COURT: Mr. Bizos, we received a number of documents handed. COURT: I suggest you consider the position, and Mrj Schabort

Transcription

1 daarna sal kyk. DIE HOF VERDAAG VIR MIDDAGETE TOT 2.00 NM. ON RESUMPTION AT 2.00 P.M. COURT: Mr. Bizos, we received a number of documents handed in, is there anything you wish to mention at this stage and I would like to read through the statements again and I will give you my ruling tomorrow. MR. BIZOS: (Inaudible not speaking into microphone) COURT: I suggest you consider the position, and Mrj Schabort consider the position and we can discuss it tomorrow. (10 JAMES AGGENBACH : (Verklaar onder Eed) ONDERVRAGING DEU R MNR. DE VRIES: U is n Sersant in die «r Suid-Afri kaanse Polisie gestasioneer te John Vorster Plein en u het ongeveer ses jaar diens in die Mag? -- Dit is r eg Ed e 1 a gb ar e. U is eintlik gestasioneer op die oomblik, John Vorster Plein selle? -- Dit is reg Edelagbare: U het 'n verklaring gemaak in hierdie verband, in verband met die dood van Dr. Neil Aggett, is dit korrek? -- (2 Dit is reg Edelagbare; Die verklaring het u dan voor u en sal u dit dan net inhandig as BEWYSSTUK "S". HOF: U kan maar die verklaring onder hou asseblief of by die getuie, ek het net die verklarings gevra wat uitgelees is. Ek sal bly wees mnr. De Vries, as u maar die ander bymekaar hou daaronder asseblief. MNR. DE VRIES: Die selle by John Vorster Plein, kan u net vir ons, voor u verder gaan, die ligging van die selle en hulle lokaliteit gee? -- Die selle bestaan uit drie vloere. (3

2 Op die 3d e vloer is die v 1 oe r waar al die ernstige kriminele oortredi ngs gehou word. Die 2de vloer word die veiligheids- aang ehoud en de s gehou en op die lste vloer word weer die prisoniere van minder ernstige sake aangehou. Wat is die prosedure om by die selle uit te kom in- di en jy 'n prisonier by die selle wi 1 spreek of wil uithaal d a a r u i t? ---Agter die afskorting in die aan kl a gkan to or is n staaldeur en 'n staalhek w at jy ingaan. Dit is die in- gangsportaal na die selle toe en da ar is 'n hysbak of trappe wat jy kan gaan na die verskillende vloere toe waar die (10 prisoniere aangehou word.1 Is daar enige wag daar? ---Dis reg. Daar is 'n wag daar by die seldeure, daardie staaldeur daaronder oop- en toesluit vir die persone wat deur w il gaan: Is dit Konstabel Sdlovu? -- Nee dit is nie Konstabel Sd lovu (.? ) nie, dit is 'n ander konstabel. U is e in t lik in bevel by die selle by John V o r s t e r? -- Dit is reg edelagbare. Ten tye van Dr. Aggett se dood, hoe lank was u verbonde aan die polis ieselle by John Vorster Plein a l? -- (20 Ongeveer drie weke edelagbare. Die betrokke nag, hoeveel prisoniere was daar gewees op die drie vloere van die s e l l e? --Ongeveer 250. Dit kon meer w ees, dit kon 'n bietjie minder wees ma ar dit was redelik baie. Die persone wat v era n tw oord e 1 i k is vir die v eilig e bewaring van hierdie p r iso n ie re, hoeveel was j ul le gewees? --- Drie blankes en drie swart konstabels. Dit is altesaam s es.' Die v ei 1 igh ei ds pri son i er e wat op die 2de vloer aangehou ( 30

3 49 J - AGGENBACH word, is daar enige spesifieke instruksies wat hul le aanb e t r e f? --Die instruksies in verband met die veiligheidsprisoniere is dat ons moet net toesien as hulle vra vir water en ons moet toesien dat hulle kos kry en ons mag nie met hulle praat oor die sake waarvoor hulle daar is nie. Is daar enige instruksies met be trekking tot be soek van die p r is o n i e r e?--instruksies met betrekking tot die besoeke van die prisoniere is elke uur, elke uur moet die prisoniere besoek word. Ten tye van u d i ens aanv a ar di ng daar, was u al bewus (10 gewees van hierdie instruksies dat hulle elke uur moet besoek word? -- Ek was bewus daarvan Edelagbare. Indien 'n lid van die v ei 1 igh ei ds af de 1 ing 'n prisonier * wil uithaal uit die selle uit op die 2de vloer, wat is die prosedure wat hy sal moet volg en by watter bewaarpunte sal hy moet verbygaan? -- Hy moet eers by die eerste wag op die grondvloer, dit is die ingang wat ek nou net van gepraat het, by daardie wag moet hy verbygaan en dan moet hy opgaan na die vloer toe waar die prisoniere gehou word en daar is nog 'n hek waar hy moet deurgaan. Dit is (20 die hek wat Konstabel Sdlovu(?) die sleutel van het. Is die hek gewoonlik gesluit of is hy o op? --Die hek is gewoonlik gesluit. Dan moet hy gaan na die sel waar die persoon aangehou word wat ook gesluit is. Twee deure wat gesluit is met die binnekantste traliedeur, dit is gesluit met 'n hangslot en 'n ketting waarvan die veiligheidspolisie die sleutels hou, en dan het hy nog die gewone slot van die deur wat die uniformtak die sleutel van hou. As hy hom daar uitgevat het, dan moet hy na die eerste vloer toe kom waar ons gewerk het, waar ons die voorvalle- (30

4 boek gehou het en die mense uitgeboek het en daar moet hy 'n strokie ontvang wat hy weer onder, wanneer hy by die portaal onder, waar hy uitgaan, moet hy die strokie aan die wag daar oorhandig anders sal die wag horn nie toelaat om die man uit te vat nie. Wanneer hy h om uit die selle vat op die 2de vloer, die hangs lot, die ketting met 'n slot, word die slot oop gelos daar of word hy weer gesluit of n i e? --Nee dit word gesluit. Dit was altyd gesluit. Is daar enige ander persone wat sleutels het vir (10 daardie hangslot, behalwe die Vei 1 igh ei ds af de 1 ing? --In die aan kl a gkan to or word in 'n verseelde seilsak word dupli- ka at sleu te Is g eh ou v an al die selle s e h an gslotte in g ev a 1 van brand of ander nood. Is daar 'n lid van die v ei 1 igh ei ds pol is ie aan diens op die 2de v l o e r? --Gedurende die dag maar nie gedurende die na g nie. Is u in besit van die sleutel wat die hangslot oopmaak? --Dit is ko rrek. Gedurende die nag, waar is die sleutel van die hang- (20 s l o t? Ek weet nie waar dit gehou word nie edelagbare, dit word s aam met die v ei 1 igh ei ds po 1 is i e weggevat. Gedurende die nag wie is aan diens op die 2de Vloer? -- Konstabe1 Sdlovu. Hoeveel sleutels het hy by hom gedurende die nag? Hy het net die sleutels tot die seldeure, die slotte wat in die seldeure ingebou i s, dit is die sleutel wat hy be sit. Hy het nie 'n sleutel vir die hangslot n i e? --Hy het nie 'n sleutel vir die hangslot nie. (3

5 24-2. Sonder 'n sleutel vir die hangslot kan hy of enige ander persoon toegang verkry tot die binnekant van die s e l? --Dan moet hy 'n ystersaag gebruik Edelagbare. Die betrokke aand van die 4de Februarie 1982, het u aan diens gekom ongeveer 21h45? -- Dit is korrek. Wie was daardie nag saam met u aan diens gewees by die selle? -- Konstabel Enslin, Konstabel Martin, Swart Sersant Koshibet?), Konstabel Sedlovu en Konstabel Mwendi(?). Was A/0 Marais die aank1 agkanto or sersant gewees? --A / 0 Marais is die aan kl agkan to or sersant. (10 Nadat u aan diens gerapporteer het, het u toe die selle gaan inspekteer? -- Dit is korrek edelagbare. Saam met w i e? --Tesame met A/0 Marais. «Wat is die doel van hierdie inspeksieproses? -- Dit is om vas te stel of die prisoniere enige klagtes het, of enige van hulle siek is. Het u ook op die 2de vloer geinspekteer na diensaan v aardin g?--ek het op die 2de vloer ook, ek het besoek op die 2de vloer ook. Kan u onthou of u spesifiek net na diensaanvaarding (20 toy Dr. Aggett se sel ook inspeksie uitgevoer het? -- Ek het by al die selle inspeksie gedoen edelagbare, asook by Dr. Aggett se sel. Het u^gepraat met Dr. Aggett of het hy met u gepraat, wat het g e b e u r? --Ek kan ni e onthou of ek of A/0 Marais, watter een van ons twee vir hom gevra het of alles nog reg is by hom n i e, maar hy het in elk geval nie teruggepraat met ons nie. Hy het net vir ons sy oe geknip en sy duim gewys dat hy nie klagtes het nie, dat alles reg is by hom. Waar was hy op daardie stadiu m?--hy het op sy (30

6 selbed gele, daar op sy selmat. Nadat hierdie inspeksie afgehandel is op al die vloere, al drie die vloere, waarheen is u t o e? --Da arn a het ek af gegaan na die eerste vloer toe waar ons ons voorvalleboek gehou het en A/0 Marais het toe 'n inskrywing gemaak dat die selle be soek was. Waarmee het u u toe besig gehou daarna? -- Ek het my da arna be sig gehou me t die hoflyste, die mense wat moes hof toe kom die volgende dag, om hulle klagstate uit te sorteer en die nodige lyste uit te maak na die v erskilien- (10 d e h ow e toe. Was dit 'n groot volume werk g e w e e s? --Dit is 'n groot volume werk Edelagbare. # Het u gekyk na die ty d of het die volume werk u beinvloed? -- Ek het nie gekyk na die tyd nie Edelagbare, ek het net probeer om so gou as moontlik die werk afgehandel te kry. Wanneer moes die volgende besoek by die prisoniere gedoen w o r d? --Om 23h30. Het u d it uitgevoer? -- Nee dit was nie uitgevoer (20 nie edelagbare. Was daar enige spesifieke rede gewees? -- Omrede ek besig was met die hoflyste het ek nie die tyd dopgehou nie en ek het nie besoek daardie tyd nie. Gedurende daardie tyd is daar ook prisoniere to e- gelaat wat die speurders ingebring het? -- Daar het mense, daar is mense ingebring edelagbare. Van die speurders of van die v ei 1 igh ei ds af de 1 ing? Daar was nie mense van die v e i 1 igh e i ds af del ing daardie aand n ie, dit was gewone speurders. (3 0

7 Wanneer het u toe tyd ingeruim vir die volgende inspeksie van die selle? --- Om ongeveer, dit was om ongeveer wat ek gemerk het dat ek het die selle vir 'n geruime tyd nie besoek nie, dat ek weer daaraan gedink het dat ek mo e t ga an be soek. Kyk na u verklaring, ongeveer die 7 de paragraaf. "... ongeveer 0 0 h 4 5. " ---Dit sal die regte tyd wees edelagbare, ek kan nie meer alles so mooi onthou nie. Het u toe sommer intussen vir Konstabel Martin opdrag gegee dat hy solank n inskrywing in die v oorv alle boek moet (10 maak dat die selle besoek was en jy het toe vertrek om die selle te gaan b e s o e k? --Dit is r eg edelagbare. U het eers na die derde vloer toe g e g a a n? --Ja ek het eers na die derde vloer toe gegaan edelagbare. En daar het u irtspeksie uitgevoer? -- Dit is korrek. U het daarna na die tweede vloer toe g e g a a n? --Ja ed ela gb are. Met u aankoms by die tweede vloer, waar was konstabel S e d l o v u? --Hy het in die kantoor, daar is n kantoor by die ingang daarso, hy het daarbinne gesit. (20 Het u sy aandag getrek? -- Ek het horn geroep en hy het kom oopsluit toe ek horn geroep het. Het u toe die tweede vloer se selle binne gegaan, die selgebied? -- Ja hy het vir my oopgesluit en toe het ek i ng eg a an. Het u toe verder gegaan met u inspeksie daarso? -- Ek het al die selle van die eerstes wat jy kry in die gang het ons oopgesluit, Sedlovu het vir my oopgesluit en ek het ingekyk om te sien of die mense nog, of alles nog reg is by hu1 le. (30

8 Was dit die standaard prosedure dat Konstabel Sedlovu saam met u loop want hy dra die sleutel en hy moet oopsluit? --Dit is reg edelagbare. Toe u by sel 209 kora, waar Dr. Aggett was, w at het u daar toe aangetref? -- Konstabel Sedlovu het die seldeur oopgesluit, hy het nie die deur oopgemaak n i e, hy het net die slot oopgesluit en ek het die deur oopgestoot en ek het maar soos outomaties het ek gekyk na waar sy bed is en waar hy sou le maar iets het my aandag getrek aan die regterkant en ek het gekyk en ek het gesien dit is Dr. (10 Aggett wat daar teen die tralies gehang het. Die tralies wat u van praat, waar presies is hierdie tralies gesitueer in vergelyking met die deur? -- Dit is net 'n klein hokkie, dit is net b ie tjie weier as wat die deur is, dit is nou net so dat as jy die deur oopmaak dan kom die deur ook net mooi oop. Dit is net 'n klein hokkie waar daar nog die volgende seldeur in is. Waar het die oorledene toe gehang? -- Hy het regs van die deur gehang. Daar was n stuk materiaal wat om sy nek was en om die tralies was, hy het daaraan gehang. (20 Het hy met sy rug na u toe of met sy gesig na u toe g e h a n g? --Hy het met sy rug na my toe gehang. Wat het u toe g edo en toe u hom daar sien h a n g? --- Ek het sy regterpols gevat. Deur die tralies aan sy regter- pols gevat en gevoel of ek nog enige hartklop kan voel en ek kon nie. Daarna het ek my hand onder sy tru i ingesit en my hand op sy maag gehou om te voel of daar miskien nog asemhaling was, maar daar was nie. Na my mening was Dr. Aggett dood gewees. Hoe laat was dit gewees toe u die oorledene gevind (30 h e t /...

9 h e t? --Dit was ongeveer Kan u se of die liggaam nog warm was en of dit koud was of hoe het dit gevoel? --- Edelagbare dit is moeilik om te se. Ek het e in tlik groot geskrik maar dit het vir my al voorgekom of sy liggaam nog warm was. Het u toe die gebeure daar gerapporteer a an A/0 M a r a i s? --Ek het dadelik na A / 0 Marais toe gegaan en dit aan hom gerapporteer. Het u toe weer teruggegaan na die selle saam met A/0 Marais? -- Ek het saam met hom teruggegaan. Hy wou (10 my nie glo n i e, hy het vir my gese ek praat nonsies. Het hy op daardie stadium.die duplikaatsleutel al saa m g e va t?---hy het nie die duplikaatsleutel saamgevat nie. Wat het gebeur toe u weer by die selle kom? -- Ons het weer opgegaan na dieselfde vloer toe. Ek het A/0 Marais na die sel toe gevat waar Dr. Aggett gehang het sodat hy homself kan vergewis daarvan dat die man wel dood is. Daarna is hy da ar uit, het hy met die v eilig h eid s p o lisie in a an raking gekom. Wat het u toe verder gedoen? -- Edelagbare alles (20 was deurmekaar, maar ek weet nadat die v e i 1 igheidspolisie daar aangekom het, ek was in die aanklagkantoor, het ek vir hu 1 le gaan wys en later nadat hulle met hulle ondersoek begin het daar, het ek teruggegaan en aangegaan met my w e r k w a t ek n og me e be sig was, h o fly s t e. Die plek waar u die hoflyste uitgemaak het, moet die polis iebe amptes by u verbygaan as hulle 'n persoon uit die selle uit wou neem of n i e? --Hulle moet daar verbygaan maar dit beteken nie dat ek hulle sal sien nie. Daar * - <3( is n af sko rting.

10 Daardie plek waar u gesit het is nou verskuif na die derde vloer toe, as ek reg onthou? -- Dis reg, dis verskuif na die derde vloer toe. Op watter vloer was dit gewees toe u daar was? -- Op die eerste vloer. Watter afskorting is daar wat hul le v erby kon gegaan h e t? --Hul le kan of met die hysbak af ga an, jy sal hom nie in die hysbak sien nie, of met die trappe. ftou die trappe is, daar is 'n tr a 1 ie af sko r t ing wat met staalplate aan die agterkant toegemaak is. Die afskorting is tussen waar ons gesit het, die plek waar ons gesit het en die trappe. Die hysbak, as dit gebruik word, sal u dit hoor? -- Ek sal dit hoor. Sal u dan gaan ondersoek instel of wat sal u doen? Nie normaalweg nie edelagbare, daar is baie mens e wat gedurigdeur op en af na die selle ry met die hysbak, wat die hysbak gebruik daar. Tussen die tyd wat u diens aanvaar het die aand en die tyd wat u die oorledene se liggaam gevind het, kan u onthou of u enige lede van die v ei 1 igh ei ds pol is i e gevind het wat na die selle toe gekom het om prisoniere of terug te bring of uit te haal? -- Ek het nie een van die veiligheidstak se mense daar gesien nie. fcrmaalweg sien jy die v ei 1 i gh ei ds t a k se mense net gedurende die dag. GEEN VERDERE VRAE. KR UI SON PER V R A GI NG DEUR MNR. KU NY : Sersant Aggenbach, mag ek my vrae aan u in Engels stel, u kan maar in Afrikaans antwoord. -- Ja u kan dit maar in Engels stel. Ek sal probeer verstaan so goed as wat ek kan.

11 HOF: Ek w il net verneem mnr. Kuny. Ek weet nie hoe magtig u Engels is nie, ek het nie vantevore enige navraag gedoen n ie. Die posisie is eenvoudig dit mnr. Aggenbach, u is geregtig om u getuienis af te le in die taal wat u goed verstaan en magtig is, wat u verkies. Die amptelike taal wat u verkies. Ek wil nie enige misverstand he as gevolg van misverstande omdat u die taal nie begryp nie. As mnr. Kuny die vrae in Engels wil stel en u wil die vraag in Afrikaans hoor, dan sal daar gereel moet word vir n tolk. Ek wil geen misverstand he nie. --- Ek sal my antwoorde in (10 Afrikaans gee edelagbare. Is u tevrede dat u sal die vrae verstaan as dit in Engels gestel word? --Edelagbare my Engels is nie fantasties nie, ek kan nie voorspel of ek dit sal verstaan nie. MR. SCH ABORT : Sir I submit with great respect, that it is most undesirable that questions should be put in English and that the witness should give the evidence in Afrikaans. I believe Sir, with respect, that My Learned Friends are able to cross-examine this witness in Afrikaans and I submit Sir, that they should. It is only fair, it is only necessary) that the witness should be able to give his evidence to the best of his ability and I submit Sir, that this can only happen if he hears the questions in the language in which he is addressing you Sir. MR. KUNY: Your Worship, our clients do not understand Afrikaans and it would be much better from their point of view if they heard the questions in English. I'm prepared to questi on... COURT: What about the answers in Afrikaans? MR. KUNY: At least they know what the questions are. (30

12 COURT: I think that is the most important. The answers would be in Afrikaans. MR. KUNY : Yes that is so. Your Worship I '11 put my questions in Afrikaans. COURT: Thank you Mr. Kuny, I think there is some merit in the objection raised by Mr. Schabort and if that can be doen, I 'd appreciate it. That would avoid any possible misunderstanding, otherwise w e 'l l have to arrange for an interp reter. MNR. KUNY: Sersant, waar is u kantoor by die sells? --(10 Op die huidige oomblik is dit op die 3de vloer, ek was op die lste vloer daardie aand. Waar op die eerste v l o e r? --As 'n mens by die eerste vloer, as jy u it die hysbak uitklim of as jy met die trappe - da ar is 'n deur daar waar jy van die trap af kan inkom, dan is daar 'n portaal en dit is in daardie portaal waar ons ontv ang s t oonbank was. Dit is die trappe vanaf die aan kl ag.kan to o r? ---Ja, vanaf die grondvloer. Die grondvloer? -- Ja dit is nie die aanklagkantoor (20 n ie, dis e in tlik al sells daardie. Is daar ook 'n gang wat agter die aankla gkantoor loop na die gedeelte van die gebou waar die v ei 1 igh ei ds po 1 i s i e hul le kantore het? Hoe kom 'n mens vanaf die lste vloer na die v ei 1 igh ei ds k an to r e? --Edelagbare jy moet heeltemal by die selle, die normale prosedure volg om uit die selle uit te kom, deur die aanklagkantoor stap en agter deur die gebou loop om by die v e i 1 igheidspolisie se kantore te kom. Maar is dit nie so dat 'n mens kan vanaf die selle na die v ei 1 igh ei ds pol i s i ek antor e loop sonder om deur die ( 30 a a nk la gkan to or/...

13 a ank 1 a gk an to or te loop n i e? --Ek sal di t so stel ede 1- agbare, jy loop nie noodwendig deur die aan kla gkan to or nie, jy loop agter die afskorting verby daar waar hy.. in die aanklagkantoor. So dit is nie noodwendig dat jy hoef deur te loop nie. By die aanklagkantoor kan jy agter ook u it ga an. Daar is 'n soort g a n g? --Na die garages toe waar die voertuie gehou word. En as 'n mens by die lste vloer van die selle kom is daar 'n deur wat toegesluit i s? --Op die grondvloer is (10 daar 'n deur wat toegesluit is. Wi e dra die sleutel van daardie d e u r? --Dit is n hekwag wat spesiaal, dit is net sy werk daardie. Hy sit da ar by di e h ek. Kan 'n mens nie by die selle inkom sonder om deur daardie deur te gaan nie? -- Ongelukkig nie. Is daardie die enigste deur wat na die selle toe l e i? --Dit is die enigste deur wat toegang tot die selle verleen ede la gb are. Het die v ei 1 igh ei ds po 1 is i e ook n sleutel tot daardie (20 d e u r? --Die v ei 1 igh ei ds pol is i e het nie 'n sleutel tot daardie deur nie ede la gb are. Ge en sleutel tot daardie d e u r? --Hulle het geen sleutel vir daardie deur nie edelagbare. Op enige stadium, dag of n a g? --Op enige stadium edelagbare, dag of nag, hulle het nie n sleutel tot daardie deur nie. As hulle daar wil deurgaan moet die hekwag vir hulle oopsluit. Wie is in beheer van daardie deur? -- Dit is die aanklagkanto or personeel, hulle is in beheer van daardie (30 deur/...

14 ^ J. Aggen bach deur, daardie wag. Maar is daar n wag wat binne daardie deur sit en iemand la at inkom wat daar kl op? --Nee edelagbare, die wag is buitekant die deur. Daar is n wag die hele dag en n a g? --Dit is r eg. Is hy die enigste persoon wat 'n sleutel tot daardie deur dra? -- Dit is die enigste sleutel tot daardie ingang da a r. Wat as u wi 1 van die selle uitkom, wat moet u doen? --Daar is 'n klokkie wat jy druk. q q Dan maak hy die deur oop van b u i t e? --Dan maak hy die deur oop van buite a f. Is daar nog 'n deur om op die lste vlger van die selle in te kom? Daar is nie nog 'n deur om by die lste vloer van die selle in te kom nie. Daar is net een ingang tot die selle en daarvanaf kan jy na die verskillende vloere gaan waar jy wi 1 wees. Is dit 'n traliehek of w a t? --Dit is 'n traliehek wat met staalplate oorgetrek is. Apart van daardie deur waarvan ons nou p r a a t? (20 Dit is die deur waarvan ek nou praat. p raat. Dit is die deur? -- Dit is die deur waarvan ek nou ffou is 'n mens op die lste v l o e r. --As jy daar by daardie deur ingaan dan is jy nog op die grondvloer. Op die grondvloer? -- Op die grondvloer. Ifeu ek praat van die lste vloer, die lste vloer waar die eerste selle is, hoe kom 'n mens by die s e l l e? As jy op die grondvloer deur daardie hek i s, dan gaan jy, dan stap jy in die gang af en dan kry jy die hysbak en langs ( 30 d i e /...

15 die hysbak is die trappe, na jou keuse. Jy kan of die trappe opstap of jy kan met hysbak opry na die eerste vl oer toe. Dan kom jy by die p o r t a a l?--dan kom jy by die po r taal. Wat is daar tus sen die portaal en die selle op die lste v l o e r? --Uit die portaal uit lei 'n gang waar die selle links, aan die linkerkant en die regterkant het. Is daar 'n traliehek of 'n deur tussen die portaal en die s e l l e? --Daar is 'n traliehek. (10 Wie dra die sleutel van daardie hek? -- Dit is die persoon w a t. v era n tw oord e 1 ik is vir die prisoniere op die Is t e v1 oer. # Dit sal uself wees? -- Nee dit is nie ekself nie. Op daardie stadium wie was dit, kan u onthou? -- Dit was Sersant Koshibe. Van die portaal na die tweede vloer en die selle op die tweede vloer... (onhoorbaar praat nie in mikrofoon nie)? --Of met die hysbak, of met die trappe. As u met die trappe opgaan, moet u weer deur enige ( 20 deur of hek loop om by die selle te k o m? --Ja jy moet deur 'n traliehek gaan. Van die trappe af moet jy deur n traliehek stap na.die 2de vloer toe, maar die hek is nooit gesluit nie, dit staan altyd oop. Is dit nou 'n hek op die lste v l o e r? --Nee dit is n hek op die 2de vloer, soos jy by die trappe uitkom. Nb u is u op die 2de vloer in 'n p o r t a a l?--dis korrek edelagbare. Daar is nog 'n hek tussen die portaal en die selle op die tweede v l o e r? --Ja edelagbare, daar is eintlik twee (30 hekke/...

16 6 2 hekke. Die eerste hek is net tot die kantore op die tweede vloer waar Konstabel Sedlovu en die ander konstabels, hulle werk gewoonlik hulle goed daar. En die ander hek verleen toegang na die s e l l e? Dit is reg edelagbare. Wie dra die sleutel van daardie deur? -- Konstabel Sdlovu het daardie aand die sleutel van daardie hek gedra. En die kantoor, wie dra die sleutel na die kantoor? -- Konstabel Sdlovu. Het die v ei 1 igh ei ds pol is i e sleutels tot daardie twee (10 deure? Die v e i 1igheidspolisie het nie sleutels tot daardie twee deure nie. Gedurende die dag of die nag nie? -- Nie gedurende die dag of die deur die nag nie. Gedurende die dag wanneer daar een van die v ei 1 igh ei ds pol is i e se manne op diens is.daar dan het die v ei 1 i gh ei ds man sy eie sleutels en die uniform man het sy eie sleutels. Wat is Sdlovu, is hy 'n uniform polisieman of is hy 'n lid van die v ei 1 igh ei ds pol is i e? --Hy is 'n uniform polisieman, hy is nie n lid van die v e i 1 igh ei ds pol is ie nie. (20 Wie is op diens gedurende die dag in plaas van Sdlovu, op daardie t y d s t i p? --Edelagbare ons werk nie net nagskof daar nie, ons werk verskillende skofte, oggend, middag of nag. Dit is nooit dieselfde nie. Op daardie tydstip, watter skofte het u g e w e r k? Ek het nagskof gewerk dp daardie tydstip edelagbare. Vir hoelank het u nagskof g e w e rk?--ek werk twee na gs ko f te elke week. (Onh oorb aar praat nie in mi kr ofo on nie)..? Ek werk twee mi dda gsko f te, twee oggendskofte en twee nagskofte. (30 Wi e/...

17 Wi e is dan gedurende die dag in beheer van die selle op die tweed e vloer, op daardie tydstip? U se hy is 'n lid van die v ei lighei ds polis ie, wie was hy? --Dit is A / 0 M: Ph e arson. Werk hy net gedurende die dag of do en hy o ok nagskofte? --Hy werk net gedurende die dag edelagbare, ek het h om nog nooit gedurende die dag daar gesien nie. Hoe la at ga an hy van diens af? --Hy ga an 4 uur van diens af edelagbare. Gee hy dan die sleutels aan S d l o v u? --Nee, die (10 sleutels word nie aan Sdlovu oorhandig nie. Sy sleutels, die sleutels wat toegang verleen tot die hangslotte, dit vat hy saam met horn wanneer hy van diens af gaan. Watter sleutels dan het Sdlovu by hom terwyl hy op diens is? -- Hy het net die sleutels wat jou eerste hek op die 2de vloer waar jy moe t in ga an.. (mnr. Kuny onderbreek) Ingaan na die s e l l e? --Nee dit is nou na die gedeelte waar die kantore van die 2de vloer is. Daardie sleutel dit is 'n sleutel Sdlovu het om daardie deur oop te sluit. Dan het hy nog 'n sleutel. Daar is d ri e v er ski 1 le n de, daar (20 is drie deure, ook traliedeure in die gang tussen die selle of sal ek se in die verskillende gange wat hy o ok die sleutel van dra en dan het hy o ok nog die sleutel wat die sel self kan oopsluit. McPhearson, gedurende die dag, dra ook al daardie sleutels, dieselfde as wat Sdlovu het gedurende die nag? Edelagbare ek wil dit net duidelik stel. Al sleutels wat McPhearson dra is die hangslotte se sleutels. Sdlovu dra die groot sleutels wat net die selle, hy het nie die hangslotte se sleutels nie. (30

18 64 _ J A99enbach Maar ons praat nou van die traliedeur wat toegang gee na die selle. MacPhearson het 'n sleutel tot daardie? MacPhearson het nie 'n sleutel tot daardie hek nie. Gedurende die dag? -- Sedlovu moet vir hom oopsluit as hy daar wil ingaan. Ja maar u se Sedlovu doen diens gedurende die nag. Wat gaan aan gedurende die dag? -- Edelagbare daar is v er sk i1lende aflossings wat daar werk met verskillende mense. Die uniformmense hou altyd die sleutel tot die selle en die v e i 1igheidstak hou hulle hangslotte se (1 sieu tels. Ons praat nou van die hangslot, is dit die hangslot op die traliegedeelte binne in die sel, daardie hangslot? * Die hangslot is met 'n ketting, daar is 'n ketting wat om die tralies gesit word, om die deur en om die kosyn sal ek ma ar se. Ons praat nou van die hangslot binne-in die sel? Ja die hangslot word binne-in die sel gehou. Jy moet eers een deur oopsluit en dan kom jy by die volgende deur waar daar n ketting met 'n hangslot aan i s. Laat ons van die buitedeur praat, d.w.s. staaldeur buite en dan binne is daar die tra 1 i eg ed e e 1 te met 'n hangslot? -- Dit is korrek. U se die v e ilig h e id s p o lis ie dra altyd die sleutels van daardie hangslotte? --- Dit is reg edelagbare. Dit is nooit in die beheer van die uniform polisie n ie? Dit is nooit in die beheer van die uniform p olisie nie edelagbare. Dag of nag? -- Dag of nag nie edelagbare. En gedurende die nag toe u dan op diens i s, het u ( nie/...

19 nie toegang tot binne-in die selle nie, op die 2de vloer? -- Dit is reg edelagbare, ek het nie toegang tot binnein di e s el ni e. Toe u op die inspeksie gaan, loop Sedlovu saam met u? -- Sdlovu loop saam met my en hy sluit die selle vir my een vir een oop sodat ek die prisoniere kan sien. Van die beligting daar, is die ligte aan? -- Dit hang af edelagbare. Wanneer die prisonier ons versoek om die lig af te sit dan sit ons dit a f. As hy dit wil aanhe dan lo s o n s d it a a n. (10 Is daar instruksies gegee aan u in hierdie verband dat u nie die ligte moet afskakel nie? -- Geen instruksies nie edelagbare. Wat van daardie nag in Dr. Aggett se sel, was die lig af gewees of aan? -- Ek kan nie onthou nie edelagbare, ek kan nie onthou of toe ek hom daar kom besoek het, toe ek hom dood aangetref het, of ek die lig aangesit het en of dit lig aan was nie. Ek kan dit eerlikwaar nie onthou nie. Hoe kan u in die sel in kyk as die lig nie aan is (20 nie? Hoe weet u wat in die sel a a n g a a n?--edelagbare gewoonlik voor ons die deur oopmaak sit ons die lig aan. Die ligskakelaar sit aan die buitekant in die gang. Ons sit die lig aan en ons maak oop en ons kyk. Maak dit nie die prisonier wakker gewoonlik as u die lig aanskakel nie? -- Van hulle word wakker edelagbare ander word nie wakker nie. Is die prosedure dan Sersant, dat elke halfuur u moet na elke sel gaan om te sien dat alles in orde is en as die lig af is moet u dit aanskakel om te sien of alles in orde (30 is /...

20 is? -- Edelagbare, elke uur. Elke u u r? --En as dit donker is dan skakel 'n mens maar die lig a an om te kan sien. Daardie nag, het u eers die selle besoek om , wanneer was u eerste b e s o e k? --Om 2 2h 30. Sa am met S e d l o v u? ---Saam met A / 0 Marai s. Waar was Sedlovu? -- Sedlovu was op die 2de Vloer, toe ons op die 2de Vloer besoek het, het Sedlovu saam met ons gestap om die selle vir ons oop te sluit. A / 0 Marais en S e d l o v u? --Wat op die 2de vloer be- (10 soek het. Wat het u gedoen toe u na Dr. Aggett se sel gegaan het? -- Een van ons, ek of A/0 Marais, ek kan nie onthou of dit ek was wat vir Dr. Aggett en of dit A / 0 Marais was wat vir Dr. Aggett gevra het of alles in die haak was nie. In Engels. Hy het nie teruggepraat met ons nie, hy het net vir ons geknip met die oog en vir ons sy duim gew ys, alles is r e g. Hy het nie klagtes gehad nie. Het julle eers die lig aangeskakel of kan jy nie onthou nie? -- Ek dink die lig was aan gewees edelagbare. (20 Kan u onthou of u dit lig daarna afgesit het? --- Nee edelagbare, ek het nie die lig afgesit nie. Ek dink amper Dr. Aggett.. ek kan nie.. ek praat nou onder korrek- sie edelagbare, ek kan nou nie sweer dat dit nou die waar- heid is n ie, maar ek dink hy het gelees. U dink hy het g e l e e s? -- In 'n boek gele en lees. Maak u enige nota van die feit dat u besoek elke uur? ---Wanneer ons besoek het maak ons n inskrywing daarvan. Waar notuleer u dit? --- In die voorva1leboek. Elke uur? Of maak u net een nota die volgende oggend (

21 67 _ ^58 - J* Aggenbach dat alles in orde v a s? -- Nee edelagbare, met elke besoek maak jy 'n inskrywing. Het u dit daardie aand gedoen? --- Ek het die aand net voor my tweede besoek, net voor ek die tweede keer gaan besoek het, het ek v ir Konstabel Martin gevra om 'n inskrywing te maak dat ek besoek het. Ek het 'n rukkie later ge-r gaan, gaan besoek en toe het ek vir Dr. Aggett aangetref waar hy homself opgehang het. So daar was n tydperk wat dri e uur geduur het tussen 22h30 en die tydperk toe u hom gevind het? Amper drie (10 u r e? ---Dit was ongeveer 3 ure edelagbare. U was nie bewus van die feit dat u vir daardie tydperk nie die selle besoek het nie? --- Edelagbare ek was besig gewees, ek het baie werk gehad om te doen. Ek het nie na die ty d opgelet nie. As 'n mens baie besig is gaan die tyd verby sonder dat jy dit agterkom. Maar is dit nie 'n baie belangrike gedeelte van u pligte om elke uur na die selle toe te gaan? --- Dit is sekerlik belangrik edelagbare. Wat byvoorbeeld as u verkeerd is met een van die a an- (20 gehoudendes, na wie kan hy kla as u nie elke uur na hom toe gaan n i e? --Daar is 'n l id op elke vloer wat diens doen, hy kan die roep en as die probleem ernstig genoeg is dan sal die persoon my in kennis stel daarvan. Waar bly die lid wat op daardie vloer i s, waar sit hy? Tussen besoeke? -- Hy sit in die kantoortjie daar voor by di e ingang. Daardie kantoor voor by die ingang is ver van die plek waar Dr. Aggett se sel was nie waar nie? -- Dit is redelik ver edelagbare. (3 0

22 J* Aggenbach En hy sou nie noodwendig iets hoor as die aangehoudende vir hom skree of vir hom vra? --- Edelagbare daardie traliedeur aan die binnekant van die sel, dit is geb ruiklik dat hulle skud daardie d eu r. Nou dit is nie dat jy hom nie daar voor kan hoor n ie, jy hoor hom deur die hele selblok. Dit is wat gewoonlik gedoen word, wat gebruiklik gedoen word. Daar is 'n houtdeur op die buitekant van die sel en dan is daar n taamlike lang gang tus sen waar Dr. Aggett se sel was en waar die lid in sy kantoor sit nie waar n i e? --- Dit is reg edelagbare. Nie 'n reguit gang nie, maar n paar r e g h o e k e? ---Dit is reg edelagbare. So as 'n mens nie uitskree of vir hom.baie hard vra sou hy nie hoor as die aangehoudende hom, enige klag het? Edelagbare jy sal hom miskien nie hoor as hy roep nie, maar indien hy daardie traliedeur, wat ek se die gebruiklike ding is daar, hulle doen dit as hulle iets no di g het, dan skud hulle die traliedeur, jy kan dit hoor. Jy hoor dit nie net op die 2de vloer nie, jy hoor dit tot op die lste vloer en die 3d e vloer. Dan kan jy dit hoor en kan jy gaan (20 vasstel waarvandaan die gecluid kom, waar die klagte is. Ek verstaan Sersant dat u plig om eike uur na die selle toe te gaan is 'n gedeelte van u "standing orders"? Dit is reg edelagbare, dit is 'n deel van ons staande ord er s. Gebeur dit dikwels dat u hierdie besoeke nie maak nie? Edelagbare omtrent elke dag, dit is amper nie noontlik om elke uur te besoek nie. Dit hang af van hoe besig jy is. Kan dit gewoonlik of dikwels gebeur dat 'n tydperk van (30 twee/...

23 twee of drie uur verstryk tussen een en die volgende besoek? --Dit is reg edelagbare, dit kan gebeur. Dit gebeur ger e e ld. Sersant, ek w il net iets aan u uitlees wat op 7 Februarie 1982, in die koerant verskyn het. Die "Sunday Tim es", ek verstaan. Daar was 'n beri g in v erba nd met Dr. Aggett en hier word gese, I'm reading now Your Worship from a photocopy of the Sunday Times of the 7th of February. Dit word gese deur Generaal Coetzee, van die v ei 1 i gh ei ds po lis i e. MNR. DE VRIES: Ek maak beswaar daarteen edelagbare. Daar (10 staan dat Generaal Coetzee miskien dit en dat gese het, dit is nie te se deur Generaal Coetzee nie. EK weet nie of Generaal Coetzee dit in werklikheid gese het nie. Dit is totale hoorse getuienis. MNR. KUNY: Ek kan miskien die vraag in hierdie vorm stel. Dit word gerapporteer in die koerant dat Generaal Coetzee gese het, die volgende. Dit word gerapporteer dat hy gese het: "In the case of Dr. Aggett a sergeant had visited him every half hour on Thursday night and Friday m o rnin g." Kan u enige iets in daardie verband s e? ---Edelagbare ek het (20 reeds verduidelik hoeveel keer ek besoek het.' Vir wat in die koerante gestaan het, wat beweer word in die koerante gestaan het, dit was nie ek wat dit gese het nie. Ek het u nou my feite van my verklaring gegee. Was daar enige ander sersant op diens daardie nag wat hom sou besoek het? --- Daar was geen ander sersant wat hom sou besoek nie edelagbare. Het u miskien 'n rapport gemaak dat u hom elke halfuur besoek h e t? --Nee edelagbare. Die enigste rapport wat u gemaak het is wat in u (30

24 Aggenbach verklaring staan, of van hierdie a a r d? --Edelagbare die eerste rapport wat ek gemaak het nadat ek die selle besoek het, was aan A / 0 Marais. Daarna het ek, net voor ek op- gestap het om te besoek het ek vir Konstabel Martin gevra om 'n inskrywing te maak dat die selle besoek was. Ek het allermins verwag dat ek op n dooie prisonier sou afkom en ek w ou net die tye 'n bietjie nader aan mekaar skuif. Dit is gedoen om departementele redes en ek het ongelukkig nou nie verwag dat ek vir Dr. Aggett sou dood aantref nie en nadat ek hom dood aangetref het, toe moes ek nou 'n inskry- (10 wing maak. Kan u dan se, as Generaal Coetzee hierdie verklaring aan die koerant gemaak het, kan u se waar hy sy inligting sou gekry het? MNR. DE VRIES: Edelagbare ek maak beswaar daarteen, hierdie getuie kan nie daardie vraag antwoord nie, dit is onmoontlik. Ek weet nie eers of daardie persberig korrek is nie. HOF : Mn r. Ku n y? MN R. KU N Y : Ek sal nie voortgaan met daardie vraag nie. (20 HOF: Ek dink dit is billik om die vraag te laat vaar mnr. Ku n y. MNR. KU NY: Sersant, die tye wat u aan... (onhoorbaar praat nie in mikrofoon nie)... al op die 2de vloer, het u ooit n magistraat gesien, 'n landdros gesien wat die aangehoudendes besoek h e t? --Edelagbare ek het al gesien wanneer landdroste die a ang eh oud en de s kom sien daar. Wanneer kom hulle gewoonlik? -- Nee dit kan ek ongelukkig nie se nie edelagbare, dit is gewoonlik in die oggend of in die middag. (30

25 Historical Papers, Wits University Collection Number: AK2216 AGGETT, Dr Neil, Inquest, 1982 PUBLISHER: Publisher:- Historical Papers Research Archive Location:- Johannesburg 2013 LEGAL NOTICES: Copyright Notice: All materials on the Historical Papers website are protected by South African copyright law and may not be reproduced, distributed, transmitted, displayed, or otherwise published in any format, without the prior written permission of the copyright owner. Disclaimer and Terms of Use: Provided that you maintain all copyright and other notices contained therein, you may download material (one machine readable copy and one print copy per page) for your personal and/or educational non-commercial use only. People using these records relating to the archives of Historical Papers, The Library, University of the Witwatersrand, Johannesburg, are reminded that such records sometimes contain material which is uncorroborated, inaccurate, distorted or untrue. While these digital records are true facsimiles of paper documents and the information contained herein is obtained from sources believed to be accurate and reliable, Historical Papers, University of the Witwatersrand has not independently verified their content. Consequently, the University is not responsible for any errors or omissions and excludes any and all liability for any errors in or omissions from the information on the website or any related information on third party websites accessible from this website. This document is part of a collection deposited at the Historical Papers Research Archive at The University of the Witwatersrand. 07:52:17 AM]