õn nhãm 87,5%HF lµ kg/chu kú; tiõp theo lµ nhãm >87,5%HF lµ kg/chu kú vµ thêp nhêt ë nhãm 50%, chø ¹t kg/chu kú (B ng 1). Sù sai kh c vò SLS cña c c nhãm bß lai cã ý nghüa thèng kª râ röt. KÕt qu nµy thêp h n so víi gi trþ t m îc cña Ph¹m V n Giíi vµ cs. (2006) lµ 4.125kg/ck vµ (2007) trªn µn bß h¹t nh n vµ cêp I lµ 5.069,77 kg/ck vµ kõt qu kg trªn µn bß lai h íng s a cè Þnh (Vò V n Néi vµ cs.,,

5 2007), song, cao h n so víi kõt qu thu îc cña NguyÔn V n Th ëng vµ cs. (2006) lµ 3.368,04 kg/ck èi víi c c tæ hîp lai cã tû lö nguån gen lµ 50%HF, 75%HF vµ 87.5%HF ë Hµ T y, Hµ Néi vµ vïng phô cën. So víi kõt qu nghiªn cøu ngoµi n íc th gi trþ nµy cao h n kõt qu nghiªn cøu cña Singh vµ Gurnani (2004) trªn bß Karan Fries (62,5%HF) cña Ên é lµ kg/ck Çu. NÕu xðt theo SLS quy chuèn 4% mì th cho thêy n ng suêt thêp nhêt ë nhãm bß 50%HF (3345,2 kg), sau ã Õn nhãm >87,5%HF (3587,9 kg), cao nhêt lµ hai nhãm bß 75%HF (3709,1 kg) vµ 87% HF (3672,3 kg) vµ n ng suêt s a hai nhãm nµy kh c nhau kh«ng râ röt (p>0,05). SLS cña bß lai h íng s a ViÖt Nam îc tr nh bµy t¹i B ng 1. B ng 1. S n l îng s a vµ tû lö mì s a cña µn bß lai h íng s a ViÖt Nam Nhãm S n l îng s a thùc tõ SLS4%mì Tû lö mì s a Gièng n (sè Mean SE Mean SE n (Sè Mean SE løa) (kg) (kg) løa) (%) 50%HF ,18 a 25, ,2 a 29, ,00 a 0,01 75%HF ,35 b 28, ,1 b 31, ,80 ab 0,01 87,5%HF ,44 c 26, ,3 b 28, ,72 b 0,01 >87,5%HF ,54 c 48, ,9 c 54, ,71 b 0,03 TB toµn µn ,67 12, ,9 15, ,81 0, Tû lö mì s a Tû lö mì s a 4 løa Çu (TLMS) trung b nh cña c c nhãm bß lai h íng s a ViÖt Nam trong nghiªn cøu nµy lµ 3,81%, song gi a c c nhãm F 1, 3/4 vµ 7/8HF cã sù kh c nhau, tuy kh«ng lín, ã lµ 4,00; 3,80 vµ 3,72%. Sù sai kh c vò tû lö mì s a gi a c c nhãm bß lai îc tr nh bµy ë B ng 2. KÕt qu nµy thêp h n so víi gi trþ 4,05-4,14% t m îc cña NguyÔn V n Th ëng vµ NguyÔn V n øc (1991) trªn µn bß lai h íng s a nu«i t¹i Ba V vµ Phï æng, thêp h n so víi kõt qu thu îc cña NguyÔn V n Th ëng vµ cs. (2006) lµ 3,87% èi víi c c tæ hîp lai F 1, F 2 3/4HF vµ F 3 7/8HF ë Hµ T y, Hµ Néi vµ vïng phô cën. TLMS cña bß lai h íng s a ViÖt Nam îc tr nh bµy t¹i B ng HÖ sè di truyòn

6 Trong c thó gia sóc, hçu hõt c c týnh tr¹ng sinh tr ëng ph t trión, sinh s n, s n xuêt Òu thuéc nhãm týnh tr¹ng sè l îng. C c týnh tr¹ng nµy îc iòu khión bëi nhiòu gen vµ mçi gen chø g y mét p lùc nhêt Þnh èi víi mçi týnh tr¹ng. V vëy, viöc x c Þnh hö sè di truyòn gióp hióu râ b n chêt cña tõng týnh tr¹ng vµ møc é nh h ëng cña yõu tè di truyòn vµ m«i tr êng lµ rêt quan träng. HÖ sè di truyòn cña c c týnh tr¹ng T L, SLS vµ TLMS cña bß lai h íng s a ViÖt Nam îc tr nh bµy t¹i B ng HÖ sè di truyòn vò tuæi Î lçn Çu HÖ sè di truyòn vò T L cña µn bß lai h íng s a nu«i t¹i c c vïng sinh th i cña n íc ta lµ 0,30±0,11. KÕt qu nµy thêp h n gi trþ 0,38 cña bß Lang tr¾ng en ë tønh H¾c Long Giang (Heilongjiang) Trung Quèc (Ding vµ Takeo, 2001); gi trþ nµy n»m trong ph¹m vi 0,27-0,31 t m îc cña NguyÔn V n Th ëng vµ NguyÔn V n øc (1991) trªn µn bß lai h íng s a cïng nu«i t¹i Ba V vµ Phï æng. KÕt qu nµy cho thêy, èi víi týnh tr¹ng T L, do cã møc é biõn éng lín cña é löch chuèn, chän läc cã thó mang l¹i hiöu qu HÖ sè di truyòn vò s n l îng s a HÖ sè di truyòn vò SLS cña bß lai h íng s a nu«i t¹i c c vïng sinh th i cña n íc ta lµ 0,32±0,12. KÕt qu nµy cao h n gi trþ 0,27-0,31 cña µn bß lai h íng s a cïng nu«i t¹i Ba V vµ Phï æng (NguyÔn V n Th ëng vµ cs., 2000), t ng ng víi kõt qu 0,32 cña NguyÔn V n øc vµ cs. (2006) îc nghiªn cøu trªn µn bß HF. Gi trþ nµy thêp h n so víi kõt qu t m îc cña Singh vµ Gurnani (2004) trªn bß Karan Fries (62,5%HF) t¹i Ên é lµ 0,41±0,13 chu kú s a Çu, nh ng cao h n so víi gi trþ (0,14) t m îc cña Ding vµ Takeo (2001) trªn µn bß Lang tr¾ng en ë H¾c Long Giang - Trung Quèc. KÕt qu nµy cho thêy, èi víi týnh tr¹ng SLS, do møc é biõn éng lín cña é löch chuèn cña hö sè di truyòn vµ hö sè di truyòn t ng èi cao, chän läc cã thó mang l¹i hiöu qu cao. B ng 2. HÖ sè di truyòn cña týnh tr¹ng tuæi Î lçn Çu, s n l îng s a vµ tû lö mì s a cña bß lai h íng s a ViÖt Nam TÝnh tr¹ng Dung l îng méu h 2 ±SE h2 T L (ngµy) con 0,30±0,11

7 SLS (kg) con 0,32±0,12 Tû lö mì s a (%) con 0,34±0, HÖ sè di truyòn vò tû lö mì s a HÖ sè di truyòn vò tû lö mì s a cña bß lai h íng s a nu«i t¹i ViÖt Nam lµ 0,34±0,09. KÕt qu nµy cao h n gi trþ t m îc cña NguyÔn V n Th ëng vµ NguyÔn V n øc (1991) trªn µn bß lai h íng s a cïng nu«i t¹i Ba V vµ Phï æng, thêp h n so víi kõt qu 0,35 cña NguyÔn V n øc vµ cs. (2006) îc nghiªn cøu trªn µn bß HF, chøng tá chän läc cã thó ¹t hiöu qu cao HÖ sè t ng quan di truyòn TÝnh tr¹ng T L, SLS vµ TLMS cã thó cã liªn quan víi nhau, song mèi t ng quan ã ë møc é nµo? vµ bieeur thþ theo h íng thuën hay nghþch? ßi hái c c nhµ di truyòn häc ph i x c Þnh vµ lµm râ nh»m giøp cho c c nhµ chän gièng cã c së khoa häc Ó c«ng t c chän läc gièng thu îc hiöu qu cao khi chän óng týnh tr¹ng chän läc sï c i thiön îc c c týnh tr¹ng kh c mµ kh«ng ph i chän läc riªng lî HÖ sè t ng quan di truyòn gi a tuæi Î lçn Çu víi s n l îng s a vµ tû lö mì s a Mèi t ng quan di truyòn gi a T L vµ SLS kh«ng chæt chï (0,09±0,09), chøng tá bß Î sím hay muén sï kh«ng nh h ëng Õn SLS. Song, èi víi bß s a, khi T L thêp, êi h u Ých sï kðo dµi, tæng SLS cña c êi h u Ých cao dén Õn hiöu qu kinh tõ cao. V vëy, èi víi bß s a cçn chän nh ng c thó cã T L sím. HÖ sè t ng quan di truyòn gi a T L vµ TLMS cña bß lai h íng s a ViÖt Nam kh«ng chæt chï (0,06±0,03), nh vëy, gièng nh èi víi týnh tr¹ng SLS, bß Î lçn Çu sím hay muén còng kh«ng nh h ëng Õn TLMS HÖ sè t ng quan di truyòn gi a s n l îng s a vµ tû lö mì s a C c kõt luën cña nhiòu nhµ khoa häc trªn thõ giíi vµ t¹i ViÖt Nam Òu cho thêy, SLS cña bß s a bióu thþ mèi t ng quan rêt chæt chï, theo h íng ng îc chiòu nhau víi TLMS. KÕt qu nghiªn cøu cña chóng t«i trªn bß lai h íng s a ViÖt nam cho thêy, r g =-0,93±0,09, thêp h n so víi kõt qu (-0,91) cña NguyÔn V n øc vµ cs. (2006) îc nghiªn cøu trªn µn bß HF. Do mèi t ng quan m gi a 2 týnh

8 tr¹ng nµy nªn chóng cçn îc chän theo ph ng ph p éc lëp víi nhau míi mang l¹i hiöu qu cao. KÕt qu nµy t ng ng víi kõt qu t m îc cña NguyÔn V n Th ëng vµ NguyÔn V n øc (1991) trªn µn bß lai h íng s a nu«i t¹i Trung t m s a vµ gièng bß Hµ Néi vµ Trung t m nghiªn cøu Bß vµ ång cá Ba V. HÖ sè t ng quan di truyòn gi a c c týnh tr¹ng T L, SLS vµ TLMS 4 løa Çu cña bß lai h íng s a ViÖt Nam îc tr nh bµy chi tiõt t¹i B ng 3. B ng 3. HÖ sè t ng quan di truyòn gi a týnh tr¹ng tuæi Î lçn Çu, s n l îng s a vµ tû lö mì s a 4 løa Çu cña bß lai h íng s a ViÖt Nam TÝnh tr¹ng Dung l îng méu r G ±SE rg T L vµ SLS con 0,09±0,09 T L vµ TLMS con 0,06±0,03 SLS vµ TLMS con -0,93±0,09 4. KÕt luën vµ Ò nghþ 4.1. KÕt luën T L, SLS vµ TLMS 4 løa Çu cña bß lai h íng s a ViÖt Nam t ng èi tèt. HÖ sè di truyòn vò c c týnh tr¹ng T L, SLS vµ TLMS 4 løa Çu cña bß lai h íng s a ViÖt Nam ë møc trung b nh cao víi hö sè biõn di lín, v vëy, chän läc chóng cã thó ¹t hiöu qu ë møc trung b nh vµ trung b nh cao. Mèi t ng quan di truyòn gi a c c týnh tr¹ng T L, SLS vµ TLMS 4 løa Çu cña bß lai h íng s a ViÖt Nam Òu thêp víi hö sè biõn dþ lín. T ng quan di truyòn gi a c c týnh tr¹ng SLS vµ TLMS rêt chæt chï, nh ng ng îc chiòu nhau. Víi c c hö sè di truyòn vµ t ng quan di truyòn îc x c Þnh, cã thó chän p dông ph ng ph p chän läc h u hiöu nhêt cho mçi týnh tr¹ng cña bß lai h íng s a ViÖt Nam Ò nghþ Tõ nh ng kõt qu b íc Çu vò hö sè di truyòn vµ t ng quan di truyòn x c Þnh, cçn p dông ph ng ph p chän läc thých hîp Ó mang l¹i hiöu qu cao nhêt cho mçi týnh tr¹ng cña bß lai h íng s a ViÖt Nam gãp phçn quan träng trong

9 c«ng t c x y dùng hö thèng gièng bß lai h íng s a ViÖt Nam ¹t îc môc tiªu: dô nu«i, sinh s n tèt, s n l îng s a phï hîp vµ chêt l äng s a cao, chèng chþu bönh tèt nh»m mang l¹i hiöu qu kinh tõ cao cho ng êi ch n nu«i bß s a vµ p øng nhu cçu vò s a cña ng êi tiªu dïng. Tµi liöu tham kh o 1. NguyÔn Quèc ¹t, Vò V n Néi, Bïi ThÕ øc vµ NguyÔn Thanh B nh, Kh n ng s n xuêt cña µn bß c i lai (HFxLS) h íng s a trong iòu kiön ch n nu«i trang tr¹i ë TP. Hå ChÝ Minh. BCKH Ch n nu«i Thó y (HuÕ 28-30/6/1999), PhÇn Ch n nu«i gia sóc. Trang: NguyÔn V n øc, TrÇn Träng Thªm vµ Ph¹m V n Giíi, "HÖ sè di truyòn vµ t ng quan di truyòn gi a SLS vµ TLMS cña bß HF ë ViÖt Nam". T¹p ChÝ Ch n Nu«i, Sè 3: Ding Ke-wei, Takeo Kayaba, Genetic parameters for milk, fat yield and age at first calving of Chinese holsteins in Heilongjiang. Journal of Northeast agricultural university. Vol.8. No.2. P Ph¹m V n Giíi, NguyÔn V n øc vµ TrÇn Träng Thªm, "Kh n ng s n xuêt s a cña bß lai h íng s a ViÖt Nam". T¹p chý Khoa häc C«ng nghö Ch n nu«i. Sè 1: Ph¹m V n Giíi, NguyÔn V n øc vµ TrÇn Träng Thªm, Nghiªn cøu nh h ëng cña mét sè cè Þnh Õn s n l îng s a µn bß HF lai h¹t nh n vµ cêp 1 ViÖt Nam. T¹p chý Khoa häc C«ng nghö Ch n nu«i. Sè 4: Meyer, K. (1993). DFREML. User notes, Version Vò V n Néi, TrÇn Träng Thªm, NguyÔn H u L ng, NguyÔn V n øc, NguyÔn Hïng S n, TrÇn S n Hµ, Ng«nh T n vµ Lª Thu Hµ, X c Þnh kh n ng sinh tr ëng, sinh s n, s n xuêt s a cña bß lai h íng s a 75%HF cè Þnh ë thõ hö thø nhêt. T¹p chý Khoa häc C«ng nghö Ch n nu«i. Sè 4: Rao, M.C., Æc ióm sinh häc bß lai h íng s a nhiöt íi. BCKH t¹i NDRI, India. 9. SAS, User's Guide, Version 6, fourth edition, SAS Institute Inc.,Cary, NC. 10. Singh, M.K. and M. Gurnani, Performance evaluation of Karan Fries and Karan Swiss cattle under closed breeding system Asian-Aust.J.Anim.Sci.2004.Vol. 17, No1: TrÇn Träng Thªm, Vò ChÝ C ng, NguyÔn V n øc, Vò V n Néi, NguyÔn H u L ng, Ph¹m Kim C ng, Ph¹m V n Giíi, NguyÔn Quèc ¹t, Lª V n Ngäc, inh V n C i, Lª V n Th«ng, Lª B QuÕ, Ng«nh T n vµ CTV, "KÕt qu chän t¹o bß lai híng s a ViÖt Nam". Trong Nh ng kinh nghiöm trong ph t trión ngµnh s a t¹i mét sè n íc «ng Nam. Héi th o Quèc tõ, Tæ chøc t¹i Hµ Néi, ngµy th ng 9 n m 2005 Tr: NguyÔn V n Th ëng vµ NguyÔn V n øc, Æc ióm di truyòn mét sè týnh tr¹ng bß lai h íng s a ViÖt Nam. Héi nghþ KHKT Ch n nu«i- Thó Y, Bé NN&CNTP, Hµ Néi, 11-12/4/91. Trang: NguyÔn V n Th ëng, NguyÔn V n øc, Hoµng Thiªn H ng, Lª V n Ngäc vµ NguyÔn H u L ng, KÕt qu xõp cêp vµ kh n ng cho s a cña bß lai híng s a (F1, F23/4, F37/8HF nu«i ë Ba V, Hµ Néi vµ vïng phô cën. T¹p ChÝ Ch n Nu«i, Sè 1: 4-8.