FAKULTEIT INGENIEURSWESE FACULTY OF ENGINEERING Elektrotegniek 143 Electro-techniques 143 Tydsduur: Duration Eksaminatore: Prof H C Reader Prof J B de Swardt Mnr P-J Randewijk 1.5 h 1 Beantwoord al die vrae. Answer all the questions. 2 Skryf met n pen. Volpunte: Full marks: Moderator: Dr J P Holtzhausen Instruksies / Instructions Tweede Toets Oktoer 2008 Second Test Octoer 2008 Write your answers in pen. 3 Sakrekenaars soos voorgeskryf vir die eerste twee jaar van die BIng mag geruik word. Calculators prescried for the first two years of the BEng may e used. 60 Vraag 1 / Question 1 [20 punte] (a) Geruik Kirchhoff se wette om aan te dui of elkeen van die volgende stroomane geldig is of nie. / Use Kirchhoff s laws to show if each of the following circuits is valid or not. (2) 4A 5 10A 4A 5 10A (i) (ii) Bladsy 1 van 4 Bladsye - Page 1 of 4 Pages
() Bereken die ekwivalente kapasitansie en indukstansie van die onderstaande stroomane. / Calculate the equivalent capacitance and inductance of the circuits elow. (4) 2mF a 1H 4H a 2mF 2mF 4mF 6H 6H 1mF 2H (i) (ii) (c) Geruik rontransformasies om die spanning v a in Figuur 1 (c) te ereken. / Use source transformations to calculate the voltage v a in Figure 1 (c). (4) a 4 8V 5 1A 20 Figuur 1(c) d) Herhaal (c), maar geruik nou superposisie om die spanning v a te ereken. / Repeat (c), ut now use superposition to calculate the value of v a. (4) e) Geruik die antwoorde van (c) en (d) om die Thévenin en Norton ekwivalente stroomane vir die stroomaan in Figuur 1(c) tussen punte a en te vind. / Use the answers of (c) and (d) to determine the Thévenin and Norton equivalent circuits for the circuit in Figure 1(c) etween points a and. (6) Vraag 2 / Question 2 [20 punte] (a) Deur van die supermaas-stroom i sup geruik te maak, skryf die nodige vergelykings neer ten einde die maas-strome i 1, i 2 en i 3 te ereken vir die stroomaan in Figuur 2. (Skryf net die vergelykings neer - moenie erekeninge doen nie.) / Using supermesh current i sup, write down the necessary equations to calculate mesh currents i 1, i 2 and i 3 for the circuit in Figure 2. (Only write down the equations - do not make any calculations.) (6) () Geruik knooppuntspanningsanalise en ereken die knooppuntspannings v 1, v 2 en v 3 vir die stroomaan in Figuur 2. / Use nodal voltage analysis and calculate the nodal voltages v 1, v 2 and v 3 for the circuit in Figure 2. (7) Bladsy 2 van 4 Bladsye - Page 2 of 4 Pages
NB: Ongeag u antwoord in (), aanvaar vir (c) & (d) dat: / Regardless of your answer in (), assume for (c) & (d) that: v 1 = 9.0 V en / and v 2 = 15 V Figuur 2. (c) Bereken vanaf die knooppuntspannings die strome i x en i y. / Calculate from the node voltages the currents i x and i y. (4) (d) Bereken die drywing wat met v s2 geassosieer word. Word hierdie drywing deur v s2 gelewer of geasoreer? / Calculate the power associated with v s2. Is this power delivered or asored y v s2? (3) Vraag 3 / Question 3 [20 punte] (a) Na t = 0 s word die stroom deur 'n 0.1 μf kapasitor gegee as i(t) = 5 sin(1000t) A. Plot hierdie golfvorm teen tyd en dui die hoof punte op die vertikale en horisontale asse aan. Wat is die periode van die golfvorm? / After t = 0 s, the current through a 0.1 μf capacitor is given y i(t) = 5 sin (1000t) A. Plot this waveform with time indicating main points on the vertical and horizontal axes. What is the period of the waveform? (4) () Bereken en plot (i) die lading in, en, (ii) die spanning oor, die kapasitor teen tyd en dui die hoof punte op die vertikale en horisontale asse aan. q(0) = 0 C. / Calculate and plot (i) the charge in, and, (ii) the voltage across, the capacitor with time indicating main points on the vertical and horizontal axes. q(0) = 0 C. (8) (c) Verduidelik die eginsels van dotering, skenkers en akseptors in halfgeleiers. / Explain the principles of doping, donors and acceptors in semiconductors (2) (d) Skets 'n eenvoudige diode stroomaan met GS ron, weerstand en diode. Plot die stroom teenoor spanning wat vir hierdie diode verwag word. Teen 300 K, met I s = 9.5x10-15 A, n = 1 en i D = 0.7 ma, wat is die spanning oor die diode? / Sketch a simple diode circuit with DC source, resistor and diode. Plot the current versus voltage expected for this diode. At 300 K, with I s = 9.5x10-15 A, n = 1 and i D = 0.7 ma, what is the voltage across the diode? (6) (k = 1.38 x 10-23 J/K) Bladsy 3 van 4 Bladsye - Page 3 of 4 Pages
Bladsy 4 van 4 Bladsye - Page 4 of 4 Pages
Vr~~ \ 0) i) crjdi3./ ',',) 0'"' aj d.~d v V..,...,I.tV hj i) J 4- ll j, : - H il) ~ f 4 +(0.') + I" ~ Dr~88J :5:?/6;-f Ihe.Ve.n~. vv' f\jot<t~.,). 1/,/,.-eN SA~ Vr '; lzr : 3.V-\ '"