PENGGUNAAN MIKROORGANISMA SEL-SEL AMFIBIA DALAM PENGHASILAN KARYA SENI MIKROSKOPIK MELALUI VIDEO EKSPERIMENTAL

Transcription

1 PENGGUNAAN MIKROORGANISMA SEL-SEL AMFIBIA DALAM PENGHASILAN KARYA SENI MIKROSKOPIK MELALUI VIDEO EKSPERIMENTAL Suknisa AlP Ching Sarjana Muda Seni Gunaan dengan Kepujian (Seni Halus) 2010

2 UNIVERSITI MALAYSIA SARAWAK BORANG PENGESAHAN STATUS TESISI LAPORAN JUDUL: PENGGUNAAN MIKROORGANISMA SEL-SEL AMFIBIA DALAM PENGHASILAN SENI MIKROSKOPIK MELALUI VIDEO EKSPERIMENTAL SESI PENGAJIAN: 2007/2010 Saya SUKNISA AlP CHING (HURUF BESAR) mengaku membenarkan tesisl Laporan * ini disimpan di Pusat Khidmat Maklumat Akademik. Universiti Malaysia Sarawak dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut: 1. Tesisl Laporan adalah hakmilik Universiti Malaysia Sarawak 2. Pusat Khidmat Maklumat Akademik. Universiti Malaysia Sarawak dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja 3. Pusat Khidmat Maklumat Akademik. Universiti Malaysia Sarawak dibenarkan membuat pendigitan untuk membangunkan Pangkalan Data Kandungan Tempatan 4. Pusat Khidmat Maklumat Akademik, Universiti Malaysia Sarawak dibenarkan membuat salinan tesisl laporan ini sebagai bahan pertukaran antara institusi pengajian tinggi 5. *sila tandakan Ii] D SULIT (mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan seperti termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972) D TERHAD (Mengandungi maklumat Terhad yang telah ditentukan oleh Organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan) [Z] TIDAK TERHAD Tandat:aenulie Tarikh: Alamat Tetap:.\OJ.. klal'i]p\l'~4...tasek hlod..~119~n.. l\ulu pend:.... Catatan: * Tesisl Laporan dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah, Sarjana dan Sarjana Muda * Jika Tesisl Laporan ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasal organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis/laporan ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD 11

3 Dioor~~/ Projek bertajuk 'Penggunaan Mikroorganisma Sel-sel Amfibia Dalam Penghasilan Seni Mikroskopik Melalui Video Eksperimental' telah disediakan oleh Suknisa AlP Ching dan telah diserahkan kepada Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif sebagai memenuhi syarat untuk Ijazah Sarjana Muda Seni Gunaan dengan Kepujian (Seni Halus). (susunan penuh, margin atas) (Prof. Madya Zulkalnain Zainal Abidin) Tarikh: r/~b(~ iii

4 PENGAKUAN Saya mengakui bahawa Projek Tahun Akhir bertajuk 'Penggunaan Mikroorganisma SeI Sel Amfibia Dalam Penghasilan Seni Mikroskopik MeIaIui Video Eksperimental' adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan, petikan, huraian dan ringkasan yang tiap tiap satunya telah saya nyatakan sumbemya. ( SUKNISA AlP CHING) O. MATRIK: 20027) IV

5 PENGHARGAAN Saya amat berbangga kerana dapat menyiapkan kajian serta karya bagi projek tahun akhir ini. Banyak pengalaman yang diperolehi daripada kajian literature, kerja makmal dan juga penterjemahan daripada Bahasa Inggeris kepada Bahasa Melayu. PenteIjemahan adalah kerja yang teliti tetapi mendatangkan faedah yang tidak berbelah bagi kerana pemahaman yang mendalam diperlukan. Ucapan setinggi-tinggi penghargaan saya tujukan khas buat Prof. Madya Haji Zulkalnain Zainal Abidin yang banyak memberi tunjuk ajar dan juga nasihat kepada saya bagi menjayakan kajian ini. Seterusnya, ingin saya ucapkan jutaan terima kasih ditujukan khas buat Encik A wangko Hamdan Awang Arshad dan Encik Hakimi selaku penyelia projek ini yang banyak memberi tunjuk ajar dan juga nasihat serta dorongan kepada saya bagi menjayakan kajian ini. Seterusnya penghargaan ini ditujukan kepada staf Makmal Mikrobiologi, Fakulti Sains Teknologi Sumber, teruta~ya kepada Ketua Makmal, PM Dr. Abdul Rahman Bin Mohd. Sam serta luruteknik Kanan iaitu Cik Afui dan Encik Zailani at as bantuan dan keijasama mereka. Akhir sekali teristimewa buat ahli keluarga saya yang tidak pemah putus memberikan semangat, galakan dan dorongan kepada saya sepanjang menjalankan kajian ini. v

6 lsi KANDUNGAN PERKARA HALAMAN TAJUK PENGESAHAN STATUS PEMOHONAN PENGESAHAN DAN T ANDAT ANGAN PENYELIA PENGAKUAN PENGHARGAAN lsi KANDUNGAN ABSTRAK HALAMAN i ii iii iv v vi-vii viii 1.0 PENGENALAN 1.1 Pendahuluan 1.2 Kajian Lepas 1.3 Kenyataan Masalah 1.4 Hipotesis Kajian 1.5 Soalan Penyelidikan 1.6 Objektif Kajian 1.7 Skop Kajian METODOLOGI PENYELIDlKAN 2.1 Pendahuluan 2.2 Kajian I1miah VI

7 3.0 PERBINCANGAN 3.1 Tafsiran Istilah PenyeJidikan Rumusan Dan Dapatan Kajian KARYA 4.1 Pendahuluan Kepentingan Karya Kenyataan Masalah Hipotesis Karya Objektif Karya RUMUSAN DAN HASIL KARYA RUJUKAN / BIBILIOGRAFI 35 LAMPI RAN 36-42S vii

8 ABSTRAK Kajian ini mengenai penggunaan mikroorganisma dalam penghasilkan karya Seni Mikroskopik (Microscopy Art) melalui video eksperimental. Kajian ini memberi fokus terhadap rupa, bentuk, dan warna yang terdapat daripada hasil penyelidikan sel-sel amfibian dan diaplikasikan dalam bentuk seni fotografi (Fotografi Mikro) dengan menggunakan mikroskop elektron sebagai medium utama untuk menghasilan imej. Mikroorganisma merupakan organisma seni yang halus serta sangat kecil dan tidak dapat dilihat dengan mata kasar dan boleh dilihat dengan menggunakan mikroskop. Penggunaan mikroskop elektron juga digunakan dalam kajian ini untuk meleraikan objek yang lebih kecil daripada 0.2 )lm untuk mendapatkan peleraian pada pembesaran yang lebih tinggi berbanding dengan penggunaan kamera untuk menghasilkan 1Il1eJ yang lebih kecil. Oi samping itu, penggunaan mikroskop elektron juga dapat memeriksa struktur dalaman pepejal dengan terperinci mikrostruktur atau ultrastruktur yang tidak dapat dilihat oleh mata manusia. Penghasilan mikroorganisma dalam karya seni adalah untuk menghebahkan kesedaran dan member visual info~ kepada orang ramai melalui visual imej daripada hasil penyelidikan sel-sel amfibia. Penghasilan kajian ini juga dapat menarik orang ramai dapat melihat dunia dari perspektif yang baru melalui seni mikroskopik atau Microscopy Art dan mencadangkan satu penggayaan baru iaitu melalui emersif realiti dalam penghasilan karya kreatif dan inovatif. Vlll

9 (1.0) PENGENALAN (1.1) Pendahuluan Bidang mikrobiologi terus mengalami perubahan revolusi melalui kesan perkembangan terbaru dalam biologi sel, molekul dan juga persekitaran. Mikrob merupakan bahan penyelidikan yang menarik untuk mengkaji kebanyakan masalah biologi asas dalam bidang biologi dan kajian-kajian asas yang lain. Namun begitu, mikroorganisma bukan sahaja merupakan bahan penyelidikan yang utama malah ia sendiri sangat penting dan menarik. Bidang mikrobiologi bukan sahaja merupakan tugas seorang ahli mikrobiologi untuk memberikan suatu pemahaman mengenai keadaan dan kepelbagaian mikroorganisma kedudukannya di dalam masyarakat manusia dan juga dunia seluruhnya malah ia juga memainkan peranan penting dalam bidang seni (microscopy) iaitu penghasilan mikroorganisma dalam karya seni dimana ia dapat menghebohkan kesedaran visual orang ramai berkenaan dengan imej mikroorganisma serta memberi visual informasi kepada orang ramai, misalnya melalui pameran, internet dan sebagainya. (Brock, T. D., Brock, K.M., & Ward, K. M.,1989). Mikrobiologi ialah kajian mengenai mikroorganisma, iaitu suatu kumpulan besar bentuk hidupan bebas daripada pelbagai jenis yang wujud sebagai sel-sel tunggal atau sekelompok sel. Semenjak lebih satu dekad, perkataan seperti kuman, mikrob dan mikroorganisma digunakan oleh ahli sains untuk menjelaskan sekumpulan mikroorganisma yang sangat kecil dan tidak dapat dilihat dengan mata kasar. Mikroorganisma tersebut memainkan peranan yang sangat penting dalam [1]

10 tamadun manusla walaupun peranan ini tidak pemah mendapat sebarang pengiktirafan. Walau bagaimanapun, organisma yang sangat kecil ini telah memberi sumbangan yang sangat besar kepada kehidupan seharian manusia, haiwan dan tumbuhan selain sumbangannya menstabilkan keadaan alam sekitar. Perkataan "kuman" adalah perkataan yang pertama digunakan dan ia merujuk kepada kelompok organisma yang menjadi punca pelbagai penyakit sarna ada kepada manusia, haiwan atau tumbuhan. Kelompok mikroorganisma ini kemudiannya dikenali sebagai "patogen". Sebaliknya, perkataan "mikroorganisma" diperkenalkan bagi merujuk kepada kumpulan organisma yang mendatangkan kebaikan terutamanya untuk kegunaan komersial dan sebagainya. Hari ini perkataan mikroorganisma digunakan secara meluas untuk menjelaskan semua untuk menjelaskan semua bentuk mikroorganisma yang tidak dapat dilihat dengan mata kasar. (Darah Ibrahim dan Ibrahim Che Omar, 2004). Mikroorganisma yang merupakan suatu kumpulan besar organisma bebas yang pelbagai dan wujud sebagai sel-sel tunggal atau kelompok-kelompok sel. Kesemua organisma hidup terdiri daripada sel-sel yang merupakan unit-unit asas kehidupan. Mikroorganisma b~uran terlalu kecil dan pada sekali imbas organisma ini tidak benar kerana walaupun kecil organisma ini penuh kuasa. Menurut Brock, Brock & Ward (1989) mikroorganisma pertama yang dicerapkan oleh Antoni van Leeuwenhoek adalah bakteria dan protozoa. Beliau telah mencerap beberapa bentuk mikroorganisma antaranya rod panjang, rod pendek, bentuk bulat dan bentuk berpilin. Pengelasan mikroorganisma yang terkini pula meliputi pelbagai kumpulan mikrorganisma, dan ini termasuklah bakteria, yis, kulapuk, protozoa, alga, [2]

11 mikronematod dan ViruS. Mikroorganisma boleh hidup secara bebas, simbosis, komensal, saprofit, malah terdapat sebahagian kecilnya yang berupaya hidup sebagai parasit dan patogen. Mikroorganisma telah memainkan peranan yang penting pada masa sekarang sebagai model untuk mengkaji proses-proses asas biologi. Kebanyakan pemabaman kita mengenai bidang biologi datangnya daripada kajian ke atas mikrob. Oleh itu, ahli mikrobiologi lebih benninat terhadap mikrob sebagai sejenis organisma dan mereka mengkajinya disebabkan oleh perkara-perkara yang dilakukan oleh mikrob di dalam persekitaran semulajadi dan persekitaran buatan. Justeru, mereka mengkaji pelbagai jenis mikrob sarna ada yang ringkas mahupun kompleks. Mikroorganisma bukan sahaja mendapat perhatian dalam bidang sains malah dalam bidang seni pun memainkan peranan terutamanya kepada ahli-ahli catan serta juga jurufoto yang benninat dalam Fotografi Mikro atau dikenali sebagai Photomicrography. [3]

12 (1.2) Kajian Lepas Mikroorganisma berukuran terlalu kecil dan pada sekali imbas organisma ini tidak dianggap penting. Walau bagaimanapun, angggapan itu tidak benar kerana walaupun kecil organisma ini penuh dengan berkuasa. Mikroorganisma ialah organisma seni yang tidak dapat dilihat dengan mata kasar dan boleh dilihat dengan menggunakan mikroskop. Dalam konteks sem, seorang artis Surealist yang bernama Roberto Sebastian Antonio Matta Eahaurren (1998), dalam karya catannya telah menyatakan bahawa, "The fundamental organisms encountered in biological studies such as amoebas, viruses, and cells. Such shape are normally referred to as organic, term biomorphic (irregular shape that resembles the freely developed curves found in live organisms), was coined in early twentieth century art to describe the irregular rounded shapes in art that suggest life ", dalam karya catan beliau yang bertajuk "Listen to Living". Begitu juga dengan seorang artis Surealist yang bernama Yves Tanguy yang menyatakan bahawa; "With the great interest a~sed by abstract art the increasing awareness of the microscopic world through science and the growth of Freudian psychology, the "biomorphic shape" became a key compenent in the painting of Surrealist artists. Their interest in the mystic origin of being and in the exploration of subconscious revelations, such as in dreams, attracted them strongly to organic or biomorphic shapes" dalam karya beliau yang bertajuk "Mama, Papa is Wounded". (Ocvrick, Stinso Wirgg, Bone, Cayton, 1998) [4]

13 Oleh itu, mikroorganisma bukan sahaja dikaji oleh ahli sains sahaja untuk tujuan tertentu. Malah mikroorganisma juga dianggap penting bagi pengkaryapengkarya atau artis-artis dimana mereka menggunakan mikroorganisma sebagai subjek utama dalam menghasilkan karya catan mereka. (1.3) Kenyataan Masalah Mikroorganisma mampu menghasilkan karya kreatif dan inovatif dalam sent fotografi atau sebaliknya, berdasarkan tiga elemen seni yang utama iaitu dari segi bentuk, rupa dan juga warna. (1.4) Hipotesis Kajian (andaian) Mikroorganisma mampu menghasilkan karya kreatif dan inovatif dalam seni fotografi (1.5) Soalan Penyelidikan a) Adakah mikroorganisma mampu menghasilkan kerja inovatif berdasarkan tiga elemen seni iaitu ~, bentuk dan wama. b) Bagaimanakah mikroorganisma mampu memberikan kerja kreatif, dalam konteks seni berdasarkan tiga elemen utama tersebut. c) Adakah penggunaan mikroskop elektron dapat menentukan saiz mikrob yang paling kecil. d) Adakah mikroorganisma dapat memberi informasi visual dari segi imej yang dihasilkan kepada audien melalui video eksperimental. [5]

14 (1.6) Objektif Kajian 1. Secara umumnya, kajian ini bertujuan untuk menghasilkan karya kreatif dan inovatif dengan menggunakan mikroorganisma sebagai subjek matter dalam penghasilan karya seni fotografi. Berikut adalah objektifkhusus kajian ini: I. Untuk mencadangkan satu penggayaan barn dalam penghasilan karya kreatif dan inovatif dalam fotomikrografi sebagai medium utama. II. Untuk menghasilkan karya kreatif berdasarkan Seni Mikroskopik dengan menggunakan mikroorgnisma sebagai subjek utama. III. Untuk memberi infonnasi kepada audien mengenai visual imej mikroorgnisma dalam penghasilan karya. 2. Kajian 1m diharap dapat menjawab persoalan-persoalan adakah mikroorganisma mampu menghasilkan kerja kreatif dan inovatif atau sebaliknya, berdasarkan tiga elemen seni yang utama iaitu dari segi bentuk, rnpa dan juga warna <.Mtam penghasilan karya seni fotografi. [6]

15 (1.7) Skop Kajian Skop kajian ini adalah untuk mengkaji rupa, bentuk dan juga wama yang terdapat dalam mikroorganisma Berdasarkan kajian ini, penggunaan alat-alat khas seperti mikroskop elektron dan mikroskop cahaya juga memainkan peranan penting di mana ia dapat menentukan rupa, bentuk dan juga wama yang terdapat pada mikroorganisma. Penggunaan cahaya yang diserap masuk melalui pewama atau "dyes" juga memainkan peranan penting untuk menambahkan kontras pada sel-sel supaya dapat melihat sam pel tersebut dengan jelas. Bagi menjalankan kajian ini, setiap eksperimen telah dijalankan mengikut peringkat demi peringkat. Bagi peringkat pertama, pengkaji telah mengkaji mikroorganisma "kulat". Pengkaji telah mengkaji pelbagai jenis "kulat" iaitu globose, subglobose, ellipsoid, lunate dan sebagainya. Terdapat perbezaan antara bentuk dengan bentuk yang lain yang terdapat dalam mikroorganisma tersebut. Pada peringkat kedua, pengkaji telah mengkaji mikroorganisma "alga". Pengkaji telah mengkaji alga daripada tasik Universiti Malaysia Sarawak (UNIMAS) dan alga dari Jepun yang diberi nama NIES - 93 Scenedesmus Dimorphus. Bagi peringkat ketiga pula, pengkaji telah menjalank8jll-eksperimen terhadap "bakteria". Pada peringkat ini, pengkaji telah menjalankan pembiakan ke atas mikroorganisma selama satu minggu untuk mendapatkan outputnya. Hasil daripada pembiakan dan kajian yang dijalankan oleh pengkaji, mikroorganisma tersebut telah diberi nama "Lorryia Formosa (Microanimals)". Disamping itu, peringkat keempat telah dijalankan keatas mikroorganisma sel haiwan iaitu sel "mamalia". Melalui eksperimen ini pengkaji telah menggunakan (7)

16 kaedah atau teknik baru iaitu teknik polarized light untuk mendapatkan hasil yang berbeza. Bagi peringkat yang kelima pula pengkaji telah menjalankan eksperimen terhadap mikroorganisma amphibian dengan menggunakan teknik Darlifield dengan menggunakan mikroskop elektron. Melalui teknik Darlifield adalah sangat berbeza daripada teknik yang digunakan sebelum ini. Kesimpulan daripada lima peringkat eksperimen yang dijalankan ke atas mikroorganisma tersebut dapat dirumuskan bahawa elemen-elemen seni yang dikaji oleh pengkaji adalah berbeza antara satu sarna lain. Memang tidak dapat dinafikan bahawa, mikroorganisma mampu menghasilkan kerja seni yang kreatif dan inovatif berdasarkan elemen-elemen seni yang utama iaitu bentuk, rupa, dan warna. [8]

17 (2.0) METODOLOGI PENYELIDlKAN (2.1) Pendahuluan Mikroorganisma berukuran terialu kecil dan pada sekali imbas organisma ini tidak dianggap penting. Walau bagaimanapun,anggapan ini tidak benar kerana walaupun kecil organism ini penuh berkuasa. Jadi apakah ukurannya yang sebenar? Bagaimanakah cara kita ingin melihatnya? Apakah yang membentuknya? Apakah peranan yang dimainkan olehnya? Menurut Brock, Brock & Ward (1989) kebanyakan mikroorganisma merupakan organisma sel tunggal dan secara bebas dapat menjalankan proses-proses bagi menghasilkan pertumbuhan dan pembiakan. Oleh itu setiap sel merupakan organisma bebas, dapat tumbuh tanpa sokongan daripada sel-sellain. Seorang ahli sains Belanda, Antonie van Leeuwenhoek (1675) adalah orang pertama yang melihat mikroorganisma dengan menggunakan mikroskop. Mikroorganisma yang dilihat oleh beliau dinamai animacules. Animalcules yang dimaksudkan ini sebenamya ialah bakteria dan protozoa. Bertitik tolak daripada pemerhatian yang dibuat ol~leeuwenhoek, ahli sains mula menunjukkan minat yang terdalam terhadap mikroorganisma dan persoalan pertama yang dikemukakan ialah "dari manakah mikroorganisma ini berasal?". Satu teori menjadi pendebatan hangat pad a masa itu telah dikemukakan. Menurut Brock, Brock & Ward (1989), teori yang dikenali sebagai "teori penjanaan spontan" menjelaskan bahawa mkroorganisma atau benda hidup yng lain sebenamya berasal daripada jirim bukan hidup. [9]

18 Menurut Birge (1992) dalam bukunya "Modern Microbiology, Principles & Applications ", uji kaji pertama yang dibuat untuk menerangkan teori ini dijalankan oleh John Nedhem (1749). Beliau berpendapat bahawa mikroorganisma wujud secara spontan daripada cecair bernutrien yang telah dipanaskan. Bagi Lazarro Splanzani (1765) pula, beliau membuat kesimpulan bahawa sumber mikroorganisma tersebut adalah dari udara. Walau bagaimanapun, kerja yang dijalankan oleh Laurent Laivoiser (1775), yang menekankan bahawa setiap benda hidup memerlukan oksigen, telah menjelaskan sebab tiadanya pertumbuhan mikroorganisma. Walau bagaimanapun, penjelasan ini masih kabur sehinggalah uji kaji dijalankan oleh Louis Pasteur (1861) dibentangkan. Louis Pasteur telah membuat kesimpulan bahawa mikroorganisma wujud di dalam jirim tak hidup seperti tanah, air dan udara. Oleh itu, berdasarkan kajian ini, method yang digunakan oleh pengkaji adalah method eksperimental dan method temubual atau temuduga. Kedua-dua method ini adalah sangat penting bagi menjalankan kajian ini. Tanpa method tersebut, kajian ini tidak lengkap dan tidak dapat dijalankan dengan lancar. Pengkaji memilih method eksperimental dalam kajian ini adalah untuk mengkaji bentuk, rupa dan juga warna yang terda at dalam mikroorganisma. Method esperimental merupakan salah satu eksperimen yang dijalankan ke atas subjek utama yang dipilih untuk tujuan tertentu. Tujuan pengkaji memilih mikrooorganisma sebagai subjek metal dalam kajian ini kerana mikroorganisma merupakan organisma yang sangat halus dan tidak dapat dilihat dengan mata kasar tanpa menggunakan mikroskop. Pengkaji telah menjalankan eksperimen ke atas mikroorganisma yang terdiri daripada kulat (spore), alga (algae), bakteria, sel haiwan (kumpulan mamalia) dan [101

19 juga amfibia (amphibian). Pengkaji telah memilih mikroorganisma amfibia (amphibian) sebagai projek akhir bagi kajian ini. "Amphibians (class Amphibia), such as frogs, toads, salamanders, newts, and caecilians, are ectothermic (or cold-blooded) animals that metamorphose from a juvenile water-breathing form, to an adult air-breathing form. Though amphibians typically have four limbs, the Caecilians are notable for being limbless. Unlike other land animals (amniotes), amphibians lay eggs in water. Amphibians are superficially similar to reptiles. Amphibians are ecological indicators, and in recent decades there has been a dramatic decline in amphibian populations around the globe. Many species are now threatened or extinct". (Birge, E. A., 1992). Disamping itu, berdasarkan kajian ini pengkaji telah mengkaji elemen seni yang terdapat dalam mikroorganisma seperti bentuk, rupa dan wama dengan menjalankan eksperimen ke atasnya. Pengkaji telah menjalankan eksperimen ke atas mikroorganisma di makrnal selama lapan bulan untuk menjalankan eksperimen tersebut. Selain itu, pengkaji juga memilih method temubual at au temuduga dalam menjalankan kajian ini. Pengkaji memilih metod tersebut adalah untuk mendapat informasi, maklumat dan juga pt!iaapat daripada penyelia-penyelia yang dipilih. Pengkaji telah memilih seorang daripada artis seni, ahli fotografi dan juga ahli sains untuk mendapatkan maklumat dan pandangan yang berbeza dari bidang yang yang diperolehi oleh mereka berdasarkan tajuk kajian yang digunakan dalam kajian ini. Namun begitu, kerjasama yang diberikan daripada pihak penyelia dapat membantu pengkaji menjalankan kajian ini dengan lebih Jancar. Oleh itu, melalui kedua-dua metod yang dipilih ml, pengkaji banyak mendapat maklumat dan [11]

20 pandangan serta dapat mengkaji mikroorganisma dengan lebih mendalam. Tujuannya adalah untuk menghebahkan kesedaran visual atau kesedaran kepada orang ramai serta memberikan visual informasi kepada audiens melalui imej mikroorganisma yang dikaji. (2.2) Kajian Ilmiah (2.2.2) Rujukan Primer Pengkaji telah menggunakan rujukan primer temuduga dan eksperimental sebagai sumber pertama dalam menjalankan projek ini. Melalui kaedah kualitatif ini, pengkaji telah menemuduga tiga orang penyelia iaitu seorang daripada pengkarya seni, ahli fotografi dan seorang daripada ahli sains. Tujuannya adalah untuk mendapat pendapat mereka mengenai kajian methodologi pengkaji yang bertajuk "potensi mikroorganisma dalam penghasilan karya kreatif dan inovatif'. Melalui kaedah ini, pengkaji telah mendapat kesimpulan dari segi pandangan dan pendapat yang berbeza daripada tiga orang penyelia pengkaji mengenai tajuk kajian yang telah dijalankan. Kaedah eksperimental merupakan salah satu eksperimen yang dijalankan oleh pengkaji ke atas subjek metal yang dipilih untuk tujuan tertentu. Tujuan pengkaji memilih mikrooorganisma sebagai subjek metal dalam kajian ini kerana mikroorganisma merupakan organisma yang sangat halus dan tidak dapat dilihat dengan mata kasar tanpa menggunakan mikroskop dan pengkaji juga ingin berkongsi dengan audien dengan menghebohkan dan member infosmasi mengenai visual imej [12]

21 yang dihasilkan. Pengkaji telah menjalankan eksperimen ke atas mikroorganisma yang terdiri daripada kulat (spore), alga (algae), bakteria, sel haiwan (kumpulan mamalia) dan juga amfibia (amphibian). Pengkaji telah memilih mikroorganisma amfibia (amphibian) sebagai projek akhir bagi kajian ini. Pengkaji memilih rujukan primer eksperimental dalam kajian ini adalah untuk mengkaji bentuk, rupa dan juga wama yang terdapat dalam mikroorganisma. (2.2.3) Rujukan Sekunder Pengkaji telah menggunakan buku-buku, dan juga artikel-artikel dan juga kamus dewan sebagai sumber sekunder untuk menjalankan kajian ini. Melalui rujukan tersebut pengkaji telah mendapat banyak maklumat mengenai kajian yang dijalankan serta memahami konteks projek kajian sarna ada ia dapat dikaji mahupun tidak. Disamping itu, pengkaji juga melayari internet untuk mendapat sumber dan maklumat tambahan bagi menjalankan kajian tersebut. Daripada rujukan sekunder ini, pengkaji dapat mengumpul maklumat dan informasi melalui bahan-bahan rujukan yang berkaitan. [13]

22 (3.0) PERBINCANGAN (3.1) Tafsiran Masalah a) Kreatif Kamus Inggeris Melayu Dewan (An English - Malaysia Dictionary) membawa maksud "kreatif' iaitu (ofperson )berdaya cipta, kreatif: power, daya kreatif: writing, penulisan kreatif: artiste, seniman yang kreatif. (Kamus Dewan Bahasa dan Pustaka, 1992) b) Inovatif Karnus Inggeris Melayu Dewan (An English - Malaysia Dictionary) membawa maksud "inovatif' iaitu; Newly introduced or invented membawa maksud pembaharuan: ideas, gagasan-gagasan yang membawa pembaharuan; a radical and - approach, pendekatan yang radikal dan membawa pembaharualp,"works, karya yang membawa pembaharuan. (Kamus Dewan Bahasa dan Pustaka, 1992) [14]

23 (3.2) Penyelidikan (3.2.1) Bentuk Hasil atau karya seni yang lengkap harus rnernpunyai elernen-elernen seni seperti bentuk, kandungan dan juga terna yang terdapat dalarn sesebuah karya atau catano Oleh itu, semua hasil atau karya seni harus rnernpunyai salah satu daripada tiga elernen tersebut. Dalarn kajian ini, pengkaji telah rnengkaji bagairnana susunan kontponen "bentuk" dalarn rnikroorganisrna itu terbentuk dalarn rnenghasilkan karya seni kreatif dan inovatif. "Bentuk" rnerupakan salah satu daripada elernen-elernen sem yang sangat penting dalarn meoghasilkan sesebuah kerja atau karya seni. Berdasarkan kajian ini, pengkaji telah mendapat tahu bahawa "bagairnana" elernen seni ini iaitu "bentuk" terbentuk dan disusun atur berdasarkan subjek utarna yang dikaji oleh pengkaji. Di samping itu, sifat dan ciri-ciri yang terdapat dalarn "rnikroorganisrna" adalah sangat penting dirnana ia dapat rnenghasilkan karya seni yang kreatif dan inovatif berdasarkan "bentuk" yang berbeza antara satu sarna lain. Oleh itu setiap "bentuk" yang terdapat dalarn "rnikroor~isrna" tidak dapat dipisahkan antara satu sarna lain. Berdasarkan kajian ini, pengkaji berpendapat dan rnenegaskan bahawa "bentuk" yang terdapat dalarn "rnikroorganisrna" adalah wujud daripada ciri atau sifat ''mikroorganisma ' itu sendiri berdasarkan susunan dan kornposisinya "bentuk" yang terdapat dalamnya. (15]

24 Terdapat seorang artis yang bemama Diego Rivera menyatakan bahawa, "Artists are visual formers with a plan. With their materials they arrange the elements, such as lines, form, shapes, value, texture and colors for their structure. The elemen they use need to be controlled and intregrated. Artist manages this through the unifying principles of organization, such as variety, harmony, balance, pro potion and movement ". (Ocvirk, Stinson, Wigg, Bone, Cayton, 1998) Jelas1ah bahawa, setiap karya seni harus mempunyai elemen-elemen seni sq,erti bentuk, rupa, wama, tekstur, jalinan dan sebagainya. Oleh itu, berdasarkan kajian yang telah dijalankan, jelaslah bahawa mikroorganisma mampu menghasilkan kerja kreatif dan inovatif berdasarkan elemen-elemen seni iaitu "bentuk" dalam penghasilan karya seni. (3.2.2) Rupa Dalam konteks sem, definisi bagi "rupa" adalah satu garisan yang menyertakan keluasan. Di samping itu, "rupa" merupakan satu gansan yang dipanggil sebagai garisan ~sar atau dikenali sebagai kontur. Manakala dalam penghasilan karya seni, "rupa" ditakrifkan sebagai sesuatu objek yang mempunyai had yang paling luar yang dilukis atau rupanya di cat (painted shape) oleh artis-artis. Berdasarkan kajian ini, pengkaji telah mengkaji bagaimana "rupa" dapat memberi kerja kreatif dan inovatif dalam penghasilan karya seni. [16]