m«h nh to n 3 chiòu nghiªn cøu chêt l îng n íc vþnh h¹ long Vò Duy VÜnh, ç nh ChiÕn, TrÇn Anh Tó

m«h nh to n 3 chiòu nghiªn cøu chêt l îng n íc vþnh h¹ long Vò Duy VÜnh, ç nh ChiÕn, TrÇn Anh Tó 1. Më Çu Trong nh ng n m gçn y, c c tiòm n ng do thiªn nhiªn ban tæng cña vþnh H¹ Long îc khai th c trong mét sè lünh vùc kinh tõ nh : du lþch - dþch vô, nu«i trång khai th c vµ chõ bión thuû h i s n. Nh ng ho¹t éng kinh tõ nµy gãp phçn rêt quan träng tíi sù ph t trión kinh tõ - x héi cña thµnh phè H¹ Long nãi riªng vµ tønh Qu ng Ninh nãi chung. Tuy nhiªn, nh ng nh h ëng tiªu cùc cña nã còng vµ ang g y ra nh ng p lùc m¹nh mï Õn tµi nguyªn, sinh th i vµ m«i tr êng bión, e do¹ sù ph t trión bòn v ng cña khu vùc. Ó cã thó hióu râ h n ph n bè kh«ng gian còng nh c c c chõ lan truyòn cña chêt g y «nhiôm trong n íc khu vùc vþnh H¹ Long, mét m«h nh to n häc 3 chiòu îc trión khai p dông Ó m«pháng c c Æc ióm thuû éng lùc vµ chêt l îng n íc cña khu vùc nµy. y lµ mét néi dung îc thùc hiön trong khu«n khæ Ch ng tr nh Hîp t c Nghiªn cøu ViÖt Nam - Thôy ión giai o¹n 2004-2007, m sè VS/RDE/02/HP. Bµi viõt nµy tr nh bµy mét sè kõt qu m«pháng chêt l îng n íc (DO, BOD, trçm tých l löng ) t¹i vþnh H¹ Long. 2. Tµi liöu vµ ph ng ph p C c tµi liöu chýnh îc sö dông bao gåm: uêng bê vµ Þa h nh tõ c c b n å Þa h nh, h i å, sè liöu o s u cña khu vùc do Bé Tæng tham m u (Q ND ViÖt Nam ) vµ Tæng côc B n å xuêt b n. C c h»ng sè iòu hoµ thuû triòu cña sãng triòu chýnh (O1, K1, P1, Q1, M2, S2) îc sö dông Ó hiöu chønh - týnh to n mùc n íc t¹i c c biªn më víi bión lµm Çu vµo cho m«h nh thuû éng lùc [10]. L u l îng n íc s«ng æ vµo khu vùc nghiªn cøu [5,9]. C c kõt qu kh o s t thñy v n vµ chêt l îng n íc t¹i khu vùc vþnh H¹ Long trong thêi gian tõ 11/08/2004 Õn 25/08/2004 [5, 9,11,]. Sè liöu quan tr¾c giã, mùc n íc t¹i tr¹m khý t îng thñy v n Hßn Gai th ng 8-2004 vµ sè liöu trung b nh nhiòu n m. C c sè liöu khý t îng kh c: l îng m y, nhiöt é kh«ng khý, bøc x¹ mæt trêi, é Èm t ng èi...v.v. M«h nh to n häc sö dông Ó m«pháng chõ é thuû éng lùc vµ chêt l îng n íc khu vùc vþnh H¹ Long lµ m«h nh Delft3d. y lµ m«h nh 3 chiòu îc ph t trión bëi ViÖn thuû lùc Delft (Hµ Lan) cã kh n ng týnh to n vµ m«pháng Æc ióm thuû éng lùc vµ chêt l îng n íc ë c c vïng cöa s«ng, ven bión..v.v. C së to n häc cña m«h nh Delft3d cã thó thêy trong [13, 14]. TriÓn khai m«h nh thuû éng lùc 3

Khu vùc týnh to n vµ é s u îc sè ho tõ b n å vþnh H¹ Long, 1998, h i å sè 932 (199), 9329 (1997) vµ b n å h nh th i Þa h nh sè 450 IV (190) îc kióm tra, hiöu chønh t¹i mét sè khu vùc. KÝch th íc miòn týnh cã ph¹m vi kho ng 50km theo h íng b¾c nam vµ 0km theo h íng «ng t y. Do Æc ióm Þa h nh khu vùc nghiªn cøu phøc t¹p, êng bê khóc khuûu, cã nhiòu o nªn hö thèng l íi cong trùc giao îc chän sö dông Ó týnh to n [8]. C c «l íi cã kých th íc tõ 14 Õn 1.77m, toµn bé miòn týnh îc chia lµm 29 x2 ióm. M«h nh 3 chiòu îc p dông víi 4 líp é s u tõ mæt xuèng y víi tû lö: 35%, 30%, 20%, 15% (vý dô: t¹i ióm cã é s u 10m th 4 líp sï cã é s u lçn l ît lµ: 3.5m, 3.0m, 2.0m vµ 1.5m) MiÒn týnh cã 3 biªn láng phýa bión lµ: C t Bµ, L¹ch HuyÖn vµ H¹ Long; 3 biªn láng s«ng lµ: s«ng M«ng D ng (Cöa ng), s«ng Diªn Väng vµ s«ng Tríi. Ngoµi ra trong khu vùc týnh cßn cã c c s«ng nhá ch y ra: R1, R2, R3, R4, R5, R, R7, R8, R9, R10, R11. MiÒn, l íi týnh, vþ trý c c biªn láng vµ tr êng é s u cña khu vùc týnh îc thó hiön trªn h nh 1. S. M«ng D ng R3 R4 S. Tríi R5 S. Diªn Väng R9 R1 0 R1 1 R1 Đảo Cát Bà R2 R R8 R7 H¹ Long L¹ch HuyÖn C t Bµ H nh 1. L íi týnh cña m«h nh thñy éng lùc B íc thêi gian ch¹y cña m«h nh thñy éng lùc lµ 0.2 phót. Thêi gian ch¹y m«h nh lµ tõ 0h00, ngµy 05/08/2004 Õn 23h00, ngµy 23/08/2004. C c kõt qu cña m«h nh thñy éng lùc lµm Çu vµo cho m«h nh chêt l îng n íc îc lêy tõ 0h00, 07/08/2004. TriÓn khai m«h nh chêt l îng n íc 319

M«h nh chêt l îng n íc sö dông miòn týnh vµ c c kõt qu cña m«h nh thuû éng lùc trong thêi gian tõ 0h00, 07/08/2004 Õn 23h00, ngµy 23/08/2004. y còng chýnh lµ thêi gian ch¹y m«h nh chêt l îng n íc. B íc thêi gian cña m«h nh lµ 30 phót. HiÖu chønh và nh gi é tin cëy cña m«h nh Ó hiöu chønh vµ nh gi é tin cëy trong c c kõt qu týnh to n cña m«h nh thuû éng lùc îc so s nh víi sè liöu quan tr¾c mùc n íc vµ dßng ch y, còng nh týnh to n sai sè b nh ph ng trung b nh (RMSE) [1,2,3,4,,7]. RMSE îc týnh tõ mùc n íc týnh to n vµ b ng thuû triòu (tçn suêt 1h/lÇn) trong thêi gian tõ 0h, /08/2004 Õn 23h, 23/08/2004 vµ víi sè liöu quan tr¾c cña Trung t m khý t îng thñy v n Qu ng Ninh (tçn suêt h/lçn) t¹i Hßn Gai. KÕt qu týnh to n sau khi îc hiöu chønh nhën îc RMSE=0.139m (gi a kõt qu týnh to n vµ b ng thñy triòu) vµ RMSE=0.178m (gi a kõt qu týnh to n vµ sè liöu quan tr¾c). Sai sè nµy cã thó chêp nhën îc trong iòu kiön Þa h nh khu vùc týnh phøc t¹p vµ biªn é dao éng mùc n íc lín nh ë vþnh H¹ Long. Dao éng mùc n íc týnh to n cña m«h nh víi mùc n íc trong b ng thñy triòu trªn h nh 2 cho thêy cã sù phï hîp c vò pha triòu vµ é lín, tuy nhiªn t¹i c c biªn láng phýa bión chø sö dông h»ng sè iòu hoµ cña sãng triòu chýnh (4 sèng nhët triòu: O1, K1, P1, Q1; 2 sãng b n nhët triòu: M2, S2) mµ kh«ng xðt tíi c c sãng n íc n«ng, chýnh v vëy trong kú triòu kðm (tõ ngµy 21 Õn 23/8) khi vai trß cña c c sãng nhët triòu - b n nhët triòu gi m lµm sai sè tuyöt èi t ng lªn. h(m) 4.0 3.5 M«h nh B ng thñy triòu 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 /8 13/8 14/8 15/8 1/8 17/8 /8 19/8 20/8 21/8 22/8 23/8 Giê H nh 2. KÕt qu týnh to n mùc n íc tõ m«h nh vµ b ng thñy triòu t¹i Hßn Gai (/08-23/08/2004) 320

mg/l 9.0 8.0 7.0.0 5.0 4.0 3.0 2.0 1.0 0.0 H nh 3. KÕt qu týnh to n DO tõ m«h nh vµ quan tr¾c t¹i TuÇn Ch u (/08-19/08/2004) mg/l 9.0 8.0 7.0.0 5.0 4.0 3.0 2.0 1.0 lớp Layer 1 1 (0-5.74m) lớp Layer 2 2 (5.75-10.m) lớp Layer 3 3 (10.7-13.94m) lớp Layer 4 4 (13.95-1.4m) Quan tr¾c (0.5m) Quan tr¾c (14.4m) 0.0 Giê 19:00:00 21:00:00 23:00:00 1:00:00 3:00:00 5:00:00 7:00:00 9:00:00 11:00:00 13:00:00 15:00:00 17:00:00 17:00:00 lớp Layer 1 1 (0-0.945m) lớp Layer 2 2 (0.94-1.755m) lớp Layer 3 3 (1.75-2.295m) lớp Layer 4 4 (2.29-2.7m) Quan tr¾c (0.5m) Quan tr¾c (1.7m) 19:00:00 21:00:00 23:00:00 1:00:00 3:00:00 5:00:00 7:00:00 9:00:00 11:00:00 13:00:00 15:00:00Giê H nh 4. KÕt qu týnh to n DO tõ m«h nh vµ quan tr¾c t¹i Cöa Lôc (19/08-20/08/2004) Sè liöu quan tr¾c c c th«ng sè chêt l îng n íc (DO, BOD, TSS) víi kõt qu týnh to n cña m«h nh t¹i 2 ióm TuÇn Ch u vµ Cöa Lôc Ó hiöu chønh c c tham sè cña m«h nh chêt l îng n íc. C c th«ng sè chêt l îng n íc cã sù nh¹y c m cao víi m«i tr êng vµ c c yõu tè khý t îng (l îng m y, bøc x¹ mæt trêi, nhiöt é kh«ng khý) Ó cung cêp cho m«h nh chø îc lêy trung b nh nh h ëng Õn kõt qu cña m«h nh. Trong iòu kiön ã, sau nhiòu lçn kióm tra c c sè liöu Çu vµo vµ iòu chønh c c tham sè mang týnh chêt Þa ph ng thêy sù phï hîp t ng èi gi a týnh to n vµ thùc tõ (h nh 3, h nh 4). 321

3. kõt qu vµ th o luën 3.1. Oxy hoµ tan (DO) Do Þa h nh cña khu vùc bþ chia c¾t bëi nhiòu o nhá nªn ph n bè vµ biõn éng theo kh«ng gian cña hµm l îng DO trong khu vùc vþnh H¹ Long kh phøc t¹p, thó hiön râ týnh chêt Þa ph ng. Mét sè n i cã hµm l îng DO cao (lín h n.5mg/l) lµ khu vùc gi a vµ phýa «ng cña vþnh, khu vùc phýa trong vþnh Cöa Lôc vµ ven bê Hßn Gai - Cöa ng lµ nh ng n i cã hµm l îng DO thêp h n. Theo chiòu ngang, hµm l îng DO gi a c c khu vùc kh c nhau trong vþnh thay æi do sù di chuyón cña c c khèi n íc bëi dao éng triòu. Trong pha triòu lªn, c c khèi n íc cã hµm l îng DO thêp h n tõ phýa nam i lªn, Èy c c khèi n íc hµm l îng DO cao h n ë khu vùc gi a vþnh vµo gçn bê vµ phýa trong vþnh Cöa Lôc; DO tçng mæt cã xu h íng gi m dçn tõ phýa b¾c xuèng phýa nam; trong khi c c tçng d íi l¹i cã xu h íng t ng dçn tõ phýa b¾c Õn gi a vþnh vµ gi m dçn tõ ã xuèng phýa nam. Pha triòu xuèng, khèi n íc cã hµm l îng DO cao ë khu vùc gi a vµ phýa «ng cña vþnh cã iòu kiön ph t trión xuèng phýa nam; hµm l îng DO tçng mæt cã xu h íng gi m dçn tõ b¾c xuèng nam; ng îc l¹i c c tçng phýa d íi, hµm l îng DO t ng dçn tõ b¾c xuèng nam. mg/l 7.5 7.0 lớp layer 1 1 lớp layer 2 2 lớp layer 3 3 lớp layer 4 4 mùc n íc h(m) 2.5 2.0 1.5 1.0.5 0.5.0 0.0-0.5 5.5-1.0-1.5 5.0 :00:00 1:00:00 2 :00:00 1:00:00 2 :00:00 1:00:00 2 :00:00 1:00:00 2 :00:00 1:00:00 2 :00:00 1:00:00 2 :00:00 1:00:00 2 :00:00 1:00:00 2-2.0 Giê H nh 5. Quan hö gi a mùc n íc vµ hµm l îng DO t¹i Cöa Lôc (/08-20/08/2004) Theo chiòu th¼ng øng, hµm l îng DO cã sù kh c biöt râ röt gi a c c tçng n íc. BiÕn æi theo thêi gian cña hµm l îng DO kh m¹nh ë tçng n íc mæt vµ gi m dçn ë c c líp n íc s u h n (h nh 5). TÇng n íc mæt (35% é s u líp n íc trªn), hµm l îng DO kh cao, chñ yõu trong kho ng tõ.5-7.4mg/l. Mét sè n i cã hµm l îng DO cao h n 7.4mg/l nh ë ven bê Hßn Gai-Cöa ng, khu vùc xung quanh o TuÇn Ch u, o Ngäc Võng. Cã thó ë nh ng n i nµy é s u cét n íc kh nhá so víi c c khu vùc kh c nªn l îng nh s ng tiõp nhën îc trong líp n íc nhiòu h n c c n i 322

kh c. Trong tçng n íc tiõp theo, hµm l îng DO gi m râ röt, chñ yõu dao éng trong kho ng.4-7.0mg/l); khu vùc cã l îng DO cao n»m ë gi a vþnh ( o V¹n C nh-ngäc Võng) cã gi trþ tõ.8-7.2mg/l. Mét sè khu vùc cã hµm l îng DO tçng mæt cao nhêt gi m m¹nh nh ven bê Hßn Gai-Cöa ng xuèng nhá h n mg/l, khu vùc xung quanh o TuÇn Ch u nhá h n.8mg/l. ë tçng n íc tiõp theo, hµm l îng DO tiõp tôc gi m so víi tçng trªn vµ b¾t Çu thó hiön râ h n xu thõ t ng dçn tõ ven bê ra Õn khu vùc gi a vþnh. Hµm l îng DO tiõp tôc gi m ë tçng y, râ röt nhêt lµ ë khu vùc ven bê (nhá h n.4mg/l), hµm l îng DO vén cã gi trþ cao (.8-7.4mg/l) ë xung quanh khu vùc o V¹n C nh-ngäc Võng n i cã é s u nhá. Ph n tých kõt qu týnh to n ë Cöa Lôc cho thêy, hµm l îng DO th êng cã gi trþ cao vµo ban ngµy khi n íc lªn, ¹t gi trþ thêp vµo ban ªm khi n íc xuèng, nguyªn nh n lµ do ban ngµy l îng oxy i vµo n íc t ng lªn, cßn ban ªm nhu cçu tiªu thu «xy t ng trong khi l îng cung cêp gi m, h n n a khi n íc xuèng khèi n íc tõ vþnh Cöa Lôc i ra cã hµm l îng DO thêp ng îc l¹i khi n íc lªn khèi n íc tõ ngoµi kh i i vµo cã hµm l îng DO cao h n. T¹i TuÇn Ch u, hµm l îng DO vén cã gi trþ cao vµo ban ngµy nh ng th êng cã gi thêp vµo lóc n íc lín do khèi n íc do khèi n íc cã é ôc cao vµ hµm l îng DO thêp h n tõ phýa L¹ch HuyÖn a lªn. BiÕn éng hµm l îng DO theo thêi gian ë khu vùc TuÇn Ch u Ýt h n so víi Cöa Lôc do é s u nhá vµ trao æi n íc gi a L¹ch HuyÖn vµ vþnh H¹ Long qua khu vùc nµy kh«ng lín b»ng sù trao æi n íc gi a vþnh Cöa Lôc vµ vþnh H¹ Long. Chªnh löch hµm l îng DO gi a tçng mæt víi c c tçng d íi ë khu vùc TuÇn Ch u lín h n so víi Cöa Lôc do é ôc cao h n. 3.2. Nhu cçu oxy sinh ho Hµm l îng BOD khu vùc vþnh H¹ Long cã gi trþ rêt thêp so víi tiªu chuèn chêt l îng n íc bión ven bê cña ViÖt Nam (TCVN 5943:1995), hçu hõt Òu nhá h n 1.8mg/l. Nh ng n i cã hµm l îng BOD cao h n lµ khu vùc cöa s«ng M«ng D ng, khu vùc cöa s«ng Diªn Väng, khu vùc L¹ch HuyÖn; ven bê Hßn Gai - Cöa ng vµ khu vùc gi a vþnh lµ n i cã hµm l îng BOD thêp (d íi 0.4mg/l). Theo chiòu ngang, biõn éng hµm l îng BOD trong vþnh phô thuéc nhiòu vµo sù di chuyón cña c c khèi n íc do dao éng triòu. Trong pha triòu lªn, khèi n íc cã hµm l îng BOD cao h n tõ phýa nam vµ «ng nam cã iòu kiön thuën lîi tiõn s u vµo trong vþnh, khèi n íc ë khu vùc phýa «ng o C t Bµ cã gi trþ tõ 0.-1mg/l. Ng îc l¹i, trong pha triòu xuèng c c khèi n íc s«ng trong vþnh Cöa Lôc cã hµm l îng BOD cao h n vµ khèi n íc hµm l îng BOD thêp ë gi a vþnh ph t trión xuèng phýa nam, hµm l îng BOD trong n íc ë phýa «ng o C t Bµ cã gi trþ thêp h n, chø tõ 0.-0.8mg/l. Theo chiòu th¼ng øng, hµm l îng BOD cã sù kh c biöt râ röt gi a c c tçng n íc. Cµng xuèng s u, hµm l îng BOD cã xu h íng gi m dçn thó hiön th«ng qua sù ph t trión cña vïng n íc cã hµm l îng BOD thêp (nhá h n 0.4mg/l) xung quanh khu vùc o TuÇn Ch u vµ ven bê CÈm Ph xuèng phýa nam. Hµm l îng BOD biõn æi m¹nh theo thêi gian ë tçng mæt vµ gi m dçn khi xuèng c c líp n íc s u h n. 323

Ph n tých kõt qu týnh to n ë Cöa Lôc cho thêy, hµm l îng BOD th êng cã gi trþ cao vµo ban ªm khi triòu xuèng thêp, ¹t gi trþ thêp vµo ban ngµy khi n íc lªn cao, nguyªn nh n lµ do ban ªm nhu cçu tiªu thô oxy t ng lªn, h n n a khi n íc xuèng khèi n íc tõ vþnh Cöa Lôc i ra cã hµm l îng BOD cao ng îc l¹i khi n íc lªn khèi n íc tõ ngoµi kh i i vµo cã hµm l îng BOD thêp h n. T¹i TuÇn Ch u, hµm l îng BOD cã gi trþ rêt thêp (nhá h n 1mg/l), biõn éng theo thêi gian nhá. T ng tù nh ë Cöa Lôc, hµm l îng BOD ë y còng th êng ¹t gi trþ cùc ¹i vµo ban ªm vµ khi triòu xuèng (khèi n íc cã hµm l îng BOD cao h n ë vþnh Cöa Lôc ch y xuèng). 3.3. TrÇm tých l löng TrÇm tých l löng (TTLL) trong khu vùc týnh to n phçn lín xuêt ph t tõ phýa L¹ch HuyÖn a lªn, nh h ëng cña s«ng M«ng D ng vµ c c s«ng nhá kh c kh«ng lín do l u l îng nhá vµ hµm l îng TTLL trong n íc thêp. Hµm l îng TTLL cao tëp trung ë khu vùc phýa t y cña vþnh, phýa trong vþnh Cöa Lôc vµ mét phçn d i ven bê Hßn Gai-Cöa ng, c c khu vùc cßn l¹i hµm l îng TTLL rêt thêp (hçu nh nhá h n 10mg/l). MÆc dï hµm l îng TTLL ë L¹ch HuyÖn rêt cao nh ng do trao æi n íc qua khu vùc L¹ch HuyÖn -TuÇn Ch u kh«ng lín nªn khèi n íc ôc tõ L¹ch HuyÖn lªn chø nh h ëng Õn phçn phýa t y cña vþnh H¹ Long (h nh ). Trong pha triòu lªn khèi n íc ôc nµy ph t trión s u vµo trong vþnh h n so víi khi triòu xuèng, tuy nhiªn sù chªnh löch nµy còng kh«ng lín l¾m. Theo chiòu th¼ng øng, hµm l îng TTLL gi a c c tçng n íc cã sù chªnh löch rêt râ, Æc biöt lµ gi a c c líp n íc ë tçng trªn víi líp n íc ë tçng y. ë c c líp n íc trªn, khèi n íc ôc (hµm l îng chêt l löng lín h n 15mg/l) chø tån t¹i ë khu vùc L¹ch HuyÖn TuÇn Ch u Õn khu vùc B i Ch y-hßn Bå Hßn, khu vùc cã hµm l îng chêt l löng cao (lín h n 45mg/l) kh«ng v ît qua phýa b¾c ghµnh Çu. Nh ng ë líp n íc y, khèi n íc ôc ph t trión sang phýa «ng bao phñ mét phçn vþnh H¹ Long, vþnh Cöa Lôc vµ d i ven bión Hßn Gai-Cöa ng; khu vùc cã hµm l îng TTLL cao còng ph t trión qua phýa «ng o TuÇn Ch u. 324

(a) (b) H nh. Ph n bè TSS khu vùc vþnh H¹ Long trong kú n íc rßng (a- tçng mæt, b- tçng y) Ph n tých kõt qu týnh to n t¹i Cöa Lôc cho thêy: hµm l îng TTLL cã sù chªnh löch kh lín gi a líp n íc y víi c c líp n íc bªn trªn (cã thó tíi 10mg/l); theo thêi gian hµm l îng TTLL ë tçng y còng biõn æi nhiòu h n; hµm l îng chêt l löng th êng ¹t gi trþ cao khi triòu lªn (do n íc ôc tõ L¹ch HuyÖn ch y lªn) vµ thêp khi mùc n íc ¹t gi trþ thêp nhêt. T¹i TuÇn Ch u, còng cã sù chªnh löch lín hµm l îng chêt l löng gi a c c tçng trªn víi tçng y; theo thêi gian hµm l îng TTLL biõn éng kh«ng phô thuéc nhiòu vµo é ôc cña khèi n íc kh c Õn nªn ¹t c c gi trþ cao khi mùc n íc thêp nhêt vµ gi trþ thêp khi mùc n íc cao nhêt. 4. KÕt luën MÆc dï cßn cã mét sè h¹n chõ nh ng nh ng kõt qu týnh to n vµ m«pháng c c th«ng sè chêt l îng n íc t ng èi phï hîp víi thùc tõ vµ thó hiön îc c c qui luët biõn æi theo kh«ng gian vµ thêi gian. C c kõt qu cña m«h nh cho thêy gi trþ hµm l îng cña mét sè th«ng sè chêt l îng n íc t¹i thêi ióm m«pháng (2004) vén ¹t c c tiªu chuèn chêt l îng n íc (TCVN 5943:1995). C c kõt qu nµy còng cho thêy nh h ëng cña c c nguån th i tõ lôc Þa vµ khu vùc cöa s«ng B¹ch»ng Õn chêt l îng n íc khu vùc vþnh H¹ Long. M«h nh to n lµ mét c«ng cô hç trî rêt tèt cho viöc týnh to n dù b o diôn biõn chêt l îng m«i tr êng n íc còng nh nghiªn cøu chêt l îng n íc cña c c thuû vùc. Tuy nhiªn, Ó c c kõt qu tin cëy vµ phï hîp víi iòu kiön thùc tõ h n n a rêt cçn c c chuçi sè liöu quan tr¾c ång bé, cã hö thèng. 325

Tµi liöu tham kh o 1. Bokhorst J.S, 2003. A new wind-formulation for hydrodynamic models. M.Sc. Thesis, Delft University of Technology 2. Cowan, W.L., 195. Estimating hydraulic roughness coefficients. Agricultural Engineering, v. 37, no. 7, p. 473-475. 3. Donigian A. S. Watershed model calibration and validation: the HSPF experience. http://hspf.com/tmdl.nov02.donigian.paper.doc. 4. George L. Bowie, William B. Mills, Donald B. Porcella and et al, 1985. Rates, constants, and kinematics formulations in surface water quality modeling. Environmental research laboratory, U.S. Environmental protection agency Athens, Georgia 3013. 5. Japan International Cooperation Agency (JICA), 1999. The study on Environment management for Ha Long Bay. Final report, Volume I, II, III, IV.. Mulla D. J and Addiscott T. M. Calibration and Validation of Water shed-scale Models http://www.cropsoil.uga.edu/untitled/radcliffe-classpage/calibration.pdf. 7. Paul Olijslagers, 2003. Pocket perched beaches-computational modeling and calibration in Delft3D. M. Sc. Thesis, Delft University of Technology. 8. Sander Cornelissen, 2003. Numerical Modelling of Stratified Flows Comparison of the and z coordinate systems. M.Sc. Thesis, Delft University of Technology. 9. NguyÔn V n Tè, 1974. Nh ng Æc tr ng thuû v n vïng ven bê Qu ng Ninh-H i Phßng. L u tr t¹i ViÖn Tµi nguyªn vµ M«i tr êng bión. 10. Tæng côc khý t îng thuû v n, 197. Thñy triòu vþnh B¾c Bé, phô lôc II-tËp b n å. In t¹i côc o ¹c vµ b n å nhµ n íc. 11. Tæng côc khý t îng thuû v n, 2000. Sæ tay tra cøu c c Æc tr ng khý t îng thñy v n vïng thòm lôc Þa ViÖt Nam. NXB N«ng nghiöp.. NguyÔn ThÕ T ëng, 199. Ph n vïng d i ven bê bión viöt nam theo c c yõu tè éng lùc khý t îng thñy v n bión chýnh. LuËn n phã tiõn sü H i d ng häc. 13. Vò Duy VÜnh, 2005. M«h nh to n nghiªn cøu thuû éng lùc vµ chêt l îng n íc khu vùc VÞnh B i Tö Long. TuyÓn tëp tµi nguyªn vµ m«i tr êng bión, tëp XII, trang 33-51. Nxb KH&KT, Hµ Néi. 14. WL Delft Hydraulics, 1999. Delft3D-FLOW User Manual Version 3.05, Delft3D-Waq User Manual Version 3.01, Delft3d-Waq: Detailed description of processes (Technical Reference Manual). WL Delft Hydraulics, Delft, Netherlands. 32

sumary A 3D numerical model for water quality in Ha Long Bay area Vu Duy Vinh, Do Dinh Chien, Tran Anh Tu Ha Long Bay is not only famous with beautiful scenery but also well known valuable in marine resources. However, the socio-economic development in Quang Ninh province has been generating a bigger and bigger pressure on marine resources environment. On order to assess distribution and variation, as well as spreading mechanism of pollutants in Ha Long Bay area, a 3D numerical model was applied to simulate hydrodynamics and water quality (DO, BOD, suspended sediment). This paper described briefly the results of application of the model for water quality in Ha Long Bay. The results showed fairly conformity between calculated and reality, as well as variational mechanism with temporal and spatial of DO, BOD and Total suspended solids. These results also showed the concentration of water quality parameter at present still conform to TCVN 5943-1995 (Vietnamese water quality, coastal water standards) and the impact of pollutants from onshore on water quality in Ha Long Bay area. It recommended that numerical models are good tools for calculation, prediction the course of environmental water quality as well as study on water quality in coastal zone. However, in order to the results of the models have good confidence and conformity with reality, there s a great need for synchronous filed data and more systematic for model. 327