LAMPIRAN 1 ISU ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA

Transcription

1 DR. 1 TAHUN 2012 MALAYSIA LAMPIRAN 1 ISU ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA DEWAN RAKYAT YANG KEDUABELAS PENGGAL KELIMA

2 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA KUCHING, SARAWAK 8 & 9 DISEMBER 2011 SURUHANJAYA PILIHAN RAYA

3

4 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI KHAMIS, 8 DISEMBER 2011 DI KUCHING, SARAWAK JAWATANKUASA KECIL MENGKAJI PROSES PILIHAN RAYA BIL. INDIVIDU / 1. Parti Keadilan Rakyat (PKR) Sarawak (1) Membenarkan pemilih mengundi di Pusat Mengundi yang berhampiran dengan tempat kediaman (2) Mewajibkan semua ejen mengira undi untuk menandatangani Borang 14 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Dasar SPR sememangnya menentukan bahawa seseorang pemilih itu akan didaftarkan di Daerah Mengundi yang mempunyai Pusat Mengundi yang paling hampir dengan alamatnya. Walau bagaimanapun kemungkinan terdapat kesilapan menentukan lokalitili semasa proses pendataan dilakukan dan mereka yang merasakan telah diberikan lokaliti yang salah boleh terus melaporkannya kepada SPR bagi membolehkan SPR membuat semakan dan seterusnya membuat kebetulan bagi mana-mana yang berkenaan. Subperaturan (12)(b)(ii) Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Penjalanan Pilihan Raya) 1981 memperuntukan Ketua Tempat Mengundi hendaklah dengan seberapa segera setelah selesai pengiraan undi menyediakan Borang 14 dan memperakuinya serta 3

5 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN ditandatangani oleh calon atau ejen pilihan rayanya atau ejen mengiranya yang hadir dan berhasrat menandatanganinya serta menyerahkan satu salinan kepada calon atau ejen pilihan rayanya atau ejen mengiranya yang hadir. Sekiranya cadangan untuk mewajibkan ejen mengira undi untuk menandatangani Borang 14 ingin dilaksanakan, maka pindaan kepada Peraturan ini perlu dilakukan dengan memasukkan pernyataan yang jelas yang memastikan bahawa Borang 14 tetap sah diperakukan sekiranya terdapat ejen mengira undi yang enggan menandatanganinya atau ketidakhadiran ejen mengira undi. (3) Isu politik wang/rasuah pilihan raya SPR mengambil maklum berhubung dakwaan berlakunya kejadian rasuah semasa pilihan raya. Namun begitu ia perlu dilaporkan kepada agensi yang bertanggungjawab iaitu pihak Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) dan Polis DiRaja Malaysia (PDRM) bagi membolehkan siasatan dibuat. SPR bersedia memberi sebarang bentuk kerjasama yang diperlukan dalam memastikan proses 4

6 BIL. INDIVIDU / (4) Memanjangkan tempoh kempen kepada 21 hari (5) Memberikan akses media secara adil kepada semua calon yang bertanding ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN pilihan raya yang telus dan saksama. SPR akan mengkaji keberkesanan memanjangkan suatu tempoh berkempen dengan mengambil kira pandangan semua pihak yang terlibat dengan kempen pilihan raya. SPR mengambil maklum berhubung perkara ini namun begitu ia berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undang-undang yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undang-undang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang. 2. SUHAKAM Cawangan Sarawak (1) Hak untuk mengundi SPR sentiasa memastikan bahawa hak bagi semua warganegara Malaysia yang telah mendaftar sebagai pemilih terpelihara seperti yang diperuntukan di bawah Perkara 119 Perlembagaan 5

7 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Persekutuan kecuali mereka telah hilang kelayakan mengikut peruntukan Perkara yang sama. (2) Hak untuk berhimpun SPR mengambil maklum berhubung hasrat untuk berhimpun terutamanya semasa tempoh berkempen. Namun begitu ia tertakluk kepada Akta Perhimpunan Aman 2011 yang sedang dibahaskan di Parlimen. (3) Memberikan akses media secara adil kepada semua calon yang bertanding SPR mengambil maklum berhubung perkara ini namun begitu ia berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undang-undang yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undang-undang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang (4) Kemudahan mengundi untuk warga emas dan OKU. SPR memaklumkan bahawa Undangundang sedia ada khususnya 6

8 BIL. INDIVIDU / (5) Mahkamah harus diberi ruang untuk menghakimi pertikaian tentang pilihan raya ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN subperaturan 19(7) Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Penjalanan Pilihan Raya) 1981 membenarkan saudara terdekat sahaja iaitu bapa,ibu, abang atau adik lelaki, kakak atau adik perempuan, isteri, suami, anak lelaki atau anak perempuan, yang dapat membantu oengundi OKU menandakan kertas undi. SPR akan mengkaji sekiranya terdapat keperluan untuk menambah keperluan kategori lain bagi membolehkan orang yang dipercayai oleh OKU selain kategori sedia ada untuk membantunya termasuk bagi menandakan kertas undi dan sebarang perubahan memerlukan pindaan undang-undang. Bagi maksud kemudahan kepada warga emas pula, SPR telah menentukan bahawa saluran pertama bagi setiap Pusat Mengundi adalah untuk warga emas dan ia mesti berada di tingkat bawah Pusat Mengundi. Sebarang pertikaian berhubung dengan suatu pilihan raya boleh dilakukan melalui petisyen pilihan raya seperti yang diperuntukan di bawah Perkara 118 Perlembagaan Persekutuan. Bahagian VII Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 juga memperihalkan mengenai petisyen pilihan raya yang 7

9 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN membolehkan sebarang pertikaian berhubung pilihan raya diselesaikan secara adil dan mengikut undangundang. (6) Penambahbaikan proses undi pos Proses pengundian pos yang dilaksanakan ketika ini adalah mengiklut peruntukan undang-undang sedia ada. Namun begitu SPR sedang mengkaji penambahbaikan kepada proses pengundian pos sedia ada dengan mempernalkan pengundian awal kepada anggota tentera dan pasangan, anggota polis dan pasangan polis PGA yang berada di dalam kem. Proses pengundian awal akan dikendalikan oleh petugas SPR sama seperti pengundian biasa. Bagi mereka yang bertugas di perbatasan atau menjalankan tugas operasi yang tidak dapat mengundi awal, mereka boleh memohon untuk mengundi secara pos. 3. Sarawak Dayak Iban Association (1) Penggunaan Dakwat Kekal Bagi maksud penggunaan dakwat kekal semasa pengundian, SPR memaklumkan bahawa pindaan hanya perlu dilakukan kepada peraturan berhubung dengan pilihan raya sahaja tanpa perlu meminda Perlembagaan Persekutuan. 8

10 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN (2) Compulsory Voting Cadangan untuk mewajibkan pengundian (compulsory voting) hanya boleh dilakukan sekiranya pindaan undang-undang dilakukan dengan memasukkan peruntukan berhubung dengan mewajibkan pengundian. (3) Pilihan Raya Kerajaan Tempatan Apa-apa perkara berhubung dengan kerajaan tempatan termasuklah pilihan raya kerajaan tempatan adalah merupakan perkara di bawah bidang kuasa Negeri masing-masing. Walau bagaimanapun, bidang kuasa bagi mana-mana Negeri yang berkenaan adalah tertakluk kepada Majlis Negara bagi Kerajaan Tempatan (MNKT) (National Council for Local Government) yang ditubuhkan mengikut Perkara 95A Perlembagaan Persekutuan. Berdasarkan kepada Perkara 95A Perlembagaan Persekutuan, walaupun kerajaan tempatan terletak di bawah bidang kuasa Negeri masing-masing, apa-apa perkara yang melibatkan perubahan dasar dan perundangan mengenainya adalah tertakluk kepada kelulusan MNKT. 9

11 BIL. INDIVIDU / (4) Memanjangkan tempoh kempen kepada 21 hari (5) Pemansuhan tempoh menarik diri calon bertanding pilihan raya (6) Kebenaran mengadakan ceramah terbuka ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR akan mengkaji keberkesanan memanjangkan suatu tempoh berkempen dengan mengambil kira pandangan semua pihak yang terlibat dengan kempen pilihan raya. SPR memaklumkan bahawa kebenaran bagi seseorang calon untuk menarik diri daripada bertanding dalam tempoh yang ditetapkan merupakan peruntukan di dalam Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Penjalanan Pilihan Raya) Apaapa cadangan untuk memansuhkan tempoh penarikan balik pencalonan perlu dikaji dan akan melibatkan pindaan undang-undang. SPR mengambil maklum berhubung hasrat untuk berhimpun dan berceramah terutamanya semasa tempoh berkempen. Namun begitu ia tertakluk kepada Akta Perhimpunan Aman 2011 yang sedang dibahaskan di Parlimen. (7) Rasuah pilihan raya SPR mengambil maklum berhubung dakwaan berlakunya kejadian rasuah semasa pilihan raya. Namun begitu ia perlu dilaporkan kepada agensi yang bertanggungjawab iaitu pihak Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) dan Polis DiRaja 10

12 BIL. INDIVIDU / (8) Akses Media Yang Adil - Memberikan akses media secara adil kepada semua calon yang bertanding ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Malaysia (PDRM) bagi membolehkan siasatan dibuat. SPR bersedia memberi sebarang bentuk kerjasama yang diperlukan dalam memastikan proses pilihan raya yang telus dan saksama. SPR mengambil maklum berhubung perkara ini namun begitu ia berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undang-undang yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undang-undang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang. 4. DAP Sarawak (1) Sikap berkecuali pegawai-pegawai pilihan raya Semua pegawai dan petugas pilihan raya yang dilantik oleh SPR untuk menjalankan pelbagai tugas semasa pilihan raya sememangnya diperingatkan supaya mengamalkan sikap berkecuali dan tidak boleh menyebelahi mana-mana pihak. 11

13 BIL. INDIVIDU / (2) Penyerahan Borang 14 kepada ejen mengira undi ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR akan memastikan bahawa semua undang-undang berkaitan pilihan raya yang berkuat kuasa pada masa ini dipatuhi oleh semua pegawai dan petugas pilihan raya yang dilantik bagi menjamin proses pilihan raya yang telus dan teratur. Sub peraturan (12)(b)(ii) Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Penjalanan Pilihan Raya) 1981 memperuntukan Ketua Tempat Mengundi hendaklah dengan seberapa segera setelah selesai pengiraan undi menyediakan Borang 14 dan memperakuinya serta ditandatangani oleh calon atau ejen pilihan rayanya atau ejen mengiranya yang hadir dan berhasrat menandatanganinya serta menyerahkan satu salinan kepada calon atau ejen pilihan rayanya atau ejen mengiranya yang hadir. 5. Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak (PBB) (1) Penggunaan dakwat kekal Bagi maksud penggunaan dakwat kekal semasa pengundian, SPR memaklumkan bahawa pindaan hanya perlu dilakukan kepada peraturan berhubung dengan pilihan raya sahaja tanpa perlu meminda Perlembagaan Persekutuan. 12

14 BIL. INDIVIDU / (2) Kemudahan mengundi di luar kawasan bagi pemilih Sabah dan Sarawak yang tinggal di luar Sabah dan Sarawak ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Kajian perlu dilakukan terlebih dahulu bagi pelaksanaan proses pengundian bagi pemilih yang berada di luar kawasan tanpa perlu kembali ke Pusat Mengundi sebelum apa-apa keputusan mengenainya dapat dibuat. 13

15 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI KHAMIS, 8 DISEMBER 2011 DI KUCHING, SARAWAK JAWATANKUASA KECIL MENAMBAH BAIK DAFTAR PEMILIH BIL. INDIVIDU / 1. Parti Keadilan Rakyat Sarawak (1) Pengundi Tidak Hadir Perluasan Kategori PTH kepada pemilih negeri Sarawak dan Sabah yang berada di luar kawasan tanpa perlu kembali untuk mengundi pada hari pengundian. (2) Pendaftaran Bagi Anggota Tentera & Polis - Penentuan kawasan pendaftaran bagi anggota tentera dan polis adalah berdasarkan negeri asal mereka dan bukan berdasarkan kepada alamat tempat bertugas ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Perluasan kategori PTH kepada pemilih negeri Sarawak dan Sabah akan melibatkan pindaan terhadap Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 2 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan ini melibatkan pindaan terhadap Peraturan 12 Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Di samping itu sekiranya penentuan kawasan pendaftaran anggota tentera dan polis ini adalah berdasarkan kepada tempat asal mereka, isu mastautin sebagaimana yang disyaratkan dalam Perlembagaan Persekutuan juga perlu dilihat, memandangkan mereka ini sebenarnya telah bertukar tempat mastautin di Sarawak atau Sabah kerana telah diarahkan bertugas di Sabah dan Sarawak. 14

16 BIL. INDIVIDU / (3) Daftar Pemilih Negeri Sarawak Isu Pertambahan Pengundi Pos yang mendadak di negeri Sarawak. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Pengundi Pos di Sarawak merupakan terdiri daripada kalangan anggota tentera dan polis. Pertambahan pengundi pos di Sarawak adalah berdasarkan kepada permohonan pendaftaran daripada anggota tentera dan polis yang diarahkan bertugas di Sarawak. Dalam konteks pendaftaran pemilih ini, SPR tidak mempunyai kuasa untuk mengehadkan bilangan tertentu bilangan pengundi pos bagi suatu kawasan pendaftaran. 2. Suhakam Cawangan Sarawak (1) Pengundi Hantu Penentuan kawasan pendaftaran seseorang pemilih adalah berdasarkan alamat mastautin pemilih seperti dalam pangkalan data Jabatan Pendaftaran Negara. Sebelum nama pemilih diperakukan untuk masuk ke suatu kawasan pendaftaran, SPR akan memproses permohonan tersebut berdasarkan kepada peruntukan undang-undang sedia ada termasuklah mempamerkan senarai nama tersebut di kawasan pendaftaran yang berkenaan. Oleh yang demikian, isu pengundi hantu yang mana terdapatnya pengundi luar yang datang untuk mengundi di kawasan 15

17 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN pendaftaran merupakan satu dakwaan semata-mata. Seksyen 9A Akta Pilihan Raya 1958 yang mengatakan bahawa daftar pemilih yang diperakui semula hendaklah disifatkan sebagai muktamad dan mengikat dan tidak boleh dipersoalkan atau dirayu terhadapnya di, atau dikaji semula, dibatalkan atau diketepikan oleh, mana-mana mahkamah. (2) Pendaftaran Automatik Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. 3. Sarawak Dayak Iban Association (1) Pendaftaran Automatik Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran 16

18 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN automatik akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. (2) Mengkaji Format Daftar Pemilih Penetapan format dan butiran maklumat dalam Daftar Pemilih bertujuan untuk membekalkan maklumat asas bagi setiap pemilih bagi memudahkan seseorang pemilih dikenali berdasarkan identifier (nombor kad pengenalan) dan beberapa butiran maklumat lain seperti tahun lahir, jantina, nama dan nombor rumah. Cadangan untuk mengubah format daftar pemilih boleh dilihat dan diteliti berdasarkan kepada keperluan semasa yang mana memerlukan keputusan dasar baru SPR. (3) Audit Daftar Pemilih Mewujudkan Royal Committee Inquiry (RCI) Pada masa sekarang SPR adalah tertakluk kepada Seksyen 9A Akta Pilihan Raya 1958 yang mengatakan bahawa daftar pemilih yang diperakui semula hendaklah disifatkan sebagai muktamad dan mengikat dan tidak boleh dipersoalkan atau dirayu terhadapnya di, atau dikaji semula, dibatalkan atau diketepikan oleh, mana-mana mahkamah. SPR tidak mempunyai kuasa berhubung 17

19 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN dengan cadangan penubuhan Suruhanjaya DiRaja untuk tujuan audit Daftar Pemilih Sarawak. 4. DAP Sarawak (1) Pendaftaran Bagi Anggota Tentera & Polis - Penentuan kawasan pendaftaran bagi anggota tentera dan polis adalah berdasarkan negeri asal mereka dan bukan berdasarkan kepada alamat tempat bertugas (2) Kesilapan mengeluarkan nama pemilih yang masih hidup Cadangan ini melibatkan pindaan terhadap Peraturan 12 Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Di samping itu sekiranya penentuan kawasan pendaftaran anggota tentera dan polis ini adalah berdasarkan kepada tempat asal mereka, isu mastautin sebagaimana yang disyaratkan dalam Perlembagaan Persekutuan juga perlu dilihat, memandangkan mereka ini sebenarnya telah bertukar tempat mastautin di Sarawak atau Sabah kerana telah diarahkan bertugas di Sabah dan Sarawak. Dalam urusan pembersihan daftar pemilih khususnya memotong nama pemilih yang telah meninggal dunia, SPR berdasarkan kepada mendapat maklumat kematian warganegara yang disahkan daripada Jabatan Pendaftaran Negara (JPN). Namun sekiranya terdapat kesilapan dalam tindakan memotong nama pemilih 18

20 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN daripada daftar pemilih, Peraturan 25 (1) memperuntukkan kuasa kepada SPR untuk memasukkan semula nama pemilih dalam daftar pemilih tanpa perlu melalui proses pendaftaran sebagaimana yang diperuntukkan oleh Peraturan 12, 13 dan 22 Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak (PBB) (1) Pembersihan Daftar Pemilih SPR menjalankan urusan pembersihan dan pengemaskinian daftar pemilih sepanjang tahun. Ini adalah selaras dengan Peraturan 25 Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Dalam menjalankan urusan pembersihan dan pengemaskinian daftar pemilih, SPR telah mendapat kerjasama daripada Jabatan Pendaftaran Negara untuk mengesahkan maklumat seperti yang berikut: (a) Status kewarganegaraan; (b) Nombor kad pengenalan dan alamat pemilih; (c) Kematian warganegara; (d) Warganegara yang dilucutkan 19

21 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN atau melepaskan hak kewarganegaraan. Dalam urusan pendaftaran anggota tentera dan polis serta pembersihan daftar pemilih PTH tentera dan polis, SPR mendapat kerjasama daripada Jabatan Arah Rekod dan Pencen, Angkatan Tentera Malaysia dan Polis DiRaja Malaysia dalam perkara-perkara seperti yang berikut: (a) Menyemak status perkhidmatan anggota tentera dan polis; (b) Mengesahkan butiran peribadi anggota tentera dan polis; dan (c) Mendapat maklumat anggota tentera dan polis yang telah menamatkan perkhidmatan. (2) Kebenaran untuk warganegara mempunyai 2 alamat pada MyKad (Penentuan kawasan pendaftaran sama ada berdasarkan alamat mastautin atau alamat suratmenyurat) Peraturan sedia ada memperuntukkan hanya alamat kediaman yang digunakan dalam kad pengenalan. Cadangan untuk menggunakan satu lagi alamat sebagai alamat pusat mengundi boleh diperolehi daripada sistem perkongsian alamat di antara agensi iaitu Citizen Registry System (CRS) yang sedang 20

22 BIL. INDIVIDU / (3) Kemudahan mengundi di luar kawasan bagi pemilih Sabah dan Sarawak yang tinggal di luar Sabah dan Sarawak ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN dibangunkan. Sekiranya cadangan penentuan kawasan pendaftaran sama ada berdasarkan alamat mastautin atau alamat surat-menyurat hendak dilaksanakan, Peraturan 12 Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 perlu dipinda terlebih dahulu. SPR akan meneliti perkara ini dengan lebih lanjut khususnya berkaitan Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan yang melibatkan isu mastautin yang ditetapkan sebagai salah satu syarat kelayakan sebagai pemilih. SPR akan mengkaji keperluan logistik dan kewangan bagi membolehkan proses pengundian seperti ini dilaksanakan. Di samping itu, SPR akan meneliti perkara ini dari sudut prosedur dan tatacara pengundian berdasarkan sistem Single Member Territorial Representation. 21

23 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI JUMAAT, 9 DISEMBER 2011 DI KUCHING, SARAWAK JAWATANKUASA KECIL MENAMBAH BAIK DAFTAR PEMILIH BIL. INDIVIDU / 1. Sarawak Dayak National Union (SDNU) 2. Individu Dr Andrew Aeria Penentuan kawasan pendaftaran berdasarkan kepada alamat mastautin adalah pilihan dan pemilih boleh memilih untuk mendaftar berdasarkan kepada alamat selain daripada alamat di kad pengenalan (1) Cadangan pendaftaran pemilih secara automatik (2) Cadangan menurunkan umur layak mengundi daripada 21 tahun kepada 18 tahun ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR akan meneliti perkara ini dengan lebih lanjut khususnya berkaitan Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan yang melibatkan isu mastautin yang ditetapkan sebagai salah satu syarat kelayakan sebagai pemilih. Pelaksanaan pendaftaran secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) dan Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) (a) Penurunan umur kelayakan sebagai pemilih daripada 21 tahun kepada 18 tahun melibatkan pindaan Perkara 119 (1) Perlembagaan Persekutuan. (b) SPR memaklumkan bahawa syorsyor untuk mengubah peraturan 22

24 BIL. INDIVIDU / 3. Individu Encik Jeguk Ngamo (1) Cadangan pendaftaran pemilih ikut kemahuan dan niat pemohon (tidak semestinya berdasarkan kepada alamat dalam kad pengenalan pemohon) (2) Cadangan semakan nama pengundi secara online pada hari mengundi selain menggunakan senarai pemilih (3) Cadangan mempamerkan senarai pengundi di pusat mengundi ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN sedia ada berhubung dengan penurunan umur kelayakan sebagai pemilih daripada 21 tahun kepada 18 tahun akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. Pelaksanaan cadangan ini melibatkan pindaanterhadap Perkara 119 Perlembagaan Pesekutuan dan Peraturan 12 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 berhubung dengan isu mastautin dan isu penentuan alamat pusat mengundi berdasarkan alamat pada kad pengenalan. SPR menyediakan kemudahan semakan status pengundi melalui laman web dan sistem khidmat pesanan ringkas (SMS) sepanjang masa termasuk pada hari pengundian pilihan raya umum atau pilihan raya kecil. Cadangan ini perlu dikaji terlebih dahulu khususnya jika melibatkan pusat mengundi dengan jumlah pemilih ramai. Di samping itu ia akan melibatkan pindaan terhadap Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Penjalanan Pilihan Raya) 1981 dan pindaan-pindaan berbangkit 23

25 BIL. INDIVIDU / 4. Individu Tuan Haji Wan Abdillah Edruce (President of Sarawak (4) Cadangan untuk tidak melaksanakan pendaftaran pengundi secara automatik (5) Cadangan pembersihan daftar pemilih daripada pemilih yang telah meninggal dunia Mengekalkan umur layak mendaftar sebagai pemilih iaitu 21 tahun ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN yang berkaitan dengannya dalam undang-undang pilihan raya yang lain, jika ada. Sistem pendaftaran pemilih yang digunakan oleh SPR. SPR telah mempunyai sistem yang berkesan untuk membersihkan daftar pemilih dan sentiasa menambah baik sistem sedia ada bersesuaian dengan teknologi semasa. (a) SPR telah mempunyai sistem yang berkesan untuk membersihkan daftar pemilih dan sentiasa menambah baik sistem sedia ada bersesuaian dengan teknologi semasa. (b) SPR mengadakan kerjasama dengan Jabatan Pendaftaran Negara sebagai agensi yang bertanggungjawab berhubung halhal kelahiran dan kematian warganegara dalam urusan mengeluarkan nama pemilih yang telah disahkan meninggal dunia. Cadangan ini adalah selari dengan peruntukan sedia ada sebagaimana yang diperuntukkan oleh Perkara 119 (1) Perlembagaan Pesekutuan dan 24

26 BIL. INDIVIDU / Social Media Association) 5. Individu Encik Wong Piang Yow (1) Permohonan pertukaran alamat pusat mengundi disertakan dengan akuan bersumpah ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Bagi cadangan ini SPR memutuskan untuk tidak melaksanakannya kerana ia akan membebankan pemilih yang hendak membuat permohonan pertukaran kawasan pendaftaran (tukar alamat pusat mengundi). Ini memandangkan bahawa apa-apa akuan berkanun hendaklah dibuat di hadapan Pesuruhjaya Sumpah yang pada hakikatnya khidmatnya terhad kepada kawasan tertentu sedangkan pemilih datangnya daripada seluruh pelusuk negara. SPR dalam menambah baik proses pilihan raya sentiasa berpegang kepada prinsip memudahkan pemohon dan bukannya menyusahkan. (2) Audit daftar pemilih (RCI) SPR berpandangan Kerajaan yang sepatutnya menimbang cadangan untuk menubuhkan Suruhanjaya Siasatan DiRaja untuk menjalankan audit daftar pemilih. (3) Pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan Urus Setia sedang mengkaji kesan berbangkit daripada syor memanjangkan tempoh pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan daripada 7 hari kepada 14 hari khususnya peraturan 14 dan 25

27 BIL. INDIVIDU / 6. Individu Encik Tsai Song Lim Pendaftaran automatik apabila mencapai umur 21 tahun ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN peraturan-peraturan lain dalam Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 sebelum draf pindaan digubal berhubung dengan syor itu di samping pindaan-pindaan berbangkit yang berkaitan dengannya dalam undang-undang pilihan raya yang lain, jika ada. Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. 26

28 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI KHAMIS, 8 DISEMBER 2011 DI KUCHING, SARAWAK JAWATANKUASA KECIL MENGKAJI SISTEM ALTERNATIF PILIHAN RAYA BIL. INDIVIDU / 1. Parti Keadilan Rakyat Sarawak Penambahan Kerusi Dewan Rakyat bagi negeri Sabah dan Sarawak ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Cadangan ini merupakan suatu perubahan dasar sedia ada oleh sebab ia melibatkan penambahan kerusi Dewan Rakyat bagi kedua-dua negeri Sabah dan Sarawak. Dalam masa yang sama cadangan ini juga perlu mematuhi prinsip-prinsip di bawah Jadual Ketiga Belas Perlembagaan Persekutuan. 2. Sarawak Dayak Iban Association (1) Pilihan Raya Kerajaan Tempatan Pilihan Raya Kerajaan Tempatan telah diletakkan di bawah peruntukan Akta Perumahan dan Kerajaan Tempatan Namun sejak dasar Ganyang Malaysia oleh Republik Indonesia, pilihan raya kerajaan tempatan telah digantung oleh Undang-Undang Darurat oleh Kementerian Dalam Negeri dan masih berkuat kuasa hingga sekarang. (2) Penambahan Kerusi Dewan Rakyat bagi negeri Sarawak Cadangan ini merupakan suatu perubahan dasar sedia ada oleh sebab ia melibatkan penambahan kerusi Dewan Rakyat bagi kedua-dua negeri 27

29 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Sabah dan Sarawak. Dalam masa yang sama cadangan ini juga perlu mematuhi prinsip-prinsip di bawah Jadual Ketiga Belas Perlembagaan Persekutuan. (3) Caretaker Government (a) Cadangan ini tidak termasuk dalam komponen/kategori Jawatankuasa Kecil Mengkaji Sistem Alternatif Pilihan Raya. (b) Cadangan untuk melantik kerajaan sementara selepas pembubaran Parlimen/DUN perlu dikaji selaras dengan semangat Perlembagaan Persekutuan. Bagi cadangan ini perlu diadakan peruntukan khusus dalam Perlembagaan Persekutuan bagi melantik orang/badan/pihak berkuasa serta kuasa yang perlu ada bagi seseorang/badan/pihak berkuasa untuk bertindak sebagai kerajaan sementara sehingga suatu kerajaan baru ditubuhkan dengan sahnya. Perkara ini adalah perlu contohnya kuasa menasihat Yang di-pertuan Agong jika berlaku darurat sepanjang tempoh Parlimen dibubarkan. 3. DAP Sarawak Peruntukan 34% kerusi Dewan Rakyat Kepada Sabah dan Sarawak Cadangan ini merupakan suatu perubahan dasar sedia ada oleh sebab 28

30 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN ia melibatkan penambahan kerusi Dewan Rakyat bagi kedua-dua negeri Sabah dan Sarawak. Dalam masa yang sama cadangan ini juga perlu mematuhi prinsip-prinsip di bawah Jadual Ketiga Belas Perlembagaan Persekutuan. 4. Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak (PBB) Mengekalkan kaedah persempadanan semula sedia ada SPR berpendapat bahawa undangundang sedia ada khususnya prinsipprinsip persempadanan di bawah Jadual 13 Perlembagaan Persekutuan masih relevan dan berkesan untuk diguna pakai. 29

31 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI JUMAAT, 9 DISEMBER 2011 DI KUCHING, SARAWAK JAWATANKUASA KECIL MENGKAJI SISTEM ALTERNATIF PILIHAN RAYA BIL. INDIVIDU / 1. Sarawak Dayak National Union (SDNU) 2. Individu Tuan Haji Zainal Abidin bin Persempadanan semula kawasan pilihan raya berdasarkan kepada prinsip keluasan suatu kawasan Caretaker Government ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN (a) SPR berpendapat bahawa undangundang sedia ada khususnya prinsip-prinsip persempadanan di bawah Jadual 13 Perlembagaan Persekutuan masih relevan dan berkesan untuk diguna pakai. (b) Banyak faktor yang perlu dikaji dan diambil kira sebelum cadangan ini dapat dilaksanakan antaranya kedudukan geografi, keluasan suatu kawasan dan taburan penduduk yang tidak serata di negara ini. (a) Cadangan ini tidak termasuk dalam komponen/kategori Jawatankuasa Kecil Mengkaji Sistem Alternatif Pilihan Raya. (b) Cadangan untuk melantik kerajaan sementara selepas pembubaran Parlimen/DUN perlu dikaji selaras 30

32 BIL. INDIVIDU / 3. Individu Dr Mohd Faisal Syam Abdol Hazis Cadangan penubuhan caretaker government semasa selepas pembubaran Dewan Rakyat ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN dengan semangat Perlembagaan Persekutuan. Bagi cadangan ini perlu diadakan peruntukan khusus dalam Perlembagaan Persekutuan bagi melantik orang/badan/pihak berkuasa serta kuasa yang perlu ada bagi seseorang/badan/pihak berkuasa untuk bertindak sebagai kerajaan sementara sehingga suatu kerajaan baru ditubuhkan dengan sahnya. Perkara ini adalah perlu contohnya kuasa menasihati Yang di-pertuan Agong jika berlaku darurat sepanjang tempoh Parlimen dibubarkan. (a) Cadangan ini tidak termasuk dalam komponen/kategori Jawatankuasa Kecil Mengkaji Sistem Alternatif Pilihan Raya. (b) Cadangan untuk melantik kerajaan sementara selepas pembubaran Parlimen/DUN perlu dikaji selaras dengan semangat Perlembagaan Persekutuan. Bagi cadangan ini perlu diadakan peruntukan khusus dalam Perlembagaan Persekutuan bagi melantik orang/badan/pihak berkuasa serta kuasa yang perlu ada bagi seseorang/badan/pihak 31

33 BIL. INDIVIDU / 4. Individu Dr Andrew Aeria 5. Individu Tuan Haji Wan Abdillah Edruce (President of Sarawak Social Media Association) Penubuhan Suruhanjaya Siasatan DiRaja untuk menyiasat isu pembahagian bahagian pilihan raya yang tidak seimbang secara mendalam Peruntukan 34% kerusi Dewan Rakyat Kepada Sabah dan Sarawak ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN berkuasa untuk bertindak sebagai kerajaan sementara sehingga suatu kerajaan baru ditubuhkan dengan sahnya. Perkara ini adalah perlu contohnya kuasa menasihati Yang di-pertuan Agong jika berlaku darurat sepanjang tempoh Parlimen dibubarkan. SPR berpandangan penubuhan Suruhanjaya Siasatan DiRaja tidak diperlukan untuk menyiasat isu pembahagian bahagian pilihan raya yang tidak seimbang oleh sebab semua kajian persempadanan semula bahagian pilihan raya yang dilaksanakan oleh SPR sejak kemerdekaan adalah berlandaskan kepada undang-undang khususnya Jadual Ketiga Belas Perlembagaan Persekutuan. Cadangan ini merupakan suatu perubahan dasar sedia ada oleh sebab ia melibatkan penambahan kerusi Dewan Rakyat bagi kedua-dua negeri Sabah dan Sarawak. Dalam masa yang sama cadangan ini juga perlu mematuhi prinsip-prinsip di bawah Jadual Ketiga Belas Perlembagaan Persekutuan. 32

34 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI JUMAAT, 9 DISEMBER 2011 DI KUCHING, SARAWAK JAWATANKUASA KECIL MEMPERKUKUHKAN SURUHANJAYA PILIHAN RAYA BIL. INDIVIDU / (1) Individu Tuan Haji Zainal Abidin bin SPR perlu menjadi satu badan yang bebas dan bebas daripada sebarang pengaruh ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR merupakan satu badan bebas yang ditubuhkan di bawah Perkara 114 (1) Perlembagaan Persekutuan tanpa sebarang campur tangan daripada mana-mana pihak. 33

35

36 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PULAU PINANG 15 & 16 DISEMBER 2011 SURUHANJAYA PILIHAN RAYA

37

38 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI KHAMIS, 15 DISEMBER 2011 DI PULAU PINANG JAWATANKUASA KECIL MENELITI UNDANG-UNDANG DAN PERATURAN BERKAITAN DENGAN PILIHAN RAYA MALAYSIA BIL. INDIVIDU / 1. Parti Keadilan Rakyat (1) Reformasi mahkamah pilihan raya (PKR) Pulau Pinang (mahkamah pilihan raya diberi kuasa untuk menentukan petisyen-petisyen pilihan raya tanpa sebarang campur tangan politik daripada pihak eksekutif ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Sistem kehakiman sedia ada dan undang-undang sedia ada berhubung dengan petisyen pilihan raya jelas menunjukkan pengasingan kuasa yang dilaksanakan oleh mahkamah tanpa apa-apa campur tangan politik daripada pihak eksekutif. 2. Parti Sosialis Malaysia (PSM) Cawangan Bayan (2) Reformasi Akta Pilihan Raya (mansuhkan Peraturan-Peraturan Pilihan Raya yang tidak membenarkan pengiraan semula undi di Pusat Penjumlahan Rasmi Undi jika majoriti yang diterima kurang dari 5%) 37 SPR tidak bercadang untuk mengadakan proses ulang kira di Pusat Penjumlahan Rasmi Undi kerana berdasarkan kepada peruntukan yang seumpamanya (yang telah dipinda) ia tidak mempengaruhi keputusan pilihan raya malahan melibatkan masa yang panjang dan kos yang tinggi. Apa-apapun peruntukan sedia masih memberi peluang kepada mana-mana calon untuk memohon proses ulang kira dibuat di tempat mengundi mengikut syarat-syarat yang ditetapkan. (1) Deklarasi harta calon Cadangan ini tidak menggambarkan bahawa seseorang calon yang

39 BIL. INDIVIDU / Baru ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN memiliki harta merupakan seorang yang tidak beramanah. Jika seseorang calon itu mengamalkan rasuah dia adalah tertakluk kepada kesalahan di bawah Akta Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Persatuan Aliran Kesedaran Negara (ALIRAN) (1) Keanggotaan SPR yang melibatkan ketiga-tiga kuasa Kerajaan (Eksekutif, Badan Perundangan dan Badan Kehakiman serta masyarakat awam. (2) Sekurang-kurangnya seorang Ahli SPR adalah orang yang mahir dalam hal-hal kewangan. (3) SPR diberi kuasa untuk mengesahkan laporan pembiayaan pilihan raya dan ini merupakan proses berterusan selepas suatu pilihan raya diadakan. Memandangkan cadangan ini melibatkan Eksekutif, Badan Perundangan dan Badan Kehakiman maka maklum balas daripada badanbadan berkenaan perlu diperoleh dan diambil kira dan peruntukan Perlembagaan Persekutuan perlu dilihat bagi membolehkan cadangan ini dilaksanakan. Cadangan ini akan dikaji keberkesanannya. Cadangan ini akan dikaji keberkesanannya. 4. PAS Kedah (1) Ikrar oleh pihak Pengerusi SPR dan Pegawai Pengurus Pilihan Raya (2) Permit berhimpun atau ceramah atau kempen (Disarankan supaya Seksyen 27 Akta Polis 1967 tidak diguna pakai di SPR sentiasa menjalankan fungsi dan tugasnya sebagaimana yang diperuntukkan oleh undang-undang. SPR memaklumkan bahawa seksyen 27 Akta Polis 1967 telah dimansuhkan dan digantikan dengan Rang Undang- Undang Perhimpunan Aman

40 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN sepanjang tempoh suatu pilihan raya. Rang undang-undang itu tidak terpakai bagi maksud permit menjalankan kempen di bawah Akta Kesalahan Pilihan Raya Bagi maksud kempen pilihan raya permohonan untuk mendapatkan permit berhimpun atau ceramah masih berkuat kuasa di bawah seksyen 24B(3) Akta Kesalahan Pilihan Raya

41 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI JUMAAT, 16 DISEMBER 2011 DI PULAU PINANG JAWATANKUASA KECIL MENELITI UNDANG-UNDANG DAN PERATURAN BERKAITAN DENGAN PILIHAN RAYA MALAYSIA BIL. INDIVIDU / 1. Parti Gerakan Rakyat Malaysia (PGRM) 2. Parti Progresif Rakyat (PPP) Wakil rakyat yang keluar parti - Simbol/parti yang diwakili semasa PRU kerusinya akan dianggap kosong secara automatik Calon yang bertanding perlu mengisytiharkan sumber kewangan untuk belanja pilihan raya ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR memaklumkan bahawa Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan memberikan kebebasan kepada manamana warganegara untuk berpersatuan. Seksyen 19 Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 menetapkan perbelanjaan tidak melebihi RM200,000 dalam hal pilihan raya bagi Dewan Rakyat dan RM100,000 dalam hal pilihan raya bagi Dewan Undangan. Seksyen 23 Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 menghendaki calon atau ejennya untuk menyerahkan suatu penyata belanja pilihan raya untuk diperiksa oleh mana-mana orang untuk mempersoalkan kesahihannya jika ada. 3. My Overseas Vote Hak pengundi bagi warganegara Malaysia yang berada di luar negara. 40 Bagi cadangan ini SPR perlu meneliti dan membuat kajian lanjut antaranya

42 BIL. INDIVIDU / (a) Mengadakan undang-undang baru bagi membolehkan pemilih di luar negara mengundi (b) Pendaftaran bagi warganegara Malaysia itu dibuat di pejabat kedutaan di luar negara dengan disertakan maklumat alamat suratmenyurat luar negara dan disertakan dengan surat akuan bersumpah. (c) Permohonan tersebut boleh dibuat pada bila-bila masa sehingga hari penamaan calon dan permohonan hendaklah dibuat setiap kali menjelang pilihan raya. (d) Kertas undi pos yang hendak dihantar kepada pengundi perlu melalui pejabat kedutaan yang dilantik oleh SPR untuk menguruskan undi pos. (e) Pegawai yang dilantik khusus untuk pengurusan undi pos mengikut pejabat kedutaan dan mematuhi prosedur yang ditetapkan. (f) Saksi dalam Borang 2 hendaklah dari kalangan Pegawai kedutaan, pegawai polis, mejistret, peguam atau pesuruhjaya sumpah. (g) Kertas undi dikembalikan melalui 41 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN dengan merujuk kepada amalan negara-negara yang membenarkan mana-mana pengundi yang berada di luar negara untuk mengundi yang menetapkan syarat-syarat khas sebelum seseorang yang berada di luar negara dibolehkan untuk mengundi melalui apa jua cara yang perlu difikirkan oleh SPR bagi memastikan praktikaliti cara yang akan dikaji itu. Berhubung dengan cadangan pindaan undang-undang yang dikemukakan oleh wakil MyOverseasVote, SPR mengucapkan terima kasih atas usaha itu dan mengambil maklum akan cadangan draf yang dikemukakan.

43 BIL. INDIVIDU / pejabat kedutaan. (h) Kertas undi pos dimasukkan dalam kertas undi transparen dengan setiap pejabat kedutaan mempunyai satu peti undi. (i) Mengadakan hari pengundian di luar negara sehari atau dua hari awal sebelum hari pengundian sebenar di Malaysia. (j) Pengiraan undi di pejabat kedutaan mengikut bahagian pilihan raya dengan disaksikan oleh ejen pilihan raya atau ejen mengira undi. (k) Keputusan pengundian akan dihantar ke SPR melalui faks. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 42

44 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI KHAMIS, 15 DISEMBER 2011 DI PULAU PINANG JAWATANKUASA KECIL MENAMBAH BAIK DAFTAR PEMILIH BIL. INDIVIDU / 1. Parti Keadilan Rakyat Pembersihan daftar pemilih (PKR) Pulau Pinang (a) Warga asing. (b) Pengundi tanpa nombor alamat rumah. (c) Pengundi yang ramai di satu-satu rumah. Contoh: Kampung Bagan Serai, Permatang Pauh. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN (a) Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan hanya memperuntukkan warganegara Malaysia yang berumur 21 tahun dan ke atas sahaja layak untuk mendaftar sebagi pemilih. Manamana warga asing yang tinggal di Malaysia tidak layak untuk mendaftar sebagai pemilih. (b) SPR memproses permohonan pendaftaran pemilih berdasarkan alamat pemohon sebagaimana dalam pangkalan data Jabatan Pendaftaran Negara (JPN). Oleh itu, SPR tidak boleh menolak sebarang permohonan pemilih walapun alamat yang dikemukakan tanpa nombor rumah. (c) Alamat tempat tinggal adalah merujuk kepada alamat pada kad pengenalan. Penentuan kawasan pendaftaran bagi seseorang pemilih adalah berdasarkan 43

45 BIL. INDIVIDU / (d) Penukaran lokaliti sedia ada ke lokaliti baru yang am. Contoh: Selangor dan Perak. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN kepada alamat mastautin pemilih dalam pangkalan data JPN. SPR tidak mempunyai maklumat tentang jumlah warganegara yang memiliki alamat sama semasa memproses suatu permohonan pendaftaran. Peraturan sedia ada juga tidak menghalang ramai pemilih didaftarkan di suatu alamat tertentu. (d) SPR telah memutuskan untuk tidak membuat sebarang pindaan lokaliti yang berada dalam bahagian pilihan raya parlimen dan bahagian pilihan raya negeri mulai tahun 2010 bagi mengelakkan kerumitan kepada pemilih untuk keluar mengundi pada hari pengundian. Sebarang perubahan lokaliti yang dikenal pasti dalam daftar pemilih adalah pindaan yang telah diluluskan pada penghujung 2008 dan 2009 di mana pindaan-pindaan tersebut bertujuan untuk menyelaraskan semula kedudukan lokaliti tersebut di muka bumi dengan kedudukan lokaliti tersebut dalam daftar pemilih SPR. 44

46 BIL. INDIVIDU / (e) Belah bahagi bahagian pilihan raya terutama di Sabak Bernam. (1) Umur pengundi yang layak mengundi dikurangkan kepada 18 tahun ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN (e) SPR diperuntukkan kuasa untuk menjalankan kajian persempdanan semula bahagian pilihan raya dan belah bahagi daerah mengundi berdasarkan kepada prinsip-prinsip belah bahagi yang ditentukan oleh SPR. Urusan belah bahagi daerah mengundi dilaksanakan mengambil kira keperluan semasa seperti jumlah pengundi dan faktor fizikal muka bumi kawasan yang berkenaan. Penurunan umur kelayakan daripada 21 tahun kepada 18 tahun melibatkan pindaan Perkara 119 (1) Perlembagaan Persekutuan. Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan penurunan umur kelayakan sebagai pemilih daripada 21 tahun kepada 18 tahun akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. (2) Jangka masa pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan (DPT) mesti dipanjangkan kepada sekurangkurangnya 21 hari berbanding amalan sekarang iaitu hanya 7 hari serta yuran ataupun denda bantahan Urus Setia sedang mengkaji kesan berbangkit daripada syor memanjangkan tempoh pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan daripada 7 hari kepada 14 hari khususnya peraturan 14 dan 45

47 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN dikurangkan. peraturan-peraturan lain dalam Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 sebelum draf pindaan digubal berhubung dengan syor itu di samping pindaanpindaan berbangkit yang berkaitan dengannya dalam undang-undang pilihan raya yang lain, jika ada. 2. Suara Rakyat Malaysia (SUARAM) Cawangan Pulau Pinang (1) Pembersihan daftar pemilih SPR akan meneruskan kaedah pembersihan daftar pemilih sedia ada dengan merujuk kepada Jabatan Pendaftaran Negara (JPN) sebagai agensi yang bertanggungjawab di bawah undang-undang berhubung dengan pendaftaran warganegara. Data yang dibekalkan oleh JPN akan diselaraskan dengan daftar pemilih SPR agar pembersihan daftar pemilih bagi pemilih yang telah disahkan meninggal dunia dan yang dilucutkan atau melepaskan hak kewarganegaraan dapat dibuat. (2) Pendaftaran pengundi secara automatik Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung 46

48 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undangundang yang berkaitan. 3. Parti Sosialis Malaysia (PSM) Cawangan Bayan Baru (1) Pembersihan daftar pemilih SPR akan meneruskan kaedah pembersihan daftar pemilih sedia ada dengan merujuk kepada Jabatan Pendaftaran Negara (JPN) sebagai agensi yang bertanggungjawab di bawah undang-undang berhubung dengan pendaftaran warganegara. Data yang dibekalkan oleh JPN akan diselaraskan dengan daftar pemilih SPR agar pembersihan daftar pemilih bagi pemilih yang telah disahkan meninggal dunia dan yang dilucutkan atau melepaskan hak kewarganegaraan dapat dibuat. 4. Parti Cinta Malaysia (PCM) / Parti KITA (2) Menurunkan umur kelayakan untuk mendaftar sebagai pemilih kepada 18 tahun Menurunkan umur kelayakan untuk mendaftar sebagai pemilih kepada Penurunan umur kelayakan daripada 21 tahun kepada 18 tahun melibatkan pindaan Perkara 119 (1) Perlembagaan Persekutuan. Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan penurunan umur kelayakan sebagai pemilih daripada 21 tahun kepada 18 tahun akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. Penurunan umur kelayakan daripada 21 tahun kepada 18 tahun melibatkan

49 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN tahun. pindaan Perkara 119 (1) Perlembagaan Persekutuan. Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan penurunan umur kelayakan sebagai pemilih daripada 21 tahun kepada 18 tahun akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. 5. Persatuan Aliran Kesedaran Negara (ALIRAN) (1) Melaksanakan pendaftaran automatik. Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undangundang yang berkaitan. (2) Pemberian taraf warganegara kepada warga asing. (a) Menghapuskan amalan pemberian taraf kewarganegaraan kepada warganegara asing apabila menjelang pilihan raya. (a) SPR tidak diperuntukkan kuasa dan tidak bertanggungjawab dalam urusan pemberian taraf warganegara kepada warganegara asing. (b) Warga asing yang baru memperoleh taraf warganegara tidak harus diberikan hak mengundi serta-merta. (b) Cadangan untuk tidak memberikan hak mengundi sertamerta kepada warga asing yang baru memperoleh taraf 48

50 BIL. INDIVIDU / (3) Daftar Pemilih Pendaftaran anggota polis dan tentera hanya menggunakan nombor perkhidmatan sahaja kecuali jika mereka telah menamatkan perkhidmatan. 6. PAS Kedah (1) Pendaftaran pemilih (a) Jika tidak diadakan pendaftaran pemilih secara automatik, mempertimbangkan permohonan daripada pemilih yang akan mencapai umur 21 tahun dalam tempoh yang terhampir. (b) Pertukaran alamat dimudahkan mengikut taraf mastautin iaitu di mana-mana bahagian pilihan raya. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN warganegara perlu dikaji terlebih dahulu dan melibatkan pindaan terhadap peruntukan undangundang sedia ada. Dalam urusan pendaftaran pemilih SPR telah menetapkan identifier bagi anggota tentera dan polis ialah nombor perkhidmatan. Walau bagaimanapun, bagi tujuan rekod dan rujukan, SPR juga menyimpan maklumat nombor kad pengenalan 12 angka anggota tentera dan polis. Nombor kad pengenalan 12 angka ini juga digunakan untuk tujuan semakan dan menyemak sekiranya anggota pernah mendaftar sebagai pengundi biasa menggunakan nombor kad pengenalan 12 angka ini. (a) Perkara 119, Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan salah satu syarat kelayakan untuk mendaftar sebagai pemilih ialah telah mencapai umur 21 tahun. (b) Penentuan bahagian pilihan raya bagi seseorang pemilih adalah berdasarkan kepada alamat pemilih seperti dalam pangkalan data JPN. Mana-mana pemilih yang telah berpindah tempat 49

51 BIL. INDIVIDU / (2) Senarai pemilih yang diragui (a) SPR dan JPN turun ke padang untuk menangani masalah pemilih yang diragui dengan kerjasama parti-parti politik, NGO serta wakil rakyat di suatu kawasan pendaftaran; (b) SPR menerima perakuan bertulis yang dibuat oleh seseorang wakil rakyat terhadap nama-nama yang diragui ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN mastautin perlu membuat pertukaran alamat dengan JPN sebelum memohon pertukaran alamat pusat mengundi (bahagian pilihan raya) dengan SPR. (a) Pada masa sekarang, SPR tidak diperuntukkan kuasa untuk menjalankan siasatan terhadap nama pemilih yang telah disahkan dalam daftar pemilih. Cadangan untuk menjalankan siasatan dan seterusnya mengambil tindakan terhadap hasil siasatan yang dijalankan memerlukan pindaan terhadap Peraturan 12, Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) (b) Pelaksanaan cadangan ini juga turut memerlukan pindaan terhadap Peraturan 12, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 sebelum ia boleh dilaksanakan. 7. Individu Encik Utam SIngh (1) Pendaftaran Automatik (a) Untuk warganegara Malaysia yang lahir di Malaysia sahaja; 50 (a) Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara

52 BIL. INDIVIDU / (b) Bagi warganegara yang mencapai umur 18 tahun semasa memohon pertukaran MyKad ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) (b) Penurunan umur kelayakan daripada 21 tahun kepada 18 tahun melibatkan pindaan Perkara 119 (1) Perlembagaan Persekutuan. (c) Sebarang cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan penurunan umur kelayakan sebagai pemilih daripada 21 tahun kepada 18 tahun dan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. (2) Pendaftaran Biasa - bagi warganegara Malaysia yang berumur 21 tahun yang tidak termasuk dalam kategori yang boleh mendaftar secara automatik. Nama pemilih yang mendaftar secara biasa dibezakan dengan nama pemilih yang mendaftar secara automatik dalam buku daftar pemilih. Cadangan kaedah pendaftaran ini adalah berbeza dengan cadangan pendaftaran automatik. Pelaksanaan kaedah pendaftaran yang pelbagai memerlukan kajian lanjut bagi memastikan dapat dilaksanakan sewajarnya. 51

53 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI JUMAAT, 16 DISEMBER 2011 DI PULAU PINANG JAWATANKUASA KECIL MENAMBAH BAIK DAFTAR PEMILIH BIL. INDIVIDU / 1. Parti Gerakan Rakyat Malaysia (PGRM) Pendaftaran dan pengguguran pengundi secara automatik ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undangundang yang berkaitan. Manakala cadangan untuk pengguguran nama pengundi secara automatik daripada daftar pemilih melibatkan pindaan terhadap Seksyen 9 Akta Pilihan Raya 1958 dan peraturan 25 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Parti DAP Pulau Pinang (1) Umur kelayakan mendaftar sebagai pemilih diturunkan kepada 18 tahun Penurunan umur kelayakan daripada 21 tahun kepada 18 tahun melibatkan 52

54 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN pindaan Perkara 119 (1) Perlembagaan Persekutuan. Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan penurunan umur kelayakan sebagai pemilih daripada 21 tahun kepada 18 tahun akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. (2) Pendaftaran automatik sebagai pemilih baru semasa gantian MyKad 18 tahun. (3) Kaunter SPR didirikan di Ibu Pejabat, Pejabat Negeri dan setiap cawangan Jabatan Pendaftaran Negara bagi tujuan pendaftaran/ pemotongan pemilih secara automatik. (4) Alamat pengundi dikemaskini secara automatik apabila berlakunya pertukaran alamat MyKad. 53 Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undangundang yang berkaitan. Cadangan ini memerlukan perbincangan lanjut di antara JPN dan SPR di samping memerlukan pindaan terhadap undang-undang sedia ada sebelum dilaksanakan. Pelaksanaan pendaftaran pertukaran bahagian pilihan raya secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan-Peraturan

55 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undangundang yang berkaitan. (5) Tempoh pameran/bantahan untuk Rang Daftar Pemilih Tambahan (DPT) dilanjutkan kepada 21 hari. (6) Fi bantahan RM10 bagi mengemukakan setiap bantahan dibatalkan dan tiada had bilangan nama yang boleh dibantah oleh seseorang 54 Urus Setia sedang mengkaji kesan berbangkit daripada syor memanjangkan tempoh pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan daripada 7 hari kepada 14 hari khususnya peraturan 14 dan peraturan-peraturan lain dalam Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 sebelum draf pindaan digubal berhubung dengan syor itu di samping pindaan-pindaan berbangkit yang berkaitan dengannya dalam undangundang pilihan raya yang lain, jika ada. (a) Bagi cadangan ini kadar fi yang dikenakan kepada pembantah merupakan kos pentadbiran bagi SPR memproses permohonan suatu bantahan yang melibatkan pengeluaran surat berdaftar kepada Pembantah dan Orang Kena Bantah. Sebelum pindaan dibuat kepada Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 yang

56 BIL. INDIVIDU / (7) Bantahan dikemukakan tidak akan menghalang Daftar Pemilih Tambahan daripada diwartakan. 55 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN mana tiada fi dikenakan terdapat lambakan bantahan yang dibuat yang telah menjejaskan proses pemerakuan daftar pemilih tambahan dan menyekat hak pemilih untuk diperakui sebagai pemilih berdaftar. Sehubungan dengan itu SPR memutuskan untuk mengekalkan kadar fi RM10 yang dikenakan dalam peruntukan undang-undang sedia ada. (b) Bagi cadangan ini SPR memutuskan untuk mengekalkan peruntukan undang-undang sedia ada yang menetapkan had maksimum bilangan orang yang hendak dibantah bagi setiap bantahan. Sebelum pindaan dibuat kepada Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 yang mana tiada had maksimum dikenakan bagi bilangan orang yang dibantah terdapat lambakan bantahan yang dibuat yang telah menjejaskan proses pemerakuan daftar pemilih tambahan dan menyekat hak pemilih untuk diperakui sebagai pemilih berdaftar. Cadangan ini perlu dikaji terlebih dahulu di samping memerlukan pindaan terhadap Peraturan-Peraturan

57 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 sekiranya hendak dilaksanakan. (8) Daftar pemilih dilengkapkan dengan alamat penuh dengan nombor poskod untuk setiap pemilih dan perlu adanya lokaliti yang terperinci untuk setiap jalan dalam sesebuah daerah mengundi 56 SPR diperuntukkan kuasa untuk menentukan format daftar pemilih. Daftar pemilih dibahagikan kepada bahagian pilihan raya parlimen, bahagian pilihan raya negeri, daerah mengundi dan seterusnya unit terkecil iaitu lokaliti. Bagi setiap pemilih yang mempunyai nombor rumah, maka nombor rumah akan turut dipaparkan dalam daftar pemilih. Cadangan untuk memasukkan maklumat alamat penuh pemilih termasuk maklumat poskod memerlukan pindaan terhadap format daftar pemilih sedia ada. SPR bersetuju untuk membekalkan alamat penuh pemilih dalam Daftar Pemilih Induk kepada parti politik. Maklumat ini boleh dibekalkan dalam bentuk softcopy dengan kadar bayaran yang ditetapkan berdasarkan kepada peraturan 28 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 yang sedang berkuat kuasa. Pewujudan satu lokaliti baru dalam sesebuah daerah mengundi adalah berdasarkan kepada adanya keperluan untuk mewujudkannya iaitu apabila

58 BIL. INDIVIDU / (9) Pelajar-pelajar dan warganegara yang bekerja / melanjutkan pelajaran/ menghuni di luar negara dapat didaftarkan sebagai pemilih pos. (10) Mana-mana pemilih diragui tidak boleh dibatalkan kelayakan mereka 57 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN menerima permohonan daripada pemilih yang tinggal di kawasan penempatan tersebut. Asas pewujudan lokaliti ialah berasaskan kepada pewujudan sebuah penempatan iaitu seperti kampung, taman perumahan dan bangunan perumahan (apartmen). Lokaliti berasakan jalan juga boleh diwujudkan sekiranya melibatkan satu taman perumahan yang besar. Peraturan 2, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 memperuntukkan kepada penjawat awam serta pasangan yang berkhidmat di luar negara dan pelajar sepenuh masa serta pasangan untuk mendaftar sebagai pengundi tidak hadir dan seterusnya melayakkan mereka untuk mengundi sebagai pengundi pos. SPR sedang meneliti cadangan untuk memperluas kategori pengundi yang boleh mengundi sebagai pengundi pos termasuk memperluaskan kategori pemilih yang boleh mengundi sebagai pengundi pos di bawah peraturan 3 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pengundian Pos) Peraturan 25 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih

59 BIL. INDIVIDU / sehingga kes mereka dapat dibuktikan (11) Pendaftaran pemilih tentera/polis yang baru dilakukan oleh kakitangan SPR sendiri dengan adanya akses ke pangkalan data ATM/PDRM. (12) Isteri dan ahli keluarga tentera/polis tidak boleh didaftarkan sebagai pemilih pos 58 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Pos) 2002 memperuntukkan kuasa kepada SPR untuk memotong nama pemilih daripada daftar pemilih atas apa-apa sebab yang munasabah. Perkara 115 Perlembagaan Persekutuan dan Seksyen 8 Akta Pilihan Raya, SPR 1958 membenarkan SPR untuk melantik Penolong Pendaftar Pemilih untuk membantu SPR dalam urusan pendaftaran pemilih. Pelantikan ini termasuklah melantik Penolong Pendaftar Pemilih wakil jabatan kerajaan khususnya daripada kalangan anggota tentera dan polis untuk membantu dalam urusan pendaftaran anggota tentera dan polis. Peraturan 2 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 membenarkan pasangan kepada anggota tentera untuk memilih mendaftar sebagai pengundi biasa atau sebagai pengundi tidak hadir. Manakala ahli keluarga yang lain seperti anak-anak anggota layak untuk memohon mendaftar sebagai pengundi tidak hadir. Cadangan untuk mengehadkan pasangan anggota tentera untuk mendaftar sebagai pengundi biasa melibatkan pindaan terhadap Perkara

60 BIL. INDIVIDU / 3. Parti Progresif Rakyat (PPP) (1) Pendaftaran sebagai pemilih secara automatik apabila mencapai umur 21 tahun dan mana-mana pemilih berdaftar boleh memohon untuk namanya dikeluarkan daripada daftar pemilih sekiranya mereka mahu berbuat demikian (2) Kerjasama di antara JPN sebagai badan bertanggungjawab berhubung urusan kelahiran dan kematian warganegara dengan SPR di mana daftar pemilih SPR digabungkan secara atas talian bagi membolehkan 59 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 119, Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 2 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undangundang yang berkaitan. Manakala cadangan untuk membolehkan mana-mana nama pemilih berdaftar memohon untuk namanya dikeluarkan daripada daftar pemilih melibatkan pindaan terhadap Seksyen 9 Akta Pilihan Raya 1958 dan peraturan 25 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Peraturan 25(2)(e) Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 memperuntukkan kuasa kepada SPR untuk memotong nama pemilih yang telah melepaskan atau dilucutkan kewarganegaraannya

61 BIL. INDIVIDU / urusan pembersihan daftar pemilih daripada senarai kematian dijalankan oleh JPN. (3) Memperkenalkan kaedah menyemak status pemilih dengan menggunakan alat pengimbas cap jari pemilih dan penggunaan dakwat kekal sebelum seseorang pengundi diberikan kertas undi ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN manakala peraturan 25(2)(f) peraturan yang sama memperuntukkan kuasa kepada SPR untuk memotong nama pemilih yang telah disahkan meninggal dunia. Kedua-dua maklumat ini dibekalkan oleh JPN sebagai agensi yang bertanggungjawab terhadap urusan kelahiran, kematian dan hal-hal berhubung kewarganegaraan kepada SPR secara berkala. Cadangan untuk membenarkan tindakan pemotongan nama pemilih ini dilaksanakan oleh JPN memerlukan kajian terlebih dahulu memandangkan kuasa tersebut adalah tanggungjawab SPR dengan bantuan JPN. SPR telah memutuskan untuk menggunakan dakwat kekal dalam Pilihan Raya Umum Ke-13 yang akan datang selaras dengan syor dalam laporan awal Jawatankuasa. 4. Individu Tuan Chan Ming Kai (Ahli YB DUN Simpang Pulai, Perak) (1) Undi Pos (a) Memaparkan nombor kad pengenalan awam anggota tentera untuk tujuan semakan; 60 (a) Dalam urusan pendaftaran pemilih SPR telah menetapkan identifier bagi anggota tentera dan polis ialah nombor perkhidmatan. Walau bagaimanapun, bagi tujuan rekod dan rujukan, SPR juga

62 BIL. INDIVIDU / (b) Pasangan anggota tentera tidak didaftarkan sebagai Pengundi Tidak Hadir (PTH); (c) Pekerja dan pelajar yang berada di luar negara dibenarkan untuk mengundi sebagai pengundi pos 61 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN menyimpan maklumat nombor kad pengenalan 12 angka anggota tentera dan polis. Nombor kad pengenalan 12 angka ini juga digunakan untuk tujuan semakan dan menyemak sekiranya anggota pernah mendaftar sebagai pengundi biasa menggunakan nombor kad pengenalan 12 angka ini. (b) Peraturan 2 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 membenarkan pasangan kepada anggota tentera untuk memilih mendaftar sebagai pengundi biasa atau sebagai pengundi tidak hadir. Cadangan untuk mengehadkan pasangan anggota tentera untuk mendaftar sebagai pengundi biasa melibatkan pindaan terhadap Perkara 119, Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 2 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) (c) Peraturan 2, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 memperuntukkan kepada penjawat awam serta pasangan yang berkhidmat di luar negara dan pelajar sepenuh masa

63 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN serta pasangan untuk mendaftar sebagai pengundi tidak hadir dan seterusnya melayakkan mereka untuk mengundi sebagai pengundi pos. (d) SPR sedang meneliti cadangan untuk memperluas kategori pengundi yang boleh mengundi sebagai pengundi pos termasuk memperluaskan kategori pemilih yang boleh mengundi sebagai pengundi pos di bawah peraturan 3 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pengundian Pos) (2) Belah bahagi jenis Va SPR telah memutuskan untuk tidak membuat sebarang pindaan lokaliti yang berada dalam bahagian pilihan raya parlimen dan bahagian pilihan raya negeri mulai tahun 2010 bagi mengelakkan kerumitan kepada pemilih untuk keluar mengundi pada hari pengundian. Sebarang perubahan lokaliti yang dikenal pasti dalam daftar pemilih adalah pindaan yang telah diluluskan pada penghujung 2008 dan 2009 di mana pindaan-pindaan tersebut bertujuan untuk menyelaraskan semula kedudukan lokaliti tersebut di muka bumi dengan kedudukan lokaliti tersebut dalam 62

64 BIL. INDIVIDU / (3) Kemas kini daftar pemilih dijalankan dari semasa ke semasa (4) Menghapuskan prosedur pendaftaran baru mengepilkan salinan MyKad (5) Pendaftaran tukar alamat secara automatik/online melalui maklumat JPN. 63 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN daftar pemilih SPR. Peraturan 10 dan peraturan 25 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 memperuntukkan kuasa kepada SPR untuk melaksanakan urusan pengemaskinian dan pembersihan daftar pemilih sepanjang tahun tertakluk kepada maklumat yang disahkan diterima oleh SPR. SPR menetapkan secara pentadbiran prosedur pendaftaran untuk mengepilkan salinan MyKad bertujuan untuk memudahkan urusan semakan awal maklumat pemilih yang diisikan dalam borang permohonan sebelum semakan secara atas talian dengan rekod di JPN dijalankan semasa memproses permohonan tersebut. Di samping itu salinan MyKad merupakan salah satu kaedah untuk membuktikan sesuatu permohonan pendaftaran tersebut. Cadangan pendaftaran tukar alamat secara automatik atau secara atas talian (online) melibatkan pindaan terhadap peraturan 12 Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 dan juga melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan.

65 BIL. INDIVIDU / (6) Penolong Pendaftar Pemilih dimaklumkan tentang Borang A yang diterima dan ditolak berserta alasan penolakan. (7) Daftar Pemilih Induk boleh di upgrade (pengurangan dan penambahan data baru) tanpa dikenakan caj. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Penolong Pendaftar Pemilih yang telah dilantik akan dimaklumkan tentang jumlah borang permohonan yang berjaya diproses dan ditolak bagi membolehkan mereka membuat tuntutan honorarium bagi setiap permohonan yang berjaya diproses. Cadangan untuk mendapatkan data daftar pemilih tanpa dikenakan sebarang caj melibatkan pindaan terhadap peraturan 28 Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengannya akan melibatkan pindaan kepada undangundang yang berkaitan. 5. Putera MIC (Encik N. G. Senthelnathan) Pendaftaran automatik Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undangundang yang berkaitan. 64

66 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI KHAMIS, 15 DISEMBER 2011 DI PULAU PINANG BIL. INDIVIDU / 1. Parti Keadilan Rakyat (1) Mengadakan tiga sesi Debat Perdana (PKR) Pulau Pinang antara calon Perdana Menteri dari Pakatan Rakyat dan Barisan Nasional ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Cadangan ini berada di luar bidang kuasa seperti yang diperuntukan di bawah Perlembagaan Persekutuan. (2) Reformasi undi pos (a) Memansuhkan Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pengundian Pos) 2003, Akta Pilihan Raya 1958 yang memberi kuasa kepada SPR untuk menentukan siapa yang boleh menjadi pengundi pos; (b) Undi awal bagi tentera dan polis (c) Kempen pilihan raya sama ada dari pemerintah mahupun pembangkang untuk tentera dan polis; (d) Pemansuhan undi pos untuk pasangan tentera dan polis; Proses pengundian pos yang dilaksanakan ketika ini adalah mengikut peruntukan undang-undang sedia ada. Namun begitu SPR sedang mengkaji penambahbaikan kepada proses pengundian pos sedia ada dengan memperkenalkan pengundian awal kepada anggota tentera dan pasangan, anggota polis dan pasangan polis PGA yang berada di dalam kem. Proses pengundian awal akan dikendalikan oleh petugas SPR sama seperti pengundian biasa. Bagi mereka yang bertugas di perbatasan atau menjalankan tugas operasi yang tidak dapat mengundi awal, mereka boleh memohon untuk mengundi secara pos. Selain itu, mana-mana pihak yang ingin memasuki kawasan kem yang merupakan kawasan larangan maka 65

67 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN kebenaran daripada pihak yang berwajib hendaklah diperolehi terlebih dahulu. (3) Penggunaan dakwat kekal Bagi maksud penggunaan dakwat kekal semasa pengundian, SPR memaklumkan bahawa pindaan hanya perlu dilakukan kepada peraturan berhubung dengan pilihan raya sahaja tanpa perlu meminda Perlembagaan Persekutuan. (4) Tempoh kempen minimum 21 hari Penentuan tempoh berkempen bagi suatu pilihan raya akan dibuat mengikut kesesuaian semasa. (5) Akses media yang bebas dan adil Perkara ini berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undangundang yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. (6) Mengukuhkan Institusi Awam Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undangundang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang. SPR diletakkan di bawah Parlimen; Cadangan ini merupakan suatu 66

68 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN perkara dasar yang memerlukan suatu kajian terperinci dan menyeluruh. Penubuhan kerajaan sementara (caretaker government); Reformasi mahkamah pilihan raya (mahkamah pilihan raya diberi kuasa untuk menentukan petisyen-petisyen pilihan raya tanpa sebarang campur tangan politik daripada pihak eksekutif Reformasi Akta Pilihan Raya (mansuhkan Peraturan-Peraturan Pilihan Raya yang tidak membenarkan pengiraan semula undi di Pusat Penjumlahan Rasmi Undi jika majoriti yang diterima kurang dari 5% (7) Menghapuskan amalan rasuah Ia perlu dilaporkan kepada agensi (a) Kewangan parti bertanding dalam yang bertanggungjawab iaitu pihak pilihan raya serta had perbelanjaan Suruhanjaya Pencegahan Rasuah dalam kempen pilihan raya; dan Malaysia (SPRM) dan Polis DiRaja Malaysia (PDRM) bagi membolehkan (b) Pembelian undi terutama di kawasan siasatan dibuat. SPR bersedia luar bandar dan cubaan memberi sebarang bentuk kerjasama mempengaruhi pengundi dengan yang diperlukan dalam memastikan gula-gula I Help You,You Help Me proses pilihan raya yang telus dan saksama. (8) Menghentikan politik kotor Sebarang laporan berhubung amalan 67

69 BIL. INDIVIDU / (9) Permit polis sewaktu tempoh kempen pilihan raya dan salah guna Unit Simpanan Persekutuan (FRU), sekatan jalan raya oleh polis dan polis cawangan khas untuk kepentingan politik pihak tertentu (10) Notis atau tarikh pilihan raya mesti ditetapkan terlebih awal (11) Deposit pilihan raya dikurangkan daripada RM10,000 kepada RM5,000 untuk parlimen dan RM5,000 kepada RM3,000 untuk DUN ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN politik yang salah hendaklah dilaporkan kepada agensi yang bertanggungjawab seperti pihak Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) dan Polis DiRaja Malaysia (PDRM) bagi membolehkan siasatan dibuat. SPR bersedia memberi sebarang bentuk kerjasama yang diperlukan dalam memastikan proses pilihan raya yang telus dan saksama. Permit bagi maksud berkempen sewaktu tempoh berkempen adalah dikehendaki di bawah seksyen 24B(3) Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 dan mana-mana pihak yang melanggar peruntukan ini boleh dikenakan hukuman denda dan penjara di bawah Akta yang sama. Cadangan ini perlu dikaji dengan teliti kerana ia melibatkan peruntukan Perlembagaan Persekutuan. Deposit pilihan raya yang dikenakan ke atas calon berdasarkan jumlah sedia ada bertujuan untuk memastikan hanya calon yang benarbenar serius dan komited sahaja yang akan bertanding bagi suatu pilihan raya. 68

70 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 2. Suara Rakyat Malaysia (1) Reformasi undi pos Proses pengundian pos yang (SUARAM) Cawangan dilaksanakan ketika ini adalah Pulau Pinang mengikut peruntukan undang-undang sedia ada. Namun begitu SPR sedang mengkaji penambahbaikan kepada proses pengundian pos sedia ada dengan memperkenalkan pengundian awal kepada anggota tentera dan pasangan, anggota polis dan pasangan polis PGA yang berada di dalam kem. Proses pengundian awal akan dikendalikan oleh petugas SPR sama seperti pengundian biasa. Bagi mereka yang bertugas di perbatasan atau menjalankan tugas operasi yang tidak dapat mengundi awal, mereka boleh memohon untuk mengundi secara pos. (2) Penggunaan dakwat kekal Pindaan hanya perlu dilakukan kepada peraturan berhubung dengan pilihan raya sahaja tanpa perlu meminda Perlembagaan Persekutuan. (3) Tempoh minimum kempen pilihan raya 21 hari SPR akan mengkaji keberkesanan memanjangkan suatu tempoh berkempen dengan mengambil kira pandangan semua pihak yang terlibat dengan kempen pilihan raya. 69

71 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN (4) Akses media yang bebas dan adil Ia berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undang-undang yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undangundang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang. (5) Menghapuskan amalan rasuah Ia perlu dilaporkan kepada agensi yang bertanggungjawab iaitu pihak Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) dan Polis DiRaja Malaysia (PDRM) bagi membolehkan siasatan dibuat. SPR bersedia memberi sebarang bentuk kerjasama yang diperlukan dalam memastikan proses pilihan raya yang telus dan saksama. (6) Menghapuskan amalan politik kotor Sebarang laporan berhubung amalan politik yang salah hendaklah dilaporkan kepada agensi yang bertanggungjawab seperti pihak Suruhanjaya Pencegahan Rasuah 70

72 BIL. INDIVIDU / (7) Membenarkan perhimpunan secara aman selain daripada ceramah ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Malaysia (SPRM) dan Polis DiRaja Malaysia (PDRM) bagi membolehkan siasatan dibuat. SPR bersedia memberi sebarang bentuk kerjasama yang diperlukan dalam memastikan proses pilihan raya yang telus dan saksama. Bagi maksud kempen pilihan raya permit hendaklah dipohon di bawah seksyen 24B(3) Akta Kesalahan Pilihan Raya Mana-mana orang yang ingin mengadakan perhimpunan secara aman hendaklah mematuhi undang-undang yang berkuat kuasa. 71

73 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 3. Parti Sosialis Malaysia (1) Reformasi undi pos Proses pengundian pos yang (PSM) Cawangan Bayan dilaksanakan ketika ini adalah Baru mengiklut peruntukan undang-undang sedia ada. Namun begitu SPR sedang mengkaji penambahbaikan kepada proses pengundian pos sedia ada dengan memperkenalkan pengundian awal kepada anggota tentera dan pasangan, anggota polis dan pasangan polis PGA yang berada di dalam kem. Proses pengundian awal akan dikendalikan oleh petugas SPR sama seperti pengundian biasa. Bagi mereka yang bertugas di perbatasan atau menjalankan tugas operasi yang tidak dapat mengundi awal, mereka boleh memohon untuk mengundi secara pos. (2) Penggunaan dakwat kekal Bagi maksud penggunaan dakwat kekal semasa pengundian, pindaan hanya perlu dilakukan kepada peraturan berhubung dengan pilihan raya sahaja tanpa perlu meminda Perlembagaan Persekutuan. (3) Tempoh minimum kempen pilihan raya 21 hari SPR akan mengkaji keberkesanan memanjangkan suatu tempoh berkempen dengan mengambil kira 72

74 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN pandangan semua pihak yang terlibat dengan kempen pilihan raya. (4) Akses media yang bebas dan adil Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undangundang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang. (5) Pengukuhan institusi awam Cadangan ini merupakan suatu perkara dasar yang memerlukan suatu kajian terperinci dan menyeluruh. (6) Menghapuskan amalan rasuah Dakwaan berlakunya kejadian rasuah semasa pilihan raya ia perlu dilaporkan kepada agensi yang bertanggungjawab iaitu pihak Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) dan Polis DiRaja Malaysia (PDRM) bagi membolehkan siasatan dibuat. SPR bersedia memberi sebarang bentuk kerjasama yang diperlukan dalam memastikan proses pilihan raya yang telus dan saksama. (7) Menghapuskan amalan politik kotor Sebarang laporan berhubung amalan politik yang salah hendaklah dilaporkan kepada agensi yang bertanggungjawab seperti pihak Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) dan Polis DiRaja 73

75 BIL. INDIVIDU / 4. Majlis Dato -Dato Pulau Pinang (YBhg. Dato Tan Chong Meng) 74 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Malaysia (PDRM) bagi membolehkan siasatan dibuat. SPR bersedia memberi sebarang bentuk kerjasama yang diperlukan dalam memastikan proses pilihan raya yang telus dan saksama. (1) Penggunaan dakwat kekal Bagi maksud penggunaan dakwat kekal semasa pengundian, pindaan hanya perlu dilakukan kepada peraturan berhubung dengan pilihan raya sahaja tanpa perlu meminda Perlembagaan Persekutuan. (2) Reformasi undi pos Proses pengundian pos yang dilaksanakan ketika ini adalah mengiklut peruntukan undang-undang sedia ada. Namun begitu SPR sedang mengkaji penambahbaikan kepada proses pengundian pos sedia ada dengan memperkenalkan pengundian awal kepada anggota tentera dan pasangan, anggota polis dan pasangan polis PGA yang berada di dalam kem. Proses pengundian awal akan dikendalikan oleh petugas SPR sama seperti pengundian biasa. Bagi mereka yang bertugas di perbatasan atau menjalankan tugas operasi yang tidak dapat mengundi awal, mereka boleh memohon untuk mengundi secara pos.

76 BIL. INDIVIDU / 5. Parti Cinta Malaysia (PCM) (1) Mewujudkan peraturan untuk / Parti KITA menghapuskan amalan calon yang lompat parti (2) Ahli Parlimen menyediakan laporan kewangan ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Cadangan ini jika dipersetujui melibatkan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan kerana kebebasan berpersatuan adalah dijamin di bawah Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan. Maka mana-mana pihak adalah bebas untuk menyertai mana-mana parti tanpa perlu kerusinya dikosongkan. SPR menyambut baik cadangan yang melibatkan akauntabiliti Ahli-ahli Parlimen dalam membentangkan laporan kewangan selaras dengan kehendak undang-undang. Cadangan untuk membentangkan laporan kewangan itu di Parlimen perlulah mendapat maklum balas semua pihak yang terlibat dalam cadangan ini. (3) Online voting SPR akan mengkaji secara terperinci berhubung cadangan ini. (4) Calon pilihan raya bagi Dewan Undang-undang sedia ada Undangan Negeri (DUN) mestilah membenarkan mana-mana daripada kalangan warga tempatan warganegara yang layak untuk yang lahir dan dibesarkan di negeri bertanding bagi suatu pilihan raya. yang ia bertanding Jika dihadkan hanya kepada warga tempatan yang lahir dan dibesarkan di negeri yang ia bertanding dibolehkan untuk menjadi calon bagi DUN maka kebimbangan akan isu kenegerian akan timbul. (5) Siasatan terhadap perbelanjaan yang Akta Kesalahan Pilihan Raya

77 BIL. INDIVIDU / salah ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN menghendaki calon atau ejen untuk menyerahkan penyata perbelanjaan pilihan raya yang akan dipamerkan di pejabat pilihan raya negeri untuk semakan orang ramai bagi membolehkan mereka membuat pemeriksaan atas kesahihan perbelanjaan yang dikemukakan. 6. Persatuan Aliran Kesedaran Negara (ALIRAN) (1) Pembentukan semula Suruhanjaya Pilihan Raya (a) Penubuhan Jawatankuasa Pemilihan yang melibatkan ketigatiga kuasa Kerajaan (Eksekutif, Badan Perundangan dan Badan Kehakiman; (b) Keanggotaan SPR yang melibatkan ketiga-tiga kuasa Kerajaan (Eksekutif, Badan Perundangan dan Badan Kehakiman serta masyarakat awam; dan (c) Sekurang-kurangnya seorang Ahli SPR adalah orang yang mahir dalam hal-hal kewangan. (2) Akses media yang bebas dan adil (a) Kedua-dua media cetak dan elektronik perlu mematuhi kod etika profesional mereka, terutamanya untuk menyediakan akses yang 76 Cadangan ini merupakan suatu perkara dasar yang memerlukan suatu kajian terperinci dan menyeluruh. Perkara ini berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undangundang yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR.

78 BIL. INDIVIDU / bebas dan adil kepada semua pihak; (b) Untuk berlaku adil, media perlu persetujuan untuk memberikan jawapan kepada pihak-pihak yang telah dikritik atau dikutuk (c) Media mesti memberi peluang yang sama bagi pihak-pihak yang berkenaan untuk mereka meuaruarkan manifesto politik mereka ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undangundang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang. (3) Tarikh tetap untuk pilihan raya Cadangan ini perlu dikaji dengan teliti kerana ia melibatkan peruntukan Perlembagaan Persekutuan. (4) Tiada ahli yang menjadi calon yang melompat parti Cadangan ini jika dipersetujui melibatkan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan kerana kebebasan berpersatuan adalah dijamin di bawah Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan. Maka mana-mana pihak adalah bebas untuk menyertai mana-mana parti tanpa perlu kerusinya dikosongkan. (5) Pengundian mandatori SPR perlu mengkaji secara terperinci berhubung cadangan ini dan sebarang perubahan kepada hak untuk mengundi memerlukan pindaan undang-undang. 77

79 BIL. INDIVIDU / 7. PAS Kedah (1) Pengisytiharan tarikh/masa pilihan raya - sekurang-kurangnya 6 bulan selepas sesuatu pilihan raya umum seandainya tidak mahu mengikut tempoh penggal sedia ada (2) Menghapuskan amalan rasuah bagi menghindari perlanggaran terhadap Seksyen 8, 9 & 10 Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 (Akta 5) (Tidak membenarkan semua majlis perasmian, pecah tanah, penganugerahan geran bantuan, sumbangan dan sebagainya yang dianjurkan atas nama mana-mana agensi kerajaan yang melibatkan pegawai-pegawai tinggi kerajaan atau ahli-ahli politik dalam tempoh pilihan raya diadakan. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Cadangan ini perlu dikaji dengan teliti kerana ia melibatkan peruntukan Perlembagaan Persekutuan. Ia perlu dilaporkan kepada agensi yang bertanggungjawab iaitu pihak Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) dan Polis DiRaja Malaysia (PDRM) bagi membolehkan siasatan dibuat. SPR bersedia memberi sebarang bentuk kerjasama yang diperlukan dalam memastikan proses pilihan raya yang telus dan saksama. (3) Kebebasan media milik kerajaan. Ia berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undang-undang yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. 78 Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undangundang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar

80 BIL. INDIVIDU / (4) Permit berhimpun atau ceramah atau kempen (Disarankan supaya Seksyen 27 Akta Polis 1967 tidak diguna pakai di sepanjang tempoh suatu pilihan raya. (5) Pengundian Pos (a) Dimansuhkan pengundian pos, pengundian bagi anggota tentera di polis dibuat seperti pengundi biasa dan mungkin boleh diawalkan; (b) Bagi pasangan anggota tentera yang tinggal di kuarters kem, hendaklah mengundi seperti pengundi biasa dengan dibuka pusat mengundi dalam kem; dan (c) Bagi pasangan anggota tentera yang tidak tinggal di kuarters kem, hendaklah mengundi seperti pengundi biasa. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN mengikut undang-undang. Seksyen 27 Akta Polis 1967 telah dimansuhkan dan digantikan dengan Rang Undang-Undang Perhimpunan Aman Walau bagaimanapun bagi maksud kempen pilihan raya permohonan untuk mendapatkan permit berhimpun atau ceramah masih berkuat kuasa di bawah seksyen 24B(3) Akta Kesalahan Pilihan Raya Proses pengundian pos yang dilaksanakan ketika ini adalah mengikut peruntukan undang-undang sedia ada. Namun begitu SPR sedang mengkaji penambahbaikan kepada proses pengundian pos sedia ada dengan memperkenalkan pengundian awal kepada anggota tentera dan pasangan, anggota polis dan pasangan polis PGA yang berada di dalam kem. Proses pengundian awal akan dikendalikan oleh petugas SPR sama seperti pengundian biasa. Bagi mereka yang bertugas di perbatasan atau menjalankan tugas operasi yang tidak dapat mengundi awal, mereka boleh memohon untuk mengundi secara pos. 79

81 BIL. INDIVIDU / (6) Masalah wakil rakyat lompat parti (a) sekiranya wakil rakyat lompat parti, maka terlucut jawatannya serta dikenakan tindakan undang-undang; (b) bagi kerusi yang telah menjadi kosong akibat perbuatan Lompat Parti, maka kerusi tersebut hendaklah digantikan dengan calon lain daripada parti yang sama; atau diadakan semula satu pilihan raya bagi bahagian pilihan raya yang berkenaan. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Cadangan ini jika dipersetujui melibatkan pindaan kepada Perlembagaan Persekutaun kerana kebebasan berpersatuan adalah dijamin di bawah Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan. Maka mana-mana pihak adalah bebas untuk menyertai mana-mana parti tanpa perlu kerusinya dikosongkan. 8. Individu Encik Lim Hong Hai Cadangan untuk memperkukuhkan atau meningkatkan kesamarataan dalam persempadanan bahagian pilihan raya iaitu: (a) Mengembalikan kuasa kepada SPR untuk membahagi jumlah bahagian pilihan raya parlimen untuk semua negeri; (b) Pembahagian bahagian pilihan raya parlimen mengikut jumlah pemilih; (c) Menentukan kadar tertentu jumlah pemilih bagi bahagian pilihan raya di luar bandar dan menyatakannya dengan jelas perkara tersebut dalam Perlembagaan Persekutuan (d) Memperkukuhkan taraf kebebasan 80 SPR dalam menentukan persempadanan bahagian pilihan raya sentiasa mematuhi Jadual Ketiga Belas Perlembagaan Persekutuan. Apabila syor dibuat dan dibahaskan di Parlimen maka terpulanglah kepada Parlimen untuk meluluskan syor yang dikemukakan kepadanya.

82 BIL. INDIVIDU / SPR ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN (e) Memperbaiki prosedur untuk mendapatkan kelulusan Parlimen bagi cadangan persempadanan semula bahagian pilihan raya parlimen. 81

83 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI JUMAAT, 16 DISEMBER 2011 DI PULAU PINANG BIL. INDIVIDU / 1. Parti Gerakan Rakyat Malaysia (PGRM) (a) Penetapan tarikh pilihan raya umum (PRU) Tetapan 1 Malaysia 1 PRU (Pusat, Negeri, Sabah dan Sarawak) (b) Penggunaan indelible ink Perlu dikaji terlebih dahulu dari segi aspek kandungan dakwat tersebut memandangkan ada banyak cara untuk menghapuskan dakwat tersebut. Isu ini juga boleh dijadikan bahan kempen untuk menakutnakutkan pemilih yang berada di luar bandar (c) Penggunaan sumber kerajaan persekutuan/negeri secara adil Media (elektronik & cetak) Dewan masyarakat Padang dan tempat awam ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR memaklumkan bahawa cadangan ini perlu dikaji dengan teliti kerana ia melibatkan peruntukan Perlembagaan Persekutuan. SPR memaklumkan bahawa penggunaan dakwat kekal akan dilaksanakan di dalam Pilihan Raya Umum Ke-13 akan datang. SPR memaklumkan bahawa manamana pihak yang merasakan ada berlakunya salah guna kuasa oleh mana-mana orang hendaklah membuat laporan kepada pihak berkuasa bagi memastikan siasatan dibuat dan mendakwa mana-mana pihak yang didapati telah menyalah gunakan kuasanya. (d) Wakil rakyat yang keluar parti - parti Cadangan ini jika dipersetujui 82

84 BIL. INDIVIDU / yang diwakili semasa PRU, kerusinya akan dianggap kosong secara automatik ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN melibatkan pindaan kepada Perlembagaan Persekutaun kerana kebebasan berpersatuan adalah dijamin di bawah Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan. Maka mana-mana pihak adalah bebas untuk menyertai mana-mana parti tanpa perlu kerusinya dikosongkan. 2. Parti DAP Pulau Pinang (1) Wujudnya lima (5) kawasan Parlimen Khas mengikut Zon Utara, Zon Tengah, Zon Selatan, Zon Sabah Dan Zon Sarawak untuk tentera mengundi (2) Kempen pilihan raya dibenarkan dalam perkarangan markas tentera dan kuarters polis (3) Tempoh 72 jam untuk seseorang calon menarik diri selepas penamaan perlu dibatalkan Anggota tentera merupakan pengundi tidak hadir dan tempat mengundinya ditentukan berdasarkan kepada tempat bertugasnya. Dalam ha ini tidak timbul isu mewujudkan tempat mengundi mengikut zon tertentu. SPR memaklumkan bahawa manamana pihak yang ingin memasuki kawasan kem yang merupakan kawasan larangan maka kebenaran daripada pihak yang berwajib hendaklah diperoleh terlebih dahulu. SPR memaklumkan bahawa syor ini sedang dikaji dengan melihat pindaan kepada Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Penjalanan Pilihan Raya) 1981 dan undang-undang berkaitan dengan pilihan raya yang lain. 83

85 BIL. INDIVIDU / (4) Tempoh kempen 21 hari bagi memastikan pengundi tidak hadir di luar negara berkesempatan untuk mengundi (5) Perlu adanya mekanisme untuk memantau perbelanjaan setiap parti politik/ calon bagi sesuatu pilihan raya (6) Semua parti/calon bertanding tidak dibenarkan untuk memainkan isu-isu perkauman/ agama semasa kempen pilihan raya dijalankan (7) SPR diberikan kuasa untuk mendakwa/ mengambil tindakan terhadap mana-mana parti politik/ calon yang melakukan kesalahan pilihan raya, termasuk melucutkan kelayakan mereka sebagai wakil rakyat 84 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR akan mengkaji keberkesanan memanjangkan suatu tempoh berkempen dengan mengambil kira pandangan semua pihak yang terlibat dengan kempen pilihan raya. SPR menjelaskan bahawa Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 menghendaki calon atau ejen untuk menyerahkan penyata perbelanjaan pilihan raya yang akan dipamerkan di pejabat pilihan raya negeri untuk semakan orang ramai bagi membolehkan mereka membuat pemeriksaan atas kesahihan perbelanjaan yang dikemukakan. SPR memaklumkan bahawa Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 telah memperuntukkan dengan jelas berhubung kesalahan pilihan raya dan sebarang pelanggaran kepada Akta ini hendaklah dilaporkan kepada pihak yang berwajib. Penambahan kuasa SPR untuk mendakwa/ mengambil tindakan terhadap mana-mana parti politik/ calon yang melakukan kesalahan pilihan raya, termasuk melucutkan kelayakan mereka sebagai wakil rakyat perlu mengambil kira penambahan penguat kuasa di SPR bagi memastikan SPR tidak bergantung kepada mana-mana pihak bagi memastikan penguatkuasaan kuasa

86 BIL. INDIVIDU / 3. Parti Progresif Rakyat (PPP) 4. Individu Tuan Chan Ming Kai (Ahli YB DUN Simpang Pulai, Perak) (8) Tiada mana-mana parti politik dibenarkan untuk memiliki/ mengawal media (1) Memperkenalkan kaedah menyemak status pemilih dengan menggunakan alat pengimbas cap jari pemilih dan penggunaan dakwat kekal sebelum seseorang pengundi diberikan kertas undi (1) Undi Pos (a) Jumlah Pengundi Pos yang berbeza dalam Rang Daftar Pemilih Tambahan dengan jumlah pemilih yang disahkan; 85 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN yang diberikan itu boleh dilakukan dengan efisien. SPR mengambil maklum berhubung perkara ini namun begitu ia berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undang-undang yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undangundang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang. SPR memaklumkan bahawa bagi maksud verifikasi kesahihan pengundi pada hari mengundi penggunaan dakwat kekal akan diperkenalkan yang melibatkan kos yang lebih rendah berbanding kaedah pengimbas cap jari. SPR memaklumkan bahawa proses pengundian pos yang dilaksanakan ketika ini adalah mengikut peruntukan undang-undang sedia ada. Namun begitu SPR sedang mengkaji penambahbaikan kepada proses

87 BIL. INDIVIDU / 5. Putera MIC (Encik N. G. Senthelnathan) (b) Memaparkan nombor kad pengenalan awam anggota tentera untuk tujuan semakan; (c) Pasangan anggota tentera tidak didaftarkan sebagai Pengundi Tidah Hadir (PTH); (d) Pengasingan Borang 2 dengan kertas undi; (e) Pengundian awal bagi pengundi tentera dan polis termasuk petugas pilihan raya (f) Pekerja dan pelajar yang berada di luar negara dibenarkan untuk mengundi sebagai pengundi pos (2) Penjalanan pilihan raya menghentikan amalan penipuan menutup lampu di tempat mengundi (1) Calon yang bertanding perlu mengisytiharkan sumber kewangan untuk belanja pilihan raya 86 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN pengundian pos sedia ada dengan memperkenalkan pengundian awal kepada anggota tentera dan pasangan, anggota polis dan pasangan polis PGA yang berada di dalam kem. Proses pengundian awal akan dikendalikan oleh petugas SPR sama seperti pengundian biasa. Bagi mereka yang bertugas di perbatasan atau menjalankan tugas operasi yang tidak dapat mengundi awal, mereka boleh memohon untuk mengundi secara pos. SPR memaklumkan bahawa ini merupakan satu dakwaan yang tidak terbukti kebenarannya. SPR menjelaskan bahawa Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 menghendaki calon atau ejen untuk menyerahkan penyata perbelanjaan pilihan raya yang akan dipamerkan di pejabat pilihan raya negeri untuk semakan orang ramai bagi membolehkan mereka membuat pemeriksaan atas kesahihan perbelanjaan yang dikemukakan.

88 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN (2) Kebebasan media SPR mengambil maklum berhubung perkara ini namun begitu ia berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undang-undang yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. 6. My Overseas Vote Hak pengundi bagi warganegara Malaysia yang berada di luar negara (a) Mengadakan undang-undang baru bagi membolehkan pemilih di luar negara mengundi (draf undangundang disertakan). (b) Pendaftaran bagi warganegara Malaysia itu dibuat di pejabat kedutaan di luar negara dengan disertakan maklumat alamat suratmenyurat luar negara dan disertakan dengan surat akuan bersumpah. (c) Permohonan tersebut boleh dibuat Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undangundang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang. SPR memaklumkan bahawa cadangan ini perlu diteliti dan dijalankan kajian lanjut yang antaranya dengan merujuk kepada amalan negara-negara yang membenarkan mana-mana pengundi yang berada di luar negara untuk mengundi yang menetapkan syaratsyarat khas sebelum seseorang yang berada di luar negara dibolehkan untuk mengundi melalui apa jua cara yang perlu difikirkan oleh SPR bagi memastikan praktikal cara yang akan dikaji itu. SPR pada masa yang sama lebih menumpukan kepada kaedah menambah baik pendaftaran manamana warganegara Malaysia yang 87

89 BIL. INDIVIDU / pada bila-bila masa sehingga hari penamaan calon dan permohonan hendaklah dibuat setiap kali menjelang pilihan raya. (d) Kertas undi pos yang hendak dihantar kepada pengundi perlu melalui pejabat kedutaan yang dilantik oleh SPR untuk menguruskan undi pos. (e) Pegawai yang dilantik khusus untuk pengurusan undi pos mengikut pejabat kedutaan dan mematuhi prosedur yang ditetapkan. (f) Saksi dalam Borang 2 hendaklah dari kalangan Pegawai kedutaan, pegawai polis, majistret, peguam atau pesuruhjaya sumpah. (g) Kertas undi dikembalikan melalui pejabat kedutaan. (h) Kertas undi pos dimasukkan dalam kertas undi transparen dengan setiap pejabat kedutaan mempunyai satu peti undi. (i) Mengadakan hari pengundian di luar negara sehari atau dua hari awal sebelum hari pengundian sebenar di Malaysia. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN layak di luar negara untuk didaftarkan sebagai pemilih termasuklah melantik lebih ramai Penolong Pendaftar Pemilih (PPP) dengan mempertimbangkan pelantikan ketua perwakilan pelajar di luar negara bagi membantu SPR mendaftarkan pemilih. 88

90 BIL. INDIVIDU / (j) Pengiraan undi di pejabat kedutaan mengikut bahagian pilihan raya dengan disaksikan oleh ejen pilihan raya atau ejen mengira undi. (k) Keputusan pengundian akan dihantar ke SPR melalui faks. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 7. Individu Encik Alvin Cheong Choi Keong (1) Kaedah menanda kertas undi dikhaskan hanya dengan tanda X sahaja. Kaedah ini perlu dipamerkan di luar pusat mengundi untuk makluman pengundi. 89 SPR memaklumkan bahawa kaedah sedia ada digunakan atas sebab-sebab yang berikut: - Bagi maksud menentukan penerimaan suatu kertas undi ragu, apa-apa tanda yang menunjukkan niat pemilih untuk memilih calon yang ditanda itu akan dipertimbangkan setelah ejen-ejen mengira undi yang hadir diberi peluang untuk memberi pendapat mereka mengenainya. - Penerimaan selain tanda X bertujuan untuk membantu orang buta huruf membuat tanda lain yang boleh dipertimbangkan bagi menjamin hak mengundi mereka. - Mengurangkan jumlah undi yang ditolak yang boleh merugikan calon-calon yang bertanding. - Selaras dengan norma

91 BIL. INDIVIDU / (2) Menghapuskan amalan melipat kertas undi yang hendak diberikan kepada pengundi. (3) Petugas pilihan raya yang bertugas dan mendaftar dalam bahagian pilihan raya yang sama tidak perlu memohon mengundi sebagai pengundi pos. (4) Membatalkan peraturan 3(1)(f) Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pengundian Pos) (5) Membatalkan subseksyen 5 (4) Akta Kesalahan Pilihan Raya ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN antarabangsa yang dipraktikkan dalam mana-mana pilihan raya di luar negara. SPR memaklumkan bahawa amalan melipat kertas undi dilaksanakan bagi memastikan kerahsiaan undi. SPR memaklumkan bahawa seseorang petugas pilihan raya yang menjalankan tugas pada hari mengundi boleh memohon untuk mengundi secara pos seperti yang diperuntukkan oleh peraturan 3(1)(b) Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pengundian Pos) Peruntukan peraturan 3(1)(f) Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pengundian Pos) 2003 diadakan bagi membolehkan seseorang anggota mana-mana kategori yang difikirkan boleh diberi kemudahan mengundi sebagai pengundi pos jika keadaan semasa mengizinkan ia dibuat. SPR tidak pernah menyalahgunakan peruntukan ini. Peruntukan ini adalah relevan bagi memastikan kerahsiaan sesuatu undi itu diperlihara dan tiada mana-mana orang yang mempunyai kesempatan contohnya ejen mengira undi untuk menyalahgunakan kesempatan itu dengan menyampaikan apa-apa

92 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN maklumat yang didapati dalam pengiraan undi tentang calon yang baginya undi telah diberikan oleh mana-mana kertas undi tertentu. 91

93 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI KHAMIS, 15 DISEMBER 2011 DI PULAU PINANG (JAWATANKUASA KECIL MENGKAJI SISTEM ALTERNATIF PILIHAN RAYA) BIL. INDIVIDU / 1. Parti Keadilan Rakyat (1) Mengukuhkan Institusi Awam (PKR) Pulau Pinang SPR diletakkan di bawah Parlimen; ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR memaklumkan bahawa cadangan ini merupakan suatu perkara dasar yang memerlukan suatu kajian terperinci dan menyeluruh Penubuhan kerajaan sementara (caretaker government); i. Cadangan ini tidak termasuk dalam komponen/kategori Jawatankuasa Kecil Mengkaji Sistem Alternatif Pilihan Raya. ii. Cadangan untuk melantik kerajaan sementara selepas pembubaran Parlimen/DUN perlu dikaji selaras dengan semangat Perlembangan Persekutuan. Bagi cadangan ini perlu diadakan peruntukan khusus dalam Perlembagaan Persekutuan bagi melantik orang/badan/pihak berkuasa serta kuasa yang perlu ada bagi seseorang/badan/pihak 92

94 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN berkuasa untuk bertindak sebagai kerajaan sementara sehingga suatu kerajaan baru ditubuhkan dengan sahnya. Perkara ini adalah perlu contohnya kuasa menasihat Yang di-pertuan Agong jika berlaku darurat sepanjang tempoh Parlimen dibubarkan. 2. Suara Rakyat Malaysia (SUARAM) Cawangan Pulau Pinang (1) Persempadanan semula bahagian pilihan raya yang seimbang 93 i. Sistem Pilihan Raya yang sedia ada iaitu sistem majoriti mudah(first-past-the-post- System) telah dilaksanakan dalam 12 Pilihan Raya Umum sejak merdeka dengan

95 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN berkesan dan diterima umum. ii. Perubahan sistem yang sedia ada kepada sistem yang baru iaitu sistem proportionate merupakan suatu perubahan dasar yang memerlukan maklum balas, pandangan dan kajian mendalam oleh semua pihak(stake Holders) yang terlibat dengan pilihan raya. Kajian ini termasuklah kajian aspek sejarah penubuhan negara. iii. Perubahan dasar ini juga memerlukan persetujuan masyarakat umum sebelum ianya dapat dilaksanakan. Tindakan ini dapat dilaksanakan melalui suatu referendum bagi memperolehi maklum balas daripada masyarakat seperti mana dilaksanakan di negara-negara luar. (2) Membenarkan perhimpunan secara aman selain daripada ceramah i. SPR memaklumkan bahawa seksyen 27 Akta Polis 1967 telah dimansuhkan dan digantikan dengan Rang Undang-Undang Perhimpunan Aman Walau 94

96 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN bagaimanapun bagi maksud kempen pilihan raya permohonan untuk mendapatkan permit berhimpun atau ceramah masih berkuat kuasa di bawah seksyen 24B(3) Akta Kesalahan Pilihan Raya Parti Sosialis Malaysia (PSM) Cawangan Bayan Baru (1) Persempadanan semula bahagian pilihan raya mengikut Prinsip Seorang Satu Undi i. SPR berpendapat bahawa undang-undang sedia ada khususnya prinsip-prinsip persempadanan di bawah Jadual 13 Perlembagaan Persekutuan masih relevan dan berkesan untuk diguna pakai. ii. Banyak faktor yang perlu dikaji dan diambil kira sebelum cadangan ini dapat dilaksanakan antaranya kedudukan geografi dan taburan penduduk yang tidak serata di negara ini. (2) Memperkenalkan sistem perwakilan mengikut agihan undi (Proportional Representation) i. Sistem Pilihan Raya yang sedia ada iaitu sistem majoriti mudah(first Past the Post System) telah dilaksanakan dalam 12 Pilihan Raya Umum 95

97 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN sejak merdeka dengan berkesan dan diterima umum. ii. Perubahan sistem yang sedia ada kepada sistem yang baru iaitu sistem proportionate merupakan suatu perubahan dasar yang memerlukan maklum balas, pandangan dan kajian mendalam oleh semua pihak(stake Holders) yang terlibat dengan pilihan raya. Kajian ini termasuklah kajian aspek sejarah penubuhan negara. iii. Perubahan dasar ini juga memerlukan persetujuan masyarakat umum sebelum ianya dapat dilaksanakan. Tindakan ini dapat dilaksanakan melalui suatu referendum bagi memperolehi maklum balas daripada masyarakat seperti mana dilaksanakan di negara-negara luar. 96

98 BIL. INDIVIDU / (3) Kerajaan Penjaga (Caretaker Government) semasa pilihan raya ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN i. Cadangan ini tidak termasuk dalam komponen/kategori Jawatankuasa Kecil Mengkaji Sistem Alternatif Pilihan Raya. ii. Cadangan untuk melantik kerajaan sementara selepas pembubaran Parlimen/DUN perlu dikaji selaras dengan semangat Perlembangan Persekutuan. Bagi cadangan ini perlu diadakan peruntukan khusus dalam Perlembagaan Persekutuan bagi melantik orang/badan/pihak berkuasa serta kuasa yang perlu ada bagi seseorang/badan/pihak berkuasa untuk bertindak sebagai kerajaan sementara sehingga suatu kerajaan baru ditubuhkan dengan sahnya. Perkara ini adalah perlu contohnya kuasa menasihat Yang di-pertuan Agong jika 97

99 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN berlaku darurat sepanjang tempoh Parlimen dibubarkan. 4. Persatuan Aliran Kesedaran Negara (ALIRAN) (1) Penubuhan caretaker government i. Cadangan ini tidak termasuk dalam komponen/kategori Jawatankuasa Kecil Mengkaji Sistem Alternatif Pilihan Raya. ii. Cadangan untuk melantik kerajaan sementara selepas pembubaran Parlimen/DUN perlu dikaji selaras dengan semangat Perlembangan Persekutuan. Bagi cadangan ini perlu diadakan peruntukan khusus dalam Perlembagaan Persekutuan bagi melantik orang/badan/pihak berkuasa serta kuasa yang perlu ada bagi seseorang/badan/pihak berkuasa untuk bertindak sebagai kerajaan sementara sehingga suatu kerajaan baru ditubuhkan dengan sahnya. Perkara ini adalah perlu contohnya kuasa menasihat Yang di-pertuan Agong jika berlaku darurat sepanjang tempoh Parlimen dibubarkan. 98

100 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI JUMAAT, 16 DISEMBER 2011 DI PULAU PINANG (JAWATANKUASA KECIL MENGKAJI SISTEM ALTERNATIF PILIHAN RAYA) BIL. INDIVIDU / 1. Parti DAP Pulau Pinang (1) Kerajaan caretaker perlu ditubuhkan selepas Parlimen/ Dewan Undangan Negeri dibubarkan ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN i. Cadangan ini tidak termasuk dalam komponen/kategori Jawatankuasa Kecil Mengkaji Sistem Alternatif Pilihan Raya. ii. Cadangan untuk melantik kerajaan sementara selepas pembubaran Parlimen/DUN perlu dikaji selaras dengan semangat Perlembangan Persekutuan. Bagi cadangan ini perlu diadakan peruntukan khusus dalam Perlembagaan Persekutuan bagi melantik orang/badan/pihak berkuasa serta kuasa yang perlu ada bagi seseorang/badan/pihak berkuasa untuk bertindak sebagai kerajaan sementara sehingga suatu kerajaan baru ditubuhkan dengan sahnya. Perkara ini adalah perlu contohnya kuasa menasihat Yang di-pertuan Agong jika berlaku darurat sepanjang 99

101 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN tempoh Parlimen dibubarkan. 2. Individu Encik Ravinder Singh Persempadanan bahagian pilihan raya perlu berasaskan kepada jumlah populasi dalam setiap kawasan pendaftaran dan bukannya berasaskan kepada kecenderungan politik pemilih di kawasan berkenaan i. SPR berpendapat bahawa undang-undang sedia ada khususnya prinsip-prinsip persempadanan di bawah Jadual 13 Perlembagaan Persekutuan masih relevan dan berkesan untuk diguna pakai. ii. Banyak faktor yang perlu dikaji dan diambil kira sebelum cadangan ini dapat dilaksanakan antaranya kedudukan geografi dan taburan penduduk yang tidak serata di negara ini. 100

102 ISU ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM PENDENGARAN AWAM DI PULAU PINANG UNTUK JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG PENAMBAHBAIKAN SISTEM PILIHAN RAYA (JAWATANKUASA KECIL MEMPERKUKUHKAN SURUHANJAYA PILIHAN RAYA) BIL TARIKH INDIVIDU/ PERKARA/CADANGAN ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Disember 2011 (Khamis) YB Tuan Sim Tze Sin (PKR Pulau Pinang) SPR diletakkan di bawah Parlimen dan dijadikan satu badan bebas tanpa campurtangan dari pihak eksekutif Tubuhkan kerajaan sementara(caretaker government) selepas Parlimen atau pun Dewan Undangan Negeri dibubarkan. SPR disaran supaya mengkaji sistem kewangan Pilihan Raya untuk parti politik ala Jerman dimana kerajaan pusat akan menyalurkan kewangan untuk sebahagian daripada perbelanjaan parti politik dan sebahagian lagi datangnya dari kutipan SPR merupakan suatu badan bebas yang ditubuhkan di bawah Perkara 114 (1) Perlembagaan Persekutuan tanpa ada apa-apa campur tangan daripada pihak eksekutif. Cadangan SPR untuk bertindak sebagai Care-taker Government semasa berlangsungnya sesuatu Pilihan Raya Umum merupakan perkara dasar baru yang memerlukan kajian lanjut kerana ia mempunyai implikasi undang-undang termasuklah Perlembagaan Persekutuan. SPR sedang mengkaji berhubung dengan political financing and funding supaya SPR diberi kuasa berkaitan dengan sumber kewangan dan juga mengawal perbelanjaan pilihan raya. SPR menerima cadangan untuk mengkaji sistem pilihan raya untuk parti politik 101

103 BIL TARIKH INDIVIDU/ PERKARA/CADANGAN ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL derma daripada penyokong serta penderma dengan had RM2500 setiap sumbangan untuk satu individu atau organisasi. sebagaimana negara Jerman untuk dilaksanakan di Malaysia boleh dipertimbangkan Disember 2011 (Khamis) Parti Sosialis Malaysia(PSM) Cawangan Bayan Baru Dan Suara Rakyat Malaysia (SUARAM) cawangan Pulau Pinang Institusi Awam dan kakitangan kerajaan harus bersikap adil dan tidak berat sebelah. Mereka perlu menegakkan undangundang dan demokrasi. Insititusi awam harus direformasikan supaya bertindak secara bebas, menegakkan undangundang dan melindungi hak asasi manusia contohnya : SPR hendaklah memastikan pilihanraya yang bebas dan adil. Pilihan Raya sentiasa diadakan secara bebas dan adil. SPR merupakan suatu badan bebas yang ditubuhkan di bawah Perkara 114 (1) Perlembagaan Persekutuan. SPR boleh mendapatkan bantuan semua pihak berkuasa awam untuk menjalankan fungsinya. Perkara ini diperuntukkan di bawah Perkara 115 Perlembagaan Persekutuan dan mana-mana pihak berkuasa yang membantu SPR dalam menjalankan fungsi-fungsinya adalah bebas dan bertindak secara profesional mengikut lunas undang-undang. 102

104 BIL TARIKH INDIVIDU/ PERKARA/CADANGAN ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Disember 2011 (Khamis) Persatuan Aliran Kesedaran Negara(ALIRAN) SPR melalui keanggotaannya perlu dilantik oleh Jawatankuasa Pemilihan yang terdiri daripada tiga badan utama negara iaitu Eksekutif, Legislatif dan Kehakiman termasuk juga kumpulan Pertubuhan Awam. SPR perlu mempunyai wakil dari ketiga-tiga badan utama termasuk kumpulan pertubuhan awam. Pengerusi haruslah seorang yang mempunyai karekter yang boleh mendapatkan keyakinan dari orang awam. Dalam keadaan ini, dicadangkan Pengerusi yang dilantik adalah dari wakil Badan Kehakiman. Salah seorang Ahli SPR juga adalah seorang yang mempunyai pengetahuan yang luas dalam hal ehwal kewangan dalam menguruskan kewangan selepas Pilihan Raya. SPR merupakan suatu badan bebas yang ditubuhkan di bawah Perkara 114 (1) Perlembagaan Persekutuan. Keanggotaan SPR dilantik oleh Yang di-pertuan Agong selepas berunding dengan Majlis Raja-Raja, dan hendaklah terdiri daripada seorang pengerusi, seorang timbalan pengerusi dan lima orang anggota yang lain. Cadangan untuk melantik keanggotaan SPR yang terdiri daripada tiga badan utama iaitu Eksekutif, Legislatif dan Kehakiman adalah perkara dasar yang perlu dikaji. 103

105 BIL TARIKH INDIVIDU/ PERKARA/CADANGAN ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Disember 2011 (Jumaat) Parti DAP Pulau Pinang dan YB Tuan Chan Ming Kai Kerajaan Caretaker perlu diperkenalkan dan ditubuhkan sebaik sahaja Parlimen atau Dewan Undangan Negeri dibubarkan. Dalam tempoh ini sehingga kerajaan baru ditubuhkan, tiada manamana Menteri Kabinet, Ahli Parlimen,Dewan Undangan Negeri berpeluang untuk mengumumkan peruntukan kewangan atau sesuatu projek yang baru. Tiada sumber atau jentera kerajaan boleh dipergunakan untuk tujuan kempen pilihan raya. Tiada kenderaan rasmi termasuk kapal terbang atau helikopter milikan kerajaan boleh diguna pakai untuk tujuan pilihan raya. SPR perlu meneliti mengenai sesetengah kakitangan yang masih bekerja secara kontrak walaupun sudah lama berkhidmat. Ini Semasa pembubaran Parlimen atau DUN, SPR menjalankan fungsi-fungsinya menurut peruntukan undangundang. Jika terdapat dakwaan ada penyalahgunaan kuasa, maka pihak yang mendakwa hendaklah membuat laporan bagi tindakan diambil terhadap dakwaan itu. Buat masa ini pelantikan dan penamatan pekerja kontrak di SPR mahu pun agensi kerajaan yang lain adalah bergantung kepada kelulusan pihak Jabatan Perkhidmatan Awam Malaysia(JPA) dan juga Perbendaharaan Malaysia. Sehingga kini tidak wujud penyalahgunaan kuasa terhadap kakitangan kontrak di SPR. Cadangan supaya kakitangan kontrak SPR diberi jaminan agar tidak ditamatkan kontrak perkhidmatan adalah diluar bidang kuasa SPR kerana arahan terbaru di dalam Pekeliling Perkhidmatan yang dikeluarkan oleh pihak JPA supaya semua kementerian/agensi/jabatan 104

106 BIL TARIKH INDIVIDU/ PERKARA/CADANGAN ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL menyebabkan kakitangan tersebut bekerja dalam tekanan kerana sedikit kesilapan mungkin akan dihentikan kontrak dan terpaksa mengikut apa sahaja arahan yang diberikan. Perlu ada satu jaminan supaya kakitangan SPR tersebut dapat bekerja dalam keadaan yang baik dengan adil dan berkecuali. melantik Pekerja Sambilan Harian (PSH) dimana tempoh perkhidmatannya hanya tiga bulan sahaja Disember 2011 (Jumaat) Encik Alvin Cheong Choi Keong (Individu) Mengikut Perlembagaan Persekutuan (Part VIII) Article 114(2), dalam melantik Ahli-ahli SPR, Yang Di-Pertuan Agung perlu menitik beratkan kepentingan untuk melantik seseorang yang mendapat kepercayaan awam. Perkara 114 (2) dipatuhi oleh pihak-pihak yang melantik anggota SPR. Anggota SPR dilantik oleh Yang di-pertuan Agong selepas berunding dengan Majlis Raja-Raja menurut Perlembagaan Persekutuan. 105

107

108 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA KOTA BHARU, KELANTAN 7 & 8 JANUARI 2012 SURUHANJAYA PILIHAN RAYA 1

109

110 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI SABTU, 7 JANUARI 2012 DI KOTA BHARU, KELANTAN JAWATANKUASA KECIL MENELITI UNDANG-UNDANG DAN PERATURAN BERKAITAN DENGAN PILIHAN RAYA MALAYSIA BIL. INDIVIDU / 1. Badan Perhubungan PAS Negeri Kelantan (1) Mewujudkan peraturan kempen standard dengan memberi kuasa kepada SPR menyediakan, mengawal dan mengurus Pentas Kempen Sepadu di setiap daerah mengundi. SPR bolehlah mengatur jadual dan kebenaran berkempen (permit) secara bergilir kepada semua pihak yang bertanding bagi memberi peluang kepada semua pemilih mengikuti dan mengamati hujah dan maklumat. Pada masa sama, pemasangan bahan kempen harus dikawal dan tumpuan terbuka hanya Pentas Kempen Sepadu. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Apa-apa syarat bagi maksud kempen pilihan raya di bawah Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 (Akta 5) boleh dikenakan oleh mana-mana pegawai polis yang menjaga daerah di mana kempen pilihan raya itu dijalankan. 3. Cadangan ini akan dikaji oleh SPR khususnya perkara yang melibatkan kuasa SPR dalam melaksanakan cadangan ini. 4. Cadangan ini juga dilihat dari sudut kemampuan sumber manusia SPR yang terhad pada masa ini. 109

111 BIL. INDIVIDU / (2) Mewujudkan satu bentuk peraturan/ kawalan ketat bagi memastikan hak pengundi yang memilih dan integriti parti yang dipilih. Justeru sekiranya berlaku tindakan calon yang keluar dari parti yang ia bertanding dan menang itu, maka kerusinya hendaklah disahkan kosong. Maka kekosongan kerusi itu hendaklah diisi tanpa pilihan raya kecil, iaitu pihak parti yang menang tadi perlu menamakan individu pengganti/seorang calon bagi mengisi kekosongan tersebut. Manfaatnya, ia suatu penjimatan duit rakyat dan penerapan integriti politik yang berpihak kepada pengundi dan parti politik. (3) Sistem pendaftaran automatik, dengan menurunkan had umur daripada 21 kepada 18 tahun berasaskan kepada alamat yang tertera di atas kad pengenalan dan disahkan rekodnya oleh pihak berkuasa. Rasional adalah banyak negara membangun (taraf sosioekonomi lebih rendah berbanding Malaysia) sudah menerima had umur 18 tahun sebagai umur layak mengundi. 110 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan menjamin kebebasan berpersatuan dan mana-mana kekosongan luar jangka hendaklah diadakan sebagaimana kehendak Perkara 54 Perlembagaan Persekutuan. 3. Mana-mana cadangan untuk tidak mengisi kekosongan luar jangka melalui suatu pilihan raya akan memerlukan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan. 4. SPR akan mengkaji cadangan ini. 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik akan melibatkan pindaan kepada Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan dan pindaan berbangkit kepada Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002.

112 BIL. INDIVIDU / 2. Dewan Pemuda Pas Negeri Kelantan (4) Mengadakan peraturan pencalonan dengan satu tempoh penamaan calon yang anjal (3 hari). Ia penting untuk memberi peluang kepada semua pihak yang terlibat boleh hadir secara berjadual tanpa bertembung di antara pihak kumpulan calon/parti di pusat penamaan calon. (1) SPR diperuntukkan kuasa untuk menyedia dan menguruskan semua urusan kempen setelah pembubaran Parlimen seperti menyediakan pentas-pentas ceramah, jadual ceramah serta permit kempen termasuk kempen melalui media massa dan elektronik ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 3. SPR akan mengkaji cadangan ini. 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Walau apa pun cadangan ini, kerjasama daripada semua pihak khusus parti-parti yang bertanding untuk tidak keluar berkumpul beramai-ramai amatlah diperlukan bagi mengelakkan pembaziran tenaga dan mengelakkan keadaan tidak tenteram akibat perhimpunan itu. 3. SPR akan mengkaji cadangan ini dan implikasi undangundang yang terlibat. 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Apa-apa syarat bagi maksud kempen pilihan raya di bawah Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 (Akta 5) boleh dikenakan oleh mana-mana pegawai polis yang menjaga daerah di mana kempen pilihan raya itu dijalankan. 111

113 BIL. INDIVIDU / (2) Mewujudkan undang-undang di mana kerusi akan diisytiharkan kosong sekiranya calon yang menang telah meninggalkan parti (sebagai calon bebas) dan parti berhak meletakkan calon lain untuk mengisi kerusi tersebut tanpa mengadakan pilihan raya kecil untuk mengelakkan pembaziran duit kerana mengadakan pilihan raya kecil. (3) Cadangan pendaftaran pemilih secara automatik serta menurunkan umur kelayakan mengundi daripada 21 tahun 112 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 3. Cadangan ini akan dikaji oleh SPR khususnya perkara yang melibatkan kuasa SPR dalam melaksanakan cadangan ini. 4. Cadangan ini juga dilihat dari sudut kemampuan sumber manusia SPR yang terhad pada masa ini. 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan menjamin kebebasan berpersatuan dan mana-mana kekosongan luar jangka hendaklah diadakan sebagaimana kehendak Perkara 54 Perlembagaan Persekutuan. 3. Mana-mana cadangan untuk tidak mengisi kekosongan luar jangka melalui suatu pilihan raya akan memerlukan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan. 4. SPR akan mengkaji cadangan ini. 1. SPR mengambil maklum cadangan ini.

114 BIL. INDIVIDU / 3. Gabungan Pertubuhan Bukan Kerajaan Negeri Kelantan kepada 18 tahun. SPR juga hendaklah mengemaskini data dengan kerjasama Jabatan Pendaftaran Negara (4) Menghapuskan peruntukan Seksyen 23 Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 kerana dilihat sudah tidak relevan untuk terus diamalkan (1) Peraturan Pilihan Raya Yang Lebih Adil iaitu: SPR menguruskan pentas-pentas kempen 113 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 2. Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik akan melibatkan pindaan kepada Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan dan pindaan berbangkit kepada Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) SPR akan mengkaji cadangan ini. 1. Seksyen 23 Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 (Akta 5) memperuntukkan tentang kehendak memfailkan penyata belanja pilihan raya bagi memastikan had belanja maksimum yang ditetapkan di bawah seksyen 19 Akta 5 dipatuhi. 2. Cadangan untuk menghapuskan seksyen 23 Akta ini merupakan perkara dasar yang perlu dikaji bagi memastikan belanja pilihan raya boleh dikawal bagi mengelakkan apa-apa unsur rasuah. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji implikasi undang-undang berhubung dengan cadangan ini.

115 BIL. INDIVIDU / Penetapan had belanja dan membuat audit perbelanjaan pilihan raya SPR diberi kuasa untuk mengarahkan media kerajaan memberi akses yang sama kepada semua calon yang bertanding (2) Mewujudkan undang-undang di mana kerusi akan diisytiharkan kosong sekiranya calon yang menang telah meninggalkan parti (sebagai calon bebas) dan parti berhak meletakkan calon lain untuk mengisi kerusi tersebut tanpa mengadakan pilihan raya kecil untuk mengelakkan pembaziran duit kerana mengadakan pilihan raya kecil ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan menjamin kebebasan berpersatuan dan mana-mana kekosongan luar jangka hendaklah diadakan sebagaimana kehendak Perkara 54 Perlembagaan Persekutuan. 3. Mana-mana cadangan untuk tidak mengisi kekosongan luar jangka melalui suatu pilihan raya akan memerlukan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan. 4. SPR akan mengkaji cadangan ini. 114

116 BIL. INDIVIDU / 4. Exco Kerajaan Negeri Kelantan 5. Individu Encik Abu Samah bin Hassan (Pengerusi Biro NGO, Guaman dan Pimpinan (3) Cadangan pendaftaran pemilih secara automatik serta menurunkan umur kelayakan mengundi daripada 21 tahun kepada 18 tahun. Di samping membenarkan pengundi membuang undi di luar kawasan tanpa perlu balik ke tempat masing-masing (1) Daftar Pemilih menghapuskan fi bantahan RM 10 atau menjadikannya sebagai bentuk deposit Isu OKB yang telah dikeluarkan namanya tetapi memohon semula dalam tempoh pendaftaran berikutnya. (1) Mewujudkan satu peruntukan dalam undang-undang pilihan raya untuk mewajibkan pengundi mengundi. 115 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik akan melibatkan pindaan kepada Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan dan pindaan berbangkit kepada Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) SPR akan mengkaji cadangan ini. 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Fi sebanyak RM10 dikenakan di bawah undang-undang adalah bagi membolehkan proses bantahan diuruskan kerana ia melibatkan urusan surat-menyurat dan SPR tidak menjana pendapatan maka fi ini adalah penting bagi membolehkan SPR berfungsi bagi maksud mengendalikan bantahan. 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Cadangan ini akan dikaji

117 BIL. INDIVIDU / Masyarakat) 6. Individu - Naziratul Aini bt Mohd Sayuty (2) Menurunkan had kelayakan umur mengundi daripada 21 tahun kepada 18 tahun bagi lelaki dan perempuan 16 tahun/yang dah berkahwin. (3) SPR perlu sensitif dengan perlembagaan Bahagian 2(10) yang menyatakan urusan Hak Kebebasan Bersuara dan Berhimpun'. (1) Pemansuhan Akta Universiti dan Kolej Universiti (AUKU). 116 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN dari sudut implikasi undangundang khususnya hak rakyat yang dijamin di bawah Perlembagaan Persekutuan. 1. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. 2. Sebarang cadangan untuk meminda umur kelayakan sebagai pemilih akan melibatkan pindaan kepada Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan dan akan melibatkan pindaan berbangkit kepada undang-undang yang berkaitan. 1. Apa-apa perkara berhubung dengan hak kebebasan bersuara dan berhimpun yang dijamin di bawah Perlembagaan Persekutuan sentiasa dipatuhi oleh SPR. 2. Apa-apa syarat yang dikenakan semasa perhimpunan kerana berkempen adalah selaras dengan kehendak undangundang yang telah pun diluluskan oleh Parlimen. SPR mengambil maklum perkara ini walaupun pada dasarnya ia

118 BIL. INDIVIDU / 7. Individu Muhammad Amirul Amri bin Mohd Jaaffar 8. Individu Y.Bhg. Dato Haji Wan Mustapha bin Wan Abdul Hamid (1) Had kelayakan umur pengundi diturunkan daripada 21 tahun kepada 18 tahun. (1) Pilihan raya kecil tidak perlu diadakan sekiranya berlaku kekosongan kerusi disebabkan kematian penyandang. Pengganti perlu diisi oleh parti penyandang atau berdasarkan kuota parti yang memerintah. 117 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN tidak melibatkan bidang kuasa SPR. 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik akan melibatkan pindaan kepada Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan dan pindaan berbangkit kepada Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) SPR akan mengkaji cadangan ini. 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan menjamin kebebasan berpersatuan dan mana-mana kekosongan luar jangka hendaklah diadakan sebagaimana kehendak Perkara 54 Perlembagaan Persekutuan. 3. Mana-mana cadangan untuk tidak mengisi kekosongan luar jangka melalui suatu pilihan raya akan memerlukan pindaan kepada Perlembagaan

119 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Persekutuan. 4. SPR akan mengkaji cadangan ini. 118

120 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI AHAD, 8 JANUARI 2012 DI KOTA BHARU, KELANTAN JAWATANKUASA KECIL MENELITI UNDANG-UNDANG DAN PERATURAN BERKAITAN DENGAN PILIHAN RAYA MALAYSIA BIL. INDIVIDU / 1. Individu Encik Mohd Noor ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN (5) Pendaftaran pemilih secara automatik. 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Cadangan untuk melaksanakan pendaftaran pemilih secara automatik akan melibatkan pindaan kepada Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan dan pindaan berbangkit kepada Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) SPR akan mengkaji keberkesanan cadangan ini dan implikasi undang-undang yang terlibat. 119

121 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI SABTU, 7 JANUARI 2012 DI KOTA BHARU, Kelantan JAWATANKUASA MENGKAJI PROSES PILIHAN RAYA BIL. INDIVIDU / 1. Badan Perhubungan PAS Negeri Kelantan (1) Sistem pengundian secara pos dihapuskan dan diganti dengan kaedah yang lebih sesuai dan praktikal Polis, tentera dan kakitangan SPR dan sebagainya boleh mengundi secara biasa. (2) Mewujudkan sistem tempoh penggal dewan perundangan yang tetap (fixedterm legislature) atau mengisytiharkan tarikh pilihan raya yang lebih awal, 120 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR memaklumkan bahawa proses pengundian pos yang dilaksanakan ketika ini mengikut peruntukan undang-undang sedia ada. Namun begitu SPR sedang mengkaji penambahbaikan kepada proses pengundian pos sedia ada dengan memperkenalkan pengundian awal kepada anggota tentera dan pasangan, anggota polis dan pasangan polis PGA yang berada di dalam kem. Proses pengundian awal akan dikendalikan oleh petugas SPR sama seperti pengundian biasa. Bagi mereka yang bertugas di perbatasan atau menjalankan tugas operasi yang tidak dapat mengundi awal, mereka boleh memohon untuk mengundi secara pos. SPR memaklumkan bahawa cadangan ini perlu dikaji dengan teliti kerana ia melibatkan peruntukan Perlembagaan

122 BIL. INDIVIDU / misalnya setahun selepas pilihan raya hendaklah diumumkan tarikh bagi pilihan raya akan datang. Hak mengumumkan itu hendaklah diserahkan kepada SPR. (3) Mewujudkan satu badan bebas untuk mengawal-selia (regulate) capaian dan penggunaan media. Perlu digubal satu peraturan kempen menerusi media untuk membenarkan semua parti/calon bertanding diberikan hak dalam media kerajaan dan swasta. (4) Mewujudkan peraturan kempen standard dengan memberi kuasa kepada SPR menyediakan, mengawal dan mengurus Pentas Kempen Sepadu di setiap daerah mengundi. SPR bolehlah mengatur jadual dan kebenaran berkempen (permit) secara bergilir kepada semua pihak yang 121 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Persekutuan. SPR mengambil maklum berhubung perkara ini namun begitu ia berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undangundang yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undang-undang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang. SPR mengambil maklum akan cadangan ini khususnya implikasi undang-undang berhubung dengan kuasa SPR yang melibatkan penjalanan kempen pilihan raya.

123 BIL. INDIVIDU / bertanding bagi memberi peluang kepada semua pemilih mengikuti dan mengamati hujah dan maklumat. Pada masa sama, pemasangan bahan kempen harus dikawal dan tumpuan terbuka hanya Pentas Kempen Sepadu. (5) Mewujudkan satu bentuk peraturan/ kawalan ketat bagi memastikan hak pengundi yang memilih dan integriti parti yang dipilih. Justeru sekiranya berlaku tindakan calon yang keluar dari parti yang ia bertanding dan menang itu, maka kerusinya hendaklah disahkan kosong. Maka kekosongan kerusi itu hendaklah diisi tanpa pilihan raya kecil, iaitu pihak parti yang menang tadi perlu menamakan individu pengganti/seorang calon bagi mengisi kekosongan tersebut. Manfaatnya, ia suatu penjimatan kepada duit rakyat dan penerapan integriti politik yang berpihak kepada pengundi dan parti politik. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Cadangan ini juga dilihat dari sudut kemampuan sumber manusia SPR yang terhad pada masa ini. Kebebasan berpersatuan adalah dijamin di bawah Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan dan mana-mana kekosongan luar jangka hendaklah diadakan suatu pilihan raya kecil sebagaimana kehendak Perkara 54 Perlembagaan Persekutuan. Mana-mana cadangan untuk tidak mengisi kekosongan luar jangka melalui suatu pilihan raya akan memerlukan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan. (6) Mengadakan peraturan pencalonan dengan satu tempoh penamaan calon yang anjal (3 hari). Ia penting untuk memberi peluang kepada semua pihak yang terlibat boleh hadir secara berjadual tanpa bertembung di antara pihak kumpulan calon/parti di pusat penamaan calon. 122 SPR memaklumkan bahawa cadangan ini perlu dikaji secara menyeluruh bagi melihat keberkesanannya.

124 BIL. INDIVIDU / 2. Dewan Pemuda Pas Negeri Kelantan (1) Pengundian pos dimansuhkan untuk memberikan keadilan dan ketelusan dalam pilihan raya ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR memaklumkan bahawa proses pengundian pos yang dilaksanakan ketika ini mengikut peruntukan undang-undang sedia ada. Namun begitu SPR sedang mengkaji penambahbaikan kepada proses pengundian pos sedia ada dengan memperkenalkan pengundian awal kepada anggota tentera dan pasangan, anggota polis dan pasangan polis PGA yang berada di dalam kem. Proses pengundian awal akan dikendalikan oleh petugas SPR sama seperti pengundian biasa. Bagi mereka yang bertugas di perbatasan atau menjalankan tugas operasi yang tidak dapat mengundi awal, mereka boleh memohon untuk mengundi secara pos. (2) Tarikh pilihan raya hendaklah diumumkan serta digazetkan oleh kerajaan sekurangkurangnya dalam tempoh setahun daripada tarikh pilihan raya yang akan datang untuk persediaan awal calon-calon yang bakal bertanding. SPR memaklumkan bahawa cadangan ini perlu dikaji dengan teliti kerana ia melibatkan peruntukan Perlembagaan Persekutuan. 123

125 BIL. INDIVIDU / (3) SPR diperuntukkan kuasa untuk menyedia dan menguruskan semua urusan kempen setelah pembubaran Parlimen seperti menyediakan pentas-pentas ceramah, jadual ceramah serta permit kempen termasuk kempen melalui media massa dan elektronik (4) Mewujudkan undang-undang di mana kerusi akan diisytiharkan kosong sekiranya calon yang menang telah meninggalkan parti (sebagai calon bebas) dan parti berhak meletakkan calon lain untuk mengisi kerusi tersebut tanpa mengadakan pilihan raya kecil untuk mengelakkan pembaziran duit kerana mengadakan pilihan raya kecil. (5) Mengkaji tempoh kempen untuk memberi peluang dan ruang kepada parti atau calon berkempen ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR mengambil maklum akan cadangan ini khususnya implikasi undang-undang berhubung dengan kuasa SPR yang melibatkan penjalanan kempen pilihan raya. Cadangan ini juga dilihat dari sudut kemampuan sumber manusia SPR yang terhad pada masa ini. Kebebasan berpersatuan adalah dijamin di bawah Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan dan mana-mana kekosongan luar jangka hendaklah diadakan suatu pilihan raya kecil sebagaimana kehendak Perkara 54 Perlembagaan Persekutuan. Mana-mana cadangan untuk tidak mengisi kekosongan luar jangka melalui suatu pilihan raya akan memerlukan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan. SPR akan mengkaji keberkesanan memanjangkan suatu tempoh berkempen dengan mengambil kira pandangan semua pihak yang terlibat dengan kempen pilihan raya. 124

126 BIL. INDIVIDU / 3. Gabungan Pertubuhan Bukan Kerajaan Negeri Kelantan (6) Menghapuskan peruntukan Seksyen 23 Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 kerana dilihat sudah tidak relevan untuk terus diamalkan (1) Pengundian pos dimansuhkan untuk secara keseluruhan dan mencadangkan diadakan pengundian awal 125 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Seksyen 23 Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 memperuntukan tentang kehendak memfailkan penyata belanja pilihan raya bagi memastikan had belanja maksimum yang ditetapkan di bawah seksyen 19 Akta yang sama dipatuhi. Cadangan untuk menghapuskan seksyen 23 Akta ini merupakan perkara dasar yang perlu dikaji bagi memastikan belanja pilihan raya boleh dikawal bagi mengelakkan apa-apa unsur rasuah. SPR memaklumkan bahawa proses pengundian pos yang dilaksanakan ketika ini mengikut peruntukan undang-undang sedia ada. Namun begitu SPR sedang mengkaji penambahbaikan kepada proses pengundian pos sedia ada dengan memperkenalkan pengundian awal kepada anggota tentera dan pasangan, anggota polis dan pasangan polis PGA yang berada di dalam kem. Proses pengundian awal akan dikendalikan oleh petugas SPR sama seperti pengundian biasa. Bagi mereka yang bertugas di perbatasan atau menjalankan tugas operasi yang tidak dapat

127 BIL. INDIVIDU / (2) Mencadangkan penetapan tarikh pilihan raya seawal mungkin dan selewatlewatnya diumumkan setahun sebelum pilihan raya yang berikutnya dan juga melibatkan perbincangan semua pihak untuk penetapan tarikh tersebut (3) Peraturan Pilihan Raya Yang Lebih Adil iaitu: SPR menguruskan pentas-pentas kempen SPR diberi kuasa untuk mengarahkan media kerajaan memberi akses yang sama kepada semua calon yang bertanding 126 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN mengundi awal, mereka boleh memohon untuk mengundi secara pos. SPR memaklumkan bahawa cadangan ini perlu dikaji dengan teliti kerana ia melibatkan peruntukan Perlembagaan Persekutuan. SPR mengambil maklum akan cadangan ini khususnya implikasi undang-undang berhubung dengan kuasa SPR yang melibatkan penjalanan kempen pilihan raya. Cadangan ini juga dilihat dari sudut kemampuan sumber manusia SPR yang terhad pada masa ini. SPR juga mengambil maklum berhubung akses media yang saksama kepada semua parti namun begitu ia berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undang-undang yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan

128 BIL. INDIVIDU / (4) Mewujudkan undang-undang di mana kerusi akan diisytiharkan kosong sekiranya calon yang menang telah meninggalkan parti (sebagai calon bebas) dan parti berhak meletakkan calon lain untuk mengisi kerusi tersebut tanpa mengadakan pilihan raya kecil untuk mengelakkan pembaziran duit kerana mengadakan pilihan raya kecil ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN undang-undang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang. Kebebasan berpersatuan adalah dijamin di bawah Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan dan mana-mana kekosongan luar jangka hendaklah diadakan suatu pilihan raya kecil sebagaimana kehendak Perkara 54 Perlembagaan Persekutuan. Mana-mana cadangan untuk tidak mengisi kekosongan luar jangka melalui suatu pilihan raya akan memerlukan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan. (5) Mengadakan tempoh penamaan calon yang anjal (3 hari) dan bakal calon akan hadir menyerahkan borang penamaan secara berjadual tanpa perlu bertembung serentak. SPR memaklumkan bahawa cadangan ini perlu dikaji secara menyeluruh berhubung keberkesanannya. 127

129 BIL. INDIVIDU / 4. Exco Kerajaan Negeri Kelantan 5. Individu - Encik Wan Abdullah Aqili bin Wan Jusoh (1) Meniadakan nombor siri kertas undi dan digantikan dengan barcode. (2) Pengundi tentera pihak pembangkang diberi peluang untuk berkempen kepada pengundi tentera dan pengundian awal dibuat di luar kem (1) Proses pilihan raya dan kuasa undi rakyat hendaklah sentiasa diwar-warkan kepada rakyat sama ada melalui media massa secara berterusan khususnya media kerajaan melalui Kementerian Penerangan Malaysia, syarikat-syarikat penyiaran swasta dalam negara, akhbar-akhbar arus perdana dan sebagainya. Antara program pendidikan pengundi yang wajar termasuklah lagu-lagu dan rancangan komedi yang memaklumkan kepada rakyat kepentingan mengundi dan bagaiman untuk mengundi dan kenapa rakyat wajib mengundi hendaklah menjadi intipati kepada pendidikan pengundi (2) Hendaklah diterapkan hak pengundian dalam sistem pendidikan negara melalui Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM), iaitu dengan merangka kurikulum pendidikan pengundi di sekolah-sekolah dengan mengintegrasikan pendidikan sivik dan kenegaraan agar rakyat Malaysia 128 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR memaklumkan bahawa cadangan ini perlu dikaji dengan lebih terperinci. SPR memaklumkan bahawa mana-mana pihak yang ingin memasuki kawasan kem yang merupakan kawasan larangan maka kebenaran daripada pihak yang berwajib hendaklah diperoleh terlebih dahulu SPR mengambil maklum berhubung cadangan ini dan akan memaklumkan Kementerian/ Agensi yang berkaitan mengenainya. SPR mengambil maklum berhubung cadangan ini dan akan memaklumkan Kementerian/ Agensi yang berkaitan mengenainya.

130 BIL. INDIVIDU / 6. Individu Encik Abu Samah bin Hassan (Pengerusi Biro NGO, Guaman dan Pimpinan Masyarakat) terdidik sejak dari bangku sekolah lagi untuk berpartisipasi dalam urusan demokrasi negara mereka. (3) Hak rakyat dalam pengundiaan khususnya dalam menentukan wakil mereka hendaklah menjadi suatu perkara yang jelas kepada rakyat, rakyat hendaklah dididik menjadi warganegara yang bertanggungjawab terhadap negara dan suara mereka. Pihak SUHAKAM juga sewajarnya bersama dengan SPR melalui mekanisme yang pelbagai dalam menjayakan cadangan ini. (1) SPR memberi tumpuan kepada penjelasan bahawa Undi Adalah Rahsia, sehingga tiada lagi keraguan dan kebimbangan di kalangan para pengundi bahawa undi mereka diketahui oleh pihak-pihak lain. (2) Akses kepada media perdana, diberi layanan adil kepada semua pihak yang bertanding. 129 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR mengambil maklum berhubung cadangan ini dan akan memaklumkan Kementerian/ Agensi yang berkaitan mengenainya. SPR mengambil maklum berhubung cadangan yang dikemukakan sebagai salah satu input bagi program pendidikan pengundi oleh Akademi Pilihan Raya. SPR mengambil maklum berhubung isu akses media yang saksama kepada semua parti namun begitu ia berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undang-undang yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undang-undang itu hendaklah

131 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang. (3) Tempoh berkempen minimum 21 hari. SPR akan mengkaji keberkesanan memanjangkan suatu tempoh berkempen dengan mengambil kira pandangan semua pihak yang terlibat dengan kempen pilihan raya. (4) SPR perlu sensitif dengan perlembagaan Bahagian 2(10) yang menyatakan urusan Hak Kebebasan Bersuara dan Berhimpun. Apa-apa perkara berhubung dengan Hak Kebebasan Bersuara dan Berhimpun yang dijamin di bawah Perlembagaan Persekutuan sentiasa dipatuhi oleh SPR. 7. Individu - Naziratul Aini bt Mohd Sayuty (1) SPR perlu memperbanyakkan program kerjasama dengan pihak yang menjalankan kajian bagi perkara yang menyangkut urusan demokrasi, politik dan juga pilihan raya. 130 Apa-apa syarat yang dikenakan semasa perhimpunan kerana berkempen adalah selaras dengan kehendak undang-undang yang telah pun diluluskan oleh Parlimen. SPR mengambil maklum berhubung cadangan yang dikemukakan ini bagi perancangan jangka panjang masa hadapan.

132 BIL. INDIVIDU / 8. Individu Y.Bhg. Dato Haji Wan Mustapha bin Wan Abdul Hamid 9. Individu Encik Ahmad Syaudey bin Abdul Ghani (Aktivis Pengundi Kelantan PEKA) (2) Anggota keselamatan perlu neutral dan tidak mengundi. (3) Pemansuhan tempoh bantahan selepas penamaan calon perlu dibatalkan kerana rakyat berhak membantah calon jika mempunyai bukti yang kukuh. (1) Pilihan raya kecil tidak perlu diadakan sekiranya berlaku kekosongan kerusi disebabkan kematian penyandang. Pengganti perlu diisi oleh parti penyandang atau berdasarkan kuota parti yang memerintah. (1) SPR mengadakan kerjasama dengan SPRM untuk membuka kaunter aduan rasuah pilihan raya di setiap kawasan parlimen yang ditandingi (2) SPR mengadakan kerjasama dengan SPRM menerbitkan iklan pendidikan rasuah pilihan raya di dalam akhbar 131 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Anggota keselamatan juga merupakan warganegara Malaysia jika layak di bawah Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan hendaklah dijamin hak mereka untuk mengundi. SPR memaklumkan bahawa cadangan merupakan pelaksanaan proses penamaan calon sedia ada. Kebebasan berpersatuan adalah dijamin di bawah Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan dan mana-mana kekosongan luar jangka hendaklah diadakan suatu pilihan raya kecil sebagaimana kehendak Perkara 54 Perlembagaan Persekutuan. Mana-mana cadangan untuk tidak mengisi kekosongan luar jangka melalui suatu pilihan raya akan memerlukan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan. SPR buat masa ini telah mengadakan program smartpartnership bersama SPRM yang melibatkan kerjasama bagi memastikan gajala rasuah semasa pilihan raya dapat dibendung dengan sewajarnya.

133 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN bercetak dan televisyen Segala cadangan yang dikemukakan akan diambil maklum (3) SPR mengadakan kerjasama dengan oleh SPR dalam memperbaiki SPRM mengedarkan risalah pendidikan memerangi rasuah pilihan raya hubungan bersama SPRM dalam membenteras gejala rasuah pilihan raya. (4) SPR mengadakan kerjasama dengan SPRM mengedarkan borang aduan rasuah pilihan raya kepada rakyat di tempat-tempat disyakki berlaku sogokan yang berleluasa. (5) SPR mengadakan kerjasama dengan SPRM menguatkuasakan Seksyen Akta Kesalahan Pilihan Raya berkaitan rasuah pilihan raya (6) SPR mengadakan kerjasama dengan SPRM menubuhkan pasukan sukarelawan rakyat anti rasuah pilihan raya (7) SPR mengadakan kerjasama dengan SPRM memastikan keberadaan pasukan SPRM dalam kawasan pilihan raya dan dirasai sepanjang tempoh pilihan raya (8) SPR mengadakan kerjasama dengan SPRM memastikan jumlah aduan rasuah diterima dan tindakan yang diterima oleh SPRM sepanjang tempoh pilihanraya diumumkan kepada orang ramai melalui media. 132

134 BIL. INDIVIDU / (9) SPR mengadakan kerjasama dengan SPRM memasang billboard di setiap kawasan parlimen bagi mendidik dan mencegah rasuah pilihan raya. (10) Seorang anggota SPRM dimasukkan dalam setiap Pasukan Penguatkuasa Kempen Pilihan Raya disetiap 22 kawasan parlimen. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 133

135 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI AHAD, 8 JANUARI 2012 DI KOTA BHARU, KELANTAN JAWATANKUASA MENGKAJI PROSES PILIHAN RAYA BIL. INDIVIDU / 1. Individu Encik Mohd Noor 2. Individu Mohd Affandi Mohd (Penyelia Parlimen Jeli) (7) Kebebasan media semasa mengadakan kempen pilihan raya. (1) Pusat mengundi bagi anggota tentera di luar kem tentera 134 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR mengambil maklum berhubung perkara ini namun begitu ia berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undangundang yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undang-undang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang SPR memaklumkan bahawa Pusat Mengundi bagi maksud pengundian awal akan diwujudkan di kem-kem atau balai-balai polis mengikut keperluan. walau

136 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN bagaimanapun calon, ejen pilihan raya dan ejen-ejen yang dilantik olehnya boleh dibenarkan masuk untuk memerhati proses pengundian yang dijalankan. 135

137 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI SABTU, 7 JANUARI 2012 DI KOTA BHARU, KELANTAN JAWATANKUASA KECIL MENAMBAH BAIK DAFTAR PEMILIH BIL. INDIVIDU / 1. Badan Perhubungan PAS Negeri Kelantan 2. Dewan Pemuda Pas Negeri Kelantan 3. Gabungan Pertubuhan Bukan Kerajaan Negeri Kelantan (1) Sistem pendaftaran automatik, dengan menurunkan had umur daripada 21 kepada 18 tahun berasaskan kepada alamat yang tertera di atas kad pengenalan dan disahkan rekodnya oleh pihak berkuasa. Rasional adalah banyak negara membangun (taraf sosioekonomi lebih rendah berbanding Malaysia) sudah menerima had umur 18 tahun sebagai umur layak mengundi. (1) Cadangan pendaftaran pemilih secara automatik serta menurunkan umur kelayakan mengundi daripada 21 tahun kepada 18 tahun. SPR juga hendaklah mengemaskini data dengan kerjasama Jabatan Pendaftaran Negara (1) Cadangan pendaftaran pemilih secara automatik serta menurunkan umur kelayakan mengundi daripada 21 tahun kepada 18 tahun. Di samping membenarkan pengundi membuang undi di 136 ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. Sebarang cadangan untuk meminda umur kelayakan sebagai pemilih melibatkan pindaan Perkara 119 (1) Perlembagaan Persekutuan dan akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. Sebarang cadangan untuk meminda umur kelayakan sebagai pemilih melibatkan pindaan Perkara 119 (1) Perlembagaan Persekutuan dan akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. Sebarang cadangan untuk meminda umur kelayakan sebagai pemilih melibatkan pindaan Perkara 119

138 BIL. INDIVIDU / 4. Exco Kerajaan Negeri Kelantan 5. Individu Encik Abu Samah bin Hassan (Pengerusi Biro NGO, Guaman dan Pimpinan Masyarakat) 6. Individu Muhammad Amirul Amri bin Mohd Jaaffar luar kawasan tanpa perlu balik ke tempat masing-masing (1) Daftar Pemilih menghapuskan fi bantahan RM 10 atau menjadikannya sebagai bentuk deposit Isu OKB yang telah dikeluarkan namanya tetapi memohon semula dalam tempoh pendaftaran berikutnya. (1) Menurunkan had kelayakan umur mengundi daripada 21 tahun kepada 18 tahun bagi lelaki dan perempuan 16 tahun/yang dah berkahwin. (1) Had kelayakan umur pengundi diturunkan daripada 21 tahun kepada 18 tahun. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN (1) Perlembagaan Persekutuan dan akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. Sebarang cadangan untuk meminda umur kelayakan sebagai pemilih melibatkan pindaan Perkara 119 (1) Perlembagaan Persekutuan dan akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. Sebarang cadangan untuk meminda umur kelayakan sebagai pemilih melibatkan pindaan Perkara 119 (1) Perlembagaan Persekutuan dan akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. 137

139 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI AHAD, 8 JANUARI 2012 DI KOTA BHARU, KELANTAN JAWATANKUASA KECIL MENAMBAH BAIK DAFTAR PEMILIH BIL. INDIVIDU / 1. Individu Encik Mohd Noor (1) SPR mengguna pakai daftar pemilih yang telah digazetkan pada setiap suku tahun untuk suatu pilihan raya. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Bagi maksud pilihan raya umum atau pilihan raya kecil, SPR akan menentukan menggunakan daftar pemilih induk dan tambahan yang terakhir diperakui untuk digunakan dalam pilihan raya umum atau kecil itu selaras dengan Peraturan 9, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) (2) Pendaftaran pemilih secara automatik. Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. 138

140 BIL. INDIVIDU / (3) Membenarkan Penolong Pendaftar Pemilih (Wakil Parti Politik) menerima permohonan tukar alamat pusat mengundi selain daripada permohonan pendaftaran baru. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Pada masa sekarang, dasar SPR hanya membenarkan Penolong Pendaftar Pemilih (Parti Politik) menerima permohonan pendaftaran baru sahaja. 139

141 ISU ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA 4. JK KECIL MEMPERKUKUHKAN SPR BIL TARIKH INDIVIDU/ PERKARA/CADANGAN ULASAN AGENSI 1. 7 Januari 2012 (Sabtu) Dr. Abdul Halim bin Yusof (Gabungan Pertubuhan Bukan Kerajaan Negeri Kelantan) 1. Dicadangkan supaya tempoh perkhidmatan Ahli Panel SPR hendaklah tidak terlalu lama iaitu tidak boleh melebihi 2 penggal Pilihan Raya. Pengerusi dan Timbalan Pengerusi SPR hendaklah dilantik dikalangan hakim dan bukan dilantik daripada kalangan pesara kerajaan. 1. Perkara 114 (3) Perlembagaan Persekutuan dengan jelas menyatakan maksudnya bahawa seseorang anggota Suruhanjaya Pilihan Raya yang dilantik akan terhenti daripada memegang jawatan tersebut apabila mencapai had umur 66 tahun. Cadangan untuk menghadkan tempoh maksimum kepada 2 penggal Pilihan Raya perkhidmatan Anggota SPR memerlukan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan. 2. Perkara 114 (1) Perlembagaan Persekutuan dengan jelas menerangkan berhubung dengan pelantikan anggota SPR oleh Yang di-pertuan Agong selepas berunding dengan Majlis Raja-Raja, terdiri daripada seorang pengerusi, seorang timbalan pengerusi dan lima orang anggota yang lain. Cadangan untuk melantik 140

142 BIL TARIKH INDIVIDU/ PERKARA/CADANGAN ULASAN AGENSI anggota SPR yang terdiri daripada badan Kehakiman adalah perkara dasar yang perlu dikaji. 141

143 BIL TARIKH INDIVIDU/ PERKARA/CADANGAN ULASAN AGENSI 2. Puan Naziratul Aini binti Mohd Sayuty (Individu) 1. SPR harus diberi lebih kuasa untuk terlibat dalam apa sahaja urusan yang berkaitan pilihan raya termasuk memberi cadangan pindaan kepada mana-mana akta yang didapati mengekang maksud dan akta berkaitan pilihan raya. 2. SPR juga perlu diberi kuasa bukan setakat menjalankan pilihan raya Parlimen dan Negeri semata tetapi juga menjadi badan penasihat dan pengendali bersama dengan pihak universiti bagi menjalankan pilihan raya di kampus. 1. SPR merupakan suatu badan yang ditubuhkan di bawah Perkara 114 (1) Perlembagaan Persekutuan. Dalam menjalankan fungsi-fungsinya, SPR boleh mendapatkan bantuan semua pihak berkuasa awam untuk memastikan urusan penjalanan pilihan raya berjalan dengan lancar. Perkara ini diperuntukkan di bawah Perkara 115 Perlembagaan Persekutuan. SPR sememangnya diberi kelulusan oleh Yang di-pertuan Agong untuk membuat dan meminda peraturan berhubung dengan fungsi-fungsinya seperti yang diperuntukkan di dalam Akta 19 (Akta Pilihan Raya 1958). 2. Cadangan supaya SPR diberi kuasa untuk menjadi penasihat dan pengendali bersama bagi menjalankan pilihan raya kampus adalah perkara dasar yang baru yang perlu dikaji. Buat masa ini, SPR melalui Akademi Pilihan Raya telah mengadakan pelbagai program pendidikan pengundi dengan kerjasama IPT sekiranya mendapat jemputan. 142

144 3. Encik Abu Samah Hassan (PKR Negeri Kelantan) 1. Dicadangkan sebarang dana berkaitan pilihan raya diberi tumpuan oleh pihak Audit bebas bertauliah, SPRM, Polis dan SPR terutamanya yang berkemungkinan sabit kesalahan di bawah Akta Kesalahan Pilihan Raya, Akta SPRM dan Akta Penggubalan Wang Haram. 1. Sememangnya SPR di dalam menjalankan fungsinya berpandukan lunas undangundang seperti yang termaktub di dalam Akta 5 (Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954) yang jelas menyatakan maksudnya berhubung dengan sebarang perbuatan penyogokan dan juga belanja pilihan raya. Seksyen 23 di bawah Akta 5 (Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954) dengan jelas menerangkan maksudnya tentang penyata dan akuan berkenaan dengan belanja pilihan raya perlu diserahkan oleh calon yang bertanding dalam tempoh 30 hari selepas tarikh keputusan pilihan raya yang disiarkan dalam Warta. 4. Encik Ahmad Syauqey bin Abdul Ghani (Aktivis Pengundi Kelantan PEKA) 1. Adalah dicadangkan SPR dengan kerjasama SPRM menguatkuasa Seksyen Akta Kesalahan Pilihan Raya, berkaitan rasuah pilihan raya dengan lebih tegas dan menyeluruh. Adalah 1. Bahagian 3 dan Bahagian 4(A), Akta 5 (Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954) dengan jelas menerangkan maksudnya tentang Perbuatan Rasuah dan Pasukan Penguatkuasa di dalam memastikan urusan 143

145 dicadangkan SPR dengan kerjasama SPRM menubuhkan pasukan sukarelawan rakyat anti rasuah pilihan raya. penjalanan pilihan raya berjalan dengan lancar dan bebas dan terpelihara daripada perkaraperkara yang menyalahi undang-undang. Cadangan supaya SPR dan SPRM berkerjasama menubuhkan pasukan sukarelawan rakyat anti rasuah merupakan satu perkara dasar yang baru yang perlu dikaji. Bahagian 4(A), Akta 5 (Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954) telah memberi kuasa kepada SPR untuk menubuhkan pasukan penguatkuasa di dalam memantau aktiviti calon dalam kawasan kawalannya bagi memastikan segala peraturan berhubung dengan pilihan raya dipatuhi. 144

146 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI SABTU, 7 JANUARI 2012 DI KOTA BHARU, KELANTAN JAWATANKUASA KECIL MENGKAJI SISTEM ALTERNATIF PILIHAN RAYA BIL. INDIVIDU / 1. Badan Perhubungan Pas Negeri Kelantan (1) Mencadangkan supaya Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR) diletakkan di bawah naungan dan tanggungjawab terus kepada Parlimen (Badan Legislatif). Hal ini adalah selari dengan kuasa SPR yang dilantik oleh YDPA dan kuasa diberikan oleh Perlembagaan Persekutuan (2) First Past The Post (FPTP) menjadi amalan di kebanyakan negara demokrasi, tetapi masih terdapat sistem lain yang boleh diteliti dan dilaksanakan mengikut majoriti kehendak rakyat. Mencadangkan agar diwujudkan satu badan khas bagi mengkaji sistem-sistem pilihan raya yang diamalkan di kebanyakan negara untuk dipertimbangkan sebagai sistem baru bagi menggantikan ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN (1) Memandangkan cadangan ini merupakan suatu dasar, SPR perlu meneliti dan mengkaji sebelum mengambil tindakan selanjutnya. Begitu juga cadangan ini melibatkan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan dan memerlukan kajian dari aspek perundangan secara terperinci. (1) Sistem FPTP adalah sistem pilihan raya yang telah dilaksanakan di negara ini sejak kemerdekaan lagi. SPR telah melaksanakan sejumlah 12 pilihan raya dengan berkesan. Keputusan-keputusan pilihan raya berkenaan mencerminkan kehendak dan pemilihan rakyat Malaysia dalam membentuk kerajaan. (2) Sistem yang baru akan 145

147 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN sistem FPTP di negara Malaysia. memerlukan satu kajian yang komprehensif serta suatu kaedah latihan perlu diadakan bagi mendidik bukan sahaja warga SPR, petugas-petugas SPR malahan semua peringkat termasuk masyarakat Malaysia (3) Memandangkan cadangan ini merupakan suatu dasar, SPR perlu meneliti dan mengkaji sebelum mengambil tindakan selanjutnya. Begitu juga cadangan ini melibatkan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan dan memerlukan kajian dari aspek perundangan secara terperinci. (3) Mencadangkan supaya wujud (1) Cadangan ini merupakan satu sistem tempoh penggal dewan perubahan dasar serta perundangan yang tetap (fixedterm melibatkan pindaan kepada legislature) atau Perlembagaan Persekutuan dan mengisytiharkan tarikh pilihan mempunyai kesan ke atas raya yang lebih awal, misalnya perundangan lain. Oleh itu setahun selepas pilihan raya dalam mempertimbangkan hendaklah diumumkan tarikh bagi pilihan raya akan datang. Hak cadangan ini suatu kajian yang teliti. mengumumkan itu hendaklah diserahkan kepada SPR. (4) Mencadangkan satu bentuk dan tatacara pentadbiran kerajaan (1) Peruntukan sedia ada di bawah Perlembagaan Persekutuan 146

148 BIL. INDIVIDU / 2. Dewan Pemuda Pas Negeri Kelantan menjaga ( care-taker government ) yang lebih jelas, telus dan diinstitusikan demi menjaga prinsip demokrasi agar tidak menggunakan kemudahan kerajaan untuk berkempen. Institusi berkenaan perlu menyenaraikan secara jelas perkara yang tidak boleh dilakukan oleh kerajaan menjaga sepanjang tempoh kempen berlangsung. (1) Membenarkan Pemerhati Bebas Pilihan Raya membuat pemantauan perjalanan dan proses pilihan raya bagi memperakui bahawa penjalanan pilihan raya yang dikendalikan oleh SPR tersebut benar-benar telus dan adil. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN membenarkan kewujudan kerajaan sementara selepas pembubaran Dewan Rakyat sehinggalah kerajaan baru dibentuk. (2) Ini jelas diperuntukkan di bawah Artikel 43 Perlembagaan Persekutuan. (3) Kaedah yang sedia ada telah terlaksana sejak kemerdekaan sehingga hari ini tanpa sebarang masalah besar. (4) Sekiranya cadangan ini dipertimbangkan, ianya memerlukan penelitian oleh kerana ianya merupakan suatu perubahan dasar dan memerlukan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan. (1) Cadangan ini memerlukan perubahan dasar sebelum dipertimbangkan. (2) Sekiranya cadangan ini difikirkan wajar untuk dipertimbangkan, pandangan kementeriankementerian dan agensi-agensi kerajaan yang berkaitan perlu diperoleh terlebih dahulu. Di samping itu SPR perlu menyediakan suatu garis 147

149 BIL. INDIVIDU / 3. Gabungan Pertubuhan Bukan Kerajaan Negeri Kelantan (2) Mencadangkan supaya apabila seseorang calon yang melompat atau keluar dari parti, kerusi yang dimenangi tersebut hendaklah diganti oleh seseorang yang difikirkan sesuai oleh parti yang memenangi atau menyandang kerusi tersebut secara automatik tanpa perlu mengadakan pilihan raya semula. (3) Mencadangkan supaya SPR diberi kuasa untuk menyelia dan menguruskan semua urusan kempen setelah pembubaran Parlimen seperti menyediakan pentas-pentas ceramah, jadual ceramah serta permit kempen atau ceramah bagi parti atau calon yang bertanding dalam sesuatu pilihan raya termasuklah kempen melalui media massa dan elektronik. (1) Mencadangkan supaya perlu ada satu jawatankuasa khas bagi mengkaji sistem yang sesuai ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN panduan mengenai perkaraperkara yang perlu dipatuhi oleh Pemerhati-Pemerhati Pilihan Raya yang dibenarkan memerhati pilihan raya di negara ini. (1) Cadangan ini merupakan perubahan dasar dan memerlukan pindaan kepada undang-undang sedia ada. Oleh itu, kajian terperinci perlu dilaksanakan terlebih dahulu sebelum dapat dipertimbangkan. (1) Sebenarnya mengikut undangundang sedia ada, SPR mempunyai kuasa untuk menyelia urusan kempen pilihan raya setelah pembubaran Dewan Rakyat atau Dewan Undangan Negeri melalui Pasukan Penguatkuasa Kempen Pilihan Raya (PPKPR). Seksyen 27A hingga 27H Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 memperuntukkan kuasa tersebut. (1) Memandangkan cadangan ini merupakan perubahan dasar dan memerlukan pindaan undang- 148

150 BIL. INDIVIDU / untuk dilaksanakan di Malaysia di mana konsep demokrasi benarbenar dapat diterapkan dalam pelaksanaan pilihan raya. Antaranya alternatifnya ialah gabungan (hibrid) pelbagai kaedah seperti sistem nisbah (proportion), pemilihan berdasar parti yang mengikut kawasan, pemilihan atas dasar individu dan sistem ini perlu across the board melibatkan pemilihan wakil-wakil rakyat dan juga pemimpin tertinggi negara. (2) Mencadangkan agar SPR diberi kebebasan dengan diletak di bawah Parlimen dan dicadangkan pengerusinya dipilih dari kalangan hakim yang bertugas. (3) Mencadangkan anggota/panel SPR hanya bertugas selama 2 penggal sahaja. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN undang, ianya perlu dikaji secara teliti. (2) Sekiranya dipersetujui untuk mempertimbangkan sistem pilihan raya yang baru ia tidak dapat dilaksanakan dalam pilihan raya yang terdekat tetapi hanya dapat dipertimbangkan untuk jangkamasa panjang. (3) Sistem alternatif samada sistem propotionate menggunakan senarai terbuka atau tertutup atau single tranferrable vote atau sistem hibrid (gabungan) memerlukan kajian daripada pelbagai aspek yang merangkumi kaedah kefahaman sistem latihan terperinci kepada warga SPR, petugas-petugas pilihan raya serta stakeholders dalam pengendalian pilihan raya. (1) Cadangan ini merupakan perubahan dasar dan memerlukan pindaan Perlembagaan Persekutuan. Oleh itu ianya memerlukan kajian yang teliti. (1) Cadangan ini merupakan perubahan dasar dan memerlukan pindaan 149

151 BIL. INDIVIDU / (4) Mencadangkan supaya SPR menjadikan pemerhatian dari dalam dan luar negara sebagai Standard Operation Procedure (SOP) pilihan raya dan badanbadan yang dijemput hendaklah diputuskan oleh parlimen sebagai pemerhati pilihan raya yang diberi akreditasi. (5) Mencadangkan bahawa satu undang-undang atau apa-apa perubahan atau pindaan dalam mana-mana peruntukan yang sesuai digubal bagi membolehkan wujudnya kerajaan menjaga (caretaker government) yang dipimpin oleh orang yang tiada kaitan dengan politik atau mempunyai cita-cita politik. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Perlembagaan Persekutuan. Oleh itu ianya memerlukan kajian yang teliti. (1) Cadangan ini memerlukan perubahan dasar sebelum dipertimbangkan. (2) Sekiranya cadangan ini difikirkan wajar untuk dipertimbangkan, pandangan kementeriankementerian dan agensi-agensi kerajaan yang berkaitan perlu diperoleh terlebih dahulu. Di samping itu SPR perlu menyediakan suatu garis panduan mengenai perkaraperkara yang perlu dipatuhi oleh Pemerhati-Pemerhati Pilihan Raya yang dibenarkan memerhati pilihan raya di negara ini. (1) Peruntukan sedia ada di bawah Perlembagaan Persekutuan membenarkan kewujudan kerajaan sementara selepas pembubaran Dewan Rakyat sehinggalah kerajaan baru dibentuk. (2) Ini jelas diperuntukkan di bawah Artikel 43 Perlembagaan Persekutuan. 150

152 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN (3) Kaedah yang sedia ada telah terlaksana sejak kemerdekaan sehingga hari ini tanpa sebarang masalah besar. (4) Sekiranya cadangan ini dipertimbangkan, ianya memerlukan penelitian oleh kerana ianya merupakan suatu perubahan dasar dan memerlukan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan. (6) Cadangan pada proses persempadanan i) Meminimakan ketidaksamarataan antara kawasan-kawasan pilihan raya samada parlimen atau DUN dalam konteks saiz atau bilangan penduduk. ii) Dalam keadaan sama, kawasan pilihan raya Dewan Undangan Negeri tidak boleh melebihi satu perdua saiz atau bilangan penduduk kawasan Parlimen. (1) Peruntukan undang-undang yang sedia ada khususnya Perkara 113(2) serta Jadual Ke-13 Perlembagaan Persekutuan jelas mengandungi empat (4) prinsipprinsip persempadan yang dilaksanakan sejak kemerdekaan lagi. (2) Cadangan ini merupakan perubahan dasar dan melibatkan pindaan undang-undang. Oleh itu ianya memerlukan kajia teliti dilaksanakan terlebih dahulu. 151

153 BIL. INDIVIDU / iii) Tiada Gerrymandering di mana: a) Tiada rentasan Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) di luar kawasan jajahan b) Tiada campur aduk komposisi masyarakat tempatan seperti membahagikan satu kawasan perumahan kepada dua kawasan pilihan raya. 4. Encik Abdul Halim Ismail (1) Mencadangkan agar pemerhati pilihan raya luar negara dilantik untuk memerhati PRU ke-13. Tindakan ini akan memberi legitimasi serta dapat mempertingkatkan keyakinan awam. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN (1) Cadangan ini memerlukan perubahan dasar sebelum dipertimbangkan. (2) Sekiranya cadangan ini difikirkan wajar untuk dipertimbangkan, pandangan kementeriankementerian dan agensi-agensi kerajaan yang berkaitan perlu diperoleh terlebih dahulu. Di samping itu SPR perlu menyediakan suatu garis panduan mengenai perkaraperkara yang perlu dipatuhi oleh Pemerhati-Pemerhati Pilihan Raya yang dibenarkan memerhati pilihan raya di negara ini. 152

154 BIL. INDIVIDU / 5. Tuan Haji Hanifah (1) Mencadangkan satu bentuk dan tatacara pentadbiran kerajaan menjaga ( care-taker government ) yang lebih jelas, telus dan diinstitusikan demi menjaga prinsip demokrasi agar tidak menggunakan kemudahan kerajaan untuk berkempen. Institusi berkenaan perlu menyenaraikan secara jelas perkara yang tidak boleh dilakukan oleh kerajaan menjaga sepanjang tempoh kempen berlangsung. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN (1) Peruntukan sedia ada di bawah Perlembagaan Persekutuan membenarkan kewujudan kerajaan sementara selepas pembubaran Dewan Rakyat sehinggalah kerajaan baru dibentuk. (2) Ini jelas diperuntukkan di bawah Artikel 43 Perlembagaan Persekutuan. (3) Kaedah yang sedia ada telah terlaksana sejak kemerdekaan sehingga hari ini tanpa sebarang masalah besar. (4) Sekiranya cadangan ini dipertimbangkan, ianya memerlukan penelitian oleh kerana ianya merupakan suatu perubahan dasar dan memerlukan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan. 153

155

156 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA JOHOR BAHRU, JOHOR 12 & 13 JANUARI 2012 SURUHANJAYA PILIHAN RAYA

157

158 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI KHAMIS, 12 JANUARI 2012 DI JOHOR BHARU, JOHOR JK KECIL MENELITI UNDANG-UNDANG DAN PERATURAN YANG BERKAITAN DENGAN PILIHAN RAYA MALAYSIA BIL. INDIVIDU / 1. Institute For Democracy and Economic Affairs (IDEAS) 2. Majlis Profesor Negara, Kementerian Pengajian Tinggi (Profesor Dr.Mansor Mohd Noor) (1) Menurunkan umur layak mengundi kepada 18 tahun (1) Melaksanakan pendaftaran pengundi secara automatik. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Cadangan untuk melaksanakan pendaftaran pemilih secara automatik akan melibatkan pindaan kepada Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan dan pindaan berbangkit kepada Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) SPR akan mengkaji keberkesanan cadangan ini dan implikasi undang-undang yang terlibat. 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Cadangan untuk melaksanakan pendaftaran pemilih secara automatik akan 157

159 BIL. INDIVIDU / 3. Individu Encik Abdul Hamid bin Yeop Zainuddin (2) Mewujudkan akta yang membenarkan semua parti politik membeli Airtime untuk berkempen melalui media perdana. Semua calon diberikan peruntukkan untuk berkempen, namun sekiranya calon gagal mendapat 10% jumlah undi maka calon perlu membayar semula peruntukkan tersebut dan jika gagal melakukannya akan dianggap muflis (6 tahun). (1) Menggunakan sistem biometrik dalam pilihan raya bagi menggantikan penggunaan dakwat kekal. (2) SPR tidak menjalankan fungsi pendaftaran pemilih tetapi dilakukan oleh JPN. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN melibatkan pindaan kepada Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan dan pindaan berbangkit kepada Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) SPR akan mengkaji keberkesanan cadangan ini dan implikasi undang-undang yang terlibat. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji implikasi undang-undang berhubung dengan cadangan ini. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji implikasi undang-undang berhubung dengan cadangan ini. Fungsi mendaftarkan pemilih adalah fungsi utama SPR dibawah Perlembagaan Persekutuan dan tidak boleh diwakilkan kepada Jabatan Pendaftaran Negara. 158

160 BIL. INDIVIDU / 4. Individu YB Dato Teng Chang Khim (Speaker Dewan Undangan Negeri Selangor) Encik Chan Kok Keong Lt Kdr Rosdi bin Mohamad 5. Pemuda DAP (DAPSY) Negeri Johor (1) SPR perlu mematuhi undang-undang negeri khususnya berhubung dengan keputusan speaker dalam mengistiharkan kekosongan kerusi DUN. (2) SPR diberi kuasa untuk melantik penasihat undang-undang yang bebas (bukan daripada kalangan penjawat awam) (3) SPR tidak sepatutnya menolak sebarang cadangan yang telah dibentangkan dan diluluskan dalam Dewan Rakyat. (1) Parlimen perlu mewujudkan satu akta khusus untuk menetapkan tarikh khas untuk diadakan pilihan raya umum berdasarkan kepada tempoh 5 tahun yang ditetapkan. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR dalam membuat keputusan berhubung dengan kekosongan luar jangka mana-mana kerusi DUN adalah tertakluk kepada Perlembagaan Negeri berkenaan dan keputusan mahkamah yang menyokong tindakan SPR. SPR mengambil maklum akan cadangan ini. SPR sebagai badan bebas tidak tertakluk kepada Parlimen. Walaubagaimanapun SPR menerima usul yang diluluskan di Dewan Rakyat yang boleh dilaksanakan oleh SPR dan manamana usul yang tidak boleh dilaksanakan pada masa sekarang akan dikaji mengikut kesesuaian dan kemampuan sumber manusia SPR. Di luar bidang kuasa SPR dan jika Parlimen bersetuju, maka Parlimen boleh meneruskan cadangan ini. 159

161 BIL. INDIVIDU / (2) Mengadakan Akta Parti Politik di mana SPR sebagai badan pelaksana akta tersebut. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR mengambil maklum dan akan mengkaji implikasi undang-undang berhubung dengan cadangan ini. 6. Parti PKR Negeri Johor (1) Menghapuskan penggunaan permit polis untuk ceramah kempen pilihan raya. Calon dibenarkan untuk memberikan notis 24 jam kepda polis bagi membolehkan membuat pengurusan dari aspek trafik untuk memastikan kelancaran proses ceramah tersebut. (2) Kuasa pendakwaan tidak sepatutnya diberikan kepada Peguam Negara khususnya dalam hal rasuah politik. (3) Meminda Seksyen 26A Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 yang mewajibkan pemilih menunjukkan kad pengenalan di Barung SPR. Akta Perhimpunan Aman 2011 mengecualikan perhimpunan bagi maksud kempen pilihan raya dan mana-mana calon yang bertanding dikehendaki memohon permit di bawah subseksyen 24B(3) Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 dan SPR tertakluk kepada Akta ini. Kuasa mendakwa adalah kuasa Peguam Negara di bawah Perkara 145 Perlembagaan Persekutuan dan tidak boleh diturunkan kepada mana-mana orang. 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Apa-apa syarat bagi maksud kempen pilihan raya di bawah Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 (Akta 5) boleh dikenakan oleh mana-mana pegawai polis yang menjaga daerah di mana kempen pilihan raya itu dijalankan. 160

162 BIL. INDIVIDU / (4) Mewujudkan peraturan baru iaitu Peraturan 18B, yang menghendaki ketua tempat mengundi untuk menunjukkan kepada ejen nombor siri kertas undi yang digunakan dan mencatatkannya dalam Borang 13 serta salinan Borang 13 tersebut diberikan kepada ejen tempat mengundi. (5) Mengekalkan peraturan untuk tidak menjalankan kiraan semula di pusat penjumlahan rasmi undi. (6) Meminda Peraturan 25(14) yang membenarkan Ketua Tempat Mengundi untuk membuat kiraan semula sekali sahaja. (7) SPR meminda Peraturan 2, Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 dengan memasukkan kategori baru iaitu warganegara Malaysia ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 3. Cadangan ini akan dikaji oleh SPR khususnya perkara yang melibatkan kuasa SPR dalam melaksanakan cadangan ini. 4. Cadangan ini juga dilihat dari sudut kemampuan sumber manusia SPR yang terhad pada masa ini. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. Cadangan ini selaras dengan peruntukan sedia ada. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. 161

163 BIL. INDIVIDU / 7. Individu Encik Wong Piang Yow 8. Individu Encik Husain bin Mahmood yang bekerja dalam sektor swasta di luar negara bagi membolehkan mereka mengundi sebagai pengundi pos. (1) Memastikan kebebasan SPR iaitu dengan meminda Fasal 2 dan 4 Perkara 114 Perlembagaan Persekutuan. (2) Mengubah susun atur tempat mengundi dengan menetapkan had tinggi petak undi iaitu 12 inci yang membolehkan ejen tempat mengundi memerhati pergerakan pengundi bermula dari pengundi menerima kertas undi sehinggalah memasukkanya ke dalam peti undi. (3) Menggabungkan Borang SPR 753 dengan Borang 13 sedia ada menjadi satu borang yang dinamakan Borang 13 Penyata Pembukaan Kertas Undi dan mewujudkan satu borang baru yang dikenali sebagai Borang 13 Penyata Penutupan Kertas Undi serta Ketua Tempat Mengundi hendaklah memberikan satu salinan kedua-dua borang tersebut kepada ejen tempat mengundi. (1) Pendaftaran pemilih dilaksanakan apabila mencapai umur 20 tahun walau bagaimanapun hanya layak mengundi ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Peruntukan sedia ada di bawah Perlembagaan Persekutuan jelas memperuntukan kebebasan pelantikan anggota SPR. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. 1. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. 162

164 BIL. INDIVIDU / apabila mencapai umur 21 tahun. Cadangan ini adalah bertujuan untuk memberi tempoh waktu yang cukup kepada SPR untuk memproses sesuatu permohonan bagi memastikan pemilih yang telah berdaftar boleh mengundi pada hari pengundiaan. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 2. Sebarang cadangan untuk meminda umur kelayakan sebagai pemilih akan melibatkan pindaan kepada Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan dan akan melibatkan pindaan berbangkit kepada undang-undang yang berkaitan. 163

165 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI JUMAAT, 13 JANUARI 2012 DI JOHOR BAHRU, Johor JAWATANKUASA KECIL MENELITI UNDANG-UNDANG DAN PERATURAN BERKAITAN DENGAN PILIHAN RAYA MALAYSIA BIL. INDIVIDU / 1. Individu Encik Makmur bin Saad (1) Umur mengundi dinaikkan kepada 25 tahun (2) Pengundi luar negara tidak dibenarkan untuk mengundi (3) Mengekalkan sistem pendaftaran pemilih sedia ada kerana pendaftaran automatik didapati tidak berkesan kerana ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 1. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. 2. Sebarang cadangan untuk meminda umur kelayakan sebagai pemilih akan melibatkan pindaan kepada Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan dan akan melibatkan pindaan berbangkit kepada undang-undang yang berkaitan. Mana-mana rakyat Malaysia yang berada di luar atau dalam negara yang layak dibawah Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan berhak untuk mengundi, apa yang berbeza adalah cara mengundi yang diperuntukkan. Cadangan ini adalah selaras dengan sistem sedia ada. 164

166 kebanyakkan pengundi tidak menukar alamat pada MyKad kepada alamat tempat tinggal dan seterusnya pertambahan bilangan pengundi tidak menyumbang kepada kenaikan peratusan keluar mengundi. 3. Individu Encik Nor Izhar bin Hamzah Encik Mohamd Aris YBhg. Datuk Masri Borhan (4) Menaikkan fi bantahan RM10.00 kepada RM bagi mengelakkan bantahan tidak dilakukan sewenang-wenangnya. (1) Menaikkan fi bantahan RM10.00 kepada RM bagi mengelakkan bantahan tidak dilakukan sewenang-wenangnya. (2) Pengundi luar negara tidak dibenarkan untuk mengundi 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Fi sebanyak RM10 dikenakan di bawah undang-undang yang sedang berkuat kuasa. 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Fi sebanyak RM10 dikenakan di bawah undangundang yang sedang berkuat kuasa. 1. SPR mengambil maklum cadangan ini. 2. Mana-mana rakyat Malaysia yang berada di luar atau dalam negara yang layak dibawah Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan adalah berhak untuk mengundi. 165

167 (3) Mengekalkan sistem pendaftaran pemilih sedia ada kerana pendaftaran automatik didapati tidak berkesan kerana kebanyakkan pengundi tidak menukar alamat pada MyKad kepada alamat tempat tinggal dan seterusnya pertambahan bilangan pengundi tidak menyumbang kepada kenaikan peratusan keluar mengundi. (4) Umur mengundi dinaikkan kepada 25 tahun Cadangan ini adalah selaras dengan sistem sedia ada. 1. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. 2. Sebarang cadangan untuk meminda umur kelayakan sebagai pemilih akan melibatkan pindaan kepada Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan dan akan melibatkan pindaan berbangkit kepada undang-undang yang berkaitan. (5) SPR hanya menangguhkan pengesahan pendaftaran bagi pemilih yang dibantah sahaja tanpa perlu menangguhkan keseluruhan kawasan pendaftaran parlimen. (6) Bagi suatu pilihan raya hanya parti politik yang bertanding sahaja berhak turut serta dalam hal-hal yang berkaitan dengan pilihan raya seperti pemasangan posterposter pilihan raya. SPR mengambil maklum cadangan ini dan akan mengkaji cadangan ini. SPR mengambil maklum cadangan ini dan akan mengkaji cadangan ini. 166

168 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI KHAMIS, 12 JANUARI 2012 DI JOHOR BHARU, JOHOR JAWATANKUASA MENGKAJI PROSES PILIHAN RAYA BIL. INDIVIDU / 1. Institute For Democracy and Economic Affairs (IDEAS) (1) Menyediakan akses kepada media awam yang mandatori dan sama untuk semua parti-parti politik yang bertanding (2) Reformasi sistem pengundian pos dan pengundi tidak hadir ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR mengambil maklum berhubung perkara ini namun begitu ia berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undangundang yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undang-undang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang. SPR memaklumkan bahawa proses pengundian pos yang dilaksanakan ketika ini mengikut 167

169 BIL. INDIVIDU / (3) Mengadakan tempoh minimum kempen selama 21 hari ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN peruntukan undang-undang sedia ada. Namun begitu SPR sedang mengkaji penambahbaikan kepada proses pengundian pos sedia ada dengan memperkenalkan pengundian awal kepada anggota tentera dan pasangan, anggota polis dan pasangan polis PGA yang berada di dalam kem. Proses pengundian awal akan dikendalikan oleh petugas SPR sama seperti pengundian biasa. Bagi mereka yang bertugas di perbatasan atau menjalankan tugas operasi yang tidak dapat mengundi awal, mereka boleh memohon untuk mengundi secara pos. SPR akan mengkaji keberkesanan memanjangkan suatu tempoh berkempen dengan mengambil kira pandangan semua pihak yang terlibat dengan kempen pilihan raya. (4) Penggunaan dakwat kekal SPR memaklumkan bahawa penggunaan dakwat kekal akan dilaksanakan di dalam Pilihan Raya Umum Ke-13 akan datang. 168

170 BIL. INDIVIDU / 2. Majlis Profesor Negara, Kementerian Pengajian Tinggi (Profesor Dr.Mansor Mohd Noor) (1) SPR mengadakan pilihan raya secara berjadual di mana tarikh pilihan raya umum dan negeri diumumkan 3 bulan selepas setiap pilihan raya selesai dijalankan. (2) Malaysia memperkenalkan semula pilihan raya pihak berkuasa tempatan untuk bandar raya, bandar dan majlis daerah. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR memaklumkan bahawa cadangan ini perlu dikaji dengan teliti kerana ia melibatkan peruntukan Perlembagaan Persekutuan Undang-undang yang memperuntukkan berhubung pilihan raya bagi Pihak Berkuasa Tempatan telah dimansuhkan dan Ahli Majlis adalah dilantik dan bukannya dipilih melalui pilihan raya. Apa-apa perkara dasar yang melibatkan kerajaan tempatan termasuklah PR kerajaan tempatan adalah tertakluk kepada Majlis Negara Bagi Kerajaan Tempatan di bawah Perkara 95A Perlembagaan Persekutuan. (3) Tempoh Perdana Menteri dan Menteri Besar ditetapkan selama 3 penggal (15 tahun) dan perkara ini dikuatkuasakan pada tahun 2020 iaitu apabila dibubarkan. (4) Penggunaan dakwat kekal dalam pilihan raya. SPR memaklumkan bahawa cadangan ini perlu dikaji dengan teliti kerana ia melibatkan peruntukan Perlembagaan Persekutuan SPR memaklumkan bahawa penggunaan dakwat kekal akan 169

171 BIL. INDIVIDU / (5) Mewujudkan akta yang memperbenarkan semua parti politik membeli Airtime untuk berkempen melalui media perdana. Semua calon diberikan peruntukkan untuk berkempen, namun sekiranya calon gagal mendapat 10% jumlah undi maka calon perlu membayar semula peruntukkan tersebut dan jika gagal melakukannya akan dianggap muflis (6 tahun). (6) SPR bertanggungjawab dalam urusan memasang poster kempen. Parti politik atau calon yang bertanding perlu membayar sejumlah wang kepada SPR untuk SPR melantik badan bebas untuk menjalankan kerja-kerja ini. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN dilaksanakan di dalam Pilihan Raya Umum Ke-13 akan datang SPR mengambil maklum cadangan ini dan akan mengkaji cadangan ini. SPR mengambil maklum cadangan ini. Undang-undang sedia ada memperuntukkan calon atau parti yang bertanding untuk memasang poster kempen dan SPR diberi kuasa untuk memantau poster kempan yang dipasang. Cadangan ini perlu dikaji keberkesanannya termasuklah impikasi undang-undang dan tertakluk sumber manusia SPR. (7) Setiap calon yang bertanding perlu melalui Mana-mana orang yang tapisan oleh Cawangan Khas untuk dicalonkan tertakluk kepada semakan keadaan mental, kewangan, keputusan parti yang pendidikan, pekerjaan dan hal-hal lain mencalonkan. Bagi SPR orang yang berkaitan serta laporan tersebut yang layak bertanding perlu dikemukan kepada Pengerusi SPR. dipertimbangkan. (8) Membatalkan pengundiaan secara pos. SPR memaklumkan bahawa 170

172 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN proses pengundian pos yang dilaksanakan ketika ini mengikut peruntukan undang-undang sedia ada. Namun begitu SPR sedang mengkaji penambahbaikan kepada proses pengundian pos sedia ada dengan memperkenalkan pengundian awal kepada anggota tentera dan pasangan, anggota polis dan pasangan polis PGA yang berada di dalam kem. Proses pengundian awal akan dikendalikan oleh petugas SPR sama seperti pengundian biasa. Bagi mereka yang bertugas di perbatasan atau menjalankan tugas operasi yang tidak dapat mengundi awal, mereka boleh memohon untuk mengundi secara pos. (9) SPR menjalankan kajian terperinci untuk mengubah formula sedia ada dalam menentukan saiz kawasan parlimen dan DUN serta jumlah pengundinya. Dalam menentukan persempadanan SPR adalah tertakluk kepada Jadual 13 Perlembagaan Persekutuan dan apa-apa perubahan kepada dasar itu memerlukan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan. 3. Individu Encik Abdul (1) Mengkaji wujudnya undi hantu SPR mengambil maklum 171

173 BIL. INDIVIDU / Hamid bin Yeop Zainuddin berdasarkan kepada keputusan pilihan raya yang lepas dan menguatkuasakan Seksyen 3(1)(h) dan Seksyen 6(2) Akta Kesalahan Pilihan Raya (2) SPR perlu menjawab isu dan kritikan yang dilemparkan kepada SPR demi menjaga imej SPR. (3) SPR membangunkan sistem komputer khusus yang direka bentuk untuk diguna pakai sebelum dan semasa pilihan raya. (4) Menggunakan sistem biometrik dalam pilihan raya bagi menggantikan penggunaan dakwat kekal. (5) Mengadakan taklimat petugas pilihan raya bagi sesuatu kawasan parlimen di dalam parlimen itu juga. (6) Mengadakan kaunter JPN pada hari mengundi untuk membantu sekiranya terdapat pemilih yang menggunakan kad pengenalan yang tidak sah bagi membolehkan tindakan terus diambil terhadap pemilih tersebut. (7) Mewujudkan Sistem Maklumat Pilihan Raya Umum yang mengandungi semua ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN berhubung cadangan ini. SPR mengambil maklum berhubung cadangan ini. SPR mengambil maklum berhubung cadangan ini. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji keberkesanan pelaksanaan cadangan ini. SPR mengambil maklum dan cadangan ini merupakan amalan yang dilaksanakan oleh SPR pada masa ini. SPR mengambil maklum dan cadangan ini boleh dipertimbangkan dengan kerjasama Jabatan Pendaftaran Negara. SPR mengambil maklum dan semua maklumat yang dinyatakan 172

174 BIL. INDIVIDU / 4. Individu YB Dato Teng Chang Khim (Speaker Dewan Undangan Negeri Selangor) Encik Chan Kok Keong Lt Kdr Rosdi bin Mohamad maklumat berkaitan pilihan raya yang boleh diakses semua pengguna yang melanggan perkhidmatan SPR seperti parti politik, calon yang bertanding, wakil rakyat sedia ada, NGO, badan pemantau bebas, badan penganalisis dan sebagainya. (1) SPR perlu mematuhi undang-undang negeri khususnya berhubung dengan keputusan speaker dalam mengistiharkan kekosongan kerusi DUN. (2) SPR diberi kuasa untuk melantik penasihat undang-undang yang bebas (bukan daripada kalangan penjawat awam) (3) SPR tidak sepatutnya menolak sebarang cadangan yang telah dibentangkan dan diluluskan dalam Dewan Rakyat. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN boleh dirujuk di laman sesawang SPR. SPR dalam membuat keputusan berhubung dengan kekosongan luar jangka mana-mana kerusi DUN adalah tertakluk kepada Perlembagaan Negeri berkenaan dan keputusan mahkamah yang menyokong tindakan SPR. SPR mengambil maklum SPR sebagai badan bebas tidak tertakluk kepada Parlimen. Walaubagaimanapun SPR menerima usul yang diluluskan di Dewan Rakyat yang boleh dilaksanakan oleh SPR dan manamana usul yang tidak boleh dilaksanakan pada masa sekarang akan dikaji mengikut kesesuaian dan kemampuan sumber manusia 173

175 BIL. INDIVIDU / 5. Pemuda DAP (DAPSY) Negeri Johor 6. Angkatan Amanah Merdeka (AMANAH) (Y.Bhg. Tan Sri Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir Encik Wan Saiful bin Wan Jan) (1) Parlimen perlu mewujudkan satu akta khusus untuk menetapkan tarikh khas untuk diadakan pilihan raya umum berdasarkan kepada tempoh 5 tahun yang ditetapkan. (2) Mengadakan debat di antara calon Perdana Menteri melalui media elektronik. (1) Memastikan kebebasan media semasa kempen pilihan raya. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR. Di luar bidang kuasa SPR dan jika Parlimen bersetuju, maka Parlimen boleh meneruskan cadangan ini. SPR mengambil maklum namun begitu cadangan ini berada di luar bidang kuasa SPR. SPR mengambil maklum berhubung perkara ini namun begitu ia berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undangundang yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undang-undang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undang-undang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang. 174

176 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 7. Parti PKR Negeri Johor (1) Menghapuskan penggunaan permit polis untuk ceramah kempen pilihan raya. Calon dibenarkan untuk memberikan notis 24 jam kepda polis bagi membolehkan membuat pengurusan dari aspek trafik untuk memastikan kelancaran proses ceramah tersebut. (2) SPR melantik pegawai pengurus dan ketua tempat mengundi daripada kalangan anggota masyarakat yang tidak terlibat secara langsung dengan kerajaan. (3) Kuasa pendakwaan tidak sepatutnya diberikan kepada Peguam Negara khususnya dalam hal rasuah politik. (4) Meminda Seksyen 26A Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 yang mewajibkan pemilih menunjukkan kad pengenalan di Barung SPR. Akta Perhimpunan Aman 2011 mengecualikan perhimpunan bagi maksud kempen pilihan raya dan mana-mana calon yang bertanding dikehendaki memohon permit di bawah subseksyen 24B(3) Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 dan SPR tertakluk kepada Akta ini. SPR mengambil maklum dan sepanjang pilihan raya diadakan petugas-petugas pilihan raya dikehendaki untuk menandatangani Akuan Bersumpah di bawah seksyen 5 Akta Kesalahan Pilihan Raya Kuasa mendakwa adalah kuasa Peguam Negara di bawah Perkara 145 Perlembagaan Persekutuan dan tidak boleh diturunkan kepada mana-mana orang. SPR mengambil maklum berhubung cadangan yang dikemukakan. (5) Kertas penamaan calon boleh dihantar 48 SPR mengambil maklum dan akan 175

177 BIL. INDIVIDU / jam sebelum hari penamaan dan ditutup pada pukul 10 hari penamaan bagi membolehkan SPR menyemak kertas penamaan tersebut. Pegawai Pengurus tidak diberikan kuasa penuh sama ada untuk menolak atau menerima borang penamaan dan boleh ditentukan oleh Mahkamah Pilihan Raya sekiranya berlaku pertikaian terhadap pencalonan tersebut. (6) Mengekalkan nombor siri pada kertas undi dan memperkenalkan peraturan yang membenarkan pemilih untuk memilih kertas undi. (7) Mewujudkan peraturan baru iaitu Peraturan 18A, yang menghendaki Ketua Tempat Mengundi untuk membuat salinan Borang SPR 753 iaitu contoh penindik dan salinan tersebut diberikan kepada ejen tempat mengundi. (8) Mewujudkan peraturan baru iaitu Peraturan 18B, yang menghendaki ketua tempat mengundi untuk menunjukkan kepada ejen nombor siri kertas undi yang digunakan dan mencatatkannya dalam Borang 13 serta salinan Borang 13 tersebut diberikan kepada ejen tempat mengundi. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN mengkaji berhubung cadangan ini. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. 176

178 BIL. INDIVIDU / (9) Mengekalkan peraturan untuk tidak menjalankan kiraan semula di pusat penjumlahan rasmi undi. (10) Meminda Peraturan 25(14) yang membenarkan Ketua Tempat Mengundi untuk membuat kiraan semula sekali sahaja. (11) SPR memastikan pihak tentera dan polis membenarkan perlantikan ejen tempat mengundi, ejen mengira undi dan pemerhati barung untuk memerhati proses pilihan raya yang dijalankan di dalam kem tentera dan IPD polis. (12) SPR meminda Peraturan 2, Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 dengan memasukkan kategori baru iaitu warganegara Malaysia yang bekerja dalam sektor swasta di luar negara bagi membolehkan mereka mengundi sebagai pengundi pos. (13) Memanjangkan tempoh kempen kepada tempoh minimum iaitu 21 hari. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Cadangan ini selaras dengan peruntukan sedia ada. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. Cadangan ini selaras dengan amalan sedia ada. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. SPR akan mengkaji keberkesanan memanjangkan suatu tempoh berkempen dengan mengambil kira pandangan semua pihak yang terlibat dengan kempen pilihan raya. 177

179 BIL. INDIVIDU / 8. Individu Encik Wong Piang Yow (1) Memastikan kebebasan SPR iaitu dengan meminda Fasal 2 dan 4 Perkara 114 Perlembagaan Persekutuan. (2) Perlantikan pegawai-pegawai SPR dan ketua tempat mengundi daripada kalangan anggota masyarakat yang tidak pernah berkhidmat dengan kerajaan atau manamana syarikat berkaitan dengan kerajaan (GLC) dan bukan dari kalangan manamana parti politik. (3) Mewujudkan Independant Comission of Enquiry (ICE) untuk menyiasat konsep malapportionment yang diamalkan oleh SPR dalam mewujudkan bahagian pilihan raya dan daftar pemilih. (4) Mengubah susun atur tempat mengundi dengan menetapkan had tinggi petak undi iaitu 12 inci yang membolehkan ejen tempat mengundi memerhati pergerakan pengundi bermula dari pengundi menerima kertas undi sehinggalah memasukkanya ke dalam peti undi. (5) Menggabungkan Borang SPR 753 dengan Borang 13 sedia ada menjadi satu borang yang dinamakan Borang 13 Penyata Pembukaan Kertas Undi dan mewujudkan ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Peruntukan sedia ada di bawah Perlembagaan Persekutuan jelas memperuntukan kebebasan pelantikan anggota SPR. SPR mengambil maklum dan sepanjang pilihan raya diadakan petugas-petugas pilihan raya dikehendaki untuk menandatangani Akuan Bersumpah di bawah seksyen 5 Akta Kesalahan Pilihan Raya SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. 178

180 BIL. INDIVIDU / 9. Individu Encik Husain bin Mahmood satu borang baru yang dikenali sebagai Borang 13 Penyata Penutupan Kertas Undi serta Ketua Tempat Mengundi hendaklah memberikan satu salinan kedua-dua borang tersebut kepada ejen tempat mengundi. (1) Pegawai awam yang hendak menjadi calon pilihan raya tidak perlu meletak jawatan tetapi perletakan jawatan berlaku secara automatik sekiranya beliau memenangi mana-mana kerusi pilihan raya tanpa hilang faedah pencen dan sebagainya. (2) Tidak mengadakan pilihan raya kecil sekiranya: (a) Jika wakil rakyat yang meninggal dan mewakili parti politik maka parti politik tersebut boleh menamakan wakil lain; (b) Jika wakil rakyat meletak jawatan sama ada calon daripada parti politik atau calon bebas maka calon yang memperoleh undi kedua terbanyak boleh ditawarkan sebagai wakil rakyat. Tawaran ini juga boleh diberikan kepada calon ketiga dan seterusnya jika calon kedua menolak atau telah meninggal dunia; (c) Jika kerusi dimenangi tanpa bertanding dan wakil rakyat meninggal dunia atau ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Cadangan ini di luar bidang kuasa SPR. Kebebasan berpersatuan adalah dijamin di bawah Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan dan mana-mana kekosongan luar jangka hendaklah diadakan suatu pilihan raya kecil sebagaimana kehendak Perkara 54 Perlembagaan Persekutuan. Mana-mana cadangan untuk tidak mengisi kekosongan luar jangka melalui suatu pilihan raya akan memerlukan pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan. 179

181 BIL. INDIVIDU / meletak jawatan makan bolehlah diadakan pilihan raya kecil. (3) Calon pilihan raya yang tidak mendapat undi seperti yang ditentukan oleh peraturan hanya hilang sebahagian daripada deposit pilihan raya. (4) Mengadakan pilihan raya umum selama 6 tahun sekali untuk memberi peluang kepada kerajaan memberi tumpuan kepada pembangunan dan ekonomi negara untuk meningkatkan kualiti hidup rakyat. (5) Tempoh berkempen dalam lingkungan 14 hari hingga 21 hari untuk memberi peluang kepada calon untuk mendekati para pengundi. (6) Calon yang kalah dalam pilihan raya parlimen tidak boleh dilantik menjadi senator sehingga tempoh pilihan raya umum yang akan datang. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. Cadangan ini di luar bidang kuasa SPR. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. Cadangan ini di luar bidang kuasa SPR. 180

182 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI JUMAAT, 13 JANUARI 2012 DI JOHOR BAHRU, JOHOR JAWATANKUASA KECIL MENGKAJI PROSES PILIHAN RAYA BIL. INDIVIDU / 1. Individu Encik Makmur bin Saad 2. Centre for Independent Journalism Puan Masjaliza (1) Tempoh bertenang selama 2 hari untuk memberi peluang kepada pengundi membuat pilihan dengan sebaiknya (2) Pengundi luar negara tidak dibenarkan untuk mengundi (3) Tempoh kempen tidak kurang daripada 21 hari. (1) Liputan media yang bebas dan adil semasa pilihan raya Legal framework Fair access ini editorial content and political advertisements ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR memaklumkan bahawa cadangan ini perlu dikaji bagi melihat keberkesanan pelaksanaannya. Mana-mana rakyat Malaysia yang berada di luar atau dalam negara yang layak dibawah Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan berhak untuk mengundi, apa yang berbeza adalah cara mengundi yang diperuntukkan. SPR akan mengkaji keberkesanan memanjangkan suatu tempoh berkempen dengan mengambil kira pandangan semua pihak yang terlibat dengan kempen pilihan raya. (1) SPR mengambil maklum berhubung perkara ini namun begitu ia berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undang-undang 181

183 (2) Mengadakan program latihan untuk semua wartawan berhubung dengan isu-isu pilihan raya serta mewujudkan garis panduan untuk liputan media berhubung pilihan raya dan diperundangkan sewajarnya. (3) Tempoh kempen tidak kurang dari 6 minggu. yang berhubungan dengan akses kepada media yang bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undang-undang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undangundang itu dan SPR bersedia berunding dengan pihak berkenaan bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar mengikut undang-undang. (2) Berhubung program latihan bagi wartawan, perkara ini perlu dibincangkan dengan lebih lanjut yang turut melibatkan Kementerian / Agensi yang lain yang bertanggung jawab ke atas tata etika kewartawanan. (3) SPR akan mengkaji keberkesanan memanjangkan suatu tempoh berkempen dengan mengambil kira pandangan 182

184 semua pihak yang terlibat dengan kempen pilihan raya. 3. Individu Encik Nor Izhar bin Hamzah Encik Mohamd Aris YBhg. Datuk Masri Borhan (1) Tempoh bertenang selama 2 hari untuk memberi peluang kepada pengundi membuat pilihan dengan sebaiknya (2) Pengundi luar negara tidak dibenarkan untuk mengundi SPR memaklumkan bahawa cadangan ini perlu dikaji bagi melihat keberkesanan pelaksanaannya. Mana-mana rakyat Malaysia yang berada di luar atau dalam negara yang layak dibawah Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan berhak untuk mengundi, apa yang berbeza adalah cara mengundi yang diperuntukkan. (3) Tempoh kempen tidak melebihi 21 hari. SPR akan mengkaji keberkesanan memanjangkan suatu tempoh berkempen dengan mengambil kira pandangan semua pihak yang terlibat dengan kempen pilihan raya. (4) SPR hanya menangguhkan pengesahan pendaftaran bagi pemilih yang dibantah sahaja tanpa perlu menangguhkan keseluruhan kawasan pendaftaran parlimen. SPR mengambil maklum cadangan ini dan akan mengkaji cadangan ini. 183

185 (5) Bagi suatu pilihan raya hanya parti politik yang bertanding sahaja berhak turut serta dalam hal-hal yang berkaitan dengan pilihan raya seperti pemasangan posterposter pilihan raya. SPR mengambil maklum cadangan ini dan akan mengkaji cadangan ini. 184

186 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI KHAMIS, 12 JANUARI 2012 DI JOHOR BHARU, JOHOR JAWATANKUASA KECIL MENAMBAH BAIK DAFTAR PEMILIH BIL. INDIVIDU / 1. Institute For Democracy and Economic Affairs (IDEAS) 2. Majlis Profesor Negara, Kementerian Pengajian Tinggi (Profesor Dr.Mansor Mohd Noor) (1) Menurunkan umur layak mengundi kepada 18 tahun (1) Melaksanakan pendaftaran pengundi secara automatik. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN Penurunan umur kelayakan sebagai pemilih daripada 21 tahun kepada 18 tahun melibatkan pindaan Perkara 119 (1) Perlembagaan Persekutuan dan akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. 3. Individu Encik Abdul Hamid bin Yeop Zainuddin (1) Mengkaji pengundi hantu berdasarkan kepada keputusan pilihan raya yang lepas dan menguatkuasakan Seksyen 3(1)(h) Penentuan kawasan pendaftaran seseorang pemilih adalah berdasarkan alamat mastautin 185

187 BIL. INDIVIDU / dan Seksyen 6 (2) Akta Kesalahan Pilihan Raya ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN pemilih seperti dalam pangkalan data Jabatan Pendaftaran Negara. Sebelum nama pemilih diperakukan untuk masuk ke suatu kawasan pendaftaran, SPR akan memproses permohonan tersebut berdasarkan kepada peruntukan undang-undang sedia ada termasuklah mempamerkan senarai nama tersebut di kawasan pendaftaran yang berkenaan. Oleh yang demikian, isu pengundi hantu yang mana terdapatnya pengundi luar yang datang untuk mengundi di kawasan pendaftaran merupakan satu dakwaan sematamata. Seksyen 9A Akta Pilihan Raya 1958 yang mengatakan bahawa daftar pemilih yang diperakui semula hendaklah disifatkan sebagai muktamad dan mengikat dan tidak boleh dipersoalkan atau dirayu terhadapnya di, atau dikaji semula, dibatalkan atau diketepikan oleh, mana-mana mahkamah. 186

188 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN (2) Mengadakan kempen pendaftaran pemilih. SPR melalui Akademi Pilihan Raya sentiasa menjalankan kempen pendaftaran pemilih melalui program-program pendidikan pengundi yang diadakan di jabatan-jabatan kerajaan, institusi pengajian tinggi, sekolah dan badan pertubuhan bukan kerajaan. 4. Pemuda DAP (DAPSY) Negeri Johor (3) SPR tidak menjalankan fungsi pendaftaran pemilih tetapi dilakukan oleh JPN. (1) Memperbaiki SPR khususnya dari aspek daftar pemilih. Fungsi mendaftarkan pemilih adalah fungsi utama SPR dibawah Perlembagaan Persekutuan dan tidak boleh diwakilkan kepada Jabatan Pendaftaran Negara. SPR sentiasa mematuhi berusaha untuk memastikan Daftar Pemilih SPR kemas kini berlandaskan kepada peraturan yang ditetapkan. 5. MP Bakri (1) Daftar pemilih perlulah mengandungi maklumat alamat penuh, kaum dan agama pemilih. 6. Parti PKR Negeri Johor (1) SPR meminda Peraturan 2, Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 dengan memasukkan kategori baru iaitu warganegara Malaysia yang bekerja dalam sektor swasta di luar negara bagi membolehkan mereka mengundi sebagai pengundi pos. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. 187

189 BIL. INDIVIDU / 7. Individu Encik Husain bin Mahmood (1) Pendaftaran pemilih dilaksanakan apabila mencapai umur 20 tahun walau bagaimanapun hanya layak mengundi apabila mencapai umur 21 tahun. Cadangan ini adalah bertujuan untuk memberi tempoh waktu yang cukup kepada SPR untuk memproses sesuatu permohonan bagi memastikan pemilih yang telah berdaftar boleh mengundi pada hari pengundiaan. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. 188

190 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI JUMAAT, 13 JANUARI 2012 DI JOHOR BAHRU, JOHOR JAWATANKUASA KECIL MENAMBAH BAIK DAFTAR PEMILIH BIL. INDIVIDU / 1. National Institute For Democracy and Electoral Integrity (NIEI) (1) Daftar pemilih perlu juga boleh diakses secara mudah seperti internet selain daripada di tempat-tempat awam untuk memudahkan urusan semakan oleh pengundi. (2) Penyelarasan maklumat pemilih dalam daftar pemilih SPR dengan maklumat warganegara dalam pangkalan data Jabatan Pendaftaran Negara. ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN SPR menyediakan kemudahan semakan permohonan pendaftaran pemilih baru atau tukar alamat dan semakan nama pemilih yang telah disahkan di laman web SPR iaitu Di samping itu, SPR juga menyediakan kemudahan semakan kepada bakal pemilih/pemilih yang telah mengemukakan permohonan pendaftaran baru atau pendaftaran tukar alamat semasa tempoh pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan diadakan juga melalui laman web SPR. Dalam menjalankan urusan pendaftaran pemilih khususnya ketika memproses permohonan pendaftaran, SPR menggunakan kemudahan semakan maklumat warganegara ALiS yang dibekalkan oleh Jabatan Pendaftaran Negara (JPN) untuk menyemak status 189

191 warganegara dan maklumat peribadi warganegara. Kemudahan ini untuk memastikan setiap maklumat warganegara yang disimpan dalam pangkalan data SPR adalah selaras dengan data warganegara yang disimpan dalam pangkalan data JPN. 2. Individu Encik Makmur bin Saad (3) SPR menjalankan kempen pendaftaran pemilih khususnya di kalangan warga muda. (4) SPR menambah saluran pendaftaran dengan melantik lebih ramai Penolong Pendaftar Pemilih di institusi seperti sekolah, institusi agama atau manamana kaunter jabatan kerajaan. (5) Mempertingkatkan keberkesanan program pendidikan pengundi dengan mengadakan kerjasama bersama pemimpin tempatan melalui media massa. (1) Umur mengundi dinaikkan kepada 25 tahun SPR melalui Akademi Pilihan Raya sentiasa menjalankan kempen pendaftaran pemilih melalui program-program pendidikan pengundi yang diadakan di jabatanjabatan kerajaan, institusi pengajian tinggi, sekolah dan badan pertubuhan bukan kerajaan. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. Sebarang 190

192 cadangan untuk meminda umur kelayakan sebagai pemilih melibatkan pindaan Perkara 119 (1) Perlembagaan Persekutuan dan akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. (2) Pengundi luar negara tidak dibenarkan untuk mengundi (3) Mengekalkan sistem pendaftaran pemilih sedia ada kerana pendaftaran automatik didapati tidak berkesan kerana kebanyakkan pengundi tidak menukar alamat pada MyKad kepada alamat tempat tinggal dan seterusnya pertambahan bilangan pengundi tidak menyumbang kepada kenaikan peratusan keluar mengundi. (4) Menaikkan fi bantahan RM10.00 kepada RM bagi mengelakkan bantahan Pada masa sekarang, Peraturan 2 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 menetapkan hanya penjawat awam dan pasangan yang bertugas di luar negara serta pelajar sepenuh masa yang melanjutkan pelajaran di luar negara dibenarkan untuk mendaftar sebagai PTH dan seterusnya dibenarkan untuk mengundi sebagai pengundi pos di bawah Peraturan 3 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pengundian Pos) Peraturan 12, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 mengehendakki pemohon untuk mengemukakan permohonan melalui Boran A untuk permohonan pendaftaran baru atau permohonan tukar alamat pusat mengundi. Pada masa sekarang SPR masih mengekalkan fi bantahan RM10 dan 191

193 3. Individu Encik Nor Izhar bin Hamzah Encik Mohamad bin Aris YBhg. Datuk Masri Borhan tidak dilakukan sewenang-wenangnya. (1) Menaikkan fi bantahan RM10.00 kepada RM bagi mengelakkan bantahan tidak dilakukan sewenang-wenangnya. (2) Pengundi luar negara tidak dibenarkan untuk mengundi belum berhasrat untuk menaikkan fi tersebut. SPR mengambil maklum cadangan ini dan akan mengkaji cadangan ini. Pada masa sekarang SPR masih mengekalkan fi bantahan RM10 dan belum berhasrat untuk menaikkan fi tersebut. SPR mengambil maklum cadangan ini dan akan mengkaji cadangan ini. Pada masa sekarang, Peraturan 2 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 menetapkan hanya penjawat awam dan pasangan yang bertugas di luar negara serta pelajar sepenuh masa yang melanjutkan pelajaran di luar negara dibenarkan untuk mendaftar sebagai PTH dan seterusnya dibenarkan untuk mengundi sebagai pengundi pos di bawah Peraturan 3 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pengundian Pos) Mana-mana rakyat Malaysia yang berada di luar atau dalam negara yang layak dibawah Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan berhak untuk mengundi, apa yang berbeza adalah cara mengundi yang 192

194 diperuntukkan. (3) Mengekalkan sistem pendaftaran pemilih sedia ada kerana pendaftaran automatik didapati tidak berkesan kerana kebanyakkan pengundi tidak menukar alamat pada MyKad kepada alamat tempat tinggal dan seterusnya pertambahan bilangan pengundi tidak menyumbang kepada kenaikan peratusan keluar mengundi. (4) Umur mengundi dinaikkan kepada 25 tahun (5) Mengekalkan paparan alamat pengundi dalam daftar pemilih (nombor rumah) tanpa perlu memaparkan alamat penuh pengundi bagi tujuan privasi pengundi. (6) SPR hanya menangguhkan pengesahan pendaftaran bagi pemilih yang dibantah sahaja tanpa perlu menangguhkan keseluruhan kawasan pendaftaran parlimen. Peraturan 12, Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 mengehendakki pemohon untuk mengemukakan permohonan melalui Boran A untuk permohonan pendaftaran baru atau permohonan tukar alamat pusat mengundi. Sebarang cadangan untuk meminda umur kelayakan sebagai pemilih melibatkan pindaan Perkara 119 (1) Perlembagaan Persekutuan dan akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. SPR mengambil maklum perkara ini dan masih belum bercadang untuk meminda format paparan buku daftar pemilih sedia ada. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. 193

195 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI KHAMIS, 12 JANUARI 2012 DI JOHOR BHARU (JAWATANKUASA KECIL MENGKAJI SISTEM ALTERNATIF PILIHAN RAYA) BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 1. Institute for Democracy and (1) SPR diletakkan di bawah Parlimen; Cadangan ini merupakan suatu Economic Affairs(IDEAS) perkara dasar yang memerlukan suatu kajian terperinci dan menyeluruh. i. Cadangan ini tidak termasuk dalam komponen/kategori Jawatankuasa Kecil Mengkaji Sistem Alternatif Pilihan Raya. 194

196 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 2. Profesor Dr. Mansor Mohd (1) Wujudkan Caretaker Government i. Cadangan ini tidak termasuk Noor. dalam komponen/kategori (University Kebangsaan Malaysia) Jawatankuasa Kecil Mengkaji Sistem Alternatif Pilihan Raya. ii. Cadangan untuk melantik kerajaan sementara selepas pembubaran Parlimen/DUN perlu dikaji selaras dengan semangat Perlembangan Persekutuan. Bagi cadangan ini perlu diadakan peruntukan khusus dalam Perlembagaan Persekutuan bagi melantik orang/badan/pihak berkuasa serta kuasa yang perlu ada bagi seseorang/badan/pihak berkuasa untuk bertindak sebagai kerajaan sementara sehingga suatu kerajaan baru ditubuhkan dengan sahnya. Perkara ini adalah perlu contohnya kuasa menasihat Yang di-pertuan Agong jika berlaku darurat sepanjang tempoh Parlimen dibubarkan. 195

197 BIL. INDIVIDU / 3. Pemuda DAP (DAPSY) (1) Parti Politik perlu didaftar dan Negeri Johor diletakkan di bawah pengawasan SPR bukan di bawah ROS ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN i. Peruntukan Undang-Undang sekarang tidak memberi kuasa kepada SPR untuk menjalankan fungsi medaftarkan Parti Politik. Kuasa tersebut diberikan kepada Jabatan Pendaftar Pertubuhan. ii. Walau bagaimanapun cadangan ini perlu dikaji berhubung dengan implikasi Undang-Undang Kewangan dan Sumber Manusia. 4. Tan Sri Abdul Kadir Sheikh Fadhil. (Angkatan Amanah) (1) Perlu mewujudkan Caretaker Government dari kalangan Hakim Mahkamah Tinggi 6 bulan sebelum pilihan raya. i. Cadangan ini tidak termasuk dalam komponen/kategori Jawatankuasa Kecil Mengkaji Sistem Alternatif Pilihan Raya. ii. Cadangan untuk melantik kerajaan sementara selepas pembubaran Parlimen/DUN perlu dikaji selaras dengan semangat Perlembangan Persekutuan. Bagi cadangan ini perlu diadakan peruntukan khusus dalam Perlembagaan Persekutuan bagi melantik orang/badan/pihak berkuasa 196

198 BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN serta kuasa yang perlu ada bagi seseorang/badan/pihak berkuasa untuk bertindak sebagai kerajaan sementara sehingga suatu kerajaan baru ditubuhkan dengan sahnya. Perkara ini adalah perlu contohnya kuasa menasihat Yang di-pertuan Agong jika berlaku darurat sepanjang tempoh Parlimen dibubarkan. 197

199 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA PADA HARI KHAMIS, 13 JANUARI 2012 DI JOHOR BHARU (JAWATANKUASA KECIL MENGKAJI SISTEM ALTERNATIF PILIHAN RAYA) BIL. INDIVIDU / ULASAN / TINDAKAN KEMENTERIAN 1. National Institute for (1) SPR diletakkan di bawah Parlimen; Cadangan ini merupakan suatu Democracy and Electoral Integrity(NIEI) perkara dasar yang memerlukan suatu kajian terperinci dan menyeluruh. ii. Cadangan ini tidak termasuk dalam komponen/kategori Jawatankuasa Kecil Mengkaji Sistem Alternatif Pilihan Raya. 198

200 ISU ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM PENDENGARAN AWAM DI JOHOR BHARU UNTUK JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG PENAMBAHBAIKAN SISTEM PILIHAN RAYA (JAWATANKUASA KECIL MEMPERKUKUHKAN SURUHANJAYA PILIHAN RAYA) BIL TARIKH INDIVIDU/ PERKARA/CADANGAN ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Januari 2012 (Khamis) Januari 2012 (Khamis) Institute for Democracy and Economic Affairs (IDEAS) - Prof James Chin - Encik Wan Saiful bin Wan Jan Individu - Encik Abdul Hamid bin Yeop Zainudin SPR perlu dijadikan satu badan bebas seperti SUHAKAM dan perlu diletakkan di bawah Parlimen. SPR disaran supaya menjadikan Akademi Pilihan Raya (APR) sebagai tapak dan landasan yang kukuh bagi melancarkan segala bentuk program seperti pendidikan berkaitan Pilihan Raya, SPR dan sistem-sistem yang dibangunkan. SPR merupakan suatu badan bebas yang ditubuhkan di bawah Perkara 114 (1) Perlembagaan Persekutuan. SPR boleh mendapatkan bantuan semua pihak berkuasa awam untuk menjalankan fungsinya. Perkara ini diperuntukkan di bawah Perkara 115 Perlembagaan Persekutuan. SPR melalui Akademi Pilihan Raya (APR) mempunyai peranan yang penting dalam memberikan segala bentuk kesedaran dan telah melaksanakan pelbagai promosi melalui media program-program dan publisiti berkaitan Pilihan Raya terutamanya kesedaran mengundi kepada orang ramai. 199

201 BIL TARIKH INDIVIDU/ PERKARA/CADANGAN ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Disember 2011 (Khamis) Januari 2012 (Khamis) Individu - YB. Dato Teng Chang Khim PKR Negeri Johor - Encik Choong Shiau Yoon - Encik Syed Hamid bin Ali\Encik Liew Voon Chew - Encik Saadon bin Abdullah SPR perlu dijadikan satu badan bebas dan tidak menyebelahi mana-mana pihak. Satu mekanisma baru perlu dibentuk untuk melantik Ahli SPR. SPR melalui keanggotaannya tidak seharusnya dilantik hanya dikalangan bekas pegawai kerajaan dan pegawai dari syarikat kerjasama kerajaan (GLC). Ahli SPR perlu juga dilantik di kalangan orang awam untuk berfungsi secara adil dan saksama. SPR merupakan suatu badan bebas yang ditubuhkan di bawah Perkara 114 (1) Perlembagaan Persekutuan. Keanggotaan SPR dilantik oleh Yang di-pertuan Agong selepas berunding dengan Majlis Raja-Raja, dan hendaklah terdiri daripada seorang pengerusi, seorang timbalan pengerusi dan lima orang anggota yang lain. Cadangan agar satu mekanisma baru dibentuk untuk melantik Ahli SPR perlu diteliti memandangkan perkara ini sudah tertakluk di dalam Perlembagaan Persekutuan seperti di atas. SPR merupakan suatu badan bebas yang ditubuhkan di bawah Perkara 114 (1) Perlembagaan Persekutuan. Keanggotaan SPR dilantik oleh Yang di-pertuan Agong selepas berunding dengan Majlis Raja-Raja, dan hendaklah terdiri daripada seorang pengerusi, seorang timbalan pengerusi dan lima orang anggota yang lain. Cadangan untuk melantik 200

202 BIL TARIKH INDIVIDU/ PERKARA/CADANGAN ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL keanggotaan SPR yang terdiri di kalangan orang awam perlu diteliti selaras dengan Perkara 114(2) Perlembagaan Persekutuan di mana menyatakan bahawa untuk melantik anggota SPR, Yang di-pertuan Agong hendaklah mengambil perhatian tentang peri mustahaknya suatu Suruhanjaya Pilihan Raya yang mendapat kepercayaan awam Januari 2012 (Khamis) PKR Negeri Johor - Encik Choong Shiau Yoon - Encik Syed Hamid bin Ali\Encik Liew Voon Chew - Encik Saadon bin Abdullah SPR perlu melantik Pegawai Pengurus dan Ketua Tempat Mengundi dari kalangan orang awam yang tidak mempunyai sebarang penglibatan dengan kerajaan untuk memastikan agar pegawai tersebut bertindak secara adil dan saksama. SPR akan melihat berhubung cadangan keberkesanan ini terutamanya dari segi aspek kawalan dan keberkesanan pelaksanaannya. 12 Januari 2012 (Khamis) Individu - Encik Wong Piang Yow Pegawai Pengurus dan Ketua Tempat Mengundi perlu dilantik di kalangan orang awam untuk mengelakkan berlakunya SPR akan melihat berhubung cadangan keberkesanan ini terutamanya dari segi aspek kawalan dan keberkesanan pelaksanaannya. 201

203 BIL TARIKH INDIVIDU/ PERKARA/CADANGAN ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Januari 2012 (Khamis) Individu - Encik Husain Bin Mahmood sikap menyebelahi kepada sesuatu parti politik yang berkenaan. SPR perlu mengenal pasti dan memilih orang awam yang dilantik dan memberikan latihan agar bersedia untuk menghadapi Pilihan Raya Umum ke-13. SPR perlu memperkasakan Bahagian Penyelidikan dalam organisasinya untuk mengenal pasti dan mencadangkan langkah penyelesaian terhadap isu-isu mengenai Pilihan Raya yang berbangkit pada masa hadapan. Sebagai contoh SPR perlu diberi galakan dan kemudahan kewangan untuk menjalin hubungan penyelidikan secara giat dengan IPTA dan IPTS kearah berkongsi kepakaran dengan penyelidik mengenai politik dan sistem Pilihan Raya. Bahagian Penyelidikan SPR telah melaksanakan tugasnya dan akan sentiasa membuat kajian terhadap aspek-aspek yang perlu ditambah baik terutamanya mengenai isuisu Pilihan Raya. Berhubung cadangan agar Jalinan kerjasama mengenai penyelidikan dan berkongsi kepakaran dengan IPTA dan IPTS akan diteliti sekiranya terdapat keperluan untuk tujuan tersebut. 202

204 BIL TARIKH INDIVIDU/ PERKARA/CADANGAN ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Januari 2012 (Jumaat) Institut Nasional Integriti Demokrasi dan Pilihan Eraya (NIEI) - Encik K. Shan - Encik Amin Syah bin Iskandar - Puan Ili Farhana binti Norhayat Merdeka Center - Encik Tan Seng Keat SPR perlu membenarkan orang awam untuk terlibat dalam proses Pilihan Raya. Pertubuhan masyarakat setempat dan Pertubuhan Bukan Kerajaan (NGO) harus dibenarkan untuk menyertai aktiviti-aktiviti pilhan raya dengan kriteria pemilihan yang minimum. SPR akan melihat berhubung akan kesesuaian cadangan ini terutama dari aspek-aspek yang sesuai untuk penglibatan orang awam. SPR akan meneliti ruang sedia ada bagi membolehkan kerjasama dengan Pertubuhan Bukan Kerajaan (NGO) sekiranya bersesuaian dan menepati peraturan yang sedia ada. 203

205

206 ISU-ISU YANG DIBANGKITKAN DALAM SESI PENDENGARAN AWAM JAWATANKUASA PILIHAN KHAS BERHUBUNG DENGAN PENAMBAHBAIKAN PROSES PILIHAN RAYA KUALA LUMPUR 11 & 12 NOVEMBER 2011 KOTA KINABALU, SABAH 25 & 26 NOVEMBER 2011 SURUHANJAYA PILIHAN RAYA TELAH DIBENTANGKAN DI DALAM LAPORAN JAWATANKUASA DR. 3 TAHUN 2011

207

208 Isu Isu Yang Dibangkitkan Dalam Pendengaran Awam Dan Mesyuarat Jawatankuasa Pilihan Khas Berhubung Penambahbaikan Sistem Pilihan Raya Perkara-perkara utama yang telah dibangkitkan dalam mesyuarat dan pendengaran awam yang telah diadakan adalah seperti berikut: Jawatankuasa Kecil Meneliti Undang-undang dan Peraturan Berkaitan Dengan Pilihan Raya Malaysia BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Encik Badrul Hisham bin Badrudin [Majlis Belia Selangor] 2. Datuk Ei Kim Hock [Parti MCA] 3. Encik Dhinesh Thinakaran [Pergerakan Putera Parti MIC Negeri Selangor] Penggunaan dakwat kekal (Indelible ink) Kegunaan ink pengesahan semasa mengundi. Berhubung dengan penggunaan dakwat pengesahan, kedudukan ataupun MCA berkecuali dalam perkara ini. Pertama - Penggunaan dakwat kekal (indelible ink). Yang Berhormat-Yang Berhormat sekalian, isu phantom voters sering diperkatakan apabila topik pilihan raya dibincang. Untuk menamatkan segala kemusykilan dan spekulasi serta memberikan keyakinan kepada rakyat, Pergerakan Bagi maksud penggunaan dakwat kekal (indelible ink) dalam proses pengundian bagi mengelakkan tuduhan manamana orang dalam pilihan raya yang sama mengundi lebih daripada sekali SPR memaklumkan bahawa pindaan hanya perlu dibuat kepada peraturan berhubung dengan pilihan raya sahaja tanpa perlu meminda Perlembagaan Persekutuan. SPR memaklumkan bahawa apa-apa syor untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan cara pengundian akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. Dalam mesyuarat ini, Jawatankuasa memohon PUU SPR untuk mendapatkan draf cadangan pindaan kepada Peraturan-Peraturan Pilihanraya (Penjalanan Pilihanraya) 1981 daripada Jabatan Peguam Negara secepat mungkin. 207

209 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Putera MIC Selangor ingin mencadangkan penggunaan dakwat kekal dalam pilihan raya sebagai satu langkah mereformasikan proses pilihan raya. Kami berpendapat langkah sedemikian akan mendemonstrasikan aspirasi kerajaan untuk memastikan ketelusan pilihan raya dan sekali gus mengatasi isu pengundi hantu YBhg. Datuk S. Ambiga Setuju penggunaan dakwat kekal. 5. Dr. Ng Kwee Boon Aside from that, we think that there is need for more transparent way of voting and the indelible ink sound to us, doctors, as a good way. 6. Encik Lim Chee Wee [Majlis Peguam Malaysia] If you are going to amend the Federal Constitution to include provision for indelible ink, what else you need to include in there? You must also take entire Elections Offences Act and all its regulations and put inside the Federal Constitution. So, I really strongly take the view that there is no need to make the amendment 208

210 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL YB. Datuk Seri Panglima Yong Teck Lee [Parti Maju Sabah (SAPP)] Last daripada saya ini ialah pasal indelible ink. Kalau ini boleh dilaksanakan di Sabah Indelible ink ada banyak jenis. Saya rasa kalau ada indelible ink ada dibuat, at least pengundi hantu dia mengundi satu kalilah, tidak boleh dua kali atau lima kali. Kalaupun ada itu orang yang pengundi hantu ataupun pengundi yang sah dia mungkin dalam poket dia ada lima IC, gambar dia tapi nama lain, bukan? Jadi kalau pakai ink, dia tipu satu kalilah. Kalau tidak pakai ink, dia boleh tipu banyak kali. Betul, bukan? That s why we have the ink 8. Encik Taufick bin Hj. Ruschi [Parti Keadilan Rakyat Sabah] Kemudian undang-undang Malaysia, Akta 19, Akta Pilihan Raya Perjalanan iaitu mengenai dengan sistem mengundi kita, kertas-kertas undi diedarkan itu saya sangat bersetuju supaya SPR atau Kerajaan Malaysia pada hari ini menguatkuasakan sertamerta penggunaan dakwat. 9. YBhg. Datuk Sebab itu UPKO menyokong 209

211 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Wilfred Tangau [Parti UPKO] supaya penggunaan dakwat itu digunakan dan asas kita ialah biometrik itu okey. Kita tidak tahu sama ada government sudah bersedia untuk menggunakan biometrik tetapi biometrik ini menggunakan apa nama, tenaga elektrik. Jadi, di tempat-tempat yang bermasalah eletrik, terutama sekali di Sabah yang selalu ada blackout, ini satu masalah. So, kita menyokong penggunaan dakwat untuk mengelakkan pengundipengundi daripada mengundi dua kali ya. 10. Dr. Jack Bosi [DAP Sabah] Jadi like wise in Sabah saya rasa it will give credence and confidents kepada rakyat dalam proses election ini if the ink is been use. So the use of the ink will detect any person definitely who will vote twice. 11. YBhg. Datuk Teo Chee Kang [Parti LDP] Ketiganya Tuan Pengerusi, ahli-ahli panel yang dihormati sekalian ialah mengenai indelible ink iaitu dakwat yang dikatakan kekal tetapi bukanlah kekal selamalamanya, mungkin hanya 210

212 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL untuk beberapa hari. Pihak LDP menyokong penggunaan indelible ink ini berpandu kepada prinsip yang saya katakan pada permulaan penghujahan saya di mana proses pilihan raya ini perlulah bukan sahaja dikendalikan dengan secara adil, saksama dan transparensi, tetapi perlulah dilihat sebagai satu proses yang adil, saksama dan transparensi kepada semua pihak. Jadi, berpandu kepada prinsip itulah pihak LDP menyokong penggunaan indelible ink ini. Sebelum ini saya rasa ada juga kekhuatiran bahawa untuk mengimplementasikan indelible ink ini, ada kemungkinan bahawa ada keperluan untuk meminda peruntukan-peruntukan di Perlembagaan Persekutuan. Akan tetapi bagi pendapat saya, saya rasa ia boleh dilakukan. Cuma melalui pindaan akta-akta yang tertentu dan juga peraturanperaturan yang tertentu sahaja. Jadi on this issue, LDP fully support the use of indelible ink. 211

213 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL 12. Encik Raunis Kandoi [Pertubuhan Kelahiran Murut Peribumi Sabah (BORNEO)] BORNEO bersetuju penggunaan dakwat kekal atau indelible ink ini. Ini akan dapat membanteras dua kali atau double voting Encik Mohd. Aminuddin bin Aling [Parti PAS Sabah] 14. Datuk Verus Aman Sham 15. Encik Marsidi Katong [PERKEMAS] 16. Encik Jurin Gunasalam PAS Sabah meminta Suruhanjaya Pilihan Raya mengguna pakai penggunaan dakwat kekal dalam proses perjalanan Pilihan Raya Ke-13 dengan syarat sama ada meletakkan kelingking jari iaitu satu buku ada ruas, satu ruas jari ini nampak ruas ataupun ibu jari mestilah diletakkan di situ dakwat kekal. Itu permintaan daripada PAS Sabah untuk pilihan raya yang ke-13 ini Mencadangkan penggunaan dakwat kekal dalam pillih raya. Tidak bersetuju dengan penggunaan dakwat kekal. Bersetuju dengan penggunaan dakwat kekal berbanding biometrik atas sebab lebih praktikal. 212

214 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL 17. Encik Ronnie Rusikan [Pergerakan Pemuda Parti Bersatu Sabah (PBS)] Setuju penggunaan dakwat kekal Encik Badrul Hisham bin Badrudin [Majlis Belia Selangor] 2. Datuk Ei Kim Hock [Ahli Jawatankuasa Tertinggi Pusat, MCA] Pengundian Luar Negara (Oversea Voting) [Pengundi Tidak Hadir Luar Negara] Mengundi di luar negara. Bukan dari kategori pengundi pos. Soalan saya, bagaimanakah SPR akan memantau seseorang itu tidak memiliki dwi kewarganegaraan ataupun status penduduk tetap jika ianya akan dilaksanakan; Pengundian daripada luar negara itu tidak harus dibenarkan. Kami memandang serius perkara ini kerana yang pertama, mereka yang duduk di luar negara ini adalah ketinggalan zaman ataupun tidak dapat terus berdamping dan mengenali tentang kejadian seharian di negara kita, dan kebanyakan daripada mereka ini harus mendapat serba sedikit pengetahuan mengenai dengan negara kita hanya melalui saluran-saluran SPR memaklumkan bahawa pengundi tidak hadir luar negara yang ditetapkan dalam undang-undang sedia ada adalah kakitangan awam yang berkhidmat di luar negara dan pasangan serta pelajar sepenuh masa di luar negara dan pasangan. SPR akan mengkaji untuk meluaskan kategori pengundi tidak hadir luar negara kepada semua warganegara Malaysia yang layak. SPR memaklumkan bahawa apa-apa syor untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pengundi tidak hadir luar negara akan melibatkan pindaan kepada undangundang yang berkaitan. Jawatankuasa memutuskan supaya kategori pengundi pos diluar Negara dibuka pada semua pemastautin yang layak mengundi di luar Negara. Ini bermakna Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pengundian Pos) 2003 di pinda dengan memasukkan suatu peruntukan 3(1)(g) dalam yang menyatakan bahawa pemastautin warganegara Malaysia yang layak mengundi adalah dibenarkan untuk mengundi secara pos di luar Negara. Bagi tujuan tersebut, Jawatankuasa juga berpendapat bahawa terdapat keperluan untuk mengadakan peruntukan berkenaan Akuan Berkanun (Statutory Declaration) bahawa pengundi tersebut berniat mengundi di luar Negara di konsulat Malaysia. Jawatankuasa juga berpendapat bahawa SPR perlu mengadakan suatu peraturan berkenaan 213

215 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL tertentu, sama ada yang rasmi ataupun tidak rasmi dan kebiasaannya kami berpandangan bahawa maklumat yang mereka perolehi itu adalah maklumat yang kami kira tidak melambangkan ataupun membayangkan keadaan sebenar, dan kedudukan sebenar negara kita. pengudian pos bagi warganegara Malaysia di luar Negara. 3. Dr. Venkates Rao [Ahli, Putera MIC Selangor] Pengundian untuk rakyat Malaysia yang menetap di luar negara di mana buat masa ini tidak ada kemudahan yang disediakan oleh pihak SPR dan juga pihak kedutaan Malaysia ataupun pihak konsulat bagi kami pelajar ataupun rakyat Malaysia yang menetap di sana. Oleh itu saya menyeru kepada pihak SPR dan juga pihak Kerajaan untuk menyediakan kemudahan bagi mengundi bagi pihak pelajar dan juga rakyat yang menetap di luar negara. 214

216 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Tan Sri Ramon Navaratnam [The Association for the Promotion of Human Rights] Overseas voted Sir become sensitive point. We got nearly one million Malaysians and they all professional and mostly highly educated, to denied them to vote as Malaysian citizens is really dilation of duty and I think we owe to them and they owe to us to have the privileges to vote as citizens. 5. YB Puan Janice Lee Ying Ha [DAPSY] Setiap warga Malaysia mempunyai hak untuk memilih wakil-wakil mereka termasuk juga wakil yang sedang bekerja atau belajar di luar negeri. Jadi sistem yang sedia ada sekarang tidak memberi peluang kepada beratus-ratus ribu rakyat Malaysia yang berada di luar negeri untuk menunaikan hak mereka. Oleh itu, kita mencadangkan supaya mereka diberikan kelayakan untuk mendaftar sebagai pengundi tidak hadir dan seterusnya membuang undi mereka melalui pengundian pos atau kalau ada cadangan lain. Ini akan memastikan disenfranchisement ataupun 215

217 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL pencabulan hak pengundi tidak berlaku kepada ratusan ribu rakyat Malaysia yang tinggal dan bekerja di negaranegara lain. 6. Dr. Shawn Tan Membangkitkan proses pendaftaran pelajar untuk mengundi di luar negara 7. Dr. Ng Kwee Boon I mean as warganegara, in fact Malaysia has got many citizen working or studying overseas providing good quality services for others people, a lost to our country, who obviously should have a say in who runs the country in the future, and I think a postal vote which is practiced by many others countries should be allowed. The mechanism should not be that difficult. The legal aspect certainly is something that can be easy in and out YBhg. Datuk Wilfred Madius Tangau [Parti UPKO] Pihak SPR bertanggungjawab untuk menyediakan kemudahan-kemudahan dan logistik bagi mereka untuk mengundi. Terutama sekali bagi mereka yang berada di luar negara. Jadi, seperti mana dalam peraturan SPR di 216

218 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL mana pengundi-pengundi kaki tangan kerajaan yang bertugas di kedutaankedutaan dan sebagainya diberi tempat-tempat untuk mengundi, kemudahan untuk mengundi, tidak ada sebab kenapa pengundi-pengundi yang lain itu tidak dapat mengundi di tempat-tempat sama ada di kedutaankedutaan dan sebagainya. Itu pendirian kita. 9. YBhg. Datuk Teo Chee Kang [Parti LDP] Keduanya iaitu mengenai undi warganegara yang bermastautin di luar negeri iaitu overseas voter. Memang mengikut peruntukanperuntukan di Perlembagaan Persekutuan, hak setiap warganegara ini memang termaktub bahawa sekiranya mereka mendaftar sebagai pengundi, mereka berhak mengundi di pilihan raya di Parlimen dan juga di Dewan Undangan Negeri. Akan tetapi, seseorang itu mempunyai hak mengundi tetapi dia juga berhak tidak pergi mengundi. Ini pandangan saya. Warganegara di luar negeri ini, mereka memang berhak. Ini 217

219 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL memang tidak boleh dipertikaikan. Pendirian LDP ialah bahawa mereka perlu diberi hak. Mereka perlu jika secara logistiknya tidak begitu membebankan SPR, mereka perlulah diberi hak, diberi kesempatan supaya mereka juga dapat mengundi, menunaikan tanggungjawab mereka sebagai warganegara Malaysia. Cuma yang kami khuatir ialah secara logistik mungkin adalah suatu tanggungjawab dan beban yang begitu berat dan mungkin tidak begitu praktikal untuk pihak SPR untuk menyediakan fasiliti-fasiliti mengundi ini di setiap negara di mana adanya warga Malaysia. 10. Encik Daniel John Jambun (Borneo Heritage Foundation) All Malaysian citizen have a constitution right to vote, given that overseas voters represent 1 million out of total electoral or 15, 16 million Malaysian voters. The additional cost and effort overseas postal voting is surely justified. See because I raise is because some it is been mentioned by the SPR data. It is some, a burden to let this some 218

220 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL overseas voters to vote due to expenses. It will be stated, but again expenses should not be an excuse some to counter this some constitutional right to vote. So on this some election workers some voters Encik Marsidi Katong [PERKEMAS] Tidak setuju dengan pengundian luar Negara. 12. Encik Wong Piang Yow Mencadangkan pengundian luar Negara dibenarkan di kedutaan Datuk Ei Kim Hock [Ahli Jawatankuasa Tertinggi Pusat, MCA] Pengundian dalam negara menggunakan cara undi pos Yang Berhormat Tuan Pengerusi, kami juga berpendapat bahawa sistem undi pos yang diamalkan sekarang harus dikekalkan kerana sistem ini adalah sistem yang terpakai dan juga digunapakai oleh negaranegara maju. Lagi pun sistem ini sudah menjadi satu sistem yang dikenali dan juga telah pun difasihi oleh petugas serta oleh Suruhanjaya Pilihan Raya dan saya berpendapat, dan MCA berpendapat bahawa sistem ini haruslah kita terus SPR memaklumkan bahawa pengundian pos menurut undang-undang sedia ada memang digunakan bagi pengundi tidak hadir yang berada dalam negara seperti anggota tentera, polis dan pasangannya. Apa-apa cadangan untuk memperluas kategori orang yang boleh mengundi secara pos perlu dikaji dan akan melibatkan pindaan undang-undang. 219

221 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL amalkan Dr. Wong Chin Huat 3. Encik Adris bin Taripin One reform is actually on eligibility the other one is on conduct. On eligibility we suggest that postal voting to be extended to three groups of people. Firstly, of all the military and police voters this already had been in the list; second, to all oversea voters; and thirdly, domestic voters. All Malaysian is expected to be out of their constituency on poling day and at least 250 kilometers away from the nearest closest voting center. So, we are saying people who are far away from their constancy they should be able to vote. Saya berpandangan memang benar seluruh warganegara Malaysia ini dibenarkan mengundi apabila pilihan raya. Jadi kita benarkan di manamana negeri berada di manamana negeri di Malaysia ini baik Sabah, Semenanjung atau Sarawak boleh mengundi di tempat itu dengan cara dan kaedah yang betul. Maksud 220

222 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL dia itu, dia diizinkan mengundi di tempat itu tanpa nama dia berada di sana. Biasanya nama tertinggal di negeri itu tetapi dia berada di sini. Jadi kaedah dia dengan kebenaran.ini undi terbuka. Kita beri dia undi terbuka dia boleh mengundi pada masa pengundian itu. 4. Encik Raunis Kandoi [Pertubuhan Kelahiran Murut Peribumi Sabah (BORNEO)] Ketiganya ialah undi pos. Undi pos ialah undi awal bagi anak Sabah yang bekerja di Semenanjung. Terdapat sebilangan besar rakyat Sabah 40,000 atau 60,000, satu bilangan yang agak besar bekerja di Semenanjung khususnya di Johor, Selangor dan Pulau Pinang. BORNEO berpendapat sebilangan besar daripada angka ini adalah layak dan berhak untuk membuang undi kepada caloncalon yang mereka sukai. Maka ada baiknya sekiranya SPR menyediakan suatu mekanisme kaedah yang baik agar mereka boleh mengambil langkah dalam proses mengambil bahagian dalam pilihan raya, mungkin tidak perlu balik ke Sabah atau SPR 221

223 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL menggunakan satu tong undi di sana. Biar mereka mengundi di sana dan kira di sana. Terpulanglah kepada kebijaksanaan 5. Encik Osman bin Simpo Saya hanya hendak mencadangkan satu point sahaja. Di sini saya mencadangkan supaya SPR bekerjasama dengan Parlimen Malaysia menubuhkan perwakilan negeri-negeri di mana fungsinya seakan-akan sama seperti duta-duta negara-negara asing di Malaysia ini, kerana seperti yang panel sedia maklum, ramai orang-orang negeri yang bermastautin di negeri lain seperti saya sendiri yang berasal daripada Sarawak dan bekerja dan bermastautin di negeri Sabah, malah ada beberapa orang dari negerinegeri seperti Kelantan, Johor, Selangor dan sebagainya yang turut bekerja di Sabah. Saya mencadangkan supaya diwujudkan perwakilan seperti contoh perwakilan Sarawak di Kota Kinabalu untuk memudahkan semua orang 222

224 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Sarawak yang bekerja dan bermastautin di Sarawak dibenarkan mengundi di satu tempat di Kota Kinabalu. Sama juga di Johor di mana saya rasa ramai orang-orang Sarawak yang bekerja dan bermastautin di Johor. Mereka tidak perlu balik dan hanya mengundi di Johor Baharu Encik Armizan bin Mohd Ali [Ketua Pemuda UMNO (Bahagian Papar) Yang kelima ialah mungkin pernah disebut juga but we want to reiterate tentang hak kepada Sabahan dan Sarawakian in Semenanjung Malaysia. Kalau kita bersungguh-sungguh mahu memastikan those di seberang laut boleh mengundi kerana kos dia mahu balikkah, ada hak mereka untuk mengundi, I think the same goes to Sabahan dan Sarawakian yang berada di Semenanjung Malaysia. Kita bagi peluang kepada mereka tanpa perlu balik ke Sabah untuk mengundi di kampung asal masing-masing iaitu kawasan Dewan Undangan Negeri ataupun Parlimen masingmasing 223

225 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL 7. Encik Ronnie Rusikan [Pergerakan Pemuda Parti Bersatu Sabah (PBS)] Setuju supaya undi pos diberikan kepada pengundi Sabah dan Sarawak yang berada di Semenanjung 8. Cik Lau Shu Shi Setuju supaya mereka yang berada 250km dari kawasan pengundian mereka dibenarkan mengundi secara pos Encik Loh Kong Seng [Society of the Blind] Cadangan untuk memudahkan golongan pengundi yang berstatus Orang Kelainan Upaya (OKU) Meluaskan golongan pembantu keluarga terdekat kepada pembantu yang boleh dipercayai oleh pengundi OKU penglihatan. Pertubuhan kita telah menghantar permintaan ini kepada Suruhanjaya dua kali. Namun begitu jawapan yang diterima ialah, ia memerlukan pindaan Parlimen. Dengan ini, ia akan memastikan undi yang dihasratkan oleh pengundi OKU penglihatan - yang diikuti oleh pembantu tersebutlah; dan SPR memaklumkan bahawa undang-undang yang sedia ada, khususnya subperaturan 19(7) Peraturan-peraturan Pilihan Raya (Perjalanan Pilihan Raya) 1981 membenarkan saudara terdekat sahaja iaitu bapa, ibu, abang atau adik lelaki, kakak atau adik perempuan, isteri, suami, anak lelaki atau anak perempuan yang dapat membantu pengundi OKU menandakan kertas undi. SPR akan mengkaji jika perlu untuk menambah kategori lain bagi membolehkan orang yang dipercayai oleh seseorang pemilih OKU selain kategori sedia ada bagi membantu menandakan kertas undi bagi pihaknya selain saudara terdekat. Jawatankuasa memutuskan supaya Peraturan 19(7) Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Penjalanan Pilihan raya) 1981 dipinda dengn meluaskan maksud saudara termasuk rakan-rakan. Ini bagi membolehkan sesiapa sahaja membantu OKU dalam mengundi. 224

226 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL YBhg. Datuk Khaw Lake Tee [SUHAKAM] menyediakan satu kaedah di mana pengundian boleh dijalankan betul-betul secara rahsia seperti e-undi. SUHAKAM ingin mencadangkan berkenaan dengan hak pengundian sejagat iaitu orang kurang upaya (OKU) dan Orang Asli dan juga warga emas mempunyai hak untuk mengundi. Justeru itu, adalah disyorkan agar pusat pembuangan undi mudah diakses oleh bukan sahaja OKU dan warga emas, tetapi oleh Orang Asli juga di kawasan terpencil yang mesra OKU dan kertas undian Braille disediakan kalau belum disediakan lagi untuk orang cacat penglihatan. Apa-apa perubahan kepada kategori orang yang boleh membantu OKU akan melibatkan pindaan undangundang YB. Datuk Seri Eric E. Majimbun [Parti SAPP] Mencadangkan supaya rakan yang dipercayai oleh seorang Pengundi OKU dibenarkan untuk membantu OKU itu membuang undi. 5 YB. Tuan Wee Choo Keong [Wangsa Maju] Penguatkuasaan Peraturan 15 Peraturan-Peraturan Pendaftaran Negara 1990 JPN memaklumkan bahawa memang terdapat undangundang yang menghendaki mana-mana orang yang berniat Jawatankuasa mencadangkan supaya penguatkuasaan dibuat kepada Peraturan 15 dan penalti di bawah Peraturan

227 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Penguatkuasaan Peraturan 25(fa) Peraturan-Peraturan Pendaftaran Negara 1990 untuk mendiami sesuatu tempat kediaman untuk tempoh 90 hari atau lebih untuk membuat permohonan penukaran alamat di kad pengenalan. dikenakan kepada sesiapa yang mematuhi peraturan tersebut. Walau bagaimanapun JPN mendapati bahawa peruntukan yang sedemikian sukar dikuat kuasakan kerana faktor manusia. 6 YB. Tuan Wee Choo Keong [Wangsa Maju] Dalam usaha untuk menambahbaik proses Pilihan raya, maka supaya satu kajian menyeluruh di buat kepada Akta dan Peraturan yang berikut: Printing Presses and Publication Act 1984 [Akta 301]; Akta Polis 1967 [Akta 344]; Akta Komunikasi dan Multimedia 1998 [Akta 588] ; dan SPR memaklumkan bahawa undang-undang yang dibangkitkan bukan berada di bawah bidang kuasanya. Walau bagaimanapun SPR mengambil maklum mengenai perkara ini. Jawatankuasa mendapati bahawa terdapat keperluan untuk mengkaji Akta dan Peraturan yang tersebut. Ini kerana Jawatankuasa berpendapat bahawa peruntukan dalam Akta dan Peraturan tersebut perlu disinergikan bersama pindaan lain yang berkaitan dengan Pilihan raya. Apa-apa saranan berhubung dengan undang-undang yang diberikan itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undangundang itu dan SPR sedia berunding dengan pihak-pihak tersebut bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar di bawah undangundang. Disebabkan peruntukan tersebut adalah bersifat teknikal maka Jawatankuasa berpendapat perlu dijalankan kajian yang lebih terperinci dan seterusnya mendapatkan maklum balas daripada pihak yang berkepentingan sebelum apaapa dapatan dapat dibuat oleh Jawatankuasa ini. 226

228 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Peraturan-Peraturan Pendaftaran Negara YB Dato Seri Mohd Radzhi Sheikh Ahmad 2. Encik Wong Piang Yow Penandaan seragam tanda undi pada kertas undi. Untuk mengelakkan masalah kekeliruan tanda di kertas undi, maka hanya tanda X yang boleh digunakan dan boleh dikira sebagai undi sah. The KTM shall use its discretion to determine the hindsight of the voter. And from there, the SPR come out with a guide book, Undi Ragu that identify 31 different ways that a ballot paper can be valid including a dot. So a simple process with so well define in the law had been made so confusing and that s why a lot of time on an argument is wasted in the counting station over simple issue. So, we suggest this book on the valid ballot to remove it and only a cross in the box provided, because it is also suppose to be shown at the door when you enter. SPR memaklumkan bahawa undang-undang sedia ada memberi arahan untuk pengundi menandakan tanda X di sebelah kanan kertas undi bersetentangan dengan nama calon. Walau bagaimanapun apa-apa tanda yang dibuat oleh pengundi di sebelah kanan kertas undi bersetentangan dengan nama calon yang menunjukkan niat dia memilih seseorang calon itu akan diambil kira semasa undi ragu diputuskan. SPR mengambil maklum dan akan mengkaji cadangan ini. Jawatankuasa berpendapat bahawa terdapat keperluan untuk dipinda peraturan berkaitan penandaan dalam kertas pengundian. Ini bagi mengelakkan kekeliruan dalam mengesahkan kertas undi. 227

229 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Encik Wong Piang Yow Kedudukan dan posisi polling agent dalam kawasan mengundi. Admittance to poling station the regulation currently provide for Returning Officer and any officer on poling towards anywhere they like. Now this is double provision because in the postal voting, clause regulation 3 they are already given a postal vote. Why are they being offered another vote in this case? So my suggestion is removed this clause. If you going to polling station you find the screen this high two fit. Unfortunately I m not ever show a power point but I m sure you can imagine two feet high screen to watching. Why is necessary? SPR mengambil maklum terdapatnya keraguan daripada ejen-ejen tempat mengundi bahawa susun atur yang sedia ada tidak membolehkan mereka mengenal pasti dengan lebih jelas pengundi yang hadir. SPR akan mengkaji susun atur dalam tempat mengundi (saluran) bagi membolehkan ejen tempat mengundi mengenal pasti dengan lebih jelas pengundi yang hadir untuk mengundi. Jawatankuasa berpendapat bahawa terdapat keperluan untuk menyatakan dengan jelas kedudukan dan posisi seseorang polling agent dalam kawasan mengundi. This is too high so, my suggestion is to rotate the 180 degrees so the candidate s agent can see the back of the voters. The current worried is voters may take ballot paper or they take additional paper and stuff into the ballot box Then the other thing is the 228

230 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL current poling agents are sitting a few feet away from the SPR Clerk. When the clerk takes the MyKad and read, the Poling Agent can only see the back of the voter. Our suggestion is that the police agency decides the clerk so that they can look at the face of the water well he is been check. This will help the clerk in their duties. The next thing is the clerk one is the only clerk who has supposes to have a writing instrument. Clerk 2 and clerk 3 should not been having writing instrument because clerk 2 test the ballot paper, clerk 3 does for preparation. Our recommendation is to split the three clerks the desk separate by six inches Clerk 2 and clerk 3 is not allowed to have any pencil or pen. So, that there is mysterious marking on the ballot paper Pendaftaran pemilih dibuat secara automatik bagi warganegara yang berumur 21 tahun SPR memaklumkan bahawa bagi membolehkan pendaftaran automatik dilaksanakan maka Perenggan (b) Fasal (4) Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan dan peraturan 12 Jawatankuasa berpendapat bahawa walaupun terdapat keperluan untuk pendaftaran sebagai pengundi secara automatik namun begitu perkara ini adalah bersifat teknikal dan 229

231 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL 1. Datuk Ei Kim Hock [Ahli Jawatankuasa Tertinggi Pusat, MCA] Yang Berhormat Tuan Pengerusi, kami juga berpendirian bahawa tidak sepatutnya diadakan pendaftaran secara automatik, kerana kami berpandangan bahawa sistem yang sedia ada, yang telah menawarkan peluang begitu banyak untuk rakyat Malaysia mendaftar sebagai pengundi pun tidak digunakan sepenuhnya oleh pengundi dan masa yang diberikan dalam tempoh yang begitu panjang pun tidak digunakan dengan sebaik mungkin, maka pendaftaran secara automatik yang mempunyai unsur paksaan ini, kalau sekiranya dilakukan pun, ia tidak akan mendatangkan sebarang hasil, lebih-lebih lagi ia akan merupakan satu pembaziran sumber kepada kerajaan Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 serta peruntukanperuntukan lain yang berkenaan hendaklah dipinda terlebih dahulu bagi mengadakan peruntukan berhubung dengan pendaftaran automatik. kajian lanjut diperlukan sebelum Jawatankuasa boleh memberikan ulasan. Cadangan keempat - Menjadikan pendaftaran pengundi automatik dengan kad pengenalan 21 tahun. Yang Berhormat-Yang Berhormat sekalian, untuk cadangan ini menjadi praktikal, ia memerlukan perubahan 230

232 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL kepada dua entiti yang berbeza iaitu Jabatan Pendaftaran Negara dan Suruhanjaya Pilihan Raya. Buat masa ini kad pengenalan yang diperolehi pada umur 12 tahun perlu ditukar apabila warganegara menjangkau umur 18 tahun dan sebelum berumur 25 tahun. 2. Encik Dhinesh Thinakaran [Ketua Pergerakan Putera MIC Negeri Selangor] Kami mencadangkan kepada Jawatankuasa ini untuk menjadikan penukaran kad pengenalan tersebut pada umur 21 tahun dan sekali gus dengan proses ini pendaftaran pengundi dilakukan supaya, kesemua pengundi yang berumur 21 tahun akan didaftarkan secara automatik. Mengundi itu adalah satu tanggungjawab yang penting untuk seseorang warganegara dan dianggarkan lebih daripada 30% pengundi yang layak tidak mendaftarkan diri pada pilihan raya yang lepas. Kami berasa jika cadangan ini diimplementasikan, maka ia mempermudahkan pengundi untuk menjalankan tanggungjawab mereka. Dengan cara ini, parti-parti 231

233 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL politik juga akan dibebaskan dari pembaziran wang dan masa dalam mengelolakan program-program mendaftarkan pengundi. 3. Encik P. Uthayakumar Cadangan terakhir - Automatic registration for all 21 and above, including those not only at 21 but wo are 40, 50 who are not registered also turut dijadikan pengundi. 4. Encik Lim Peng Hooi [Young Malaysians Movement] Kami menyokong cadangan untuk mendaftarkan rakyat berumur 21 tahun secara automatik sebagai pra pengundi tetapi memandangkan kepada hak asasi perseorangan dan berhak untuk memilih dan maklumat individu yang mungkin tidak terkini dalam sistem MyKad, maka kami ingin mencadangkan bahawa ia perlu dilaksanakan dengan menambah proses pengesahan kepada pendaftaran tersebut. Proses pengesahan ini akan mengesahkan sama ada individu tersebut menerima pendaftaran tersebut dan mengemaskinikan data beliau. 232

234 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Malahan juga dapat memberitahu individu tersebut tempat Parlimen dan DUN negeri didaftarkan dan juga menetapkan tempoh pengesahan tersebut selama enam bulan. Individu yang tidak mengesahkan pendaftaran akan dianggap tidak menerima pendaftaran tersebut YBhg. Datuk Khaw Lake Tee [SUHAKAM] SUHAKAM juga mengesyorkan agar semua pengundi yang layak haruslah didaftar secara automatik setelah mencapai usia 21 tahun dan SUHAKAM mengambil perhatian apa yang telah dibincangkan tadi berkenaan dengan perlunya pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan kalau ini dilakukan. 6. Dr. Ng Kwee Boon Firstly, we hope that there will be, in fact I hope that there will be a system where whether we need to amend the Constitution otherwise, we are not lawyers, so we don t know that they should be mandatory registration of voters. We felt that the age of 233

235 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL 21 was reasonable. It looks as it, there are many people who are 18 and above can sign many certificate boleh undi jugalah. But the point is that there should be mandatory registration instead of spending all the effort and money to get people registered YBhg. Datuk Wilfred Madius Tangau [Parti UPKO] Pada hari ini kami belum yakin lagi yang betul-betul registration ini sebab selagi projek IC belum selesai nanti kad-kad pengenalan haram pun boleh mendaftar secara automatik. Jadi, itu pokoknya. Kalau perkara ini dapat dibersihkan, kami bersetuju automatic registration. Asalkan pengundi-pengundi haram ini, pemegang IC haram ini kita boleh bersetuju. 8. YB. Dr. Hiew King Cheu [Parti DAP Sabah] So be automatic, because JPN, SPR they have their online link now. They can gain access to what ever information they want. If JPN has got the record, SPR should be easily accessible to it and then that person can be voter at age when reach

236 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL That would not be any problem 9. Encik Raunis Kandoi [Pertubuhan Kelahiran Murut Peribumi Sabah (BORNEO)] BORNEO dalam automatic registration ini berpendapat tidak bersetuju dengan pendaftaran automatik apabila seseorang itu menjangkau 21 tahun disebabkan beberapa faktor yang akan memberi kesan yang buruk. 10. Encik Webley Disim [Timbalan Ketua Pemuda Parti Bersatu Sabah] Akhir sekali di dalam pandangan Pergerakan Pemuda, kami bersetuju supaya setiap yang berumur 21 tahun ke atas, yang sudah genap 21 tahun ke atas, agar didaftarkan secara automatik sebagai daftar pemilih dengan syarat pembersihan nombornombor kad pengenalan di negeri Sabah khususnya, terlebih dahulu dilaksanakan Encik Mohd. Aminuddin bin Aling [Parti PAS Sabah] Mencadangkan supaya menjadi keperluan semasa untuk pihak Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR) dan Jabatan Pendaftaran Negara (JPN) melaksanakan pendaftaran pemilih secara automatik bagi mereka yang berumur 21 tahun. 235

237 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL 12. Encik Marsidi Katong [PERKEMAS] Setuju pelaksanaan pendaftaran mandatori pendaftar yang berumur 21 tahun. 13. Encik Jurin Gunasalam Tidak bersetuju pendaftaran ini buat di Sabah memandangkan keunikan Sabah daripada segi demografinya. 14. Encik Ronnie Rusikan [Pergerakan Pemuda Parti Bersatu Sabah (PBS)] Keempat adalah tentang automatik mengundi apabila sampai 21 tahun. Kami bersetuju cadangan ini dengan syarat ialah setelah buku daftar pemilih dibersihkan terlebih dahulu. Sudah bersih baru kami setuju Encik Webley Disim [Timbalan Ketua Pemuda Parti Bersatu Sabah] Cadangan Penubuhan Suruhanjaya Siasatan DiRaja bagi menyiasat berhubung dengan daftar pemilih Sabah. Cadangan Penubuhan Suruhanjaya Siasatan DiRaja bagi meneliti Daftar Pemilih Sabah Perkara ini memerlukan penelitian yang terperinci oleh itu ia akan dibincangkan dalam Jawatankuasa Induk dan Jawatankuasa Kecil dalam mesyuarat akan datang. 2. YBhg. Datuk Wilfred Madius Tangau [Parti UPKO] Kami juga dalam UPKO meminta jawatankuasa ini supaya mencadangkan kepada pihak kerajaan supaya 236

238 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL menubuhkan Suruhanjaya Siasatan Diraja khusus untuk memurnikan daftar pemilih. 3. YB. Datuk Seri Eric E. Majimbun [Parti SAPP] Mencadangkan penubuhan Suruhanjaya Siasatan Diraja untuk meneliti daftar pemilih. 4. Encik Jurin Gunasalam Mencadangkan penubuhan Suruhanjaya Siasatan Diraja untuk meneliti daftar pemilih. 5. Encik Ronnie Rusikan [Pergerakan Pemuda Parti Bersatu Sabah (PBS)] Setuju dengan penubuhan Suruhanjaya Siasatan Diraja untuk meneliti daftar pemilih. 237

239 Jawatankuasa Kecil Mengkaji Proses Pilihan Raya BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Majlis Belia Selangor YB Tuan Mohamed Azmin Ali (Gombak) Putera MIC Selangor Pergerakan Pemuda Malaysia (YMM) PROHAM Datuk S.Ambiga Parti Maju Sabah (SAPP) PKR Sabah Pertubuhan Kelahiran Murud Pribumi Sabah (Borneo) Dato Verus Aman Shah (individu) Pertubuhan Kebajikan Masyarakat (PERKEMAS) Sabah Penggunaan Dakwat Kekal (Indelible Ink) Bagi maksud penggunaan dakwat kekal (indelible ink) dalam proses pengundian bagi mengelakkan tuduhan manamana orang dalam pilihan raya yang sama mengundi lebih daripada sekali SPR memaklumkan bahawa pindaan hanya perlu dibuat kepada peraturan berhubung dengan pilihan raya sahaja tanpa perlu meminda Perlembagaan Persekutuan. SPR memaklumkan bahawa apa-apa syor untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan cara pengundian akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. Jawatankuasa ini mengambil maklum bahawa undang-undang sedang dikaji oleh Jawatankuasa Kecil Meneliti Undang-Undang dan Peraturan Yang Berkaitan Dengan Pilihan Raya yang dipengerusikan oleh YB Kangar dan YB Wangsamaju. Jawatankuasa ini berpendapat bahawa penggunaan dakwat kekal boleh dilaksanakan oleh Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR) setelah Parlimen meluluskan Usul berkaitan penggunaan dakwat kekal. Jawatankuasa juga berpendapat bahawa sebelum pelaksanaan dakwat kekal semua aspek tentang dakwat kekal perlu diambil perhatian, ini termasuk kualiti dakwat kekal dan peraturan berkaitan dakwat kekal. 238

240 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL MCA YB Tan Sri Datuk Seri Dr. Fong Chan Onn (Alor Gajah) YB Tuan Loke Siew Fook (Rasah) Annie Ooi Siew Lan (Individu) Putera MIC Malaysia Pergerakan Pemuda Malaysia (YMM) Undi awal bagi Pengundi Tidak Hadir (Tentera dan Polis) SPR bercadang memperkenalkan pengundian awal kepada anggota tentera dan pasangan, anggota polis serta pasangan Polis PGA yang berada dalam kem. Proses pengundian awal akan dikendalikan oleh petugas SPR sama seperti pengundian biasa. Bagi mereka yang bertugas di perbatasan atau beroperasi yang tidak dapat mengundi awal mereka boleh memohon untuk mengundi secara pos. Jawatankuasa berpendapat bahawa pengundian awal patut diperluaskan kepada petugas media, kategori perkhidmatan kecemasan seperti petugas hospital, bomba dan komunikasi PROHAM SUHAKAM Pemuda PAS Parti Maju Sabah (SAPP) PKR Sabah Pertubuhan Kelahiran Murud Pribumi Sabah (Borneo) Dato Verus Aman Shah (individu) 239

241 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Pertubuhan Kebajikan Masyarakat (PERKEMAS) Sabah Majlis Belia Selangor MCA YB Tuan Loke Siew Fook(Rasah) PROHAM Dr. Sean Tan (individu) PAS Sabah Cawangan Pengundi Tidak Hadir perlu diperluaskan kepada semua warganegara di luar negara yang layak. SPR memaklumkan bahawa pengundi tidak hadir luar negara yang ditetapkan dalam undang-undang sedia ada adalah kakitangan awam yang berkhidmat di luar negara dan pasangan serta pelajar sepenuh masa di luar negara dan pasangan. SPR akan mengkaji untuk meluaskan kategori pengundi tidak hadir luar negara kepada semua warganegara Malaysia yang layak. SPR memaklumkan bahawa apa-apa syor untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pengundi tidak hadir luar negara akan melibatkan pindaan kepada undangundang yang berkaitan PROHAM DAP United Pasokmomogun Organisation (UPKO) Persempadanan semula bahagian pilihan raya perlu dibuat secara lebih telus. SPR dalam melaksanakan kajian semula persempadanan sentiasa merujuk kepada Perlembagaan Persekutuan. Prinsip yang digunakan dalam menentukan kajian persempadanan semula Jawatankuasa berpendapat bahawa isu persempadanan semula kawasan pilihan raya perlukan kajian lanjut dan sehingga kajian ini dimuktamadkan maka peraturan yang sedia ada adalah terpakai 240

242 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Dato Verus Aman Shah (individu) bahagian-bahagian pilihan raya adalah berdasarkan kepada Jadual 13 Perlembagaan Persekutuan iaitu: (a) Tidak merentasi sempadan negeri; serta memadai. (b) (c) Kemudahan pentadbiran yang boleh didapati di dalam bahagian pilihan raya itu; Pemilih di dalam setiap bahagian pilihan raya perlulah lebih kurang sama banyak kecuali ada kesulitan tertentu; dan Society of the Blind Kemudahan mengundi bagi Orang Kelainan Upaya (OKU) perlu dipertingkatkan. (d) Mengekalkan aspek perhubungan setempat. SPR memaklumkan bahawa undang-undang yang sedia ada, khususnya subperaturan 19(7) Peraturan-peraturan Pilihan Raya (Perjalanan Pilihan Raya) 1981 membenarkan saudara terdekat sahaja iaitu bapa, ibu, abang atau adik lelaki, kakak atau adik perempuan, isteri, suami, anak lelaki atau anak perempuan Jawatankuasa mengambil maklum bahawa terdapat peruntukan berkenaan dengan mereka yang membantu OKU untuk membuang undi pada hari pengundian dalam sesuatu pilihan raya khususnya bagi pengundi yang mengalami kecacatan fizikal yang tidak membolehkan pengundi mengundi sendiri. 241

243 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Majlis Belia Selangor SUHAKAM Datuk S.Ambiga Akses kepada media semasa berkempen perlu diberikan secara sama rata kepada semua pihak yang bertanding dalam pilihan raya. yang dapat membantu pengundi OKU menandakan kertas undi. SPR akan mengkaji jika perlu untuk menambah kategori lain bagi membolehkan orang yang dipercayai oleh seseorang pemilih OKU selain kategori sedia ada bagi membantu menandakan kertas undi bagi pihaknya selain saudara terdekat. Apa-apa perubahan kepada kategori orang yang boleh membantu OKU akan melibatkan pindaan undangundang SPR mengambil maklum akan perkara ini. Walau bagaimanapun perkara ini berada di luar bidang kuasa SPR khususnya undangundang yang berhubungan dengan akses kepada media bukan berada di bawah bidang kuasa SPR. Apa-apa saranan berhubung dengan kuasa yang melibatkan undang-undang itu hendaklah dibuat kepada pihak yang mempunyai bidang kuasa menguatkuasakan undangundang itu dan SPR sedia Jawatankuasa difahamkan bahawa hanya saudara kepada OKU itu yang boleh membantu untuk membuang undi. Jawatankuasa berpendapat bahawa perkataan saudara ini diperluaskan kepada individuindividu lain. Jawatankuasa juga berpendapat SPR menetapkan panduan bagi melaksanakan proses ini dan mereka diberikan hak untuk mengundi awal. Jawatankuasa berpendapat pada masa ini akses kepada media oleh parti-parti politik untuk berkempen pada tempoh suatu pilihan raya adalah tidak mencukupi. Oleh yang demikian, Jawatankuasa berpendapat akses kepada media sama ada media arus perdana atau media alternatif perlu dibuka kepada semua parti politik. Kuasa untuk mengawal selia perkara ini perlu terletak di bawah bidang kuasa Kementerian Penerangan, Komunikasi dan Kebudayaan 242

244 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL berunding dengan pihak-pihak tersebut bagi memastikan penjalanan pilihan raya berjalan lancar di bawah undangundang. atau Kementerian yang bertanggungjawab kepada media. Jawatankuasa juga mencadangkan supaya bekerjasama dengan Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) MCA Putera MIC Selangor PROHAM Putera MIC Kuala Lumpur Tempoh Berkempen Dipanjangkan Kepada 21 Hari SPR akan mengkaji keberkesanan memanjangkan suatu tempoh berikempen dengan mengambil kira pandangan semua pihak yang terlibat dengan kempen pilihan raya. Jawatankuasa berpendapat bahawa tempoh berkempen yang sedia ada adalah memadai dan peraturan sedia ada sudah mencukupi untuk memberikan semua pihak masa untuk berkempen Pertubuhan Kelahiran Murud Pribumi Sabah (Borneo) Pertubuhan Kebajikan Masyarakat (PERKEMAS) Sabah Transparency International Datuk S. Ambiga Perbelanjaan sepanjang tempoh pilihan raya perlu diaudit oleh pihak audit yang bebas dan bertauliah Undang-undang sedia ada tidak memperuntukkan mengenai pengauditan perbelanjaan sepanjang tempoh pilihan raya. Seksyen 23 Akta Kesalahan Jawatankuasa berpendapat bahawa pengauditan perbelanjaan sepanjang tempoh pilihan raya memerlukan satu kajian lanjut untuk membolehkan perincian mengenai 243

245 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Pilihan Raya 1954 hanya memperuntukkan berhubung dengan penyerahan penyata berkenaan dengan belanja pilhan raya dan penyataan oleh seseorang calon atau ejen pilihan rayanya. pelaksanaan perkara ini diputuskan oleh Jawatankuasa. Seksyen 24 Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 memperuntukkan bahawa penyata berkenaan dengan belanja pilhan raya dan penyataan boleh diperiksa oleh mana-mana orang selama enam (6) bulan. Berhubung dengan cadangan mengaudit perbelanjaan sepanjang tempoh pilihan raya perlu dikaji dari pelbagai sudut sebelum ia dapat dilaksanakan kerana ia akan melibatkan implikasi undang-undang Transparency International Datuk S. Ambiga Kerajaan perlu menyediakan sejumlah perbelanjaan tertentu bagi semua parti politik untuk tujuan perbelanjaan berkempen dalam pilihan raya. Undang-undang sedia ada tidak memperuntukkan mengenai penajaan belanja berkempen. Berhubung dengan cadangan penajaan belanja berkempen, ia perlu dikaji dari pelbagai sudut sebelum ia dapat dilaksanakan Jawatankuasa berpendapat bahawa penajaan belanja berkempen memerlukan satu kajian yang menyeluruh. Jawatankuasa juga berpendapat bahawa perkara ini perlu diselesaikan dan disinergikan dengan isu pengauditan perbelanjaan sepanjang tempoh 244

246 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL kerana ia akan melibatkan implikasi undang-undang. pilihan raya Majlis Belia Selangor MCA Transparency International Society of the Blind Putera MIC Selangor SPR perlu melakukan penambahbaikan dalam proses pembuangan undi. Proses pembuangan undi yang diamalkan sekarang merupakan proses yang adil, kemas dan teratur. Namun begitu, SPR secara berterusan akan mengkaji dan membuat penambahbaikan bagi memastikan proses pilihan raya Negara ini sentiasa relevan dengan keadaan semasa..jawatankuasa berpendapat bahawa isu proses pembuangan undi memerlukan kajian lanjut dengan melihat serta membandingkan proses yang diguna pakai oleh Negaranegara lain. Oleh yang demikian, setakat ini peruntukan yang sedia ada adalah memadai K. J. John (individu) Human Party(HRP) Right Datuk S. Ambiga Pemuda Pas Transparency International Datuk S. Ambiga Pemeriksaan kesihatan dan pengisytiharan harta bagi calon SPR mengambil maklum berlakunya banyak pilihan raya kecil disebabkan oleh kematian wakil rakyat. Undang-undang sedia ada tidak memperuntukkan kesihatan sebagai salah satu syarat bagi melayakkan sesorang itu untuk bertanding. Jawatankuasa berpendapat bahawa isu pemeriksaan kesihatan dan pengisytiharan harta bagi calon jika dilaksanakan boleh menunjukkan tahap kesihatan, ketelusan dan integriti seseorang individu yang akan menjadi calon. Jawatankuasa kemudiannya berpendapat 245

247 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Undang-undang sedia ada tidak memperuntukkan kehendak mengisytiharkan harta manamana calon sebagai salah satu syarat bagi melayakkan sesorang itu untuk bertanding. pengisytiharan harta sahaja diperlukan. Walau bagaimanapun keduadua perkara ini bolehlah dijadikan syarat awal oleh pihak parti sendiri semasa mencalonkan mana-mana individu untuk bertanding di dalam suatu pilihan raya Majlis Belia Selangor MCA YB Tuan Loke Siew Fook (Rasah) PROHAM Pengundi Luar Negara tidak dibenarkan mengundi jika berada di luar Negara terlalu lama. Hak bagi warganegara Malaysia yang telah mendaftar sebagai pemilih termasuk mereka yang berada di luar Negara adalah kekal terpelihara sehinggalah mereka hilang kelayakan mengikut peruntukan undang-undang sedia ada. Jawatankuasa berpendapat bahawa perlu diwujudkan cut off period bagi pengundi luar negara iaitu bagi tempoh lima tahun di mana mereka yang berada di luar negra melebihi tempoh tersebut tidak lagi layak untuk mengundi Dr. Sean Tan (individu) Dato Eric Majimbun (SAPP) Jawatankuasa berpendapat bahawa tempoh lima tahun itu mencukupi untuk tidak melayakkan individu tersebut mengundi YB Tuan Loke Siew Fook (Rasah) Umur layak mengundi perlu diturunkan kepada 18 tahun Umur 21 tahun merupakan had umur yang diperuntukan oleh undang-undang bagi seseorang Jawatankuasa berpendapat bahawa perkara ini perlu dikaji dengan lebih lanjut oleh SPR. 246

248 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Majlis Belia Selangor MCA Putera MIC Selangor Pergerakan Pemuda Malaysia (YMM) PROHAM SUHAKAM Datuk S. Ambiga warganegara Malaysia layak mendaftar sebagai pemilih.oleh yang demikian, sebarang cadangan untuk menukar had umur layak mendaftar pindaan hendaklah dibuat kepada perkara 119 Perlembagaan Persekutuan Majlis Malaysia Council) Peguam (BAR 247

249 Jawatankuasa Kecil Menambah Baik Daftar Pemilih BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL YB Datuk Radin Malleh Pencemaran daftar pemilih oleh pendatang tanpa izin (PTI) Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang. Tempoh mengemuka-kan bantahan dilanjutkan lebih daripada 7 hari Majlis Belia Selangor (MBS) (a) Pendaftaran pemilih dibuat secara automatik bagi warganegara yang berumur 21 tahun; (a) Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) SPR memaklumkan bahawa apa-apa syor untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. (b) Warganegara yang sudah berdaftar sebagai pemilih tetapi tidak mengundi, automatik pendaftarannya perlu dikeluarkan namanya daripada daftar pemilih selepas tempoh satu pilihan (b) Nama mana-mana pemilih yang tidak keluar mengundi tidak wajar dikeluarkan kerana bertentangan dengan prinsip pendaftaran pemilih. 248

250 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL raya dan perlu mendaftar semula; (c) Memperluaskan penggunaan sistem IT secara online, melibatkan penglibatan antara agensi dan jabatan daripada segi sistem maklumat perlu dilaksanakan; dan (c) Mewujudkan sistem secara online memerlukan perbelanjaan operasi yang tinggi sedangkan proses pemindahan data menggunakan media elektronik sudah memadai kerana tempoh untuk mengadakan pilihan raya adalah panjang. (d) Seseorang warganegara yang mempunyai dwi kewarganegaraan dan status penduduk tetap di negara lain tidak layak mengundi. (d) SPR hanya mendaftarkan pemilih yang disahkan taraf kewarganegaraannya oleh Jabatan Pendaftaran Negara Tuan Loke Siew Fook [Rasah] Umur kelayakan pengundi diturunkan daripada 21 tahun ke 18 tahun. Penurunan umur kelayakan daripada 21 tahun kepada 18 tahun melibatkan pindaan Perkara 119 (1) Perlembagaan Persekutuan. Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang SPR memaklumkan bahawa apa-apa syor untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan penurunan umur kelayakan sebagai pemilih daripada 21 tahun kepada 18 tahun akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. 249

251 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Majlis Belia Selangor (MBS) Pendaftaran Automatik Penentuan tempat mengundi berdasarkan alamat tetap dalam kad pengenalan dan bukan berdasarkan kepada pilihan mengundi. Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang SPR memaklumkan bahawa apa-apa syor untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan Malaysian Chinese Association (MCA) (a) Mencadangkan supaya SPR mempunyai satu sistem yang lebih berkesan dan efisien, dan mempunyai cara pemeriksaan secara berkala untuk membersihkan database ataupun nama-nama pengundi, sama ada mereka itu dah meninggal ataupun telah melupuskan kewarganegaraan mereka; (b) Mencadangkan supaya SPR mempunyai satu saluran terbuka di antara SPR, Jabatan Pendaftaran Negara dan Polis DiRaja Malaysia SPR telah mempunyai sistem yang berkesan untuk membersihkan daftar pemilih dan sentiasa menambah baik sistem sedia ada bersesuaian dengan teknologi semasa. SPR sering mengadakan kerjasama dengan Jabatan Pendaftaran Negara dan Polis DiRaja Malaysia bagi membantu SPR dalam usaha membersihkan daftar pemilih. Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang. 250

252 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL untuk menapatkan status terkini kewarganegaraan pengundi-pengundi; (c) Status pemilih yang mengundi dan yang tidak mengundi; (d) Pendaftaran bukan secara automatik kerana ada unsur paksaan; (e) Mempercepatkan proses pengesahan daftar pemilih; dan (f) Umur kelayakan sebagai pemilih kekal 21 tahun; Tuan Loke Siew Fook [Rasah] Puan Annie Ooi Siew Lan Putera MIC Selangor Mencadangkan semua warganegara Malaysia di luar negara dibenarkan mengundi secara pos SPR mengambil maklum cadangan (c), (d), (e) dan (f). SPR memaklumkan bahawa pengundi tidak hadir luar negara yang ditetapkan dalam undang-undang sedia ada adalah kakitangan awam yang berkhidmat di luar negara dan pasangan serta pelajar sepenuh masa di luar negara dan pasangan. SPR akan mengkaji untuk meluaskan kategori pengundi SPR akan mengkaji cadangan untuk meluaskan kategori pengundi tidak hadir luar negara kepada semua warganegara Malaysia bagi membolehkan mereka menjalankan tanggungjawab untuk mengundi pada hari pengundian. 251

253 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL tidak hadir luar negara kepada semua warganegara Malaysia yang layak. SPR memaklumkan bahawa apa-apa syor untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pengundi tidak hadir luar negara akan melibatkan pindaan kepada undangundang yang berkaitan Putera MIC Selangor Pendaftaran pengundi secara automatik apabila waragnegara mencapai umur 21 tahun dan telah membuat pertukaran kad pengenalan ketika mencapai umur 21 tahun. Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) SPR memaklumkan bahawa apa-apa syor untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang Tuan Loke Siew Fook [Rasah] Pendaftaran pengundi automatik, apabila seseorang warganegara sampai 21 tahun di mana perlu membuat pertukaran kad pengenalan MyKad. Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan- Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang. 252

254 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) SPR memaklumkan bahawa apa-apa syor untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan Encik K J John Pendaftaran pemilih berdasarkan alamat harta Putera MIC Selangor Kemudahan untuk mengundi bagi rakyat Malaysia di luar Negara SPR mengambil maklum cadangan tersebut dan akan mengkaji. Bagi warganegara Malaysia yang berada di luar negara yang dikategorikan di bawah Pengundi Tidak Hadir luar negara kemudahan diberikan kepada mereka untuk mengundi secara pos. SPR akan mengkaji cadangan mengadakan kemudahan mengundi bagi rakyat Malaysia di luar Negara memandangkan ia akan melibatkan proses pengundian yang tidak diperuntukkan di baawah undang-undang sedia ada. SPR memaklumkan bahawa apa-apa syor untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang. SPR akan mengkaji cadangan untuk memperluaskan kategori pengundi tidak hadir luar negara kepada semua warganegara Malaysia yang layak. 253

255 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL dengan kemudahan mengundi bagi rakyat Malaysia di luar Negara akan melibatkan pindaan kepada undangundang yang berkaitan Young Malaysians Movement (a) Pendaftaran pengundi automatik, apabila seseorang warganegara sampai 21 tahun (b) Tempoh pengesahan tersebut selama enam bulan. (a) Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) (b) Cadangan untuk memendekkan tempoh pengesahan Daftar Pemilih Tambahan memerlukan kajian lanjut dan pindaan terhadap peraturan berhubung urusan pameran, kerana ia melibatkan hak pemilih untuk membuat tuntutan dan bantahan. Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang. Berhubung urusan pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan, SPR akan mengkaji cadangan untuk memanjangkan tempoh pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan. SPR juga akan mengkaji kaedah yang lebih berkesan untuk mengatasi isu-isu pembersihan daftar pemilih. (c) Pembersihan pemilih daftar SPR memaklumkan bahawa apa-apa syor untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. 254

256 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL YB Tan Sri Ramon Navaratnam Umur kelayakan dikurangkan daripada 21 tahun kepada 18 tahun Penurunan umur kelayakan daripada 21 tahun kepada 18 tahun melibatkan pindaan kepada Perkara 119 (1) Perlembagaan Persekutuan. Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang YB Tan Sri Ramon Navaratnam Pembersihan daftar pemilih meliputi 40,000 pemilih ragu. SPR sedang mempamerkan nama pemilih di laman web SPR sehingga 31 Disember 2011 bagi membolehkan SPR menyiasat status pemilih ragu itu YB Tan Sri Ramon Navaratnam Pendaftaran secara online Cadangan pendaftaran secara online akan dikaji kerana mempunyai implikasi perundangan. Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang YB Tan Sri Ramon Navaratnam Pendaftaran semula setiap 10 tahun (Daftar Pemilih Baru) Cadangan Pendaftaran semula setiap 10 tahun (Daftar Pemilih Baru) akan dikaji kerana mempunyai implikasi perundangan dan akan melibatkan kos. Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang YB Dato Michael Yeoh Pendaftaran pemilih secara automatik Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang. 255

257 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL SPR memaklumkan bahawa apa-apa syor untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan Suruhanjaya Hak Asasi Manusia Malaysia (SUHAKAM) Suruhanjaya Hak Asasi Manusia Malaysia (SUHAKAM) YBhg. Datuk S. Ambiga SPR diberi kuasa untuk menyemak kesahihan alamat tempat tinggal seseorang dan memindahkan pemilih dari satu kawasan ke kawasan lain kerana pertukaran alamat. Pendaftaran secara automatik ketika mencapai umur 21 tahun Cadangan untuk member SPR kuasa menyemak kesahihan alamat tempat tinggal seseorang dan memindahkan pemilih dari satu kawasan ke kawasan lain kerana pertukaran alamat akan dikaji kerana mempunyai implikasi perundangan dan melibatkan kos. Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang. Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang. SPR memaklumkan bahawa apa-apa syor untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan pendaftaran automatik akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan. 256

258 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Suruhanjaya Hak Asasi Manusia Malaysia (SUHAKAM) Pemuda PAS YBhg. Datuk S. Ambiga Mengemaskini daftar pemilih secara berkala Pengesahan Daftar Pemilih Tambahan (DPT) dibuat secara bulanan SPR mengemaskini daftar pemilih secara sepanjang tahun. SPR akan mengkaji cadangan pengesahan Daftar Pemilih Tambahan (DPT) dibuat secara bulanan untuk memastikan praktikaliti cadangan tersebut kerana ia melibatkan pelbagai sudut yang perlu dilihat. SPR akan mengkaji kaedah yang lebih berkesan untuk mengatasi isu-isu pembersihan daftar pemilih. SPR akan mengkaji cadangan untuk memanjangkan tempoh pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan YBhg. Datuk S. Ambiga Tempoh pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan dipanjangkan kepada 14 hari Cadangan untuk memanjangkan tempoh pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan memerlukan kajian lanjut untuk memastikan praktikaliti cadangan tersebut dan juga melibatkan pindaan kepada peraturan berhubung tuntutan dan bantahan. SPR akan mengkaji cadangan untuk memanjangkan tempoh pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan YBhg. Datuk S. Ambiga Pindaan kepada Seksyen 9A, Akta Pilihan Raya 1958 yang memperuntukkan daftar pemilih tidak boleh dicabar oleh mana-mana mahkamah. SPR akan mengkaji cadangan pindaan kepada Seksyen 9A, Akta Pilihan Raya 1958 kerana melibatkan perkara dasar yang telah pun diluluskan di Parlimen. Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang Pemuda PAS Kad pengenalan berkembar dalam daftar pemilih SPR SPR mewajibkan semua pendaftaran warganegara Malayisa sebagai pengundi biasa menggunakan nombor SPR akan mengkaji kaedah yang lebih berkesan untuk mengatasi isu-isu pembersihan daftar pemilih termasuklah isu 257

259 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL kad pengenalan 12 angka dan SPR mendapatkan kerjasama daripada JPN untuk menentusah kesahihan nombor kad pengenalan 12 angka berkenaan. kad pengenalan berkembar dalam daftar pemilih SPR. Walau bagaimanapun SPR akan melihat dakwaan berhubung kad pengenalan berkembar dalam daftar pemilih SPR Pemuda PAS Rakyat Malaysia di luar Negara dibenarkan jadi pemilih Rakyat Malaysia di luar negara sememangnya dibenarkan menjadi pemilih dengan syarat ia layak dan memohon untuk menjadi pemilih. SPR memaklumkan bahawa pengundi tidak hadir luar negara yang ditetapkan dalam undang-undang sedia ada adalah kakitangan awam yang berkhidmat di luar negara dan pasangan serta pelajar sepenuh masa di luar negara dan pasangan. SPR akan mengkaji untuk meluaskan kategori pengundi tidak hadir luar negara kepada semua warganegara Malaysia yang layak. SPR memaklumkan bahawa apa-apa syor untuk mengubah Jawatankuasa memutuskan supaya kategori pengundi pos diluar Negara dibuka pada semua pemastautin yang layak mengundi di luar Negara. Ini bermakna Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pengundian Pos) 2003 di pinda dengan memasukkan suatu peruntukan 3(1)(g) dalam yang menyatakan bahawa pemastautin warganegara Malaysia yang layak mengundi adalah dibenarkan untuk mengundi secara pos di luar Negara. Bagi tujuan tersebut, Jawatankuasa juga berpendapat bahawa terdapat keperluan untuk mengadakan peruntukan berkenaan Akuan Berkanun 258

260 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL peraturan sedia ada berhubung dengan pengundi tidak hadir luar negara akan melibatkan pindaan kepada undangundang yang berkaitan. (Statutory Declaration) bahawa pengundi tersebut berniat mengundi di luar Negara di konsulat Malaysia. Jawatankuasa juga berpendapat bahawa SPR perlu mengadakan suatu peraturan berkenaan pengudian pos bagi warganegara Malaysia di luar Negara Pemuda PAS Pelarasan sistem maklumat antara SPR, JPN dan Polis Di Raja Malaysia Democratic Action Party (DAPSY) Bar Council Growing Emerging Leaders Centre (GELC) Pendaftaran secara automatik ketika mencapai umur 21 tahun SPR telah pun mempunyai kemudahan online dengan JPN melalui sistem ALiS dalam melaksanakn urusan pendaftaran pemilih. Walaubagaimanapun SPR tidak mempunyai kemudahan secara online dengan PDRM tetapi sentiasa menjalankan kerjasama secara offline.. Pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik melibatkan pindaan terhadap Perkara 119(4)(b) Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan 12, Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) SPR memaklumkan bahawa JK mengambil maklum kemudahan online yang digunakan oleh SPR dengan kerjasama JPN melalui sistem ALiS dalam melaksanakn urusan pendaftaran pemilih. Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang. 259

261 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL apa-apa syor untuk mengubah peraturan sedia ada berhubung dengan cara pengundian akan melibatkan pindaan kepada undang-undang yang berkaitan Parti Maju Sabah Encik Joshua Kong Parti Pertubuhan Pasok-momogun Kadazandusun Murut Bersatu (UPKO) Pembersihan dan pengemaskinian daftar pemilih SPR menjalankan urusan pembersihan dan pengemaskinian daftar pemilih sepanjang tahun. Ini adalah selaras dengan Peraturan 25 Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) Dalam menjalankan urusan pembersihan dan pengemaskinian daftar pemilih, SPR telah mendapat kerjasama daripada Jabatan Pendaftaran Negara untuk mengesahkan maklumat seperti yang berikut: (a) Status kewarganegaraan; Jawatankuasa mengambil maklum berhubung usaha berterusan oleh SPR untuk membersihkan daftar pemilih. Namun begitu Jawatankuasa berpendapat usaha tersebut perlu diperkemaskan lagi dengan mengambil kira kemungkinan untuk mengemas kini data secara talian terus daripada pangkalan data Jabatan Pendaftaran Negara (JPN) bagi membolehkan semua maklumat berkaitan dapat dikemaskini dengan kadar yang lebih cepat. (b) Nombor kad pengenalan dan alamat pemilih; (c) Kematian dan warganegara; (d) Warganegara yang dilucutkan atau melepaskan hak kewarganegaraan. 260

262 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Dalam urusan pendaftaran anggota tentera dan polis serta pembersihan daftar pemilih PTH tentera dan polis, SPR mendapat kerjasama daripada Jabatan Arah Rekod dan Pencen, Angkatan Tentera Malaysia dan Polis DiRaja Malaysia dalam perkaraperkara seperti yang berikut: (a) Menyemak status perkhidmatan anggota tentera dan polis; (b) Mengesahkan butiran peribadi anggota tentera dan polis; dan (c) Mendapat maklumat anggota tentera dan polis yang telah menamatkan perkhidmatan Isu 2 orang pemilih dengan satu nombor kad pengenalan yang sama Dalam urusan pendaftaran pemilih bagi pengundi biasa, SPR menggunakan identifier unik nombor kad pengenalan 12 angka. Oleh yang demikian, setiap satu identifier hanya boleh digunakan oleh seorang pemilih sahaja. Jawatankuasa berpendapat SPR perlu sentiasa membuat semakan maklumat pemilih dengan pangalan data JPN bagi mengelakkan masalah ini berulang lagi. 261

263 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL 26.2 Isu pengundi yang telah meninggal dunia tetapi nama masih dalam daftar pemilih Pemotongan nama pemilih yang telah meninggal dunia daripada daftar pemilih dibuat berdasarkan kepada maklumat kematian yang dibekalkan oleh Jabatan Pendaftaran Negara (JPN) secara berkala. SPR juga boleh mendapat maklumat pemilih secara online melalui sistem Agency Link-up System (ALIS). JPN akan melaksanakan proses pendaftaran kematian yang digabungkan dengan pengeluaran Permit Kubur di Balai-balai Polis bagi memastikan semua kematian akan didaftarkan terus dengan JPN bermula 1 Disember Rekod-rekod kematian ini akan disalurkan kepada SPR setiap hari Isu pemilih yang berumur 90 tahun dan ke atas SPR tidak boleh memotong nama-nama pemilih dari daftar pemilih atas sebab umur pemilih yang berumur 90 tahun dan ke atas. JK mengesyorkan supaya rekod pemilih berusia 90 tahun ke atas diasingkan ke dalam Senarai Diragui sehingga pemilih tersebut dapat dikenal pasti. Nama pemilih yang berumur 90 tahun dan ke atas ini dipamerkan dalam Rang Daftar Pemilih. Jika tidak ada yang membantah nama pemilih yang berkenaan akan dikeluarkan dari daftar pemilih Isu pemilih bukan warga tempatan Penentuan kawasan pendaftaran bagi seseorang pemilih adalah berdasarkan kepada alamat terkini di JPN. Sebelum suatu permohonan pendaftaran disahkan, SPR JK mencadangkan supaya SPR mengkaji supaya tempoh pameran dipanjangkan dari 7 hari kepada 14 hari dan diberi kuasa untuk menyiasat dan mengambil tindakan terhadap aduan yang dibuat ke atas 262

264 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL 26.5 Isu ramai pemilih dalam satu alamat 26.6 Isu pengundi hilang layak (contoh: Tentera hilang layak sebagai PTH kerana menamatkan perkhidmatan) mempamerkan senarai nama pemilih tersebut semasa urusan pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan untuk memberi peluang kepada warga tempatan menyemak senarai tersebut serta membuat bantahan terhadap senarai tersebut sekiranya mendapati terdapat mana-mana pemilih yang tidak memenuhi kelayakan untuk didaftarkan bagi kawasan pendaftaran berkenaan. Alamat tempat tinggal adalah merujuk kepada alamat pada kad pengenalan. Penentuan kawasan pendaftaran bagi seseorang pemilih adalah berdasarkan kepada alamat mastautin pemilih dalam pangkalan data JPN. SPR akan memotong nama PTH tentera atau polis yang telah menamatkan perkhidmatan berdasarkan daripada maklumat yang diterima daripada Jabatan Arah Rekod dan Pencen, ATM pemilih dalam daftar pemilih. JK mengesyorkan supaya permohonan tukar alamat pusat mengundi dengan SPR hendaklah disertakan dengan surat akuan sumpah sebagai bukti telah bermastautin di kawasan pendaftaran tersebut. Jawatankuasa mengesyorkan supaya pihak Angkatan Tentera Malaysia dan Polis DiRaja Malaysia perlu dengan seberapa kerap yang boleh untuk memaklumkan SPR sekiranya terdapat mana-mana anggota yang telah meninggal dunia atau telah menamatkan perkhidmatan supaya tindakan pemotongan boleh dilaksanakan oleh SPR. 263

265 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL 26.7 Pendaftaran pemilih secara automatik Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan menetapkan setiap warganegara yang telah layak untuk memohon mendaftar sebagai pemilih dan memohon tukar alamat pusat mengundi. Pendaftaran pemilih secara automatik hanya boleh dilaksanakan sekiranya Perkara 119 (4) Perlembagaan Persekutuan dipinda sewajarnya. Jawatankuasa mencadangkan supaya cadangan ini boleh dikaji untuk jangka masa panjang sebagai salah satu usaha penambahbaikan proses pilihan raya Parti Maju Sabah Isu pengundi yang dipindahkan lokaliti tanpa pengetahuan pengundi Peraturan 12 Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002 memperuntukkan kepada mana-mana pemilih yang hendak menukar kawasan pendaftaran hendaklah mengemukakan permohonan tukar alamat pusat mengundi dengan mengisi Borang A dan menghantar borang permohonan tersebut kepada SPR. Sebarang perpindahan lokaliti pemilih adalah berdasarkan kepada alamat baru pemohon sebagaimana dimaklumkan kepada SPR melalui permohonan pertukaran alamat pusat mengundi. JK mengesyorkan supaya permohonan tukar alamat pusat mengundi dengan SPR hendaklah disertakan dengan surat akuan sumpah sebagai bukti telah bermastautin di kawasan pendaftaran tersebut. 264

266 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Tuan Loke Siew Fook [Rasah] Pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan 28.1 Tempoh pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan dipanjangkan daripada 7 hari kepada 14 hari 28.2 Fi bantahan dikurangkan 28.3 Tiada had jumlah OKB yang boleh dibantah oleh seorang pembantah Dalam menjalankan urusan pendaftaran pemilih, SPR mengambil masa 2 hingga 5 bulan untuk menyediakan Daftar Pemilih Tambahan. Dalam tempoh ini SPR akan melaksanakan proses-proses seperti yang berikut: (a) Menerima permohonan (3 bulan); borang (b) Menyediakan Rang Daftar Pemilih Tambahan (3 minggu); Jawatankuasa berpandangan bahawa urusan pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan sepatutnya dipermudahkan bagi membolehkan lebih ramai pihak untuk turut serta. Proses bantahan juga perlu dipermudahkan memandangkan ia merupakan salah satu usaha yang dapat membantu SPR membersihkan daftar pemilih. (c) Pameran Rang Daftar Pemilih Tambahan (7 hari); dan (d) Pemerakuan dan Pewartaan Daftar Pemilih Tambahan yang (1 bulan) Sekiranya tempoh pameran ini dipanjangkan kepada 14 hari, dikhuatiri tempoh penyediaan Daftar Pemilih Tambahan secara keseluruhan akan menjadi lebih panjang Penetapan fi bantahan RM10 bagi setiap orang yang dikemukakan bantahan ke atasnya (Orang Kena Bantah) dan jumlah maksimum 10 orang OKB bagi setiap 265

267 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Pembantah bertujuan untuk memastikan setiap bantahan yang dikemukakan adalah berasaskan alasan yang munasabah dan Pembantah mempunyai bukti yang cukup bagi setiap bantahan yang dikemukakannya Tuan Loke Siew Fook [Rasah] Harga Daftar Pemilih 29.1 Harga Daftar Pemilih Tambahan dikurangkan 29.2 Tiada caj Daftar Pemilih Tambahan yang dijual dalam bentuk cakera padat (CD) dikenakan Peraturan 28 Peraturan- Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) menetapkan caj dua puluh sen bagi setiap muka surat yang mengandungi lima puluh nama atau kurang dan fi tambahan terhadap daftar pemilih tambahan yang dijual dalam bentuk cakera padat. Oleh yang demikian, sebarang cadangan untuk mengurangkan harga daftar pemilih tambahan atau memansuhkan harga daftar pemilih yang dijual dalam bentuk cakera padat tertakluk adalah kepada pindaan terhadap peraturan tersebut Parti Maju Sabah Menambah saluran pendaftaran untuk memberi lebih banyak peluang kepada orang ramai mendaftar Pada masa sekarang SPR menyediakan pelbagai saluran pendaftaran kepada warganegara yang telah 266

268 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL sebagai pemilih memenuhi syarat-syarat kelayakan sebagai pemilih untuk memohon mendaftar sebagai pemilih. Saluran pendaftaran tersebut ialah seperti yang berikut: (a) Kaunter Statik SPR (Ibu Pejabat SPR dan Pejabat Pilihan Raya Negeri); (b) Kaunter Bergerak SPR (Program Outreach); (c) Kaunter-kaunter Pejabat Pos (702 Pejabat Pos di seluruh Negara) Di samping itu, SPR melantik Penolong Pendaftar Pemilih daripada pelbagai kategori untuk membantu SPR dalam urusan pendaftaran pemilih seperti yang berikut: (a) Penolong Pendaftar Pemilih (Wakil Parti Politik); (b) Penolong Pendaftar Pemilih (Wakil Jabatan Kerajaan); (c) Penolong Pendaftar Pemilih (Wakil Pertubuhan Bukan Kerajaan); dan 267

269 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL (d) Penolong Pendaftar Pemilih (Wakil Universiti/Kolej Universiti/Kolej) Tuan Loke Siew Fook [Rasah] Penambahan maklumat dalam Daftar Pemilih SPR 31.1 Menambah maklumat nombor kad pengenalan 12 bagi PTH tentera dan polis dalam Rang Daftar Pemilih Tambahan dan Daftar Pemilih Tambahan 31.2 Menambah maklumat bahagian pendaftaran terdahulu dalam Rang Daftar Pemilih Tambahan bagi pemilih yang memohon tukar alamat pusat mengundi SPR menggunakan identifier nombor perkhidmatan bagi PTH tentera dan polis. SPR menyimpan maklumat nombor kad pengenalan 12 angka bagi tujuan untuk memastikan anggota tentera dan polis tidak mendaftar 2 kali dalam daftar pemilih iaitu sebagai PTH dengan menggunakan nombor perkhidmatan dan mendaftar sebagai pengundi biasa dengan menggunakan nombor kad pengenalan 12 angka. Penetapan butiran maklumat dalam Daftar Pemilih Tambahan bertujuan untuk membekalkan maklumat asas bagi setiap pemilih bagi memudahkan seseorang pemilih dikenali berdasarkan kepada identifier dan beberapa butiran maklumat lain seperti tahun lahir, jantina, nama dan nombor rumah. Jawatankuasa berpandangan penambahbaikan kepada format Daftar Pemilih SPR adalah perlu bagi memudahkan semua pemilih yang berada di dalam sesuatu bahagian pilihan raya dikenal pasti dan seterusnya pergerakan mereka yang berpindah ke kawasan lain juga dapat diketahui. Sebarang maklumat butiran peribadi pemilih yang lain 268

270 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL disimpan dalam pangkalan data SPR dan akan dirujuk sekiranya ada keperluan untuk membuat semakan lanjut Parti LDP Pendaftaran Semula Pemilih Negeri Sabah (Pemerakuan semula senarai pemilih Sabah) Parti Maju Sabah Penubuhan Suruhanjaya Siasatan DiRaja Untuk Menyiasat Daftar Pemilih Sabah. SPR akan menimbang cadangan untuk mendaftar semula warganegara Malaysia di Sabah sebagai pemilih. Cadangan pendaftaran semula pemilih negeri Sabah akan dikaji kerana mempunyai implikasi perundangan dan akan melibatkan kos. Kerajaan yang sepatutnya menimbang cadangan untuk menubuhkan Suruhanjaya Siasatan DiRaja Untuk Menyiasat Daftar Pemilih Sabah. Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang. Cadangan ini akan dibincangkan dalam mesyuarat JK yang akan datang. 269

271 Jawatankuasa Kecil Memperkukuhkan Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR) BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL YB Tuan Mohamed Azmin Ali (Gombak) Jika SPR mahu Menjadi sebuah badan bebas, SPR perlu mempunyai perjawatan sendiri termasuk Pengarah Pilihan Raya, peruntukan perbelanjaan dan sumber sendiri SPR merupakan suatu badan bebas yang ditubuhkan di bawah Perkara 114 (1) Perlembagaan Persekutuan. SPR boleh mendapatkan bantuan semua pihak berkuasa awam untuk menjalankan fungsinya. Perkara ini diperuntukkan di bawah Perkara 115 Perlembagaan Persekutuan. SPR secara terus di bawah Parlimen atau bebas daripada mana-mana kawalan. Berhubung dengan cadangan SPR mempunyai sumber kewangan sendiri, SPR bukanlah suatu badan yang menjana pendapatan bagi mempunyai sumber kewangannya sendiri. Belanjawan SPR perlu dibentangkan di Parlimen untuk diluluskan. Cadangan untuk mempunyai sumber kewangan sendiri perlu dikaji secara mendalam bagi melihat praktikalitinya. 270

272 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL YB Dato Seri Mohd Radzi Sheikh Ahmad (Kangar) Setiap kali pilihan raya umum berlangsung, SPR melantik kira-kira 150,000 petugas pilihan raya yang terdiri daripada pegawai dan kakitangan Kerajaan Pelantikan Petugas-petugas Pilihan Raya yang begitu ramai pada masa ini dibuat berdasarkan atas kerjasama dan bantuan daripada pelbagai pihak berkuasa awam seperti yang diperuntukkan di bawah Perkara 115 Perlembagaan Persekutuan dan undangundang berhubung dengan pilihan raya. Perjawatan SPR hendaklah dinaik taraf dan diperbesarkan bagi menjamin tercapainya sasaran serta hasrat yang ditetapkan. Bagi memastikan pilihan raya berjalan lancar, SPR memerlukan bantuan daripada pihak berkuasa awam melainkan SPR diberi petugas yang mencukupi tanpa perlu bergantung kepada pihak berkuasa awam yang lain. Aset terpenting SPR adalah sumber manusia yang berpengalaman. Sehingga kini SPR hanya mempunyai 560 pekerja termasuk pegawai dan kakitangan sokongan. Jumlah ini adalah terlalu kecil bagi menampung beban tugas, peranan dan tanggungjawab yang dipikul oleh SPR yang semakin bertambah dari semasa ke semasa berdasarkan situasi politik. 271

273 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Jika cadangan untuk SPR menambah bilangan petugas di bawah bidang kuasa SPR maka peruntukan mengenainya hendaklah dijelaskan dalam undang-undang berhubung dengan keperluan sumber manusia SPR yang hendaklah ditambah dan dinaik taraf perjawatan sedia ada sesuai dengan peranan, tanggungjawab, bebanan dan cabaran semasa YB Tuan Wee Choo Keong (Wangsa Maju) SPR perlu mempunyai kebebasan dalam merangka undang-undang dan peraturan, bebas dalam menguatkuasakan undangundang berkaitan pilihan raya, bebas daripada campur tangan mana-mana parti politik atau pihak tertentu. SPR juga bebas mempunyai peruntukan kewangan dan perjawatan sendiri Kuasa SPR dalam menguatkuasakan undangundang berkaitan pilihan raya adalah terhad kepada peruntukan tertentu dalam Akta Pilihan Raya 1958, Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954, dan Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Penjalanan Pilihan Raya) Undang-undang sedia ada memberi SPR kuasa untuk menubuhkan Pasukan Penguatkuasa Kempen Pilihan Raya (PP-KPR) yang memerlukan penglibatan dan bantuan pegawai-pegawai awam yang layak seperti Pihak SPR ditubuhkan sebagai sebuah Agensi tersendiri (Closed Service) dengan mempunyai kuasa dalam segala aspek berkaitan penguatkuasaan elemen-elemen pilihan raya. 272

274 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Berkuasa Tempatan (PBT), PDRM dan Wakil Calon yang bertanding. Selain itu, SPR juga bergantung kepada kerjasama pihak berkuasa awam yang lain untuk menguatkuasakan undang-undang berhubung degan pilihan raya. SPR dalam menguatkuasakan undang-undang sentiasa bertindak dalam kuasa yang diperuntukkan oleh undangundang. Jika cadangan untuk SPR menguatkuasakan undangundang maka peruntukan mengenai kebebasan SPR hendaklah dijelaskan dalam undang-undang di samping keperluan sumber manusia SPR hendaklah ditambah dan dinaik taraf perjawatan sedia ada sesuai dengan peranan, tanggungjawab, bebanan dan cabaran semasa. 273

275 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL YBhg. Datuk Paul Low Seng Kuan (TIM) SPR perlu mempunyai kuasa sendiri di dalam menguatkuasakan hal-hal berkaitan proses pilihan raya seperti sumber kewangan parti, penguatkuasaan undangundang berkaitan pilihan raya dan sebagainya yang mana pada masa ini SPR kelihatan seolah-olah merupakan sebuah agensi pelaksana semata-mata. Undang-undang sedia ada memang memberi kuasa kepada SPR untuk menguatkuasakan hal-hal berkaitan proses pilihan raya. Walau bagaimanapun SPR bukanlah suatu badan yang menjana pendapatan bagi mempunyai sumber kewangannya sendiri. Belanjawan SPR perlu dibentangkan di Parlimen untuk diluluskan. SPR perlu diperkukuhkan dengan mempunyai kuasa autonomi bagi membolehkannya melaksanakan tindakan-tindakan penguatkuasaan ke atas perkara-perkara yang dibangkitkan. Cadangan untuk mempunyai sumber kewangan sendiri perlu dikaji secara mendalam bagi melihat praktikalitinya. Jika cadangan untuk SPR menguatkuasakan undangundang maka peruntukan mengenai kebebasan SPR hendaklah dijelaskan dalam undang-undang di samping keperluan sumber manusia SPR hendaklah ditambah dan dinaik taraf perjawatan sedia ada sesuai dengan peranan, tanggungjawab, bebanan dan cabaran semasa. 274

276 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Puan Josie Fernandez (TIM) SPR menjadi sebuah badan bebas yang mempunyai kuasa autonomi, termasuk boleh bertindak sebagai Care-taker Government semasa berlangsungnya sesuatu Pilihan Raya Umum. SPR merupakan suatu badan bebas yang ditubuhkan di bawah Perkara 114 (1) Perlembagaan Persekutuan. Cadangan SPR untuk bertindak sebagai Care-taker Government semasa berlangsungnya sesuatu Pilihan Raya Umum merupakan perkara dasar baru yang memerlukan kajian lanjut kerana ia mempunyai implikasi undang-undang termasuklah Perlembagaan Persekutuan. SPR perlu diperkukuhkan dengan mempunyai kuasa autonomi bagi membolehkannya melaksanakan tindakan-tindakan penguatkuasaan ke atas perkara-perkara yang dibangkitkan Encik Andrew Khoo (Individu) SPR perlu wujud sebagai sebuah badan bebas mengatasi kedudukan Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri. Justeru itu, SPR perlu bertanggungjawab terhadap semua perkara berkaitan pilihan raya, termasuklah rasuah, politik kotor dan mengenalpasti apa jua kesalahan yang boleh disabitkan dibawah Akta Kesalahan Pilihan Raya. SPR merupakan suatu badan bebas yang ditubuhkan di bawah Perkara 114 (1) Perlembagaan Persekutuan. SPR boleh mendapatkan bantuan daripada pihak berkuasa awam untuk menjalankan fungsinya. Perkara ini diperuntukkan di bawah Perkara 115 Perlembagaan Persekutuan. SPR diperuntukkan kuasa mengikut undang-undang untuk memastikan sesuatu pilihan raya itu berjalan lancar. Walau bagaimanapun dalam SPR secara terus di bawah Parlimen atau bebas daripada mana-mana kawalan. 275

277 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL memastikan kelancaran penjalanan pilihan raya, SPR perlu mendapatkan bantuan pihak yang dipertanggungjawabkan di bawah undang-undang contohnya isu rasuah yang mana SPRM diberi kuasa di bawah undang-undang untuk menguatkuasakannya. SPR sentiasa membantu SPRM bagi memastikan gejala rasuah dapat dibanteras. Jika cadangan untuk SPR menguatkuasakan undangundang maka peruntukan mengenai kebebasan SPR hendaklah dijelaskan dalam undang-undang di samping keperluan sumber manusia SPR hendaklah ditambah dan dinaik taraf perjawatan sedia ada sesuai dengan peranan, tanggungjawab, bebanan dan cabaran semasa. 276

278 Jawatankuasa Kecil Mengkaji Sistem Alternatif Dalam Mengadakan Pilihan Raya BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Datuk Paul Low Seng Kuan Melantik Kerajaan Sementara semasa tempoh Pilihan Raya.Kuasa ini boleh diberikan kepada SPR atau KSN selaku Ketua Ekskutif Perkhidmatan Awam. Sistem ini ada dilaksanakan di India dan Bangladesh i. Cadangan ini bukan merupakan komponen / kategori di bawah Sistem Alternatif Pilihan Raya. ii. Sistem pilihan Raya adalah suatu kaedah pemilihan wakil rakyat dalam sesuatu pilihan raya bagi penubuhan sesebuah kerajaan. Jawatankuasa Kecil mengambil maklum terhadap perkara yang dibangkitkan dan akan dibincangkan bersama dengan Jawatankuasa Induk. iii. Selepas pembubaran Dewan Rakyat/DUN, maka Jemaah Menteri sediada perlu menjalankan tugas mereka sehingga wakil rakyat dan Jemaah Menteri yang baru ditubuhkan. iv. Cadangan ini memerlukan kajian yang lebih teliti kerana ia melibatkan implikasi undangundang Encik Robert William Calon yang bertanding wajib mengisytiharkan segala harta yang beliau punyai Cadangan ini bukan merupakan komponen / kategori di bawah Sistem Alternatif Pilihan Raya dan ia merupakan sebahagian daripada proses pilihan raya yang melibatkan syarat-syarat pencalonan. Jawatankuasa Kecil mengambil maklum terhadap perkara yang dibangkitkan dan akan dibincangkan bersama dengan Jawatankuasa Induk. 277

279 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Encik Poh Swee Hiang Mencadangkan proportional representation atau semi proportional representations untuk memastikan Ahli Parlimen yang dipilih mempunyai sokongan yang kuat daripada pengundi melebihi 1/3 daripada jumlah undi i. Cadangan ini merupakan suatu perubahan dasar sedia ada. Maka suatu kajian yang. mendalam hendaklah dibuat bagi memastikan cadangan in benar-benar boleh dilaksanakan. ii. Cadangan ini juga adalah perubahan mendadak kepada sistem pilihan raya sedia ada yang telah digunakan semenjak kemerdekaan. Jawatankuasa Kecil mengambil maklum terhadap perkara yang dibangkitkan dan akan dibincangkan bersama dengan Jawatankuasa Induk. iii. Cadangan ini juga memerlukan kajian perundangan yang mendalam. iv. Di antara perubahan yang perlu dilihat dan mempunyai implikasi undang-undang termasuklah sistem pilihan raya proportionate yang dipilih, daftar pemilih, formula pengiraan undi, struktur kertas undi, perwakilan di peringkat daerah serta aspek pentadbiran tempat-tempat urusan pilihan raya seperti Tempat Mengundi, kos, tenaga kerja, kaedahkaedah baru pendaftaran pemilih. pendidikan kepada petugas pilihan raya, stake holders seperti parti politik dan 278

280 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL masyarakat umum perlu dilaksanakan En Melvin Mah (a) Mencadangkan pelantikan caretaker government di kalangan rakyat biasa daripada pengaruh politik. Mencadangkan agar Sultan/Raja melantik caretaker government sambil dinasihati oleh badan seperti Majlis Peguam 7 hari selepas pembubaran Parlimen/Dewan Undangan Negeri (b) Caretaker government harus dibentuk dalam tempoh i. Cadangan ini tidak termasuk dalam komponen/kategori Jawatankuasa Kecil Mengkaji Sistem Alternatif Pilihan Raya. ii. Cadangan untuk melantik kerajaan sementara selepas pembubaran Parlimen / DUN akan melibatkan pindaan pada Perlembagaan Persekutuan oleh kerana tidak ada peruntukan undang-undang semasa mengenainya. Perkara ini perlu diperuntukkan dalam satu proviso baru dalam Perlembagaan Persekutuan. Jawatankuasa Kecil mengambil maklum terhadap perkara yang dibangkitkan dan akan dibincangkan bersama dengan Jawatankuasa Induk En. Rajiv a/l Rishyakaran (DAP Selangor) Berkenaan perbelanjaan kempen, beliau mencadangkan agar calon mengemukakan penyata pendapatan dan perbelanjaan serta daripada penderma i. Cadangan ini bukan merupakan komponen / kategori di bawah Sistem Alternatif Pilihan Raya. ii. Ia merupakan sebahagian daripada proses pilihan raya kerana melibatkan penambahan syarat-syarat untuk menjadi calon pilihan raya. Sekiranya perlu pindaan undang-undang, ia melibatkan peruntukan di bawah Perkara 47, Perlembagaan Persekutuan Jawatankuasa Kecil mengambil maklum terhadap perkara yang dibangkitkan dan akan dibincangkan bersama dengan Jawatankuasa Induk. 279

281 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL Cadangan dari YB Kapit, YB Wangsa Maju dan beberapa cadangan daripada United Pasok Momogun Kadazan Murut Organisation (UPKO) Dasar pembahagian 34% terhadap kerusi-kerusi Parlimen di negeri-negeri Borneo dalam Perjanjian Malaysia ketika perundingan untuk menyertai pembentukan Malaysia. Perjanjian tersebut menjamin agar 34 % kerusi Parliamen di Dewan Rakyat adalah untuk mempertahankan semangat perjanjian tersebut supaya sebarang usaha pindaan perlembagaan Persekutuan perlulah mendapat sokongan daripada wakil-wakil daripada Sabah dan Sarawak. i. SPR perlu mengkaji apa yang dibangkitkan berhubung dengan Perjanjian Malaysia kerana ia melibatkan sejarah dan interpretasi dokumen yang memerlukan kajian pakar. ii. SPR sentiasa berpegang kepada prinsip-prinsip berhubung dengan penyempadanan bahagian pilihan raya selaras dengan Jadual Ketiga Belas (13), Perlembagaan Persekutuan iaitu: a) Mengambil perhatian wajarnya pemilih mudah pergi mengundi, bahagianbahagian pilihan raya disempadankan supaya tidak merentasi sempadanan negeri. Jawatankuasa Kecil mengambil maklum terhadap perkara yang dibangkitkan dan akan dibincangkan bersama dengan Jawatankuasa Induk. b) Memberi kemudahan pentadbiran yang boleh didapati di dalam bahagian pilihan raya bagi mengadakan jentera pendaftaran dan pengundian yang perlu c) Bilangan pemilih di dalam setiap bahagian pilihan raya patutlah lebih kurang sama 280

282 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL banyak kecuali mengambil kira kesulitan untuk sampai kepada pemilih di dalam daerah desa dan kesukiran lain. d) Mengekalkan hubungan tempatan. iii. SPR sentiasa bertindak berlandaskan undang-undang sedia ada Datuk Ei Kim Hock (MCA) Cadangan Wangsa Maju YB Mencadangkan perubahan sistem pilihan raya masa kini (first past the post system) kepada proportional system. Ini bagi mengelakkan wakil yang dipilih, walaupun undi popularnya rendah; tapi diisytiharkan pemenang kerana berlakunya pecah undi. Mencadangkan system pengundian Negara Jerman (mixed member proportional system) untuk diambil kira implementasinya di Malaysia i. Cadangan ini merupakan suatu perubahan dasar sedia ada. Maka suatu kajian yang. mendalam hendaklah dibuat bagi memastikan cadangan in benar-benar boleh dilaksanakan. ii. Cadangan ini juga adalah perubahan mendadak kepada sistem pilihan raya sedia ada yang telah digunakan semenjak kemerdekaan. iii. Cadangan ini juga memerlukan kajian perundangan yang mendalam. Jawatankuasa Kecil mengambil maklum terhadap perkara yang dibangkitkan dan akan dibincangkan bersama dengan Jawatankuasa Induk. iv. Di antara perubahan yang perlu dilihat dan mempunyai implikasi undang-undang 281

283 BIL. TARIKH INDIVIDU/ ULASAN AGENSI PERBINCANGAN JK KECIL termasuklah sistem pilihan raya proportionate yang dipilih, daftar pemilih, formula pengiraan undi, struktur kertas undi, perwakilan di peringkat daerah serta aspek pentadbiran tempat-tempat urusan pilihan raya seperti Tempat Mengundi, kos, tenaga kerja, kaedahkaedah baru pendaftaran pemilih. pendidikan kepada petugas pilihan raya, stake holders seperti parti politik dan masyarakat umum perlu dilaksanakan Datuk Paul Low Seng Kuan (Transparency International) Pembiayaan parti-parti politik bertanding oleh Kerajaan (State Political Funding for Contesting Political Parties). i. Pembiayaan oleh kerajaan kepada parti-parti politik yang bertanding tidak diperuntukkan dalam mana-mana undangundang yang berhubungan dengan pilihan raya. Jawatankuasa Kecil mengambil maklum terhadap perkara yang dibangkitkan dan akan dibincangkan bersama dengan Jawatankuasa Induk. ii. Cadangan ini merupakan suatu perubahan dasar sedia ada serta melibatkan implikasi undang-undang. Maka suatu kajian yang. mendalam hendaklah dibuat bagi memastikan cadangan in benar-benar boleh dilaksanakan. 282

284 DICETAK OLEH PERCETAKAN NASIONAL MALAYSIA BERHAD KUALA LUMPUR, Tel.: Faks: JD004019