TCVN T I ª U C H U È N V I Ö T N A M

Transcription

1 TCVN T I ª U C H U È N V I Ö T N A M TCVN 6435 : 1998 ISO 5130 : 1982 m häc o tiõng ån do ph ng tiön giao th«ng êng bé ph t ra khi ç ph ng ph p iòu tra Acoustics Measurement of noise emitted by stationary road vehicles Survey method Hµ néi 1998

2 Lêi nãi Çu TCVN 6435 : 1998 t ng ng víi ISO 5130 : 1982, cã bæ sung phô lôc B theo tiªu chuèn cña NhËt B n vµ ECE. TCVN 6435 : 1998 do Ban kü thuët tiªu chuèn TCVN/TC43 m häc biªn so¹n, Tæng côc Tiªu chuèn - o l êng - ChÊt l îng vµ Côc ng kióm ViÖt Nam Ò nghþ, Bé Khoa häc C«ng nghö vµ M«i tr êng ban hµnh.!

3 Giíi thiöu Tiªu chuèn nµy qui Þnh ph ng ph p x c Þnh tiõng ån do c c ph ng tiön giao th«ng êng bé ph t ra khi ç t¹i chç víi éng c ang ho¹t éng. TiÕng ån îc o ë gçn èng x. Ph ng ph p nµy tuy éc lëp song nã bæ sung cho c c ph ng ph p îc qui Þnh trong c c tiªu chuèn kh c vµ îc dïng cho c«ng nhën kióu ph ng tiön. Khi o tiõng ån t¹i vïng gçn éng c sï cã ph ng ph p bæ trî (xem Phô lôc A) v ph ng ph p nµy cçn dông cô o mµ hiön ang îc ph t trión ë nh ng n íc kh c nhau Ó tr nh sù h h¹i èi víi éng c. "

4 t i ª u c h u È n v i Ö t n a m TCVN 6435 : 1998 ISO 5130 : 1982 m häc _ o tiõng ån do ph ng tiön giao th«ng êng bé ph t ra khi ç _ Ph ng ph p iòu tra Acoustics _ Measurement of noise emitted by stationary road vehicles _ Survey method 1 Ph¹m vi vµ lünh vùc p dông Tiªu chuèn nµy quy Þnh ph ng ph p iòu tra tiõng ån cña ph ng tiön giao th«ng êng bé ph t ra khi ç trong nh ng n i cã nh ng Æc týnh riªng, thuën tiön cho viöc p dông ph ng ph p o. Ph ng ph p nµy kh«ng chø dïng Ó kióm tra ph ng tiön giao th«ng êng bé (sau y îc gäi lµ xe) ang sö dông mµ cßn Ó x c Þnh nh ng thay æi vò tiõng ån do c c chi tiõt hoæc côm chi tiõt cña xe îc kióm tra g y ra bëi c c nguyªn nh n kh c nhau nh : - sù mµi mßn, sù iòu chønh sai hoæc c i biªn c c bé phën cêu thµnh riªng biöt mµ khi kióm tra b»ng m¾t th êng kh«ng ph t hiön îc khuyõt tët; - sù th o ra mét phçn hoæc toµn bé thiõt bþ lµm gi m m. Nh ng thay æi nµy îc x c Þnh b»ng c ch so s nh c c kõt qu o víi c c kõt qu thu îc tõ phðp o îc tiõn hµnh trong iòu kiön t ng tù, vý dô nh trong qu tr nh thö Ó c«ng nhën kióu xe. Tiªu chuèn nµy kh«ng p dông cho m y kðo dïng trong c c ngµnh n«ng nghiöp vµ l m nghiöp, mµ viöc o tiõng ån ph t ra khi ç îc qui Þnh trong tiªu chuèn ISO Tiªu chuèn trých dén Tiªu chuèn sau îc p dông cïng víi tiªu chuèn nµy. Tiªu chuèn IEC 651, M y o møc m. #

5 3 ThiÕt bþ 3.1 M y o møc m M y o møc m (hay thiõt bþ o t ng ng) ph i tho m n nh ng yªu cçu èi víi thiõt bþ o lo¹i 1 hay 0 îc quy Þnh trong tiªu chuèn IEC 651. PhÐp o îc tiõn hµnh víi Æc týnh tçn sè "A" vµ Æc týnh thêi gian "F". M y o møc m ph i îc hiöu chuèn vµ iòu chønh theo chø dén cña nhµ s n xuêt hoæc víi nguån m thanh chuèn (vý dô pistonphone) khi b¾t Çu vµ kõt thóc tõng lo¹t o. CÇn ph i l u ý r»ng, nõu c c sai sè cña m y o møc m thu îc tõ nh ng hiöu chuèn nµy lín h n 1 db(a) trong mét lo¹t phðp o, th phðp thö coi nh kh«ng cã gi trþ. Chó thých _ NÕu sö dông mµn ch¾n giã, th ph i dïng lo¹i mµ nhµ chõ t¹o quy Þnh Ó phï hîp víi tõng lo¹i micro riªng biöt. Ph i biõt ch¾c ch¾n tõ nhµ chõ t¹o lµ viöc sö dông mµn ch¾n giã kh«ng lµm nh h ëng tíi é chýnh x c cña thiõt bþ o møc m d íi t c éng cña nh ng iòu kiön thö nghiöm xung quanh. 3.2 ThiÕt bþ o tèc é quay cña éng c Ph i dïng thiõt bþ o sè vßng quay cã é chýnh x c lµ 3% hoæc chýnh x c h n. 4 Þa ióm thö _ iòu kiön t¹i chç Ó h¹n chõ sù nh h ëng cña m«i tr êng xung quanh tíi phðp o tiõng ån, ph i sö dông Þa ióm o tho m n c c iòu kiön sau : MÆt b»ng réng tho ng, nòn ph¼ng r i bª t«ng, nhùa asphalt hoæc b»ng vët liöu cøng, cã týnh ph n x¹ m cao, trõ bò mæt Êt nön hoæc nòn Êt kh c. C c mðp cña Þa ióm thö ph i c ch c c ióm ngoµi cïng cña xe Ýt nhêt lµ 3m vµ kh«ng îc cã nh ng vët hoæc Æc ióm nµo t¹i Þa ióm thö cã thó nh h ëng tíi chø sè o cña m y o møc m, trong tr êng hîp Æc biöt, xe ph i c ch vøa hì/lò êng Ýt nhêt 1m khi îc o tiõng ån. BÊt cø vët c n nµo n»m ngoµi Þa ióm o ph i c ch micro Ýt nhêt 3m khi thö nghiöm. Ngoµi ng êi l i xe vµ ng êi o, kh«ng îc cã ng êi nµo t¹i Þa ióm o trong khi tiõn hµnh phðp o. Kh«ng îc tiõn hµnh phðp o trong c c iòu kiön thêi tiõt kh«ng thuën lîi. C c luång giã kh«ng îc g y nh h ëng Õn phðp o. Kh«ng nªn tiõn hµnh o nõu tèc é giã ë é cao cña micro v ît qu 5m/s. 5 nh h ëng cña tiõng ån nòn vµ giã Møc ån nòn (kó c møc ån cña giã) ë mçi vþ trý o ph i thêp h n Ýt nhêt 10dB(A) so víi c c møc ån o îc khi thö. $

6 Trong tr êng hîp ng îc l¹i cçn ph i hiöu chønh kõt qu o theo tµi liöu h íng dén cña nhµ s n xuêt m y o møc m (nõu cã) hoæc theo c c gi trþ ghi trong b ng 1 ë phô lôc B, b»ng c ch lêy kõt qu o trõ i gi trþ hiöu chønh. 6 Ph ng ph p thö 6.1 Sè l îng phðp o T¹i mçi vþ trý o ph i tiõn hµnh Ýt nhêt ba phðp o. C c phðp o îc coi lµ hîp lö nõu kho ng chªnh löch gi a nh ng kõt qu o cña lo¹t ba phðp o îc thùc hiön liòn kò nhau kh«ng lín h n 2 db(a). Gi trþ trung b nh céng cña ba phðp o nµy sï lµ kõt qu o. 6.2 LËp vþ trý vµ chuèn bþ xe khi o Xe ph i îc Æt ë chýnh gi a khu vùc thö îc quy Þnh t¹i môc 4, víi tay sè îc Æt ë vþ trý trung gian vµ khíp ly hîp ãng. Tr íc mçi lo¹t o éng c ph i ¹t tíi nhiöt é lµm viöc b nh th êng cña nã. Trong tr êng hîp xe g¾n m y kh«ng cã sè trung gian th phðp o îc tiõn hµnh khi nh ng b nh chñ éng (b nh xe sau) îc n ng lªn khái mæt nòn. 6.3 o tiõng ån gçn èng x C c vþ trý Æt micro (xem h nh 1) Micro îc Æt ë é cao b»ng é cao cña lç tho t khý x, nh ng trong mäi tr êng hîp kh«ng thêp h n 0,2m so víi mæt nòn. Micro ph i îc h íng vò lç tho t vµ Æt c ch mðp lç 0,5m. Trõ khi cã c c chø dén kh c cña nhµ chõ t¹o m y o møc m, trôc chuèn cña micro trong iòu kiön tr êng m tù do (xem tiªu chuèn IEC 651) ph i Æt song song víi mæt nòn vµ t¹o thµnh gãc 45 o ± 10 o so víi mæt ph¼ng th¼ng øng chøa ph ng luång khý x, vµ ång thêi micro ph i îc Æt h íng vò phýa thµnh ngoµi cña xe, nh nªu ë h nh 1. Trong tr êng hîp xe cã hai hoæc nhiòu èng x Æt c ch nhau kh«ng qu 0,3m vµ cïng îc nèi víi mét bé phën gi m m th chø o ë mét vþ trý; vþ trý cña micro ph i îc x c Þnh theo lç tho t gçn thµnh ngoµi cña xe nhêt, khi kh«ng x c Þnh îc lç tho t nh vëy th vþ trý ã îc x c Þnh theo lç tho t cao nhêt so víi mæt nòn. Trong tr êng hîp nõu hai èng x Æt c ch nhau h n 0,3m th ph i o é ån èi víi tõng èng x nhc ch o víi xe chø cã mét èng x, vµ lêy møc cao nhêt äc îc. èi víi xe cã èng x th¼ng øng (vý dô xe th ng m¹i), th micro ph i îc Æt b»ng é cao cña lç tho t èng x vµ h íng lªn phýa trªn, vµ trôc cña nã ph i cã ph ng th¼ng øng. Micro ph i îc Æt c ch thµnh xe nµy, gçn lç tho t èng x nhêt, lµ 0,5m. %

7 Khi thiõt kõ cña xe kh«ng cho phðp Æt îc micro theo h nh 1, do cã c c vët c n lµ bé phën cña xe (vý dô lèp dù phßng, thïng dçu, ¾c quy), th khi tiõn hµnh phðp o ph i vï ra mét s å chø râ chç Æt micro îc chän. Khi cã thó, th micro îc Æt c ch vët c n gçn nhêt ë kho ng c ch lín h n 0,5m vµ trôc chuèn cña nã trong iòu kiön cña tr êng m tù do (xem IEC 651) ph i îc h íng vò lç tho t khý x tõ mét vþ trý mµ c c vët c n Êy che ch¾n micro Ýt nhêt iòu kiön vën hµnh cña éng c Tèc é cña éng c ph i îc æn Þnh b»ng mét trong c c gi trþ sau : 3n 4 èi víi xe l¾p éng c x ng, trõ xe g¾n m y; 3n 4 èi víi xe l¾p éng c diezel, trõ xe g¾n m y. NÕu tèc é 3n 4 bé t ng tèc th sö dông tèc é kh«ng t i khèng chõ; kh«ng thó iòu chønh îc b»ng èi víi xe g¾n m y : n " nõu n >5000 vßng/phót vµ 3n 4 nõu n 5000 vßng/phót. Trong ã : n lµ tèc é cña éng c mµ t¹i ã theo nhµ chõ t¹o th éng c ¹t c«ng suêt lín nhêt. Chó thých Nªn biõt ch¾c ch¾n r»ng tèc é khèng chõ cña éng c diezen t ng ng víi tèc é khèng chõ danh Þnh cña nã. Nh bµn ¹p ga hoæc tay ga ét ngét. Møc ån îc o trong suèt giai o¹n bao gåm kho ng thêi gian rêt ng¾n cã tèc é éng c kh«ng æi nªu trªn vµ toµn bé thêi gian gi m tèc é. ChØ ghi l¹i mét møc kõt qu o cao nhêt. &

8 KÝch th íc týnh b»ng mðt é cao êng t m èng x èng x h íng lªn trªn H nh 1 Þa ióm thö vµ c c vþ trý cña micro Ó o tiõng ån èng x '

9 7 Gi i thých kõt qu KÕt qu thö cña c c xe ang sö dông cã thó îc gi i thých b»ng c ch so s nh víi c c kõt qu cña mét phðp thö chuèn, trong ã c c xe míi îc thö theo cïng mét ph ng ph p. PhÐp thö chuèn cã thó îc tiõn hµnh khi c«ng nhën kióu. Do : a) nh ng thay æi vò møc ån gi a c c xe cïng kióu, vµ do; b) é chýnh x c cña ph ng ph p thö. nªn nh ng sù kh c biöt gi a møc ån cña xe ang sö dông vµ møc ån cña xe ã khi cßn míi thu îc b»ng phðp thö chuèn t ng tù îc coi lµ kh«ng cã ý nghüa, trõ khi chóng b»ng hoæc lín h n 5 db(a). C c gi trþ thu îc theo ph ng ph p nµy lµ kh«ng ¹i diön cho tiõng ån tæng mµ xe g y ra khi chuyón éng, nh îc o theo c c ph ng ph p trong c c tiªu chuèn kh c. C c gi trþ nµy kh«ng îc dïng Ó so s nh tiõng ån tæng ph t ra bëi c c xe kh c nhau. 8 B o c o kõt qu B o c o kõt qu thö nghiöm ph i bao gåm nh ng th«ng tin sau : a) theo tiªu chuèn nµy hoæc lµ theo " iòu 6" hay "phô lôc" cña tiªu chuèn nµy; b) kióu ph ng tiön îc thö vµ m«t nh ng iòu kiön bêt th êng; c) c c iòu kiön cña Þa ióm mæt b»ng thö nghiöm vµ iòu kiön thêi tiõt; d) thiõt bþ o (kó c mµn ch¾n giã, nõu îc sö dông); e) vþ trý vµ Þnh h íng cña micro; f) tèc é quay cña éng c khi thö nghiöm; g) c c møc p suêt m theo Æc týnh tçn sè A îc x c Þnh qua phðp thö [db(a)]; h) møc p suêt m theo Æc týnh tçn sè A cña tiõng ån nòn t¹i mçi vþ trý o. (

10 Phô lôc A (Qui Þnh) o tiõng ån gçn éng c (Phô lôc nµy lµ mét phçn ång bé cña tiªu chuèn) A.1 VÞ trý cña micro (xem h nh 2) é cao cña micro ph i lµ 0,5m so víi mæt Êt. Trong iòu kiön tr êng m tù do (xem tiªu chuèn IEC 651) trôc chuèn cña micro ph i song song víi mæt Êt vµ n»m trong mæt ph¼ng th¼ng øng, vþ trý cña mæt ph¼ng nµy phô thuéc vµo kióu xe nh sau : éng c Æt tr íc: mæt ph¼ng th¼ng øng i qua trôc tr íc; éng c Æt sau: mæt ph¼ng th¼ng øng i qua trôc sau; éng c Æt gi a vµ xe g¾n m y: mæt ph¼ng th¼ng øng i qua ióm gi a cña kho ng c ch hai trôc b nh xe. NÕu kh«ng cã chø dén nµo kh c cña nhµ chõ t¹o m y o møc m, th micro ph i îc Æt h íng vò phýa xe vµ c ch r a d íi cña vµnh xe gçn nhêt hoæc êng nèi r a d íi cña vµnh cña b nh xe tr íc vµ sau xe lµ 0,5m, o theo ph ng n»m ngang. PhÐp o îc tiõn hµnh ë phýa xa nhêt tõ vþ trý ng êi l i. Víi xe g¾n m y, kho ng c ch cña micro îc týnh tõ mæt ngoµi cña vá éng c hoæc tõ Çu xi lanh, chän c i xa nhêt so víi êng t m xe. PhÐp o îc tiõn hµnh ë phýa cöa n¹p kh«ng khý hoæc phýa bªn ph i cña xe nõu cöa n¹p kh«ng khý n»m trong mæt ph¼ng däc cña xe. A.2 C c iòu kiön vën hµnh cña éng c éng c ph i îc gi æn Þnh ë chõ é tèc é ch¹y kh«ng t i vµ sau ã më hõt ga thët nhanh, vµ gi ga nh thõ trong kho ng thêi gian cçn thiõt Ó ¹t îc c c tèc é éng c cùc ¹i nh sau : n : èi víi éng c x ng, cçn sö dông thiõt bþ thých hîp Ó duy tr møc m t ng øng víi tèc é " vßng quay n " ; tèc é kh«ng t i khèng chõ : èi víi éng c diezen. Trong ã n lµ tèc é quay cña éng c mµ t¹i ã, theo nhµ chõ t¹o, éng c sinh c«ng suêt lín nhêt. TiÕng ån ph i îc o trong giai o¹n quy Þnh nh trªn. ChØ ghi l¹i møc cao nhêt. Ýt nhêt ph i tiõn hµnh ba phðp o. PhÐp o îc coi lµ hîp lö nõu kho ng chªnh löch gi a nh ng kõt qu o cña lo¹t ba phðp o îc thùc hiön liòn kò nhau kh«ng lín h n 2 db(a). Gi trþ trung b nh céng cña ba lçn o îc coi lµ kõt qu. )

11 Chó thých 1) CÇn biõt ch¾c r»ng tèc é khèng chõ cña éng c diezen t ng ng víi tèc é khèng chõ danh Þnh cña nã. 2) Ph i l u ý r»ng thiõt bþ an toµn îc sö dông Ó ng n ngõa sù qu tèc é cña c c éng c x ng trong khi tiõn hµnh phðp thö nµy lµ kh«ng nguy h¹i cho xe. 3) o n m¹ch iön nh löa cã thó g y b o hoµ x ng trong hö thèng x hoæc sau ã cã thó g y ra sù ch y cña x ng nµy trong èng x. 4) èi víi phðp thö chuèn, ph i kióm tra Ó thêy óng lµ qu¹t lµm m t vµ c c thiõt bþ phô kh c (cçn cho sù ho¹t éng cña éng c ) ang lµm viöc.!*

12 Kháang c ch týnh b»ng mðt éng c ë gi a H nh 2 Þa ióm thö vþ trý cña micro Ó o tiõng ån cña éng c!!

13 Phô lôc B Gi trþ hiöu chønh phðp o B ng 1 Gi trþ hiöu chønh phðp o HiÖu gi a gi trþ o îc vµ møc ån nòn [db(a)] Gi trþ hiöu chønh [db(a)] NÕu é chªnh löch vò møc ån nhá h n 3 db(a) th iòu kiön o kh«ng m b o vµ ph i lo¹i bá kõt qu o.!"