XU HƯỚNG HỢP ĐỒNG HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT TẠI VIỆT NAM

Size: px

Start display at page:

Download "XU HƯỚNG HỢP ĐỒNG HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT TẠI VIỆT NAM"

Ilene Norton
6 years ago
Views:

XU HƯỚNG HỢP ĐỒNG HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT TẠI VIỆT NAM Đỗ Thu Hằng, Nguyễn Thị Thu Trang Khoa Ngân hàng- Học viện Ngân hàng Thực hiện các cam kết hội nhập quốc tế, Việt Nam đang dần mở cửa thị trường, áp

1 XU HƯỚNG HỢP ĐỒNG HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT TẠI VIỆT NAM Đỗ Thu Hằng, Nguyễn Thị Thu Trang Khoa Ngân hàng- Học viện Ngân hàng Thực hiện các cam kết hội nhập quốc tế, Việt Nam đang dần mở cửa thị trường, áp dụng các luật chơi chung với quốc tế, tiến tới tự do hoá lãi suất, tự do hoá tài khoản vốn Khi đó, thị trường sẽ cần sử dụng các công cụ nhằm giảm thiểu các bất lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh do sự biến động của lãi suất, tỷ giá gây ra. Phát triển các sản phẩm phái sinh nói chung, trong đó là hoán đổi lãi suất nói riêng, như là một công cụ hữu hiệu để phòng ngừa rủi ro cho các doanh nghiệp và cho chính ngân hàng. 1. Hợp đồng ho n đổi i ấ Hoán đổi (swap) i u t eo n a t n t n trao đổi (exc an e) ai t v i n au v n n t đem ra trao đổi p i ác n au Tron t tr n t i c n, một hợp đồng hoán đổi thường là một thoả thuận để trao đổi một chuỗi các dòng tiền tại một thời điểm nhất định trong tương lai (at specified future times) theo một nguyên tắc nhất định nào đó. Có 4 oại oán đổi p ổ biến oán đổi tiền tệ, oán đổi ãi suất, oán đổi c n oán v oán đổi n oá Tron đó, hợp đồn oán đổi ãi suất (interest rate swap- IRS) n y c n trở nên p ổ biến v c iếm t i một nửa ợn vốn c t n của t tr n p i c n t c Về n uyên tắc, cơ c ế oạt độn của n iệp vụ oán đổi ãi suất á đơn i n n n vẫn m i đối v i Việt Nam Nguồn: Ngân hàng thanh toán quốc tế (BIS) Một v dụ cụ t : Gi sử một doan n iệp in doan xuất n p u vay vốn bằn t một n n n đ đ u t c o d án m i của m n, v i t i ạn 5 1

2 năm, tr ãi t n năm v i ãi suất đ ợc quy đ n SIBOR ( ãi suất iên n n n Sin apore) +1 y m c ãi suất t nổi, dao độn p ụ t uộc v o biến độn t tr n, có t cao ơn o c t ấp ơn so v i m c ãi suất v o t i đi m vay vốn ( i u quy đ n m c ãi suất t nổi n y iện nay đ ợc n iều n n n áp dụn á p ổ biến đối v i vay n oại tệ v c v i VND ở n n o n vay trun, d i ạn) Do ãi suất biến độn, việc t n toán c i p c o đ u t v o d án đó sẽ rất ó ăn c o doan n iệp, n ởn t i việc xác đ n iệu qu đ u t Nếu ãi suất trên t tr n có xu n i m, ãi suất vay v o t i đi m tr nợ sẽ xuốn t ấp, iúp i m c i p vốn c o doan n iệp v ợi n u n của đ u t sẽ cao ơn N n n ợc ại, doan n iệp sẽ p i đối m t v i rủi ro nếu ãi suất tăn quá cao, có t dẫn đến t ua trán n n rủi ro n v y v đ xác đ n c n xác iệu qu đ u t n ay t iai đoạn p d án, doan n iệp có t sử dụn c n cụ Hoán đổi lãi suất Cụ t, doan n iệp sẽ một ợp đồn oán đổi v i một trun ian t i c n, v dụ n n n, đ xác đ n một m c ãi suất cụ t c o d án (c n ạn c o suốt t i ạn vay) H n đến t i đi m t an toán, ai bên sẽ tiến n oán đổi ãi suất d a trên m c vốn ốc ban đ u t eo n uyên tắc: Doan n iệp sẽ tr c o n n n m c ãi suất v n n đ ợc t n n n m c ãi suất t nổi, v dụ SIBOR + 0,5%. 10% SWAP SWAP SIBOR + 0,5% Doan n iệp A N n n SIBOR + 1% o n vay ãi suất t nổi L u rằn, tron ợp đồn oán đổi n y, vốn ốc n c n trao đổi v i n au Nó c ỉ m c vốn dan n a iúp ai bên oán đổi p n ãi tr c o n au v o m i ạn tr ãi N v y, t n qua ợp đồn oán đổi ãi suất n y, doan n iệp đã cố đ n 2

3 đ ợc m c c i p của m n 9,5 d ãi suất trên t tr n biến độn n t ế n o c ăn n a Trên đ y v dụ về oại ợp đồn oán đổi ãi suất t n dụn n ất- Hợp đồn oán đổi P ain Vani a ay c n i ợp đồn oán đổi ãi suất t nổi- cố đ n V i oại ợp đồn oán đổi n y, c n ty đồn tr c o đối tác một uồn tiền bằn m c ãi suất cố đ n đ ợc đ n tr c trên một m c vốn dan n a tron một số năm đổi ại, c n ty n n m c ãi suất t nổi trên c n m c vốn dan n a c o c n t i Xuất p át t ợp đồn oán đổi P ain Vani a đã ra đ i một số biến t của oại ợp đồn n y: - Hoán đổi tr d n (amortizin swap): L oại oán đổi m vốn ốc i m d n t eo p ơn p áp xác đ n tr c (có t đ ợc xác đ n t ơn n v i s i m d n vốn ốc tron o n vay). - Hoán đổi tăn ên (Step- up swap): L oại oán đổi m vốn ốc tăn ên t eo p ơn p áp xác đ n tr c - Hoán đổi ạn ay oán đổi t c iện sau (forwards swap hay deferred swap): L oại oán đổi m việc trao đổi các d n tiền đ ợc t c iện v o một n y tron t ơn ai i i, ợp đồn oán đổi đ ợc t c iện i m vốn ốc tron o n t an toán cố đ n ác v i vốn ốc tron o n t an toán ãi t nổi - Hợp đồn oán đổi t i ạn cố đ n (a constant maturity swap- CMS swap) một t o t u n trao đổi ãi suất Libor v i ãi suất oán đổi (swap rate) V dụ, ai bên một t o t u n tron đó một bên trao đổi ãi suất Libor 6 t án trên một o n vốn ốc cố đ n đ n n ấy một m c ãi suất oán đổi t i ạn năm trên c n o n vốn ốc, việc oán đổi t c iện c 6 t án một n tron v n 5 năm - A constant maturity Treasury swap- CMT swap t ỏa t u n t ơn t v i oại ợp đồn oán đổi trên, tron đó t o t u n trao đổi m c ãi suất Libor v i ãi suất trái p iếu o bạc (v dụ m c ãi suất trái p iếu o bạc năm) - Hoán đổi cộn dồn (compoundin swap): L oại oán đổi tron đó m c ãi m một ay c ai bên n n đ ợc đ ợc cộn dồn các ạn c o đến i ết t úc ợp đồn t eo p ơn t c đã t o t u n tr c Tron oại oán đổi n y, c ỉ có một d n t an toán đ ợc t c iện v o t i đi m ết t úc ợp đồn oán đổi - Libor-in arrears swap: L oại oán đổi m m c ãi suất Libor v o n y t an toán đ ợc sử dụn đ t n toán m c t an toán tại n y đó ( ác v i ợp đồn 3

4 oán đổi ãi suất t n t n, ãi suất t nổi Libor/Euribor v o n y t an toán đ ợc sử dụn đ t n toán m c t an toán v o n y t an toán tiếp sau đó) - Hoán đổi t c uỹ (accrua swap): L oại ợp đồn oán đổi tron đó ãi của một ợp đồn đ ợc cộn t c ũy đến m c ãi suất t nổi tron một đó. ợi ích của hợp đồng hoán đổi lãi suất o n n o T n ất, iúp doan n iệp có t tái cơ cấu d n tiền. y c n cụ u iệu iúp doan n iệp c uy n đổi t ãi suất t nổi san ãi suất cố đ n n ợc ại m n n ởn đến ợp đồn ốc ban đ u của m n T ai, ợp đồn oán đổi ãi suất iúp doan n iệp có t p n n a rủi ro ãi suất iệu qu, đ c biệt tron trun d i ạn. Nếu ãi suất có c iều n ia tăn n an (n tron iai đoạn v a qua) sẽ rất bất ợi c o doan n iệp N n t n qua ợp đồn oán đổi ãi suất, doan n iệp cố đ n đ ợc c i p vốn đ u v o của m n, t đó doan n iệp xác đ n tr c đ ợc c i p, oạc v c ủ động trong kinh doanh. o c p ế T ba, tron ợp đồn n y số tiền c uy n c ỉ p n ãi c ên ệc, nên rủi ro về đối tác n n Việc sử dụn ợp đồn oán đổi ãi suất n m n ởn n iều t i ạn m c t n dụn của doan n iệp. 2. Thực rạng hợp đồng ho n đổi i ấ ại Việ Nam B n Một số iao d c H LS đ ợc t c iện tại Việt Nam Ngân hàng Khách hàng Đvị Số nợ gốc theo hợp Standard Charted đồng LS nhận LS trả Thời hạn Hợp đồng 1 SC London GBP ,75 5,34% LIBOR 1m 2 năm HSBC Hợp đồng 1 Pepsico Tokyo-Mitsubishi Hợp đồng 1 Hợp đồng 2 VCB Hợp đồng 1 Hợp đồng 2 Hợp đồng 3 Hợp đồng 4 ABN AMRO Vietnam Japan Gas Kein H. Muramoto SC London SC London Citibank N.A, SGP Citibank N.A, SGP VND Hợp đồng 1 VNA Citibank HĐ 9% 3,4% 3 năm SIBOR + 0,55% 6M SIBOR + 1,5% LIBOR 6m LIBOR 6m LIBOR 6m LIBOR 6m 5,03% 6,35% 4,88% 4,88% 4,71% 4,73% 3 năm 4 năm 4 năm 15/1/ /7/ /1/ /7/2014 Hợp đồng 1 HOLCIM ,8% LIBOR 6m 5 năm Mizuho Hợp đồng 1 Hợp đồng 2 Mizuho Singapore Mizuho Singapore ,48% 4,55% Nguồn: Ngân hàng Nhà nước- Vụ chính sách Tiền tệ Một số iao d c oán đổi ãi suất tiêu bi u ác n : 4,79% 4,77% 5/12/ /9/2006 4

5 - Cuối năm 2 4, HSBC đã t c iện iao d c oán đổi ãi suất n đ u tiên i a v VND c o một c n ty đa quốc ia v i số vốn ên t i 5 triệu trên t tr n Việt Nam Tron iao d c oán đổi n y, HSBC sẽ n n đ ợc t ác n đồn v đ a c o ác n VND Giao d c oán đổi cuối c n đ ợc d iến diễn ra v o t án 2/2 7, sẽ bao ồm việc HSBC đ a c o ác n đồn v n n ại tiền VND t p a ác n - N y 5/6/ 8, PV Trans v ANZ đã ết ợp đồn oán đổi ãi suất (IRS) T eo ợp đồn n y, PV Trans sẽ n n đ ợc o n ãi suất cố đ n rất cạn tran c o to n bộ t i ạn c n ại của o n vay t u d u t Hercu es đã tr c đ y T i ạn 5 năm r ỡi (PV Trans một tron n n n cun cấp d c vụ v n t i d u t n tại Việt Nam v i t p n ên t i 5 tổn s n ợn xuất u d u t ). Việc ết n y sẽ iúp c o PV Trans biết tr c đ ợc c i p vay nợ, t đó qu n đ ợc rủi ro về biến độn ãi suất. N v y, có t t ấy các iao d c oán đổi ãi suất đ ợc t c iện tại Việt Nam u n do các n n n n c n o i t c iện v i đồn n oại tệ n ằm p n n a rủi ro ãi suất c o ác n tron t i ian d i Tuy v y, số ợn iao d c v doan số iao d c n v y vẫn c n ạn c ế. V y n uyên n n t đ u? Về các văn bản pháp lý T án 1/2003, n đ u tiên NHNN c o p ép t c iện n iệp vụ oán đổi ãi suất t n qua Quyết đ n số 33/2 3/Q -NHNN, sau đó đ ợc t ay t ế bằn Quyết đ n số 62/2 6/Q -NHNN ban n Quy c ế t c iện iao d c oán đổi ãi suất i a các n n n T eo đó, việc oán đổi ãi suất sẽ đ ợc t c iện i a các n n n t ơn mại, n n n iên doan, n n n vốn n c n o i, c i n án n n n n c n o i oạt độn tại Việt Nam v i các doan n iệp n p i n n n đ ợc t n p, oạt độn t eo p áp u t Việt Nam v i a các n n n v i n au, i a n n n v i tổ c c t n dụn ở n c n o i Hoán đổi ãi suất một tron số t n n c n cụ p ái sin đã có văn b n p áp điều c ỉn tại Việt Nam Tuy v y ệ t ốn băn b n c a t c s trợ iệu qu c o các c ủ t trên t tr n V dụ n t uế c o oạt độn n y nói riên v c o các s n p m p ái sin nói c un vẫn c a đ ợc quy đ n nên ó xác đ n v ãi suất t nổi c ạy iên tục t eo t n n y Quy đ n về t uế v a m ãm s p át tri n d c vụ oán đổi ãi suất, v a ó t c iện [1]. Ở các n c ác, s n p m p ái sin n p i đón t uế v đó c n cụ p n c ốn 5

6 rủi ro c o doan n iệp, c n p i một ên in doan iếm i Hơn n a, Quyết đ n 62/2 6/Q -NHNN c n quy đ n tỷ ệ số d ốc tron các iao d c oán đổi ãi suất v i một doan n iệp n đ ợc v ợt quá 3 vốn t có của doan n iệp đó, tỷ ệ n y bao m c oán đổi ãi suất một đồn tiền, t c t c tế n có oán đổi p n ốc, v v y tỷ ệ n y c ỉ ợp v i các ợp đồn oán đổi ãi suất có bao ồm oán đổi ốc n oán đổi tiền tệ c éo. Về phía thị trường Một tron n n trở n ại n n ất Việt Nam iện c a có ãi suất t am c iếu c u n c o c ãi suất n ắn ạn v d i ạn- căn c đ x y d n v đ n iá ợp đồn oán đổi ãi suất Ở Việt Nam, các n n n vẫn t n sử dụn Vnibor m ãi suất t am c iếu, n n ãi suất n y c a t c s p n án c n xác ãi suất trên t tr n iên n n h n Việt Nam ác v i t tr n iên n n n An có Libor, t tr n iên n n n Sin apor có Sibor ay t tr n iên n n n C u Âu có Euribor Về m t ãi suất d i ạn, đ n con ãi suất vẫn c a có v d án x y d n đ n con ãi suất c u n c o t tr n Việt Nam do N n n N n c t c iện vẫn đan tron quá tr n tri n ai T c tế c o t ấy các n c có t tr n tiền tệ n p át tri n n T ái Lan v H n Quốc đã p rất n iều ó ăn tron việc p át tri n t tr n trái p iếu v t tr n p ái sin nói c un cũn n p át tri n s n p m oán đổi ãi suất nói riên. Từ phía chủ thể tham gia Do oán đổi ãi suất một c n cụ u iệu tron ph n n a rủi ro ãi suất nên u ết các tổ c c t n dụn đều sử dụn c n cụ n y n ằm t b o i m c o các o n vay o c đ u t đã t c iện v i ác n của m n Các doan n iệp cũn đối t ợn ác n tiềm năn sử dụn n iệp vụ n y, sở d n v y do oạt độn in doan của doan n iệp rất đa dạn, n iều doan n iệp t n có iên quan đến các o n vay n oại tệ số ợn n t eo ãi suất cố đ n o c t nổi Tuy n iên tại Việt Nam iện nay, số ợn các doan n iệp sử dụn n iệp vụ oán đổi ãi suất c n rất ạn c ế Một tron n n n uyên n n c ủ yếu các doan n iệp c a i u t ấu đáo về b n c ất n iệp vụ v n n tiện c m n iệp vụ n y man ại c o doan n iệp N iều doan n iệp c n có t m 6

7 c ấp n n rủi ro, coi rủi ro t p a t tr n t iên tai nên n có biện p áp p n n a T duy sợ c u trác n iệm tron doan n iệp cũn một trở n ại n, i t c iện ợp đồn oán đổi ãi suất có ãi t doan n iệp ởn, t quy trác n iệm cá n n đã m c o rất n iều doan n iệp e n ại i sử dụn n iệp vụ n y CắtMột trong những lý do khiến hợp đồng hoán đổi lãi suất chưa được sử dụng rộng rãi như một công cụ phòng ngừa rủi ro là nhiều doanh nghiệp còn có tâm lý chấp nhận rủi ro, coi rủi ro từ phía thị trường là thiên tai Một p n do i i t c c o việc các doan n iệp c a m n m v i việc p n n a rủi ro ãi suất n v y do có t n n ng c ú tr n p át tri n n n s n p m n y Hiện c ỉ có một số n n n n n VCB, BIDV v n n n n c n o i n HSBC, ANZ, áp dụn s n p m v t p trun mạn v o đồn, c c a mở rộn ra các n oại tệ ác n c biệt oán đổi có s t am ia của nội tệ m i c ỉ có một iao d c ởi x n của HSBC n ở B n. 3. X hướng cho ương ai T eo cam ết đa p ơn i ia n p WTO, đến 31/12/2018, nền in tế Việt Nam p i o n to n oạt độn t eo cơ c ế t tr n Xu t ế tất yếu Việt Nam đan d n mở cửa t tr n, áp dụn các u t c ơi c un v i quốc tế, ãi suất đ ợc t do oá, các uồn vốn đ ợc t do c y v o v c y ra ỏi Việt Nam i đó các biến số của t tr n n ãi suất, tỷ iá sẽ iên tục biến độn y bất ợi c o oạt độn s n xuất in doan N v y c n p i p át tri n các s n p m p ái sin nói c un v oán đổi ãi suất nói riên n một c n cụ u iệu đ p n n a rủi ro c o các doan n iệp v c o c n n n n Cụ t : - Các n p c n sác c n p i x y d n ệ t ốn n an p áp giao d c các ợp đồn oán đổi ãi suất đồn bộ v cụ t ơn, n ất o n t iện c ế độ ế toán t eo c u n m c quốc tế (ISA) tron việc i n n v p n án các iao d c p ái sin T tr n t i c n - t tr n cơ sở- c n p i đ ợc p át tri n s u ơn n a m nền t n v n c ắc c o việc p át tri n t tr n oán đổi ãi suất. Bên cạn đó, c n p i có một ệ t ốn t n tin i n n v d báo ãi suất n an c ón, c n xác v c p n t iên tục - Các doan n iệp, n ất các doan n iệp xuất n p u, c n có s n n t c s u sắc ơn tron việc sử dụn các c n cụ p ái sin n ằm mục đ c trán n n rủi ro tron oạt độn in doan, n t i p ơn t c in doan ổn 7

8 đ n, v n c ắc v u d i. - N n hang, v i t các một doan n iệp, sử dụn oán đổi ãi suất n một d c vụ cun cấp c o ách n cũn n sử dụn c o c n m n, đ i ỏi p i có đội n ũ các n qu n, các dea er c uyên n iệp đ ợc đ o tạo b i b n Tron quá tr n oạt độn, n n n có t xác đ n ạn m c in doan c o t n dea er n ằm ạn c ế rủi ro c o oạt độn n y Các dea er cũn c n đ ợc t am ia các p n n cao n iệp vụ v năn t vấn sử dụn ợp đồn oán đổi ãi suất c o ác n của m n - Các s n p m oán đổi ãi suất c n đ ợc p át tri n t m c cơ b n n ợp đồn oán đổi ãi suất t nổi- cố đ n tr c rồi m i đến các s n p m có t u t iao d c p c tạp ơn n oán đổi t c uỹ, oán đổi cộn dồn, oán đổi ãi suất tiền tệ c éo.. Trán tr n ợp một s n p m đ ợc sử dụn n n các c ủ t t am ia n nắm rõ các t c iao d c, đ n iá cũn n rủi ro tiềm t n m nó có t man ại Tài iệ ham khảo - Options, Futures and other Derivatives, John Hull, 2009, 7th edition, Mc Graw Hill. - N iên c u về việc sử dụn các c n cụ p ái sin tại các doan n iệp Việt Nam, PGS TS N uyễn T N c Tran, ại c in tế TPHCM, Báo cáo n qu của N n n T an toán quốc tế BIS

CHƯƠNG TRÌNH DỊCH BÀI 14: THUẬT TOÁN PHÂN TÍCH EARLEY

CHƯƠNG TRÌNH DỊCH BÀI 14: THUẬT TOÁN PHÂN TÍCH EARLEY Nội dung 1. Giới thiệu 2. Ý tưởng cơ bản 3. Mã minh họa 4. Ví dụ 5. Đánh giá thuật toán 6. Bài tập TRƯƠNG XUÂN NAM 2 Phần 1 Giới thiệu TRƯƠNG XUÂN