Kapitulli I Ventilimi dhe Klimatizimi

Size: px

Start display at page:

Download "Kapitulli I Ventilimi dhe Klimatizimi"

Madeleine Simpson
6 years ago
Views:

1 Kapitulli I Ventilimi dhe Klimatizimi

2 Për çdo ndërtesë, ventilimi duhet të sigurohet për të zëvendësuar ajrin e ndenjur të brendshëm me ajër të freskët të jashtëm në mënyrë që të mbahen CO2 dhe ndotësit tjerë në një nivel të pranueshëm koncentrimi dhe për të siguruar nivel të përshtatshëm të lagështisë. Dy mënyrat kryesore për shkëmbimin e ajrit ndërmjet ndërtesës dhe ambientit të jashtëm janë ventilimi i qëllimshëm dhe infiltrimi i rastësishëm i ajrit. Pasi që ventilimi shkëmben ajrin e temperaturave të ndryshme, prandaj dhe në nivele të ndryshme të energjisë, krijon qarkullim, p.sh., kur në një ndërtesë të ngrohur ajri i ngrohtë zëvendësohet me ajër të ftohtë nga jashtë. Prandaj ventilimi merret parasysh kur llogaritet ekuilibri termik. Ventilimi mund të shkaktojë probleme edhe në verë edhe në dimër: kur temperaturat jashtë janë të ulëta, energjia ngrohëse humbet me ajrin e dalë jashtë; në verë ajri i ngrohtë nga jashtë mund të fusë energji të tepërt në shtëpi që mund të rrisë ngarkesën për ftohje. Përdoruesit mund të reduktojnë humbjet nga ventilimi me sjellje adekuate, p.sh., hapjen e dritareve plotësisht vetëm për një kohë të shkurtër më parë se sa të hapen dritaret pakëz për orë të tëra. Sjellja e përdoruesit, sidoqoftë, është shumë e vështirë të parashikohet, prandaj përbën një variabël të pasigurt në llogaritje. Figura 1: Rrjedha e nxehtësisë nga ventilimi Rrjedha e nxehtësisë nga ventilimi ndikohet nga fenestrimi dhe hapjet tjera, orientimi i tyre përkitazi me drejtimin erës, mekanizmat e tyre të mbylljes, ngushtësia e përgjithshme e ajrit ose depërtueshmëria e ajrit në mbështjellës; dhe nga sistemet mekanike të ventilimit nëse ka. Forma e ndërtesës ka gjithashtu një ndikim të fortë në krijimin zonave pozitive dhe negative të presionit në sipërfaqen e mbështjellësit të ndërtesës, që ndikon në infiltrimin e ajrit. Disa sisteme të fasadave përdorin këto fenomene për të përmirësuar ventilimin natyror edhe në kushte të pafavorshme. Humbjet e ngrohjes nga ventilimi përfshijnë humbjet e shkaktuara nga infiltrimi përmes zbrazëtirave, ventilimit të përhershëm nga përdoruesi duke hapur dritaret dhe humbjet përmes ventilimit mekanik. Humbjet nga ventilimi mund të mbahen në nivele më të ulëta duke ndërtuar mure dhe dritare hermetike dhe duke përdorur ventilim natyral dhe mekanik me rikuperim të ngrohjes. Megjithatë, instalimi i sistemeve të ventilimit rrit në mënyrë të ndjeshme punën që kërkohet në enterierin të ndërtesës. Zonat vertikale dhe horizontale që kërkohen për instalime të tilla kanë një efekt në paraqitjen e brendshme dhe pajimin dhe punët përfundimtare të dhomave individuale. Burimi i imazhit: Hausladen, G. (pa datë). Lehrstuhl für Bauklimatik und Haustechnik, Technische Universität München me bazë në: Hausladen, G. et al., Climate Design: Zgjidhje për Ndërtesa të cilat mund të bëjnë shumë me më pak teknologji, Birkhauser Verlag AG. P 50 Në thellësi Llogaritja e humbjes së ngrohtësisë nga ventilimi QV (metoda e thjeshtuar e llogaritjes) 3

3 Me testin e rrjedhjes së ajrit HV = 0,19 x Ve [W/K] Pa test të rrjedhjes së ajrit HV = 0,163 x Ve [W/K] 0, 19 = 0,7 h-1 x 0,34Wh/(m³K] x 0,8 [W/Km³] 0,163 = 0,6 h-1 x 0,34 Wh/(m³K) x 0,8 [W/Km³] 0,34 = cp,a x ρa= 1200 Ws/m³K : kapaciteti i ngrohjes volumetrike të ajrit të lagësht = cp,a x ρa = 0,34 Wh/(m³K) nw = 0,6 h-1 me test të rrjedhjes së ajrit tash = 0,7 h-1 pa test të rrjedhjes së ajrit Ve = 0,8 x Ve [m³] Qh = 66 x (HT + HV) 0,95 x (Qi + Qs) + QTW [kwh] 66 = (2900Kd x 0,95 (temperatura e programuar gjatë natës) x 24h/d)/1000) Kd shkalla e ngrohjes-ditë: përkufizuar si deficiti kumulative i temperaturës poshtë një baze të caktuar të temperaturës Tb, p.sh., 18 C të përmbledhur gjatë vitit. Kurdo që temperatura mesatare e ditës (T) është më e ulët se kjo Tb, ne shkruajmë ndryshimin dhe i shtojmë këto (ndryshimet negative injorohen). Këto shuma mund të prodhohen ndaras për çdo muaj, vit ((nga ora 1 deri në 365) Kh =Kd x 24. Më e saktë është përmbledhja e ngjashme me këtë më lart, e bazuar në orë: Kh (nga ora 1 deri 8760), për Gjermaninë 2900Kh. 0,95 faktori i efiçencës (përdorueshmëria) i fitimit të ngrohjes 95% Qh kërkesa vjetore për ngrohje Llogaritja e humbjes së ngrohjes nga ventilimi QV (metoda e llogaritjes së hollësishme) HV = 0,34 x n x Ve [W/K] Qh = Σ (HT + HV) x 24/1000 x (ϑi - ϑem) x tm x ηm (QiM - QsM) [kwh] ηm faktori i efiçencës (përdorueshmëria) i fitimit të ngrohjes varet fuqimisht nga raporti i përfitimit të ngrohjes ndaj humbjeve γ. Aspekte të konsiderueshme për faktorin e efiçencës (përdorueshmërisë) janë tejkalimi i lejuar i temperaturës së brendshme dhe konstantja τ e ndërtesës, varësisht nga kapaciteti efektiv i ngrohjes së ndërtesës Cwirk. Vlerat e faktorit të efiçencës (përdorueshmërisë) janë rreth zero në verë dhe 1 në dimër. HT koeficienti i transmetimit të ngrohjes ndërmjet enterierit të ngrohur dhe eksterierit [W/K] ϑi temperatura e brendshme: 19 C ϑem temperatura e jashtme mesatare e muajit [ C] ϑi - ϑem ndryshimi ndërmjet brendësisë dhe temperaturës së jashtme mesatare të muajit [K] t M shuma e ditëve [d] j komponenta e ndërtesës (dritarja) Qh kërkesa vjetore për ngrohje 4

4 ηm faktori i efiçencës (përdorueshmërisë) i përfitimeve të ngrohjes. H humbja specifike e ngrohjes (Hv+HT) Τ konstantja e ndërtesës varësisht nga kapaciteti efektiv i ngrohjes në ndërtesë Cwirk Cwirk për ndërtesa të konstruktit të lehtë (tavane të varura, kate të dyfishta, ndërtime druri jo masive, dhoma me vëllim të gjerë, etj)= 15Wh/(m²K) x Ve konstruksione masive, pajisje jo të varura = 50Wh/(m²K) x Ve Faktorët kryesorë për humbjen nga ventilimi të marrë parasysh për llogaritjet për ekuilibrin energjisë termale të ndërtesës të bazuar në të dhënat mujore për klimën janë: normat e infiltrimit dhe furnizimi i qëllimshëm me ajër. QV = QV,inf + QV,win a)infiltrimi Norma e shkëmbimit të ajrit përmes infiltrimit të rastësishëm varet nga depërtueshmëria e ajrit e mbështjellësit të ndërtesës. Kjo përkufizohet si vlerë mesatare ditore në h-1. Shkalla e përshkueshmërisë së ajrit ose depërtueshmërisë së erës së mbështjellësit të ndërtesës është norma e matur e ventilimit në 50 Pa të ndryshimit të presionit të ajrit (n50-vlera) ndërmjet brendësisë dhe anës së jashtme të ndërtesës (Figura 1). Norma e qarkullimit të nxehtësisë për infiltrim (për muaj) QV,inf = HV,inf x 24/1000 x (ϑi - ϑem) x tm für ϑi > ϑe (Ftohësit) *kwh/k+ HV,inf = n50 x ewind x V x cp,a x ρa *W/K+ HV,inf koeficienti i transferim të ngrohtësisë së infiltrimit ϑi - temperatura e brendshme e ndërtesës/dhomës ϑe temperatura mesatare e jashtme mujore t M shuma e ditëve të një muaji [d] V vëllimi total i ndërtesës/dhomës 0,34 = cp,a x ρa= 1200 Ws/m³K : kapaciteti volumetrik i ngrohjes së ajrit të lagësht; = cp,a x ρa = 0,34 Wh/(m³K) ewind vlera standarde: ewind = 0,07 n50 vlerat e standardeve specifike për ndërtesa për papërshkueshmërinë nga ajri. Figura 2: n50 lerat e standardeve specifike për ndërtesa për papërshkueshmërinë nga ajri b) Ventilimi i qëllimshëm natyror (për muaj) Faktorët e ventilimit të qëllimshëm natyror janë norma e shkëmbimit të ajrit përmes të hapurave në ndërtesa, të dyerve, hapjeve tjera të mbështjellësit të ndërtesës, përfshirë hapjet që furnizojnë sistemet mekanike të ventilimit. Norma minimale e ndryshimit të ajrit varet nga përdorimi i ndërtesës së caktuar 9 Figura 2). Norma e shkëmbimit të ajrit përmes infiltrimit të rastësishëm mund të merret parasysh për të zvogëluar ventilimin e qëllimshëm. Hapja e dyerve dhe dritareve mund të krijojë ftohësit ose burime që llogariten si më poshtë: 5

5 QV,win = HV,use x 24/1000 x (ϑi - ϑem) x tm für ϑi > ϑe (Heat sink) *kwh+ HV,use = nuse V cp,a ρa HV,win koeficienti i transferim të ngrohjes së ventilimit të qëllimshëm [W/K] ϑi temperatura e brendshme e ndërtesës/dhomës [ C] ϑe - temperatura mesatare e jashtme mujore [ C] t M kohëzgjatja, shuma e ditëve për muaj [d] cp,a x ρa Ws/m³K : kapaciteti volumetrik i ngrohjes i ajrit të lagësht; cp,a x ρa = 0,34 Wh/(m³ K) nuse - numri specifik i ndryshimeve të ajrit për ose siç specifikohet për përdorim të veçantë VA norma minimale e duhur e ventilimit me normën e specifikuar për hapësirën e përdorur të katit [m³/(hm²)] AB - hapësira e përdorur e katit [m²] V - net vëllimi i ndërtesës/dhomës [m³] c) Ventilimi mekanik Ndërtesat që furnizohen nga sistem mekanik të ventilimit kanë humbje shtesë të ngrohtësisë nga ventilimi që shkaktohen nga rrjedhjet dhe ventilimi përmes dritareve. HV,mech = (nmech( 1- nv)+ nx) x V cp,a ρa nmech numri specifik i ndryshimeve të ajrit shkaktuar nga sistemi mekanik i ventilimit nv faktori i rikuperimit të ngrohtësisë në sistemin mekanik të ventilimit nx norma shtesë e ndryshimit të ajrit shkaktuar nga rrjedhjet përmes mbështjellësit të ndërtesës dhe ventilimit përmes dritareve (vlera standarde, gjithashtu për EnEV = udhëzuesi Gjerman për efiçencë të energjisë) është 0.2h-1 V - Net volumi i ndërtesës/dhomës cp,a x ρa Ws/m³K : kapaciteti volumetrik i ngrohjes i ajrit të lagësht; cp,a x ρa = 0.34 Wh/(m³ x K) Burimi i imazhit: Hausladen, G. (undated). Lehrstuhl für Bauklimatik und Haustechnik, Technische Universität München acc. to: Deutsches Institut Fur Normung E.V.(DIN), DIN V , Mbrojtja termike dhe ekonomia e enegrgjisë në ndërtesa Pjesa 6: Kalkulimi i nxehtësisë dhe shfrytëzimi i energjise gjatë vitit. Referencat: Arbeitsgemeinschaft Mauerziegel e.v., Energie-Einsparverordnung (EnEV), Bonn. Hausladen, G. (undated). Lehrstuhl für Bauklimatik und Haustechnik, Technische Universität München 6

6 Referencat: 1. Szokolay, S.V., Introduction to Architectural Science: The Basis of Sustainable Design 2nd ed., Oxford: Elsevier Architectural Press 2. Hausladen, G. et al., Climate Design: Solutions for Buildings That Can Do More with Less Technology, Birkhauser Verlag AG 3. Deutsches Institut Fur Normung E.V.(DIN), DIN V , Thermal protection and energy economy in buildings - Part 6: Calculation of annual heat and energy use 4. Deutsches Institut Fur Normung E.V.(DIN), DIN V 18599, Energy efficiency of buildings Calculation of the energy needs, delivered energy and primary energy for heating, cooling, ventilation, domestic hot water and lighting [online]. Available at: 5. Hausladen, G. & Tichelmann, K., Interiors Construction Manual: Integrated Planning, Finishings and Fitting-out, Technical Services, Birkhauser Verlag AG. 6. Arbeitsgemeinschaft Mauerziegel e.v., Energie-Einsparverordnung (EnEV), Bonn. 7. Pistohl, W., Handbuch der Gebäudetechnik. Planungsgrundlagen und Beispiele. Heizung/Lüftung/Energiesparen Band 2 4th ed., Werner Verlag 8. Recknagel, H., Sprenger, E. & Schramek, E.-R., Taschenbuch für Heizung + Klimatechnik 11/12 - Komplettversion: Recknagel Taschenbuch + DVD 11/12 75th ed., Oldenbourg Industrieverlag 9. Keller, B. & Rutz, S., Pinpoint: Key Facts + Figures for Sustainable Buildings, Birk. German version: PinPoint Bauphysik: Fakten zu nachhaltigem Bauen 1st ed., Vdf Hochschulverlag 10. Hausladen, G. (undated). Lehrstuhl für Bauklimatik und Haustechnik, Technische Universität München 7

Elasticiteti i ofertes dhe kerkeses

C H A P T E R 5 Elasticiteti i ofertes dhe kerkeses Prepared by: Dr. Qazim TMAVA Fernando Quijano and Yvonn Quijano Msc. Besart Hajrizi Elasticiteti: Një matës i reagimit Zgjedhjet racionale dhe vendimet