KE ARAH KONSEP MAKLUMAT YANG DIPERDAGANGKAN (TRADABLE INFORMATION) DI SEKTOR AWAM - Impak Ekonomi Dad Pengurusan Maklumat Organisasi Awam

Jurnal Pengurusan Awam Jilid 2 Bilangan I Januari 2003 KE ARAH KONSEP MAKLUMAT YANG DIPERDAGANGKAN (TRADABLE INFORMATION) DI SEKTOR AWAM - Impak Eknmi Dad Pengurusan Maklumat Organisasi Awam Dr. Zakaria bin Abdul Hadi PENDAHULUAN Kesan glbalisasi dan penyerapan Teknlgi Maklumat dan Kmunikasi (ICT) di sektr awam akan menjadi pengurus maklumat terpaksa mempelbagaikan pengurusan maklumat. Penekanan kepada aspek eknmi maklumat yang menjurus bagaimana mengekspltasi maklumat-maklumat tersebut kepada nilai barang yang kmersial akan menjadi arah tuju yang bare di dalam pengurusan maklumat. Sektr awam adalah gedung pelbagai jenis maklumat yang perlu dimanfaatkan leh semua pihak dalam usaha memajukan negara selaras dengan penerapan knsep ekmni berasaskan ilmu (k-eknmi). Maklumat di sektr awam mempunyai nilai kmersial kerana sifatnya yang kmprehensif, bleh dipercayai dan merangkumi berbagai jenis data dan maklumat. Walau bagaimanapun pada masa ini nilai kmersial maklumat sektr awam masih kurang disedari leh masyarakat umum. Kertas ini bertujuan untuk membincangkan knsep kmersialisasi maklumat yang diperdagangkan (Tradable Infrmatin) sektr awam yang bleh menjadi asas kepada pertumbuhan industri maklumat, prspek pelaksanaan knsep ini dalam sektr awam di Malaysia serta cadangan ke arah merealisasikan perkara tersebut. KONSEP MAKLUMAT YANG DIPERDAGANGKAN (TRADABLE INFORMATION) Knsep maklumat yang diperdagangkan ini wujud apabila data atau maklumat yang dikumpulkan, diprses dan dianalisa itu berkait rapat dengan pembangunan eknmi dan ssial dalam industri maklumat. Walau bagaimanapun kmersialisasi maklumat merupakan satu ungkapan (expressin) bertujuan untuk memahami bahawa maklumat merupakan satu kmditi yang mempunyai nilai dan kualiti tertentu. Ianya bleh dijual beli sebagaimana kmditikmditi lain yang ada dalam pasaran (Yung, 1992). Sebagai maklumat yang bleh diperdagangkan, ianya mempunyai ciri-ciri yang sama sebagaimana kmditi biasa. Walaupun begitu maklumat mempunyai satu ciri yang unik iaitu maklumat mungkin tidak pupus setelah dijual, nilainya bergantung kepada penggunaannya dan mungkin tidak mengikut kelk penawaran dan permintaan biasa bagi kmditi lain. Di dalam kertas ini knsep maklumat yang diperdagangkan akan dibincangkan sebagai knsep Kmersialisasi Maklumat yang difikirkan lebih sesuai. Kmersialisasi maklumat melibatkan falsafah pengurusan di mana sesebuah rganisasi menyelaras secara aktif permintaan pelanggan dan menyesuaikannya dengan prduk maklumat yang dikeluarkan. 23

24 Ke Arah Knsep Maklumat Yang Diperdagangkan (Tradeable Infrmatin) - Impak eknmi dari pengurusan maklumat rganisasi awam PERKEMBANGAN INDUSTRI MAKLUMAT Era industri maklumat telah menjadi elemen penting di sektr eknmi negara-negara maju kerana berupaya memainkan peranan untuk menawarkan maklumat kepada sektr perdagangan, saintifik dan teknikal. Pertumbuhan industri maklumat memerlukan integrasi di antara sektr awam dan swasta. Permintaan yang bertambah terhadap maklumat leh sektr swasta menyebabkan sektr awam perlu mengeksplitasi serta mengagihkan maklumat dalam pasaran (Myer,1990). Apabila era industri maklumat semakin maju, maklumat yang dijual adalah data yang telah diprses serta mempunyai nilai tambah (value-added), data digital atau data elektrnik. Data-data tersebut bleh didapati dalam bentuk n-line service, CD-ROM atau disket dan kemudahan ICT telah mempermudahkan eksplitasi maklumat di serata dunia untuk kegunaan sektr perdagangan. Faktr-faktr Kewujudan Industri Maklumat Kewujudan industri maklumat dipengaruhi leh beberapa faktr termasuk kesan mdenisasi teknlgi maklumat dan penggunaan. Kesan glbalisasi, kemajuan teknlgi dan faedah persaingan juga telah menyumbang kepada pertumbuhan industri maklumat (Mre and Steele, 1991). Di samping faktr teknlgi, pertumbuhan industri maklumat juga dipengaruhi leh kuasa pasaran leh pihak-pihak yang berkepentingan yang bergantung kepada sumber maklumat luaran. Didapati permintaan maklumat yang tinggi leh pengguna dari sektr awam dan swasta menyebabkan berlaku peningkatan perkhidmatan pemasaran maklumat meningkat. Permintaan maklumat leh sesebuah rganisasi juga dikaitkan dengan pengurusan sumber rganisasi. Kebanyakan rganisasi menghadapi masalah kekurangan sumber maklumat selain dari tenaga buruh mahir, mdal dan masa. Disebabkan maklumat begitu penting untuk rganisasi tersebut dan sukar diperlehi, sumber maklumat luaran akan digunakan leh rganisasi bagi mengurangkan ks penyediaan maklumat tersebut. PROGRAM TEKNOLOGI MAKLUMAT SEKTOR AWAM DAN KE ARAH K- EKONOMI Malaysia kini sedang melalui prses peralihan eknmi yang berdasarkan pengeluaran (P- Ecnmic) ke eknmi yang berasaskan Pengetahuan (K-Ecnmic). Prgram penggunaan ICT di dalam sektr awam melalui aplikasi kerajaan elektnik (E-Gvernment) merupakan landasan yang terbaik untuk menyerapkan knsep K-eknmi. Aplikasi Kerajaan Elektrnik seperti HRMIS (Human Resurce Management Infrmatin System), EPS (Electrnic Prcurement Systems) dan lain-lain akan menjadikan pengurusan maklumat sektr awam lebih teratur, sistematik dan menyeluruh. Kebanyakan aplikasi ini akan melibatkan pengurusan maklumat sama ada maklumat ssial, eknmi, statistik, gegrafi dan sebagainya. Maklumat-maklumat ini merupakan asas kepada pembentukan knsep K-eknmi. Justeru itu impak utama prgram IT di sektr awam adalah pengurusan dan pengumpulan maklumat yang sudah tentu bleh dijadikan bahan yang mempunyai nilai kmersial. Ini akan menjadi asas kepada pembentukan industri maklumat di negara ini. Jurnal Pengurusan Awam Jilid 2 Bilangan 1 Januari 2003

Dr. Zakaria bin Abdul Hadi 25 PERANAN ORGANISASI AWAM DAN SWASTA DI DALAM INDUSTRI MAKLUMAT Pertumbuhan industri maklumat telah menyebabkan pertambahan permintaan maklumat leh sektr swasta terutamanya syarikat maklumat (Infrmatin Based Cmpany). Permintaan maklumat kerajaan leh sektr swasta telah membangunkan sektr pengurusan maklumat sektr awam di mana maklumat menjadi elemen yang digunakan. Penglibatan pihak swasta memberi kesan yang besar terhadap kemajuan industri maklumat. Pengeluar pangkalan data bertanggungjawab menapis maklumat untuk menentukan nilai, mutu serta kelulusan sumber maklumat tersebut (Garnswrthy, 1990). Dalam perniagaan maklumat, brker maklumat bertindak sebagai gudang maklumat dimana mereka akan mengumpul maklumat dari berbagai sumber, memprses, membungkus dan menjualnya kepada pengguna. Mereka bertindak sebagai rang tengah yang bleh mengawal pasaran dan harga maklumat. Dalam pelaksanaan aktiviti perdagangan maklumat, terdapat perhubungan di antara pihak swasta (brker maklumat) dengan pihak kerajaan kerana fungsi kerajaan sebagai sumber maklumat. Di samping itu pihak kerajaan juga menjadi penentu kepada sejauhmana peranan syarikat swasta di dalam sektr ini serta peruntukan prsidur dan peraturan yang ditetapkan. INDUSTRI MAKLUMAT DI AGENSI AWAM Sebagai pengeluar utama maklumat, sektr awam perlu memainkan peranan yang cergas untuk menggalakkan pertumbuhan industri maklumat manakala sektr swasta akan lebih bergantung kepada sektr awam bagi mendapatkan bahan-bahan maklumat. Beberapa salan yang berkaitan dengan sejauhamana sektr awam harus memainkan peranannya dan apakah isu-isu yang berkaitan perlu diperjelaskan supaya bentuk perdagangan ini memberi faedah kepada sektr awam. Organisasi Awam Sebagai Sumber Makiumat Secara umumnya kerajaan mengumpul berbagai maklumat melalui transaksi pihak kerajaan dengan rang awam. Terdapat peranan penting kerajaan di dalam industri maklumat sama ada sebagai penggerak, pengguna atau penyedia maklumat kerana kerajaan mempunyai rangkaian penyaluran maklumat yang teratur. Disebabkan maklumat kerajaan mempunyai nilai pknmi, ianya bleh disebarkan kepada semua pihak yang memerlukannya supaya nilai maklumat dapat memberi faedah ssial dan eknmi yang akan memberi kesan kepada kekayaan negara. Memandangkan maklumat kerajaan datangnya dan sumber utama (primary surces), ianya bleh dipercayai dan tepat berbanding dengan sumber-sumber lain. Maklumat kerajaan selalunya dinilai kepada fakta, ketepatannya, pemprsesan serta penglahan semula maklumat yang memudahkan pengguna menggunakannya. Jabatan Perkhidmatan Awam Malaysia

26 Ke Arah Knsep Maklumat Yang Diperdagangkan (Tradeable Infrmatin) - Impak eknmi dari pengurusan maklumat rganisasi awam Peranan Kerajaan Dalam industri Maklumat Tanggungjawab kerajaan untuk menentukan pihak awam memperlehi maklumat yang dikumpulkannya sama ada secara percuma atau dijual bagi membiayai ks yang terlibat. Kerajaan perlu mendapat balik ks pengumpulan maklumat bagi mengurangkan bebanan cukai yang ditanggung leh pembayar cukai ini merupakan satu cadangan supaya kerajaan mendapat balik pulangan secara menjual maklumat tersebut pada harga yang ditetapkan. Organisasi kerajaan yang patut berperanan aktif dalam industri maklumat sebagai sumber maklumat. Organisasi berkenaan bertanggungjawab mengumpul dan menentukan maklumat yang tepat, dikemaskini serta menyalurkannya kepada syarikat-syarikat maklumat swasta. Kesannya, industri maklumat bleh berkembang dengan kadar yang cepat. (Cpers and Lybrand, 1996). Organisasi awam juga memainkan peranan penting dalam merangka dasar industri tersebut dengan menggunakan pendekatan-pendekatan baru tertakiuk kepada keupayaannya. Sebagai pihak yang menguasai sumber maklumat, strategi plitik bleh digunakan untuk mengawal pasaran. Pendekatan lain ialah mengadakan perkngsian dengan pembekal-pembekal lain dalam pasaran maklumat atau menyerahkan tanggungjawabnya kepada pihak-pihak lain melalui penerkaan teknlgi baru, pengujudan bahan prduk maklumat barn, saluran penyebaran barn dan pendekatan pemasaran. Oleh itu adalah penting bagi kerajaan mempunyai perancangan strategi dalam melaksanakan perkhidmatan pemasaran maklumat. Perwujudan industri maklumat memerlukan kerajaan mengawal selia bertindak dalam aspek membuat dasar dan penguatkuasaan melalui beberapa tindakan untuk melindungi pihak yang terlibat dalam industri ini termasuk kerajaan sendiri, sektr swasta, warganegara dan pihak pengguna. Kerajaan mesti mengambil berat terhadap dasar perundangan berkaitan dengan perlindungan data, isu privacy, hak cipta individu serta mengawal keperluan perundangan terhadap eksplitasi maklumat kerajaan. Isu utama ialah sektr awam masih lagi dianggap sebagai penggalak mediatr kepada industri maklumat dengan tanggungjawab merangka dan mengawal pertumbuhan perdagangan manakala sektr swasta berperanan sebagai pelaksana untuk mempergiatkan industri serta mengambil peluang-peluang yang disediakan dan menyertai industri tersebut. Kmersialisasi Maklumat Organisasi Awam Knsep penjualan maklumat leh rganisasi awam di Malaysia bleh dianggap sebagai satu aspek pengurusan maklumat yang ba'. Walau bagaimanapun aktiviti penjualan ini telah dijalankan secara kecil-kecilan leh beberapa jabatan/agensi kerajaan dan bukan merupakan fungsi utama jabatan. Maklumat sektr awam perlu diperlehi leh pengguna, pihak kerajaan seharusnya mencari jalan supaya maklumat yang ada dapat disebarkan kepada umum. Walau bagaimanapun kaedah penjualan maklumat dan data leh agensi-agensi berkenaan masih lagi dalam bentuk buku, lapran-lapran dan bahan bercetak. Kaedah ini bleh dianggap kurang sistematik dan tidak berrientasikan teknlgi yang baik. Aktiviti-aktiviti penjualan maklumat yang dijalankan itu adalah terhad dan bentuk lebih bersifat bersendirian mengikut jabatan tertentu. Di samping itu penjualan maklumat ini tidak mempunyai sistem yang teratur dan terancang. Cnthnya, jabatan tidak mengiklankan perkhidmatan jualan maklumat yang dijalankan kepada pihak awam. Ini menyebabkan pihak Jurnal Pengurusan Awam Jilid 2 Bilangan 1 Januari 2003

Dr. Zakaria bin Abdul Hadi 27 awam tidak menyedari adanya sumber makiumat yang diperlukan dan bleh dibeli di pasaran. Jabatan-jabatan berkenaan tidak mempunyai asas atau kadar tertentu bagi menentukan harga jualan maklumat tersebut. Harga-harga jualan selalunya terlalu rendah jika dibandingkan dengan ks pengendalian maldumat tersebut. Nilai harga hanya berdasarkan ks penerbitan sahaja tanpa mengambil kira ks keseluruhanya. Dan segi kualiti maklumat yang dijual, didapati hanya maklumat-maklumat yang tertentu sahaja yang bleh diperlehi leh pengguna walaupun pada asasnya jabatan tersebut mempunyai berbagai maldumat yang berg= atau bernilai. Sistem pengurusan maldumat yang ada masih tidak begitu berkesan disebabkan pendekatan yang kurang cekap mengakibatkan timbul persalan terhadap mutu, reliability dan ketepatan makiumat itu sendiri. Di kebanyakan jabatan, penyebaran maldumat dan data dibuat secara percuma sahaja. Ini tidak memberi apa-apa faedah atau keuntungan kepada jabatan atau kerajaan dan keadaan ini berlaku disebabkan ketiadaan kesedaran mengenai nilai kmersial maklumat atau data-data tersebut. Sistem penjualan makiumat sekarang adalah dibuat melalui penjualan secara terus leh jabatan-jabatan tersebut tanpa melibatkan pihak swasta dalam pemasaran maldumat. Sistem pemasaran yang ada ini didapati kurang baik dan berkesan. ISU-ISU DALAM KOMERSIALISASI MAKLUMAT AWAM Untuk melaksanakan kmersialisasi maklumat di sektr awam terdapat beberapa isu yang mengekang implementasi kmersialisasi maldumat ini termasuk: i. Pengurusan Maldumat a) Pengurusan maldumat yang tidak teratur Kaedah pengumpulan maldumat antara jabatan-jabatan dan kurang krdinasi telah menimbulkan masalah pengumpulan data-data yang bertindih (redundancy) dan berbentuk kelmpkkelmpk yang berasingan (island f infrmatin). b) Pengumpulan dan penyimpanan data yang tidak sistematik Penyimpanan data tidak diuruskan secara sistematik dan tidak diberikan keutamaan. Kebanyakannya tidak diprses sepenuhnya dan nilai maklumat tersebut masih tidak dimanfaatkan lagi. Justeru itu sistem penyimpanan maklumat ini tidak diberikan perhatian sewajarnya. c) Tahap keblehpercayaan dan kualiti data/maklumat Data/maldumat dagangan harus bleh dijamin mutunya dan segi kualiti dan keblehpercayaannya (reliability). Ini merupakan isu yang masih menjadi masalah. Pengawalan mutu tinggi secara berterusan harus diberi keutamaan melalui amalan kawalan kualiti secara sistematik terhadap pengumpulan dan pemprsesan. d) Malklumat eksklusif Jabatan Data-data yang dikumpul kebanyakannya untuk kegunaan dalaman Jabatan di mana pihak luar sukar mendapat ales kepada maklumat-maldumat tersebut. Data yang tidak dapat dikngsi merupakan halangan terhadap kejayaan sesuatu sistem maklumat. Jabatan Perkhidmatan Awam Malaysia

28 Ke Arah Knsep Maklumat Yang Diperdagangkan (Tradeable Infrmatin) - Impak eknmi dari pengurusan maklumat rganisasi awam e) Pengurusan maklumat yang berrentasi perkhidmatan Jabatan kerajaan tidak mengamalkan budaya niaga. Oleh itu, pengurusan maklumat lazimnya tidak efisyen serta tiada mempunyai arah tujuan yang jelas yang dapat menykng pemasaran maklumat. ii. Isu Teknlgi a) Sistem kmputer tidak seragam Penggunaan teknlgi yang berlainan menyebabkan tiada ketidakseragaman sistem pengumpulan dan pemprsesan maklumat-maklumat yang bermutu. Maklumat tersebut mestilah dibaca dan diprses dengan sebarang teknlgi yang ada pada masa kini. b) Penjualan maklumat melalui perkhidmatan nline - perkhidmatan penjualan secara nline belum diwujudkan bagi menyediakan satu mekanisma jaringan penjualan secara electrnik. Ciri ciri barn yang ditekankan dalam perkhidmatan nline ini adalah cara pembayaran, penghantaran, dan keselamatan maklumat. iii. Amalan Pengurusan a) Ketidaksedaran terhadap kepentingan maklumat - memahami mengenai pentingnya peranan maklumat dalam membuat keputusan dan maklumat sebagai satu bahan kmditi yang bernilai. Selain daripada penerapan budaya sedar maklumat' bagi memajukan knsep kmersialisasi maklumat, pihak kerajaan perlu memperkemaskan perdagangan maklumat menerusi tatacara, pelaksanaan dasar-dasar seperti penggalakan eknmi berasaskan pengetahuan (k-based ecnmy). Kurang skngan mral daripada pihak pengurusan kesan daripada kurang pengetahuan, pengurusan maklumat tidak mendapat skngan dan kmitmen tinggi daripada pihak pengurusan atasan. b) Peruntukan kewangan - Apabila perkhidmatan ini berperasi nanti, is akan membawa pulangan kewangan hasil dan jualan maklumat kepada Kerajaan. Oleh kerana knsep perkhidmatan ini masih baru, manfaat daripada pelaksanaannya dan segi hasil kerajaan yang dapat dijana kurang disedari. Bagi membangun perkhidmatan ini, peruntukan yang mencukupi hendaklah disediakan. c) Tiada dasar dan garis panduan Dasar mengenai pengawalan kmersialisasi maklumat milik Kerajaan masih belum wujud di Malaysia kerana knsep sedemikian masih belum diterkai leh pihak Kerajaan. iv. Isu Perundangan dan Plitik a) Capaian kepada maklumat awam Pihak kerajaan mempunyai tanggungjawab bagi memelihara maklumat awam yang berstatus privacy and cnfidentiality. Jurnal Pengurusan Awam Jilid 2 Bilangan 1 Januari 2003

Dr. Zakaria bin Abdul Hadi 29 Dengan demikian pengedaran maklumat-maklumat yang dianggap sensitif sukar diakses leh pengguna. b) Akta-akta Hakcipta Akta-akta hakcipta di Malaysia digubal tanpa mengambil kira knsep penjualan maklumat Kerajaan kepada rang ramai. Satu rumusan perundangan yang sesuai dengan mengambil kira keperluan semasa perlu dibuat ke atas semua akta-akta yang berkaitan, termasuk Akta Siber, supaya memblelikan kegiatan penjualan sedemikian berperasi sejajar dengan peruntukan undang-undang. c) Isu-isu plitik peringkat maklumat tertentu yang tidak mengancam kepentingan negara, tidak sensitif, tidak menjejas privacy dan cnfidentiality dan bukan rahsia perlu dikenal pasti dan digugurkan klasifikasinya sebelum maklumat-maklumat bleh dijualkan. Persalan mengenai struktur rganisasi agen mengurus pengedaran dan penjualan maklumat Kerajaan juga perlu dikaji dan kenal pasti. RANGKA KERJA (FRAMEWORK) KOMERSIALISASI MAKLUMAT AWAM Penglibatan sektr awam dalam industri maklumat memerlukan pendekatan yang teratur leh pihak kerajaan. Oleh yang demikian satu rangka kerja yang bersesuaian perlu diwujudkan sebagai asas perancangan dan penggubalan strategi-strategi rganisasi di dalam pelaksanaan fungsi penjualan maklumat. Secara amnya, cadangan rangka kerja pelaksanaan kmersialisasi maklumat kerajaan adalah seperti dalam gambarajah 1. Rajah 1- Rangka Kerja Kmersialisasi Maklumat Awam Zakaria, 2002) Jabatan Perkhidmatan Awam Malaysia

30 Ke Knsep Maklumat Yang Diperdagangkan (Tradeable InfOrmatin) - Impak eknmi dari pengurusan maklumat rganisasi awarn Terdapat empat kmpnen rangka kerja yang dicadangkan berkaitart dengan fungsifungsi dasar pengurusan rganisasi, perasi pemasaran dart perniagaan, pengurusan pengeluaran dan pemprsesan, pengurusan kewangan dan helanjawan. btch digunakan sebagai garis panduan di dalam penggubalan rancangan dan strategik. Kmpnen-kmpnen tersebut adalah seperti berikut: Dasar Pengurusan Organisasisi Terdapat beberapa aspek urarna yang berkaitan pengurusan rganisasi seperti berikut Mempertingkatkan keberkesanan perkhidmatan pelariggan dan kaunter. Menganalisa keperluan rganinsasi di dalam pembangunan persnal dan latihan yang berhubung dengan mtivasi rganisasi. M berric:mikunpern/ugnuudidakanzxganissiuwnz. Meningkatkan kesedaran pentingnya maklurnat sebagaimana kmditi berharga. Menggalakkan kmitmen pengurusan kepada prgram pernasaran maklumat. Mengenal pasti eara penyerapan perigurusan rganisasi swasta. Menyediakan belanjawan dan sumber tenaga yang meneukupi. Mencari peluang-peluang perniagaan dalam perdagangan maklumat. Operasi Perniagaan dan Pemasaran Menggalakkan penggunaan dart pnmasaran maklumat yang efektif. Menentukan pemilihan pasaran. Menjalankan penilaian pengguna dan kajian pasaran. Mencari clan membangunkan teknlgi baru di daiam pemasaran inaklumat kepada pengguna. Menyediakan penghantaran prduk yang etisyen. Mengadakan pengkngsian yang berkesan dengan sektr swasta. Pengurusan Pengeluaran dan Pemprsesan Maklumat Mengaubal perkhidmatan penambahan nilai kepada maklumat dan prduk makiumat. Menyelaraskan sumber maklumat bagi menentukan kawalan mutu yang berkesan. Memperkenalkan sistem pengurusan maklurnat dan prsedur yang sistematik. Membangun sumber pangkalan maklumat atau pusat pengumpulan maklurnat yang bersepadu. Membangunkan teknlgi barn di daiam pemprsesan dap, pemasaran maklumat. Pengurusan kewangan dan belanjawan Menyediakan belanjawan dan sumber manusia bagi melaksanakan alctiviti penjualan. Mengkaji strategi bagi keberkesanan penilaian ks dan harga jualan. Menentukan pengurasan pembiayaan dan pelaburan (investment) di dalam aktiviti perdavangan. Jurnal Pengurusan Awam find 2 Bilangan Januari 2003

Dr. Zakaria bin Abdul Hadi 31 Aspek-aspek yang dinyatakan berkait rapat dengan suasana perundangan, plitik dan eknmi di dalam sesebuah negara. Di dalam aspek ini pihak kerajaan juga hams mengkaji berapa isu yang mungkin menlng mempercepatkan pertumbuhan industri maklumat. Ini termasuklah: Undang-undang kerajaan seperti kebebasan maklumat, perlindungan data, hakcipta maklumat dan dasar harga maklumat. Dasar berhubung dengan kemudahan teknlgi dan kmunikasi yang digunakan di. dalam pasaran maklumat termasuk harga perkhidmatan. Dasar kerajaan berhubung dengan pasaran maklumat terhadap syarikat maklumat kerajaan dan swasta. Dasar kewangan kerajaan seperti kadar bayaran dan harga, prsedur yang berkaitan dengan perkhidmatan pasaran maklumat. Kesan eknmi dan plitik dan perdagangan maklumat. Cadangan rangka kerja menunjukkan bahawa knsep perdagangan maklumat bleh diterkai di dalam rganisasi awam sekiranya terdapat skngan yang kuat dari pihak kerajaan. Pada masa yang sama juga rganisasi kerajaan juga perlu bersedia untuk mengubah cara pengurusan dan menghadapi cabaran-cabaran bam dalam memberi perkhidmatan maklumat. CADANGAN Sekiranya kita ingin merealisasikan cadangan kmersialisasi maklumat sektr awam tersebut, kita perlu mengambil beberapa langkah dan tindakan seperti berikut; i. Penggubalan satu dasar yang jelas mengenai pelaksanaan kmersialisasi maklumat sektr awam dan disusuli dengan penyediaan garis panduan serta peraturan-peraturan yang akan diterima pakai dalam urusan memperlehi, memprses dan menjalankan usruniaga maklumat. ii. Perubahan dan sistem pengurusan yang sedia ada kepada pendekatan krprat termasuk mempertingkatkan tahap kecekapan, ketelusan, kredilibiliti yang tinggi serta berrientasikan ciri-ciri mesra pelanggan. iii. Satu sistem pengurusan sumber maklumat secara bersepadu perlu diwujudkan supaya memudahkan pihak pelanggan maklumat-maklumat yang diperlukan pada bila-bila masa dengan cepat. Pelaksanaan cadangan ini akan melibatkan sektr swasta atau krprat yang berfungsi sebagai ne-stp cmpany untuk memprses atau menambah nilai bahan-bahan maklumat yang diperlehi kepada bentuk end-prduct, pengildanan, percetakan dan pengedaran sama ada secara knvensinal atau teknlgi maklumat. iv. Pembudayaan Penggunaan Maklumat Kesedaran umum mengenai penggunaan maklumat sebagai satu prduk yang bleh dikmersialisasikan perlu diterapkan di kalangan rakyat negara ini. Pada masa yang sama pegawai dan kakitangan awam juga perlu faham mengenai budaya tersebut bagi menykng pelaksanaannya terutama dalam perkara-perkara yang berkaitan dengan capaian maklumat, penentuan kualiti dan kawalan yang diperlukan. Jabatan Perkhidmatan Awam Malaysia

32 Ke Arah Knsep Maklumat Yang Diperdagangkan (Tradeable Infrmatin) - Impak eknmi dari pengurusan maklumat rganisasi awam KESIMPULAN Industri maklumat di negara ini mempunyai ptensi untuk di majukan. Dalam menghadapi cabaran glbalisasi dan k-eknmi, sektr awam yang merupakan pengumpul dan penyimpan maklumat hams bersedia mengubah halacara pengurusan maklumat. Pendekatan mengkmersialisasikan maklumat kerajaan hams diterkai. Penglibatan sektr awam dalam aktiviti ini bukan sahaja akan dapat menjana sumber hasil kerajaan tetapi membantu merancakkan pertumbuhan industri berdasarkan maklumat. Bagi merealisasikan knsep ini, adalah perlu satu pendekatan yang bersepadu di pihak kerajaan. Ini termasuk penggunaan teknlgi yang sesuai, perubahan crak pengurusan rganasisi, penerapan budaya krprat dan skngan pihak pengurusan serta penggubalan dasardasar perundangan yang dapat menykng perkembangan industri maklumat ini.. RUJUKAN Cpers and Lybrand (1996). Ecnmic aspect f the cllectin, disseminatin and integratin f gvernment's gespatical infrmatin. Odnance Survey. Suthamptn. Garnswrthy, J (1990). The tradable infrmatin initiative. In Fster, MJ and Shand, P.J, Gegraphical Infrmatin 1990- Year bk f the Assciatin f Gegraphic Infrmatin. Taylr and Francis/Mile Arnrld : 106-108. Mre, N and Steele, J (1991). Infrmatin-Intensive Britain : An analysis f the plicy issues. Plicy Studies Institute. Lndn. Myer,J.M (1990). Small Enterprise in the Infrmatin Industry. In Fskett, D.J, The Infrmatin Envirnment: A wrld review. Studies in hnur f Prfessr A.I. Mikhailv FID, Elsevier. Yung. R.H (1992). The tradable infrmatin initiatives. In Heywd, I and Hudsn, J.K (edi) Gegraphical Infrmatin 1992-Year Bk f the Assciatin f Gegraphic Infrmatin. Taylr and Francis Publ : 231-238. Zakaria, Abd Hadi (2002). The Implementatin f Tradable Infrmatin Functin In Gvernment Organisatins: A Crss Cultural Study. Unpublished P.hD thesis, De Mntfrt University, UK (Knsep Artikel ini berasaskan Thesis PhD penulis "The Implementatin f Tradable Infrmatin Functin In Gvernment Organisatins: A Crss Cultural Study", De Mntfrt University, UK) Jurnal Pengurusan Awam Jilid 2 Bilangan 1 Januari 2003