MSG 367 Time Series Analysis [Analisis Siri Masa]

Similar documents
MAT 202 Introduction to Analysis [ Pengantar Analisis]

MAT 111 Linear Algebra [Aljabar Linear]

MAT 263 Probability Theory [Teori Kebarangkalian]

MAT111 Linear Algebra [Aljabar Linear]

MAT 111 Linear Algebra [Aljabar Linear]

MAT 222 Differential Equations II [Persamaan Pembezaan II]

MAT Calculus [Kalkulus]

EEE 208 TEORI LITAR II

MSG 356 Mathematical Programming [Pengaturcaraan Matematik]

MSG 389 Engineering Computation II [Pengiraan Kejuruteraan II]

MAT 223 DIFFERENTIAL EQUATIONS I [Persamaan Pembezaan I]

MAT 101 Calculus [ Kalkulus] Duration : 3 hours [Masa : 3 jam]

MAT 101 Calculus [ Kalkulus]

MST 565 Linear Model [Model Linear]

MSG 389 Engineering Computation II [Pengiraan Kejuruteraan II]

MAT Linear Algebra [Aljabar Linear]

MAA 101 Calculus for Science Students I [Kalkulus untuk Pelajar Sains I]

MAA Calculus for Science Students I [Kalkulus untuk Pelajar Sains I]

MSS 317 Coding Theory [Teori Pengekodan]

MAT 518 Numerical Methods for Differential Equations [Kaedah Berangka untuk Persamaan Pembezaan]

MST 565 Linear Models [Model Linear]

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CPT115 Mathematical Methods for Computer Science [Kaedah Matematik bagi Sains Komputer]

MSG 389 Engineering Computation II [Pengiraan Kejuruteraan II]

CPT115 Mathematical Methods for Computer Sciences [Kaedah Matematik bagi Sains Komputer]

EME 411 Numerical Methods For Engineers [Kaedah Berangka Untuk Jurutera]

MAA 111 Algebra for Science Students [Aljabar untuk Pelajar Sains]

IWK 302 Wood Engineering [Kejuruteraan Kayu]

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CCS513 Computer Vision and Image Analysis [Penglihatan Komputer dan Analisis Imej]

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CIT562 Bioinformatics Computing [Perkomputeran Bioinformatik]

IWK 302 WOOD ENGINEERING [KEJURUTERAAN KAYU]

IWK 302 WOOD ENGINEERING [KEJURUTERAAN KAYU]

EEM 423 KEJURUTERAAN KEBOLEHPERCAYAAN

MAT 100 Foundation Mathematics [Asas Matematik]

EEE REKABENTUK SISTEM KAWALAN

EMH 451 Numerical Methods For Engineers [Kaedah Berangka Untuk Jurutera]

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA

EAA211 Engineering Mathematics for Civil Engineers [Matematik Kejuruteraan untuk Jurutera Awam]

BST 203/3 Population and Community Ecology [Ekologi Populasi dan Komuniti]

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA EEE 354 SISTEM KAWALAN DIGIT

MST 562 Stochastic Processes [Proses Stokastik]

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. Second Semester Examination Academic Session 2004/2005. March 2005 MGM ANALYSIS [ANA LISIS]

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CCS511 Evolutionary Computing [Perkomputeran Berevolusi]

REG 363 Site Investigation (Kajian Tapak)

EMH 451/3 Numerical Methods For Engineers Kaedah Berangka Untuk Jurutera

MGM 531 Euclidean Geometry [Geometri Euklidan]

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CPT443 Automata Theory & Formal Languages [Teori Automata & Bahasa Formal]

IMK 308 Food Preservation Principles [Prinsip Pengawetan Makanan]

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA EEM 352 REKABENTUK MEKATRONIK II

MAT Calculus [Kalkulus]

ESA 367/2 Flight Stability & Control I Kestabilan & Kawalan Penerbangan I

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CCS511 Evolutionary Computing [Perkomputeran Berevolusi]

EEU 104 TEKNOLOGI ELEKTRIK

MGM551 - Operations Research [ Penyelidikan Operasi]

MGM 502 Number Theory [Teori Nombor]

EAS151 Statics and Dynamics [Statik dan Dinamik]

IUK 107 CHEMISTRY FOR TECHNOLOGIST [KIMIA UNTUK TEKNOLOGIS]

(Kertas soalan ini mengandungi 5 soalan dalam 8 halaman yang bercetak) (This question paper consists of 5 questions on 8 printed pages)

EME 451/3 Computational Fluid Dynamics Pengkomputeran Dinamik Bendalir

ESA 380/3 Orbital Mechanics Mekanik Orbit

ESA 382/3 Spacecraft Subsystem Design Rekabentuk Subsistem Kapal Angkasa

-1- UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. Second Semester Examination Academic Session 2009/2010. April/May 2010

EAS 254E/3 Structural Analysis (Analisis Struktur)

KOT 222 Organic Chemistry II [Kimia Organik II]

SULIT 3472/1. Nama:.. Tingkatan: 3472/1 NO. KAD PENGENALAN Matematik Tambahan PROGRAM PENINGKATAN PRESTASI SAINS DAN MATEMATIK 2009

EMH 211 Thermodynamics [Termodinamik]

MSG Engineering Computation II [Pengiraan Kejuruteraan II]

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA EEE 354 SISTEM KAWALAN DIGIT

(Kertas soalan ini mengandungi 11 soalan dalam 6 halaman yang dicetak) (This question paper consists of 11 questions on 6 printed pages)

MAT Calculus [Kalkulus]

ESA 368/3 High Speed Aerodynamics Aerodinamik Berkelajuan Tinggi

EMH 211 Thermodynamics [Termodinamik]

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA

SCES2250 : SPEKTROSKOPI MOLEKUL & INTERPRETASI MOLECULAR SPECTROSCOPY & INTERPRETATION

PANITIA BIOLOGI DAERAH SEPANG PEPERIKSAAN PERCUBAAN SIJIL PELAJARAN MALAYSIA BIOLOGI KERTAS 3 Satu jam tiga puluh minit

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CPT244 Artificial Intelligence [Kecerdasan Buatan]

INFORMATION FOR CANDIDATES MAKLUMAN UNTUK CALON

Jawab soalan mengikut arahan yang diberikan dalam setiap bahagian. Questions should be answered according to the instructions given in each section.

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. Supplementary Semester Examination Academic Session 2004/2005. May IUK 291E - Mathematic I1 [Matematik II]

EAH 221/3 Fluid Mechanics For Civil Engineers [Mekanik Bendalir Untuk Jurutera Awam]

Jawab soalan mengikut arahan yang diberikan dalam setiap bahagian. Questions should be answered according to the instructions given in each section.

IEK 212 PROCESS HEAT TRANSFER [PEMINDAHAN HABA PROSES]

Jawab soalan mengikut arahan yang diberikan dalam setiap bahagian. Questions should be answered according to the instructions given in each section.

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA

ESA461/2 Flight Stability and Control II [Kawalan dan Kestabilan Pesawat II]

EPP 322 Advanced Manufacturing Process [Proses Pembuatan Termaju]

CPT244 Artificial Intelligence [Kecerdasan Buatan]

(Kertas soalan ini mengandungi 9 soalan dalam 6 halaman yang dicetak) (This question paper consists of 9 questions on 6 printed pages)

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CPT112 Discrete Structures [Struktur Diskret]

IUK 191E - Mathematic I [Matematik I]

EXAMINATION FOR THE DEGREE OF BACHELOR OF SCIENCE WITH EDUCATION PEPERIKSAAN IJAZAH SARJANA MUDA SAINS DENGAN PENDIDIKAN

EAK 263/4 Geomatic Engineering [Kejuruteraan Geomatik]

SCES2242/ SCES2434 : KIMIA POLIMER/ KIMIA POLIMER I POLYMER CHEMISTRY/ POLYMER CHEMISTRY I

ESA 343/2 Aircraft Aerodynamics [Aerodinamik Pesawat]

KOT 222 Organic Chemistry II [Kimia Organik II]


(Kertas soalan ini mengandungi 3 soalan dalam 11 halaman yang bercetak) (This question paper consists of 3 questions on 11 printed pages)

INSTRUCTION: This section consists of FOUR (4) structured questions. Answer TWO (2) questions. only.

EXAMINATION FOR THE DEGREE OF BACHELOR OF SCIENCE WITH EDUCATION PEPERIKSAAN IJAZAH SARJANA MUDA SAINS DENGAN PENDIDIKAN

SCES2250 : SPEKTROSKOPI MOLEKUL & INTERPRETASI MOLECULAR SPECTROSCOPY INTERPRETATION

IEK 108 PROCESS FLUID MECHANICS [MEKANIK BENDALIR PROSES]

Transcription:

UNIVERSITI SAINS MALASIA Second Semester Examination 009/00 Academic Session April/May 00 MSG 367 Time Series Analysis [Analisis Siri Masa] Duration : 3 hours [Masa : 3 jam] Please check that this examination paper consists of THIRTEEN pages of printed material before you begin the examination. [Sila pastikan bahawa kertas peperiksaan ini mengandungi TIGA BELAS muka surat yang bercetak sebelum anda memulakan peperiksaan ini.] Instructions: Answer all four [4] questions. [Arahan: Jawab semua empat [4] soalan.] In the event of any discrepancies, the English version shall be used. [Sekiranya terdapat sebarang percanggahan pada soalan peperiksaan, versi Bahasa Inggeris hendaklah diguna pakai]. /-

. (a) Discuss the following with example: [MSG 367] (i) (ii) (iii) Why diagnostic checking procedure is important in the process of building a time series model? What is meant by over-fitting and its use in the diagnostic checking process? How model selection criteria such as AIC and BIC can be used in choosing the best among competing models? [45 marks] (c) Consider a process defined as: t 0 0t Xt where X t is a process defined as below: X t X t t t with X and that Var X. Show that: (i) E X t 0 (ii) t is not stationary. Find the mean, variance and autocovariance function of t t t. Is Z t a stationary process? Briefly explain your reason. [35 marks] Z (d) Rewrite each of the models below using the backward operator B and state the form of ARIMA(p,d,q) or SARIMA(p,d,q)(P,D,Q). [p, d, q, P, D, and Q are positive finite numbers]. (i) t t t t 3 t t t (ii) t t t t (iii) t t t t t t t 3 (iv) t t 0.7 t 0.49 t 4 0.343 t 6 0. 8 t [0 marks]...3/-

3 [MSG 367]. (a) Bincangkan yang berikut dengan contoh: (i) Mengapa prosedur pemeriksaan dianostik adalah penting dalam proses pembentukkan suatu model siri masa? (ii) Apakah yang dimaksudkan dengan terlebih-suai dan kegunaannya dalam proses pemeriksaan dianostik? (iii) Bagaimanakah criteria pemilihan model seperti AIC dan BIC boleh digunakan dalam memilih yang terbaik dikalangan model yang berkemungkinan? [45 markah] (b) Pertimbangkan suatu proses yang dinyatakan sebagai: t 0 0t Xt yang mana X t adalah suatu proses yang diberikan seperti di bawah: X t X t t t dengan X dan juga Var X Tunjukkan bahawa: (i) E X t 0 (ii) t adalah tidak pegun. Cari min, varians dan fungsi autokovarians bagi Z t t t. Adakah Z t merupakan suatu proses yang pegun? Terangkan secara ringkas alasan kamu? [35 markah] (c) Tulis semula setiap model di bawah menggunakan pengoperasi anjak kebelakang B dan nyatakan bentuk ARKPB(p,d,q) atau bermusim ARKPBR(p,d,q)(P,D,Q). [p, d, q, P, D dan Q adalah nombor-nombor positif terhingga] (i) t t t t 3 t t t (ii) t t t t (iii) t t t t t t t 3 (iv) t t 0.7 t 0.49 t 4 0.343 t 6 0. 8 t [0 markah]...4/-

4 [MSG 367]. (a) Given two processes of autoregressive of order one, AR(): A: t t t B: t t t t t with Show that process A is stationary with constant mean, that. E A t such Show that process B is not only non-stationary but having a deterministic mean that increases over time. [30 marks] (b) Given an ARMA(,) process: B B t B t Show that: 0 3 k k k for k A series of 5 observations was collected and an ARMA(,) model has been fitted with the following estimates: ˆ 0.55, ˆ 0. 5 and ˆ 0.0. Calculate the values of autocorrelation, acf for lag k =,, 3, 4, 5, and partial autocorrelation, pacf for lag k = and. What can you say about the calculated values of acf and pacf and its underlying process. [Given the values of acf at lag 6 through to 0 are 0.56, -0.485, 0.440, - 0.95 and 0.350 respectively, and pacf at lag 3 through to 8 are -0.030, - 0.05, -0.08, 0.40, 0.7, 0.06 respectively]. [30 marks] (c ) A newly employed trainee at Company ZZ has been given a time series of length 300. She has been asked to fit a suitable time series model to the data. Appendix A shows the procedures and steps that she has conducted in her analysis. Explain with reason each of the output in Appendix A. [40 marks]...5/-

5 [MSG 367]. (a) Diberi dua proses autoregressive peringkat pertama, AR(): A: t t t B: t t t t t dengan Tunjukkan bahawa proses A adalah pegun dengan min konstan, E t seperti mana. Tunjukkan bahawa proses B bukan sahaja tidak pegun malah mempunyai min tertentu yang mana ianya meningkat mengikut masa. [30 markah] (b) Diberi suatu proses ARPB(,): B B t B t Tunjukkan bahawa: 0 3 k k k untuk k Suatu siri denagn 5 cerapan telah dikumpul dan suatu model ARPB(,) telah disuai dengan anggaran-anggaran berikut: ˆ 0. 55, ˆ 0. 5 dan ˆ 0. 0. Hitung nilai autokorelasi, fak untuk susulan k =,, 3, 4,5 dan 6, dannilai autokorelai separa, faks untuk susulan k = dan. Apa yang boleh kamu katakana tentang nilai terhitung bagi fak dan faks dan juga proses yang diwakilkan. [Diberi bahawa nilai-nilai fak pada susulan 6 hingga 0 masing-masing adalah??,??,??,??,?? dan nilai faks pada susulan 3 hingga 8 masingmasing adalah??,??,??,??,?? dan??] [30 markah] (c) Seorang pelatih yang baru diambil bekerja di Syarikat ZZ telah diberi suatu siri masa dengan panjang 300. Beliau telah disuruh untuk menyuaikan suatu model siri masa terhadap data tersebut. Lampiran A menunjukkan prosedur dan juga langkah yang telah dijalankan oleh pelatih tersebut. Terangkan dengan alasan bagi setiap output di Lampiran A. [40 markah]...6/-

6 [MSG 367] 3. (a) Consider a seasonal AR() process, SAR() as given by: B B4 4 t t Using method of moments, show that the estimates of and 4 are given by: ˆ ˆ ˆ 4 and ˆ ˆ4 4 [5 marks] (b) A non-stationary seasonal time series S t has 50 observations and is believed to follows an invertible SARIMA 0,0,,,0 model given by: S t St St 4 t t (i) Show that t St St has the variance and autocorrelation function given by: 0 k k for k,, k k k for k 0,,, (ii) Table and Table in the Appendix B show the sample acf and sample pacf of S t and St. The mean and standard deviation for the original and differenced series are also given. Discuss the appropriateness of the SARIMA 0,0,,,0 model for the series based on the given sample acf and sample pacf. Calculate the estimate for, and. [50 marks] (c) Consider the following SARIMA model: t t t t Show that the forecast error variance is given by: Var m k n for k r m, k = 0,,, and 0 r. What can you say about the model and its forecast error variance? [5 marks]...7/-

7 [MSG 367] 3. (a) Pertimbangkan suatu proses bermusim AR(), SAR() yang diwakili oleh: B B4 4 t t Menggunakan kaedah momen, tunjukkan bahawa anggaran bagi dan 4 adalah diberikan oleh: ˆ ˆ ˆ 4 and ˆ ˆ4 4 [5 markah] (b) Suatu siri masa bermusim tak pegun S t mempunyai 50 cerapan dan dipercayai mengikuti model bolehsongsang bermusim ARKPB 0,0,,,0 yang diberikan oleh: S t St St 4 t t (i) Tunjukkan bahawa t St St mempunyai varians dan fungsi autokorelasi yang diberikan oleh: k 0 k untuk k,, k k k untuk k 0,,, (ii) Jadual dan Jadual 4 di Lampiran B menunjukkan sampel fak dan sampel faks bagi S t dan St. Min serta sisihan piawai bagi siri asal dan siri yang telah dibezakan juga diberikan. 0,0,,,0 Bincang kesesuaian bagi model bermusim ARKPB untuk siri tersebut berdasarkan sampel fak dan sampel faks yang diberi. Hitung anggaran bagi, dan. [50 markah] (c) Pertimbangkan model bermusim ARKPB yang berikut: t t t t Tunjukkan bahawa varians bagi ralat telahan adalah diberikan oleh: untuk k r Var n m k m, k = 0,,, dan 0 r. Apakah yang boleh anda katakana mengenai model serta varians bagi ralat telahan yang sepadan? [5 markah]...8/-

8 [MSG 367] 4. Consider an ARMA(,) model for a series with non-zero mean: B t B B t (a) Consider a special case with d 0. (i) Show that the MA coefficient is given by: k k. Show that the m-step ahead forecasts made at time t = n is given by: ˆ ˆ N m N m for m and that it can be rewritten as: ˆ for m m m m N m N N (ii) Show that the corresponding variance of forecast error is given by: Var N m m (iii) Finally, show that as m : ˆ N m and Var N m [40 marks] (b) Show that the one-step and two-step ahead forecasts made at t = n are respectively given by: ˆ n n n n, n n n and also show that the m-step-ahead forecast is given by: ˆ n m ˆn m for m 3 ˆ ˆ...9/-

9 [MSG 367] 4. Pertimbangkan suatu model ARPB ARMA(,)bagi suatu siri dengan min bukan kosong: B t B B t (a) Pertimbangkan kes khas dengan d 0. (i) Tunjukkan bahawa koefisien PB adalah diberikan oleh: k k. Tunjukkan bahawan telahan m-langkah kehadapan yang dibuat pada waktu t = n adalah diberikan oleh: ˆ ˆ N m N m untuk m Dan bahawa ia boleh ditulis semula sebagai: ˆ untuk m m m m N m N N (ii) Tunjukkan bahawa varians bagi ralat telahan yang sepadan diberikan oleh: Var N m m (iii) Akhir sekali, tunjukkan bahawa apabila m : ˆ N m dan Var N m [40 markah] (b) Tunjukkan bahawa telahan satu-langkah dan dua-langkah kehadapan yang dibuat pada t = n masing-masing diberikan oleh: ˆ n n n n, n n n Dan juga tunjukkan bahawa telahan m-langkah kehadapan adalah diberikan oleh: ˆ n m ˆn m untuk m 3 ˆ ˆ...0/-

(i) (ii) (iii) 0 [MSG 367] Consider n = 50. If estimated values for the coefficients are ˆ 0.7, ˆ 0. 3, ˆ 0. 73, ˆ 0. 35, ˆ 00, s with 50 6, 50 4 and 49, obtain multi-step (dynamic) forecasts for ˆ 50 m for m =,,, 6. Construct a 95% forecast interval for 5, 5, 53 and 54. Comment on the six forecast values obtained above. At time t = 5 the observed value is found to be 88. Calculate the updated forecast of 5, 56. Compare these new forecasts with those calculated in (i) above and discuss. At time t = 5 and t = 53 the observed value is noted as 97 and 94 respectively. Together with the information in (ii) above, obtain the -step-ahead forecast of ˆ5, ˆ 5 and ˆ53 and its corresponding 95% confidence interval. Compare and what can you say about the multi-step-ahead forecast and -step-ahead forecast for 5, 5, 53 and 54. [60 marks].../-

[MSG 367] (i) (ii) (iii) Pertimbangkan n = 50. Sekiranya nilai teranggar bagi koefisienkoefisien adalah ˆ 0. 7, ˆ 0. 3, ˆ 0. 73, ˆ 0. 35, ˆ 00, s dengan 6, 4 50 50 dan 49, dapatkan nilai telahan banyak-langkah (dinamik) bagi ˆ 50 m untuk m =,,, 6. Bina selang telahan 95% bagi 5, 5, 53 dan 54. Komen terhadap enam nilai telahan yang diperoleh di atas. Pada waktu t = 5 nilai dicerap dijumpai sebagai 88. Hitung nilai telahan kemaskini bagi 5, 56. Bandingkan nilai-nilai telahan ini dengan nilai-nilai yang diperoleh dalam (i) di atas dan bincangkan,. Pada waktu t = 5 dan t = 53 nilai yang dicerap masing-masing dicatatkan sebagai 97 dan 94. Bersama maklumat yang terdapat dalam (ii) di atas, dapatkan nilai telahan -langkah kehadapan bagi ˆ5, ˆ 5 dan ˆ53 dan selang keyakinan 95% yang sepadan. Bandingkan dan apakah yang boleh dikatakan mengenai telahan banyak-langkah kehadapan dan telahan -langkah kehadapan bagi 5, 5, 53 dan 54. [60 markah].../-

ACF Observed value [MSG 367] STEP 700 APPENDIX A Time Series Plot of Variable "X" 600 500 400 300 00 00 0 4 8 6 0 4 8 Time (Daily).0 ACF of Variable "X".5 0.0 -.5 -.0 6 6 6 3 36 Lag Number...3/-

Partial ACF ACF Observed value 3 [MSG 367] 0 TS Plot of First Difference of "X" 0 0-0 -0-30 4 8 6 0 4 8 Time (Daily) Transforms: difference ().0 ACF of st Diff. of "X".5 0.0 -.5 -.0 6 6 6 3 36 Lag Number Transforms: difference ().0 PACF of st Diff. of "X".5 0.0 -.5 -.0 6 6 6 3 36 Lag Number Transforms: difference ()...4/-

STEP Dependent Variable: st Diff. of X Method: Least Squares Included observations: 98 after adjustments 4 [MSG 367] Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob. AR() 0.9644 0.0554 6.86407 0.0000 MA() 0.8407 0.03394 3.997 0.0000 R-squared 0.977806 Mean dependent var -0.64904 Adjusted R-squared 0.97773 S.D. dependent var 7.69079 S.E. of regression.3846 Akaike info criterion 3.039 Log likelihood -460.4844 Schwarz criterion 3.8735 Residuals Analysis of ARMA(,) Residuals Residuals-squared Lag ACF PACF Q-Stat Prob ACF PACF Q-Stat Prob 0.88 0.88 5.04 0.0 0.0 4.60 0.96 0.4 36.70 0.55 0.7 34.3 3-0.070-0.7 38.0 0.000 0.60 0.075 4.97 0.000 4 0.037 0.084 38.63 0.000 0.30 0.040 47.09 0.000 5-0.077-0.073 40.46 0.000 0.05 0.030 50.4 0.000 6 0.06 0.036 40.67 0.000 0.00-0.07 50.4 0.000 9-0.03 0.030 4.76 0.000 0.00 0.08 50.58 0.000-0.078-0.075 45.3 0.000 0.00-0.005 50.80 0.000 8-0.08 0.08 48.49 0.000-0.043-0.08 5.99 0.000 4-0.086-0.078 5.93 0.000 0.3 0.3 87.38 0.000 36 0.036 0.005 56.8 0.008-0.09-0.07 97.36 0.000 ARCH-LM Test: Lag Obs*R-squared 4.40693 Probability 0.00047 ARCH-LM Test: Lag Obs*R-squared 30.765 Probability 0.0039...5/-

Partial ACF ACF 5 [MSG 367].3 ACF of Residuals from ARMA(,).. -.0 -. -. -.3 6 6 6 3 36 Lag Number.3 PACF of Residuals from ARMA(,).. -.0 -. -. -.3 6 6 6 3 36 Lag Number STEP 3a Dependent Variable: st Diff of X Method: Least Squares Included observations: 97 after adjustments Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob. AR().399340 0.06336.8446 0.0000 AR() -0.447636 0.06078-7.38954 0.0000 MA() 0.653330 0.0505.5605 0.0000 Schwarz criterion.9939 Akaike info criterion.95408 STEP 3b Dependent Variable: st Diff of X Method: Least Squares Included observations: 98 after adjustments Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob. AR() 0.939440 0.00006 46.95776 0.0000 MA().0365 0.053847 0.49604 0.0000 MA() 0.375905 0.05363 7.00900 0.0000 Schwarz criterion.99740 Akaike info criterion.9599...6/-

6 [MSG 367] STEP 3c Residuals Analysis of ARMA(,) Residuals Residuals-squared Lag ACF PACF Q-Stat Prob ACF PACF Q-Stat Prob 3-0.039-0.038 0.68 0.4 0.4 59.70 4 0.00 0.0 0.8 0.369 0.7 0.73 8.5 0.000 5-0.003-0.005 0.8 0.668 0.03-0.064 85.34 0.000 6 0.056 0.055.75 0.66 0.03-0.089 85.39 0.000 9 0.045 0.048.8 0.83-0.037-0.036 86.57 0.000-0.047-0.048 3.66 0.93-0.03-0.06 87.6 0.000 4-0.09-0.099.37 0.955 0.094 0.004 5.58 0.000 ARCH-LM Test: Lag Obs*R-squared 30.850 Probability 0.000000 STEP 4a Dependent Variable: st Diff of X Method: ML - ARCH (Marquardt) - Normal distribution Included observations: 97 after adjustments Coefficient Std. Error z-statistic Prob. AR().398897 0.0770 9.35645 0.0000 AR() -0.44557 0.070304-6.337780 0.0000 MA() 0.673700 0.053530.58550 0.0000 Variance Equation C 0.0566 0.0889.33746 0.00 RESID(-)^ 0.367633 0.44 3.0835 0.003 GARCH(-) 0.463 0.35647 3.40685 0.0007 Schwarz criterion.860635 Akaike info criterion.78604 Inverted AR Roots.9.49 Inverted MA Roots -.67 Residuals Analysis of ARMA(,)-GARCH(,) Residuals Residuals-squared Lag ACF PACF Q-Stat Prob ACF PACF Q-Stat Prob 3-0.0-0.00 0.4 0.087 0.083 3.86 4-0.078-0.078.07 0.50 0.046 0.047 4.49 0.034 5-0.09-0.08.7 0.337 0.098 0.3 7.39 0.05 6 0.077 0.073 3.97 0.65-0.04-0.09 7.56 0.056 9 0.07 0.070 5.75 0.45-0.06-0.04 9.37 0.54-0.057-0.064 7.40 0.596-0.037-0.0 0.05 0.346 4-0.007-0.0 3.4 0.893-0.036-0.044 9.54 0.550...7/-

7 [MSG 367] ARCH-LM Test: Lag Obs*R-squared 0.5553 Probability 0.630 STEP 4b Dependent Variable: DIFFX Method: ML - ARCH (Marquardt) - Normal distribution Included observations: 98 after adjustments Coefficient Std. Error z-statistic Prob. AR() 0.950597 0.0538 6.0707 0.0000 MA() 0.80457 0.03886 0.7 0.0000 Variance Equation C 0.3037 0.083.0496 0.075 RESID(-)^ 0.363746 0.09405 3.865304 0.000 GARCH(-) 0.475396 0.373 3.596763 0.0003 Schwarz criterion.979936 Schwarz criterion.979936 Residuals Analysis of ARMA(,)-GARCH(,) Residuals Residuals-squared Lag AC PAC Q-Stat Prob AC PAC Q-Stat Prob 0.34 0.07 5.9-0.065-0.066.4 3-0.065-0.5 7.0 0.000 0.057 0.06.4 0. 4-0.044-0.00 7.79 0.000 0.06 0.055 3.57 0.68 5-0.070-0.036 9.8 0.000 0.056 0.06 4.5 0. 6 0.050 0.08 30.05 0.000-0.007-0.006 4.53 0.339-0.086-0.093 33.05 0.000-0.04 0.003 0.58 0.39 4 0.05 0.000 39.75 0.0 0.033 0.03 8.97 0.647 STEP 5 Dependent Variable: DIFFX Included observations: 97 after adjustments LOG(GARCH) = C(4) + C(5)*ABS(RESID(-)/@SQRT(GARCH(-))) + C(6)*RESID(-)/@SQRT(GARCH(-)) + C(7)*LOG(GARCH(-)) Coefficient Std. Error z-statistic Prob. AR().38488 0.0708 9.49768 0.0000 AR() -0.4386 0.067947-6.37068 0.0000 MA() 0.660503 0.0566.76079 0.0000 Variance Equation C(4) -0.4957 0.33786-3.70563 0.000...8/-

8 [MSG 367] C(5) 0.59069 0.58697 3.7458 0.000 C(6) -0.0590 0.0875-0.7637 0.783 C(7) 0.8045 0.0978 8.8958 0.0000 Schwarz criterion.86954 Mean dependent var -0.685 APPENDIX/LAMPIRAN B Table : Series S t, mean = 7.497, std deviation = 9.447 lag 3 4 5 6 7 8 9 0 ACF 0.436-0.047 0.005-0.044 0.58 0.384 0.3-0.074-0.09-0.067 PACF 0.436-0.93 0.6-0.7 0.457 0.007-0.08-0.048 0.044-0. lag 3 4 5 6 7 8 9 0 ACF 0.398 0.96 0.375-0.085-0.04-0.06 0.45 0.358 0.09-0. PACF 0.85 0.58-0.576 0.066-0.30-0.00-0.034 0.059 0.033-0.06 lag 3 4 5 6 8 30 3 34 ACF -0.05-0.085 0.353 0.839 0.33-0.9-0.07 0.340-0.37-0.09 PACF -0.009 0.084-0.53 0.047 0.096-0.07 0.088-0.0 0.04-0.006 lag 35 36 37 38 40 4 44 46 47 48 ACF 0.308 0.75 0.6-0.43-0.067 0.35-0.5-0.09 0.66 0.670 PACF -0.074 0.07 0.065-0.003 0.03-0.0-0.009-0.005-0.03 0.04 Table : Series S t, mean = 0.758, std deviation =.575 lag 3 4 5 6 7 8 9 0 ACF 0.450-0.09-0.08-0.080-0.05-0.087-0.04 0.0-0.044-0.050 PACF 0.450-0.9 0.78-0.7 0.077-0.37 0.0-0.086-0.06-0.034 lag 3 4 5 6 7 8 9 0 ACF 0.97 0.5 0.8-0.005 0.060-0.07-0.8-0.05 0.007-0.05 PACF 0.49 0.08-0.95 0.9-0.07 0.03-0.067 0.096-0.04-0.065 lag 3 4 5 6 8 30 3 34 ACF -0.60-0.060 0. 0.95-0.078-0.035-0. -0.040-0.044-0.03 PACF -0.084 0.097-0.049-0.9-0.048-0.03-0.047 0.030 0.03 0.038 lag 35 36 37 38 40 4 44 46 47 48 ACF 0. -0.03-0.74-0.04-0.098-0.05-0. 0.05 0.36-0.05 PACF -0.048-0.053-0.058 0.069 0.09-0.0 0.005 0.057-0.00 0.066 - ooo O ooo -...9/-