kh n ng cho thþt vµ gan bðo cña con lai gi a ngan R 71 vµ vþt M 14 Abstract (cuong) Abstract Æt vên Ò

Transcription

1 kh n ng cho thþt vµ gan bðo cña con lai gi a ngan R 71 vµ vþt M 14 Ng«V n VÜnh*, NguyÔn øc Träng, Hoµng ThÞ Lan, NguyÔn V n Duy, Lª ThÞ Phiªn vµ L ng ThÞ Bét Trung t m nghiªn cøu vþt ¹i Xuyªn Phó Xuyªn Hµ T y * T c gi liªn hö: Ng«V n VÜnh Tel: (034) / Fax: (0343) trongnd228@yahoo.com.vn Abstract (cuong) Meat and fatty liver production from crosses of R 71 muscovy duck x M 14 duck AI. technology introduced by Grimaud Freres Co. Ltd was used to produce crosses of R71 muscovy duck x M14 duck. It was revealed that crosses of R71 muscovy duck x M14 duck performed better than muscovy ducks and ducks.while the mortality from the first day to 70th day of R71 muscovy duck x M14 duck was 5 and 2.5 %, no death of crosses was recorded. On average, body weight of crosses and R71 muscovy duck at 10 weeks old was 32.7; g, respectively. It was also found out that crosses drakes performed better than muscovy duck drakes in a 15 day forced feeding phase of two batchs in summerautum and winterspring. The body weight, carcass weight, fatty liver weight of crosses drakes at 105 day old were g; g; , respectively. These figures of muscovy duck drakes were g; ; g, respectively. Key words: Crosses, carcass, fatty liver, mortalty, drakes Abstract Meat and fatty liver productivities of mules from R 71 and M 14 ducks A study was conducted at Duck Breeding Research Center (DBRC) to evaluate the meat and fatty liver productivities of mules from R 71 and M 14 ducks. At 70 days of age, survival rate of mules was 100%; average body weight was 32.7g; hetarosis was 9.74%; carcass was 72.15%; total breath and leg muscles was 30%. The 90 dayage drakes in forced feeding for 15 days showed fatty liver weight of ,2g; white R 71 muscovite duck at the same age showed fatty liver weight of g; breath muscles was g. Keywords : muscovy ducks; mules ; fatty liver weight Æt vên Ò C«ng nghö thô tinh nh n t¹o Ó t¹o con lai gi a ngan vµ vþt îc p dông trong ch n nu«i thuû cçm ë nhiòu n íc trªn thõ giíi nh Ph p, øc, µi Loan, Trung Quèc, Th i Lan. Mét s n phèm cã gi trþ kinh tõ cao, cã gi trþ dinh d ìng víi c c thµnh phçn dinh d ìng rêt phï hîp víi viöc c i thiön søc khoî cho ng êi sö dông nã tõ con lai ngan vþt ã lµ gan bðo, ë Ph p 1/3 s n phèm thuû cçm cã liªn quan Õn c«ng nghö s n xuêt gan bðo. ë n íc ta nh»m n ng cao n ng suêt vµ chêt l îng s n phèm nhiòu t c gi tiõn hµnh cho lai ngan vþt b»ng thô tinh nh n t¹o qua nhiòu n m nh ng ch a mêy thµnh c«ng. N m 2001 îc sù gióp ì cña tëp oµn GRIMAUD céng hoµ Ph p, Trung t m nghiªn cøu vþt ¹i Xuyªn p dông c«ng nghö thô tinh nh n t¹o ngan vþt thµnh c«ng lçn Çu tiªn ë ViÖt Nam Ó cho ra con lai ngan vþt vµ còng tõ y më ra mét h íng míi cho ng êi ch n nu«i s n xuêt hµng ho cho s n phèm cã 1

2 ViÖn Ch n nu«i T¹p chý Khoa häc C«ng nghö Ch n nu«i Sè 11 Th ng n ng suêt vµ chêt l îng cao Ó p øng cho nhu cçu ng êi tiªu dïng sö dông con lai theo 2 h íng lêy thþt vµ nhåi c ìng bøc lêy gan bðo. Con lai gi a ngan vµ vþt cã Æc ióm søc sèng cao, t ng träng nhanh, nu«i Õn 70 ngµy tuæi ¹t tíi g/con; tû lö thþt xî chiõm trªn 72%; phçn thþt cã gi trþ dinh d ìng cao ¹t 33,5% so víi khèi l îng thþt xî (Ng«V n VÜnh vµ cs, 2005). N m 2005 Trung t m nghiªn cøu vþt ¹i Xuyªn nhëp gièng vþt chuyªn thþt M 14 tõ Ph p khi sö dông lµm m i nòn Ó lai víi ngan Ph p R 71 cho con lai cã u ióm lµ mµu l«ng ång nhêt (tr¾ng cã èm Çu), y lµ nguyªn liöu cho nhåi gan bðo rêt thu hót nh ng nhµ s n xuêt. Tõ ã Ò tµi Nghiªn cøu kh n ng cho thþt vµ gan bðo cña con lai gi a ngan R 71 vµ vþt M 14 îc tiõn hµnh víi môc Ých: nh gi tû lö ph«i khi p dông c«ng nghö thô tinh nh n t¹o. nh gi kh n ng s n xuêt thþt cña con lai gi a ngan R 71 vµ vþt M 14. nh gi kh n ng cho gan cña con lai khi nhåi c ìng bøc. Thêi gian vµ Þa ióm nghiªn cøu Thêi gian: Tõ th ng 12/ /2007. VËt liöu vµ ph ng ph p nghiªn cøu Þa ióm: Trung t m nghiªn cøu vþt ¹i Xuyªn Phó Xuyªn Hµ t y VËt liöu nghiªn cøu Ngan trèng R 71 : 5 con. Ngan m i : 2 con (thý t nh) VÞt m i M 14 : con Con lai gi a ngan R 71 vµ vþt M 14 : con Néi dung nghiªn cøu TiÕn hµnh thô tinh nh n t¹o sö dông ngan trèng R 71 vµ vþt m i M 14 Ó t¹o con lai. Nu«i th ng phèm cho n tù do Ó so s nh kh n ng cho thþt cña ngan R 71, vþt M 14 vµ con lai cña chóng. C n tõng tuçn, mæ kh o s t ë 8, 9, 10, 11 vµ 12 tuçn tuæi. Õn 10 tuçn tuæi chän nh ng con ngan ùc R 71 vµ ùc con lai ngan vþt cã khèi l îng 30g, khoî m¹nh, ngo¹i h nh c n èi nu«i tiõp Õn 90 ngµy trªn chuång sµn. Sau 90 ngµy tiõn hµnh nhåi c ìng bøc (sö dông ng«h¹t lo¹i tèt luéc trén víi muèi, Premix Vitamin nhåi 2 lçn/ngµy). Nhåi sau thêi gian 15 ngµy tiõn hµnh mæ kh o s t lêy gan bðo vµ c c s n phèm kh c. C c chø tiªu theo dâi Tû lö cã ph«i vµ c c chø tiªu Êp në cña trøng khi p dông c«ng nghö thô tinh nh n t¹o Tû lö nu«i sèng, kh n ng t ng träng, kh n ng cho thþt, tiªu tèn th c n/kg P cña vþt M 14, ngan R 71 vµ con lai 2

3 Kh n ng cho gan cña ngan vµ con lai sau khi nhåi c ìng bøc Ph ng ph p nghiªn cøu Ph ng ph p t¹o con lai Sö dông ph ng ph p thô tinh nh n t¹o Ó s n xuêt con lai tõ ngan trèng R 71 vµ vþt m i M 14 : chän ngan trèng tõ 26 tuçn tuæi, Õn 30 tuçn tuæi tiõn hµnh lêy tinh theo ph ng ph p dïng ngan m i thý t nh (cho ngan trèng ¹p ngan m i vµ høng tinh khi ngan trèng cã ph n x¹ thß gai giao cêu), pha lo ng tinh dþch theo tû lö 3 tinh dþch + 1 m«i tr êng, hót tinh dþch vµo èng chøa tinh, sö dông sóng b n tinh Ó thô tinh cho vþt m i. Thêi gian thô tinh cho vþt m i îc læp l¹i sau 4 5 ngµy. Ph ng ph p nu«i vµ nhåi lêy gan bðo Ngan, vþt con vµ con lai îc bè trý nu«i th ng phèm theo ph ng ph p ph n l«so s nh. C c iòu kiön ch m sãc nu«i d ìng, thó y, chuång tr¹i cña 3 l«ngan, vþt vµ con lai lµ t ng èi gièng nhau, sö dông thøc n nh nhau vµ cho n tù do. VÞt nu«i Õn 8 tuçn, con lai nu«i Õn 10 tuçn vµ ngan nu«i Õn 12 tuçn. Nhåi lêy gan bðo : theo ph ng ph p nhåi c ìng bøc. Õn 10 tuçn chän ùc cña con lai vµ ùc cña ngan ñ tiªu chuèn vò khèi l îng vµ ngo¹i h nh cho nu«i trªn sµn Õn 90 ngµy tiõn hµnh nhåi thøc n b»ng phôu cã ruét xo¾n nhåi Õn 105 ngµy tiõn hµnh mæ Ó lêy gan bðo. Ph ng ph p xö lý sè liöu Xö lý sè liöu theo ch ng tr nh Minitab vµ Microsoft Excel. Tû lö cã ph«i KÕt qu vµ th o luën Sau khi chän ngan ùc R 71 vµ vþt m i M 14 ñ tiªu chuèn tiõn hµnh huên luyön sau 4 6 tuçn tiõn hµnh lêy tinh ngan cña ngan trèng Ó thô tinh cho vþt m i (lêy tinh cña 1 ngan trèng thô tinh cho m i vþt). TiÕn hµnh cho trøng vµo Êp theo dâi c c chø tiªu Êp në thu îc kõt qu tr nh bµy t¹i B ng 1. B ng 1. Tû lö ph«i vµ mét sè chø tiªu Êp në cña trøng ngan lai vþt khi p dông thô tinh nh n t¹o Phiªn Êp Sè l îng trøng (qu ) Kh«ng ph«i (qu ) Tû lö ph«i (%) Sè con në ra (con) Tû lö në/ph«i (%) ,83 80,50 80,70 78,30 78,20 84,00 75,20 81, ,10 81,00 81,70 66,90 75,20 79,00 74,60 82,70 3

4 ViÖn Ch n nu«i T¹p chý Khoa häc C«ng nghö Ch n nu«i Sè 11 Th ng , 80, ,30 78, , ,60 Lµm thô tinh nh n t¹o trªn µn m i nòn vþt M 14 víi 20 phiªn Êp në cho thêy tû lö ph«i khi thô tinh nh n t¹o Òu ¹t ë møc kh cao vµ æn Þnh tõ 75,2084,00%. Trung b nh tû lö ph«i ¹t 79,70%. So víi kõt qu thùc hiön trªn vþt SM lµ t ng ng (75,982,15%) (Ng«V n VÜnh vµ cs 2005). ë thý nghiöm nµy sö dông tinh cña 5 ngan trèng Ó phèi cho 120 vþt m i M 14 tøc lµ tû lö 1/24 cßn nõu muèn ¹t tû lö ph«i cao khi phèi trùc tiõp ph i ghðp tû lö ùc/m i lµ 1/2 theo Ng«V n VÜnh vµ cs (2005). Tû lö nu«i sèng cña con lai gi a ngan R 71 vµ vþt M 14 Tû lö nu«i sèng ph n nh søc sèng cña vët nu«i vµ nã cã nhh h ëng Õn n ng suêt cña vët nu«i. Khi tiõn hµnh nu«i con lai ngan vþt theo dâi tû lö nu«i sèng îc thó hiön ë B ng 2. B ng 2. Tû lö nu«i sèng cña con lai ngan vþt Õn ngµy Ngan R 71 VÞt M 14 Ngan lai vþt tuæi n % nu«i sèng n. % nu«i sèng n % nu«i sèng 1 ngµy tuæi ,5 97, Khi nu«i Õn 70 ngµy tuæi víi chõ é ch m sãc, nu«i d ìng nh nhau søc sèng cña ngan R 71, vþt M 14 vµ Æc biöt lµ con lai Òu rêt cao. Con lai cã tû lö nu«i sèng Õn 70 ngµy tuæi ¹t %, y lµ týnh n ng u viöt cña c c con lai nã îc c c nhµ s n xuêt triöt Ó tën dông. Kh n ng sinh tr ëng cña con lai gi a ngan R 71 vµ vþt M 14 Khèi l îng cña con lai ngan vµ vþt îc c n hµng tuçn. KÕt qu theo dâi khèi l îng c thó îc tr nh bµy qua B ng 3. B ng 3. Khèi l îng c thó cña con lai ë c c tuçn tuæi (g/con) L«TN Ngan R 71 (n=) VÞt M 14 (n=) Con lai ngan vþt (n=) TT Mean SE Mean SE Mean SE 1 NT ,5 270,4 992,3 1752,6 2607,1 3100,8 70,5 111,0 125,2 120,7 145,4 46,2 590,6 1492,5 2650,9 3102,0,7 66,0 75,5 97,5 50,06 612,0 1710,2 2565,5 3150,0 32,7 58,0 70,2 85,1 90,4 105,0 4

5 Khi nu«i Õn 8 tuçn tuæi khèi l îng vþt M 14 ¹t 3102,0g, ngan R 71 lµ 2607,1g vµ con lai ngan vþt ¹t 3150g, kõt qu nµy t ng ng víi kõt qu nghiªn cøu trªn vþt M 14 cña NguyÔn øc Träng vµ cs 2007, khèi l îng vþt M 14 8 tuçn tuæi lµ 3144,63g. Nu«i Õn 10 tuçn tuæi con lai cã khèi l îng tíi 32,7g; trong khi ã ngan R 71 lµ 3100,8g. Qua kõt qu nµy cho thêy con lai thó hiön u thõ lai râ röt, tréi h n c so víi bè mñ cña chóng. XÐt ë tuçn tuæi thø 10 khèi l îng c thó con lai cao h n con ngan lµ 9,74%. C c chø tiªu cho thþt cña con lai Nu«i vç bðo vþt M 14 Õn 8 tuçn tuæi, con lai ngan vþt Õn 10 tuçn tuæi vµ ngan R 71 Õn 12 tuçn tuæi, tiõn hµnh mæ kh o s t Ó x c Þnh tû lö c c thµnh phçn th n thþt còng nh tû lö thþt xî cña chóng. KÕt qu îc tr nh bµy t¹i B ng 4. Con lai ngan vþt khi mæ kh o s t ë 9 tuçn tuæi cho tû lö thþt xî cao 70,52%, kõt qu nµy thêp h n kõt qu nghiªn cøu trªn vþt lai 4 m u T5164 ë 8 tuçn tuæi (70,9375,25%) Hoµng ThÞ Lan vµ cs (2007). B ng 4. KÕt qu mæ kh o s t cña con lai ngan vþt ChØ tiªu P sèng (g) P thþt xî (g) Tû lö thþt xî (%) Tû lö thþt øc (%) Tû lö thþt ïi (%) Tû lö mì bông (%) Tû lö gan (%) TTTA/kgTT (kg) Con lai ngan vþt Ngan R 71 VÞt M 14 9 tuçn 10 tuçn 11 tuçn 12 tuçn 7 tuçn 8 tuçn ,6 70,52 13,01 15,96 0,16 1,68 2, ,9 72,15 15,93 16,09 0,18 1,64 2, ,3 68,75 14,11 14,45 0,21 1,93 2, ,2 71,30 16,54 14,02 0,25 1,58 3, ,0 68,50 13,31 12,96 0,20 2,03 2, ,2 73,50 15,33 11,09 0,24 2,19 2,72 PhÇn thþt cã gi trþ dinh d ìng cao lµ thþt øc vµ ïi chiõm 29% so víi thþt xî, tû lö nµy cao h n kõt qu nghiªn cøu trªn vþt M 14 ë 8 tuçn tuæi (25,53%) cña t c gi NguyÔn øc Träng vµ cs (2007). Khi mæ kh o s t ë 10 tuçn tuæi tû lö thþt øc vµ ïi lµ 30%; tû lö thþt xî lµ 72,15%. èi víi ngan R 71 lµ t ng ng nh ng thêi gian Ó cã tû lö nµy lµ ph i nu«i kðo dµi h n 2 tuçn tuæi. Tiªu tèn thøc n ë 9 tuçn tuæi cña con lai lµ 2,70kg thøc n/kg t ng träng, Õn 10 tuçn tuæi lµ 2,9kg. Kh n ng cho gan bðo sau khi nhåi c ìng bøc Nu«i ngan trèng R 71 vµ con lai ngan vþt Õn 70 ngµy tuæi, chän nh ng con ùc a vµo ch m sãc Ó nhåi lêy gan. Nu«i Õn 90 ngµy tuæi tiõn hµnh nhåi b»ng ng«h¹t luéc chêt l îng tèt trén víi chõ phèm Premix vitamin vµ muèi. Sau khi nhåi 15 ngµy tiõn hµnh mæ kh o s t kõt qu thó hiön ë b ng 5. B ng 5. Kh n ng cho thþt vµ gan bðo cña con lai sau khi nhåi c ìng bøc 5

6 ViÖn Ch n nu«i T¹p chý Khoa häc C«ng nghö Ch n nu«i Sè 11 Th ng ChØ tiªu Sè con P c thó tr íc khi nhåi (g) P c thó sau khi nhåi (g) P thþt xî (g) P thþt øc (g) P thþt ïi (g) P gan (g) HÌ Thu «ng Xu n Con lai ngan vþt Ngan R 71 Con lai ngan vþt Ngan R ,2 3800,0 3950,5 3838,5 4850,5 4920,5 5197,3 5029,7 3989,7 3837,6 4508,5 3932,6 835,9 604,8 903,6 622,4 478,1 546,4 631,7 567, ,4 318,2 261,0 KÕt qu b ng 5 cho thêy khi nhåi c ìng bøc con lai ngan vþt cho khèi gan cao h n ngan R 71 ë vô HÌ Thu cho kõt qu thêp h n vô «ng Xu n. Gan cña con lai ¹t trung b nh tõ 303g so víi 318,2g; cña ngan R 71 lµ 250,4 so víi 261g ë vô «ng Xu n. iòu nµy nãi lªn kh n ng tých mì trong gan cña chóng trong thêi gian nhåi lµ lín, Ó cho kõt qu tèt cçn cã tióu khý hëu chuång nu«i Ó nhåi ph i thët m b o c vò mæt th«ng tho ng vö sinh vµ nhêt lµ c i thiön nhiöt é cña chuång nu«i. Theo NguyÔn V n H i vµ cs (2005), nhiöt é tèi u cña m«i tr êng lµ 1822 o C, khèi l îng gan chiõm tõ 712% khèi l îng c thó. Mét s n phèm cã gi trþ sau khi nhåi con lai ngan vþt lµ thþt øc còng îc thþ tr êng a chuéng víi gi ång/kg. KÕt qu khèi l îng thþt øc cña con lai ngan vþt sau thêi gian nhåi 15 ngµy ¹t îc 835,9903,6g/con vµ cña ngan R 71 lµ ,4g. y còng lµ s n phèm em l¹i hiöu qu kinh tõ cho ng êi ch n nu«i. KÕt luën KÕt luën vµ Ò nghþ Dïng c«ng nghö thô tinh nh n t¹o Ó t¹o con lai gi a ngan R 71 vµ vþt M 14 cho tû lö cã ph«i ¹t tõ 75,284%; trung b nh 79,7%. Con lai ngan vþt cã mµu ång nhêt tr¾ng èm Çu, ¹t 100%. Tû lö nu«i sèng cña con lai ngan vþt cao, nu«i Õn 70 ngµy tuæi ¹t 100%, vþt M 14 Õn 56 ngµy tuæi lµ 97,5% vµ ngan R 71 Õn 70 ngµy lµ 95%. Nu«i vç bðo con lai ngan vþt Õn 10 tuçn tuæi cã khèi l îng c thó lµ 32,7g, khèi l îng c thó con lai cao h n so víi khèi l îng ngan R71 lµ 9,74%. Kh n ng cho thþt cña con lai ngan vþt cao, mæ kh o s t ë 70 ngµy tuæi cã tû lö thþt xî 72,15%; thþt øc vµ thþt ïi ¹t 32,02%. Tû lö mì bông thêp 0,18%. Khèi l îng gan trung b nh sau khi nhåi c ìng bøc 15 ngµy cña con lai ngan vþt ë vô HÌ Thu ¹t 303g vµ ë vô «ng Xu n lµ 318,2g cao h n ë ngan R 71. Khèi l îng thþt øc ¹t trªn 800g Ò nghþ TriÓn khai c«ng nghö thô tinh nh n t¹o ngan vþt vµ con lai ra s n xuêt. 6

7 Tµi liöu tham kh o NguyÔn V n H i, NguyÔn Xu n Kho i, TrÇn Quèc Kh nh, NguyÔn V n Lîi (2005). Nghiªn cøu kh n ng s n xuêt gan bðo tõ con lai ngan vþt vµ c c dßng ngan Ph p (R 51, R 71, siªu næng) nu«i ë iòu kiön khý hëu mïa hì miòn B¾c ViÖt Nam. TuyÓn tëp c c c«ng tr nh nghiªn cøu vµ chuyón giao tiõn bé kü thuët ch n nu«i vþt Nhµ xuêt b n N«ng nghiöphµ Néi, Tr : 215 Hoµng ThÞ Lan, Hoµng V n TiÖu, NguyÔn V n Duy, NguyÔn øc Träng, Nghiªm Thuý Ngäc (2007).Nghiªn cøu kh n ng s n xuêt cña tæ hîp lai n vµ lai kðp gi a 4 dßng vþt SM. T¹p chý khoa häc c«ng nghö ch n nu«i. Nhµ xuêt b n N«ng nghiöphµ Néi 12/ Sè 9/ Tr 19 NguyÔn øc Träng, NguyÔn V n Duy, Ng«V n VÜnh, Hoµng ThÞ Lan, L ng ThÞ Bét, NguyÔn ThÞ Thuý NghÜa, ång ThÞ Quyªn, (2007). Nghiªn cøu kh n ng s n xuêt cña vþt M 14 nu«i t¹i trung t m nghiªn cøu vþt ¹i Xuyªn. T¹p chý khoa häc c«ng nghö ch n nu«i. Nhµ xuêt b n N«ng nghiöp Hµ Néi 8/2007..Sè 7/ Tr :15. Ng«V n VÜnh, Hoµng ThÞ Lan, Lª ThÞ Phiªn, NguyÔn øc Träng (2005). Nghiªn c ó øng dông c«ng nghö thô tinh nh n t¹o, Ó s n xuêt con lai gi a ngan vµ VÞt SuperM. TuyÓn tëp c c c«ng tr nh nghiªn cøu vµ chuyón giao tiõn bé kü thuët ch n nu«i vþt Nhµ xuêt b n N«ng nghiöphµ Néi, Tr : 196. Ng«V n VÜnh, Hoµng ThÞ Lan, Lª ThÞ Phiªn, NguyÔn øc Träng (2005). Nghiªn cøu mét sè yõu tè nh h ëng Õn tû lö cã ph«i trong thô tinh nh n t¹o Ó s n xuêt con lai ngan vþt. TuyÓn tëp c c c«ng tr nh nghiªn cøu vµ chuyón giao tiõn bé kü thuët ch n nu«i vþt Nhµ xuêt b n N«ng nghiöphµ Néi, Tr : 204 7