25July1999. C. lcn-ip-am

Similar documents
Copyright by E. Harikumar

Copyright by E. Harikumar

Copyright by E. Harikumar

s]s -t mkvxp kaqlw H n p

Copyright by E. Harikumar

C ybn thcpd- n- p ^mkn-ãv kºzvhyhÿ

{]m - -\mkw-k-aw Xn-cp-h- -bn

CONTENTS. 24 A-Xym -Ø-h-hpw A-tim-I-hpw 27 io-x-im-ew h-cp-tºm-ƒ C-\n-bpw hm-bn- -s -Sm-Ø

STUDENT EMPOWERMENT FOR ENVIRONMENTAL DEVELOPMENT SEED FORMAT FOR SEED FINAL REPORT

"ho pw P\n- pi' As - n "c n -s -SpI' F m Fs v hni-zo-i-cn- mw.

_m_-bpss Kbm-bm{X BSp-I-fpsS IY apj-hpc

krjvsn ns sszhntimt±-iyw (Jp -Bs imkv{xhymjym\w)

hmcni C- y-bp-ss B-tcm-Ky-I-c-am-b \n-e-\n -]v B-{K-ln- tz-io-b t\-xm- -sf- mw {i-an- n-cp- -Xv H-cp {]-txy-i hn-`m-k-øn-s

D -S w 2 FUn-t m-dn-b 3 P\-d sk{i- -dn-bpss t]pv 4 {Kojva EXp... {KojvaNcy. 13 ]cn-c- -W-Øns ap K-W-\-Iƒ.. 17 GI-{[p-h-ssh-Zyw Btcm-Ky-ta-Je...

sk -Ip-am-dn-s A-`n-ap-J t_mw-_v

Copyright by E. Harikumar

PpapA JpXzv_ 2011 sabv 20 lzvdxv Jeo-^-Xp akolv A Jm-ankv hnh Ø\w

ss{ikvxh Fgp-Øp-]pc \yqkv

2009, JpXzv_ \ºcv _bvøp ^pxqlv, e

2 FUn-t m-dn-b 3 P\-d sk{i- -dn-bpss t]pv 5 sxmgn P-\y-k-Zm-Xp-cX. 21 DØ-c-] w Bbp thzw \ΩpsS ss]xr-i-kzøv. efn-xmw-_ni

Icn-kvam- niv apt w s]s -t mkvxp {]ÿm-\sø _e-s -SpØn: _nj]v dmt^

\yq hnj t^m F sn-bn- nmv thƒ-uv. sk]v w-_

]pgi-sf c- n- m H-cp ]p-xn-b]- -Xn

Copyright by E. Harikumar

A[n-\n-thi kwkvim-cw ac- m- nse sxø-ß-fn

2013 reserved. Copyright

ki-e-po-h-pm-e-ß-tfmspw kl-xm-]--tømss s]cp-amdpi

Khuthba Summary JpXv_ kw{klw

]mã _n\p tpm v. ti-c-f-øn-se s]-s -t mkv-xp

Khuthba Khulasa JpXv_ kw{klw

Hcp bpkw Ahkm\n p. kwbp {]m \ G{]n 10\v. C UybpsS At mkvxe tum. t]mƒ ]n \nxyxbn. km n. ]m-ã kmw-ip- n Nm-t m \n-e-ºq

DHWANI MAY - DECEMBER 2018

]mtw 13 hmkvzøw snø-s DW v: sszh-øns ZuXyw ]q Øn-bm- -s -Sp p i Øv kmbm w

EDITORIAL BOARD: Dr. T.P. Abraham Pr. K.T. Thomas, Pr. V.J. Thomaskutty, Pr. Roy Cherian, Pr. Abraham Mannamaruthi (Editor)

Xncs Sp s h. ]mtw 11. Unkw-_ 9 15

Reaching Out. Fs BSp-Ifpw Ah-cpsS Pohn-Xhpw: Nn{X]c-ºc 3. Acrylic on paper 16 x 24 inches

DC BOOKS. ]utem simbvtem. hnpbn GI-\mWv

hmb-\- mtcm-ssm w Hcp NphSp ap n Published from Kottarakkara on VOL. 7 Issue No. 06 Kottarakkara Page 8 Annual Subscription ` 150/-

d Irjn hni-k\ ] Xn 1 d Irjn hni-k\] Xn Bdmw L w ' '12 d t_m Uv

Emulate the testimony of the people of faith -Part :2

]nkn-\m v 2018 Pqsse 5 8 hsc t_mã Hcpßn

apgp-h krjvsn-i-tfmspw klm-\p-`qxn {]I-Sn- n- p-i.

kt_m Unt\ v sepnt j kanxn ( )

Pq Be- pg. Ir]mk\w Bflob kmwkvim-cni ]{XnI. Znhy-Im-cp-Wy-Øns s]msn-hosw picpxn B ÿeøv Rm Ipºn p InS- v \ p-am-bn-cp- p.

hm p-iƒ k K-Xm-f-߃ B {]mb-øn-emwv, ticf ]m-tm-hen hm p-iƒ k K-Xm-f-߃

am-[y-a-߃ k-xy-øn-s s]- -Iw D-b -Ø-Ww: tum. sk-_m-kv- y t]mƒ

kphntiji bm{xbmbn ho-sv k-μ -in- p-am-bn-cp- p. X-s a-c-w hm -Ø A-dn- v H- _m-a C-ß-s\ Szn- v sn-bv-xp. ""Ata-cn- -bn-se

"temi-ønse G hpw at\m-l-c-amb Imcy-ß-fm-kz-Zn- m ItÆm, Itøm, Imtem th ; lrzbw axn.' sle si

Pn m hnzym-`ymk ]cn-io-e-\-ti{μw (DIET)

C m-anse \yq\-]- -amwv. sf.-f-kv : {^m kn-kv ]m

... s^{_p-hcn

`-b-sø Io-gv-s -Sp-Øpw: d-h. tum. tpm si.am-xyp

Zv-LmS-\w sn-øp-i-bm-bn-cp- p A-t±lw. hn-iz-zo-]w A-hm -Uv kn-f-kvf-kv sk-{i -dn dh.-

tbip Pohn- -Xp-t]mse Bfl-\n-d-hp PohnXw

ss{ikvxh `h-\-߃ Aø- - m-cpss CS-Øm-hfw

A dlvam tnmzn- msx \evip- h (3)

s]-s -t m-kvx-tcmsv am v tnmzn- p

aueni kxy߃, aqey-ap Pohn-X-Øn\v hmeyw 13 s^{_p-hcn 2015 e w 2

aivt]em Kpl bn{km-tb-en-tâxv

sk]v w-_ \yq hnj t^m F sn-bn- nmv thƒ-uv

Welcome to the Leader of the Faithful

e w: 7 \ -{X-tem-I-߃ : ]n a[p-kq-z-\ 21 {]Im-i-Øns kz w temiw : C Pn\ 29 ]ip : d^o v ]q\øv 8 A]p Bdv _n : \b-\-xmc F Pn

sf.]n.kn ^m-an-en tim -{^ -kv a-s-ßn-h-c-hn-s -bpw ]p-xp- -Øn-s -bpw kw-k-aw ]n.-kn ^m-an-en tim -{^ kn-s

FUn-t m-dn-b BZy-kvt\lw Ah-km-\-tØmfw

Women in The Bible. Michal (aojä)

aueni kxy߃, aqey-ap Pohn-X-Øn\v hmeyw 13 P\p-hcn 2015 e w 1

C.-l-cn-Ip-am kmlnxyw

APPENDICES. Title. Appendix No. I III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI XXII XXIII XXIV XXV

Copyright C 2013 by E. Harikumar

t\xmhv sh p-hn-fn-iƒ I v ]X-dn : dh.-si B tu-gvk

2016 P\p-hcn 1. ]{Xm-[n-]-k-anXn: hm jni hcn-kwjy : ` 250 H -{]Xn : ` 12. tic-f im-kv-{x-km-ln-xy- ]-cnj-øv {]-kn- o-icww.

Sahayatra July

Im-hy-]p-kvX-I-ß-fpsS BapJw

Executive Summary of Climate Change MALAYALAM. Reconsidered

MEMBER NEWS PAPERS ASSOCIATION OF INDIA 2015 s^{_phcn. A- pe- w t]

hmà- m-hn-j-bhpw B-Jym-\-t`-Zhpw

kvt\l-øns c p hi-߃ FUn-t m-dn-b tbml- m As m-kvx-e-s\- p-dn p {]Nm-c-Ønep

]mã n.-fkv. G{_lmw hns-hmßn

ac-wm-\- -cm-hÿ s{]m^. Fw.- ssh. tbml- m ^oentbm _p vkv time-t cn : Publisher :

A MONTHLY PUBLICATION FOR MALAYALEES IN U.K.

am\- -hmsn cq]xm _p - n

Ata-cn- -bn dneokv s^{_phcn 1-\v \n ΩmWw ae-bmfnbmb hnivs G{_lmw

Ir]-bpsS k`-iƒ tic-f-ønepw

\yq hnj t^m F sn-bn- nmv thƒ-uv 1 Unkw-_ 2016

SPIRIT IN JESUS, MARIAN KOODARAM, Building no. IX / 431, Manorama Junction, Thrissur - 1, Kerala, India. Ph: ,

Sn. -si. A m-kv Aen. ]n. kptcjv

]. I\y-I-a-dnbw. (Hcp ]T\w)

Zp-cp-]-tbm-Kw A]-I-S-Icw

sk v tkhygvkv s^mtdm\ N v, Idp-Ip n

D-IvÂ-þ-D-d-bv-\ kw-`-hw: bm-ymà- y-sa- v?

Khuthba Summary JpXv_ kw{klw

ag-sb hnkvabw ÿm\-am-\-ßfpw {InkvXym-\n-bpw Cu {]]- -Øn-s bpw {]Ir-Xn-bp-sSbpw {Ia hnti-j-øns FUnt m-dn-b Xnsbm-tUm dqkvsh v Ata-cn- {]kn-u m-bn-cp

aojm. BapJw I. Imt\m-\nse AXp-ey-ÿm\w III. Fgp-X-s Imew

G{]n

P a g e 5 1 of R e p o r t P B 4 / 0 9

T h e C S E T I P r o j e c t

tziob]pkvx-tim- -hw 2018

sk^-\ymhv BapJw I. Imt\m-\nse AXp-ey-ÿm\w II. {KŸ-I ØrXzw

5 apj- p-dn v. Iena: Jp -Bs kwt ]w lzvdøv AlvaZv (A) A\p-kva-cWw, hm Ø-Iƒ.

sf.]n.kn Im-\-U- do-pn-b- cq]o-ir-x-ambn {]-kn-u v: ]m-ã s]-\n-tb sn-dn-bm, sk-{i- -dn: ]m-ã s_- n am-xyp

Transcription:

25July1999 C. lcn-ip-am

5 h jw 50 C.-l-cn-Ip-am kmlnxyw 2013 Doore Oru Nagarathil Zqsc Hcp \K-c-Øn (collection of short stories in Malayalam) Author: E. Harikumar Electronic version published in 2013 This book is meant for distribution among research organisations absolutely free of cost. Copyright C 2013 by E. Harikumar C Copyright of the sketches, monograms, logo and other materials used in this story to create pages as they appeared in the periodicals, belongs to the respectivepublishers of periodicals and/or artists. Address: E. Harikumar 5B, Avenue Crest Apartments Avenue Road, Mundupalam Kuriachira P.O. Thrissur 680 006 Phone: (0487) 2251779 E-Mail: e.harikumar.novelist@gmail.com Web: www.e-harikumar.com cover design based on a sketch by artist namboodiri for the story theere pratheekshikkatha oru divasam published in samakalika malaylam

C. lcnipam 1943 Pqsse 13 \v s]m m-\n-bn P\-\w. A alm-ihn CS-t»cn tkmhn-µ \mb. AΩ CS n Pm\In AΩ. I -Ø-bn h v _n.-f. ]m m-bn. 1972 efn-xsb hnhmlw snbvxp. ai AP-bv hnhm-ln-x-\mwv. `mcy: ip`. I -Ø, Zn n, t_mws_ F o \K-c-ß-fn tpmen-sb-sp-øp. 1983- tic-f-øn-tebv v Xncn- p-h- p. 1962 sxm v sndp-i-y-i-sf-gp-xn-øp-s-ßn. BZysØ IYm-k-am-lmcw "Iqd-Iƒ' 72 {]kn- -s -Sp-Øn. 15 IYm-k-am-lm-c-ßfpw 9 t\mh-ep-ifpw Hcp A\p-`-h- p-dn- p-w {]kn- -s -Sp-Øn-bn- p- v. ]pc-kvim-c-߃: 1988 se ticf kmlnxy A m-zan ]pc-kvimcw "Znt\m-k-dns Ip n' F IYm-kam-lm-c-Øn-\v. 1997 se ]-fl-cm-p ]pc-kvimcw "] - -øns\ ]nsn- m ' F IY-bv v. 1998 se \me- m-s ]pc-kvimcw "kq n- p-h abn oen' F IYm-k-am-lm-c-Øn- \v. 2006 se IYm-]oTw ]pc-kvimcw "A\n-X-bpsS hosv' F IYm-k-am-lm-c-Øn-\v. 2012 se G hpw ani IY-bv p ticf tã v Ne- n{x A m-zan Ahm Uv "{io]m -Xn-bpsS ]mzw' F IY-bv v. BUntbm Imk v dn m Un-Mv, sh_v Unssk-\n-Mv, aƒ naounb s{]mu-, ]pkvxi {]kn- o-i-cww F n-h-bn-te s - n- p- v. 1998 apx 2004 hsc ticf kmlnxy A m-zan Aw-K-am-bncp- p. IrXn-Iƒ: sndp-i-ym-k-am-lm-c-߃: Iqd-Iƒ, hrj-`-øns IÆv, Ip paw hnx-dnb hgn-iƒ, Znt\m-k-dns Ip n, Im\- U-bn \ns mcp cmp-ip-amcn, {io]m -Xn-bpsS ]mzw, kq n- p-h abn oen, ] - -øns\ ]nsn- m, Zqsc Hcp \K-c-Øn, IdpØ X{ºm n, A\n-X-bpsS hosv, Cf-sh-bnens km z\w (I-Y-Iƒ 1966-1996), \K-c-hm-knbmb Hcp Ip n, Fs kv{xoiƒ (kv{xo-]- - I-Y-Iƒ), sh n-øn-c-bn-se- -t]mse. t\mh-ep-iƒ: Dd-ßp k -߃ + im]-ine, Bk- n-bpss A n-\m-f-߃, Hcp IpSpw_- ]pcmww, F n ss{u-hsd kvt\ln s] Ip n, Ab-\-߃, XSm-I-XocØv, sim -{ºm n, {]W-b-Øn-s\mcp tkm^v vshb, Adn-bm-Ø-eß-fntebv v. Hm Ω-Iƒ, A\p-`-h- p-dn- p-iƒ, tej-\-߃: \o Fhn-sS-bm-sW- nepw. Cu Hm Ω-Iƒ acn- m-xn-cn- -s. hnemkw: 5 -_n, Ah\yp s{iãv A]m Svsa vkv Ah\yp tdmuv, ap p-]mew Ipcn-b- nd (]n.-h.) Xr»q 680 006 t^m : 091-0487- 2251779 C -sa-bn : harikumar_e@yahoo.com, e.harikumar.novelist@gmail.com website: www.e-harikumar.com

Zqsc Hcp \K-c-Øn Zp -I-Ym-]m-{X-ß-fp IY-Iƒ Pwd-bnse snip-øm as mcp temi-øn, as mcp Ime-Øn amßm-dn-s -Sn-Iƒ t{jmun-ß-dpss ]q Zqsc Hcp \K-c-Øn temuvpn Hcp Rmb-dmgvN ]pg- - sc sim p-kz-]v\-߃ kp_ -Øns inev]n XpS Y hmbn- p kv{xo Nncn- m-\-dn-bmø Ip n B pw th msx hen-s -dn Nn{Xw Xosc {]Xo- n- mø Hcp Znhkw Hcp hountbm kz]v\w.

sndpiy kpnn{x IY-sb-gp-Xp-I-bm-Wv. apdn-bn hmxn-e-s v kz -ambn Hcp temiw kr n- -tijw Ahƒ IY-sb-gp-Xm XpS-ßp- p. apºn kmaq-ly-]mtw C. lcn-ip-am t\m p-]p-kv-x-i-øn -\n v [rxn-bn No n-sb-spø IS-em-kn BZysØ hmniw Fgp-Xn-h- n- p- v. "AΩ Hcp Zp -I-Ym-]m-{X-am-Wv-.' BZysØ hmniw Ahsf kw_- n-t -S-tØmfw Ffp- -am-bn-cp- p. icn p ]d- m F m IY-Ifpw XpS-ßp- Xv Bsc-sb- nepw Hcp Zp -I-Ym-]m-{X-ambn k -ev-]n- p-sim- m-wv. B hmn-iw, Hcp Ip n- nfn ]d- p-h v P\ - -Sn-bn-en-cn- p eml-h-tømss s] -kn Xpºn -\n v IS-em-knse \oe-h-cn-iƒ- n-sbn h n-cp v Nnd-Ip-I-sfm-Xp n Xe-sh- n v Ahsf t\m p- p. icn. C\n ASpØ hmn-iw? Ahn-sS-bmWv kpnn{x hnj-an- p- -Xv. Hcmƒ Zp -I-Ym-]m-{X-am-sW {]kv-xm-h\ Ffp- -am-wv. ]t AXns\ kml-n-cy߃ hnh-cn v \ymbo-i-cn- -Ww, kxy-øns ]cn-thjw simsp- -Ww. kz w Imen \n - m-dm- -Ww. t]mc, Hcp shdpw hmn-i-sa- -Xn- - p-døv kmlnxyøns ta n - p-d-ß-fn Xe-bp-b Øn \n - m-dm-i- Ww. F m- n-\p-ap-]cn B hmn-iw-sim v XpS-ßp IY AXns {k m-hn\v Aa-cXzw simsp- -Ww. Ign IY XpS-ßn-bXv "A- Hcp Zp -I-Ym-]m-{X-am-sW' hmn-i-øn-em-bn-cp- p. B hmniw Fgp- Xnb tijw Ahƒ Iptd t\cw Ic- p. FgpØv F{X-tØmfw thz-\m-p-\-i-am-sw v Ahƒ a\- n-em- n. Ic- p-no Ø IÆp-I-tfmsS Ahƒ apdn-bn -\n v ]pd-øn-d-ßn-b-t mƒ AΩ tnmzn- p. ""-F m \ns apjw Cßn-s\-?-'' Ahƒ Hcp hmn-ita Fgp-Xn-bn- p- p. AXnse hm p-iƒ Ahsf IpØn-t\m-hn- p. ]t Ahƒ v kxyw ]d-bm-xn-cn- m hø. A Hcp Zp -I-Ym-]m{Xw Xs -bm-wv. Rm FgpØp \n -Øp- p. F s ap n tai- p-døv Hcp- t]pv ]Ip-Xn-bmbn \n - p- p. -Rm Ip\pØ A -c-øn-emwv Fgp-Xp- -Xv, Imc Ww Fs IY Hcp ]Øph-b- p-imcn IY-sb-gp-Xp- -Xns\ n-bm-wv. Fs A -cßfpw hm p-ifpw Ah-sf-t mse sndpxpw teme-hp-am-bn-cn- -Ww. Fs apºn Ahfp v. apºn-e a\- n. Zp -I-Ym-]m-{X-ß-fp Ggp IY-Iƒ p tijw Ahƒ F m-asø IY-sb-gp- Xp-I-bm-Wv. BZysØ IY Hc-d-hp-Im-c-s\- - n-bm-bn-cp- p. A s H w am - - n t]mb-t m-gmwv Ahƒ IYm-]m- {XsØ ImWp- -Xv. Abmƒ henb IØn-sIm v Cd n sh n-s m- n-cns Ahsf t\m n Nncn- p. AbmfpsS t\m w kpnn-{x-bv v C -s - n-. Aßns\ t\m n-s m- n-cns Abmƒ kz w hnc sh n- -f- mse{x \s v Ahƒ Btem-Nn- p. Ah-fpsS B{Klw \S- n-s p am{x-a-, Abmƒ Iqk-en- msx sh p- I-X-s -bm-wv. Abm-fpsS t\m w Hgn-hm- m-\mbn Ahƒ apjw Xncn- p. At m-gmwv sh n-sb-spø Hcp B n - Xe Ahƒ ImWp- -Xv. Ahƒ v s]s v Xe Np n. AtXmsS Ahƒ Cd- n-`- Ww \n -Øn. ho n -sn v apdn-bn hmxn-e-s v Ip n-bn- p. acn- p-t]mb BSns\- p-dn v Btem-Nn v Iptd t\cw Ic p. BSns ssz\y-x-bm IÆp-Iƒ ho pw ho pw Ae- n-bt mƒ Ahƒ kmaq-ly-]mtw t\m p-]p-kv-x-i-øn -\n v HtcSp hen- p-no n s] -kn-se-spøv Fgp-Xn. AtX, AXp-X-s. ""-A-d-hp-Im-c Hcp Zp -I-Ym-]m-{X-am-Wv-.-'' Xs hmn-i-øn\v Dt±-in- {X i n In n-bn-s txm -ep- m-b-t mƒ Ahƒ Iq n-t -Øp. ""-A-tX, icn pw Hcp Zp -I-Ym-]m-{Xw-.-'' "A-tX' F hm n\v F{X-tØmfw i n-bp-s - -hƒ A mwv a\- n-em- n-b-xv. ]Xn-\ p an\n- n- p- n Ahƒ IY-sb-gp-Xn-Øn -Øp. IY-bv v, Ad-hp-Im-cs apºnse BSns A y-ap- m-bxv ae-bmfw So -dpss Iøn -\n- m-sw- Xv hntcm- [m-`m-k-am-bn-cn- -Ww. As - n kmln-xy-n-cn-{x-øns Hc-\n-hm-cy-X-bm-bn-cn- -Ww. F m-bmepw AX-hsf IqSp-X IY-I-sf-gp-Xm-\pw, Fgp-Xnb IY-Iƒ ae-bmfw Ad-hp-Im-cn-bpsS Iøn -s -SmsX kq n- p-h-bv- m\pw t{]cn- n- p. Zp -\mb Ad-hp-Im-c-s\ IY Ahƒ ho p-sa-gp-xn. am n-sb-gp-xnbt mƒ Ad-hp-Im-cs `mcysb \ IYm-]m-{X-am n hf -Øn-s m- p-h- p. B kv{xo Hcm-Sn-s\, ` -Øm-hns Ad-hp-I-Øn-bn -\n v kz w Poh ]Wbw-h v Fßns\ c n- p-sh- -hƒ AXn Nn{Xo-I-cn- p. kv{xo-i-ym-]m-{x-߃ s]mxpth \ h-cm-bn-cp- p. If- -a- -h. Ah B IYm-]m-{X-ß-tfmSv s]mcpxn Pbn- p. B Cfw {]mb-øn kpnn-{x, kmdm tpmk-^n-t\tbm t{kkn-tbtbm hmbn- n- p- m-bn-cp- n-. F nepw Cu c p IYm-Im-cn-I-tfbpw \bn AtX ss\k - n-i-km-cfyw Ah-sf-s m v kv{xo-]- -I-Y-Iƒ Fgp-Xn- p. Xs BZy-IY Hcp Ad-hp-Im-cs \njv-tq-c-x-tbmss \in- n ae-bmfw So -sd-t mepw Ahƒ Zp -IYm-]m-{X-am- n-bn-s - Xv CXns ] m-øamxr-`qan BgvN- -Xn vv 28

sndpiy e-øn thww Iq n-hm-bn- m. Zp -I-Ym-]m-{X-ß-sf-tØ-Sn-bp IYm-Im-cn-bpsS c mw bm{x Ah-km-\n- Xv Hcp Znhkw kviq-fn -\n p hcp-tºm-gm-bn-cp- p. kpn kl-]m-tn-bm-wv, Ab - m-c-\m-wv, kvt\ln-x-\m-wv, Hs kω-xn- p. ]t F mh-cp-tsbpw apºn -h v Ahsf XSn- n-sb p hnfn- -sx- n-\m-wv? Ahƒ v XSn-bp- v, icn-bm-bn-cn- mw. Bcpw {i n- m-\n-s-bn- mø Hcp {]Xn-`mkw Cßns\ hnfn- p-iqin P\-{i- -bm-i -jn-t bmsxm-cm-h-iyhpw kpn- p- m-bn-cp- n-. Bh-iy-s -SmsX Ah-fn ASnt - n Cu {]tim-]\w Ahƒ t\cn-sp-i-xs snbv-xp. Ahƒ ]pkv-x-i-k n \ne-øn v HmSn-s v kpnsb adn- n- v, Ahs hb- n Ib-dn-bn-cp v apjøv am n. t]md-te apj-hp-ambn A w-hn p InS- p kpnsb Hcm-fl-]-cn-tim-[-\-bv v hn -tijw Ahƒ bm{x-xn-cn- p. ho n sn DSs\ apdn-bn Ibdn hmxn-e-s v kmaq-ly-]m-t-øns t\m p-_p- n -\n v GSp No n-sb- SpØv BZysØ hmn-i-sa-gp-xn. "kpn Hcp Zp -IYm-]m-{X-am-Wv-.' Rm ho pw \n -Øp- p. kpnn{x IY-sb-gp-Xm-\mbn kmaq-ly-]m-t-ønse GSp-Iƒ am{xsasp- p- -sx- n-\m-sw tnmzyw hcmw. AX-dn-bmsX C\n IY XpS-cp- -Xn A - -an-. A mw mkn ]Tn- p Ahƒ v hnhn[ hnj-b-ß-fn-embn Ccp-]-Øn-c v t\m p-]p-kv-x-i-ß-fp- v. AXn ssat{im-_-tbm-f-pn-bpw, Izm w sa m-\n-ivkpw Hs s]spw. AsXm pw sxmsmsx kmaq-ly-]mtw ]pkv-x-i-øn -\n p am{xw ISemkv FSp- p- -sx- m-wv? DØcw CXm-Wv. kmaq-ly-]mtw FSp- p an\n-so- saen v kuay-bmb Hcp \ IYm-]m-{X-am-Wv. ]Xn-\ p So -am-cn Ahsf ASn- mø Htc Hcp So an\n-bm-wv. am{x-a-, t\m p- ]p-kv-x-i-øns I n Ipd- p-h-cp- Xp t]mis ]pkv-x-iw-xs Hcp Xtam-K -Ø-Øn A{]-Xy- -am-bmepw amxr-`qan BgvN- -Xn vv 29

sndpiy Ah {i n- p-i-bp-an-. an\n-so- -sd- n Hcp IY-sb-gp-XWsa -hƒ Xo - -bm- n-bn-cp- p. ]t Zp -I-Ym- ]m-{x-߃ \nd IY-I-fn kuaybpw kpio-e-bp-amb Hcp So v FhnsS ÿm\w? Aßns\ ]q -Øo- I-cn- m ] mø A`n-em-j-ß-fp-sS-IqsS Cu IYm-X- phpw a\- n-sem-xp n Ahƒ kpn-sb Zp -I-Ym- ]m-{x-sø- n Fgp-Xm XpS-ßn. IY BZysØ hmn-i-øn -\n p ]pd-øp-i-s- m asn p \n - p-tºm-gmwv hmxn - ap p-ti- -Xv. AΩ-bpsS CS-s]-S-em-Wv. k - -{]-{In-b-bn AΩ-bpsS t\cn- p-, ]cp-j-amb CSs]-S H pw klm-b-i-am-bn-cp- n-. Fgp-Xm XpS-ßnb IS-emkv InS- -bpss ASn-bn Hfn- n- p-h v Ahƒ hmxn Xpd- p. ""-F- m, DSp v am n-bnt CXp-h-sc? Nmb-bp- m- o v F{X t\cm-bn? \osb- m-wn-hnss snbv-xn-cp- -Xv-?'' ]cp-j-sa- nepw B CS-s]-S Ahƒ v Btem-Nn- m-\p kmh-imiw simsp-øp. AXm-Is IY-bpsS KXn-Xs am n-a-dn- p-ibpw snbv-xp. Nmb-Ip-Sn- p-i-gn v Ahƒ ho pw kr n-bn-te -s - p. Xs BZy-hm- NIw At mgpw Hc-]-\n -Ωm-W-Øn\p t{]c-i-am-bn-s - -t]mse InS- n-cp- p. ""-kpn Hcp Zp -I-Ym-]m-{X-am-Wv.'' Hcp cn-bn-xmhv F Xmgv \ne-bn -\n v \ncq-]-i-tem-isø AXyp- -X-ßfntebv p Ib-dm AX-hsf t{]cn- n- p. AXv IqSp-X Ipg- -am-hp-i-bm-wp- m-b-xv. Ahƒ Htc kabw {]Xnbpw hn[n-i -Øm-hp-ambn amdn. A]-\n -Ωm-W-Øns BZy-L w IS- p-t]m-b-t mƒ Ahƒ v Hcp Imcyw a\- n-em-bn. Xs hmn-i-øn \ymbo-i-cn- m-\m-hø Hc-]-{`w-i-ap- v. kpn kxy-at ]d- -Xv? CØ-cp-W-Øn Ahƒ Fgp-t - p-ibpw AΩ-bpsS IÆn -s -SmsX InS- -d-bnse Ae-am-dn-ta-ep henb Bƒ- -Æm-Sn-bpsS apºn t]mbn \n - p-ibpw snbv-xp. Xncn pw adn pw \n v apºn I cq]w Ahƒ Hcp hna -i-\-_p- n-tbmss t\m n- - p. \n - q. Fs IYm-]m-{XsØ Rm hr -\-b-\-߃-sim v H v ]Tn- -s. kzev]w XSn-bp- v, icn. ]t Hcp Im - q-wn-ãn\p am{xta Ahsf XSn- n-sb p hnfn- m A -l-x-bp- q. Ah-fpsS apjøv ssii-h- Øns kmc-fyw, ssi -Øn-Iƒ Hcp sim p-ip- n-bp-ts-xp-t]mse Dcp- -h-bm-bn-cp- p. Ah-fpsS Hmtcm Ne- \-Ønepw Hcp sim p-ip- n-bpss Nmcp-X-bp- m-bn-cp- p. Hma-\n- m txm p ss\ -Ω-eyw. ]Øp-an-\n- p-t\-c-sa-spøv \S-Ønb Ah-tem-I\w IYm-Im-cn v A\p-Iq-e-am-bn-cp- n-. Ahƒ a\- n-sn v Xncn- p-t]mbn Fgp-Øp-ta-i p apºn-en-cp- p. BZy-hm-NIw Hcp Xncp-Ø-en- mbn si ns m v IS-em- n HXp-ßn- n-s- p. C, Ahƒ kzbw ]d- p, Xncp-Øn-. kpn Hcp Zp -I-Ym-]m{Xw Xs -bm-wv. IÆm-Sn p apºn \n -t mƒ Xt m-sp-xs txm nb tzzjyw Hcp {Iucy-ambn kpn-bpss t\sc Xncn- p. ]n osv H pw Btem-Nn- msx Ahƒ FgpØp XpS - p. Xm Ahs\ ae -Øn-bn v apjw \ndsb am n-bxv Ahƒ kuicy-]q w hnkv-a-cn- p k - m-fli \nan-j-ß-fn Aßn-s\-bp \n mc Imcy-߃ hnkv-ar-xn-bpss Ibß-fn B p-t]m-ip- Xv k - -km-[m-c-w-am-w-t m. ]n osv Zp -I-Ym-]m-{X-߃ \nd IY-Iƒ ]expw Ah-fpsS s] -kn -Øp-ºn -\n v hm - p-ho-wp. hnkv-xm-c-`-bw-sim v B IY-I-sfm pw ChnsS hnh-cn- p- n-. "A- Hcp Zp -I-Ym-]m-{X-am-Wv-.' Fs -gp-xn-bxv Ah-fpsS kmln-xy-po-hn-x-ønse hgn- - m-bn. Ahƒ Hcp-]m-Sp-t\cw Ic- p. A Ahsf sim n- m-dp- -sx mw Ahƒ v Hm Ω h p. AΩ sim -\p-ps\ sim n- p- Xv Akq-b-tbmsS t\m n-\n - p-tºm-sg mw A Ahsf FSpØv Hma-\n- p-i-bpw, Hm^okn -\n v hcp-tºmƒ tnm -tf v sim p-h-cn-ibpw snøm-dp- v. tlmwh v snøm-ø-xn\v AΩ imkn- ptº-sg mw A CS-s] v Ahƒ v in Cf-hp-sN-bv-Xp-sIm-Sp- m-dp- v. F n pw Fgp-tX- n-h- p, A Hcp Zp -I-Ym-]m-{X-am-sW- v. ChnsS IYm-Im-cs CS-s]-S AXym-h-iy-ambn h n-cn- p- p. Ahƒ G hpw C -s -Sp A Hcp Zp -I-Ym-]m-{X-ambn amdn-b-xns ] m-øew a\- n-em- m kw`hw \S ÿe-øns `q]sw D]-I-cn- psa- -Xp-sIm v ChnsS hnh-cn- mw. IYm-Im-cn-bmb Fs IYm-]m-{X-Øn\v Hcp-]t ÿnxn-k-xn-i-fpss InS- n-s\- n B -cm - -Øn Ah-Km-l-ap- m-h-w-sa- n-. ssat{im-_-tbm-fpn m nse \nc-h[n hnj-b-ßfn-sem- m-sw- nepw amt{im-_-tbm-f-pn-bn kpnn-{x-sb ]Øp-h-b- p-imcn kzm`m-hn-i-ambpw A -bm- Wv. Aev]w Ncn-{Xw. InS- p-ap-dn-bn c p I n-ep-i-fm-wp- -Xv. H v Cc- - - n. AXn-em-bn-cp p kpnn{x AΩbp-tSbpw A -t bpw IqsS InS- n-cp- -Xv. AsX, F m kwi-bw, \Sp-hn -Ø-s. Aßns\ temi-øns HØ \Sp v F m ku`m-ky-ß-tfm-spw-iqsn Pohn- p-t]m-ip-tºm-gmwv sim -\p-p F Wn- -s -SmØ AXnYn hn -\mbn hcp- -Xv. Ahs hc-thmss Imcy-߃ Iogv-ta adn- p. Hcp Znhkw kviq-fn -\n p h -t mƒ I Xv InS- p-ap-dn-bn Nph-cn-\-cn-In-embn Hcp ]pxnb I n {]Xn-jv-Tn- -s - -Xm-Wv. \ndsb Im - q IYm-]m-{X-ß-fp Hcp hncn pw InS- -ta hncn- n- p- v. C p apx A amdn- n-s- m Xo - -bm- n-sb- m-w-hƒ [cn- -Xv. ImcWw Gsd Znh-k-ß-fmbn Dd w In m-ø-xn-s\- n A ]cm-xn-s - n-cp- p. \µp-hns cm{xn-bp Ic- n, ]ns I n-en ÿe-an- mø Ipg- w, F mw A s\ iey-s -Sp-Øn-bn-cp- p. AXp-sIm v A amdn- n-s- p-i-bm-sw- pw, ]n o-sv, Fs - nepw \µp-hn\v ape-ip-sn-sb Zp»oew \n - Ø-W-sa p kzbw txm p-i-bm-sw- n Ah\pw A -s -IqsS t]mip-sa- pw, henb I n X\n pw AΩbv pw am{x-ambn Hgn p In p-sa pw Ahƒ Bin- p. Aßns\ kv{xo-iƒ am{x-am-b, As - n kv{xo-iƒ A[o-iXzw ]pe -Øp Hcp temiw kz]v\w I p \S kpnn-{x-bv v Hcp sr simsp-øp-sim v A 30 amxr-`qan BgvN- -Xn vv

sndpiy ]d- p. ""-C p apx Fs Ip n-tamfv Cu I n-en-emwv InS- -W-Xv. an n-aukpw tsmw B v spdn-bp-ap-, kz]v- \-߃ sxm p-x-tem-sp Cu InS- -bn -.-'' Ahsf FSpØv h w Np n-s m- mwv A AXp ]d- -sx- Xv H pw Bizm-k-{]-Z-am-bn-cp- n-. B - p-thww an n-aukv! Aßns\ "I-cn- p-t]mb kz]v-\-ß-fpss NnX-bn ' (I-Ym-Imcn Ah-fpsS Hcp IYbn D]-tbm-Kn ssien IS-sa-Sp-Ø-Xp-sIm- mwv D -c-wn-bn-en- n-cn- p- -Xv-.) InS- p-tºmƒ kpnn{x IYsb-gpØp XpS-ßn-bn- p- m-bn-cp- n-. Ds - n A p-xs A Hcp Zp -I-Ym-]m-{X-ambn IS-em-kn aq p-ipøn hotw-t\. Hcp sim w Ign- v, Xs ]pxnb InS- p-ÿ-e-tømsv tbmpn- p-i-gn- -ti-jw, H - bv p InS- p- -XmWv F mw-sim pw \ -sx v a\- n-em-b-ti-j-amwv B kw`hw \S- p- -Xv. IY-bv v "kv-{xo-]o-u-\w' F p t]cn-s-w-sa v At mƒ-øs Ahƒ Xo - -bm- n-bn-cp- p. Dd- -Øn - \n v sr n-bp-w - -t mƒ ti Xv AΩbpw A -\pw-iqsn a p-]n-sn- p- -Xns i -ß-fm-Wv. A AΩsb D]-{Z-hn- p-i-bm-sw v Ahƒ a\- n-em- n. apdn-bnse Ac shfn- -Øn Ahƒ v A AΩ-bpsS ta InS v AΩsb D]-{Z-hn- p- Xp ImWm Ign- p. Xm kpn-bpss hb- n Ib-dn-bn-cp v Ahs apjøp am n-b-xmwv Ahƒ v Hm Ω h -Xv. AΩ tamßp-i-bm-wv. Xs bpw \µp-hn-s\bpw DW -tø F kzpt±-i-amwv Dds \ne-hn-fn- p- -Xn -\n v AΩsb XS- -sx v kpnn-{x-bv p a\- n-em-bn. A AΩsb sim ptam F `b-ap- m-bn, t]sn-txm n Ahƒ IÆ-S p InS- p. i -߃ kmh-[m-\-øn Ipd- p-h- p, AtXmsS Ahƒ Adn-bmsX Dd-ßn-t m-ip-ibpw snbv-xp. cmhnse Fgp-t - -t mƒ Cu kw`hw a\- n-te-bv v Cc- p-i-b-dn-b-txmss Ahƒ AΩsb At\z-jn p sn p. AΩ ASp- -f-bn H pw kw`-hn- n- n- mø a n tzmi-bp- m- p- p. Ahƒ ASp-Øp-sN p t\m n. apjøv t]md-ep-i-sfm- p-an-. Hcp-]t A \v am m ] n-bn- p- m-hn-. F m-bmepw Biz-kn- n-t - Xv ai-sf \ne-bv pw Hcp kv{xo-{]-p-sb a nepw Xs IS-a-bm-sW- -hƒ a\- n-em- n. Ahƒ tnmzn- p. ""-cm{xn A AtΩ D]-{Z-hn p At -?-'' ""-A- D]-{Z-hn-t y-?-'' AΩ H pw Adn-bmØ a n tnmzn- p. AXv kpnn-{x- n- -am-bn-. AΩ-bpsS hi ioem-hxn Na-b-em-Wv. ioem-h-xn-bp-ssbpw kmhn-{xn-bp-ssbpw Hs Imew Ign- n-cn- p- p. CXv kv{xo hntam-n-\-øn-t bpw s]sæ-gp-øn-t bpw Ime-am-Wv. Ahƒ ho pw ]d- p. ""-A-Ωsb A D]-{Z-hn- -WXv Rm I -t m. AΩ Ic-bym-bn-cp- p, i w- m- m-sx-.-'' ""-At m \o DW p InS- zm-bn-cp-t m-?-'' Ah Xe-bn Iøp-sh v Nncn- p-sim v tnmzn- p. ""Cu AΩ-!-'' IY-bn AΩsb thz-\n- n- -s -Sp IYm-]m-{X-ambn Nn{Xo-I-cn- p- I-bm-bn-cp p kpnn-{x. ` -Øm-hns ]ou-\-ß-sf mw kpkvt-a-c-h-z-\- bmbn kzoi-cn- p ]mhw kv{xo Ah-km\w kz w kzmx-{ y-øn-\pth n t]mcm-sp- p. \s mcp hmniw Iøn -In- nb D m-l-øn Ahƒ Ah-fpsS apdn-bn-te-bv v HmSn-t m-bn. cm{xn apgp-h kv{xo-]o-u\w \S-Ønb A, kzoi-c-w-ap-dn-bn, H p-a-dn-bm-ø-a- n h -Ø-am-\- ]{Xw hmbn- p- p. Ahƒ t\m p-]p-kv-x-i-øn -\n v GSp No n-sb- SpØv (A-sX, kmaq-ly-]m-t-øn - \n- p-x-s ) s] -kn sim v BZysØ hmniw Fgp-Xn. "A- Hcp Zp -I-Ym-]m-{X-am-Wv-.' AtXmsS Hm -Ω-Iƒ a\- n-en-c- p-h v Ahƒ v k Sw hcn-ibpw Ahƒ txßn-tøßn Ic-bp-Ibpw snbv-xp. Ahƒ IY-I-sf mw Hfn- n- p-h- n-cp- Xv InS- -bpss ASn-bn-embn-cp- p. AΩ-bpsS Igp-I - I-Æp-I-fn -\n v Xs kr n-isf c n-t - Xv AXy- m-t]- n-x-am-sw- -hƒ I p. DØ-cm-[p-\n- I-I-Y-I-f-gp-Xm XpS-ßp ]pø-s\-gp-øp-im-c Xs IrXn-Isf {]Xn-tcm-[n- p AtX hotdmss Ahƒ B I Ωw \n -h-ln- p. \nxyhpw sship-t cw kviq-fn -\n p h m Ahƒ hmxn-e-s v Xs kr n-i-fpss Imt\-jp-am-cn- -W-s -Sp- pw. Hcp \mep IY- Iƒ-IqSn Fgp-Xn-bm GsX- nepw DØ-cm-[p-\nI \ncq-]-is Ah- Xm-cnI tn Øv Hcp kam-lmcw Cd- -W-sa pw Ahƒ Xo - -bm- n-bn-cp- p. Aßns\ kmln-xy-øn H p ] -]n-sn- p-h-cm Bscsbms ImW-Ww, Fs ms A`ym-k-߃ snøww Fs ms -bp kz]v-\-߃ s\bv-xp-sim- n-cns Hcp Znh-kw, hn[n-sb- - msx F p ]d-bm, Ah-fpsS kz]v-\-ß-sf mw Nmc-ambn amxr-`qan BgvN- -Xn vv 31

sndpiy amdnb kw`-h-ap- m-bn. (kz-]v-\-߃ Nmc-ambn amdn-sb osj IYm-Im-cn-bp-tS-X- -!) ChnsS Rms\ IYm-IrØv Hcp ]{X-te-J-Is I Ωw \n - -ln- -s. cmhnse aisf kviq-fn-te-bv pw ` -Øm-hns\ Hm^o-kn-te-bv pw ]d- -b- -tijw Ipº-\n-d v ]m -Ip-Sn ab- -Øn InS- p Ip n-bpss Xe sxm p-x-temsn Ah-\n Dd-ßm-\p hnizmkw Du n-bp-d- n v AΩ Xncp-ºm-\p {ia-߃ XpS-ßn. kpnn- {X-bpsS InS- -hn-cn-bm-bn-cp p BZysØ Cc. AXp hen-s -Sp-Ø-t m-gmwv Hcp IS-emkv \neøp hogp- Xp I -Xv. AXp s]dp- n-sb-spøv hnc-k-amb IÆp-I-tfmsS hmbn- p-t\m- n. Ahƒ v Bh-iy-ap Fs - nepw Ipdn- p-i-fm-sw- n FSpØp hbv- -W-a-t m. s] -kn -sim v Ip\pØ A -c-øn-se-gp-xnb B Ipdn v hmbn- m P\-en- -Sp-tØ-bv p htc n h p. api-fn henb A -c-øn Fgp-Xn-bn-cn- p- p. "kv- {Xo-]o-U-\w-.' CsX p km[-\-am-sw hnnm-c-øn AΩ hmb\ XpS-ßn. "A- Hcp Zp -I-Ym-]m-{X-amWv' F BZysØ hmniw Ahsc sr n- p-sh- nepw XpS v hmbn- m AX-hsc t{]cn- n- p. B- -Zyap- mb sr Hcp Nncn-bn-te-bv- pw, ]n osv s]m n- n-cn-bn-te-bv pw kw{i-an- -t mƒ Ah kpnn-{x-bpss InS- -bpss ASnbn ]cn-tim-[n- m Xo - -bm- n. Hscm IY-sIm v Ahƒ kmln-xy-n-{i-hm-f-øn ÿnc-{]-xn-jvt t\sn- -gn- p! B sim p kmln-xy-im-cn-bpss kr n-iƒ Hmtcm- mbn ]pd-øp-h v Ahsc t\m n ]p n-cn-xq- In. HºXp sim p IY-Iƒ! F mw Hcm-h Øn hmbn- -tijw Iodm-\mbn HXp- n. Iodn-Io-dn-bn m F m-b-t mgmwv s]s -s m-cm-ibw Ah-cpsS Xe-bn h -Xv. Cu IY-I-sf mw icn- p Zp -I-Ym-]m-{X-sØ-s m pw hmbn- n- -Ww. Ah B IY-Iƒ H mbn as n Ae-am-dn-bn kq n- p-h- p. kmln-xym-kw-kv-irx hkv-xp- sf Cc-tX-Sm t]mb s] -]pen Xncn- p-h- -t mƒ I Xv Xs a sf Btcm FSp-Øp-sIm- p-t]m-b-xm-bm-wv. Ahƒ Dds Ae-dn-s m v ASp- -f-bn-te-bv v HmSn. ""-Fs IY-I-sfms Fhn-sS-?-'' ]pen- p- n-isf FSpØv Hfn- n AΩmfp H p ]cp-ßn. Ahƒ Ahsb IsÆ-gp-Xn-bn- n- p- m-bn-cp- n-, s]m p sxmsn-bn- n- p- m-bn-cp- n-. Ahƒ ss[cyw kw`-cn v tnmzn- p. ""-B, AtXm? AsXms IYym-tWm-?-'' ""-A-tX, AsXms Fhn-sS-?-'' ""-F p IY-I-fm-W-sXm-s -?-'' AΩ Nncn- p-sim v ]d- p. F p Ip n-i-fm-w-h F v Hc-Ω-tbmSp tnmzn- p- -t]m-se. ""-F-s m-s -bmwv \o Fgp-Xo-cn- -W-Xv? Rm\-sXms Iodn- -f- p-.-'' ""-Io-dn- -f-tby, Fs IsYym-t ym-?-'' kpnn-{x v k Sw kln- m-\m-bn-. DØ-cm-[p-\n-I-X-bpsS \n - n- Im-c-Xbpw A\y-Xz-hp-sa mw IY-I-fnte D q. hy n-po-hn-x-øn hnim-c-ßfpw Bi- -I-fp-sa- m-ap shdpw ] a\p-jy-kv-{xo-bm-bn-cp p Ahƒ. As - nepw kmln-xy-kr- nbpw {k m-hns hy n Pohn-X-hp-ambn Iq n- p-g-bv-t Bh-iy-sa- v? Ahƒ Dds Ic- p-sim v apdn-bn-te-bv v HmSn, hmxn-e-s p Ip n-bn v I nen InS p Iptd t\cw Ic- p. AΩ hmxn - h v ap n-hn-fn- n-s m pw hmxn Xpd- n-. Ipd-s m-cm-izmkw In n-b-t mƒ Ahƒ kmaq-ly-]m-t-øn -\n v HtcSp No n-sb-sp- p-ibpw "I-im- p-im-cn' F io -j-i-øn\p Xmsg Fgp-Xm XpSßp-Ibpw snbv-xp. "AΩ Hcp Zp -I-Ym-]m-{X-am-Wv-.'! 32 amxr-`qan BgvN- -Xn vv

IY bmƒ, kp\n tat\m, Xnc- p-]n-sn Hcp _nkn-\- p-imc-\m-bn-cp- p. Fw.-Pn. tdmun Fb I n-j snbvx Hm^o-kv. ]\-ºn- n-\-k-dn Ccp-\ne _w m-hn Xma-kw. C. lcn-ip-am `mcy, ai, XpS-ßnb F m B[p-\nI kui-cy-ß-fp-ap- v. kwxr-]v-x- Ip-Spw-_w. amk-øn-sem-cn- Abmƒ IWn-i-ambn Kƒ-^n-te-bv v hnam\w Ib-dp- p. Xs FIv-kv-t]m v Cwt]m v _nkn-\- n- m-bn. Xncn- p-h-cptºmƒ `mcy- mbn {^ p s] -^yq-apw, ai- mbn Iºyq- skbnapw sim p-h-cp- p. c p-t] pw thsdm pw th. X\n- mbn Abmƒ sim p-h-cp- Xv {_qkv hn n-kn-s tbm ssa ƒ U - n-s tbm kn\na-iƒ am{xw. X\n p In nb koun B -Øn-tbmsS X n- -dn v ai Iºyq- apdn-bn-te-bv v HmSp- p. C\n Ahs\ B Znh-k-tØ-bv v ImWm In n-. cm{xn ` Ww Ign v Abmƒ {_qkv hn n-kns Aam-\p-jnI ]cm-{i-a-߃ kn nmv dqanse houn-tbm-hn ImWp-tºmƒ `mcy InS- pap-dn-bnse Snhn-bn GsX- nepw Nm\- en hcp lnµn- kn-\na ImWp-I-bmhpw. cmtpjv Xmsg Iºyq- apdn-bn kv{io-\n-te-bv- p- p-t\m n BsI ss j-\-sn v [rxn-bn Iot_m -Un ssihn-c-ep-iƒ HmSn- p-i-bm-hpw. {_qkv hn nkv tzl-am-k-iew apdn-hp- I-fpw, tnmcbpw Icnbpw ]pc hkv-{xß-fp-ambn \S- -I-ep-tºmƒ, Abmƒ Snhn Hm^m- p- p. At m gpw Iºyq- dn a n-sp ai-t\msv InS- m-dm-bnt F, Hcn- epw adp-]sn In m-ø, tnmzyw tnmzn- - p. c p an\p v Ahs Ic-]m-Shw {i n- p-sim v ]n n \n -tijw api-fn-te-bv v t]mip- p. Ah Xs Iºyq- -dmwv D]-tbm-Kn- p- -Xv. s] -dn-bw. Ahs 486 Ct mƒ hfsc ]Xp-s -bm-bn-cn- p- p. AXn Ifn- m-\p a-bn Ah- v. AXp-sIm v ]pxnb knun In p-tºmƒ A s Iºyq- -dn-em-wh ti p- -Xv. s] -dn-b-øns thkx Ahs\ lcw ]nsn- n- p- p. A C{]m-hiyw sim p-h- Xv Uqw F Ifn-bm-Wv. Ah kvt\ln-xs Iºyq- -dn Uqw Ifn- n- p- v. ]s AXv C{X lc-am-ipsa v s] n-b-øn Ifn- -t mtg a\- n-em-bp- q. AXp-sIm v A \v AXym-h-iy-ap- -t mƒ am{xw Ah Iºyp- hn p-sim-sp- p- p. Abmƒ ^b-ep-i-sf mw kq n- n-cn- p- Xv Hm^o-knse Iºyq- -dn-em- Wv. cl-ky-tc-j-iƒ am{xw ho nse Iºyq- -dn kq n- p- p. Hcn- Xs Iºyq- -dn ÿe-an- msx hnj-an- -t m-gmwv cmtpjv A s Iºyq- {]h -Øn- n- p-t\m- n-b-xv. Hm^o-kp-^-b-ep-Iƒ \nd v AXn ÿe-ap- m-hn-s - m-w-h Icp-Xn-bn-cp- -Xv. t\m ptºmƒ lm Uv Unkv-In FÆq- -bv-ºxv sakm-ss_ v Hgn p InS- p- p. G IW- n\v ^e-`q-bn-jv-t-amb `qan. Aßn-s\-bmWv A s Iºyq- hb-en Xs hnf-bn-d- m Ah XpS-ßn-b-Xv. kv{io-\n -\n v _o`- -cmb P p- ƒ Ahs\ Xpdn- p-t\m- n. AhbpsS hmbn -\n v Xobpw ]pibpw han- p. Ah txm p-iƒ amdn-amdn D]-tbm-Kn v Ahsb shsn-sh- p-ho-gv-øp-i-bm-wv. shfn w \nd CS- \m-gn-i-iƒ B hnnn{x Pohn-I-fpsS I_- -߃-sIm v \nd- p. cmtpjv txm p-i-fpta n B CS-h-gn-I-fn-eqsS HmSp-I-bm-Wv. Ah am KÆpw tek KÆpw amdn-amdn D]-tbm-Kn- p. `oi-c-bp- -am-bn-cp- p. CS- \m-gn-i-bn - q-sn-bp Hm hpw A]-ISw ]nsn- -Xm-bn-cp- p. Fhn-sS-bmWv `oi-c-cq-]n-iƒ Hfn- n-cn- p- -sx v ]d-bm ] n-. Ah Fhn-tS-bp-ap- mbn-cp- p. AXp-t]mse hnjw \nd `c-wn-ifpw Imb-ep-I-fpw. Ah-bnsem pw sxmsm-sx, hogmsx HmSp-Ibpw thww. ""-t\m- p, cmtpjv Ct mƒ Snhn p apºn-en-cn- m-td-bn- -.-'' cp\n ]d- p. ""-A-h Hcn- epw Hgn-hm- m-ø-xmwv Im - q s\ v-h - nse 16 1998 am v 20-26

tpmwn sizãpw amkv-ipw. AXp c pw- IqSn Ah ImWp- n Ct mƒ. F p-xs snøp-i-bm-sw- nepw B dp awn v IrXy-ambn Ah Snhn p apºn FØn-bn-cp- -Xm-Wv, amkv- Ins "k-ºun tãm v an' F simehnfn tiƒ- m. Ct mƒ Ah Snhn-bpsS apºn t]mim-dn-. ""-C-{X-I v \ -XmtWm ]pxnb Ifn-?-'' cp\n ` -Øm-hn-t\mSp tnmzn- pw. ""-te- -Ãm-W-Xv-.-'' Abmƒ ]dbpw. F pw G hpw ]pxn-b-xp-xs hmß-w-sa v \njv-i -j-bp- m-bncp p Abmƒ- v. Iºyq- -dm-bmepw hmjnmv sajn-\m-bmepw `mcy-bv- p B`-c-W-ß-fm-bm-epw. Xm \pw `mcybpw IqSn Unkv-sIu v skbn \S-Øp Ãmfp-I-fn ]cxn hne-ip-d km[-\- ߃ hne-t]in hmßn-bn-cp Hcp Ime-ap- m-bn-cp- p. hfsc Zqc-sØm- p-a-, Hc- p-sim w apºv am{xw. Ct mƒ B Ime-sØ- p-dn v Btem-Nn- m Abmƒ p Xmev-]-cy-an-. C v X\n-s pw hmßmw. Hcp t^m hnfn am{xta th p. km[\w ho n-se- Øpw. Abmƒ sk p-e t^mwnt bpw C -sa-bn-en-s bpw s{iun v Im -Un-s bpw temi-øm-wv. Ac-bn si nb s_ - n LSn- n t]p CS- n-s- p- m- p arzp kvss{x-w-i- - Øn- mbn ImtXm - p- p. ]ns samss_ t^mwn Zo -L-t\cw _nkn-\ v kw`m-j-w-߃, e v, Un, _nkn-\ v bm{x-iƒ, ] -\- {X tlm -ep-i-fnse Xma-kw. cmtpjv Iºyq- kv{io-\n -\n v IÆp-b Øn t\m n. apdn-bn Ah H -bv- m-wv. tai- p-døv AΩ sim ph- p-h ]men Ft m P p howncp- p. Ah CXp-hsc I n- n- mø Hcp P p. AXv ]men InS v ]ns-bp-ibm-wv. Ah Hcp tum v-s]-s -SpØv AXns\ ]pd-sø-sp- m {ian- p. At m-gm-w-h AXns IÆp-Iƒ I -Xv. _o`- -amb IÆp-Iƒ. Ah v s]s v t]sn txm n. t m n t\m n-b-t m-gmwv a\- n-em-bxv kabw c p-a-wn. A \pw AΩbpw api-fn Dd-ßp-I-bm-bn-cn- pw. Xm H -bv v XmgØv Iºyq- -dnse hnnn{xpohn-i-fpss H w. Poh- -c-w-k-acw Xs -bm-bn-cp- p. txm p-]-tbm-kn- m sk n Bbn-c-Ønsem-cwiw sshin-bm axn GsX- nepw hnnn-{x-po-hn-i-fpss Bbp-[-Øn- n-c-bm-ipw. txm n D -Iƒ Ign- m Ah Xncn v Bbp-[- p-c-bn-te-bv v HmSpw. D \nd- p-i-gn- m, As - n ]pxnb txm p-iƒ FSp-Øm Xncn v HmSpw. s]s - m-wv. Ahs hnc Iot_m -Un Fhn-tStbm X n. kv{io-\n Hcp ap -dn-bn v an n ad- p-sim- n-cp- p. ""-se-h 2! A]-ISw! \ ]cn-n-b-an- msx XpS p t]mi-cpxv! dnt Sp seh h -?-'' Ub-temKv t_miv-kn "sbkv' "t\m' F _ -Wp-Iƒ D v. Ah c m-asø _ Aa -Øn. C\n Xncn- p-t]m- n-. Ub-temKv t_mivkv amdn. kv{io-\n Hcp `oi-c-cq]n A -l-kn- p- p. Xmsg tnmc-sbm-en- p A -c-øn Fgp-Xn-bn-cn- p- p. "bp-hm t{kbv- v-.' kv{io-\nse hrøn-si `oi-c-pohn XnI Ah- -tbmss ]d- Xpw AXp-X-s -bm-bn-cp- p. CXp-h-sc-bp- m-bn-cp bp -sa mw Ip n- -fn-sb p txm p hn[-am-bn-cp p ]n o-sp- m-b-xv. `oi-c-pohn-iƒ B -Øp-hn-fn- p-sim v h p. c -Zm-lw-sIm v sime-hn-fn- p ]Sp-Iq- Pohn-Iƒ. tek KÆpw am[yaw BgvN- -Xn v 17

am KÆpw \nc- cw D]-tbm-Kn- p-sim v cmtpjv Ahsb t\cn- p. km[m-cw txm p-iƒ XnI pw A]-cym- ]v-x-ß-fm-bn-cp- p. Pm{K-X-bn- mø Hcp \nanjw axn Xs Ah-km-\-am-bn-cn- pw. s]s v kv{io hep-xmbn hcp- -Xmbn cmtp-jn\v txm n. hep-xmbn Hcp apdn-tbmfw hep- -Øn-em-bn. hrøn-si \m -hp-a-h v A\p-`-h-s - p. Xm ] -amw-k-øns \m -ap c -sam-gp-ip tzl-ap `oi-c- Po-hn-I-fpsS \Sp-hn-se-Øn-sb- pw, Iot_m -Un \n pw Iºyq- -dns \nb-{ -W-Øn -\n pw tamnn-x-\msb pw cmtpjv I p. Ct mƒ txm p-iƒ Xs Iøn -Ø-s -bm-wv. Iot_m -Unse _ -Wp-Isf B{ibn- msx Ah D]-tbm-Kn- mw. Cu Adnhv Ahs\ D -Ø-\m- n. Ah sime-hn-fn- p-sim v Ccp pw shfn- hpw amdn-amdn hcp CS-\m-gn-I-I-fn-eqsS HmSn. cmtpjv Ahs apdn-bn-en- m-bn-cp- p. Nmb tai- p-d-øp-h v cp\n Ipfn-ap-dn-bn t]mbn-t\m- n. C. Ah Ipfn-ap-dn-bn-ep-an-. C\n Ifn- m t]mbn-cn- p-tam? C{X t\csø Ifn- m t]mim-dn Ah. t]mcm- Ø-Xn\v Ahs {In v _m v Ae-am-dn-bn -Ø-s -bp- v. ]pd-tø-bv- p hmxn AI-Øp-\n v Ip n-bn- n-cn- -bm-sw v Ahƒ a\- n-em- n. Ah ]pd-tø-bv p t]mbn- n-s - -dn- -t mƒ Ahƒ p kam-[m- \-am-bn. ]s ]Øp-an-\p v hosp apgp-h Acn- p-s]-dp- n-bn pw cmtp-jns\ I n-s p h -t mƒ Ahƒ v `b-am-bn. Ahƒ kp\n-ens\ hnfn- p-w -Øn. Abmƒ sr n Fgp-t - p. Ct m-gmbn Abmƒ hfsc s]s - v, sndnb Imcy-߃ p IqSn sr n-sø-dn- p. Xm Dd-ßm t]mip-tºmƒ Ah Iºyq- -dn\p apºn-ep- m-bn-cp-s v Abmƒ Hm -Øp. Ifn \n Øn InS- m t]mim km[m-c-w-a- n ]d- -sxm pw Ahs\ Gin-bn- p- m-hn-. Iºyq- -dn\p apºn-en-cp- m Ah\v ÿe-im-e-t_m-[-an-. Ip n-iƒ Aßn-s\-bm-bn-cn- pw. cp\n t^m snøp-i-bm-wv. cmtp-jns Iq p-im -s - mw. "C-t, AhnsS h n- n-s?..-.-.-.-.. Adn-bn-. cm{xn Chn-sS-Ø-s - m-bn-cp- p-.-.-.-.-.-.-f-\n p t]sn-bm-hp- p-.-.-.-.-.' Abmƒ Iºyq- -dn\p apºn \n - p-i-bm-wv. mknse ]m ]ms-si n InS- p- p. Abmƒ Iot_m -Un sxm p. kmh-[m-\-øn Dd-ßn- n-s kv{io sxfn- p-h- p. Uqw Ifn \S- p-sim- n-cn- -bm-wv. kzbwt{]-cn-x-ambn Iºyq- Ifn- p-i-bm-wv. Hcp-]s cmtpjv tkhv-sn-bvx GsX- nepw Ifn-bm-bn-cn- pw. Hcp Ifn-I-gn- m AXp tkhv snbvxp sh p kz`m-h-ap- -h- v. Abm ƒ AXp \n -Øm ssitøm-ßn, ]ns ths p h p. kp\n F p-simt m kuzn-bnse Xs _nkn-\kv ]m - v-w-dmb Ad-_nsb Hm -Øp. Abm-fpsS H w t]mbn- mwv "Uqw' Ifn-bpsS koun hmßn-b-xv. kazv H -ap-s - n kp\n-en-s\-s m v Hcn- epw ]Ww simsp- n- n-. "\n-߃ Fs cmpy-øm-wv, Fs AXn-Yn-.' BZy-sa mw Hcp kpj-an- mø ]cn- ]m-sn-bm-bn- mwv kp\n-en\v AXp txm n-b-xv. Xm Xs ai\pw `mcy pw km[-\-߃ hmßp-tºmƒ Cu a\pjy F n\p ]Ww simsp- p- p? ]ns kmh-[m-\-øn Abmƒ Iog-S-ßp- I-bm-Wp- m-b-xv. Ad_n am\y-\m-bn-cp- p. a\- n Ihn-X-bp Hcp a\p-jy. s{^ p s] ^yqw hmßn-ø-cp-tºmƒ ]d-bpw. "CXv Xm -fpss lrz-b-am-ip Bcm-a-Ønse ]\n-\o - q-hn-\v-'. Hcp-]s Ad-_n-Iƒ Nn n- p- -Xp-Xs hfsc hnnn-{x-amb coxn-bn-em-bn-cn- pw. AX-hcpsS `mj-bn ]pjv-]m-ew-ir-x-am-bn, Ihn- X-bmbn ]pd-øp-h-cp-i-bm-bn-cn- pw. ChnsS hcp-tºmƒ Abmƒ cp-\n-tbmsv hfsc am\y-ambn s]cp-am-dp- p. amuw F p hnfn- p- p. hrøn-si t\m -ß-fn-, A\m-h-iy-amb sxm p-i-fn-bn-. ""-F-s - nepw snøq-.-'' cp\n ]d- p. Ahƒ Ic- n-ens h -sø-øn-bn-cp- p. ""-\-ΩsS tam\v Fs - nepw ] n-bn- p- mthzm-?-'' Abmƒ- -dn-bn-. Abmƒ ka-zns H -ap bm{x-iƒ Hm - p-i-bm-bn-cp- p. \q -ºXv Intem-ao- -dn Abm-fpsS ]Sp-Iq- tdmƒkv tdmbv-kn bm{x snøp-i-bm- Wv. At m-gmwv kazv Pwd-bnse snip- Øm-s\- n ]d- -Xv. snip-øm Ft mgpw {]tem-`-\-ß-fpss Bfm-Wv. 18 1998 am v 20-26

BZw-\-_n-bpsS Imew-sXm v Abmƒ sszh-øns lnxw \S- m- p- -Xn-s\- Xnsc {]tem-`-\-øns Bbp-[-hpta n \S- p-i-bm-wv. H v \n -Ønb tijw Abmƒ XpS - p. As - n \Ω-sf mw snip-øms k -Xn-I-fs? sszh-øn-s -d-bm-sw p sxfn-bn- m \ΩpsS Iøn F m-wp- -Xv? Abmƒ dntam- p-]-tbm-kn v Imdnse Snhn HmWm- n-.-bm-zr- n-i-amtwm F dn-bn-, Snhn kv{io-\n sxfn- p-h- Xv Pwd-bnse snip-øms\ Is -dnbp cwk-am-wv. l v Ign- p bm{x-bnse NS-ßm-W-Xv. Ct mƒ Xo - m-s-\-øns ka-b-a-. l n-s\- - nbp Hcp _n_nkn tumiyp-sa dn am{x-am-w-xv. Rm ]d- -Xn-se- mwv sx v. sszhw k - -i- -\m-sw- n snip- Øm\pw Aßn-s\-Ø-s. \ap p Np pw ImWp- -sx mw snip-øms {]tem-`-\-ß-f-s? Cu Imdpw, \Ωƒ Ct mƒ t\m n-s m- n-cn- p Snhnbpw, Htcm cmpy-ß-fp- m- n-h-bv- p t_mºp-ifpw F mw snip-øm-s -bs? sszh-øns ] -Xn-bn CsXm- p-ap- m-hm-\n-s-bn F p \ap- -dn-bnt? snip-øm l sb {]tem-`n- n v hne- -s I\n-Xn- n- Xp hgn-bs a\p-jy\v CsXms km[n- -Xv? sszh-am-bn-cn mw Cu {]]- sams kr n- -Xv. ]s Xºp-cms Iøn \n v AsXms hgp-xn-t m-bncn- p- p. C v snip-øm-\mwv Imcy-߃ t\m p- -Xv. B snip-øm-s\-bmwv Ch Is -dn-bp- -Xv. hntcm- [m-`m-kw. A]-ISw ]nsn Nn m-k-xn-bm-wv. kp\n A t mƒ Hm -Øp. cp\n c p t\cw Aº-e-Øn t]mbn-cp- p. Xn -fm-gv-n-i-fn {hx-sa-sp-øn-cp- p. Abmfpw hnizm kn Xs -bm-bn-cp- p. B Ime-ØmWv G hpw \c-in- -Xv. F p sxdn- p-sa- p-d- n- m-ø, XpO-amb iº-f-ap tpmen. ]Ømw XobXn Ign- m ]W-an-. s]t{smƒ ASn- m ]W-an- m-ø-xp-sim v Xs Fgp-]-sØ p tamu ss_ v ]pd-sø-sp- m-dn-. _ n bm{x snøm-\p ]Ww I n- p- m-hpw. Iº-\n-bpsS Zn n {]Xn-\n-[n-Itfm, hntz-in-itfm hcp-tºmƒ AhcpsS H w ] -\- {X tlm -ep-i-fn t]mip-tºmƒ Xs \ndw aßn-øp-s-ßnb hkv-{x-ßfpw hn p-xp-s-ßnb jqkpw D m- p A]-I -j-xm-t_m[w Hm - m Abm-fn- -s - n-. Ah-cpsS H w Iº\n Nne-hn ^pƒtim-gvkv et m Un tdm Ign- p-tºmƒ ho n c p-zn-hkw ]g- -ap kmºm am{xw Iq n DuWp Ign- p cp-\n-tbbpw tams\bpw Hm Ω hcpw. Nh- p-sim- n-cn- p Cd- n- -jv-w-߃ sxm -bn Ipcp-ßp- -t]mse txm pw. Xte v c p-cq] am{xw hne-bp an mbn hmßm Ign-bmsX ho n h -t mƒ tam Ic- -Xn\v Ahs\ {Iqc-ambn X n-bn-cp- p. Ahs txß-ep-iƒ Hm Ω hcpw. IÆp-Iƒ \nd-bp- -Xn\v ` - W-Ønse Fcp-hns\ Ip w ]d v AXn-Yn-Isf kwxr-]v-x-cm- pw. Ad_n kwkm-cn- p-i-bm-wv. imkv-{x-øns ]ptcm-k-xn p ImcWw c p alm-bp- -ß-fm-Wv. i{xp-hns\ \in- n- m, s]s v Iq -ambn \in- n- m IqSp-X IqSp-X Imcy- -a-amb Bbp-[-߃ p th n-bp At\z-j-W-as a\p-jy\v imkv-{x-øn Xm -]-cy-ap- m- n-b-xv. Hmtcm I p-]n-sp-øhpw \io-i-c-w-øn p th n-bp At\z-j-W-^-e-am-Wv. ]n osv Ah a\p-jys kpj-ku-i-cy-߃ p th n D]-tbm-Kn- mtam F p t\m n-b-xns ^e-amwv C sø D]-t`m-K-h-kv-Xp- ƒ. a\p-jys\ sim -Xn-\p-tijw B kmt -XnI hnzy D]-tbm-Kn v Ah v Bh-iy-ap km[-\-߃ D m- m-sa- v. Ah\v Bhiyw Hcp ih-s n am{x-as? am[yaw BgvN- -Xn v 19

kp\n icn pw A w hn n-cp- p. Hcp Ad-_n-bn - \n- v, AXpw I - -S-Øp-cm-Pm-hn -\n v Hcn- epw {]Xo- n- mø [nj-w-bmwv Xm ImWp- -Xv. hfsc `wkn-bp Cw o-jn Abmƒ Imcy-߃ ]d- p. Ad_n ]Tn- Xv HmIv-kv-t^m -Un-em-bn-cp- p. I - -S- Øn-s\- - nbpw Ad-_n p ]d-bm-\p- v. \Ωƒ I apxe hn - p- -Xv. am - - n -\n v Imip-sIm-SpØv hmßnb taøcw km[-\-߃. AXp \nß-fpss cmpyøv Cd- -W-sa- n Uyq n-sim-sp- -Ww. icn. ]s Rm\pw \nßfpw Uyq nbpw SmIvkpambn simsp- p ]Ww sim v a{ n-amcpw DtZym-K-ÿ- mcpw F p-sn-øp- p? \n߃- -Xn-t\mSv tbmpn- p-t m? At mƒ BZyw \n -tø- Xv AhcpsS I -e-t? Hcn- - qsn ]d-b-t, \Ωƒ I p-i-b snøp- -Xv, shdpsx \ymb-an- msx Npa-Øp Uyq n simsp- p- n-s p am{xw. Ad-_nsb I p-ap- p- Xv Hcp tlm -en -h- m-wv. Xm c p hntz-in-i-fp-ambn e p-i-gn v Ahsc Ah-cpsS apdn-bn-te-bv v hn v ]pd-øn-d-ßp-tºm-gmwv Hcp s_ -t_mbv h v Xs Ad_n hnfn- p- ps v ]d- -Xv. Ad_n t^mb-dn-en ]Xp-]-XpØ tkm^-bn B n-d-ßn-bn-cn- -bm-wv. kp\n sn t mƒ ASp-Øn-cn- m Abmƒ Bh-iy-s - p. Ioibn -\n v Hcp Im -su-spøv Abmƒ kp\n-en\p t\sc \o n. Im Uv Ad-_n-bn-em-bn-cp- p. F mwv sntø- sx- -dn-bmsx Abmƒ Hcp \nanjw ]I- p. ""-Im Uv adn- p-t\m- p-.-'' adp-`m-køv Cw o-jn Ad-_n-bpsS t]cpw hnemkhpw D m-bn-cp- p. ""-B-Zy-]m-Tw. \mw-b-߃ p am{x-a F n pw c p hi-ap- v. Hcp apj-øn\p t]mepw. Hcp `mkøv Nncn, adp `mkøv Kuc-hw. Xm ƒ v apj-øns adphiw F\n p ImWn p X p-iq-ss-?-'' Xs apjw F{X Kuc-h-]q -W-am-bn-cp- p-sh- -bmƒ a\- n-em- n. kmh-[m-\-øn ss -j Ab- ph- p. Abmƒ Nncn- p. Ad_n ]d- p. ""-\n-߃ \nß-fpss kabw Ch - p-th n ]mgm- p-i-bm-wv. sa -s Fs - nepw snøm Xm -]-cyap-s - n Fs h p ImWq. Rm dqw \º 30-4 a - mƒ-h-sc-bp- m-hpw-.-'' ""-Rm t]meo-kn\v t^m snø-s -?-'' cp\n Ic- p-sim v ]d-bp-i-bm-wv. ""-F m \nßfv H pw snømsx t\m n-s m- n-cn- -W-Xv-?-'' t]meo-kns\ Abmƒ p `b-am-bn-cp- p. Xs {]h -Ø-\-co-Xn-bn t]meo-kn\v ÿm\-an-. Abmƒ ]d- p. ""-Rm At\z-jn- -s, \osbm v t_pm-dm-hmsx Ccn- v-.-'' Iºyq- -dns tamwn- ho pw Dd-ßm t]mbn-cn- p- p. Iºyq- -dn Uqw \S- p-sim- n-cn- -bm-hpw. ho pw Iot_m Uv sxmsm Abmƒ p t]sn-bm-bn. ]pdøv hml-\-߃ h p-\n i w ti p. Abmƒ P\-en - qsn t\m n. c p Po p-iƒ, t]meo-kp-im. s_ -Sn- -t mƒ Abmƒ hmxn Xpd- p. c v Hm^o-k -am Ah-cpsS sfu n n Im -Up-Iƒ Im n AI-Øp-I-b-dn. ""-hm-d- p- v-'' Ah ]d- p. ""-]-cn-tim-[-\-bv- v-.-'' ""-Hcp an\p v \n - p-tam? Rß-fpsS ais\ ImWm-\n- msx hnj-an- n-cn- -bm-wv. Rm AXn-s\- - n-bp thh-em-xn-bn-em-wv. \n߃ v Aku-I-cy-am-hn-s - n thsdmcp Znh-kw-.-.-.-.-'' ""-R-߃ v Hm -U-dp- v-.-'' Ah AIØp X n- -b-dp-i-x-s -bm-wv. sh bq\n-t^m-an IÃwkv Hm^o-k -am, Im n-bn t]meokp-im. sh bq\n-t^m-an Hcp Hm^o-k Iºyq- apdn-bn-te-bv p IS- p. Iot_m -Un X n-s m v Abmƒ Iºyq- -dn\p apºn Ccp- p. a p- -h Hmtcm apdn-bn Ibdn Cd-ßp-I-bm-Wv. Ae-am-dn-bn -\n v Ub-dn-Iƒ IW p ]pkv-x-i-߃ F nh ]pd-tø-s -Sp- -s - p. Hcmƒ tai- p-d-øp-h IS-em-kn enãp- m- p-i-bm-wv. kp\n Iºyq- apdn-bn-te-bv p t]mbn. Iºyq- -dn\p apºn-en-cn- p Hm^o-k-dpsS apjw hnf-dn-bn-cp- p. 20 1998 am v 20-26

Abmƒ CXv F{Xm-asØ Xh-W-bm-sW- -dn-bn do_q v snøp- p. ho pw FØp- Xv Uqan -Ø-s. Bt m FIv-kn-Iyq-j-\n-se-Øn-bm c -bp- m-bn-cp- p. Ahn-sS-sb- tumkn -Øs FØp- n-. Abmƒ ko tam-kn t]mbn-ø- n. F mwv {]iv-\-sa- -bmƒ p a\- n-em-bn-. Xm ]Tn- -sxm- p-a Abmƒ tamwn- -dn ImWp- -Xv. Abmƒ sh{]m-f-s v Iot_m -Un Hmtcm I -I-fmbn Aa Øn t\m p-i-bm-wv. Hmtcm {]mhiyw Iptd I -Iƒ Aa -Øn- -gn- mepw Abmƒ Fkv-tI]v _ -\-a Øn t\m pw. Abmƒ v AhnsS-\n v Hcp c In -W-sa a n. tamwn- H pw ]X-dmsX Hcp tlmc-bp- -Øns cwk-߃ ImWn- p- X-cn-I-bm-bn-cp- p. Ahn-sS-\n p Nodn-h-cp shsn-bp- -Iƒ ta sim m-xn-cn- m Abmƒ sx n-am-dn. Uqw Abmfpw Ifn- n- p- -Xm-Wv. ]s C{X `oi-c-ambn H v-.-.-.-.-.. apdn Fb -I- n-j snbvxp XWp-Ø-Xm-bn-cp- p. F n pw Abmƒ hnb -Øp. ASpØp h p-\n taep-tzym-k-ÿs\ Abmƒ hnf-dnb apj-tømss t\m n. ""-k, Fs m Ipg- -ap- v. F m-sw v a\- n-em-hp- n-. Hcp-]s h sshd- p-am-bn-cn- pw. ]s B nssh-d v temuv snøm ] p- n- -.-'' Xm ]d- Xv kxy-am-sw p taep-tzym-k-ÿs\ t_m[n- n- m Abmƒ B n-ssh-dkv Unkv-sI v s]m n- m- n. H w Xs tamwn- -dn -\n p Nodn hcp shsn-bp- -I-fn -\n v Abmƒ Hc-`ym-kn-bpsS a n Hgn- p-am-dn-s m- n-cp- p. kp\n Hcn- - qsn Abm-tfmSp ]d- p. ""-\n-߃ thsdmcp Znhkw hcq. Fs tams\ ImWm-Xmbn hnj-an- n-cn- -bm-wv. Ahs\ Xnc-bm-\p hne ]nsn ka-b-amwv \n߃ sim p- -Xv-.-'' IÃwkv DtZym-K-ÿ H pw ]d-bp- n-. Abm-fpsS apjøv `mh-t`-z-sam- p-an-. Abmƒ \n - n-im-c-\mb shdp-samcp k - m DtZym-K-ÿ am{x-am-bn-cp- p. a\p-jyxzw F hm v Abmsf Bcpw ]Tn- n- n- n-. Abm-fpsS \n - n-im-cx am n-sb-sp- m\pw apjøv Nncn-bp-tSbpw kulr-z-øn-t bpw ]msemfn hnx-dm-\p-ap a{ w kp\n-ens hi-ap- m-bn-cp- p. AXn-\p Xmev-]-cy-ap- m-bn-cp- n-s p am{xw. ho n apgp-h Acn- p-s]-dp- n-bmepw Ch v H pw In m t]mip- n-. Iºyq- -dnse IW- p-i-sf mw timuuv BWv. hmbn- m \mep-hcn Ihn-X-bm-sWt txm q. ""-\n-߃ Cu A`ym-k-sam p \n -Øp-'' Abmƒ Xs Iogp-tZym-K-ÿs\ imkn- p. tamwn- -dn -\n\p hcp shsn-bp- -I-fn -\n p c -s -Sm Abmƒ Hmtcm {]mh-iyhpw sx n-am-dp- Xv taep-tzym-k-ÿs\ Acniw ]nsn- n- p. ""-A-sXmcp shdpw Ifn-am-{X-am-Wv-.-'' ""-icn k -.-'' Abmƒ ]d- p. Abmƒ ho pw Fkv-tI]v _ -\-a -Øn. s]s - -bmƒ s\ n-ta ssih- psim v Xncn- p. Abm-fpsS s\ n-ta tnmc-bp- m-bn-cp- p. AXv ssihn-c-ep-i-fn-eqss Hen- n-d-ßn. Hcp \nanjw am{xw. Abm-fpsS Xe Iot_m -Un-te-bv v Nm p. IÃwkv Hm^o-k ]cn-{`m- -\mbn hnfn p ]d- p. ""-Hcp Bw_p-e kv hnfn- p-.-.-.-.-.-.. As - n Po n -Øs sim p-t]m-imw-.-'' Abmƒ Ne-\-a- p-in-s- p Iogp-tZym-K-ÿs \mun ]nsn p t\m n. Abmƒ ]d- p. ""-C\n [rxn-bn-. Hcmw-_p-e kv hnfn- m axn-.-'' Ah tkm^-bn-en-cp- p. IÃwkv DtZym-K-ÿ BsI De- n-cp- p. a p- -hcpw Xnc- n \n Øn B apdn-bn-se-øn. tnmc Iot_m -Un -\n v tai-ta-te-bv pw ]n s Xmtg-bv pw C n- mbn howp-sim- n-cp- p. shfpø skdm-aniv sssen \neøv AXv Hcp Nph kqcys Nn{Xw hc- p. ]pdøv Bw_p-e -kns i w ti p. Bw_p-e kpw ]n mse Po p-ifpw Cc-ºn-s m p t]mbn. Hcp t]meo-kp-im-c am{xw ]pdøv skbv- n ]mdmhp \n p. kp\n Iºyq- apdn-bn IS- p. tai-taepw Iot_m -Unepw tnmc-bpss ]msp-iƒ DWßn- n-s- n-cp- p. Abmƒ \\ XpWn-sb-SpØv AsX mw XpS p If- p. Ipfn-ap-dn-bn t]mbn ssiiƒ \ -hæw tkm n p Igp-In. Xncn v Iºyq- -dn\p apºn t]mbn Ccp- -t m-gm-w-bmƒ I -Xv. Uqw \n -Øn-bncn- p- p. Ct mƒ tamwn- -dn ImWp- Xv hnt m-kns sukv-iv-tsm pw AXnse tjm - v-i v sf -Wp-Ifpw am{xw. B ap{z-i-fm-is Hcp {]txyi coxn-bn hn\y-kn- n-cn- -bm-wv. Ah-bv p \Sp-hn-embn Hcp ]pxnb ap{z h -X-bmƒ {i n- p. Abm-fpsS lrzbw ]ns- p. Hcm-Lm-X-Øns ]ns- n-en Abmƒ p a\- n-embn. cmtpjv Iºyq- -dn Hcp sf -Wmbn amdn-bn-cn- p- p. ausk-spøv ]pxnb sf -Wn t]mbv h v Aa -Øp- -Xn\p apºv Abmƒ Btem-Nn- Xv Pwd-bnse snip-øm-s\- p-dn- m-bn-cp- p.! am[yaw BgvN- -Xn v 21

C. lcn-ip-am "Znt\m-k-dns Ip n' F IYm-k-am-lmcw tic-f-km-lnxy A m-zan Ahm Upw "] - -øns\ ]nsn- m ' F sndp-i-y ]fl-cm-p ]pc-kvim-chpw t\sn. Ct mƒ Fd-Wm-Ip-fØv Xma-kw. ag t\csø XpS-ßn-b-Xp-sIm- m-bn-cn- Ww CS-h-gn-I-fpsS Xn n-t A n-ø- p-sn-sn-iƒ Xg p hf - n-cp- p. C\n ag-bpss i n IqSpw-tXmdpw Cu Xn p-ifpw axn-ep-ifpw ]mb-ens ] - p-sim v aqspw. ]g-a-bpss Cu ] v Hcp Ip n-bm-bn-cn- p-tºmƒ Abmƒ v C -am-bn-cp- p. A n-ø- p-sim v t p ambv- mw. H mw m n ]Tn- n-cp- -t mƒ Cu snsn-iƒ p th n Iptd ]c-xn-bn- p- v. A v CSh-gn-I-fpsS Ccp-h-iØpw shdpw Xn p-i-fm-bn-cp- p. snωæp txºnb iq\y-amb Xn p-iƒ. X\n-s m-cn- epw Hcp Imcyhpw B{K-ln- p-tºmƒ In n-bn-cp- n-s v Hcp thz-\-tbmss cml-h Hm -Øp. C v ]Øp hb- mb ais H w B CS-h-gnbn-eqsS \S- p-tºmƒ cml-h F mw ho pw Hm -Øp. kviqƒ Xpd- p Znhkw hb- n- p- n D m-im-dp Hcp-Xcw Imf Abmƒ ho pw A\p-`-hn- p. F m sim hpw D m-im-dp- -Xm-Wv. Hcm-gv-N-tbmfw \n pw Cu Imf. ]ns a\- n- em- m hnj-a-amb ]mt-߃ pw a\- n-em- n-ø-cm Ign-hn- mø A[ym-]- I pw CS-bn -s v srcp-ßp-tºmƒ hb- n-\p- nse Imf a\- n-te-bv v ]S v Hcp ÿmbn-`m-h-ambn amdp- p. Abmƒ Xn n-t -\n v A n-ø- ns Hcp snsn ]dn-s -SpØp cmpo-hn\v ImWn- p-sim-sp-øp. AXns Ce-I-fpsS t\ -Ωbpw kpxm-cy-amb X ns ]Xp-]-Xp pw Hcp sim p Ip n-bpss tzlw Hm -Ωn- n- p. Ah AXp hmßn hmk-\n- p. AX-h\v C -s - p-sh p txm p- p. aq n-te-bv p sim p-t]m-im-sx-øs Abmƒ v B hmk\ A\p-`-h-s - p. Ip n- m-eøv AXns aw-øn\p th n B snsn ]dn v Iønen v Ii- m-dp- v. Abmƒ ho pw Hcp Ip n-bm-bn. Hcp si p ]pkv-x-ihpw Xmßn- n-sn v hmkp-hn-t bpw kmhn-{xn-bp-tsbpw H w kviq-fn-te-bv pw Xncn v ho n-tebv pw \S- n-cp- Xv Hm Ω h p. ]n n \S- n-cp hmkp-hn\pw kmhn-{xn pw hb- n-\p- nse Imf-tem, a p {]iv-\-ßtfm H p-an-. Ah Ifn- p-nn-cn- p-sim v \S- pw. CS-hgn Ign- m hb-ep-i-fm-wv. Ime-Øns IpØn-sbm-gp- n hb-ep-iƒ sndp-xm-bn-h- p-sh v Abmƒ I p. Ccp-h-iØpw hb \niøn ]pxnb hosp-ifpw Ah-bv- p-np pw ] -en p \n - p ac-ßfpw D m-bn-cn- p- p. ""-A- s Ip n- m-eøv Cu hb-se mw hfsc hep-xm-bn-cp- p-.-'' Abmƒ ]d- p. ""-s\ -s -Sn-Iƒ Hcp ] k-ap{zw D m- n-bn-cp- p. Im -Sn- p-tºmƒ Hmf-ß-fp- m-hpw-.-'' Hcp alm-\-k-c-øn P\n- p-h-f Ah\v CsX mw IuXp-I-am-Wv. Ah tnmzn- p. ""-A- \pw A -s]-ßfpw Cu hgn \S- n- mtwm kviq-fn t]mhm-dv-?-'' ""-A-tX. A s]߃ am{x- m, A s A\p-P hmkp-hpw-?-'' B sndn-b- s\ cmpo-hn- -dn-bn-. Xm ]d-bm-dp-an-. t_mws_-bnse A -co- -Øn Ccp- p-sim v Xs Ip n- m-e-sø- n ]d-bp- -Xn A - -sam- p-an-. AhnsS P\n- p-h-f Ip n- -sxm pw a\- n-em-hn-. ChnsS Xm Ip n-bm-bn-cp- -t mƒ D m-bn-cp A -co w Imcy-ambn amdn-bn-s m- p-an-. X\n v thw-sa- n Ah-t\mSv ]d-bmw. F m-wp- m-b-sx- v. A s A\p-P\v F p ] n-sb- v. X\n- p-xs apgp-h a\- n-em-hmø Hcp Imcy-am-sW- n - q-sn. Ah hb ]n n v CS-h-gn-bpsS XW-en-te-bv p IS- p. hb-en -\n- p Im v Ah-cpsS hnb v DW- n-h- n- p-i-bm-wv. Xd-hm-Sns ]Sn- se A - -Smb Hcp am hpw IqSmsX InS- p- p. aq mw \nc-bnse Agn

] p-s]m- n-bxv AtX a n D v. ChnsS Imew \n -e-ambn \n - p {]XoXn D m-hp- p. Hcp-]t Xm ASp- -f-bn sn m AΩ DuWp Xøm-dm n ImØn-cn- p- p- m-hpw, hnf-ºn-ø-cm. aq p ]e-i-i-fn v Xm\pw hmkphpw kmhn-{xnbpw Ccn- pw. G - m-sc- n F v Gj-Wn-bmWv AΩ-tbmSv ]d-tb- -sx v Btem-Nn- p-i-bm-bn-cn pw kmhn-{xn. C Aßn-s\-sbm- p-ap- m-hn-. AΩ Ct mƒ ]Sn- m- -bnse simøp-]-wn-bp I n-en Ipg- pt]mb {] -bpss Ccp- n X p-i-bm-wv. kmhn{xn CS- n-s-bv v t]mbn t\m pw. ` -W-k-a-bam-bm AΩsb Nmcn-bn-cpØn hmbn I n-sbm-gn p simsp- pw. Ahƒ v Hcm-hm-em-Xnbpan. Ip n- m-e-øp- m-bn-cp kz`m-hta A Ahƒ v hep-xm-b-t mƒ. "A-Ω-bv v Xosc hø, H v h v It m-fq-,' F IØv In n-b-t mƒ Xm ]pd-s - p. cmpohpw H w h p. \n -Ω-e-bv v eohp In n-bn-. AXp-sIm- -hƒ h n-. h p-i-b-dnb DSs\ kmhn{xn ]d- p. ""-A-Ω-bv- n\n A[n- -si-m- pw- m-hpw v txm v-wn- y. AtXm m Rm s]s v hcm-s\-gp-xo-xv-.'' k y-bv- v, Np pw Xnßn-\n - p ac-ß-fpss \ng-ep-iƒ `qx-im-e-øn-te-bv- p cmp-]mx Xpd- p. DΩ-dØv kna n XnÆ-bn Nmcn-bn-cp- p-sim v Abmƒ tnmzn- p. ""-\-ΩpsS sxt ho n Ct mƒ Bcm Xma-kw-?-'' ""-A-dn-bn- -.-'' kmhn{xn ]d- p. Abmƒ ]gb IY-I-sf mw Hm -Øp, Ah-bpsS Zp:-J-I-c-am-b, AZv-`p-X-I-c-amb ]cn-k-am-]v-xn-bpw. Hcp Znhkw D -bv v kviq-fn -\n v h v DuWp-I-gn- m-\n-cp- -t m-gmwv AΩ s]m n-sø-dn- -Xv. ""-sxm-en v simd v s\ dw- v v h v, cw`-bmsw m `mhw. tnmzn- - Xn\v adp-]sn t]mbn v H v samjøv t\m m IqSn hø-.-'' Abmƒ hmkp-hns apj-tø-bv p t\m n. Ah H pw a\- n-embn-s v Xe-bm- n. sam - n v ` Ww In n-bm ]ns H nepw {i bn-. Ahƒ kmºmdpw Imb sagp- p-s]-c- nbpw Iq n `wkn-bmbn DuWp XpS-ßn-bn-cp- p. AΩ bpss apjøp t\m m ss[cy-an- msx cm L- h Xe Xmgv-Øn-bn-cp v DuWp Ign- p. hmkp hpw Akz-ÿ-\m-bn-cp- p. DuWp Ign v kviq-fn-te-bv p t]mim- \mbn DΩ-dØv A\p-P- Ønsb Im Øn-cn- ptºm-gmwv AΩ-bpsS tcmj-øns Dd-hnSw a\- n-em-b-xv. sxt then s]mfn- p- mb hns-hn-eqss Hcp s] - Ip n \S p hcp- p. ]p kv-x-i-߃ s\t msp tn -Øv, Xe-Xm-gvØn Ahƒ \S p hcn-i-bm- Wv. ]d-ºns \Sp-hneqsS \S v Ahƒ ap -

sø-øn, DΩ-dØv \n - p-i-bm-bn-cp cml-h-t\bpw hmkp-hn-t\bpw Xe-bp-b Øn t\m p-i-iqsn snømsx hst ]d-ºn-eqss \S- p-t]m-bn. sxt ]d-ºn hcp hms-i- m-cpss Ip n-i-sf mw Imem- m-e-ambn hgn em`n- m Cu ]d-ºn-eq-ss-bmwv \S-Øw. Ah-cpsS ]Sn- -eqss t]mbm Hcp \mgn-i-sb- nepw A[nIw \St - n-hcpw. Ahƒ kpµ-cn-bm-bn-cp- p. XpSpØ \ndw. IdpØv CS-Xq \of-ap Xe-apSn sas- n- n-cn- p- p. IdpØ ]pcn-i-߃ p Xmsg henb IÆp-Iƒ. \o ]mhm-s p Xmsg arzp-e-amb Ime-Sn-Iƒ. IW- m-en Rm p InS- p sh n- m-z-k-cw. A\-ßm Ign-bmsX cml-h \n p. ""Cu Ip n-sb- - ymwv AΩ ]td-w-xv v txm p-wp-.-'' hmkp kzim-cy-ambn ]d- p. AΩ-bpsS tzzjy-øns e yw Cu kpµ-cn-bm-sw v cml-h\pw Duln- p-i-gn- p. AXp icn-bm-sw v sam n h -t mƒ a\- n-em-bn. skbv p IS- p-tºmƒ Ahƒ ]d- p. ""B Ip n-tbmsv kwkm-cn- m \n -cv-xv v AΩ ]d- n- v- v-.-'' ""-F- mso Imc-Ww-?-'' hmkp tnmzn- p. tnmzy-߃ tnmzn- m-\p ss[cyw Ft mgpw hmkp-hnt\ D m- Im-dp- q. ""-A-hƒ v hey ]h-dm-wv-.-'' ""-Hm-tlm-!-'' ""-A-tX, AΩ Ft m tnmzn- n v Ahfv H pw ]d-bmsx t]mbn. Adn-tbym-?-'' ""-A-dn-bn- m-.-'' hmkp Ahsf Ifn- n- p. Ifn- n- m-sem pw Ahƒ v a\- n-em-hn-. C\n a\- n-em-bm Xs Iqk-ep-an-. Ahƒ `oj-wn-s -Sp- Øn. ""-hm-tkz- t\m cmlth- t\m Ah-tfmSv kwkm-cn- -WXv I m Rm AtΩymSv ]d- p-sim-sp- pw. Mm!'' `ojwn Xs. Ahƒ F m-eøpw Hcp `oj-wn- m-cn-bm-bn-cp- p. AΩ-bpsS iim-c-߃ pw A s in -Iƒ pw GI-Im-cWw sam - n-bm-wv. B sam - n-bmwv Xs apºn-en-cn- p- -Xv. cml-h tnmzn- p. ""\o Rß-sf-sbms H n-s m-sp- m-dp- Xpw `oj-wn-s -Sp-Øm-dp- Xpw Hm -Ω-t m-?-'' kmhn{xn Nncn- p. Ahƒ v henb Hm -Ω-sbm- p-an-. ""\o ImcWw R߃ v c p-t] pw F{X ASn-bmWv In n-bn- p- -Xv-.-'' Ahƒ Nncn- pi am{xw snbv-xp. ""-s\-\ v hmkp-hns\ Hm -Ω-bp-t m?'' ""-t\-cnb Hm -Ω- v. AXp am{xw. hmtkz- s apjw H pw hy m-bn v Hm - v-wn- y-.-'' B kpµcn Xs m n Xs -bm-sw v cml-h Adn- Xv D -Xn-cn v m v XpS-ßn-b-t m-gm-wv. cmhnse \mww ImcWw Ah s] -Ip- n-iƒ Ccn- p `mkøv t\m pibp m-bn-. Hcp Xn -fm-gv-n-bm-w-xp- m-b-xv. A v Cw ojp ]Tn- n- m ]pxn-sbmcp amã-cmwv h -Xv. amjv Ah-tfmSv Hcp tnmzyw tnmzn- p. Ahƒ Fgp-t p \n -X- msx DØ-c-sam pw ]d- n-. amã v tzzjyw h p AhtfmSv hcm ]d- p. tai-ta D m-bn-cp Nqc-se-SpØv Ah-fpsS \o nb ssibn \me- -Sn. Hmtcm ASn ASn- p-tºmgpw Ahƒ thz-\-sim v IÆn-dp- n-b-s- p, apjw hnf-dn. in Ign v Ahƒ kz w ÿm\øv t]mbn-cp- p. Ahƒ \n»- -bmbn Ic-bp-I-bm-bn-cp- p. \mww sim v Ah-fpsS apjw Nph- n-cp- p. cmlh\v hfsc hnjaw txm n. ASn kzbw Gev- p-tºmƒ Ah\v A{X hnjaw txm m-dn-. ASn p Ign- -t mƒ amã pw hnj-a-am-bn-sb p txm p- p. amã Ahsf hnfn p tnmzn- p. ""-F m Ip oss t]cv-?-'' Ahƒ Fgp-t p \n -X- msx H pw ]d- n-. ""-Rm tnmzn- Xp ti n-s? F m Ip oss t]cv-?-'' Ahƒ H pw ]d-bmsx \n - p-i-bm-wv. IÆo [mc-bmbn Hgp-Ip- p. apjøv `bw Xfw si n \n - p- I-bm-Wv. s]s - mwv ASp-Øn-cp Ip n ss[cy-]q w Fgp-t p \n -Xv. ""-A-h-fvsS t]cv cmkn-wo m km -.-'' ""-A-sX m B Ip n p Xs ]d- p-iq-ss-?-'' amã apjw Npfn- p-sim v tnmzn- p. ""-]- n km, Ahƒ v kwkm-cn- m Ign-bn-. Duaym-Wv-.-'' mkv s]s v \n»- -am-bn. amã-dpss apjw hnf-dn. At±lw kmh-[m-\-øn cmkn-wn-bpss ASp-tØ-bv v \S p sn p. ""-tamsf an- -Ww. Rm Adn- n-. h msx thz-\n-t m-?-'' kam-[m-\n- n- m-\p {iaw ^en- n-. Ahƒ txßn- -c-bp-i-bm-wv. amã ASp-Øn-cp Ip n-tbmsv ]d- p. ""-Ip- n v Ft m-ssm p ]d-bm-am-bn-cp- n-t, Rm ASn- t-w\p-ap-ºv-?-'' ""-F-\n p t]sn-bmbn k -.-''

""-km-c-an tamsf Aßn-s\-sbms kw`-hn- pw-.-'' amã \ a\p-jy-\m-bn-cp- p. Xs [n -cn- p p F p txm n-b-t mƒ in n- -Xm-Wv. kviqƒ hn p hcp-tºmƒ cmknwn apºn D m-bn-cp- p. cml-h hmkp-hn-t\msv mkn \S Imcy-߃ ]d- p. ""-Atøm ]mhw-.-'' Ah ]d p ""Rm tnmzn p t\m -s -?-'' ""-Rm ]d- p- sim-sp- pw-.-'' kmhn-{xn-bpss `ojwn DSs\ D m-bn. ""-Mm-lm, m F\n pw ]expw ]d- p-sim-sp- m-\p- m-hpw, Hm -tøm-.-'' hmkp `oj-w-kz-c-øn ]d- p. hmkp thk-øn \S p cmkn-wn-bpss ASp-sØ-Øn. cml-h\pw H w \S- p. H -sa-øn-b-t mƒ hmkp tnmzn- p. ""-Ip- oss ssi t\m -s -?-'' Ahƒ s]s v ]cn-{`-an- p. ""-GXp ssiøn-emwv ASn In o-xv-?-'' Ahƒ asn-iq-smsx Ah-fpsS hexp ssi Xpd p ImWn- p-sim-sp-øp. Nqc-ens ab-an- mø ]msp-iƒ Nph p I p. ""-h- msx thz-\n-t m-?-'' hmkp ]Xps tnmzn- p. Ahƒ Xe-bm- n. Ah-fpsS IÆp-Iƒ ho pw Cud-\m-bn. cml-h\v hmkp-hn-t\msv Akqb txm n. Ft mgpw Aßn-s\-bm-Wv. A\p-P kµ -`-߃-s møv Dbcp- p. ss[cy-an- m-ø-xp-sim v Xm Ft mgpw Xmsg, hfsc Xmsg kwi-bn p \n - p- p. X\n v t\cn v tnmzn- m-am-bn-cp- p. AXp-hgn Ah-fp-ambn kulrzw XpS-ßm-am-bn-cp- p. sam n AΩ-tbmSv H pw ]d- n-. AΩ cmkn-wn-sb- n Ft m ]d- t mƒ Ahƒ hmkp-hns apj-tøbv v t\m p-i-bm-bn-cp- p. Ahƒ ]d- p. ""-A-tΩ, Ahfv Duaym-t{X. Ahƒ v an m ] n- m- v. C v DØcw ]d-bmsx Cw ojv amjss ASp-Øv v ASn-In- os{x.'' ""-Du-taym? Ah-tfm-?-'' AΩ H p Xmgv- -t]mse txm n. ""-F- m Ahƒ- -X-ß v ]d- q-ss-?-'' Fßs\ ]d-bm-\m-wv? cml-h Btem-Nn- p. IS-em- n Fgp-Xn-s m- Sp-t - n-h-cpw. ]ns Xm Hcq-a-bmWv F v Ahƒ F n\v \m p-im-sc-sb mw Adn-bn- p- p? AΩ-bpsS AkpJw AsXm- p-a-s v a\- n-em-bn. F m-bmepw AΩ-bpsS iim-c-h jw Iptd ian- p. ]s Ducp-hn-e v At m-gp-ap- -Xn-\m cml-h Ah-tfmSv kwkm-cn- m {ian- n-. am{x-a hmkp Ah-tfmSv kwkm-cn- m {ian- p-tºmƒ Ahs\ imkn- bpw snbv-xp. Ahƒ Ah p apºn Hcp \n nx AI-e-Øn Xebpw XmgvØn \S- pw. Rmb-dm-gv-N-I-fn Ign Hcm-gv-N-bpsS \ -ßsf mw Xncn- p-]n-sn- m-\p hy{k-x-bm-wv. cml-h ac-߃ XW -hn-cn ]d-ºn-eqss \S- pw. Ipf- Ønse sxfn-sh- -Øn-eqsS kqcy-c-iv-an-iƒ Cd-ßnt m-ip Xp t\m n Ipf- -S-hn Ccn- pw. sxt ]d-ºn-se-øn-b-t mƒ Ab -ho- n-te-bv- pt\m- n. cmknwn Ahn-sS-sb-ßm-\p-ap-t m? Hcp ]mhm-s-

Øp-ºns \ng-en-\p-th n t\m n. ASp- -f-bv p ]n n Ab-sI n hkv-{x-߃ DW- m\n- n-cp- p. BImiw aqsn-s - n-bn-cp- p. Hcp ag Nmdn-sb- n-se v Bin- p. DW- m-\n- n-cp- Xv FSp- m-s\- nepw Ahƒ ]pdøp hcp-a-t m. ag I\Øp \n -X- msx s]bv-xn-. hmkp X n -\n v AI-ep-I-bm-sW v cml-h a\- n-em- n. Ah\v Ah-t -Xmb kvt\ln-x- m-cp- mbn. sship-t -c-ß-fn Ah Iq p-im-cp-samøv Ifn- m \n - pw. cml-h H -bv- m-hpw. kmhn{xn Hcn- epw Hcp Iq m-bn-cp- n-. Nne Znh-k-ß-fn Ahƒ Ah-fpsS kvt\ln-x-i-fpss H w \S- p-t]m-ipw. cmlh\pw apºn \S p t]mip cmkn-wnbpw am{xw. Ipd- p-iqsn thkw \S v cmkn-wn-bpss H -sa-øm Xm B{K-ln- pw. ]s ASp-sØ-Øp-tºm-tg-bv pw Imep-Iƒ v `mcw IqSpw. \SØw ]Xp-s -bm-hpw. X\n v hmkp-hns ss[cy-ap- m-bn-cp-s - n-se v Bin- pw. Aßn-s\-bn-cn- p-tºmƒ Hcp Znhkw Xm H -bv- m-bn. cmkn-wn-sbbpw ImWm-\n-. Ahƒ mkn-ep- mbn-cp- p-sh v Adn-bmw. s_ -Sn- -t mƒ ]pkv-x-i-߃ ASp- n-sh v Fgp-t -ev- p- Xpw I -Xm-Wv. ]ns Fhn-sS-t m-bn? ho n-se-øp- -Xp-hsc Ahsf I n-. B Znhkw Abmƒ IWn-i-ambn Hm -Øp; BsI a\- n-sn v ]d-ºn-eqss \S- -Xv. shbn aßn-øp-s-ßn. CS-h-gn-bn IÆpw-\ v \n - m XpS-ßn-bn v Iptd ka-b-am-bn. hmkp C{X sshimdn-. X\n v ]cn-{`aw txm n. cmkn-wn-tbbpw I n-s - Xv AZv-`p-X-I-c-ambn txm n. Ahƒ Ftßm- p-t]mbn? At m-gmwv I -Xv. Ah \S- p-h-cp- p. hmkphpw cmkn-wn-bpw. shfn w aßn-øp-s-ßnb CS-h-gn-bn-eqsS Ah txmtfm-sp-txmfp tn v \S- p-h-cn-i-bm-wv. cmknwn ssihn-c-ep-iƒ sim v BwKy-`m-j-bn kwkmcn- p-i-bm-wv. hmkp AXv A\p-I-cn- p- p. Ah BwKy-`mj ]Tn- p-i-bm-sw p txm p- p. cm{xn InS- p-tºmƒ cml-h tnmzn- p. ""\o F n-\mwv cmkn-wn-bpss H w h -Xv-?-'' ""-F-t -?-'' ""-AΩ ]d- n- n-t, Ah-tfmSv kwkm-cn- - m- v-.-'' ""-Rm ] p-i-fn- ym-bn-cp- p. Ifn Ign v t]mhm \n ptºm Ahfv h v ]d p ImØv \n - m ]t zm- v. Ahƒ v Um kv mkp- -s{x. Rm \n mw v ]d- p-.-'' Xm ]ns H pw tnmzn- n-. sship-t cw kviqƒ hn m Np n- n \n - p ]Xnhv X\n- n-. Ifn- m Iq p-im-cn-. B pw cml-hs\ th. ]ns F p ]d- mwv \n - p-i? ]nt v cmkn-wn- p-th n ImØn-cp v Ahsf ImWmsX Xncn p h Xv Abmƒ Hm -Øp. A v cmknwn Um kv m n t]mbn-. hmkp Ifn- m \n -Xp-an-. Xm AsXm pw Adn-bmsX H c awn- q kviqfn ImØp-\n- p. H -bv p In n-b-t mƒ cml-h hmkp-hn-t\msv tnmzn- p. "\o F mwv Ifn- m \n - m-xn-cp- -Xv-?' ""-A-tXm-?-'' hmkp Ipd- p-t\cw Btem-Nn- p-sim v ]d- p. ""-C v cmap C y, ]ns tpmwpw. Chcv c pt]cpw Cs - n ckw- y-.-'' cml-h ASpØv tnmzn- m t]mbxv Ah cmkn-wn-bpss H w \S- mtwm h -sx- m-bn-cp- p. AXp tnmzn- m txm n-b-xn-\v, tnmzn- m ss[cy-an- m-xn-cp- -Xn\v Ah v kz w shdp p txm n. hmkp ssihn-c-ep-iƒ Hcp {]txy-i -co-xn-bn as- p-ibpw \nh -Øp-Ibpw snbv-xp-sim v cml-h-t\msv tnmzn- p. ""-C-Xns A w F m- v ]d-bm-tam?-'' Cs v cml-h Xe-bm- n. ""CXmWv ImØn-cn- Ww v ]d-bm. shbv v v. Dua-I-fpsS `mjym-wv.'' Ah ho pw hnc-ep-iƒ-sim v A`ym-k-߃ Im p-i-bm-wv. ""-C-Xm-Wv, "]-Tn- m-\p v' v ]d-bm. CXvv, CsX- m-sw- -dn-tøym-?-'' ""-Duw-, -Mpw-.-'' ""-CXp Rm ]d- p-x-cn- -.-'' Ah ]d- p. Ah Nncn- -bm-bn-cp- p. cml-h\v Ie-i-emb tzzjyw h p. kz w Ign-hn- m-bv-a-bn-emwv Ah\v tzzjyw. hmkp F m- nepw apºn-em-wv. Xm\mWv aqø-xv, apºn \S-t - - Xv. ]t Ah-\mWv F m Imcy-Ønepw apºn. Xm Ahs Im -]m-sp- Iƒ ]n -Xp-S-cpI am{xw snøp- p. Ct mƒ Btem-Nn- p-tºmƒ Abm-fpsS a\- n Hcp \od ]S p ]nsn- p. Aß-s\-sb- n Aßs\ axn-bm-bn-cp- p. Ct mƒ \odp Hm Ω am{xw _m n-bm-bn.

Abmƒ ais H w ]d-ºn-te-bv- n-d-ßn. sncp- n-smsx aæns hm -ey-kv-] iw A\p-`-hn- p-sim v Abmƒ \S- p. Hcp Ip n-bmbn \S AtX hgn-i-fn-eq-ss, AtX Bth-i-tØm-sS. Hcp Im n-c-a-c-øn\p Xmsg IpØn \ndp-ønb aq p Icn- - p-iƒ I -t mƒ cmpohv tnmzn- p. ""-C-sX- m-w- m-?-'' Abmƒ AZr-iy-i- n-i-sf- n ]d p simsp-øp. Ip n- m-ø, ]d- p- n, tnmgn F o tzh-x-iƒ. Ah Fßn-s\-bmWv AhnsS Im n-c-a-c-øn\p Iogn am\y-ÿm-\-߃ I p-]n-sn- -sx- -bmƒ- -dn-bn-. a n-\- IsØ ]c-tz-h-sx-sb- n am{xw Abmƒ ti n- p- v. \q m- p-iƒ- p-apºv sx p tziøv bp -Øn\p t]mb Hcp Imc-W-h Xncn p hcp-tºmƒ H w IqSn-b-Xm-W-hƒ. bp -`q-an-bnse \nww \ n \pw- -hƒ aq n - \m-b-cpss iqc-x-bn BIr- -bmbn h -Xm-Wv. ]Sn- -se-øn-b-t mƒ Imc-W-h tnmzn- p. "B- n-sem-cn- t\zn- p Ahnepw aecpw Ipcp-Xnbpw am{xw kzoi-cn v Xd-hm- ns t{ib- n Icn-ho-gv-ØmsX Ign- m-sa- p-sh- m ChnsS IpSn-bn-cp-Ømw-.' `K-hXn kω-xn- p. Imc-W-h ] -`q-x-߃ km n-bm n tzhnsb a n\p sxm -SpØ apdn-bn IpSn-bn-cp-Øn. F m h -jhpw CS-h-Øn Ahƒ v ]qp-i-gn- p- p. bp -`q-anbnse \nw-øns kzmzv ]t Ahƒ ad- n-cp- n-. Zmcp-W-kw-`-h-߃ Bh -Øn- -t mƒ Ihn-Sn-Iƒ \ncøn {]iv\w sh p. Zmlm -Ø-bmb Hcp tzh-x-bpss km n yw Imc-W-h- msc Ae- n. H pw snøm-\n-. ]qp aps- m-xn-cn- m {i n- p-i, A{X-X-s. Ah \S v ]mºn -Im-hns ASp-sØ-Øn. Imhns D n \ndsb ac-ßfpw h n-ifpw ]S v Ccp p ]nsn- n-cp- p. Hcp `mkøv Nn{X-Iq-S- v sh ÿm\øv snsn-iƒ sh n sxfn-bn- n-søv ]p p-iƒ hf - ncp- p. Abmƒ Hcp \nan-j-t\-c-tø-bv v Ip n- m-e-tø-bv v t]mbn. Imhn ]qp-bpss ka-b-am-ip-tºmƒ B ]p p-iƒ snøn-sh-sp- m- m-dp- Xv Abmƒ Hm -Øp. Nn{X-Iq-S- - n-\p-np pw NmWIw sagpin hrøn-bm- pw. sship-t cw hb- F{ºm- ncn h v ]qp-sn-øpw. ]qp-iƒ cm{xn Ccp-fpw-hsc \o p-t]m-ipw. FÆ-»oe Np nb ] -߃ Np pw IØn- p-h-bv- pw. cm{xn-bn Ccp- ns `nøn-ta B ] -ß-fpsS sim p-\mhp-iƒ -\- n-s m- n-cn- pw. B CØn-cn-sh- -Øn F{ºm- ncn k - -ß-sfbpw Xd-hm- nse ]c-tz-h-x-i-sfbpw Bhm-ln- pw. a n-\p- nse tzh-xsb am{xta ho n-\p- n IpSn-sh- n- p- p. [q]- q- p-i-fpss Aeu-In-I- K w ]c- p-tºmƒ k - -߃ v ]mepw ]g-hpw, ]ctzh-x-iƒ v Ahnepw ae-cpw, a[p-c-ap- Xpw C m-ø- Xp-amb ASbpw A hpw sx n- q- fpw \nth-zn s Spw. ssia-wn-bpss t\cnb kzcw a n-\-isø ]c-tzh-x-tb-bpw, Im n-c a-c-øns IS- IpSn-sh p{z-tz-h- m-tcbpw DW -Øpw. Bhm-ln- p {Ia-Øn Ah Htcm-cp-Ø-cmbn h v \nthzyw kzoi-cn- pw. AXp-I-gn v acn- p-t]mb Imc-W-h- m-cpss Bflm- ƒ Ah-Im-i-߃- mbn Hgp-In-h-cpw. F{ºm- ncn Hcp-]t acn- n- p- m-hpw. Abm-fpsS ai-\m-bn-cn pw Ct mƒ ]qp-sn-øp- -Xv. Hcp i]v-x-amb ]qp-bpss Hm Ω h -t mƒ Abmƒ ho pw Ip n-bm-bn. Hcp Znhkw sship-t cw kviqƒ hn p h -t mgmwv hmkp ]d- -Xv. ""-G- \v Rms\mcp Imcyw Im n-ø-cmw, hcq-.-'' AXm-bn-cp p XpS- w. AXpw ]d v Ah \S- p-i-gn- p. ""-F p Imcyw-?-'' ""-h-cq, Im n-ø-cmw-.-'' Ah ho ns ]n -`m-k-tø-bv p \S- p-i-bm-wv. cml-h ]n mse IqSn. ]Sn- msd an Øv \ng-ep-iƒ hown-cp- p. tal-߃- n-s-bn - qsn FØn-t\m- p shbn - -jv-w-߃ ac-ß-fpss Ce-Iƒ- n-s-bn-eqss h v Nph-cns ta Nn{X- -Wn-Iƒ Xo -Øp. hfsc Wn-I-amWv B Imgv-N-sb v cmlh- -dn-bmw. s]s -s mcp \nanjw AsX mw A{]-Xy- -am-hpw, Npa hen-sbmcp \ng -sim v aqsp-ibpw snøpw. hmkp api-fn-te-bv v Nq n- m- n. cml-h tnmzy-tømss Ahs\ t\m n. ""-A-hnsS Zm HmSns Xmsg Npa-cnev Hcp hnshv ImWm -t y-?-'' ta -]p-c-bv p Xmsg Nph-cn Hcp hnshv Ah I p. AXv GXp ImeØpw AhnsS D m-bn-cp- p. Ah {i n- n-cp- n-s p am{xw. ""-A-Xo- qss t]mbm Hcp ÿe-sø-øpw-.-'' hmkp ]d- p. ""-G- t]mbn v sam n ImWmsX tsm -s - Sp-Øp-sIm- p-h-cq. Rm timwn-sb-sp-øp-sim- p-h-cmw-.-'' cml-h AI-tØ-bv p t]mbn kmhn-{xn-bpss IÆn -s]-smsx tsm -s -SpØv Xncn- p-h- p. hmkp At mtg-bv v apfw-timwn Npa-cn Nmcn-h- n-cp- p. cml-hs ssibn -\n v tsm p hmßn hmkp [rxn-bn timwn-i-bdn B s]møn - qss A\m-bmkw AI-Øp-I-b-dn. Xncn- v, kwi-bn p \n - p cml-h-t\msv thkw Ibdn hcm BwKyw ImWn- p. hmkp-hns Xe am{xta ImWm-\p- q. cml-h {]bm-k-s v apfwtimwn Ib-dn. hmkp api-fn -\n v klm-bn v G s\ Hcp-hn[w s]møn-\p- n Ib- n. AIØv Ccp- m-bncp- p. hmkp tsm - -Sn- -t mƒ apºn Hcp \o CS-\m-gnI sxfn- p-h- p. Dbcw Ipd-hm-b-Xn-\m AXneqsS Ipºn v \S-t n h p. CS-\m-gnI CS-tØm pw he-tøm pw hf- p-xn-cn p InS- p-i-bm-wv. s]s v Hcp h m FXn -Zn-i-bn -\n p i -tømss ]d- p-h- p. AXns Nnd-Ip-Iƒ cml-hs apjøv Dc- p. Xm Hcp \ne-hn-fn-tbmss Xncn v HmSm XpS-ßn. Hcp-hn[w X n-ø-s v Kplm-ap-J-sØ-Øn. Im ]pd-tøbv- n v X n timwn-ta h p-sim v ]pd-tø- n-d-ßn. Xs ap v s]m n tnmc-sbm-en- n-cp- p. AXpw XpS- p-

sim v hmkp ]pd-øn-d-ßp- Xpw ImØn-cp- p. Iptd t\cw ImØn-cp- n pw hmkp hcp- Xp ImWm- -t mƒ ]cn-{`aw XpS-ßn. Hcp ]t Xs t]sn- n- m Ah Icp-Xn- q n Hfn p \n - p-i-bm-hpw. Kplm-ap-J-tØbv- p-xs t\m n-s m v cml-h AhnsS \n p. hmkp h Xv ]t ]n n -\n- m-bn-cp- p. AXp cml-hs\ AZv-`p-X-s -Sp-Øn. Ah Fßns\ Xmg-sØ- Øn? hmkp H pw ]d-bp- n-. \n - - n- -t mƒ Ah ]d- p. ""Cu Kpl Ct, AXv thsdmcp temi-øn-te-bv- p- -Xm-.-'' cml-h\v a\- n-em-bn-. \ndsb DuSp-h-gn-I-fp Hcp Kpl a\- n `bw \nd- p. thsdmcp temi-tø-bv- v. AsXmcp t]sn-s -Sp-Øp Adn-hm-bn-cp- p. hmkp apfw-timwn am n-h- p. hmkp-hn\v ASpØ Ime-Ømbn Aßns\ Iptd kwkm-c-ap- m-bn-cp- p. thsdmcp temi-tø- - n, thsdmcp Ime-tØ- n Ah kwkm-cn- pw. AhnsS Bƒ- m v thsdmcp cq]-am-sw- -h ]d-bpw. cml-h\v t]sn-bm-hpw. Xm Pohn- p Xe-Øn\p sxm - p-døv A]-cn-Nn-X-amb Hc-hy- -temiw Xs `oj-wn-s -Sp-Øn-bn-cp- p. ]nt v k - - m-hn ]qp-bm-bn-cp- p. sship-t cw kviqƒ hn p h -t mƒ I Xv Imhn\p apºn-ep ÿew snøn \nc- m n sagp-in-bn- n-cn- p- -Xm-Wv. AhnsS Ipdp v Ifw hc- p-i-bm-wv. ]e \nd-ß-fn-ep s]msn-iƒ sim v Abmƒ Nn{Xw hc- p-i-bm-wv. \Sp-hn tzhn, AXn\p Np p-ambn ]mºp-iƒ, a p tzh-x- Iƒ. Poh-\p-s p txm n- p Nn{X-߃. api-fn ] -en v Ipcp-tØm-e-sIm v txmc-w-ß-fp- m- n-bncn- p- p. Imhn- p- n Nn{X-Iq-S- - n-\p-np pw NmWIw sagpin hrøn-bm- n-bn-cn- p- p. ho ns DΩ-dØv F{ºm- ncn Nmcp-I-tk-e-bn Ccn- p-i-bm-wv. ap pw ta -ap pw am{xw thjw. apºn A -\n-cn- p- p. A sh n-bm-gvn eosh-sp-øn- p- m-h-ww, ]qp-bv p th n. XnÆ-bn F{ºm- n-cn-bpss ]Øp-]-{ p hb- p ai-\n-cp v ] -ß-fp- m- p-i-bm-wv. F{ºm- ncn Ah\v \n -t±-i-߃ simsp- p- p- v. ] -ß-fp- m n cm{xn Imhn-te-bv- p hgn-bn \nc-øm-sa v ]d- Xv hmkp-hm-bn-cp- p. F{ºm- ncn- p n ] -ap- m- p coxn Ah ]Tn- p. apf No n t\cnb timep-i-fp- m- n-bxv hmkp-hm-bn-cp- p. cmlh Ah-bpsS A Øv XpWn Np n- n-sn- n- p. cm{xn ]mºn -Im-hn-te-bv- p hgn-bn B ] -߃ CS-hn v IpØn-\n-dpØn IØn- p. DΩ-d-Øp-\n p t\m p-tºmƒ B ] -߃ Hcp snip-øm tim -bn-te-bv- p hgn-hn-f- p-iƒ-t]mse txm n- p. ssia- Wn-Iƒ i n- p. Ipcp-Xn- m{xw \nd-s m-gp-in. shfn- - m-sns Ac-a-Wnbpw Nneºpw Ie-ºn. cml-h adp-h-i-øp Hcp kpµ-c-apjw t\m n-\n - p-i-bm-wv. Ab -]- -Øp- -h-sc mw FØn-bn- p- v. ]t Ah Hcp apjw am{xta ImWp- p- q. a p apj-ß-sf mw Ahy- -am-wv. cmknwn F{ºm- ncn ]qp snøp- Xpw t\m n \n - -bm-wv. shfn- - msv Ac-bn si nb ] v apdp n hmfpw ]nsn v If-sa-gp-Xnb-Xn\p Np pw-\-s- p-i-bm-wv. F{ºm- ncn k - -ßsf Bhm-ln- p-i-bm-wv. Btcm c p s] -Ip- n-isf If- Øn\p apºn ]nsn- n-cp-øn. Ah-cpsS Igp-Øn sx n-am-eyhpw ssiøn ]q p-e-bp-ap- v. s]s v Ipdp v ]m p XpS-ßn. s] -Ip- n-iƒ IÆ-S v [ym\n- n-cn- -bm-wv. cmknwn s]s v cml-h \n - p- n-s-tø-bv p t\m n. Ah-cpsS IÆp-Iƒ CS- p. Ah-fpsS Np p- I-fn ]p ncn s]msn- p. Hcp \nan-j-t\-c-tø-bv p am{xw. Ahƒ IÆp-Iƒ ]n -h-en p If-Øn-te-bv p t\m n \n - m-bn. cmkn-wn-bpss s\ n-ta hen-sbmcp s]m p- m-bn-cp- Xv {i n- -t mƒ B apjw FhnsStbm I n- p-s txm -ep- m-bn. At\z-jWw Xs FØn- Xv ]qpm-ap-dn-bn-em-bn-cp- p. Ipdp- ns ]m v ambn-i-am-bn-cp- p. F{ºm- n-cn-bpss ssia-wn-bpss i w, shfn- - m-sns Ac-a-Wn-bp-tSbpw Nne-ºn-t bpw i w F mw cml-hs\ Hc - -t_m-[m-h-ÿ-bn-se-øn- p. shfn- - msv Dd-bp-I-bm-bn-cp- p. cml-h adp-hi-tø-bv p t\m n. cmknwn A{]-Xy- -bm-bn-cp- p. Ft m-gm-w-hƒ t]mb-xv? Np pw t\m n. C, Ahƒ Fhn-tS-bp-an-. Ah hmkp-hn-\p-th n ]c-xn. Ah Xs sxm -Sp-Øp-X-s -bp- m-bn-cp- p. Ah\pw FhnsS-t m-bn? ho n-te-bv- p hgn-bn Hcp hcn-bmbn ] -߃ ]mfn- -Øp-I-bm-Wv. shfn- - msv Dd-bp-I-bm-Wv. Btcm At±-l-Øns H w \S- p- p- v. Hmtcm {]mhiyw Xe-bn sh p-tºmgpw Abmƒ shfn- - m-sns ssi IS- p-]n-sn- p. Iev-]-\-Iƒ hcn-i-bm-bn. ""-ln-øm-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-rm-\m-cm-sw- -dn-tøym-?-.-.-.-.-.-.-fs X -I-Øn Rm am{xw axn-.-.-.-.-.-.-'' F{ºm- ncn Fgp-t - p. Ipcp-Xn-bpsS ]m{xw X n-a-dn- p. tnmc- pg Hgp-Ip-I-bm-Wv. shfn- - msv A -l-kn- p. ""-Fs X -I-Øn IS v Ifn- - m-.-.-.-.-.-.-c-hnss Rm am{xw axn-.-.-.-.-.-'' ""-A-Xn\v Chn-sSs m Ft - m-b-xv? F n-\m-ßs\ sh n-s m-fn- -W-Xv-?-'' Btcm tnmzn- p. ""-I-fn- - m v ]d- n-t y-.-.-.-.-.-.-'' shfn- - msv Xe-bn sh p-i-bm-bn-cp- p. H w \S- p Bƒ pw Abmsf ]nsn- p-\n -Øm Ign-bp- n-. s\ n-ta tnmc Hen- n-d-ßn. cml-h hmkp-hns\ Xnc-bp-I-bm-Wv. Bƒ- q- -Øn apgp-h Acn- p-s]-dp- n-bn pw Ahs\ ImWm-\n-. ] -߃ Fcn- -S-ßn-bn-cp- p. Im n AXns Xe- p-iƒ Pzen- p. AXn-\n-S-bn - qsn \S p ho ns ]n n-se-øn-b-t mƒ I p, Npa-cn Nmcn-h- n-cn- p timwn. Xs lrzbw XWp-Øp-d- p-t]m-bxv Abmƒ

Ct mgpw Hm -Øp. Ib-dm ss[cy-an- msx Ipd- p-t\cw AhnsS \n p. ]ns ho n-\p- n t]mbn tsm -s - Sp-Øp-sIm- p-h v kmh-[m-\-øn apfw-timwn Ib-dn. hf- p-t]m-ip B Kpl A -an- m-ø-xmbn txm n cml-h- v. as mcp temi-tø-bv v \bn- p DuSp-h-gn-Iƒ. `bw Xs Imep-Isf Xf -Øn. ]t apt m v t]mti- -Xp- v. Hcp Imcyw I p-]n-snt Xocq. DuSp-h-gn-I-fpsS kz`mhw amdp-i-bm-wv. Ct mƒ apifn HmtSm, hi-ß-fn Npatcm C. ]Icw ] -]n-sn Xn p-iƒ am{xw. Xm \S- p-i-bm-wv. s]s v Hcp Xncnhp Ign- -t mƒ Ahsc I p. hmkphpw cmkn-wnbpw ssitim Øp \S- p- p. Hcp \nan-j-t\-c-tøbv p am{xw. Ah t\ Øp hcp-i-bm-wv. Xs a\- n th -]m-sns thz-\-bp- m-bxv cml-h Hm -Øp. Hcp hf-hn Ah A{]-Xy- -cm-b-t mƒ a\- nse thz\ Xo v-w-am-bn. cml-h A -an- mø hgn-bn-eqss \S- p-i-bm-wv. Iøn tsm - n-\p-]-icw hen-sbmcp ] w Fßns\ h p-sh v Ah AZv-`p-X-s - p. Fhn-sS-\nt m shfn- - m-sns Iev-]-\-Iƒ tiƒ- m-\p- v. apºn Zqsc Hcp {]Im-i-_n-µp. AXp hep-xmbn hcp- p. Ah-km\w Xm AKm-[-am-sbmcp Ib-Øn how-xp-am{xw Hm -Ω-bp- v. F{ºm- n-cn-bpss ssia- Wn-bpsS i w tiƒ- mw, Nne-ºns H -bpw. Xs ]qpm-ap-dn-bn -\n- mwv In n-b-sx v A ]n osv ]d- p. F{ºm- ncn Imhnse ]qp Ign v ]qpmap-dn-bn-se-øn-b-t m-gmwv tzhn-bpss Hm p {]Xn-a-bv- p-ap-ºn howp-in-s- p Xs I -X-s{X. Xe-s]m n tnmc-sbm-en- n-cp- p. c p-zn-hkw Ign- mwv t_m[w h -Xv. hmkp-hns Imcyw Bcpw ]d-bp- n-. Ft D m-b-xv, X\n- n-t mgpw Adn-bn-. Abmƒ Hm -Ω-bn -\n- p-w p \nh - n-cp- p. cmpohv ap -tø- n-d-ßn-bn-cp- p. ""-A-tΩsS Imew Ign- m \ap o hosv hn - mw-.-'' kmhn{xn ]d- p. ""-\-ap v c mƒ pw F m-bmepw ChnsS h v \n - m Ign-bn- -.-'' Abmƒ Dd- n- n-cp- p. Cu \mep-si- n `b-s -Sp-Øp Ft m D v. shfn- - m-sns Iev-]-\-Iƒ Abmƒ Hm -Øp. "Fs X -I-Øn IS v Ifn- - m-.-.-.-.-.-.-c-hnss Rm am{xw axn-.-.-.-.-.-'' F mwv B Imf-cm-{Xn-bn kw`-hn- -Xv. Abmƒ- -dn-bn-. hmkp Fßn-s\-bmWv s]s v A{]-Xy- -\m-b-xv? Abmƒ v Hcn- epw DØcw In n-s p txm n. cm{xn AΩ-bv v AkpJw IqSn. Abmƒ kmhn-{xn-tbmsv tumœsd hnfn- twm F p tnmzn- p. Ahƒ ths p ]d- p. Ah c p-t]cpw Dd- -sam-gn v I n-ens ASpØv Ccp- p. AΩ ]pe s acn- p. Ab - mcpw _ p- fpw FØn-Øp-S-ßn. ac-w-hm Ø Bcpw Adn-bn- m-sx-øs ]c- p- p. cmpohv Fgp-t - n- p- m-hp-tam? Ah Adn- p-im-wp-tam? Ah apdn-bn-ep- m-bn-cp- n-. Abmƒ ap -tø-bv- nd-ßn. \m n h -tijw DW -s -gp-t DSs\ ap Øpw ]d-ºnepw \S- pi Ahs ioe-am-bn-cp- p. Ah ]Sn- msd ap -Øp- m-bn-cp- p. Ah Npa-cns api-fn-te-bv v t\m n-s m p \n - p-i-bm-wv. Abmƒ ASp-sØ-Øn-b-t mƒ Ah A s\ H p t\m n, ho pw api-fn-te-bv- v-xs t\m n. ""-A- m-,-'' Ah hnfn- p, ""-C-hnsS hcq.'' Abmƒ ASpØp sn p. cmpo-h t\m n-bn-cp- Xv Npa-cn\p api-fn-ep s]møn-te-bv- m-bn-cp- p. ""-A- m, AhnsS Zm B s]møn -hnss Ft m- m-bn-cp- p-.-'' ""-F- v-?-'' Abmƒ DtZz-K-tØmsS tnmzn- p. ""-Ft m H v, F\n v ]d-bm ] v-wn-. Rm t\m yt m AXv s]s v ImWm - ym-xm-bn-.-'' Abmƒ Xs `bw ]pdøp ImWn- msx Ah-t\mSp ]d- p. ""-tams\ DΩ-d-tØ-bv p t]mhp. AhnsS Bƒ- m-scms h n- p- v-.-'' Abmƒ own- n-cp- p. tam\v s]s v hmkp-hns Omb D m-bxv Xs txm -em-bn-cn- mw. Abmƒ {]mno-\-amb B Kplm-ap-J-tØ-bv v t\m n. AXn-\p- n Ccp- ns \nkq-v-x-bn kvar-xn-iƒ Dd-ßp-I-bm- Wv, as mcp temi-øn, as mcp Ime-Øn.!

Ing p ae-\n-c-i-fm-wv. ]Sn- mdp hs-t m-t -s m-gp-ip ]pg-bpw. ]pg icn pw HgpIp Xp ]Sn mdp ISente p Xs. ]t B ]cn kcøph v Hm -Ω-sØ- p-t]mse AXp hs-t m-t -s m-gp-in, GtXm ImWma-d-b-Øp-h p ho pw KXn-am-dn. ]pg `K-h-Xo-t -{X-Øns AI-se-bm-sWmgp-In-bn-cp sx pw ]n osp `K-h-Xn p \ocm-sm-\mbn ]pg-tbmsp t {X-Øn- \-Sp-Øp-IqsS Hgp-Im B m-]n- -Xns ^e-am-bmwp ]pg hf-s m-gp- In-Øp-S-ßn-b-sX pw D sfxnlyw ]d- p-x- Xp kp`-{z-t nbmbn-cp- p. lcn-ip-am imeo-\-amb {KmaoW kz]v\-߃ v angn-th-inb IYm-Ir- ØmWv lcn-ip-am. 1943- s]m m-\n-bn P\n- p. A CS-t»cn tkmhn-µ \mb. ticf kmlnxy A m-zan Ahm Up t\snb "Znt\m-k-dns Ip n', "{io]m -Xn-bpsS ]mzw' XpS-ßn-b-h-bmWv {][m\ IrXn-Iƒ. ]pg-bn -\n p hcp-tºmƒ Ib-dm ]d-ºns ]n n IS-º-bp- v. cmpp Hcp \nanjw i n p \n p. ISº IS- p-t]mtwm AtXm Ing- p-hiøp skbv- n - qsn t]mbm axn-tbm? ]dºp hf p ]msw hgn t]mim -Xs Xocp-am-\n- p. simbv-øp-i-gn v Hgn- p-in-s- p ]msw. HmW-Øns \mµn-bmbn \oebpw a bpw ]q ƒ hncn-bm XpS-ßn-bncp- p. Ah-bv- n-s-bn Abmƒ I p, amßm-dn-s -Sn-Iƒ. DSs\ Xm ISº IS- msx ap -h-iøp ]ms-øp-iqss hcm-\p Imc-Whpw Abmƒ p a\- n-em-bn. Ip n- m-eøp ]pg-bn Ipfn- p-h-cp-tºmƒ kpz-{z-t - nbpw AΩmbnbpw ]n n-eqss ISº IS v Ffp- -hgn t\m p-tºmƒ Xm am{xw ]mstø-t m-spw. amßm-dn-s -Sn-Iƒ ]dn- m. Ings ]msøp am{xta B snsn-i-fp p F Xv Hc-Zv-`p-X-am-bn-cp- p. Abmƒ Ipºn v Hcp amßm-dn-s Sn ]dn-s -SpØp hmk-\n- p. NX Ce- Iƒ ] -am-ß-bpss aww-s]m-gn- p. kp`-{z-t n DΩ-dØv HXp- p-i- n Ccn- p-i-bm-wv. AΩmbn XnÆ-taepw. ""-\obv sncp- n- m-sx-bmtwm ]pg- -c-bv p t]mb-xv? t\m p AtΩ cmpphns Iøn-se- m-wv- v. t_mws_-t mbn tpmeym-bn-s ms ]d- mepw Ch-\n-t mgpw ] sø cmpp- p- X ym-wv-.-'' kp`-{z-t n ta -I-gpIn thjw amdn-bn-cn- p- p. Ic-bp ap m-wp-sp- Øn-cn- p- -Xv. \oe sªukpw, Xe-apSn ]n n-bn- n-cn- -bm-wv. ap Xp Igns v Bcpw ]d-bn-. ap Xp hb- v. cmpp Btem-Nn- p. F{X s]s - m-wv. Xm F p-]øp hb- p Hcp Ip n-bmbn Hgn-hp-Im-e-ß-fn ChnsS h p Xma-kn- n-cp- t mƒ kp`-{z-t n F{X sndp- -am-bn-cp- p. Ft mgpw HmSn- msn \S- p-sim- n-cp Dds Nncn- p-sim- n-cp Hcp ]mhm-s- m-cn. A v AΩm-h D m-bn-cp- p. ""-tn n Ipfn p kpµ-cn-bm-bn-cn- p- -t m-.-'' ""\o t]msm \pw-bm. Ah apjøp hncn \mww Ahn-Z-Kv-[-ambn Hcp! ae-bmf at\m-ca hm jvi- -Xn v! 228

sndp-iy Nncn-bn ad- p-sim p ]d- p.'' ""-\n-ß-sf- mwp ]pg-bn Ipfn \n -Øn-b-Xv? \ sxfn-sh- w-.-'' ""-ap-ºsø amxn-cn-sbm pw A Cs m. AΩmbn ]d- p. hc-w-h-gn p \ndsb hosp-ifv s]m n-h- n-cn- p- p. \ΩsS ]n n-ev Ipd p ]msw ams{x- p. ]ns Hs hosp-i-fm-wv. apºv ChnsS \n m s]mg ImWm-bn-cp- p. Cs m F mw amdn. c p-\mep sim m-bn v Chn-sS-Ø ym Ipfn-.-'' ""-F- p-ip-fn?'' Ah Iq n-t -Øp. ""s]mtgev apßn- p-fn- W kpsjm pw Ipfn-ap-doev In n- y-.-'' cmpp-hns apºn XI - -bpss Nn{X-am-bn-cp- p. Hcp ImeØp IdpØp Xnf-ßn-bn-cp DΩ-dhpw Ccp- Ønbpw hn p s]mfn- p-an-cn- p- p. HmSv s]m n-bp- mb tnm - -Im-cWw Npa-cn Nph ]msp-iƒ howncn- p- p. ap sø Xpf-kn-Ø-d-t]mepw s]mfn- n-cn- -bm-wv. kp`{z cmpp-hns\ {i n- p-i-bm-bn-cp- p. XSn A[n-I-sam- p-an-. I n-bn- mø aoi, Npcp Xe-ap-Sn. \\- -txm -Øp-sIm p ]px p apºn -\n - p Ccp-]-Øn-c- p-im-c-\n h -j-߃ p apºv Hgn-hp-Im-e-ßfn h p Ifnbpw _l-f-hp-ambn Xs Znh-k-߃ p \ndw-]-i B Ip nsb ImWm {ian- p-i-bm-bncp p Ahƒ. ""Cu hospw ]dºpw Hcp Zzo]v amxn-cn-bm-wv-.-'' cmpp ]d- p. kp`{z tnmzy-]q w Ahs\ t\m n. Ah H pw ]d-bmsx Btem-Nn- p-i-bm-wv. am -an- mø Hcp Zzo]p t]mse. Cu ]d-ºn\p Np pw D temiw ]mss amdn-bn-cn- p- p. hb-ep-iƒ hosp-ifpw ]d-ºp-i-fp-ambn amdn. ]pxnb \nc-øp-iƒ. \ndsb hml-\-߃. AXn-\n-S-bn Cu hospw ]dºpw am{xw. ""-\o-bn-hnss Ah-km\w h -sx- m-wv?-'' AΩmbn tnmzn- p. Ah Btem-Nn- p. ]Øp sim w? ]{ - v? ""-Rm ]dbmw AsΩ. kp`{z ]d- p. A s ]Xn-\m-d-Sn-b- -c-øn\p h -XmWv Ch. ]ns Ctßm p Xncn p t\m n-bn- n- -.-'' Ahs AΩm-h acn- t m ]ns Ah\v Chn-Sym-bn p _ - ym v txm o- p- m-ipw. AΩmbn ]d- p. Ah-cpsS kzc-øn ]cn-`-hhpw hyk-\-hp-ap- v. cmpp-hn\v Ip -t_m[w txm n. CS-bv- n-s-bv p htc- -Xm-bn-cp- p. F p ] n? Ign F p-]øp h -j߃ Fßs\ IS- p-t]mbn F -dn-bn-.]tn-ø-øn tami-am-bn-cp- p. ho n kmº-øn-i-ambn tami-ÿn- Xn-bm-bn-cp- p. {Iqc-ambn in n- p A[ym-]-I pw kmº-øn-i-x-i - -bpss a\x-t -iw-aqew kzm shdn- ]n-sn p sim n-cp A -\-Ω-am pw CS-bn Xs ]Øp-h -j-߃ \ -s p t]mbn-cp- p. Ahs apjw Ccp- Xp I -t mƒ kp`{z ]d- p. ""-AΩ F n\m Ahs a\ p tisp-h-cp-ø-w-xv-?-'' AΩmbn H pw ]d- n-. hb- m-bm F m-hcpw Htc amxn-cn-bm-wv. BZyw I -t mƒ Ipi-em-t\z-j- W-Øn\p adp-]-sn-bmbn Ah Xs {]mcm-œ-ß-fpss `mfiw Xpd- p-i-bmwp snbv-x-xv. IÆn\p ImgvN \in p XpS-ßn. Xnan-c-am-Wv. Hm -td-j thww v ]td-wv- v. Imens ap n\p \ thz-\. HXp- p-i p tidm -IqSn høm-xm-bn-cn- p-wp. izmkw-ap- -ep- v. cm{xn Hd- w- y. ]Øp an\n-t mfw ]cm-xn-iƒ ti -t mƒ kp`{z ]d- p. ""-axn AtΩ. Ahs\ h -]msv HmSn- -. AtΩsS ]cm-xn-i-fv-.-'' hb- m-hp- Xv Hcp im]-m-wv. AΩmbn kzbw ]d- p. ]t AXv Ah-\-h A\p-`-hn- t ] q. kp`{z HXp- p-i- n \n v Fgp-t - p-h p cmpp-hns H w \S- m XpS-ßn. ap -Øns Acn-Ip-I-fn t{im snsn-i-fn iwjp-]p-jv-]-øns h n ]S - n-cp- p. Cu t{im snsn-ifpw sh iwjp-]p-jv-]-hpw, Nmbv- n Ign sim w Acn-amhp Nm -Ønb ]msp- I-fp-ambn Xncp-thmWw kz]v\w I p-d-ßp Xr m- -c-b- \pw H pw amdn-bn- n-. ""Cu iwjp-]p-jv-]w-.-.-.-.-.-'' Iqºn-Øp-S-ßnb Hcp ]qh-dp-øp-sim p cmpp ]d-bm Hmßn. ""-A- pw- m-bn-cp- p-.-'' kp`{z ]d- p. ""-Rm-\Xp \in- n- m ]e-x-hw {ian- -Xm-Wv. ho pw Cc- n-i- ntbmss AXp Xg- p-h-f-cpw. Akp-c-hn-Øv-.-'' ""-kp-`t{z shf v simfp-øv. AΩmbn hnfn- p-]-d- p-.-'' ]ms-øp-\n p XWpØ Im p hoin-øp-s-ßn. ] v D -bv v DuWp-I-gn v F m-hcpw ab-ßp-tºmƒ cmpp am{xw ]Sn- t]mbn ]ms-øns hnim-e-x-bn ebn p \n - m-dp- v. t\m n-\n s Zqsc sh w Hgp- Ip- -Xp-t]mse Ae-I-fp-ap- m-ipw. "AXp ark-xr-jv-w-bm-wv-.' A p kp`-{z-t n ]d- p. "sh-bn-ens NqSp-sIm- p- m-hp- -Xm-Wv-.' \msf D -hsc ChnsS Xßn-bm B Zriyw ho pw ImWm-sa p cmpp Hm -Øp. \msf sship-t cw hsc Xma-kn- m Xøm-dm-bn- mwv Ah h -Xpw. ]t Ct mƒ Cu XI - -bpss CS-bn Ah\v H pw Dd- n- m-\m-bn-. ""\o F mwv Btem-Nn- W-Xv? kp`{z Nncn- p-sim p tnmzn- p-.-'' ""-H- p-an- -.-'' ""-Ft m D v. ]d-.-''! ae-bmf at\m-ca hm jvi- -Xn v! 229

sndp-iy AIse \n p Xoh- n-bpss Iq v. ]s mw Xoh- n-bpss Iq p ti mwv ChnsS ka-b-a-dn- n-cp- - Xv. Hm kabw A -c-bm-bn. As - n kabw F m-bn. Ing-t m- p h n-bs Cs m t]mb-xv. A tω AXp ]mk- -dm. sabvev t\ tø t]mbn-cn- p-wp. CsX mw ChnsS km[m-cw tiƒ- m-dp hmn-i-ß-fm- Wv. Xoh- n-bpss t]m p-h-c-hp-t\m n Ah Pohn-X-Øn\p Nn -bp- m- n. C p IqSp-X Xoh- n-iƒ h t mƒ AXns bm{ ni i -Øn Pohn-XØns emfnxyw A`n-Im-ay-a- m-sømcp k o -W-X-bv p hgnam-dn-s m-spøp. ]msøp shfn w aßn. AIse Ing- ae-\n-c-iƒ Ccp- ns ad-bn A{]-Xy- -am-bn. ""-\o-sb- mwv Btem-Nn- -W-Xv v Ft msp ]d-bn-s -?-'' ""-tn n XSn- n-cn- p- p-.-'' hnjbw am m-\mbn cmpp ]d- p. ""-Duw-.-'' Ah \o n-aq-fn. ""-sh-dpsx Ccp v Xn z-s -?-'' ""-kp-`-t{z-.-'' AΩmbn hnfn- p. ""-k-abw simsd-bmbn CXp-hsc hnf p simfp-øn-bn- n- -.-'' ""-Rm t]mbn hnf p simfp-ø-s. F n v DuWns Imcyw t\m -Ww. \n\ v Abne hdp-ø-xn- -s. hdp- m s]c- n-sh- n- p- v-.-'' AΩmbn AI-tØ p t]mbn- -gn- p. Ft m-gmwp t]mb-sx- -h {i n- n-cp- n-. Np pw hf Ccp- ns kap-{z-øn Ah apßn-s m- n-cn- p Zzo]mbn amdn. Ah t_mws_-sb- p-dn-t m -Øp. ChnsS Cu \m n -]p-d-øn-cp p t_mws_-bpss Xnc- p-]n-sn cmp-ho-yn-i-sf- - nbpw BImiw ap p si n-s-ß-sf- - nbpw Cuc p an\n v IqSp-tºmƒ HmSp k_ -_ s{sbn-\p-i-sf- - nbpw Btem-Nn- p- Xv Hcp hnnn-{xm- \p-`-h-am-bn-cp- p. Ah aem-unse Xs H -apdn ^vfm v Hm -Øp. H w Xma-kn- p c p kvt\ln-x- m-scbpw. ]Xn-\- p-zn-hkw Ign- m Xm Xncn- p-t]mbn Ah-tcm-sSm w tncpw. Hm^o-kn t]mbn-øp-s-ßpw. tae-[n-imcn hnfn- p-tºmƒ tjm - v-lm Uv t\m v-_p- p-ambn t]mbn IØp-Iƒ Fgp-Xn-sb-Sp- pw. ]ns Xncn p Xs Ccn- n-s-øn -t]m-bn-cp v Hcp asp-t mss sss v-ssd- -dn se -sluv Xncp-Ipw. sship-t cw N v tk v tãj-\n-te v HmSpw. Ce-{Sn-Iv-s{S-bn-\n izmkw hnsm -t]m-ep-an-s-bn- mø Xnc- n bm{x snøpw. Ah\p tzzjyw txm n. C{Xbpw Zqsc-\n v Btem-Nn- p-tºmƒ AXn-s -sb mw A - -an- m-bva Ah\p t_m[y-am-hp-i-bm-wv. tzho-t -{X-Øn -\n p Zo]-cm-[m-\-bv- p sim v ti p-.- Ip-fn p hcp-tºmƒ \S AS- n-cn- -bm-bn-cp- p. ] p kp`-{z-t - n-bpss H w Ipfn-I-gn- p-h- m Zo]m-cm-[-\-bv p \S Xpd- p- Xpw ImØp \n - m-dp- mbn-cp- Xv Hm Ω h p. ]qap-jøp aßnb hnf p IØn-bn-cp- p. thmƒ-t Pv Ipd-hm-Wv. CS-\m-gn-I-bnepw ASp- -f-bnepw aßnb shfn- w-xs. cmpp i -ap- m- msx ASp- -f-bpss hmxn - -h p kp`{z No\ - n-bn ao adn- n-sp- Xp t\m n \n p. ""\o hcp-sa-s -\n- -dn-bmw-.-'' Ahƒ ]d- p. cmpp ASp- -f-bn-te p IS- p. ""-tn n Adn-bmsX hc-w-sa p hnnm-cn- -Xm. Rm ChnsS \n - p- p-s v Fßs\ a\- n-em-bn-?-'' ""-F-\n- -dn-bmw. \o Ip n-bm-bn-cn- p-tºm ƒ ASp- -f-bn h p Rm tpmen-sb-sp- WXp t\m n-\n - m-dp- Xv Hm -Ωt m?'' kp`{z cmpp-hns adp-]-sn p ImØn-. ""\o As ms hm txmcmsx kwkm-cn- p-sim p \n - pw. B \mshms FhnsS-t mbn Ct m-?-'' ""-kp-`-{z-t n ao hdp- p-tºmƒ Hcp {]txyi hmk-\-bm-wv, kzmzpw-.-'' ""\o Cßs\ \pw ]d-t m-.-'' ""-A tn n, F\n p hni- p- p-.-'' ""-DuWp Imem-bn-cn- p- p-.-'' ""-A-Ωmbn Fhn-sS-?-'' ""-AΩ InS- p. cm{xn I n-ip-sn- ymwv ]Xn-hv. cm{xn-bm-bm AΩ-bv p \ hnja-am-wv. As m t\ sø InS- pw. C v hen-! ae-bmf at\m-ca hm jvi- -Xn v! 230

sndp-iy shm- pw- m-hm- m axn-bm-bn-cp- p. henhp sxms-ßym -]ns Hd- w y ]mhw-.-'' DuWp Ign p cmpp ap Øv Dem-Øn. kabw H -]-X-c-bm-bn. \ -{Xm-hr-X-amb BIm-iw. ]pg-bn -\n- p Im v t\cnb NqSp- -Xm-Wv. Np pw Ccp pw GIm- -Xbpw am{xw. kmh-[m-\-øn F n-s\- -dn-bmø Hcp thz\ a\- ns\ Im p Xn m XpS-ßn-bXv Ah Adn- p. Ing v Dd-ßn- n-s- p ae-\n-c-iƒ p api-fn \ -{X-߃. Zqsc \n p Xoh- n-bpss Iq v. ]ms-øp-\n p Nohn-Sp-I-fpsS i w. F mw B thz\ Iq mt\ D]-I-cn- p- p. kp`{z DΩ-d-Øp-h p hnfn- p. ""-cmpp s\\ p InS- m-\m-bn-s -?-'' Ah DΩ-dØp Ib-dn. ""-s\-\ p Rm api-fn hncn- n- p- v. t]mbn InS-t m? Rm ASp- f hrøn-bm- n-bn p hcmw. \o Ddß-cpXv t m. F\n p simsd kwkm-cn- m-\p- v. \ns t_mws_ hnti-j-ß-sfms ]d-b-ww-.-'' ac-øns timwn Ibdn cmpp Xf-Øn-te p IS- p. Xf-Øn \n mwp InS- p-ap-dn-bn-te p hmxn. kna n \new Xmg-tØ- mƒ XWp- m-wv. I n-en-t C InS- -bn Ae- nb hncn hncn- n-cp- p. Xe-bnW Ddbpw Ae- n-b-xp-x-s. apdn-bn Nµ-\-Øn-cn-bpsS hmk-\. Nph-cn IØn- -gn-bm-dmb Nµ-\-Øn-cn-bn - \n p Nmcw Xqßn- n-s- p. ]Sn- m- p P\-en - qsn ]I-em-sW- n ]pg ImWm-am-bn-cp- p. Ct mƒ I ]nsn Ccp p am{xw. ]pg-bn \n p Im v Fhn-sStbm asn- p-\n- p. Xmgv ac-ø- n -\n p Xqßn- n-s- p aßnb hnf v sisp-ømsx cmpp InS- -bn t]mbn InS- p. ]Xp-]-XpØ InS-, \ng-ep- m- m -t]mepw {]m]v-x-a- mø aßnb shfn- w, cm{xn-bpss i -߃. Ah Dd- -Øn-te p hgp-xn-ho-wp. ""\o Dd- mbn As? kp`-{z-bpss i w-ti p cmpp DW - p-.-'' ""-Rm-s\m p ab-ßn-t m-bn-.-'' kp`{z sh w-\n-d ]n -f-iq-pbpw Ão - mkpw Npa-c-cp-In \ne-øp-h p I n-en-\-sp-tø p h p. ""-D-d w hcp- p-t m? F m \o Dd-ßn-t m-.'' ""-C tn n-.-'' cmpp InS- p-sim p ]d- p. ""-C-hnsS Id v Ft mgpw Cßn-s\-bm-bn-cn-t ym-?-'' ""-Dw. snte-s-søms cm{xn ]Øp-aWn Ign- m simd p sxfn-bpw. ChnsS Ft mgpw Cß-s\-bm-.-'' ""-t_mw-s_ev kotdm-hm v _ƒ-_n- m IqSn CXnepw {]Im-iw- m-hpw-.-'' ""\o t_mws_-bnse hnti-j-ß-sfms ]d-.-'' I n-en Ahs ASp-Øn-cp- p-sim p kp`{z ]d- p. ""-F p hnti-j-߃-?-'' ""-s\s Hm^o-kn-s\- - n, \o Xma-kn- -W ÿe-sø- - n-sbm-s -.-'' ""-Hm-^okv \cn-am t]mbn v v ]d-bw ÿe-øm-wv. ]Xn-s\- p-\n-e-s - n-s-øn ]{ - m-w \ne-bn.-'' ""-]-{ - m-asø \ne-bn-tem-?-'' ""-A-sX-.-'' ""-At m simd v ka-s-bsp- ns Ib-dn- - m -.'' AsXmcp thsd temi-am-wv. cmpp Btem-Nn p Hcp \ms s] -Ip- n p a\- n-em-hm Ign-bmØ AZv- `p-x-tem-iw. AXn-s\- n ]d- p-sim-sp- m B ]{ p \ne Nhn- n- -b-dp- -Xn-t\- mƒ hnj-a-am-wv. Ah ]d- p-sim-sp- m XpS-ßn. api-fnse \ne-bn-te p Ib-dp-hm AXn-th-K-Øn Nen- p \mep hnim-e-amb en^v- p-iƒ D -Xpw, Ah Fßn-s\-bmWp {]h -Øn- p- -sx pw a p Nne si n-s-ß-fn Nen- p timwn-i-fp- Xpw sim m-c-øns {]uun-bn-ep- m- nb Hm^o-kp-Iƒ. dnk-]v-j Iu -dn Ccn- p kpµ-cn-i-fmb s] -Ip- n-iƒ. \m -]-Xp-In-tem-ao- AIse Xm hms-i-bv p Xma-kn- p H -apdn ^vfm- v. Ce-{SnIv s{sbn-\n cmhn-sebpw sship-t -chpw Xn n-øn-c- n-bp bm{x. kp`-{zsb kw_- n- n-s-tømfw CsX mw b n- -Y-I-fm-bn-cp- p. Fs mw A p-x-߃. Cu HmWwtI-dm-aq-e-bn-en-cp p Xm h Xpw Adn-bp- p-t m? ""-B-s, C\n tn n-bpss hnti-j-ß-sfms ]d-bq-.-'' ""-Fs hnti-j-ß-sfm? ]d-b hnti-j-߃ Xs. kqcy-\p-zn- p- p. Akv-X-an- p- p. Cu henb ho n hb- mb AΩ-bpsS H w \nxy-i-\y-i-bmbn Rm hkn- p- p-.-'' kp`-{z-bpss kzc-ønse Xojv-WX cmpp-hns\ thz-\n- n- p. ""-Hcp Imcyw tnmzn- m tn n p hnj-a-am-thzm-?-'' ""-F- m- -?-'' ""-H- q- y-.-'' ""\o ]td-.-'' ""-km-c-ey, Rm shdpsx tnmzn- -Xm.'' ""-F-\n- -dnbmw \o F m-wp-t±-in- -W-Xv- v-.-'' ""-Dw-?-'' ""-tn- oss IeymWw F m Ign-bm-Xn-cp- -Xv- v-?-''! ae-bmf at\m-ca hm jvi- -Xn v!231

sndp-iy au\w. cm{xn-bpss i -߃ Ct mƒ hy -am-wv. AXn-\n-S-bn au\w \o p-t]m-bn. au\-øns Nn p-hm-xn Fßn-s\-bmWv XI -t - -sx v Btem-Nn- n-cns kp`{z ]d-bm XpS-ßn. ""-sn-dp- -Ønte Btem-N-\-Ifv h n-cp- p. As mw A Xd-hm- p-a-lna ]d- p-\-s- p. \mb- m-cm-bm am{xw t]mc ap nb \mb- m Xs thww. F{X \ Btem-N-\-Ifv h Xm. Hs Cu Hcp ImcWw ]d v th m v sh p. ]ns A acn- p. AXn\p tijw Bcpw Xncn- p-t\m- m-\pw- m-bn- y. A \p Xh-dm- p-a-lna ams{x- m-bn-cp- p- p. ]W-s n Imen-bm-bn-cp- p-.-'' ""-Fs tbmkw CXm-bn-cn- pw-.-'' H pw ]d-bm-\m-hmsx cmpp InS- p. s]s p kp`{z Hcp Nncn-tbmsS tnmzn- p. ""-Rm s\s H w t_mws_-bv p hc-s? s\\ p ` -Ww- m- n-ø-cmw. ]ns F\n v Hcp tpmen p {ian pw snøm-tem. Rm sss v-ssd- nwkv ]mkm-bn- p- v-.-'' cmpp au\w XpS - p. ""-F m \n\ p t]so-t m, tn nsb sim p-t]m-im -?-'' cmpp Nncn- p. kp`-{z-bpss kzc-ønse {]kmzw ho p In -bn-cn- p- p. ""-Rm shdptx ]d- -Xm. Cu hb- mb AtΩw ChnsS C v F\n v Ftßm pw t]mhm ] n- -.-'' ka-b-sa-{x-bm-bn- p- m-ipw. ]Ø-c? ]Xn-s\m- v. ""-F-\n v Dd w hcp- p. Rm InS- zm-wv-.-'' cmpp ]d- p. ""-Rm s\s IqSymWv C v sis- -W-Xv-.-'' Ah Fgp-t - p-sim p ]d- p. ""-F m kω-x-a-s -?-'' ""Dw sis-t m-fp-.-'' cmpp \oßn- n-s p sim p Ifn-bmbn ]d- p. ""-Rm Xmg-Øp-t]mbn t\m -s. AΩ-bv p h Xpw thtwm v tnmzn- n v hcmw-.-'' ""-sse v Hm^m- n-t m-fp-.-'' kp`{z hnf p sisp-øn. ac-øns timwn Ic-Ic i -ap- m- n. ]ns i -ß-sfm- p-an-. Np p-ap temiw apgp-h ambv- m Ccp- n\p Ign- n-. Ing v ae-\n-c-iƒ p api-fn N{µ DZn- n- p- m-ipw. simbv-øv-i-gn ]msøp hns \oebpw a bpw ]q ƒ. amßm-dn-s -Sn-Iƒ ]dn-s -SpØv Hcp F ph-b- p-im-c \ -]m-z-\mbn hc-ºn-eqss HmSn. Nµ-\-Øn-cn-bp-sSbpw si p-i-gn \ne-hn-f- n-s bpw hmk\ \nd apdn-bn, k y-bv p Ipfn- -Xp-aqew At mgpw kpk w hn n- n- mø \ -amb \nd-am-dns Ipfn - a-bn kvar-xn-iƒ- - p-d-sø-hn-sstbm \ -s - p-t]mb kv{xo-k w Ah At\z-jn- p. Fhn-sS-\nt m kp`- {Z-bpsS kzcw ti p. Xs Dd- m-\mbn IN-tZ-h-bm\o IY ]d-bp-i-bm-twm? ""-F- p-d- m-wn-xv? Rm F{X t\cmbn h n- v-?-'' cmpp IÆp Xpd- p. s]s - p- mb Aº-c- n, Pmfy-X-bn ssiiƒ hen-s -SpØv Fgp-t - n-cp- p. ÿm\w amdn-t mb ap v icn- p-sp-øp. Acp-Xm-Ø-sXt m snbv-xp-sh Adn-hn -\n- p- mb h m-bv-a-bn kp`{z ]I- p-\n- p. \nan-j-߃ Acn- -cn p \oßsh kp`-{z-bpss i w ti p. ""-s\-s s shdp- mbn As -?-'' cmpp adp-]sn ]d-bmsx Ah-tfmSp tn - p-in-s- p. s]s v F mw F{X kzm`m-hn-i-am-sb v Ah I p. hen-s -SpØ ssiiƒ bm{ n-i-ambn apt m p \o p. \ -amb Npa-ep-I-fn Xtem-Sn-s m- n-cns hnc-ep- Iƒ Hcp apdn-hns ]msn -h- p-\n- p. Ah X n-t\m- n. ""-A-sX- m- -dn-tbym-?-'' kp`{z tnmzn- p. ""-Dw-?-'' ""\o Hcn- ev tzzjyw ]nsn- t m Fs ISn- Xv Hm -Ω-t m-?-'' cmpp-hn\p t\cnb Hm -Ω-bp- v. Ft m \nkm-c-im-cy-øn\p iwvt IqSn-b-Xm-Wv. [mcmfw tnmc Hgp-In-bXv Hm -Ω-bp- v. A sø thz\ am m-s\-t mww Ah B apdnhp Xtem-Sn. ""-Rm Hmtcm {]mh-iyhpw Ipfn- p-tºmgpw Cu ]msp ImWpw. s\s Hm - p-ibpw snøpw. s\s Hm - m \osb-\n-s mcp hsp D m- n-ø- p. Fs Hm - m Rm s\\ v H pw X n- -.-'' ""-th-z-\-t]m-epw-.-'' cmpp Iq n-t -Øp.!! ae-bmf at\m-ca hm jvi- -Xn v!232

88 IY C. lcn-ip-am mkv \n»- -am-bn-cp- p. {]^-k laozv msk-sp- p-i-bm-wv. {i -tbmss Xs {]`m-jww ti n-cn- p Ip n-iƒ- p -ap-ºn AwK-hn-t -]-tøm-ss, _nw_-߃ \nd hmnm-e-x-tbmss {]^-k kwkm-cn- p. hm p-iƒ Nn{X-ß-fm-hp- -Xpw, Nn{X-߃ v \ndw ]I v `mh-\-i-fm-hp- -Xpw, Ah Nnd-Ip-hn-cn v a\- ns N{I-hm-f-ß-fn-te-bv v ]d- p-t]m-ip- Xpw Hc-\p-`q-Xn-bm-Wv. lao-zv-km-dns mkn - am-{xta AXp kw`-hn- q. AXp-sIm v At±-l-Øns mkn Ip n-iƒ \n»- -cm-wv, G hpw Ipg- -ap- m- p- -h t]mepw. "Cu {]] w "B-eo-kns AZv-`p-X-tem-I'-Ønse snj-b -]q- -bpss Nncn-t]m-se-bm-sW v kn.-c-.-fw. tpmuv Hcn- ]d-bp-i-bp- m-bn. Beo-kns snj-b -]q- -bpss Nncn- p {]txy-i-x-sb- m-wv? ]q A{]-Xy- -am-bmepw AXns Nncn Ipd- p-t\cw Xßn-\n - pw. AXp-t]mse ]q {]Xy- -s -Sp- -Xn-\p-ap- ºp-Xs AXns Nncn ac-s m-ºn h -Xmbn ImWmw. Cu {]]- hpw Aßn-s\-Ø-s -b-t? AXv C v \ne-\n - p- p-s v \ap-s -ßns\ ]d-bmw? \Ωƒ Hcp sse-kv-tim- n-eqss Z -in- p {]Im-i-{]-] w timsn-timsn h -j-߃- p-ap-ºp- -Xm-Wv. \mw ImWp- p-sh v Icp-Xp ÿeøv Ah F m-bmepw \ne- \n - p- n-. tpmuns Cu \nco- -W-Øn\v Izm w ssu\m-an-iv-kn F p {]k- n? "-\-ap v thsdmcp ]q -bpss Imcyw At\z-jn- mw. t{jmun-ß-dpss ]q. tpmuv Hcp Nn -I-\m-bn-cp- p, F m t{jmun-ßtdm Hcp imk-{x-. c p-t]cpw c p-h-gn-bn kxym-t\z-jn-iƒ. F mwv IWn-Imkn- m w ]d-bp- -Xv? \Ωƒ \nco- n- p-tºmƒ am{xta {]] w \ne-\n - p- p- q. As - n \co- - I-\n-s - n {]]- -hp-an-. Zv bq\n-th-gvkv FIv-kn-Ãvkv Hm en sh hn H_v-tk -hn- v. C\n \ap v \nco- -W-Øns {]iv-\-ß-sf- n Btem-Nn- mw. "-t{jm-un-ß F mwv snbv-x-xv? At±lw Hcp ]q sb FSpØv `mh-\-bn-ep Hcp t]s-i-øn iq\ym- Im-i-Øn-te-bv v hnt -]n- p-.-.-.-.-.-.-.' {]^-k s]s v \n»- -\m-bn. Xte- p- mb t_mw_p-kv-t]m-s-\-߃ s]s v Hm -Ω-bn h p. apws_- bn-em-wv. Snhn kv{io-\n XI si n-s-øn-s bpw hml-\-ß-fp-tsbpw CS-bn c -Øn IpXn ihi-co-c-߃, sxdn- p-how ico-c-`m-k-߃. acww A\p-{K-ln- n- n- m-ø-h-cpss ]ns- n. s{ã -dp-iƒ, Bw_pe -kp-iƒ, D -h-sc-tøsn Xnc- n, apd-hn-fn-iƒ. "apw-s_-bn cmhnse ]Xn-s\m p awn v \S kvt]m-s-\-øn ]Xn-s\m p t] arxn-b-s- p. Ccp-]- sø- p-t]-cpss \ne Kpcp-X-c-am-Wv-.-.-.-.-.-.-.-.' {]^-k Itk-e-bn t]mbn-cp- p. At±-l-Øn\v \n - m-\p i n s]s - n- m-xm-b-t]m-se. apdn- pt]mb mkns apdp-ap-dp- p-iƒ. Hcp tx\o- - q w ASp-Øp-h-cp- -t]m-se, AXns i w IqSn- q-sn-h- p. At±lw At mgpw t^m -hnfn ImØn-cn- -bm-bn-cp- p. tai- p-d-øp-h sk -t^m ASn- p-sa pw X\n v ai-\p-ambn kwkm-cn- m ] p-sa pw At±lw Bin- p. C se Snhn-bn hm -Ø-Iƒ h -t mƒsxm v At±lw {ian- p- -Xm-Wv. "Z \º bphm Ub-enMv Cukv ssº-d-dnen Hut m^v IΩo-j ' F Iºyq- ktµiw am{xw c p `mj- I-fn XpS - -bmbn h p-sim- n-cp- p. "\n-߃ Ub snøp \º -.-.-.-.-.-.-.' "-km-dn-s\ p ] o-?' Btcm tnmzn- p. {]^-k DW - p. Fhn-sS-bmWv \n -Øn-b-Xv? AtX, t{jmun-ß-sd- n ]d-bp-i-bm-bn-cp- p. Hcp ]q -sb- n-sn v `mh-\-bn-ep Hcp t]s-i-øn-en v ap{z-h v iq\ym-im-i-øn-te-bv v hnt -]n- p- p. as m Nn -Ifpw a\- n -\n v XpS- p-\o- m {]^-k {ian- p. H pw ] n-bn- p- m-hn-. kvt]m-s\w \S- Xv \cn-am t]mbn n-em-wv. A p-hns Hm^okpw Ahn-sS-bm-sW- -Xp-sIm v Xm Cßns\ thh-em- Xn-s -ts- -Xn-. {]^-k Xs eiv-n XpS - p. "-]q- bpw `qan-bp-ambn bmsxmcp _ -hp-an-. ]q -bpss Btcm-Ky-\ne ]Tn- -W-sa- n thsdmcp t]s- I-Øn Ibdn t]mbn-t\m- p-itb \nhr-øn-bp- q. \Ωƒ as mcp tdm - n bm{x-xn-cn- p- p. ]q sb C t]siw ap{z-h- n-cn- -bm-wv. ]q Pohn- n-cn- p- pt m AtXm NØn- pt m F -dn-bm B t]siw Xpd- p-t\m- p-i-xs thww. Chn-sS-bmWv {]iv\w XpS-ßp- -Xv. t]siw Xpd- m B \nanjw ]q Nmhpw.

At mƒ Xpd- p-t\m- n-bm ImWpI NØ ]q -sb-bm-wv. At mƒ ]q Pohn- n-cn- p-i-bm-bn-cpt m F -dn-bm F mwv hgn? Chn-sS-bmWv Izm w kn m- -Øns ssuea InS- p- -Xv. "-tj-iv-kv-]o-b ]d- -Xp-t]mse Sp _n Hm t\msv Sp _n.-.-.-.-.-.-.-.-.' hm p-iƒ ho pw apdn- p-t]m-bn. Ah c w ]pc v NnX-dn- n-s- p-i-bm-wv, s]dp- n-sb-spøv tbmpn- n- m Ign-bmØ hn[-øn. _n -UnMv tªm ns Iq n- -e -Ønb Ijv-W-߃ p apºnen-cn- p Ip n-sb-t mse {]^-k ]I- p-\n- p. {]^-k cma-n-{µ km[m-c-w-t]mse Iøn Hcp XSn ]pkv-x-i-hp-ambn ImØp-\n - p- p- v. \oczv kn. Nu[p-cn-bpsS "tim n-s\ v H^v k kv' BW-Xv. cmhn-sebpw B ]pkv-xiw Iøn I ncp- p. apgp-h hmbn- p-xo-cp- -hsc B ]pkv-xiw Ft mgpw lnãdn {]^-k-dpss Iøn-ep- m-hpw. hmbn- 89 p-i-gn- m ]ns Hcm-gv-N-bv v AXn-s\- n lao-zp-ambn kwkm-cn- pw. Ncn{Xw imkv-{x-tømsv kwhmzw \S-Øpw. lao-zn\v BhI N - -Iƒ C -am-wv. AXn -\n-s mw Dcp-Øn-cn-bp kwkv-imcw DZm- Ø-am-bn-cp- p. "-F-s - nepw hnh-c-ap-t m-?' cma-n-{µ tnmzn- p. Cs v laozv Xe-bm- n. Ah H pw ]d-bmsx \S- p. Izm -t -gvkv FØm-dm-b-t mƒ laozv tnmzn- p. "-h-cp-t m-?' ASpØ tªm n-emwv cma-n-{µs hosv. Abmƒ adp-]-sn-sbm pw ]d-bmsx lao-zns H w Xncn- p. B a\p-jys\ Ct mƒ H -bv v hn m icn-bm-hn-. c p-t]cpw H -bv- mwv Xma-kw, IpSpw-_-߃ \m n. F m sh n-bm-gv-nbpw h n-i-b-dp- p; hmcm- y-ß-fnte IpSpw-_-Po-hn-X-ap- q. laozv Nmb- p ]m{xw ASp- -Øp-h- p. ]m{x-ß-sf-spøp s]cp-am-dp-tºmƒ lao-zn\v kzx-kn- -amb hne- -WX Ipd- p-iq-sn-b-t]mse txm pw. Nmb-bp- m- p saen ssiiƒ t\m n-s m- n-cnt cma-n- {µ\v B a\p-jy-t\msv hm eyw txm n. "-\-ΩpsS a fpw Hcp ]cn-[n-hsc DØ-c-hm-Zn-Xz-an- m-ø-h-cm-wv.' cma-n-{µ ]d- p. "-A-s - n A p-hn\v H v hnfn- m-bn-cp- n-t? Fs ai\pw Aßn-s\-bm-Wv. Hcn- Ah t]mb h n A]-I-S-Øn -s]- p. sndnb A]-I-S-am-bn-cp- p. Snhn-bn \yqkp h p. R߃ ]cn-{`-an- p. Ah\v H pw ] n-bn-cp- n-. F mepw B hnhcw H v hnfn p ]d- n-cp-s - n F p kam-[m-\-am-tb-s\-?' "-A p Aßn-s\-b- -.' laozv ]d- p. "Cu hi Imcy-ß-fn Ah hfsc IWn-i- m-c-\m-wv. AXmWv Fs t]sn. Ah\v h Xpw kw`-hn- n-s - n Ah t^m snbv-tx-t\-?' F pw Bhmw. laozv Btem-Nn- p. \nkm-c-amb ]cp-t p InS- p-i-bm-hmw. As - n Snhn-bn ]d Kpcp-X-c-ambn ]cp-t Ccp-]-sØ p t]cn Hcmƒ Ah-\m-bn-cn- mw. AXp-a-s - n? lao-zns apjw-`mhw amdp- Xv cma-n-{µ {i n- p. Abmƒ ]d- p. "-l-ao-zv, \n߃ `mh\ ImSp-I-b-dm A\p-h-Zn- m-xn-cn- q. \ap v Fßn-s\-sb- nepw A p-hp-ambn _ -s -Sm t\m mw.' Fßn-s\-sb v cma-n-{µ\pw Adn-bn-. Abmƒ iq\y-amb a\- t mss Nmb IpSn- p. "-C- pw-iqsn h hnh-chpw In ptam F p-t\m- mw. Cs - n \msf Rm t_mws_-bv v t]mhpw-.' "-A- p-hns DΩ hnfn- n-cp-t m-?' "-Mpw-,' laozv XpS - p, "-H-cp-hn[w kam-[m-\n- n- n- p- v. Fs - nepw hnhcw In n-bm Adn-bn- m-sa v ]d- n- p- v-.' "-\-ap-s mcp Imcyw snømw-.' cma-n-{µ ]d- p. Fs Izm - t -gv-kn t]mhmw. F\n v salvzn lks Imk v In n-bn- p- v. AXp tiƒ- mw. H w t_mwt_-bv v t^mwn {ian- p-ibpw snømw-.' ]min-ÿm\n Kk Kmb-I salvzn lk cma-n-{µs Hcmth-i-am-Wv. Imk v FhnsS I mepw "C-c- n-t m, I n-t m, ISw-hmßn-tbm' AXv ho n sim p-h-cpw. salvzn lk Ign- m Kpem-a-en. AXpw Ign- m _okw AJv-Xm. cma-n-{µs Kk temiw AtXmsS Ah-km-\n- p- p. AXn-\- pdw H p-an-s v At±lw Icp-Xp- p. AXp-sIm v AXn-Yn-Iƒ B Kk-ep-Iƒ tiƒ- m \n - - n-x-cm-ip- p. lao-zn\p Kk-ep-Iƒ C -am-b-xpsim v Ipg- -an-. ]t cma-n-{µs Ie-Iv-j-\n Ipd p PK-PoXv knßpw, ] Pv DZm-kpw, XeXv Akokpw IqSn D m-bn-cp-s - nse v At±lw Bin- m-dp- v. salvzn lks "c-rvpnjv ln kln' bmwv ti -Xv. "-CXp thsdmcp Imk- n-ep- -t m-.' laozv ]d- p. "-D- v-,' cma-n-{µ Hcp Nncn-tbmsS ]d- p. "-]t CXv ssehm Wv. tãpv ]cn-]m-sn. Rm Hcp sndnb k -ss{]kv tiƒ- n- p-x-cmw.'

Abmƒ Imk p dossh v snbvxp BZyw apx t h p. \uj-zv, salvzn lks\ ]cn-n-b-s - Sp-Øp- -Xm-bn-cp p BZy-tØ-Xv. AXp-I-gn v salvzn lks i w. t{imxm- -tfmsv kwkm-cn- p- I-bm-bn-cp p At±-lw. X_-e-bpsS ] m-ø-e-øn L\-Kw-`o-c-amb B i w A]m-c-am-sbmcp {ipxn- Iq- p-i-bm-bn-cp- p. s]s v {]^-k \nh - n-cp- p. salvzn lk sxm -Sp-Øp-Xs Ccp- n-cp ai XmcoJv lks\- n ]d-bp-i-bm-bn-cp- p. "C-t mƒ Rm tãpv ]cn-]m-sn-iƒ- p -t]m-ip-tºmƒ Chs\ H w sim p- 90 \-S- p- p- v. Hcp ]q kz w Ip n-isf sim p-\-s v Htcm hosp-i-fnse hnti-j-߃ Im n-s m-sp- p- t]m-se-.-.-.-.-.-.-.' ]q! {]^-k s]s v apgp-an- mø mkv Hm -Øp. Abmƒ t^msw-spøv Ub -sn-øm XpS-ßn. ho pw Iºyq- ktµ-iw. "Z \º bp lmhv Ub Uv Ckv-.-.-.-.' apgp-an- mø mkp-iƒ {]^-k C -s - n-. AXp-sIm v Ah-km-\sØ ]ncn-b-um-sw- n FSp-Øncp hnjbw apgp-ant mkp-iƒ hnsm-dp- q. C v-.-.-.-.. "-t_mw-s_-bn lao-zns Ikn-\nt dlnw? Abmsf hnfn- p-t\m- n-tbm-?' "-A-bmƒ ÿe-øn-s p txm p- p. ssen-t^m ASn- p- p- v. Bcpw FSp- p- n-. Abmƒ Ft mgpw Sqdn-em-Wv-.' salvzn lk ]msp-i-bm-wv. "c-rvpnjv ln kln Zn ln ZpJms\ tientb B.-.-.-.' Ft msp ]nw- -am-sw- nepw Fs lrzbw t\mhn- n- m-\m-sb- nepw \o hcq-.-.-.. "-H pw kw`-hn- n- p- m-hn- -.' cma-n-{µ Biz-kn- n- m {ian- p. laozv H pw ]d- n-. Abmƒ G hpw tami-amb A n-a-hn- [n-sb- n Btem-Nn- p-i-bm-bn-cp- p. kzbw-{]-xn-tcm-[-øn\v AXmh-iy-am-bn-cp- p. F pw t\cn-sm Icp-Øm - n- m Cu kz`mhw At±-lsØ klm-bn- p. ]t CXv F pw t\cn-sp-isb hip- n s]sp-øm-tam? "-A-h snøp- -sxm pw icn-b- -.' laozv Ipd- p-ds ]d- p. "-B-cv-?' "-A-h -X-s! CsX-{Xm-asØ kvt]m-s-\-amwv Ah \S-Øp- - Xv? ASp-Øp-X-s -bt timb-º-øq-cn kvt]m-s-\-ap- m-b-xv. F{Xt] acn- p? F m t_mw_p-ifpw s]m n-bn-cp-s - n timb-º- Øq apgp-h Nmº-em-tb-s\? F p t\sm-\m-w-h AXp snbv- X-Xv? GXm\pw IpSpw-_-ßsf \in- n- m-t\m-?' cma-n-{µ Hm - p-i-bm-bn-cp- p. IS-h-{ -bnse sndnb ho n \neøv InS- p-cp v amd-ø-sn v Ic-bp \_o-k-sb sndp- - mcn-sb. Ah-cpsS c p a -fmwv timb-º-øq-cn \ -s - -Xv. Hgnhp-Imew sne-hn-sm h yp-ω-bpss ASpØv t]mb-xm-bn-cp p Ah. h yp-ω-bpss c p a fpw Ah-cpw-IqSn {In v Ifn- ptºmƒ sxdn- p-t]mb ] v sxc-bp- -Xn-\n-S-bn-emWv Hcp k n-bn Hfn- n- p-h t_mw_p s]m n-bxpw \mep Ip n-ifpw X - Ww acn- -Xpw. \_ok C v a\- ns Xmfw-sX- nb Hcp ho Ω am{xw. t_mw_p h -h F p t\sn? IÆo-cn IpXn B AΩ-bpsS apjw Hm Ω h -t mƒ cma-n-{µ ]d- p. "-a-\p-jy- m v {`m p ]nsn- n-cn- p- p.' "B {`m v am m-\t {ian-t - -Xv-?' laozv ]d- p. "-C v AXmtWm cm{ o-b- m snøp- -Xv. ] n s]mfn- p. AsXmcp sx mb Imcy-am-bn-cp- p. AXv ap ow hnizm-k-øn hen-sbmcp apdn-hp- m- n. Hs icn-xs. ]t F m apdn-hpiƒ pw DW -an-t? AXv DW msx t\m m, AWp-_m-[n-X-ambn ]pgp- ƒ Acn p \S- -W-sa \n - - -tømss CS- n-s-bv v txm n-bn-f- p- Xv cm{ o-b-e yw h p-sim- -t? Hcp km[m-c-w- m-c\v AsXmcp henb Cjyp-hmtWm Ct mƒ? Fs kap-zm-b-øn -s - -h h n-x-cm-hp- I-bt snøp- -Xv? ]min-ÿm snøp A n-a-dn-sb mw \ymbo-i-cn- p-i-hgn Ah kzbw NXn- -s -Sp-Ibt snøp- -Xv? ]min-ÿm-\p-ambn XmZmflyw {]m]n- -e Fs kap-zm-b- m sntø- n-bn-cp- -Xv.' "-C- y-bnse ap o-w kap-zmbw ]min-ÿms\ \ymbo-i-cn- p- n- -.' cma-n-{µ ]d- p. "-am-[y-a-ß-fmwv DØc-hm-Zn-Iƒ. Htcm am[y-a-߃ pw Ah-c-h-cp-tS-Xmb si p-]m-sp-i-fp- m-hpw. AXn-\-I-Øp-\nt F pw snøm ] q. Aßn-s\-b- mø kzx-{ -am-sw p ]d-bp am[y-a-ß-fp-ap- v. Aßn-s\-bp Hcp hmcn-ibn ] n-s]m-fn- -Xns hm -jn-i-øn Fgp-Xnb tej\w I p. C{Xbpw XoXp- p-, hnjw han- p Xc- Øn-ep tej-\-߃ ]{Xm-[n-] -s - nepw Hgn-hm- n- q-ss? ]{X-am-[y-a-߃ km[m-c-w- m-cpss ka-nn-ø-

Xsb Af-hn- msx kzm[o-\n- p- p-s - Xv Ah - -dn-bm-ø-xm-twm?' "-] n s]mfn- -Xns t]cn-emwv CuhI A n-adn snøp- -sx v hniz-kn- n- n-cn- -bm-wv. Aßns\b m F pw, \ΩpsS cmpysø own- n- m-\p ]min-ÿms AS-hp-am-{X-am-Wn-sX pw F mwv \ap v a\- n-em-hp-i? F mwv Cu kap-zmbw cm{ o-b-øns _en-bm-sp-i-fm-hp- Xv \nev- 92 p-i-?' {]^-k laozv tcmjm-ip-e-\m-bn-cp- p. Zqsc alm-\-k-c-øn Xs GI-a-I D v. D v F p ]dbm ss[cy-an- mø Ah-ÿ. Abmƒ aisf Hm -Øp. Ahƒ tã v-kn-em-wv. Ahƒ IeymWw Ign- Xv Hcta-cn- - m-c-s\-bm-wv. s{]m -à v. Ahƒ axw amdn-bn- n-. Abm-fpw. Ahƒ ap oapw Abmƒ Irkv-Xym-\nbp-ambn Hcp Ipg- -hp-an- msx ax-øns si p-]m-sp-iƒ- -Xo-X-ambn Pohn- p- p. {]^-k AXn A`n-am- \w-sim- p. apws_-bn \S kvt]m-s-\-sø- n Ahƒ Adn- n- p- m-hn-. Ds - n -Øs AXv Ahs Hm^o-kns C{X ASp-Øm-sW pw Adn-bp-I-bp- m-hn-. salvzn lk ]msp-i-bm-wv. Hcp \nanjw F mw ad v B A\p-{K-lo-X-Km-b-Is i -am-[p-cn-bn apgp- In-bn-cn- m {]^-k laozv Bin- p. cma-n-{µ Snhn HmWm n Nm\-ep-Iƒ am n-s m- n-cp- p. Ah-km\w Hcp Nm\-en hm -Ø-Iƒ h -t mƒ \n -Øn. C se h AtX tjm p-iƒ Xs. acn- -h-cpss kwjy ]Xn-s\- m-bn. kvt]m-s-i-h-kvxp Xncn- -dn- n-cn- p- p. B -Un-sb-Iv-kv. apºp \S-Øn-bn-cp kvt]m-s-\-ß-fpss AtX apj-ap-{z-bmwv Cu kvt]m-s-\- Øn-\pw. DØ-c-hm-Zn-Iƒ thsd Bcp-a-. "-]m-in-ÿm Xs -bm-wv-.' cma-n-{µ shdp-t mss ]d- p. AXn Xs t\sc Bt -]-I-c-ambn Ft m D -t]mse lao-zn\p txm n. shdpw txm -em-bn-cn- mw. XpS - -bm-bp Cu kvt]m-s-\-߃, Hcp P\-X-bpsS t\sc Agn- p-hn \ -amb B{I-a-W-߃ Xs a\- n Hcp Ip -t_m-[-ap- m- n-bn-cn- p- p-sh v lao-zn\p a\- n-em-bn. Xs sx -, Xs kap-zm-b-øn-t bpw sx -. F n pw snømø sx n\p ]m]-`m-c-ta-t KXntISp h n-cn- p- p. H w-xs AXn-\p `oa-amb hnebpw simsp-øp-sim- n-cn- p- p. Xs a\- nse Id kap-zm-b-øns apgp-h Id-bpsS sndn-sbmcp `mkw am{x-am-wv. sszhta F m-wxp amdn- n- p-i? salvzn lk ]msp-i-bm-wv. ax-ß-fp-tsbpw cmpy-ß-fp-tsbpw a\p-jy-\n -Ωn-X-amb then-s - p-iƒ A\mbmkw XI Øv B A\p-{K-lo-X-Km-b-Is i w Hgp-In-h-cp- Xv {]^-k laozv {i n- p. A\-iz-c-kvt\-l- Øns KmY-Iƒ. At±-l-Øn\v B a\p-jy-t\msv BZ-chpw kvt\lhpw txm n. H -bv- n-cp v Iptd-t\cw Icbm At±lw B{K-ln- p. "-Rm ho n t]mbn-t\m- -s. at t^mwn h Xpw h m-tem-?' "-Rm\pw hcmw-.' cma-n-{µ Fgp-t - p. "-A-s - n th, Rm ` -W-sams D m- n-bn v ]ns hcmw. C v Ahn-b sh -W-sa v πm\n- n-cn- -bm-wv. AhnsS H pw D m- -. F mw Xøm-dm-bm Rm h v hnfn- mw-.' "-i-cn-.' {]^-k t]mb-tijw cma-n-{µ Ipd- p-t\cw Kk ti p-sim- n-cp- p. "^q ln ^q Jn DtT'. "]qhmb ]qhp-i-sf mw hncn-bp- p-.-.-.-.-.' Ah hncn-bp-i-bmtwm AtXm hncn-bpw-ap-ºp-xs Icn-bp-I-bm-tWm? Xs {]nb-s salvzn lk Cs mcp Zpc- -am-sb v {]^-k cma-n-{µ I p. {]^-k laozv Hcp [ym\-øn-se- -t]mse Ccp- p. Xs At\z-jn v Ft m hcp- p-s v At±-l-Øn- -dn-bmw. hn[n-i-ev-]n-x-amb Ft m H v. AXv GXp cq]-øn-emwv hcp- -sx p am{xw Adn-bn-. Zqsc, hfsc Zqsc BIm-i-Øns koa-iƒ- p-a- p-døv GIm- -X-bpsS t]s-i-øn t{jmun-ß-dpss ]q k -cn- p-ibm-wv. AXv Pohn- n-cn- pt m AtXm NØpthm F -dn-bm F mwv hgn? t]siw Xpd- m NØ ]q sb-bmwv ImWp-I, ImcWw t]siw Xpd- p \nan-j-øn AXp Nmhpw. At mƒ ]q -bpss ÿnxn Adnbm F mwv hgn? IWn-Im-kn- m- -Øns Cu A\n- n-xxzw {]Xn-I-c-W-ti-jn-bp Ip n-iƒ v ]d- psim-sp- pi ck-i-c-am-bn-cp- p. apgp-an- m Ign-bm-Xn-cp mkv, {]^-k v at\m-hn-j-a-ap- m- n. Zqsc-\n v hm p-hnfn ti p. Aen-hns B kpj-z-kzcw Ae-I-fmbn Xs txsn-sb-øn-b-t mƒ {]^-k \neøv ]p - mb hncn v ap p-ipøn Ccp- p. k - -i- -\m-b, Imcp-Wym-fl-\mb sszhta \osb- n-\mwv Fs Cßns\ I -s -Sp-Øp- -Xv? hmxn - Hcp ap p ti -t mƒ {]^-k Fgp-t - p. AXv cma-n-{µ-\ F -t±-l-øn\p a\- n-em-bn. Ahkm\w AXp hcp-i-bm-twm? {]^-k Fgp-t p hmxn Xpd- p. ]pdøv bq\n-t^m-an t]mãv-am. "-ss-e-{kmw-.' Ah-km-\w! sse-{kmapw ]nsn- p-sim- v, AXp Xpd- m `b v laozv hmxn - \n p. A\n- n-xz-øns I\Ø \nan-j-߃ s]cp-º-d-sim n IS- p-t]m-i-th, ]pdøv sh n-\n -Ønb ssaem- n-s -Sn-I-fpsS Ac-a-Xnen-\p-a- p-døv {]^-k cma-n-{µ \S- p-h-cp- Xv laozv I p. s]s v AI-Øn-cp t^m ASn- m XpS-ßn.!

C. lcn-ip-am hf-sc-ap-ºv, Zqsc Hcp \K-c-Øn -.-.-.-.. Bkv-]-{Xn-bnse ]{ mw \ne-bn \yqtdm-f-pn- hm -Un F mw \º apdn-bn sndp- - m-c t_m[-an- msx InS- p-i-bm- Wv. Abm-fpsS Poh \ne-\n -Øn-bn-cp- Xv aq n-eqss Ib- n-bn-cn- p HmIv-kn-P Ipg-epw, c -[-a-\n-bn-te-bv v api-fnse Ip n-bn -\n v Ipg -hgn Cd-ßn-s m- n-cn- p acp- p-i-e ksse-\p-am-wv. Hcp amkw-apºv Igp-Øn Xmen-sI n Pohn-X-k- Jn-bm- nb s] -Ip n Hcp Znhkw apgp-h ac-w-hp-ambn a n v bm{x-]-d-bmsx t]mbxv Abmƒ Adn- n- n-. Hcp-]t B hnhcw Adn-bm-sX-Ø s sndp- - m-c\pw bm{xbm-tb- pw. Nncn pxam-i-]-d- p-sim v ss_ n \S-Ønb Ah-km-\-bm{X Abmƒ v C\n Hm -Ωn-t n hcn-. AXn-\p-ap-ºv, ]pd-s - Sp- - k-a-bøv AΩm-bn-b-Ω-bp-tSbpw sim fn-b-t bpw IÆp-sh- n v api-fnse InS- pap-dn-bn -h v ]I - p-sim-spø kvt\l- Øns am[p-cyhpw C\n Abmƒ v Hm -Ωnt n hcn-. kvim dnt m v hfsc tami-am-bn-cp- p. Xe-t m-dns ap m -`m- Khpw In\n- n-d-ßnb c w I -]n-sn v Iºyq- -dns tamwn- -dn hnir-x-cq-]-߃ 1998 k]vxw-_ 6 12

kr n- p. sndp- - m-cs A I n-ens Im - C Itk-e-bn iq\y-amb apj-tøm-ss, Cc-ºp a\-t mss Ccp- p. \K-c-k-`-bpsS ao nmv \S- p-sim- n-cn- -bm-wv. Fa -P kn ao n-ßm-wv. tdmun A]-I-S-ap- m- m Imc- W-amb I v Fßns\ AhnsS h p F -XmWv hnj-bw. \K-c-k` Npa-X-e-s -Sp-Ønb A w-k- -Ωn n cmhnse A]-I-S-ÿew ]cn-tim-[n- p-ibpw A]-I-S-Im-cWw tdmuns hi-øm-bn, F m hml-\-߃ t]mip hgn-bn -Øs Smdn Dd- p-t]mb Icn- - m-sw \nk-a-\-øn FØp-Ibpw snbv-xn-cp- p. C\n Xo - -bmt - Xv I -hnss hcm Bcm-Wp-Ø-c-hm-Zn-sb p am{x-am-wv. \K-c-k-`tbm AXns Iogn-ep hip- p-itfm As \nk-a-\-øn Ah BZyw-Xs FØn-t - p. C{Xbpw \ncp-ø-c-hm-z-]-c-ambn \K-c-k` {]h -Øn- p-i-bn-. kzm`m-hn-i-ambpw kwi-b-øns \ng howxv sshzyp-xn-t_m -Un-t bpw ssen-t^m hip- nt bpw taem-wv. \ng \ -hæw Idp- n v Hcp dnt m pw Xøm-dm n A w-k-i-ωn n Ah-cpsS I -Øhyw `wkn-bmbn \n - -ln- p. Cu c p ÿm]-\-ß-fn GXmWv icn pw DØ-c-hm-Zn-sb p I p-]n-sn- m thsdmcp IΩo-js\ \nb-an- -Ww. B tpmen Cu IΩn- n-bpss ]cn-[n-bn -s -Sp- -X. am[y-a-߃ shdp-sx-bn-cn- p-i-bm-bn-cp- n-. Ah Ah-cp-tS-Xmb hgn-bn At\z-j-W-߃ XpS-ßn- gn- n-cp- p. dnt m - -am XpWn-k- n-bn ts]v-sd-t m -U Hfn- n- p-h p ÿe-hm-kn-i-fp-ambn IqSn- mgvn \S-Øn. Nm\ Snhn-Iƒ Ima-d-bpw, \o p-h-æ-ap ssa p-i-fp-ambn ÿe-sø-øn. Snhn-kv-{Io-\n apjw ImWp-sa Imc-Ww-sIm v Ah v IqSp-X kzoi-cww In n. B I n-s\- - n, AXns DZv-`-h-sØ- - n, AXp- m- nb hn\m-i-sø- - n-sb mw Bƒ- m hmtxm-cmsx kwkm-cn- p. AXv kzbw-`q-hm-sw pw AhnsS hf- p-si n Hc-ºew ]Wn-b-W-sa pw Nne ]d- p. B A`n-apJw ]pd-øp-h- -Xns ]nt - p-xs ÿesø ItØm-en- BsI Cf-In-h-im-bn. Rmb-dm-gvN Ip -_m-\-bpss ka-bøv hnim-cn-b-, t]sc-sp-øp-]-d-bmsx, Nne A\y-a-X-ÿ kmap-zm-bn-i-ssa{xn XI - m {ian- p- -Xns\ I -i-\-ambn hna -in- p. h -j-ßfmbn Du n-h-f -Ønb ax-ssa{xn XI - m h - o-b-i- n-iƒ Hcp-sº- n-cn- -bm-sw v CS-Xp-]- hpw he- Xp-]- hpw Htc i -Øn {]Jym-]n- p. AXn-s\-Xn-cmbn CS-Xp-] w a\p-jy- -ße Xo -Ø-t mƒ he-xp- ] w Iq Hm w \S-Øn. AtXmsS ÿnxn-k-xn-iƒ Hcp-hn[w im -am-bn. B I v \mep h jw apºv \ncøv Smdn-Sp ka-bøv Smdns ho NqSm- m ASp- p- m- n-b-xn Hcp I m-sw- pw, ]n o-sp- mb Smdn-S-en-sem pw AXv FSpØp am m Bcpw {ian- n-s - p-ap kxyw Hcmƒ am{xw ]d- p. B I n -X n IrXyw Ggv A]-I-S-߃ D m-bn- p-s pw At±lw ]d- p. Bdv A]-I-Sßfpw henb Kuc-h-ap- -Xm-bn-cp- n-. Xe-bn GXm\pw Ãn p-iƒ, Iøntem Imentem πmã, A{X-am-{Xw. Ggm-asØ A]-ISw am{xta Kuc-h-am-bp- q. B a\p-jy Hcp dn -b Uv kviqƒ amã-cm-bn-cp- p. Znh-tk\ c p-t\cw tzho-t -{X-Øn-te-bv v Bhgn \S- p-t]m-im-dp- v. I n-s\- n amã simspø hnhcw kxyk- -am-sw- nepw kvtxm-`-p-\-i-a- m-ø-xp-sim v am[y-a-߃ v Bh-iy-an- m-bn-cp- p. At±-l-hp-am-bp C hyq AXp-sIm v shfn w ImWp-I-bp- m-bn-. Ah v X߃ tpmen-sb-sp- p ]{X-ß-fpsS k - Ip-te-j\pw t\m -W-a-s m. cm{xn, Snhn-bn Xm\p-am-bp- mb C hyq ImWm t]c- p- n-i-fp-ambn ImØncp amã v \ncm-i-\m-ti- n-h- p. sshzypxn t_m Upw sse-t^m Un m - v-sa pw \K-c-k-`-bpsS Btcm-]-W-ßsf i -ambn \ntj-[n- p. Nm\ Snhn- m-cpss Ima-d-bv pw kvt]m- v-sse- n\pw apºn Fb -I- n-j snbvx apdn-bn Xe-h- m \K-c-k-`-s -Xn-cmbn Bt -]-߃ sxmsp-øp-hn- p. sab-dpss `mh\ ImSp-I-b-dn-bn-cn- -bm-sw- pw, CØncn kwbaw \K-c-k-`bpw sshzypxn t_m Upw XΩn-ep _ -߃ sa -am- p-sa pw At±lw A`n-{]m-b-s - p. \nc-øn I p-iƒ ÿm]n- p- -Xn-t\- mƒ sa -s tpmen-iƒ X߃ p snøm-\p-s v ssen-t^m hip pw A`n-{]m-b-s - p. Bkv-]-{Xn-bn A\- -an- msx InS- p ais ASp-Øn-cp- p-sim v A, Iep-j-amb a\-t mss hm -Ø-Iƒ hmbn- p. ho n `mcy At_m-[m-h-ÿ-bn Ign-bp-I-bm-Wv. ais A]-I-S-sØ- n ti -t mƒ how-xm-w-h. `mky-ap kv{xo. sxfn-hp-iƒ \K-c-k-`-s -Xn-cm-bn-cp- p. {]Xn-] w Ah-cpsS i n apgp-h kzcq-]n v B -Sn- p. `c- W-I- n v txm hn kω-xn- p-sim-sp-t - n-h- p. F{Xbpw thkw hml-\-bm-{xn-i v A]-I-S-I-c-amb B I v Ahn-sS-\n v am m-sa v Dd- p-sim-sp-t - -Xmbpw h p. tdmuns \Sp-hn Dd- p-t]mb Hcp I v Ahn-sS-\n v FSpØp am -Ww. A{X-am-{Xw. ]t Hcp P\m-[n- ]-Xy-Øn AXn\v Nne k{º-zm-b-ß-sfm-s -bp- v. \nb-a-{]-im-cta \S- m ]msp- q. ss ]ckyw simsp- -Ww. Bdp sk n-ao- Cc timf-øn ]ckyw simsp- -s - p. Npcp-ßn-bXv A p ]{X-ß-fn-se- nepw ]ckyw simsp- -W-sa- mwv \nb-aw. ]c-ky- -º-\n-bpsS Nm -P-S w ]c-ky- n-e-hns _n v 22-,-5-00 cq] Ffp w ]mkm- n- n- n. ]c-ky- -º\n \K-c-k-`-bv- p-th n ÿncw ]c-ky-߃ simsp- p- Xv Hcp Iu kn-e-dpss Afn-bs ÿm]-\-am-wv. Fßns\ Hcp _n v cmbv- p-cm-am\w ]mkm- n-in- p-sa- -h - -dn-bmw. ais I n-ens Im - -en-cp- p-sim v A ]c-ky-߃ hmbn- p. Z -Lmkv ]ckyw F Xte-s - n\p Xmsg Cßns\ Fgp-Xn-bn-cn- p- p. 1998 k]vxw-_ 6 12

alm-flm-km- n-tdm-un t]mtãm-^o-kn\p apºn A]-I-S-Im-cn-bmbn \n - p Icn- v ]pg- n-sb-spøp am m-\pw, am nb ÿeøv \ncøv dn -b snøp-hm-\p-ambn ss Wn- p-sim- p- p. \nc-x-{zhyw 15-00 cq]. Z -Lmkv t^md-߃ \K-c-k-`-bpsS ] -t kv hip- n -\n v 22-/ cq]-bpss (2-0-/ + 10% skbv kv SmIv-kv) t]mã Hm -U \ In hmßm-hp- -Xm-Wv. ss -t^mdw hmßm km[m-c-w-t]mse Xnc- p- m-bn-cp- p. sskt m-ssã snbvx B t^md-øn\v ]{ p t]pp- v. AXn ]Xn-s\m- c t]ppw \K-c-k-`-bpsS \nb-a-ßfpw ss -dn ]s -Sp- p-tºmƒ ]ment \S-]-Sn-{I-a-ßfpw a p `oj-wn-i-fp-am-wv. hne am{x-a snøp tpmen-bpss kmt -XnI ta -IqSn ]cn- K-Wn- p-sa Imcyw Hcp {]txyi Jfi-Øn FSp-Øp-]-d- n- p- v. Npfn-hn Cu ss Bcpw ASn-s - Sp- m t\mt F -Xn-\p ap -dn-bn- p-iq-sn-bm-bn-cp p B Jfiw. snøp tpmen Fs - m-am-sw- pw, AXn-\p b{ -km-a-{kn-iƒ GsXm-s -bm-sw pw hni-z-ambn ImWn-t - -Xm-Wv. Ah-bpsS KpW- \n-e-hm-c-øn-s\- n GsX- nepw AwKo-IrX ]cn-tim-[-\m-e-b-øns km y]{xw aq p tim n Xmkn -Zmtcm AXn-\p-ao-sX-bp B o-ktdm H n- Xpw ss ka - n- p-tºmƒ H w \ -ti- -Xm-Wv. ss Ip -a- -XmsW Imcy-Øn B pw kwi-b-ap- m-hm hø. Bkv-]-{Xn-bnse I\Ø A -co- -Øn -\n v c -s -Sm A B{K-ln- p. P\-en-eqsS At±lw ]pdtø-bv p t\m n. Xmsg, hfsc Xmsg sxcp-hp-hn-f- p-i-fpss {]Im-i-Øn \Kcw Nen- p-i-bm-wv. F p-a- Wn-bm-bn pw hml-\-ß-fpss Xnc v Ipd- n- n-. kn -en\p ]n n Ah ASn- p-iq-sp- p. \ncøv \nh p InS- p-i-bm-wv. Ahn-sS-sb-hn-tStbm Hcp i]n- -s I v hn[n-bpss {Iqc-amb ZuXyhpw t]dn-s m v Xes]m- n- n-s- p- p- v. AXn-eqsS t]mbm A p tãm p-iƒ- - pdap hoss-ømw. AhnsS t_m[-an- msx InS- p AΩsb ip{iq-jn- p-sim v Xs aqø aiƒ Ccn- p- p- m-hpw. acp-a-i Ct mƒ Xncn v ho nse-øn-bn- p- m-hn-. Abmƒ Cu Xnc- n Fhn-sS-sb- n-epw, GsX- nepw _ n-\p- n, As - n Hcp Hmt m-hn D m-hpw. Abmƒ sim p-h- p-h k n- p- n cm{xn-`- -W-ap- m-hpw. A H pw Ign- m t]mip- n-s - -dn- p-sim- p-xs aiƒ ` Ww simsp-ø-b- p- p. Abm-fpsS ]n n I n-en ai Xe-t m-dn c w I -]n-sn v t_m[-an- msx InS- p- p. Abmƒ Xncn- p-t\m- m-xn-cp- p. Aßns\ \n m ai Fgp-t v Xs ASpØp hcp-sa pw A m F p hnfn- psa pw hniz-kn- m, kzbw I_-fn- n- -s -Sm, Abmƒ {ian- p. D ns D n ai \ -s - p-sh Imcyw Abmƒ- -dn-bm-am-bn-cp- p. "\m - -sø p awn- q-dn Fs - nepw Cw{]q-hv-sa v Ds - n \ap v {ian- p-t\m- mw-.' tumœ ]d- n-cp- p. "A-Xn-s - n ]ns {ian- n p Imcy-an- -.' Ct mƒ \mep Znhkw Ign- p. t]mcm-ø-xn\v kvim dnt m pw hfsc tami-am-bn-cp- p. Bi-bv v Hcp hi-bp-an-. \K-c-k-`-bpsS ao nmv ]Xn-hp-t]mse i -a-b-am-bn-cp- p. ss Xpd- n v Hcm-gv-N-bm-bn. Ccp-]-sØ v cpntã Uv tim -{Sm-Œ -amcpw Hcp cpn-ã snømø tim -{Sm-Œdpw ]s -Sp-Øn-cp- p. cpn-ã snømø tim - {Sm-Œ-dpsS ss BZyta X n- -f- p. \K-c-k-`-bpsS Nn -h- -߃- -\p-k-cn v cpn-ã snbv-xn- n F p am{x-a AXp X n- -f-bm Imc-Ww. Abm-fpsS sizmt -j G hpw Xmgv- Xpw D]-I-c-W-߃ Dt±-in tpmen snøm A]-cym-]v-X-hp-am-sW v IΩn n hne-bn-cp-øn. 500 cq]-bmwv Abmƒ tizm v snbv-xn-cn- p- - Xv. Bbp-[-ßfpw D]-I-c-W-ßfpw F timf-øn Abmƒ C{X-am{Xw Fgp-Xn. "]n- m-kv, Np n-i'. Cu sizmt j Kuc-h-am-sb-Sp-t - -Xn-s \nk-a-\-øn-seøn IΩn- n. a p sizmt -j-\p-iƒ hfsc axn- p- m- p- -Xm-bn-cp- p. \yqam- niv lma sxm v s]m m F -Xv-aq-thgvkv hsc D]-tbm-Kn- p-sim- p ]Wn. XpI-bm-Is 25-,-0-0-0-/ sxm v Ht -Im e w-h-sc. c p-a-wn v XpSßnb ao nmv cm{xn ]Øp-a-Wn-bm-bn pw Ah-km-\n- n-cp- n-. sship-t -c-søbpw cm{xn-bn-sebpw ` -Ww, an\-d -hm- F nh Hcp t{kuv h sdtãm-d- n Gev-]n- n-cp- -Xp-Im-cWw ao nmv Ahn-cmaw XpS - p. Ah-km\w ]{ p awn-tbmss GXm-s ms Hcp Xocp-am-\-Øn-se-Øn. c p-t]-cp-iƒ sxc-s -Sp- -s - p. Hcmƒ 75-,-0-00 cq]bpw at -bmƒ 78-,-0-00 cq]-bp-amwv tizm v snbv-xn- p- -Xv. Ah-km\ Xocp-am\w tab FSp- -W-sa pw Xocp-am-\-am-bn. Cu c p t]cpw `c-w-i- n-bnse Iu -kn-e -am-cpss _ p- -fm-sw- Xv XnI pw bmzr- n-i-am-bn-cp- p. tizmt -js kmt -Xn-Ihpw kmº-zn-i-hp-amb ta -Iƒ am{xta ]cn-k-wn- n- p q F v {]txyiw ]d-tb- n-bn-cn- p- p. ao nmvv ]ncn-bp- -Xn-\p-apºv sdtãm-d- ns _n XpI-bmb 72-8-cq] 50 ss]k simsp-øp. \K-c-k-`-bv-s - Xncp-k-`-bv p t]mepw ISw simsp- n-s v sdtãm-d- p-im-c BZyta hy -am- n-bn-cp- p. CXv F{Xm-asØ Znh-k-am-Wv? A Btem-Nn- p. ]Xn-\mtem ]Xn-\-t m? At±-l-Øn\v FÆw sx n-bncp- p. F{X-bm-bm-se- m-wv. `mcy-bv v t_m[w sxfn-s pw ai-s\- n tnmzn- p- p-s pw Adn- t mƒ Hcn- ho n t]mb-xm-wv. ]ns _mly-tem-i-hp-ambn _ -sam- p-ap- m-bn- n-. ai Bkv-]-{Xnbn-em-sW pw t`z-am-bn-h-cp- p-s pw AΩsb [cn- n- n-cn- -bm-wv. C v cmhnse ais `mcy-bpss A h n-cp- p. ai-fpss ih-i-cocw Bw_p-e -kn sim p-t]m-b-tijw BZy-ambn hcn-i-bmwv B km[p a\pjy. Iptd-t\cw I n-en- -SpØv \n p. H pw ]d- n-. Ac-a-Wn- q acp-a-is \ne-sb- n ]d-bp- Xv ti p- \n- p, aisf Hm -Øn- m-bn-cn- Ww IÆo [mc-bmbn Hgp-In. Ct mƒ kµ -i-i Ipd-hm-bn-cp- p. BZysØ aq p-\mep Znhkw kµ -i-\-k-a-bøv Ah h p. AI- Øp-h v I n-ens Acn-In I\Ø apj-hp-ambn Ipd- p-t\cw \n - pw, ]ns ]pdøp IS v hcm- -bn 1998 k]vxw-_ 6 12

\n - p kvt\ln-x- m-cp-ambn Hm^okp Imcy-ßtfm a p Xam-i-Itfm ]d v Nncn v ÿew hnsp-ibpw snøpw. ]ns - ns apjw I\- n p \n -Øp hnjaw Btem-Nn-t m, sship-t -csø a p ]cn-]m-sn-iƒ Hgn-hm- m høm-ø-xn-\mtem Ah {ItaW hcm-xm-bn. ais G hpw ASpØ kvt\ln-x am{xw F pw c p-t\cw hcpw, A s\ kam-[m-\n- n- pw. Im o-\n -t]mbn Nmb- hm-ßn-s m- p-h v c p-t]-cpw-iqsn IpSn- pw. Abmƒ ]dbpw "A- vƒ C v ho n t]mbn hn{i-an- p. Rm InS mw Chn-sS-.' ]t A kω- Xn- n-. AXv Fs \ntbm-k-am-wv. Rm am{xw sntø- -Xv. ai Ip n-bm-bn-cn- p-tºmƒ Ahs\ amdn tn -Øp-]n-Sn v InS- m-dp- Xv Hm Ω hcpw. apjw-xn-cn v j - ns ssibn IÆp-Xp-S-bv- pw. Hcn- Abmƒ t]mbn- -gn- -t mƒ A Btem-Nn- p. F n-\mwv ais\ ChnsS Cßns\ InS-Øp- -Xv? tumœ -am \ -h-cm-bn-cp- p. InS-Øn-bn v Imcy-an-s v Ah `wkn-bmbn ]d- p. {ian- p-t\m- mw, Imcy-ap-s p txm p- n-. lnbokv shpn-t - n-mv. Cßns\ h -j-߃ InS-t - mw, ^oen-mvkv H p-an- msx, sh n-te- -dns ]n -_-e-øn. tumœ ASp-Øp-Xs \n - p \gv-kns t{sbn \n v Hcp kqnnsb-spøp InS- -bnse Ne-\-a tzl-øn IpØn. apjøv Hcp hnim-c-hp-an-, tzl-øn Hcp Ne-\-hpw. "I- n-t? Ahs Xe-t m Xosc \in- n-cn- p- p-.' Ahs Poh Hcp hmin-t]mse ]nsn p \n - p-i-bm-wv. Cu P -Øn snøm-\p- -Xp- ap-gp-h snbv- Xp-I-gn- n- n- m-ø-t]m-se. GtXm P -Ønse ISw C\nbpw ho m-\p- -t]mse Ahs lrzbw XpSn- p-sim- n-cp- p. sab-dpss ÿnxn I -am-bn-cp- p. c p Icm-dp-Im-cn -\n v Bsc sxc-s -Sp- pw. aq m-bncw cq]-bpss hyxym-k-ta-bp- q. c pw th -s - -h-cm-wv. c p Znhkw At±lw Cu hnj-b-sø- n Btem-Nn- p. Ahkm\w Cßns\ Hcp Xocp-am-\-sa-Sp-Øp. Icm H m-a-\v, AXm-bXv 75-,-0-00 cq] ]d Bƒ v simsp mw. c ma\v ASp-Ø-amkw snøm-\p-t±-in Hcp tpmen hmkv-zm-\hpw snømw. AXpw GI-tZiw Hcp e -Øns ASpØv axn p hcp tpmen-bm-wv. Cu Xocp-am\w s]mxpth kzoi-cn- -s - p. Icm-dp-kw-Jy-bpsS 50 ix-am\w ap -Iq-dmbn \ -Im-\p [mc-w-bp-ap- m-bn. tpmen-bpss ASn-b- n-c-kz-`mhw IW- n-se-spøv as mw \n - Øn-h v Cu Icm Xo - m Icm-dp-Im-c-t\mSv Bh-iy-s -S-W-sa v sab {]txy-i-\n -t±iw \ -In. ]Xn- \- p-zn-h-k-߃ Iw ]Wn ]q -Øn-bm n k - n-^n- v lmp-cm- -Ww. A cmhnse F pw Xmtg-bv- n-dßn h p. Hcp Nmb IpSn- -Ww, ]ns Hc p an\n v tdmun- -cn-in t]mbn \n - -Ww. shdp-sx, cmhn-se-iƒ p am{xw Xcm ] p Bi-bpsS \dpw-{]-im-i-øn-\p-th- n. Bip- ]-{Xn-s -Xn -h-i-øp X p-i-s-bn \ Nmb In pw. AXp IpSn- p-sim v Poh -h- p-h-cp \K-csØ t\m pw. t\cnb XWpØ Im v hoip- p- m-hpw. t\m n-\n t \K-c-Øns kz`mhw `oj-w-am-hpw. At±lw Hcp h -Ø-am-\-]{Xw hmßn Xncn- p-t]m-hp-ibpw snøpw. Xncn v Bip-]-{Xn-bn-te-bv p IS- -t m-gmwv I -Xv. Imjzm - n p apºn Hcp s{ã -dn Hcp sndp- - m-cs tzlw. tnmc-]p-c B tzlw Ht t\m n-bp- q. ss_ -]-I-S-am-sW v Btcm ]d- p. tdmun\p \Sp-hnse Icn- - n X n-sø-dn- -Xm-Wv. howxv HmSp _ ns ASn-bn. At mƒ-xs Ign- p-.-.-.- Abmƒ api-fn ]{ mw \ne-bnse apdn-bn t]mbn Itk-e-bn Ccp- p. Abmƒ own- n-cp- p. c p \gv-kp-am ais tzlw hrøn-bm- p-i-bm-wv. "CXm s_uv-tkmdv h n-cn- p- p-.' HcpØn ]d- p. Abmƒ t\m n-bn-. ais \ -i-co-cw, AXpw {hw-߃ h p XpS-ßnb icocw t\m m-\-bmƒ C -s - n-. Xmsg Imjzm - n p apºn \n -Ønb s{ã -dnse Poh-\ icocw Hm Ω h p. Ah `mky-hm. Hcp \nan-jwsim v F mw Ign- p. sxcp-hp-iƒ- - pdw Hcp ho n, Snhn-bn {In v I p-sim- n-cp Ip n-iƒ, Ifn-b-h-km-\n- -t mƒ Fgpt - p. "\-ap v Ifn- mw-', AXn-sem-cp-Ø ]d- p. "i-cn', F m-hcpw H w ]d- p. Ah _m pw ss okv ] p-ambn ]pd-øn-d-ßn. tdmuns \nc-h[n D]-im-J-bn H n-em-bn-cp p ]n v. Ãw]vkv At\z-jn v B Ip n- Iƒ \S- p. Hcp I v, As - n Fs - nepw ac- -jv-ww, CsXm-s -bm-bn-cp p Ãw]v-kmbn D]-tbm-Kn- mdv. At\z-j-W-Øns Ah-km\w Ah-sc-Øn-t - Xv sabn -tdm-un-em-bn-cp- p. AhnsS Hcp Icn- v InS- p- p. Smdn Dd- p-\n- n-cp B I v cmhn-se-bp- mb ss_ -]-I-S-Øn Cf-In-t m-bn-cp- p. c p Ip n- Iƒ A p-døpw C p-døpw \n v H v B n-b-t mƒ B I v ]pg-ßn-h- p. Ah AXv Xmßn-s m- p-t]mbn ]n n ÿm]n p Ifn XpS-ßn. F m-asø A]-I-Shpw I kviqƒ amã Ip n-i-fpss At\z-j-W-hpw, I v Xmßn- n-sn- p-sim- p-t]m- Iepw I n-cp- p. kao-]-øp Ccp-ºp-I-S-bn -\n v At±lw ]Øp-cq-]-bv v Ac-Intem Sm hmßn Dcp- n. Np pw \S v Icn- - -jv-w-߃ s]dp- n-sb-spøv At±lw B sndnb Ipgn Xq -Øp, aosx Dcp- nb Smdpw Hgn- p. cm{xn. A Dd-ßmsX apdn-bn Xe ßpw hneßpw \S- p-i-bm-wv. Dd w B a\p-jys\ ssi sh-sn v Bgv- N-I-fm-bn. \S v \S v own- m Itk-e-bn t]mbn-cn- pw. H v ab-ßn-sb- n-cn- pw. C v B ab- hpw At±-lsØ Dt]- n- n-cn- p- p. Ccp- m Hm -Ω-bn hcp- Xv cmhnse s{ã -dn InS-Ønb sndp- - mcs tzl-am-wv. Xs ai-s bpw acp-a-i-fp-ssbpw PohnXw \in- n AtX I p-x-s -bmwv B sndp- - m- 1998 k]vxw-_ 6 12

c-t bpw Poh-s\-Sp-Ø-Xv. Hcp amk-am-sb- nepw B pw AsX-Sp-Øp-am- m Ign- n- n-. C\n F{X Cfw-tNmc B aq -ØnbpsS apºn tlman- -Wtam Bthm. s]s v AhnsS B apdn-bn NS- p-iq-sn-bn-cn- p- -Xns A - -iq-\yx At±-l-Øn\v t_m[y-s - p. X\n v Hcp-]mSp Imcy-߃ snbv-xp-xo - m-\p- v. Abmƒ ais I n-ens ASp-tØ-bv p \S- p. Ah IÆ-S- p-in-s- p-i-bm-wv. Dd-ßp-I-sbt txm q. Abmƒ Ip\n v Ahs Ihn-fn HcpΩ simsp-øp, s\ nta Xtem-Sn. ]ns kmh-[m-\-øn Poh \ne-\n -Øp- -Xn-\p klm-b-߃ Hmtcm- mbn FSp-Øp-am- n. {Un]v, sh n-te-. Abmƒ P\-en-\-SpØp h p-\n- p. ]pdøv \K-c-Øns Dd-ßp apjw. kabw Hcp awn-bm-bnt D q. cm{xn-bv v C\nbpw \of-ap- v. Abmƒ adp-h-i-øn I n-en t]mbn Ccp- p. ]ns kmh-[m-\-øn AXn \o p-\n-h p InS- p, Hcp an\n- n-\iw kpj-amb Dd- -Øn-em-bn.! 1998 k]vxw-_ 6 12

temuv-pn Hcp Rmb-dm-gvN lcn-ip-am temuv-pn Rmb-dm-gv-N-bpsS _l-f-߃, K -߃. At -hm-kn-i-fpss Hcm-gv-NsØ Ae- p- ap-gp-h A m-wv. api-fn -\n v sh -Øn-\p apd-hn-fn-iƒ, _ v \nc- p i w. awn api-fn-te pw Xmtg pw HmSn-\-S v Hm -U-dp-Iƒ FSp-Øp. Rm-b-dm-gv-Nbpw Xpd- p s] n- -S-bn -\n v _m -tkm-t m, knk-ct m hmßm-t\m, XmgsØ \ne-bnse ASp- -f-bn -\n v Nmb sim p-h-cmt\m Bbn B ]{ p hb- p-im-c \nc- cw Hcp Fe-th- -dn-s bm{ n-i-x-tbmss Nen- p. ]Xn-\mdp t]cp temuv-pn ]IpXn t]cpw sh n-bm-gvn sship-t cw ÿew hnspw. _m n-bp- -h-cmwv C{Xbpw _l-f-ap- m- p- -Xv. hmxn-en- -Sp-Øn tai p ]n n temuv-pns DS-a-ÿ tkm]m-e-ta-t\m Ccp- p. ]Øp awn-bm-hp-tºm-tg v Hmtcm-cp-Ø-cmbn Xmtg-bv- n-d-ßn-h v Ahc-h-cpsS ÿm\w ]nsn- pw. Xe-apSn ]t sh nb kptcjv P\-en- -cn-in. Abm-fpsS Iq p-im A\nepw \my\pw Abmƒ-s -Xn-sc. aq mw \º apdn-bnse tpmk^pw hnaepw adp-h-i-øv. \mense e v-a-w H v thsdmcp tai p ]n n. Rmb-dm-gvN cmhnse Ft mgpw ]p pw IS-ebpw CSn-b- hpw ap - -dnbpw Bbncn pw {]mx. CsX mw ]Xn-hp-sX- msx Htc a n Bh -Øn- p. Hcp Rmb-dm-gv-Nbpw as mcp -Rmb-dm-gv-Nbn -\n v hyxy-kv-x-am-bn-cp- n-. ta-t\m kv temuv-pn Rmb-dm-gvN ]Xn-hp-Im Ipd-hm-Wv. Hgnhp Znh-k-Øns Be-ky-Øn {]mx D m- m sa\-s -SmØ IpSpw-_n-\n-Iƒ Ão ]m{x-ßfpw k n-i-fp-ambn ]d- -b- p Ip n-iƒ, bm{x- m-cpss Iøn -\n v `oj-wn-s -SpØn hms-i-bn-\-øn IqSp-X hmßnb ]Ww-sIm v Nmb IpSn- m-s\- Øp Hmt m-dn m ss{uh -am, I -Xp-emkv D]-tbm-Kn v c p-intem h -Ø-am-\- -S-emkv Hcp Intem Xq w ImWn v ho -Ω-amsc I_-fn- n- p IS-emkp I -h-s- m -.-.-. Aßs\ GXm\pw t] am{xta h ncp- p- p. B-h -Ø-\-hn-c-kX apj- m-b-bm n am nb B temuv-pn-te v Hcp Rmb-dm-gvN cmhnse ]Øp-a-Wn v Hcp sndp- - m-c\pw sndp- - m-cnbpw IS- p-h- p. ]m vkpw \o Iøp j v Xncp-ImsX ]m n\p ]pdøv C -Xp-amWv thjw. j - ns ssi as- n-sh- msx _ -\n- n-cn- p- p. sndp- - mcn Ccp-\n-d-am-Wv. kuµ-cy- Øn\pw sshcq-]y-øn\pw CS-bn B] - -c-amb Xpe\w sh p-]p-e -Øp {]Ir-Xw. Xe-bn ap - qhv NqSn-bn- p- v. Ahƒ sndp- - m-c-\n -\n v A ]w amdn kt m-n-tømss \n p. dkv-t m-d- ns A -co- w- Xs \ -bm- ptam F -hƒ `b-s -Sp- -t]m-se. tkm-]m-e-ta-t\m {i n- p. ]pxp-xmbn IeymWw Ign- -h-cm-bn-cn- -Ww. Aß-s\-bp- -h D v DuWp- I-gn- m hcm-dp-s - - msx cmhn-esø ` -W-Øn-\mbn hcm-dn-. C\n hcn-i-bm-sw- n -Xs thkw AI- Øp-I-bdn A ]w ad-hp aqe-bn Hcp ko v I p-]n-sn v Ccn- -bmwv ]Xn-hv. hgn At\z-jn- m Ib-dnb-h-cm-bn-cn- Ww Ah. sndp- - m-c-s apjw Fhn-sS-tbm-sh v I p-]-cn-n-b-ap- -t]m-se. lm-fn ]p pw IS-ebpw Ign- p-sim- n-cn- p- -h-cn hfsc AZv-`p-X-I-c-amb {]Xn-I-c-W-ß-fm-Wp- m-b- Xv. P\-en- -cnsi Ccp v IS-e-bn Ipg ]p v Hcp hmb AI-Øm- n-b-xn\p aosx Hcp Ihnƒ NqSp-Nmb Hgn- Xv Cd- m ] m-sx, mkv hmbn -\n-s -Sp- m ] msx kptcjv shdp-ß-en v Ccp- p. Abmƒ-s -Xnsc Ccp A\nepw \my\pw Iq p-im-cs X n-\n - p IÆp-I-fn Dd- p-\n - p hkvxp F m-sw- dn-bm Xncn- p-t\m- p-ibpw B {Inb-bn kptc-jns Ah-ÿ-bn -Øs FØn-t -cp-ibpw snbv-xp. tpmk^pw hnaepw B ImgvN A ]w Xam-i-tbm-sS, C\n kw`-hn-t - m CS-bp Imcy-߃ Bkz-Zn- m Xøm-dm-bn-cp- p. e v-a-w\pw AhnsS ÿncw Nmb-Ip-Sn- m hcm-dp Bt m-dn m ss{uhdpw AsXm pw {i n- msx CSn-b- hpw ap - -dnbpw ` n- p. B-sctbm sxc-bp-i-bm-bn-cp B sndp- - m-c-t\msv tkm]m-e-ta-t\m tnmzn- p. F m th -Xv? sn-dp- - m-c-s sxc- n Ah-km-\n- n-cp- p. Abm-fpsS IÆp-Iƒ {]Xn-a-bmbn amdnb kptc-jn DS- n- \n- p. B \nan-j-øn-emwv tkm]m-e-ta-t\ms tnmzy-ap- m-b-xv. F m th -Xv? A-bmƒ DSs\ {]Xn-bpsS t\ v hnc -Nq- p h o-en-s \ms-io-b-x-tbm-ss, kptc-jn\p t\sc Nq ns m v ]d- p. "-kp-tc-jv-.-.-.-.' B-Lm-X-Øm kptc-jns hmbnse ]p pw IS-ebpw Nmbbpw IqSn-bp an{inxw hb- n-te- n-d-ßn-t mbn. am[yaw '92 81

B, kptc-jns Bfm-tWm? tkm]m-e-ta-t\m ]d- p. hcq Ccn- q. kptcjv F mwv t\m n-\n - - W-Xv? Xs At\z-jn v Bƒ h n-cn- -WXv I n-t? kp-tcjv sr -en -\n v tamnn-x-\m-bn-cp- p. Abmƒ Fgp-t - p-h- p. At mgpw h m-bv-a-tbmss \n n-cp sndp- - m-c-t\msv tnmzn- p. "-Xm F mwv cmhnse h -Xv? D -Xn-cn v hcm- t ]d- n-cp- -Xv-?' "cm-hn-esø _ n-\p-h- p-.' Abmƒ ]d- p. "-F-s s]ßfpw Afn-b-\p-am-Wv-.' kptc-jv, tkm]m-e-ta-t\m\v ]cn-n-b-s -Sp-Øn. "-B, F n- mtwm Xm ] w I -s]-cp- m-gn-sb-t mse \n n-cp- -Xv? FSm awn, c v Nmb FSp- v. Xn m F mwv th -Xv? ]p pw IS-ebpw D v, CSn-bt mw ap - -dow- v-.' "-H pw th. Abmƒ ]d- p. Hcp m v sh w am{xw-.' "-FtSm kptc-jv, Xm Chsc Xs apdn-bn-te v sim p-t]m-ip. Ign- m-\p- -sxms awn AhnsS sim p-h- p-x-cpw. bm{x-i-gn ow-ap- m-ipw-.' kp-tcjv Bizm-k-tØm-sS, IrX- -X-tbmsS tat\ms\ t\m n. A-h api-fn-te v t]mbn- -gn- -t mƒ tat\m ]d- p. "-F-s mcp \mwm B ]l-b-\v. s]߃-h- -Xn-\m-Wv. C -W- n\v Abmfv IeymWw Ign v sim -cpsºm F m-bn-cn pw ÿnxn-?' F- m-hcpw Nncn- p. A\nepw \my\pw ]p v Ign v CSn-b- -Øn -ta ssish- p-i-bm-wv. tpmk^v knkc- n\p XosIm-fp-Øn. F mw ho pw im -am-bn. At m-gmwv kptcjv timwn-bn-d-ßn-h- -Xv. "Xm-s\- n-\mtsm Cs m Cd-ßn-h- -Xv? a-wnsb hnfn p ]d- m-t m-cm-bn-cp-t m? F m Xn m simsp- Ø-b- - -Xv-.' "-A-h-cvsS cmhn-esø ` Ww Ign- p. ]pdøv Fhn-sS-\nt m Ign- q v ]d- p. Ipd- p-t\cw hn{i-an- -Ww-s{X. cmhnse t\ sø FWo v _kv ]nsn- -X-s -.' "-A-sX-b-sX-.' tat\m IÆn-dp n Im n. hn{i-an- -s. Xm D]-{Z-hn- m-s\m pw t]m. Abmƒ H p-\n - Øn. ]ns Hm -Ω-bpsS sn -s n Xpd v hnkv-x-cn v apdp- m-\p {ia-am-bn. "Rm azn-cm-in-em-bn-cn- ptºm CXp-t]m-se-.-.-.-.-.' "N-Xn- p-.' tpmk^v ]d- p. tat\m Hcp IY ]pd-sø-sp- p- p. ta-t\m-s IY-Iƒ Hcp Zpc- -am-bn-cp- p. tpmk-^ns A`n-{]m-b-Øn tat\m IY-]-d- n \n -Øn-bm temuv-pn Ct m-gp- -Xn-t\- mƒ Bƒ- m Xma-k-Øn\p hcpw. am{x-a Ipd v Nm Pv Iq n-bmepw kkt mjw simsp- m\pw Bƒ- m Xøm-dm-Ipw. XmgsØ sdkv-t m-d- ns Imcyhpw AXp-X-s. ]t, tat\m IY-]-d- n \n -Øp-I-bp- m-bn-. F mw azn-cm-in- -Y-I-fm-Wv. Pohn-X-h-k- - Øn azn-cmin \K-c-Øn -sh- p- mb A\p- `-h-߃. a[p-cn- p- -h, Ibv-t]-dn-b-h, Fcnhpw ]pfnbpw D -h. B Hm -a-i-fpss km z-\-øn B Adp-]-Xp-Im-c Pohn- p- p. a -fn-. Xf -hmxw ]nsn `mcy am{xw. "-Xm-s\mcp ckw sim n-bmwv tpmk-s^.' tat\m ]d- p. "-X-\n v \ IY Bkz-Zn- m Ign-bn- -.' \n -lm-b-cmbn \n - p a p- -hsc t\m n Abmƒ XpS - p. Rm\n- Xp-t]mse Hcp temuv-pn Xma-kn- p-i-bmbn-cp- p. H w Hcp kvt\ln-x-\p-ap- v. ^n^v n ss^hv ^n^v n kniv-kn-em-wv. B Ime- ØmWv s]ß-fpss IeymWw Ign- -Xv. hc a{zm-kn -Ø-s -bm-bn-cp- p. {Sj-dnbn tpmen. Ah-cpsS H apdn hosm-bn-cp- p. azn-cmin \K-c-Øn As ms A{Xsbms ] q. Afn-bs A \pw AΩbpw sndnb s]ß-fp-ap v H w. Rm\-h-cpsS ho nev t]mbn- p- v. H -ap-dym-s ms m a\- n-em- o- p- v. mepw AtXm- v shj aw F m v a\- n-em- o n-. F\n- -t{xs {]mb- q. sne-zn-hkw sship-t cw Ahcv temuv-pnev Fs apdoev hcpw. Ipd- p-t cw Ccp v Xncn- p-t]m-hpw. F mepw BI- mss Hcp aqun- m-ø-t]m-se. Rm Xami ]d- 82 am[yaw '92

bptºm c p-t]cpw Nncn- pw v am{xw-.' tpm-k^v Fgp-t - p, tim p-hm-bn- p-sim v ]d- p. "-Rm t]mwv-.' "-Xm-\-hnsS Ccn-s -tsm-,' tat\m B m-]n- p. "-Xm-\n\n api-fn t]mbn Ahsc ieyw snø- -.' tpm-k^v awn-tbmsv Hcp knk-c v IqSn hmßm ]d- v, Ccp- p. "-As m Rm ]d- p-h- Xv F m- p-h- m, ßm, s]ßfp-ssbpw Afn-b-s bpw apjøv kt mjw C m-ø-xns ImcWw Fs Iq p-im-c ]d- -t mgm a\- n-em-b-xv. F\n- p-xs a\- n-em- m-am-bn-cp- p. ]t, Rm h AsXm pw Hm -Øn-. H ap-dn-bn A \pw AΩbpw s]ßfpw A p-døv InS- p-tºmƒ ]pxp-xmbn IeymWw Ign Ch C p-døv InS v F p snøm-\m-wv. Imcyw I w X ym-wv. Rm\pw Iq p-im-c\pw Ipsd t\cw Btem-Nn v Hcp kq{xw I p-]n-sn- p. ASpØ {]mhiyw Ah h -t mƒ R߃ kn\n-a v _p v snbv-xn- p v t]mhm-wv v ]d- p. R߃ hcp- -Xp-hsc AhnsS Ccn- -W-sa pw ]d v ÿew hn p. Xncn v HºXp awn v h -t mƒ c p t]cpss apjøpw Hcp I - n-cn-.' "-ta-t\m-s IY-bn-e- Sn \oe-bm-w-t m-.' tpmk^v ]d- p. "-B-gv-N-bn-sem-cn- am{xw h n-cp- -h Bgv-N-bn c p- {]m-h-iy-am-bn. ]ns aq p-{]m-h-iyw. Ah h m R߃ A p-an-\n v t\cw kwkm-cn- n-cn- pw. ]ns Fs - nepw ImcWw ]d v ]pd-øn-d-ßpw. ]e-t mgpw _o n t]mbn Ccn- -bmwv ]Xn-hv. F pw kn\n-a v t]mim-\p ]W-sam- p-an A v-.' ta-t\m \n -Øn. Abmƒ Btem-Nn- p-i-bm-bn-cp- p. Xs s]ß-sf- - n, Afn-b-s\- - n, Ah t]mbm InS- -bn howp-in-s- m-dp NX ap - q- -sf- - n. B ]q ƒ hens -dn-bm Ign-bmsX Abmƒ Hcp kv^-sn-i- m-{x-øn-en p sh n-cp- p. Ah Fhn-sS-bm-Wn-t mƒ F v tat\m-\-dn-bn-. Xangv \m n-se-hn-sstbm BWv. Hcp ]t, Afn-b acn- n- p- m-imw. hfsc hnnn-{x-amb hn[-øn Xm IpSpw-_-hp-ambn th -s]- p-t]m-ip-i-bm-wp- m-b-xv. ap-i-fn -\n v kptc-jn-s Afn-b Cd-ßn-h- p. Xm tat\ms Pohn-X-I-Y-bnse Hcp IYm-]m-{X-Øn thj-a-wnbp-i-bm-sw- -dn-bmsx Abmƒ Ac-ßn-te v Ah-cpsS CS-bnte v IS- p-h- p. `b-s -Sp-Øp \n»- X Ahsc Npgp- p. kzbw Adn-bm-sX-Øs Abmƒ A`n-\-bw- Xp-S-ßp-I-bm-Wv. "Cs m Hcp Nmb Bhmw As -?' tat\m tnmzn- p. "-B-hmw-.' Abmƒ adp-]sn ]d- p. "-awn Hcp kvs]-j Nmb FSp- v. tat\m DØ-c-hn- p-.' kp-tcjv timwn-ta-se-øn-bn-cp- p. Abmƒ tat\ms\ {i n- p-sim v ]Xps Ib-dp-I-bm-Wv. "s]-ß-fpss ASp-tØ v t]mwv- v-.' tat\m ]d- p. "sh-sn-]-d- n-cn- m-\m-wv. Iptd Znhkw Ign v ImWp- -X-s. \m p-h -Øm-\-߃»n ImWpw-.' I-Ym-]m{Xw Xe-bm- n. Abmƒ apºn I Itk-c-bn Ib-dn-bn-cp- p. apºn-ep tai Hcp {]Xn-tcm-[- ambn Abmƒ p txm n. ]n n Npa-cm-Wv. Abmƒ A\n-en-t\bpw \my-t\bpw t\m n Nncn- p. Ah Nmb- IpSn Ign v shdpsx Ccn- p-i-bm-wv. "-F m t]cv m ]d- -Xv-?' "-cm-l-h -.' Abmƒ \pw ]d- p. AXpw Abm-fpsS {]Xn-tcm-[-Øns `mk-am-bn-cp- p. "-F m tpmen-?' "-d-h\yq Un m - p-sa n-em-.' ho pw \pw. CXp-]-t, XpS-cm Abmƒ `b-s - p. Xs s]mbv-apjw Agn- p-am- -s -Sp- -X-bmƒ C -s - n-. Abmƒ B{I-a-W-Øn-te v IS- p. "-F-ßn-s\-bp v _nkn-\- v-?' "-Hs Aßs\ t]mip- p-.' tat\m ]d- p. "-Ip-d v \ Bƒ- mcv Xma-kn- m-\p- v. Ipsd shsn-]-d- n- am[yaw '92 83

cn- pw. ho n Ccn- p- -Xn-t\- mƒ t`zw ChnsS Ccn- ym-wv. A msx henb em`w H pw D m-hm-dn- -.' awn Nmb sim p-h p h p. "-Nmb IpSn- q-.' tat\m ]d- p. Rms\m v ASp- -tfev t]mbn t\m -s. A-bmƒ tai-bpss hen- -S v ]q n Xmt m Ioi-bn-en v Fgp-t v \S- p. CS-bv-s mcp t\m w D m-hp- Xv \ -Xm-Wv. AXym-hiyw t]snbpw D m-hpw. As - n km[-\-߃ \mi-am- n- -f-bpw. ]-Øp-an-\n v t\csø Np -en-\p-tijw tat\m Xncn- p-h- -t mƒ kptcjv Xmg-sØ-Øn-bn-cn- p- p. "-F- mtsm \m p-h -Ø-am\w Hs Ign- p-thm-?' kp-tcjv Nncn- p. At m-gmwv \my ÿew-hn- n-cn- p p F v tat\m a\- n-em- n-b-xv. "-\m-y-s\-hn-ss-?' "-C-hn-sS-sb-hn-sS-sb- nepw ImWpw-.' kptcjv ]d- p. ap-i-fn hmxn-e-s-bp i w ti p. tat\m s]s v Akz-ÿ-\m-bn. \my api-fn-te v Xs -bmwv t]mb-sx v tat\m\v a\- n-em-bn. Abm-fpsS thjw ep nbpw _\n-b-\p-am-bn-cp- p. B thj-øn \my ]pd-øp-t]m-hn-. ]pxp-xmbn IeymWw Ign Hcp \ms s] -Ip n api-fn H - m-sw- -dn- p-sim v as mcp sndp- - m-c api-fn Ib-dn-t m-bxv tat\ms [m -an-i-x- v, HuNn-Xy-t_m-[-Øn\v t]md-te - n- p. Ah-fpsS ` -Ømhpw ktlm-z-c\pw AXp I n-s `mh-øn Xmsg Ccn- p- Xpw Abmsf AZv-`p-Xs -Sp-Øn. Cu sndp- - m-cpss s]cp-am w Hs Hcp hnti-j-hn-[n-bm-wv. kp-tcjpw cml-h\pw AS w ]d v kwkm-cn- p-i-bm-wv. c p t]cp-ssbpw apjw Kuc-h-]q -W-am-Wv. C t mƒ A\nepw Ah-tcmSp IqSn-bn-cn- p- p. Abm-fpsS apjhpw A{X {]k- -a-. Ft m Hcp henb hn]øv h p-s]- m-se- -t]m-se. "-F m Afn-b\pw Afn-b\pw Ipip-Ip-ip- W-Xv-?' tat\m hnfn p tnmzn- p. sn-sn- - n-iƒ Xe-bn-te n hn - m \S- p hb- Xe- p-asv Cd- n-sh v s\dp-i-bn Xncp-Ωn-s m v D n-te v h v, ^m\ns Nph- n-embn Hcp tai- -cn-in ÿew ]nsn- p. "-Hcp Nmb FSp- v. lu Fs mcp NqSv. B pw th mø Cu km[\w Xe-bn-te n \S p own- p.' "-Ft H pw hn n-s -?' "-B pw th. cmhnse Ggp-a-Wn- p-sxm v sxmsßy \S-Øm-.' "-C-t mƒ B pw ]q ƒ th, ]qs -Sn-I-fpw-.' tat\m ]d- p. "-B-fp-I-fpsS A`n-cpNn amdn-bn-cn- p- p. Ah v Snhnbpw houn-tbmbpw Hs axn. Ccp-]-Øn-\mep awn- qdpw AXn\p apºn -Ø-s -.' A-Xn-\nsS \my Cdßn hcp- Xpw A\n Acn- -cn v timwn- p-h- n-te v \S- p- Xpw tat\m {i n- p. Abmƒ ]d- p. "-\n-ß-sf- m-hcpw IqSn B s] -Ip- n-bpss Dd w If-bpw-.' "-km-c-an tat\m. Ahƒ Dd-ßp-I-b- -.' cm-l-h-\m-wv. Abmƒ AhnsS h -Xn-\p-tijw BZysØ kxyw ]d- p. A-hƒ Dd-ßp-I-bm-bn-cp- n. Ah-fpsS Dd w Ft \ -s - n-cp- p. sship-t -c-ß-fn IpSn- p-h v Ahsf t`zyw snøp ` -Øm-hn\pw \nc- cw ]\nbpw Npabpw h v F p am{x-ambn amdnb c p Ip n-iƒ- p-an-s-bn Ah-fpsS Dd w \ -s - n-cp- p. Ct mƒ Ahƒ Btem-Nn- n-cp- Xv ]W-sØ- - n-bm-bn-cp- p. Ip n-iƒ v c p-t] pw Xte v cm{xn \ ]\n-bm-bn-cp- p. C v F m-bmepw tumœsd ImWn- -Ww. AXn- \p ]Ww Xm -X-s -bp- m- -Ww. CsX-{XmasØ Bfm-Wv. Ahƒ v FÆw \ -s - n-cp- p. aq p t]cp- m-hp-sa- mwv hoxn-ip-d \nc- Øn AS- p-]q- nb ]m _qøn-s ad-hn ssh v ]t{sm-fns\ t]sn v hne-t]-in-s m- n-cp- -t mƒ Xs hms-i-s -SpØ Bƒ ]d- -Xv. Ahƒ FÆm {ian- p. BZyw Xs B tlm en-te v sim p-h Bƒ. ]ns IdpØp XSn v Xe-apSn ]t sh nb Bƒ ]ns -.-.. Hmtcm {]mh-iyhpw thz-\-sim- -hƒ ]pf- p. aq - bn- mø IØn tzl-øn-en-d- p- -t]m-se. XpS- -Øn am{xw. ]ns a -Z-\-Øn- n-c-bmb Hcp BZ -i-hm-zn-bpss Bfl-kw-b-a-\-tØmsS Ahƒ kzbw thz-\-bn -\n v ap n-t\-sn. Ahƒ v thz-\-tb- m-tfsd `b-am-bn-cp- p. C\n X\n v kz w tumœsd ImWm-\p ]Whpw D m- -Ww. Ign-bp- Xpw thkw tumœsd I n-s - n Cu sxmgnepw snøm ] mø Hcp L w hcpw. Aßs\ h m -.-.-.. 84 am[yaw '92

hm-xn Xpd v Hcp sndp- - m-c IS- p-h- p. H -ap- m-bn-cp Bƒ Fgp-t p t]mbn F v At m-gmwv a\- n-em- n-b-xv. Ahƒ Xf - n-cp- p. Fgp-t - v, Ipfn-ap-dn-bn-te v \S- p. sn-sn- - n- m-c Nmb-bpsS ]Ww simspøv ]pd-tø- n-d-ßn. c v Hmt m-dn- m- m ]pxp-xmbn h n-cp- p. tpmk^pw Iq p-im-c\pw api-fn-te- p-t]m-bn. e v-a-w h -Ø-am-\-]{Xw hmbn- n-cn- -bm-wv. kptcjpw Afn-b\pw At mgpw kwkm-c-øn -Øs \my\pw A\nepw ]pd-øn-dßn \n - p-i-bm-wv. tat\m ASp- -f-bn-te p \S- p. D sø DuWns Imcy-߃ t\m -Ww. Xm CS-s m v t]mbn-t\m- n-bm axn. Imcy-ß-sfms `wkn-bmbn \S- p-sim- pw. Hcp kv{xo _lfw Iq p i w ti -t mƒ tat\m hnnm-cn- Xv Ign- -B-gvN h v iey-s -Sp-Ønb {`m n ho pw h p F m-bn-cp- p. Rmb-dm-gvN Xs -bmwv Ahƒ h -Xv. dkv-t m-d n-te v IS- p-h p Iptd ]pe`yw ]d- p. Ah-km\w Hgn-hm- m Hcp sπbv v ]p pw IS-ebpw s]mxn p simsp-t - n-h- p. "B {`m n ho pw h n- p-s v txm p- p-.' tat\m sh p-im-c-t\msv ]d- p. sh- p-im-c kthmf Acn-bp- Xp \n Øn tat\ms\ klm-\p-`q-xn-tbmss t\m n. "-ta-t\m km Cßs\ ip -\m-b-t m. AXv {`m n-sbm pw A. AXv c mw \º-dnse kptc-jn-s Iq p- Im-c sim p-h s]æm-.' "-kp-tc-jn-s s]ß-tfm-?' "-s]-߃, Ip m. kmdv H v t]mbn t\m v-.' ta-t\m ]pdøp IS- p. _lfw api-fn -\n p Xs -bm-wv. H pw hy -a-. Abmƒ timwn Ib-dn. c mw \º -ap-dn-bpss hmxn Xpd- p-in-s- p- p. apdn-bpss \Sp-hn Ahƒ \n n-cp- p. BsI De thjw. kmcn [ndp-xn-]n-sn v DSp-Ø-Xm-Wv. Xe-apSn Agn- p-e- n-cp- p. ªukns IpSp- p-iƒ cs Æw C n-cp- n-. AXn-eqsS Ah-fpsS apjn t{_kn-b ImWp- p. tat\m IÆp-Xn-cn- p. kptcjpw cml-h\pw tpmk^pw A\-ßmsX \n - p-i-bm-wv. "-F m ChnsS _l-fw-?' tnm-zn- Xv kptc-jn-t\m-sm-bn-cp- p. ]t, adp-]sn h Xv B kv{xo-bn \n m-wv. "-kmsd c p-t] FIv-kv{Sm D m-hp-sa v ]d- n- mwv Fs Iq n-s m- p-h- -Xv. Aº-Xn\v Rm kω- Xn- p-ibpw snbv-xp. ChnsS h s m F{X t]cm. Hcp F p t]sc- nepw ImWpw. As m Ipd v FIv-kv{Sm thww v ]d- -Xm. Chcv kω-xn- n- y. Rm _lfw Iq pw. Bƒ- msc Hs hcp-øpw. t\cpw s\dnbpw C mø Bfp-Iƒ-.' "-an- -cp-xv-.' tat\m ]d- p. "\o `oj-wn-s -Sp-Øp-I-sbm pw th. Rm\n-t mƒ t]men-kns\ hnfn- pw. Imcy-sa- m- m AXv acym-z p ]d-.' s]-s - -hƒ Ic-bm XpS-ßn. "-km-sd, Hcp \nhr-øn-bn- ym- n m Cu ]Wn v t]mw-xv. As - nev c p a fpw ] n-wym-hpw. c p t] pw ]\ym-wv. tumœsd ImWn- m ]Ww Bhiym kmsd. AtXm v ]d-b-w-xm-wv. cmhnse Hcn-d v sh w IpSn- m-sx-bmwv CXn-s\-d-ßn-Øn-cn- -Xv. kmdv t]men-kn-s\-sbm pw hnfn- -s. Rm s]mbv-s m- mw-.' A-hƒ txßn-s m v apdn-bpss Hcp aqe-bn t]mbn ]IpXn IpØ-gn kmcn DSp- m XpS-ßn. A-t mƒ Abmƒ I p, Npfn InS- -hn-cn-bn hmcn-bn- -t]mse hmsnb ap - q- ƒ. CX-fp-I-fn Xhn- p-\ndw _m[n NX ]q ƒ. Abm-fpsS s\ n Hcp txß Dcp- p-iq-sn. Abmƒ apdn p ]pd-øp-i- S v timwn-bn-d-ßn. Itk-c-bn Xs ÿm\øv t]mbn-cp- p. Abmƒ Xf - n-cp- p. Xm kz w `mh-\- bm I_-fn- -s - n-cn- p- p. txßp Hcp apjw Abm-fpsS a\- n h p. IpØ-gn kmcn-bpss CS-bn - IqSn I \ndw aßn Iodnb ASn- m-hm-s-bpw. Xm Hcp ]pcp-j-\m-b-xn tat\m\v e txm n. Ah-fpsS a -fpss Imcyw ]d- Xv kxy-am-bn-cn- -Ww. XI - -bpss h n-se-ønb Hcmƒ kxyta ]d-bq. Ahƒ- n\n \ -s -Sm-s\m- p-an-. ta-t\m awnsb hnfn v c p tπ v ]p pw IS-ebpw s]mxn- p-sim- p-h-cm ]d- p. Hmtcm ]Snbpw Af p Xn -s -Sp-Øp- -Xp-t]m-se, hfsc kmh-[m-\-øn Ahƒ timwn-bn-dßn h p. Ahƒ v \S- m hnj-a-ap- v. "-C-hnsS hm.' tat\m hnfn- p. "-C-Xm, CXp sim p-t]mbn a -fpss H w Xn v-.' A-bmƒ tai-h-en v Xpd- p. A sø hchv GI-tZiw \m -]-Ø p cq]-bp- v. B t\m p-iƒ hmcn-sb- SpØv Abmƒ Ah-fpsS t\sc \o n. A-hƒ c pw hmßn-bn-. \o nb ssiifpw txßp lrz-b-hp-ambn tkm]m-e-ta-t\m Ccns ]pdsø shbn-ens A\n- n-x-xz-øn-te- v, {Iqc-X-bn-te v Ahƒ Cd-ßn-t m-bn.! 86 am[yaw '92

sndpiy C.lcn-Ip-am ap p ti m AXm-cm-sW v Abmƒ- -dn-bmw. cmpn s_ -Sn- m-dn-, ]Xnsb hmxn-en-t hmxn ap n i -ap- m- pw. Ign aq p h jß fmbn AhfpsS AΩ {]txyiw ]d p a\- n-em- n-bn- p- -Xm-W-Xv. "kmdv Hd-ßptºm ieyw snø-cp-xv, H pw i -ap- m- -cp-xv-.' Xs aiƒ kviqƒ hn p hcp-tºmƒ Ipd p ` Ww simsp- p- Xp Xs henb Imcy-ambn FSp-Øn-cn- -bmwv B ]mhw kv{xo. Ahƒ \new XpS- p-sim- n-cnt ai-tfmsv ]Xn kzc-øn kviq-fnse hnti-j-߃ tnmzn- pw. cmpnbpw H pw i ap m- m-sx-øs adp-]sn ]d-bpw. Abmƒ ]s Ipd- p-im-e-ambn D -bv v Dd-ßm-dn-. dn -b snbvxp c p amk-tømfw Abmƒ D -bpd w Hcp Ie-bm-bn, Hc-\p-jv-Tm-\-ambn sim p-\-s- p. lcw ]nsn Dd- w. icn p ]d- m Cu D -bp-d- -Øn- p-th- n-bmwv Abmƒ \o n- n- nb c p sim w ths - p-sh v A-º-sØ- m-asø hb- n -Øs tpmen-bn -\n v ]ncn- -Xv. ]ns F p-simt m ]I-ep-d w Abmsf ]ncn- p-t]mbn. Ct mƒ DuWp Ign- m Abmƒ shdpsx InS- p-i-am{xw snøpw. ]s cmpn hmxn - ap p ]gb ioew-xs XpS - p. hmxn - ho pw ap v ti p. Dd-ßn-bn-cp- n-s - nepw Xm Hcp kz]v-\-tem-i-ømbn-cp- p-sh v Abmƒ a\ nem n. Xm ho n H - m-sw- pw, A\n-Xbpw tpmen- m-cnbpw IqSn ]pdøv Ft m hmßm t]mbn-cn- -bm-sw pw Hm Øt mƒ Abmƒ ]ns-s -gp-t v hmxn Xpd- p. "-kmdv Hd-ßzm-bn-cp-t m-?' cmpn tnmzn- p. Ah-fpsS kzc-øn `b-ap- m-bn-cp- p. "-A- -.' Ahƒ txmf-øp-\n v kviqƒ k n-sb-spøv \neøp sh p-sim v tnmzn- p. "-A-Ω-bn-s -?' "-C- -.' "-sim- -Ω-tbm-?' "-A-\n-Xbpw Ia-ehpw IqSn ]pd-øp-t]m-bn-cn- -bm-wv. Ct m hcpw-.' Ahƒ apjw Igp-Im-\mbn Ipfn-ap-dn-bn-te-bv p Ib-dn. Abmƒ tkm^-bn-en-cp v dntam- p-i- v-tdmƒ D]-tbm-Kn v Snhn {]h -Øn- n- p. Nmb IpSn- m [rxn-bm-bn. F m- Wn-h hcm-ø-xv. Ac awp- q-dn-\p- n hcm-sa p ]d v Cd-ßnbXmWv. {ItaW Abmƒ Snhn-bpsS h -Wm-`-bn apgp-in-t m-bn. F mwv \S- p- -sxm pw Abmƒ {i n- n-. Nen- p Nn{X-߃ t\m n Hgn a\- p-ambn Abm-fn-cp- p. s]s v Npa-cnse Ce-Iv-t{Sm-WnIv t m v kwkoxw s]mgn- -t mƒ Abmƒ v ho pw ]cn-kc-t_m-[-ap- m-bn. kabw \mep-a-wn. cmpn F p snøp-i-bm-bn-cn- p-sa- -bm-tfm -Øp. Abmƒ ASp- -f-bn-te v \S- p. amxr-`qan BgvN- -Xn v '96 383

AhnsS shdpw \neøv Ahƒ InS- p-d-ßp-i-bm-bn-cp- p. Xe-apSn howv Ah-fpsS apjw ]mxn ad- n-cp- p. Ahƒ Xf - p-in-s- p-d-ßp-i-bm-wv. Ahƒ ` Ww Ign- pthm F p t]mepw Xm At\z-jn- n-. Fs mcp a\p-jy! Abmƒ ASp- -f-bn ]c-xn. tnmdn -snºp ImWm-\n-, AXp-t]mse Idn-I-fpw. Abmƒ {^n v Xpd- p-t\m- n. C, H p-an-. ]mhw Ip n, Ahƒ H pw Ign- p-im-wn-. cmhnse Ggp-a-Wn v ho n - \n v AΩ-tbm-sSm w Xncn- p-tºmƒ h Xpw Ign Xmbn-cn- pw. Abmƒ Ipºn- n-cp v hnfn- p. "-cm-po-.' Ahƒ A\-ßn, ae p InS- p. Ah-fpsS H nb hb I -t mƒ Abmƒ v hnj-a-am-bn. Abmƒ Ahsf ho pw hnfn- p. Ahƒ sr n-bp-w - p. sxm p- -ap-ºn kmdns\ I -t mƒ Ahƒ p `b-am-bn. Ahƒ ]nss -gp-t - p. "\o h Xpw Ign- p-thm-?' "-C- -' Ahƒ ]d- p, "-sim- Ω H pw- m- o- n- m v txm p- p-.' "-At m \osbt Ft m-sxv ]d-bm-xn-cp- -Xv-?' "-kmdv Snhn It m- n-cn- ym-bn-cp- p. _p n-ap n m v Icp-Xn-.' "-Fs tamsf, AXp-hn-Nm-cn v \o ] nwn InS-t z-?' s]s - m-w-bmƒ B kw`m-jww Hm -Ø-Xv. A\n-Xbpw Ia-ehpw IqSn ]pd-øn-d-ßp-tºmƒ ]d- -Xm-bncp- p. "cmpn hcp-tºm-tg v FØ-Ww, Ahƒ v Ign- m H pw- y, h n v Fs - n-epw- m- -Ww-.' Ah Ft mƒ hcp-sa- v-sh- mwv ImØn-cn- p- -Xv? Abmƒ ]d- p. "-hm, \ap v ]pd-øp-t]mbn Fs - nepw Ign- mw-.' Abmƒ `mcy-bv v Hcp Ipdn v Fgp-Xn-sh p ]pdøp IS- p. Imdn Abm-tfm-sSm w Ccp v bm{x snøptºmƒ Ahƒ hfsc D m-k-h-xn-bm-bn-cp- p. "-Rm BZym-bn- mwv Hcp Imdn t]mw-xv-.' Ahƒ ]d- p. Ah-fpsS hm p-iƒ F p-simt m Abmsf thz-\n- n- p. kmdns Imdn kmdns H w Hcp bm{x. AX-hƒ v F{X Imcy-am-bn-cp p F -bmƒ p a\- n-em-bn. Ahƒ t\m n-\n s kpoh Xs H w Imdn ]te-søpw t]mim-dp- v. Ah-tf- mƒ F p hb v {]mbw IqSpw kpo-h-\v. As mw Ahƒ t\m n-\n- n-cp Xns A Yw Abmƒ- n-t m-gmwv a\- n-em-hp- -Xv. Ahƒ pw H w hc-w-sa- p- m-hpw. hnfn- m hcp-am-bn-cp- p. ]expw sndnb bm{x-i-fm-bn-cn- pw. tpmkv PwKv-j htc-tbm, As - n t{_muvth htc-tbm. X\n- -hsf hnfn- m-ambncp p. dtãm-d- ns D n IS- -t mƒ Ahƒ Aº-c p t]mbn. `wkn-bp hnf- p-iƒ Xqßn- n-s- p X ns Db-c-am-W-hsf A p-x-s -Sp-Øn-b-Xv. BIm-iw-ap- p Hcp IpS-bv- p-io-gn Hcp-dp-sº t]mse Ahƒ p txm n. Nn n henb Ae-am-d-Iƒ- p- n ]e-xcw a[p-c-]-zm -Y-߃, ti p-iƒ. A -co- - Øn tzmi-bp-tsbpw Ahƒ Pohn-XØnsemcn- epw cpnn- n- p- mø hn`-h-ß-fp-tsbpw hmk-\. Ahƒ aq p hns -Øn. "-C-hn-sS-bmtWm kpn-t - hcm-dv-?' Abmƒ Xe-bm- n. kpn-t - s `mky-sø- n Btem-Nn- m-iww Ahƒ Hcp \nanjw \n»- -bm-bn. "-A- Fs Cßn-\sØ Nmb- -ts-sem pw sim p-t]m-im-dn- -.' Ahƒ ]d- p. Abmƒ H pw ]d- n-. "-C-hn-sS-sbms hcm simtd ]Ww th n-hcpw At -?' "-AtX Iptd ]Ww.' Abmƒ kn - q \qun kv Hm -U snbv-xp. AXp Xøm-dm-Ip- -hsc IpSn- m ]g- m-dpw. ]g- mdv samøn psn- p-sim- -hƒ ]d- p. "-\ kzmzp- v-' Ahƒ ` Ww Ign- p- Xv Abmƒ hm -ey-tømss t\m n-bn-cp p. hgp-xn-t m-ip \qun kv t^m - p-sim v Fßns\ Npcp- n-sb-sp- m-sa v Abmƒ ImWn- p-sim-sp-øp. \qun kv Ign- -t m-tg pw AhfpsS sim p hb \nd- n-cp- p. Abmƒ sfkv{iow Iu -dn t]mbn timiv-ss-bv sfkv{iow sim ph- -t mƒ Ahƒ hb-dn ssi sh p. Imdn Xncn- p-t]m-ip-tºmƒ Ahƒ ]d- p. "-h-ep-xm-bm Rm simsd ]Ww Bsf IeymWw Ign- pw. At m F\n v CS- n-s v Chn-sSyms h v ` Ww Ign- m-tem-.' Aßns\ kw`-hn- s F -bmƒ a\- n {]m -Yn- p. B ]Øp hb- p-im-cnsb Hcp ]pxnb ItÆmsS t\m m A p apx Abmƒ ]Tn- p. Ahƒ v Ahfp-tS-Xmb Hcp temi-ap- v, A`n-em-j-ß-fp- v, `mh-\-bp v Fs mw Abmƒ p a\- n-em-bn. CXp a\- n- em- m aq p sim -sa-sp-øp-sh- Xv Abmsf e n- n- p. Abmsf kw_- n-t -S-tØmfw Ahƒ the- m-cn-bpss aiƒ am{xambn-cp- p. D -bv v hcp- p, D ` Ww Ign- p- p, AΩsb tpmen-bn klmbn- p- p. \mtem At m awn-tbmss AΩ-bpsS H w ho n-te-bv p t]mip- p. A{X am{xw. ]nt v D -bv v InS v Fgp-t - -t mƒ Abmƒ I Xv bq\nt^mw Agn- p-sh v ]q -fp DSp- n v \n - p cmpn-tb-bm-wv. Abmƒ A p-x-tømss t\m n-\n-ev- p- Xp I -t mƒ Ahƒ p \mw-am-bn. Ah- 384 amxr-`qan BgvN- -Xn v '96

fpss AΩ ]d- p. "-C- se Chn-Sp v t]mbn v Dd-ß-W-hsc kmdns H w tlm -eo-t mb IYym-bn-cp- p. C v cmhnse ho o v ]pd-s -Sptºm kviq-fo v h m amdm-\p DSp v FSp- m hmin-]n-sn- ym-bn-cp- p-.' C se dãm-d- n t]mb-t mƒ \ DSp- n [mcmfw s] -Ip- n-isf I n-cp- p. ]I apgp-h C v apjn bq\nt^mw Ahƒ v A]-I -jxmt_m[-ap- m- n-bn-cn- -Ww. ]s Ahƒ H pw ]pdøp Im p- I-bp- m-bn-. ]s Ipd p IqSn hrøn-bmbpw `wkn-bmbpw \S- m AX-hsf t{]cn- n n p m-ipw. sdtãm-d- n-te- p bm{x Ah-fpsS Pohn-X-ho- Ww Xs am n-bn-cn- p- p-sh v Abmƒ v Xma-knbmsX a\- n-em-bn. Xs I m `b-tømss t\m n-bn-cp Ahƒ Ct mƒ ASpØv h v kwkm-cn- p- p. kviq-fnse hntij߃, Ah-fpsS ho nse Imcy-߃, Ah-fpsS Ab - mcpssbpw kvt\ln-x-cp-tsbpw Imcy-߃. "-km-dn-s\- m-bmepw \ ieym-bn.' Iaew ]d-bpw. "-Rm-\-h-tfmSv F pw ]d-bv-wv v kmdns\ iey-s SpØcv- Xv- v.' "-F-\n-s - mwv ieyw-?' ]pd-øn-d-ßp-tºmƒ cmpn v an mbn hmßp- Xv Abm-fpsS ]Xn-hm-bn. kpo-h Ip n-bm-bn-cn- p-tºmƒ Abmƒ an mbn hmßn-s m- p-h- n-cp- p. ]ns Ah hep-xmbn sslkv-iq-fn-se-øn-b-t mƒ Abmƒ AXp \n -Øn. Ah timtf-pn tn v Zqsc t]mb-t mƒ, ho n-te v hcp-tºmƒ Fs - nepw sim p-h-cp kz`m-hw-xs Abmƒ v Xoscbn m-xm-bn. Ct mƒ thsdmcp Ip n- p-th n Abmƒ an mbn Hm -Ωn p hmßp kz`m-h-ap- m- n. amk-øn-sem-cn- Ae-am-dn-I-sfms HXp- p G - m-sp v A\n-X-bv- v. Hcp `oi-c-kw-`-h-am-w-xv. BZyw Ae-am-dn-bn -\n v XpWn-I-sf mw hen v Xmsg-bn-Sp- p. apdn \ndsb Ip p-ip- mbn hkv-{x-߃. ]ns Iae-Øns klm-b-tømss Hmtcm- mbn as n Xncn- p-sh- p- p. Ia-e-Øn v D m-l-am-wv, ImcWw A p sship-t cw t]mip-tºmƒ henb tisp-]m-sp-i-sfm- p-an- mø Iptd XpWnØc-߃ In pw. Ahƒ ]d-bmdp v. "-tn- oss ASpØv tpmen snøm XpS-ßnb tijw Rm XpWn-sbm pw Imip-sIm-SpØp hmßn-bn- n-. tn n v kpo-h\p ]Icw Hcp s] -Ip nbmbn-cp-s - n cmpnbv pw H pw Imip-sIm-SpØp hmtß- nh-cn- m-bn-cp- p-.' A p sship-t cw t]mip-tºmƒ Ia-e-Øn-s Iøn kmam\yw henb Hcp si p- m-bn-cp- p. Ae-amdn-sbm-Xp- nb Znhkw AXp km[m-c-w-am-b-xn-\m Abmƒ A\n-X-tbmSv H pw tnmzn- n-. F m ]nt pw AtX-t]mse henb si p I -t mƒ Abmƒ v Pn mk AS- m ] n-bn-. Ia-ehpw cmpnbpw t]mbn hmxn-e-s- -t mƒ Abmƒ tnmzn- p. "-F- mwv C{X henb si v-?' "-AXv \ΩpsS ]gb I - -\p-i-fm-wv. cmpn v Ct m hossms \ m n sh -Ww-t{X. Ahfv BfmsI amdnbncn p p. Ct m ho n-se-øn-bm hosv hrøn-bm- -em-ws{x ]Wn. A -t\msv P\-sems Nmbw tx m DØ-c-hn- n-cn bmw-hƒ. \ΩpsS P\-ens \ndw-xs thw-s{x. AXp-t]mse Ct m Ãoens tπbv- nsem pw Ahƒ ` Ww Ign- n-. Ip n- tπ-bv v Xs thww- v-.' ]mhw Ip n. Ah-fpsS hosv hfsc sndp-xm-wv. c p sim p-ap-dn-iƒ, ASp- -f, hcm-. Ign p B HmSn ho nse kui-cy-߃. Np p-]m-sp-ap hosp-isf At]- n v B hosv sa -am-sw p ]d-bmw. hosv Hcp-hn[w \ m- n-sb-sp- m-sa v cmpn p txm m Imc-Whpw AXm-bn-cn- -Ww. "\o Ft m-gmwv Rm Xcp an m-bn-i-sfms Xn p- -Xv-?' Abmƒ Hcn- tnmzn- p. an mbn simsp-øm AXp-Ss\ Ah-fpsS kvipƒ k n-bn sim p-t]mbn \nt -]n- p-i-bmwv ]Xn-hv. "-Rm AsXm pw Ct m Xn n-. F mw Hcp Ip o-em n sh n-cn- ym-wv-.' Ahƒ Ipd- p-t\cw Ft m Btem-Nn- p-sim- n-cp p ]ns Imcy-am-bn-Øs ]d- p. "-R-ß-fpsS hosv Ct m GI-tZiw kmdns hosp amxn-cn-bm-bn- p- v. Hcp Ip oev \ndsb an m-bn. Hcp Ip oev \ndsb ] -km-c, Hcp Ip oev ]cn- v, Aßns\ F mw \nc-øn-sh- n-cn- ym-wv-.' Abmƒ v H pw ]d-bm In n-bn-. Ahƒ B{Kln p Xv Hcp c -s -S-en\p th n-bm-wv. Ah-fpsS C sø \ne-bn -\n- p c -s -S. Ahƒ snøp I -Ω-ß-fn-eqsS AXp km[y-am-ip-sa- -hƒ Icp- Xp- p. G hpw C -ap an m-bn-iqsn Xn msx Ahƒ B e y-øn-se-øm XymKa\p-jvTn- p- p. "-km-sd- mwv Fs ho nev hc-w-xv-?' "-Hcp Znhkw hcmw-.' "-kmdv Imdnev hc-ww-.' "-A-sX- n-\m-wv-?' Ah-fpsS ho n-te v Imdn t]mhp-i-bm-sw- n F p Intem-ao- Np -Ww. adn v sdbn - m-e-øn-eqss ]pg IS- m ]Øp an\n v \S- m-\p Zqc-ta-bp- p. AXp-sIm v BZysØ {]mhiyw \S- mwv t]mb-xv. AXv cmpn v henb ow-am-bn. kmdn\v Imdp v F v Ah-fpsS Iq p-im-tcm-ss mw Ahƒ hoºp ]d- ncp- p. Aßn-s\-bn-cn- p-tºm-fmwv kmdpw sim -Ωbpw IqSn Hcp Znhkw hnb -søm-en v \S- p-h-cp- -Xv. amxr-`qan BgvN- -Xn v '96 385

Ahƒ \pw ]d- p-sh v Iq p-im-sc mw ]d- p. B oww Xo - Wsa n kmdpw sim -Ωbpw IqSn Hcp Znhkw Imdn hc-ww. Ahƒ Abm-fn-cn- p tkm^-bpss Iøn-en-cp- p. ]ns Np pw t\m n Bcp-an-s - p-d- m-b-t mƒ tnmzn- p. "-Rm kmdns\ IeymWw Ign- -t -?' Abmƒ Nncn- n-. Adp-]Xmw hb- n h IeymWmtemN\ Abmƒ {i m-]q hw ]Tn- p. Ahƒ hfsc Imcyambn- p-x-s -bmwv tnmzn- -Xv. c p an\p v t\cw Ahsf A\n nxm-h-ÿ-bn-en- -tijw Abmƒ tnmzn- p. "-A-Xp-sIm v F\n-s p KpWw?' sx ns Btem-Nn- -tijw Ahƒ ]d- p. "-km-dn\v KpsWm- p y-.' Ah-fpsS kzc-øn hyk-\-ap- m-bn-cp- p. Abmƒ Ahƒ apsºm-cn- ]d- n-cp- -txm -Øp. "Rm Hcp ]W- m-cs\bmwv IeymWw Ign- p-i, F m F\n v CS- n-s v hey tlm -en t]mbn ` Ww Ign- m-tem-.' Ae-kn-t mb Ieym-Wm-tem-N-\-bpsS hyy-tbmss Ahƒ \S- p-t]m-bn. Hcp i\n-bm-gv-n-bm-bn-cp p Ah-fsS ho n-te- p bm{x. Xte- p-xs Bkq-{XWw snbv-x-xp-im-cww Ahƒ amdm-\mbn Ign HmW-Øn\p hmßnb DSp v sim p h n-cp- p. Imdn bm{x-sn-øp-tºmƒ ssãen -X-s -bm-hwsa -hƒ Xo bm n-bn-cp- p. Ahƒ A\n-X p Ib-dm Ah-kcw In p- -Xn\p apºv ap -ko- n Abmƒ- -cnsi Ccn- p-d- n- p. ]n -ko- n-te- p-h-cm Iaew Bh-iy-s - -sxm pw Ahƒ ti n-. A\n-X-bv v ]n -ko- n Ia-e-Øns H w Ccp v Xr]v-Xn-b-S-tb n h p. "-CXp h m-sømcp km[-\m-bn-cn- p- p-.' Iaew ]d- p. "-km-dn-t\bpw tn n-tbbpw h msx Ijv-S-s -Sp- Øp- p- v. F p ImWn- m-\mthm Ahfv kmdns\ sim p t]mw-xv-.' "-A-hƒ Ip n-b-s -,' A\nX ]d- p. "-A-ßn-s\-sbms mhpw. t]mcm-ø-xn\v Ahfnt mƒ kmdns\ kz m n sh n-cn- y-s -.' cmpn ap -ko- n-en-cp- -Xp-sIm- p KpWw Abmƒ p Xma-kn-bmsX a\- n-em-bn. hgn hfsc Zp -LSw ]nsn- -Xmbncp p. Hmtcm Ih-e-bnepw Ahƒ hgn ]d- p-sim-spøp sim n-cp- p. Ah-km-\n- n-s p txm nb bm{x p tijw Abmƒ Hcp sndnb ho ns apºn Im \n -Øn. Abm-fpsS a\- n-sn- p. c p-sim w apºv I -Xmbncp p-sh- nepw Abmƒ v B hosv Hm -Ω-bn-ep- m-bn-cp- n-. Abm-fpsS a\- n-ep- Xv cmpn hc- p-x Nn{X-߃ am{xambn-cp- p. AXm-Is hfsc h -Æ-i- _-f-hp-am-bn-cp- p. Xs apc-sn-, ipjv-i-amb `mh-\ piqsn \ndw ]nsn- n- m B Nn{X-Imcn p Ign- p! hosns ]pd-øp Npa-sc mw AS v hrø-ti-smbncp p. {][m\ hmxn Xs s]mfn v ]o - -ei sh -Sn- n-cp- p. Ahƒ Abm-fpsS ssi ]nsn v AI-tØ p sim p t]mbn, Hcp Itk-c-bn-en-cp-Øn. Abmƒ Np pw t\m n. F m hmxn-ep- Iƒ pw P\-ep-Iƒ pw I - -\n- n-cn- p- p. B I - -\p-iƒ Abmƒ Xncn- -dn- p. I - -\p- I-sf mw Nm p-n-csp sim v si n-bn- n-cn- bm-wv. Abmƒ t\pm p- Xp I -t mƒ Iaew Nncn- m XpS-ßn. "-cm-pnss A Iºn sim - n v I - -\n- Smw v ]d- -Xm-bn-cp- p. Chƒ v a ths. kmdv hcp-º-tf-bv v I - -\n-s-ww v ]d- n v kz w C -Xm-.' Iaew AI-Øp-t]m-b-t mƒ cmpn AbmfpsS ASp-Øp-h v kzimcyw ]d- p. "-Rm ]d- n-s, RßsS hosv Ct m kmdns hosp-am-xn-cn- v- v-.' s]s v Ft m Hm -Øp-sIm- -hƒ AI-tØ-t m-sn. 386 amxr-`qan BgvN- -Xn v '96

AI-Øp-\n v Hcp Ic- n ti v Abmƒ NmSn-sb-gp-t - p. F mwv kw`-hn- -sx- -dn-bmsx hnj-an- p-tºmtg v cmpn Ic- p-sim v HmSn-h- p. Ah-fpsS Iøn Hcp Hgn tlm -en-ivkv Ip n-bp-ap- m-bn-cp- p. Ahƒ H pw ]d-bmsx AXpw ]nsn v Ic-bp-I-bm-Wv. ]pd-øp-h Ia-e-amWv Imcysa m-sw p ]d- -Xv. "-kmdv simsp- W an m-bn-sbms Ahfv Xn msx Cu Ip oev kq n- n-cn- ym-bn-cp- p. kmdv h m ImWn- -Ww v ]d v sh -Xm. C v cmhnse tn s a fv h p. aq p-t]-cp- v. sim p-ß-f-s, Fs AΩ Ipd-s ms ]d- p-t\m- n-s{x. Ah- n-ßfv kω-xnt ym. AXp apgp-h Ahcv Xn p-xo -Øp-.' cmpn \neøv Ipg- n-cp- p. Abmƒ H pw ]d-bm-\m-hmsx Ccp- p. Ahƒ p \ -am-bxv Hcp-Ip n an mbn am{x-a-s v Abmƒ- -dn-bm-am-bn-cp- p. Hcp-Ip- n p ]Icw c p Ip n an mbn hmßm-sa v ]d v Ahsf Biz-kn- n- m {ian- mw. ]s H pw ]d-bm-\m-hmsx Abmƒ BWn-t]mbn Cf-Ip Itk-c-bn Xcn- n-cp- p.! 386 amxr-`qan BgvN- -Xn v '96

IY Bbn-j-bp-ambn Ip n -]p-dsø _w m-hn-se-øn-b-t mƒ kabw \mep Ign- n-cp- p. IpXn-c-h n Ip n\p Xmsg \n -Øn, Ah Ip p Ib-dn. Imdp- Iƒ v t]mim-\mbn Ip v Np n-s m v Nc - m-x-bp- v. \S- p-i-b-dm-\mbn sh p-i- ns HXp- p-i-fpw. HXp- p-iƒ Ibdn apifnseøn-b-t m-tg pw Bbnj own- p. keo-an v B Ib w ]cn-nn-x-am-bn-cp- p. Aº-sØ v HXp- p-iƒ Ah v ImWm-]m-T-am-bn-cp- p. Ip n-s api-fn-se-øn-b-t msg _w mhv icn pw Imgv-N-bn h p- p. _w m-hns hep w Ahsf Aºc- n- p. "-X-ºp-cm-s\, Cßfv Ct{Xw _ y _o n-emtwm Xma-kw-?' Iøn-ep Xmt m - q- -Øn \n v henb Xmt msespøv hmxn Xpd- p-tºmƒ kenw tnmzn- p. C. lcn-ip-am "-A-bnti RΩs hosv Fß-s\- v-?' "-Mpw-,' Ahƒ Nncn- p-sim v ]d- p, "-C-ßsS _osm v ] o- -d m axn-.' hmxn Xpd- -t mƒ hnim-e-amb Xfw AXns F m {]Xm-]-tØmSpw IqSn Ahƒ p apºn {]Xy- am-bn. {Kn n henb hmxm-b-\-ß-fn-eqss hcp kqcy-{]-imiw {Kmss\ v ]Xn \neøv ]S - p. Im n temeamb I - -\p-iƒ BSn. Db-c-ap X n Xqßn- n-s- p c p Ipehnf- p-iƒ t\m n-s m- -hƒ ]d- p. "-C-Xm-Wv-.-.-.-.-.-.-.' "-.-.-.-.-.-.-kp-_ - w' kenw Iq n-t -Øp. Ahƒ kwi-b-tømss AkqbtbmsS t\m n-b-t mƒ Ah F p-simt m h m- Xm-bn. Ah kq v-ti-kp-ambn henb InS- -d-bn-te p \S- p. \ne-øn ]c-h-xm\n Ah-fpsS arzp-hmb Ime-Sn- Isf In nfns Sp-Øn. \Sp-hn-en henb Cc- - - n-en-t sh -sh- ns \oe-hncn hncn- n-cn- p- p. Npa-cn \ndsb acw sim p- m n IÆmSn ]Xn Ae-am-dn-Iƒ. "-C-XmWv RΩsS InS- p-ap-dn-.' kenw ]d- p. "-CXm CXmWv Ipfn-ap-dn, _m Rm ImWn- p-x-cmw-.' kenw Ipfn-ap-dn-bnse D]-I-c-W-߃ Hcp am{ n-is\t mse Ahƒ v ImWn p simsp- p-i-bm-bn-cp- p. kzn n- m NqSp-sh w hcp Sm v, InS p Ipfn- m ] nb _møv S v, jh, ssen-t^m jh. Hcp Npa apgp-h \nd p \n - p IdpØ IÆm-Sn. Ahƒ A w hn v \n - p-i-bm-wv. IeymWw Ign v BZy-cm-{Xn-bn kenw Cu _w m-hn-s\- n ]d- n-cp- p. AXn-s DS-aÿ-\mb t]m kmbv-hn-s\- - nbpw ]d ncp p. "-As Rm Hcp sim m-c-øn-te m sim p t]mizm-.' Ahƒ ]Xp-s, \mw-tømss Ahs snhn-bn ]d- p. "- m, AhvsS t]mbn v axn Fs thz-\n- n- -ev-.' "-th-z-\n- n-t y-?' "-A-sX, ncn aptºs thz-\n- n- n-s, AXv.' kenw Nncn- p. "-A-sX m Abn-ti-?' "-A-hn-Symtºm Rm Ic- mepw Acpw ti o-e-t m. C_nsS DΩow _m ow ti q-te-?' Ah Ipd- p-t\cw Btem-Nn- n-cp- p. X\n- p-th n thz\ kln- m Xøm-dmb Hcp s] -Ip- n. Ahs DΩ Ah\v F p hb- p- -t msg acn- p-t]m-bn-cp- p. Ah\p th n thz\ kln BZysØ kv{xo. X\n p P w \ -Im thz\ Xn kv{xo. Ct mƒ CXm X\n p kpjw Xcm-\mbn thz\ kln- m Hcp s] -Ip n Xøm-dm-bn-cn- p- p. Ahs a\- n Fhn-tStbm kvt\l-øns Xfn-cp-Iƒ \mºn-sp-ibpw sam p-iƒ ]q fmbn hns-cp-ibpw snbv-xp. Hcp apdn-bn -\n v thsdmcp apdn-bn-te v IS- m henb P\-ep-I-fp hcm- -Iƒ, aßnb shfn- -ap CS-\m-gn-I-Iƒ, Iam-\-߃. "-\n-ßfv sim m-cw v ]d- -t mgpw Rm Ct{Xym pw Icp-Xo- -.' Ahƒ ]d- p. "-F- m-ßss sambv-emfn Xncn p _c-wxv?' 212 ae-bm-f -a-t\m-ca

96 "-C v t]mbn-t p Zp_m-bn- v, c m-gvn Ign-bpw-.' apx-em-fn-bpss Ib- p-axn _nkn- \ v timgn-t m-sm-wv. ChnsS FtÃ- nse Imcy-߃ t\m m amt\-pcpw a v tpmen- mcpw D v. AXp-sIm v t]m kmbvhv h t m-gpta FtÃ- n-te p hcm-dp- p. apx-em-fn-bpss _w mhv kq n pimc-\mwv kenw. _w mhv \ -Xp-t]mse kq n- p-i, apxemfn h m ` Ww ]miw snbvxp simsp- p-i, At±-l-Øns kpj-sku-i-cy-߃ t\m pi XpS-ßnb tpmenbmwv keo-an-\v. ap -Øp at\m-l-c-amb txm - Øns in -]nbpw Ah Xs. ]Xn-\mdmw hb- n XpS-ßnb tpmen-bm-wv. C pw Cu Ccp-]-Øn- \memw hb- nepw AtX Bflm - -X-tbmsS snøp- p. apx-emfn kt m-j-øn-em-wv. I ym-w-øn- \p hlbpw apx-emfn Xs bmwv simsp-ø-xv. Cßns\ ]d-bp- Ibpw snbv-xp. "-Rm Cu ap -Xm n Zp_mboev s]m zm-wv. c m-gvn Ahn-Symbn-cn- pw.rm t]mbm v As sit ymsf Hcm-gvN sim p-_ v Xma-kn- n-t m. lavt A\ v Hcv lwnaqwm-i-s -.' kenw Btem-Nn- p-sh- Xp Xs -bm-bn-cp p AXv. _w mhp ImWp-tºmƒ Bbn-j-bpsS apj sø Aº-c pw A p-xhpw a\- n I v Ah Nncn- m-dp- v. ssaxm\w t]mse hnim-e-amb ASp- -f. AXn Ip nwkv td v, Cc hmxn-ep c p {^nuv-pp-iƒ, hmjnwkv sajn. \me p amkw IqSp-tºmƒ Hcp hmcm- y-øn c p Znh-ksØ Xma-k-Øn- mbn ` -Øm-thm-sSmØp hcm-dp IZo-PpΩ keo-an-t\msv AkqbtbmsS ]d-bm-dp- v. "-h-emse v ]miy-t m-\m. v kp_ - -Øn-es Xma-kw-.' Ah ]d- Xp icn-bm-bn-cp- p. timgn-t msv Ah-cpsS hosv CXnepw hep-xm-wv, \K-c-Øns \Sphn Øs A-ºXp sk n. Chn-sS-bp- Xnt\ mƒ ho p kmam-\-ß-fp-ap- v. ]s AXp kz - -a-. ChnsS Cu GIm- Xbn Ah kz w ]Wn-bp-I-bm-bn-cp- p. kenw kz w ]Wn-bm hnz-kv-z-\m-bn-cp- p. _w m-hns ssd- n-en-cp v Ah Xmsg Ip n sncn-hnse \nc-øn qsn sxmgn-em-fn-iƒ tpmen Ign v t]mip- Xv t\m n. tnt -dm t]mip ] n-iƒ ac- n- -I-fn Hcp \nanjw hn{i-an v ho pw ]d- p-t]mbn. kqcy Ip p-iƒ p ]n n ad- p. Ah ASp- -f-bn IS v ]mniw XpS-ßn. Bbnj hnz-kv-z-bm-bn-cp- p. s\bv-tnm-dn-t bpw _ncn-bm-wnbp-tsbpw K w Ah Bkz-Zn- p. Ah ]n n - qsn Ahsf si n nsn- p-sim v ]d- p. "-As Rm C p thz-\n- n- pw.' Pohn-X-Øn BZy-ambn kvt\ln- p Hcp ]pcp-j-\m thz-\n- -s -Sm Ahƒ B{K-ln- p. Ahƒ Ad-_n- -Y-I-fpsS temi-øm-bn-cp- p. lqdnifp-tsbpw aen- pifptsbpw temi-øn. Ccp- n-bt mƒ _w mhv Hcp amkv-a-c-tem-i-ambn amdn. ]e-xcw hnf- p-iƒ X n \n v Xqßn- n-s p {]Im-in- p. ` Ww ]miw snbvxp Ign t mƒ, F mw Un -sk- p-i-fn-em n Cu n-sim- p- m- nb hnim-e-amb tai- p-døv sim pt]mbn \ncøn sh p. ae-bm-f- a-t\m-ca 213

IY 96 Ah Ipfn-ap-dn-bn t]mbn Ahƒ p InS p Ipfn- m-\mbn _møv S n sh w \nd- p. "-As Rm Ipfn- n- p-x-c-s -?' "-]n-t -bv-.-.-.-.-\m-w- ys m Cß- v-.' Ahƒ Ahs\ ]pd-øm n hmxn-e-s- p. ]pdøv Ccp v I -]n-sn- p-\n- p. Xs a[p-hn-[p-cm{xn C mwv XpS-ßp- -sx v Ah Hm -Øp. Xs ho nepw Ah-fpsS ho nepw Ah v kzim-cyx A\p-`-h-s - n-. sxm -SpØ apdn-i-fn Bƒ- m-cp- m-bn-cp- p. H v izmkw hn m Ah Adn-bp-sa v txm n. hmxn - -e-i-i-fpss hn -en - qsn IÆp-Iƒ \o p-h-cp- Xv t]mse Ah\v txm n-bn-cp- p. ChnsS Cu Ip n -ta GIm- -X-bpsS tim -bn Ah X\n- m-wv. Ah\pw Ahfpw am{xw. C p am{xa C\n hcm t]mip a[p-hn[p cm{xn-i-fn-epw. Bbn-j-bpsS Ipfn Ign- n-cp- p. Ipfn-ap-dn-bnse Nn eamdn-bn \n v Ah AØ ]pd-sø-spøp Bbnj-bpsS ta ]qin. Ah Ipfn- m Ib-dn. Ipfn Ign v ]pd-øn-dßnbt mƒ Ah\v \ mbn hni- ncp- p. Ah Bbn-j-tbmSv ]d- p. "-\-av v s_bv- ym-.' keow Nn{X- -Wn-I-fp tπbv v FSpØv XpS- p-sh- p. Ah ASp-Ø-Sp-Øn-cp- p. "-s_-i- n v _ø-.' Bbnj ]d- p. Ahƒ v ` Ww Ign- m [rxn-bm-bn. kenw _ncn-bm-wn-bpss ]m{x-øns AS p Xpd- p. _ncn-bmwnbpss hmk\ ]c- p. "-\ aww-' Ahƒ aq p hns -Øn. s]s - -h snhn h w ]nsn- p. Ahs apjw hnf-dn. Ip p Ib-dp h n-bpss apcƒ-. AX-h\v ]cn- Nn-X-amb i -am-bn-cp- p. Ah HmSn P\-en-eqsS t\m n. " -d-t m-.' Ip n\p Xmsg \n v _w m-hn-te- p hoxn-ip-d \nc-øn-eqss Hcp Imdns sluv-sse v Ib-dp- p. Ah hnb -Øp. "-N-Xn- t m Abn-ti. ' Ah HmSn-t mbn Ipfn-ap-dn-bn Bbnj Agn- n DSp- p-iƒ hmcn- q- n, Xß-fpsS kq v-tikpw s]m nsb-spøv Bbn-j-tbmSv ]d- p. "-A-bn-im, s_ w _m.' Ah Ah-tf-bpw-sIm v _w m-hns Hc-d-d-Øp sim p apdn-bn-te p t]mbn. hfsc sndnb apdn. Hcp sim p P\, apjn Npa-cp-Iƒ. Hc-cp-In-embn sndnb I n. Ah B apdn Bbn-jsb ImWn- ncp- n-. ImWn-t Bh-iy-ap- m-ip-sa v Ah Icp-Xn-bn-cp- n-. Ah Xs h -t m-gpta B apdn-bn hcm-dp- p. ]I p \n - pibmbn-cp Bbn-jsb I n-en-en-cpøn Ah ]d- p. "-tamsf v CØncn t\cw C_nsS Ccn. Rm s]md-øv v ]q n-t]m-hmw.' kenw apdn ]pd-øp-\n v ]q n, CS-\m-gn-bn-eqsS lmfnseønb-t m-tg pw Imdns tlm ti p. Ah tkbv- ntet msn. apx-emfn H - m-bn-cp- p. Imdn -\n v apx-em-fn-bpss {_o^v-tikv FSpØv hmxn-e-s v Ah Abm-fpsS ]n mse \S- p. "-Zp-_m-boev ASp-Øm-gvs y t]mwv- p-.' kmbvhv AIØp IS- p, _ncn-bm-wn-bpss aww In n-sb p txm p- p, Abmƒ tnmzn- p. " v _ -Xpw- m- o- v-s -Sm-?' "-_n-cym-wn- v-.' "-At m \Ωfv _c-wxv v Adn p As. Rm abv-a-xn-t\msv t^mwo _nfn- m ]d- n-cv- v. Hm Hscm-g \s, t^m _nfn- n- v- m-hn- ym v Icp-Xn. At m RΩfv H v Ipfn- n v _cmw, v Hs tai-s mdøv sim p sht m.' kmbvhv Ipfn-ap-dn-bn Ib-dn-b-t mƒ Ah CS-\m-gnIbneqsS HmSn, Xmt m C v Ahs apdn-bpss hmxn Xpd v AIØp Ib-dn. Bbnj Ah Ccp-Ønb AtX Ccp- m-wv. Ahƒ hnf-dn-bn-cp- p. hen-sbmcp _w m-hns GtXm aqe-bn Hcp sim p apdn-bn aßnb shfn- -Øn Ahƒ H -bv- mbncp p. keow AhfpsS ASpØv Ccp v Ahsf si n- n-sn- p. "-I-c-sf, simd p t\cw an- v. Rm kmbv-hn\v _ncn-bmwn simsp-øn v _cmw-.' Ahƒ H pw ]d-bmsx ]cn-`-hn v Ccn- -bm-wv. Ah\v t]mim [rxn-bp- v. kmbv-hn\v Fs - nepw Bhiy-aps ntem? Ah Ah-fpsS Ihn-fn HcpΩ simspøv [rxn-bn ]pd-tø p IS- p. kmbvhv ` Ww Bkz-Zn p Ign- p. " v As sit ym-fvss ASv-Øv v _ncym-wn- m- m ]Sn p As -Sm. Bs As sit ymfv Fß-s\- v-?' kenw Nncn- p. " v s_ w _bv- v, v v s Imsem v Dgn v Xm. timbn-t m-so v CXv-_sc H -Sn v s_ -Xm-.' kmbvhv Fgp-t -ddp ssi IgpIn InS- -d-bn-te p t]mbn. kenw tai hrøn-bm- n. _ncn-bm-wn-sb-spøv 214 ae-bm-f- a-t\m-ca

IY 96 216 Bbn-j-bpsS ASpØv t]mbm tem F -h Hcp \nanjw B tem-nn- p. ]s kmbvhv At\zjn p h m s]m m m-bn. Bbnj hni- n-cn bmsw- -h- -dn-bmw. ]s F p snøm? Ah InS- -dbnte p t]mbn. kmbvhv InS- n-cp- p. Ah hnf p sispøn I n-en kmbvhns Im - t]mbn-cp p Im Xncp-Ωm XpS-ßn. cm{xn hnf- ns aßnb shfn- -Øn Ahs Xncp-Ω-ens kpj-øn kmbvhv src-ßn. kenw Bbnj-bpsS arzp-hmb icocw Hm - Øp. \mep cm{xn-iƒ Ah-tfmsSm w sne-hn- p. Cu \mep cm{xn- I-fnepw Ahƒ DSp- -gn- m kω-xn- n-. Bsc- nepw hmxn ap n-bmtem F m-w-h-fpss tnmzyw. "-C-ßsS FtÃ- nev t]mbn v axn. Rm F m- n\pw kω-xn- mw-.' ]Xn-s\ p hb- ns IpkrXn Ah-fn-ep- m-bn-cp- p. kenw ho pw DSp v Agn- m {ian- t mƒ Ahƒ ]d- p. "-Rm Ct m _m ms\ _nfn- pw, s ap -bn- v-wv v ]d-bpw-.' kenw Hm Øp Nncn- p. "-F m hemse Nncn- -Wv-.' kmbvhv tnmzn- p. Ahs sskv{x-w-amb apjw \mww sim v Npa- p. " v ß v tidn sis v hem-se' kmbv-hns izmkw I\-s - p, i w AS- -Xm-bn. Abm-fpsS amdnse \c Ib-dnb tcma-߃- n-s-bnse kpk w Ah\v ]cn-nn-x-am-bn-cp- p. ]Xn\mdmw hb- n Hc-\m-Y-\mbn Cu _w m-hn-se-øn-b-t mƒ Cu K w Ah\v Bizmkacp-fn-bn-cp- p. D m- -bmwv Ahs\ apx-em-fn-bpss ASp-tØ v sim p-h- -Xv. Hcp sship-t -cw. \mep awn- q t\csø _ v bm{x Ign v Ah own ncp- p, Ah\v h msx hni- n-cp- p. kmbvhv tnmzn- p. "-F m As t]cv-?' "-k-enw-' "-A-W v ss] n-wn-s -?' Ah H pw ]d- n-. DΩ-bpsS ac-w-øn p tijw Bcpw Ahs hni- n-s\- n At\z-jn- n- n-. _m D Xpw C m-øxpw Hcp-t]m-se-bm-bn-cp- p. ]nt bpw D m- -bmwv Ah-s Imcy-߃ t\m n-bn-cp- -Xv. Ah\v Ic- n h p. apx-emfn ASpØv sn p Ahs txmfn - qsn Iøn v ASp- n- p. "-C v Cs IqsS \nt m. \ko-_v-s n \ m-hpw-.' Abmƒ AI-tØ p t\m n hnfn p Hcp hb- mb kv{xo ]pd-tø p h p. keo-ans\ Nq n-s m v Abmƒ ]d- p. "-C-_s\ AIØp sim p-t]mbn Fs - nepw Xn m simsp- o-.' cm{xn Dd-ßm t\cøv kmbvhv Imep Xncp-Ωm Bh-iy-s - p. Ah v \ Dd w h n-cp- p. Ah FhnsSbmWv InS-t - -sx- p-t]mepw apx-emfn ]d- n-cp- n-. kmbvhv Dd-ßn-bm \ne-øp-hn-cn ]c-h- Xm-\n-bn InS msa -h Icp-Xn. ]s oww ImcWw Ah Dd-ßn-t m-hpibmwp- m-b-xv. cmhnse DW - -t mƒ Ah kmbv-hns ssii-fn-em-bn-cp- p. Abm-fpsS tcmam-hr-x-amb amdn Ah apj-a-a Øn InS- p-i-bm-bn-cp- p. Ah\v PmfyX txm n, H w `b-hpw. apx-emfn tzzjy-s -Sp-sa v `b v Ah NmSnsbgpt - m {ian- p. apx-emfn DW - p. tzzjyw ]nsn- p Xn\p ]Icw Nncn- p-sim v Abmƒ tnmzn- p. "-\- mbn Dd-ßose hem-se-?' \c Ib-dnb tcma-ß-fp amdsø kpk w At mgmwh {i n- -Xv. AXp hfsc lrzy-am-bn-cp- p. ae-bm-f -a-t\m-ca

IY 96 C pw, Cu Ccp-]-Øn-\memw hb- n I ymww Ign tijhpw B K w Ahs\ DtØ-Pn- n- p. B Adnhv Ahs\ Akz-ÿ-\m- n. kmbvhv Xncn- p-in-s v Dd- -am-bn. Ah Fgp-t m [rxn-sbm pw ImWn- n-. Aßns\ InS- p- -Xn Ah Bizmkw Is -Øn. kmbvhv Ah-\p-th n Hcp apdn simsp-øn-cp- p. ]s IZo-Pp-Ω-bn- mø Znh-k-ß-fn-se mw Ah Cu apdn-bn-emwv InS- n-cp- -Xv. AXp-sIm v si ntbmsf sim p-h-cp- -Xn-\p-apºv Hcp \ InS hmßm kmbvhv ]d- Xv Ah ti n-. InS- -d-bpss aßnb shfn- -Øn ]Xp-]-XpØ InS bn InS- p-sim v Ah Btem-Nn- p. _w mhns Hscm-gn aqe-bn X\n- p-th n Hcp s] -Ip n ImØncn p p- v. thsd GtXm Ime-Øv, thsd GtXm ÿeøv \S- p Imcyw t]mse Ah Bbn-j-sb- n Hm -Øp. Xs am{x-amb Hcp s] -Ip- n, X\n- p-th n ImØn-cn- p Hcp ]Xn-s\- p-h-b- p-im-cn. Ahƒ Hcp ]s t]sn- -c- n-cn- -bmhpw Ft m - Ø-t mƒ Ah Fgp-t p Ipfn-ap-dn-bn Ib-dn. Ah Hcp t{sbn At m-tg pw XWpØp Ign _ncn-bm-wnbpw addpw FSpØv CS-\m-gn-bn-eqsS \S- p. kabw ]{ p Ign- p. t{s \neøp sh v Ah hmxn Xpd- p. s]s v Ah-s mcp B -ep- mbn. Bbnj AhnsS D mbncp n-. t{s tai- p-døv sh v Ah Np pw t\m n. Hcp txß. Ah I n-ens ASn-bn t\m n. AhnsS Bbnj Npcp- p-iqsn InS- -bm-wv. kenw Ahsf hen-s -Sp-Øp. Ahƒ txßn txßn- -c-bp-i-bm-wv. Ah Ahsf DΩ sh p. "hm tamsf \ap v _bv- mw-.' "-\n v ta -.' Ahƒ txß-en- n-s-bn ]d p. "-A-ßs\ ] q-e-.' kenw ]d- p. "_m Rm A\ v _mbnev Xcmw-.' Ah Ahsf asn-bn-en-cp-øn, _ncn-bmwn hmbn simsp-øp. Ah _m -bm-bn, Ahƒ Ahs Acpa ai-fpw. ` -W-Øn- p-tijw Ah Bbn-jsb asn-bn InSØn Xe-bn Xtem-Sn. Ahƒ {ItaW Dd- am-bn. Ah Ahsf InS- -bn InSØn Hcp sim p Ip n-s\-sb t]mse. InS I n-ip-d v I - - Xm-bn-cp- p. hncn-bm-is apjn p \mdn-bp-an-cp- p. Ah GXm\pw \nan-j-߃ p apºv InS- n-cp ]Xp- ]-XpØ t^mans InS Hm -Øp. Fb I n-j-w Ah Bbn-jsb ImWn- n-cp- n-. InS- p- -Xn\p apºv Ahƒ ImWmsX AXv HmWm- -W-sa pw apdn {ItaW XWp-Øp-h-cp- -Xp- I v Ahƒ A p-x-s -S- W-sa pw Ah Icp-Xn-bn-cp- p. B XWp- n kz w ]Wn-bp-sa pw Ahsf kz -am- p-sa pw Ah B{Kln ncp- p. Ah\v ` Ww Ign- m txm n-bn-. Ah P\-en-eqsS ]pd-tø p t\m n. Ccp p am{xw. _w m-hn\p ap -h-iøp IØp hnf- ns shfn w ]n -h-i-tø-s -Øn-bn-cp- n-. Ah hmxn Xpd v ]pd-tø- n-d-ßn. BIm-i-Øn \ {X߃ an n. XWpØphcp Ccp- n-te ndßn \S- p-tºmƒ Ah Btem- Nn- p, Xs kz w C\nbpw F{X AI-e-ym-Wv?! 218 ae-bm-f -a-t\m-ca

IY lcn-ip-am XpS - -Y-I-fpsS amkv-a-cn-i-tem-i-øm-bn-cp p ame- Xn. cmhnse ` -Øm-hns\ Hm^o-kn-te- -b v [rxnbn ASp- f hrøn-bm- n, Ipfn-ap-dn-bn t]mbn Ipfn-s - p-h-cpøn HmSn-h v InS- -XmWv Bgv-N- - Xn- p-i-fp-am-bn. Ccp-]-Ø p e -ßfpw A n-bm n I n-en- -Sp-Øp Ãqfn -taepw Hcp ]m{x-øn IpSn- m-\p sh -sa-spøv Xe-bv- `mkøpw h v Ah InS- -bn ae - p-in-s- p. Hmtcm ]pkv- X-I-Ønepw Xs {]nb-s t\mh-en-ãns t\mh D GSv Hcp IS-em-kp-I-jWw sim v AS-bm-f-s - Sp-Øn-bn-cp- p. Hcp ]pkv-xiw Ign- m ASpØ ]pkv-xiw FSp-ØXpw hmb\ XpS-ß-W-sa \n - _ w ame-xn- p- m-bn-cp- p. ck- -csv Hcp sk n-\p-t]mepw s]m -cp-xv. B-Zy-sa mw Bgv-N- -Xn v In n-bm-ep-ss\ XpS - - Y-Iƒ hmbn- p-i-bm-bn-cp p ]Xn-hv. AXp ]t hfsc a\x-{]-bm-k-߃ v Imc-W-am-bn. Hmtcm Bgv- Nbpw IY \n - p-tºmƒ D m-ip kkv-s] kv kln- m-\m-hp- n-. Hcm-gvN ]ns Dd- -an- msx Ign- p-iq- p- p. hymgm-gv-n-bm-bm hmcn-i-bv- pth n ImØn-cn- p- p. In nb DS \n \n - n XpS - Y hmbn- p-xo - p- p. IY Xo - n- msx \n - p-tºmƒ D m-ip kkv-s] kv kln- m- \m-hp- n-. Hcm-gvN ]ns Dd- -an- msx Ign- p-iq- p- p. ho pw hymgm-gvn hmcn-i-bv- p-th n ImØncn- p- p. In nb DS \n \n - n XpS - Y hmbn- p-xo - p- p. IY Xo - n- msx \n - ptºmƒ ho pw kkv-s] kv \nd BgvN ap n. Ah-km\w ` -Øm-hns \n -t±-i-amwv at\m-cmpyw HmWw hnti-jm {]Xn '94 218

IY Ahsf c n- -Xv. hmcn-i-iƒ FSpØp sh v t\mh Ign- m H mbn H -bn-cn- n\v hmbn- p-xo - p-i. AXv Rc-ºp-Iƒ p KpWw-sN-øpw. C-t mƒ hmbn- m XpS-ßp t\mh-ens Ah-km-\sØ `mkw C mwv In p-i. Iøn In n-bn- n-. AXp In p-tºm-tg pw AXp-h-sc-bp Ccp-]-Ø v A ym-b-ßfpw hmbn- p-xo - -Ww. Xe-bnW sncn- p-sh v Nm n-cp v amexn hmb\ XpS-ßn. B kabw axn-en- - p-døp \n p-sim v Hcp sndp- - m-c Btem-Nn- p-i-bm-bn-cp- p. hosns ]n nep _m - -Wn-bn-te- m-w-h t\m n-bn-cp- -Xv. B _m - Wn InS- p-ap-dn-bn-te- m-bn-cn- p-sa- -h Duln- p. Ipd p apºv Ipfn Ign v ]mhm-sbpw ªukp-ambn Xe-apSn Hcp txm -Øp-sIm p si n, _m - - Wn-bn si nb πmãniv Nc-Sn -ta Xncp-ºnb ss\ nbpw a p hkv-{x-ßfpw \nh -Øn-bn- n-cp kv{xo InS- p-ap-dn-bn-em-bn-cn- p-sa- -h k - n- p. In-S- p-i? C-cn- p-i? \n - p-i? In-S- p-i-bm-hpw. apºn-ep _m - -Wn-bn -\n v ` -Øm-hn\v Sm m ]d- n v Ac-a-Wn- q-dm-bn. At mƒ Ah C n-cp- Xv Hcp ss\ n-bm-bn-cp- p. ss\ n-am-{xw. ASn-bn api-fnepw Xmsgbpw H p-ap- m-bn-cp- n-s v Ahs hnz-kv- -t\-{x-߃ I p-]n-sn- n-cp- p. FXnsc \n p-h kqcy-{]-imiw B kv{xobpss ico-c-l-s\ apgp-h a\- n-em- m Ahs\ klm-bn- n-cp- p. ` -Øm-hn\v Sm ]d- p-i-gn- -tijw Ah t\cn v Ipfn-ap-dn-bn Ib-dn-b-Xm-bn-cn- -Ww. Ipfn-ap-dn-bn _ - n sh w hogp- -Xn-s bpw a pw _lfw Ah {i n- n-cp- p. Ah Np pw t\m n. InS- -d-bpss _m - -Wn-bp `mkøv Bcp-an-. Xs Hfn p t\m m ] nb P\-ep-Iƒ ASp-sØm pw C. Ah apt m p \oßn. am-exn hmb\ XpS-ßn. BZy sø A ym-bw-xs ck-i-c-am-bn-cp- p. hmcn-i-bn Ah-Im-i-s -Sp t]mse- Xs \ndsb skiv-kn-s bpw A{I-a-Øn-s bpw IY. BZysØ A ymbw Ah-km-\n- p-tºm-tg v c p sime-]-xm-i-߃ Ign- n-cp- p. LmX-I Bcm-sW- -dn-bn-. c pw -aq pw A ym-b-߃ Ign- n pw Hcp Xpºp-an-. shdpw kwi-b߃ am{xw. aq p-t]-cn-emwv kwi-bw. Ah-cn-sem-cmƒ -X-s -bm-bn-cn- Ww AXp snbv-x-xv. ]t, F n-\p-th- n? aq p-t] pw AXp-sIm v {]tbm-p-\-sa- m-sw v a\- n-em-bn-. sk-ivkv XpS-ßn-bn- p- m-bn-cp- n-. AXp-sIm- m-bn-cn- Ww \memw A ym-b-øn Hcp _em -kwkw Ah-X-cn- n- -Xv. ame-xn v AXp hmbn- m Xm -]-cy-am-bn-cp- p. _em -kw-k-øn-emwv Id-I-f skivkv, AXns {]mir-x-cq-]-øn {]Xy- -s -Sp- -Xv. Cc txsp ark-øns h\yhpw D -Ø-hp-amb th -bm- S. HmSn- -s -Sp ark-øns c -s -Sm-\p hn^-e-{i-a-߃, InX- p-iƒ, Cc Iøn-e-I-s -Sp hnp-b- Øns \nan-j-߃, Cc-bpsS `b-n-in-x-amb t\m w, Zb-bv- p-th- n-bp bmn-\, h\y-amb Iog-S-. F mw- Xs hfsc {Xn nwkv BWv. AXv a p- -h - mwv kw`-hn- p- -sx- -dn-bp- -XmWv G hpw Bizm-k-I-c-ambn- p- -Xv. A]-I-S-߃ As - n acww; AXv a p- -h - m-wp- m-hp-sx- -dn-bp- Xv F{X Bizm-k-I-cam-Wv. AXv hmb\ kpk-a-am- p- p. am-exn hmb\ XpS - p. "-\m - Xp hb- p ho Ω ` -Øm-hns\ Hm^o-kn-te v ]d- -b- -tijw Ipfn v InS- -dbn -h v h kv{xw am n, Hcp hmcn- I-bp-ambn InS- -bpss ]Xp-]-Xp- n-te- v, B\-tµm - -j-øn s hgn-bn-te v IS- p. _m - - Wn-bpsS hmxn Xpd- p-in-s- p- I-bm-Wv-.-' C-hnsS t\mh-en hnh-cn kw`-h-øn\pw Xs Ct m-gp ÿnxnbpw XΩn-ep kmzr-iysam pw amexn I n-. Ahsf kw_- n- n-s-tømfw I n-en InS p hmcni hmbn- p kv{xo ssewkn-i-]o-u-\-øn\v Cc-bmhm t]mip hkvxp am{x-am- Wv. _m - -Wn-bpsS hmxn Xpd- p-in-s- p-i-bm-sw hmn- I-Øn-eqsS t\mh-enãv C\n \S- at\m-cmpyw HmWw hnti-jm {]Xn '94 219

IY m -t]m-ip ck-i-c-amb kw`-h-øns hmxn Xpd- n-sp-ibmwv snbv-x-xv. amexn hmb\ XpS p. "-A-h-cpsS ]mhms Npcp- p-i-bdn Imens ta -`m-ksø `wkn apgp-h {]Z -in- n- ncp- p.' _m - -Wn-bn-eqsS hcm -t]m-ip a\p-jy\v AsXmcp W-am-bn-cn- pw. amexn Btem-Nn- p. hmb-\-bn-ep ckw-sim v Xm\pw AtX ÿnxn-bn-emwv InS- p- -sx v Ahƒ {i n- n-. t\mh XpS - p. "-_m - -Wn-bpsS sdbn-enw-kn-\v-ta c p ssiiƒ {]Xy- -s - p. ]n mse Hcp Xe-bpw. \nan-j-t\-c-øn- \p- n Abmƒ sdbn-enwkv Ih- p-sh v _m - -Wn-bn-te v NmSn-.-' Hcp i w ti v amexn t\m n. _m - -Wn-bn Hcp sndp- - m-c, Iøn \o p-iq Ø IØn. amexn Ahn-iz-k-\o-b-X-tbmsS t\mh-en-te p Xncn- p. "-_m - -Wn-bn-te p NmSnb sndp- - m-cs Iøn IØn-bp- m-bn-cp- p.-' Xm ImWp- Xv icn- p-ap- -XmtWm AtXm t\mh-ense IYm-]m-{X-amtWm F -hƒ p kwi-b-am-bn. Xs InS v At m-gmwv Ahƒ {i n- -Xv. ]mhms tidn Ac-hsc FØn-bn-cp- p. hm-b-\-bpss ck-øn AsXm pw Adn- n-. Ahƒ thkw ]mhms XmgvØn Imep-I-fpsS \ X ad- p. "-Fs Iøn IØn-bm-Wv-.-' Ah ]d- p. "-i- -ap- m- n-bm sim pw-.' A-hƒ hmbn- p-\n -Ønb hcn-iƒ txsn XpS p hmbn- p. "-Fs Iøn IØn-bm-Wv, i -ap- m- n-bm sim pw-.-' s]-s v B t\mh Hcp {]am-w-{k-ÿ-ambn amdn. kxyhpw anyybpw Xncn- -dn-bm Ah-ew-_n- p {]am- W-{K-Ÿw. t\mh-ens {Xnam-\-tem-IØv kω-x-an- m-sx-øs Hcp IYm-]m-{X-ambn amdp-i-bm-bn-cp p ame- Xn. AXp-Im-cWw `bw \nd IuXp-I-tØmsS Ahƒ B cwkw ho n- p. A-hƒ hmcn-i-bn-eqss ItÆm-Sn- p. IØn ]nsn sndp- - m-c _m - -Wn-bpsS hmxn -I-S v InS- -dbn-te v {]th-in- p. At mgpw hmbn- p-sim- n-cp ho -Ω-tbmSv K - n- p. "-hm-b\ \n -Øq-.-' s]-s v amexn sr n-t m-bn. Xs InS- -d-bn-se-ønb A]-cn-Nn-X\pw AXp-Xs ]d-bp-i-bm-bn-cp- p. Ahƒ hmcni am n-sh- p. "-A-\-ßmsX InS- -Ww. c -s -Sm {ian- -cp-xv-.' sn-dp- - m-c ]d- p. amexn hnj-a-øn-em-bn. Ahs ASpØ NphSv F m-sw- -dn-bm hø. Xs {]am-w-{kÿw sxm -Sp-Øp-Xs InS- p- p. AsX-SpØv Xpd- p-hm-bn- p-itb th q. Ahs ASpØ NphSv F A p \S- m t]mip F mw a\- n-em- m ] pw. ]t, AXp sxmsm hø. IØn ]nsn Hcp- Ø apºn-ep- v. IØn-bpsS ap\ Iq Øp Xnf-ßp- p. "-A-\-ß-cp-Xv-.-' A-h I n-en- -Sp-tØ v \S- p-sim v ]d- p. "-\n-\-s - mwv th -Xv-?-' Ahƒ ss[cyw kw`-cn- psim v tnmzn- p. kv{in-]v v ssitamiw h Ub-d-ŒdpsS a m-bn-cp p Ahƒ. XpS - -Ym-Im-cs Hcp IYm- ]m-{x-ambn Pohn- msx kz -am-sbmcp PohnXw \bn- m Ahƒ Xo - -bm- n. IY Xm -X-s -bp- m- - Ww, kw`m-j-w-ß-fpw. Ahƒ tnmzn- p. "-\n-\-s - mwv th -Xv-?-' Hcp kw`m-j-w-sa \ne-bn kz w Imen \n - m {]m]v-xn-sbm- p-an- mø Hcp hmn-iw. Hcp XpS- sa \ne-bv v B hmn-i-øn\v ]t, AXn-t -Xmb {]m[m-\y-ap- m-bn-cp- p. "-F-\n-s - mwv th -sx v \n߃- -dn-bmw-.-' Ah {Iqc-ambn Nncn- p-sim v ]d- p. "-AXv thkw Xcp-I-bmWv \ -Xv. As - n -.-.-.-' A-h IØn Db -Øn- m-wn- p. "-\n-\ v ]W-amtWm th -Xv-?-' A-hƒ ss[cy-]q w tnmzn- p. hmkv-x-h-øn AsXm-cp-Xcw Im]-Sy-am-bn-cp- p. Ah F n-\mwv h -sx v ame-xn- -dn-bmw. ImcWw hmb-\-bv- n-sbnepw Ahƒ Aev-]-kz-ev]w I -Øcw ImWn- m-dp- v. B A ym-b-øns Ah-km-\sØ c p-aq p hmn-i߃ Ahƒ kz w Bflm-hns\ h n- p-sim v hmbn- n-cp- p. \S- m t]mip- Xv _em -kw-k-am-sw v at\m-cmpyw HmWw hnti-jm {]Xn '94 220

IY Ahƒ v \ -t]mse a\- n-em-bn-cp- p. A-hƒ KXy- -c-ß-sf- n Btem-Nn- p. HmSn c -s -Sm hgn-bn-. A\p-\-bw-sIm v am{xta c -bp- p. Ahƒ tnmzn- p. "-F m \ns t]cv-?-' A-h ho pw Nncn- p. AtX {Iqc-amb Nncn. "-X-ami ]d-bp-i-bm-bn-cn pw At? Rms\s t]cv, hnem-kw, ssen-t^m \º Hs X p-t]m-imw. Ft -?-' kv-{in-]v- ns A`mhw Ahsf ho pw hnj-an- n- p. Fs - nepw kw`m-jww \SØn Ahs\ sshin- - Ww. sshin- p Hmtcm \nan-jhpw X\n v {]tbm-p-\-s -Spw. t\mh-en Hcp-]-t, Cßn-s\-bp- m-hmw. "At mƒ s]s v hmxn - Hcp ap p ti p. As - n ssen-t^m ASn- p-.' Ip w snøm h -hs\ s\ - h- m- p Fs - n-epw. hm-cni Xpd- p-in-s- p-i-bm-wv, InS- -bn Xs Acn-In -Ø-s. ssihn- p-t]mb Bbp[w ssi -em- m {ian- p h[y-sb-t mse Ahƒ hmcn-i-bn-te p t\m n, Ht m ct m hmn-i-߃ hmbn- m-\mbm A{Xbpw kkv-s] kv Ipd-bp-a-t m. hmcni FSp- m-\mbn Ahƒ ssi\o- n. "-hm-cni sxms-cp-xv-.-' A-h K - n- p. Ahƒ sr n-s m v ssi ]n -h-en- p. Ah s]s v InS- -bn-te v IpXn- p. IØn CSsØ Iøn-te v am n. Ah hesø ssisim v Ah-fpsS ªukv hen- p-io-dn. ªukv am{xw. ASn-bn Iodm H p-ap- m-bn-cp- n-. AX-hs\ p`n-x-\m- n. Ah IqSp-X ASn-hkv-{X-߃ {]Xo- n- n-cp- p, hen- p-io-dm. X n-ø-i - m\pw AXp-hgn B\-µ-e-œn v aq Iq p-hm-\p-ambn Ipsd XS- -߃. "-\n-߃ ASn-bn H pw [cn- n- n-.' A-h-fpsS \ -amb amdnsw At mgpw BLm-X-Øn Iºn-X-am-bn-cp- p. Ah\pw Hcp kv{in-]v- ns ASnÿm-\-Øn-emWv Pohn- p- -Xv. AXn sndn-sbmcp hyxn-bm-\w-t]mepw Ahs\ hnj-an- n- p. apºn Xpd- p- I amwk-fx Ahs hnj-a-ßsf Ipsd-sbms Zpco-I-cn- p. Ah AXn apjw-]q-gv-øn. X-\n-s m pw snøm-\n-s v ame-xn v a\-kn-em-bn. IpX-dm {ian- m aq - -bp IØn Xs tzl-ønem-gpw. XpS - -Y-Iƒ cnn- p- -h v [mcmfw `mh\ thw-sa- -hƒ v a\- n-em-bn. Cßn-s\-bp kµ - `-ß-fn Ah v Fs ms Fgp-Xn- q- m-\p- m-ipw. Xm Hcn- Fgp-Xm {ian- Xv ]cm-p-b-s - -Xns ImcWw CXp-X-s. `mh-\m-zm-cn-{zyw. am-e-xn-bpss XWp- a v Ah\v C -am-bn-. Ah apj-ap-b -Øn. "-\n-ß-sf- mwv A\- -an- msx InS- p- -Xv-?-' H p IpXdn c -s -Sm {ian- p-iq-ts? A-h ho pw ame-xn-bpss amdn-te v howp. F- n- p-thww \ns IØn Fs amdn IpØn-bn-d- m At? Ahƒ hnnm-cn- p. s]s - m-w-hƒ v `qtxm-z-b-ap- m-b-xv. Ahs c p ssiifpw Xs amdn-e-a - n-cn- -bm-wv. At mƒ IØn? IØn Xe-bn- W-bpsS ASpØv A\m-Y-ambn InS- p-i-bm-wv. AsX-Sp- m-\mbn Ahƒ ssi\o- n. "-IØn sxms-cp-xv-.-' A-h Dd-s - -d- p. hmcni sxms-cpxv F p-]-d AtX hotdm-ss-bmwv Ah AXp ]d- -Xv. Ahƒ ssi ]n -h-en- p. A-h kz w hkv-{x-߃ Agn- p-am- p-i-bm-wv. c p ssiifpw Xm - m-en-i-ambn Ah-fpsS tzl-øp- \n v ]n -h-en v Ah j v Agp- p-am- n. Ahs Igp-Øn Hcp kz -Æ-s -bn D m-bn-cp- p. j v Xdbn-te- n- -tijw Ah ]m vkv Agn- p-am- n. t{umb Agn- p-am- p-tºm-gmwv Ah amexn {i n- p- Xv I -Xv. "-t\m- -cp-xv-.-' Ah ho pw K - n- p. A-hƒ Xe Xncn kabw Ah t{umb Agn- p-am n Ah-fpsS ta NmSn howp. _ew-{]-tbm-kn v AhfpsS ]mhm-s-bpss NcSv s]m n v Xmgv-Øn. ho pw ]dn- p-i-f-bm -th n Ah-fpsS Ac-s - n-eqss Iøn v X nt\m- n. s]s v tjmt - -Xp-t]mse Ah NmSn Fgp-t - p. Ahs kzm-nm-c-t_m-[-øn\v G c m-asø ASn-bm-bn-cp p AXv. Ah XnI pw p`n-x-\m-bn. "-F- p-xcw kv{xo-bmwv \n߃-?' -A-h tcmjm-ip-e-\mbn tnmzn- p. "Nm-cn-{Xy-\n-jv-T-bn- m-ø-hƒ-.-' am-exn At m-tg pw Ian-gv p InS- n-cp- p. ]IpXn \ X ad-bv- m Ign Bizm-k-Øn InS- p- I-bm-bn-cp Ahƒ Xs Nmcn-{XysØ tnmzyw snøp- Xp ti v Aº-c- p. Ahƒ Xe Xn-cn v Ahs\ t\m ns m v tnmzn- p. "-F-t -?-' "-\n-߃ ASn-bn H pw C n- n- -.-' "Hm A{X-tb-bp- p-?-' Ahƒ ]d- p. "-A-XmWv Ct mƒ ^mj -.-' "-^m-j! aæm- -. ASn-h-kv-{X-ß-fp- m- p ^mœ-dn-i-sf mw \n߃ ]q n- pw. As - nte sxmgn-en- mbva h msx cq -am-bn-cn- p- p. C\n Cßns\ Hmtcm- p-iqsn XpS-ßn-bm -!-' at\m-cmpyw HmWw hnti-jm {]Xn '94 221

IY A-h ho pw {i ame-xn-bpss \ -X-bn-te p Xncn- p. Ah Ahsf _ew-{]-tbm- Kn v ae -Øn- n-s-øm {ian- p-i-bm-wv. Ahƒ sndp- pw-txmdpw Ah\v D mlw Ibdn. Ahs\ A\p-\-b-Øn-eqsS hi-øm- m Ahƒ {ian- p. "\o \ _p n-bp sndp- - m-c-\m-w-t m. Cßn-s\-sbms Nn n- m \ _p nth-ww-.-' A-X-h\v C -s - p. A zm-\-øn-\n-s-bn Ah kz w Xe Nq n- m n ]d- p. "-C-hnsS H mw \ne-bn \ndsb sfun-b-i-fm-wv-.-' Xm-gsØ \ne ]t, Imen-bm-bn-cp- p. ]Øp-an-\n p t\csø A zm-\-øn-\p-tijw Ahsf ae-øn- n- SØn Ah-fp-sS-ta NmSn how-t mtg Bh-kv-XpX Ah\v kzbw a\- n-em-bp- p. Ah Aº-c-t m-ss, Pmfy- X-tbmsS Ah-fpsS apj-øp-t\m- n. H pw kw`-h- p- n-s p I Ahfpw AXns Imc-W-a-t\z-jn- p. Ahs {Ku v-^v-tfm-dn hnti-j-sam- p-an-. im w, kpµ-cw. "-\n-ß-fmwv CXn-s\ms DØ-c-hm-Zn.-' Ah tzjy-tømss ]d- p. "-\n-߃ Hcmƒ-.-' A-hs Zp -ÿn-xn v Xm Fßns\ Imc-W-ambn F -dn-bm Ahƒ tnmzn- p. "-Rm F p-sn-bvxp F mwv \o ]d-bp- -Xv-?-' "-\n-ß-fpss Nmcn-{Xy-ip- n-bn- m-bv-a-bmwv CXn-s\ms Imc-Ww-.-' am-exn A w-hn- p-t]m-bn. Ahƒ CXp-hsc Xs ` -Øm-hn-s\-b- msx as mcp ]pcp-js\ a\- n -t]mepw Iman- n- n-. ]ns Cßs\ ]d-bm? s]s - mwv ASn-h-kv-{X-ß-fpsS Imcyw Ah ]d- Xv ame-xn-t m Ω h -Xv. "-Hm, AtXm-.-' Ahƒ p Nncn-h- p. "-C-fn- m-sx. H p klm-bn- m t\m v-.-' Ah ]d- p. \n- -lm-b-x-bn he-bp Hcp-Øs\ c n-t [m -Ωn-I-amb ISa X\n- p-s v amexn Hm -Øp. t]mcm-ø-xn\v Ahs\ Fßn-s\-sb- nepw thkw ]pd-øm- -W-sa- p-ap- m-bn-cp- p. Ahƒ ]d- p. "-Rm\o A ymbw H p hmbn p Xo -tøm-s -?-' Xp-S - -Y-bn \ns mw hfsc hyxym-k-s - n- mwv Imcy-߃ \oßp- -sx- -hƒ- -dn-bm-am-bn-cp- p. Hcp ]t, c -s -Sm-\p am w X\n- p-ap-ºn h p-iq-ss- n-. "-GXp XpS - -Y-bmWv \n߃ hmbn- p- -Xv-?-' "-a-w - m- nse Icn-bn-e-Iƒ-.-' "-Hu-.-' Ah NmSn-sb-gp-t - n-cp- p. "-F-\n v G hpw C -s XpS - -Y-bm-W-Xv. C v cmhnse Bgv-N- - Xn v In n-b-t mƒ Ah-km-\sØ A ym-bw-iqsn hmbn- n- mwv Rm hcp- -Xv-.-' "-\n-\ v C{X thkw Bgv-N- -Xn p In n-tbm-?-' amexn tnmzn- p. "-Rm IS-bn -\n p hmßn- p-.-' Ah ]d- p. "-B-cmWv sime-]m-xiw \S-Øn-b-sX- -dn-bm-tam-.-.-.-?-' s]-s v amexn NmSn-sb-gp-t v Ahs hmbv s]møn- n-sn- p. "-]-d-b-t, ]ns F\n v hmbn- m ] m-xm-ipw-.-' A-h-fpsS IÆp-I-fn At]- -bp- m-bn-cp- p. A-h-fpsS \ -i-cocw Ahs tzløv H n-t - p-\n- p. Ah Ahsf si n- n-sn- p. Ahƒ bmsxm-c- Xn pw IqSmsX Ahs ssii-fn InS- p. Ah-fpsS `mhn B ssii-fn-em-bn-cp- p. Hscm t]cv Ah ]pd- Øp-hn- m axn. Ahƒ Bdp-am-k-ambn Aa -Øn-sh kkv-s] kv apgp-h \in- n- m. Xm-gsØ \ne-bn Ne-\-ß-fp- m-hp- Xv Ah Adn- p.! at\m-cmpyw HmWw hnti-jm {]Xn '94 222

HmW- -Xn v C. lcn-ip-am Ip n-i-fpss `mh-\-bv v NndIp simsp- p bmsxm pw Ahn-sS-bp- m-bn-cp- n-. F n pw Hcp hb- p-sxm v aq ph-b- p-hsc {]mb-ap Ccp-]-sØm- p- Ip- n-iƒ cmhnse Hº-Xp-a-Wn-sXm v sship-t cw Bdp-a-Wn-hsc tu sib sk -dn Ifn v Nncn- v, iwv- T-Iq-Sn, Ic- p, ]nw-ßn, temly-ambn Ign- p. a bpw Nph pw CS-hn v Nmb-a-Sn apf- m-ep-i-fn hne-ßs\ sh apf-bn Xqßn- n-s- p aq v Ib Du m-ep-i-fmwv Imcy-amb BI -j-ww. AXn-\p-th n Ft mgpw ASn-]n-Snbpw D epw X -ep-am-wv. aq v Bb-am-cn c p-t] v Ahsc \nb-{ n- mt\ t\c-ap- p. aq p sndnb apdn-i-fp- -Xn H p ta{s F -\n-e-bn amen-\n- -\p-h-zn apdnbm-wv. ]t B apdnbpw Xt -sx v ]d-bm Ign-bp- Xv Bdp-a-Wn- ptijw am{x-am-wv. AXp-hsc Ip n-ifpss Ifn- m- -߃ ki-e-bn-søpw NnXdn- n-s- pw. Ifn- m- -߃ acw sim p- m- n-b-h-bm-wv. Hmtcm-Xcw hml-\- Iem-Iu-apZn sk]vxw-_ 5. 1993 89

HmW- -Xn v ߃. Ahbpw a bpw Nph pw Nmb-a-Sn- n-cp- p. kma - y-ap- -hcpw BZyw h -hcpw \ Ifn- m- -߃ ssi -em- p- p. cmhnse F -c-sxm v tu sib sk -dn \S- p Imcy-߃ Hcp aqhn-iym-a-d-bn ]I Øn AXv Hcp kv{io-\n ImWn- m \ ck-ap- m-hp-sa v amen\n Hm -Øp. F -c-tbmss Hmtcm-cp-Ø-cmbn FØp- p. skbv- ns ASp-sØ-Øp-tºp-tg v Ip n-iƒ Ic- n XpS-ßpw. \S- p-h-cn-i-bm-sw- n Ah AΩ-amsc apºn \n p XS v kmcn hen v ]nt m w \S- p- p. Nne A -\-Ω-am-cpsS H -amwv hcn-i. kviq- -dn-tem, ss_ ntem, Imdntem Bbn-cn- pw. \S- p-h-cp- -h-cpss H w H p-in A t\m As - n AΩtbm am{xsa D mhq. Ah ai-t\tbm ai-tftbm Bbsb G - n- p- p. Ic- n AS- p- -Xn-\mbn kuay-amb hm p-iƒ ]d-bp- p. Np pw Ifn- p Ip n-isf t\m n Ah - m - p-an- mø hmin Xs Ip n-s - n-\m-sw v Aev]w h m-bv-a-tbmss AZv-`p-X-s -Sp- p. B Ip n-ifpw Ipd p apºp-hsc Ic-bp-I-bm-bn-cp-s - pw, Ic- n v H pw t\sp-hm-\n-s pw D -t\cw Ifn- p-i-bmwv \ -sx pw a\- n-em- n, a p- -h -s -Sp- p-hm Ah-kcw simsp- msx Xte p t\m n sh Ifn- m w FSp-Øp-I-fn- p-i-bm-sw pw ]s B AΩ Adn-bp- n-. Ah thz-\n- p a\- p-ambn Hm^o-kn-te- p _ p-]n-sn- m [rxn-bn \S- p- p. Ip n-iƒ {ItaW im -cm-ip- p. {]mbw Ipd Ip n-iƒ, I n p \S- m {]mb-am-bh hfsc ]Xps am{xsa Ifn XpS-ßq. Ic- p-i-c v Xf v Gß-e-Sn- p Ahsc Bb-am Ipsd-t\cw H Øv FSp-ØpsIm v \S- -Ww. Nne `b- c hnir-xn-i-fm-bn-cn- pw. Ah-cn \n v sndnb Ip n-isf c n-t - Xv Bb-am-cpsS tpmenbm-sw- n-epw, ]e-t mgpw D]-{Z-hn- -Xn-\p-ti-j-amWv Adn-bp-I. ]ns hnkv-xm-chpw a pw amen-\n-bmwv Gs - Sp-t - -Xv. AXp-I-gn- m Ip -hm-fn-bpss Ic- n-e-s- m Hcp tsm^n ssi q-en-bmbn simspt - n-h-cpw. Aßs\ Ip w snbv-x-h\pw A\p-`-hn- -h\pw Hcp X n-se-øp- p. D -bv v Hcp amxncn F m Ip n-ifpw Dd-ßp- p. aq p awn-tbmss Fgp-t - m F m-h-cp-ssbpw apjøv hm -am-wv. IÆp-Iƒ skbv- n-te v \ofp- p. Npcp w Nne Ip n-iƒ am{xw At mgpw Du m-en BSp-I-tbm, \gv-kdn ssdap-iƒ Dds snm p-itbm snøpw. A p-a-wn-tbmss Ip n-isf sim p t]mim A -\-Ω-am FØn-Øp-S-ßp p. Ip n-iƒ Ah-cpsS A t\m AΩtbm hcp-tºm-tg-bv v skbv- n-te v HmSn-sb-Øp- p. A t\m AΩtbm FSp- p-tºm-tg pw Ah B -Øn-tbmsS NmSn- -bdn DΩ-sh- p- Xv amen\n IuXp-I-tØmsS t\m n \n - pw. Bdp-a-Wn-tbmsS F m-ip- n-ifpw t]mbv- -gn- n- p- m-ipw. ]n osv X\n v Hcp Nmb-bp- m n IpSn v Aev- ]-t\cw hn{i-an- mw. Bdp-a-Wn-I-gn- p. F m Ip n-ifpw t]mbn F p Icp-Xn-bn-cn- p-tºm-gmwv hcm- -bpss A Øv HXp- n Bcp-sSbpw IÆn -s -SmsX Hcp Ip n Ccn- p- -Xp- I- -Xv. Cµp Bbn-cp p AXv. Ahƒ Xs k n HXp n ASp-Øp-Xs h n-cp- p. Ah-fpsS AΩbpw A \pw H n- mwv hcn-i, kviq- -dn. Ah h m Cµp k nbpw Xq n kmh-[m-\-øn \S- p-t]mbn kviq- -dn-\p-ap-ºn Ib-dn-\n - pw. Ah kviq- -tdm-sn p t]mhpw. A -\-Ω-amsc ImWp-tºmƒ aq -c-h-b- p B Ip n-bn {]txyi kt m-j-sam pw ImWm-dn-. km[m-cw A -c-a-wn-tbmss hcm-dp Ah v Cs - p-]- n-bm-thm? Ah-sf qsn ]d- -b- mse X\ns mcp `mk-øn-cn- m ] q. Bb-am \mep-t]cpw t]mim Xøm-dm-bn-h- p. Ah hcp-tºmƒ \ kmcnbp-sp-ømwv hcn-i. tu sib-dn-se-øn-bm am m-\p hne-ip-d kmcn Ah k n-bn-em n sim p-hcpw. sship-t cw Xncn- p-t]m-ip-tºmƒ ho pw kmcn am p- p. De- v, Ip n-i-fpss aq{xhpw a p-amb kmcn Xncn v k n-bn-en v sim p-t]m-ip- p. ho n sn m Ah AXv Xncp-ºn-bn-Spw, ]nt v ho pw k nbn-em n sim p-h-cpw. HcpØn tnmzn- p. "-tn n R߃ t]ms -?-' amen\n Xe-bm- n. "-At m Cµpthm tn n-?-' "-AXp kmc-an-. Rm\n-hnsS Ccn- mw. \n߃ s]mbv-t m-fp. _kv sx - -.-' Ah ]pd-øn-dßn skbv- -S- p. Cµp At mgpw XmSn v ssiøpw simspøv HXp- n-te v Imepw sh v Ccn- -bm-wv. Ahƒ Bb-am t]mip- Xp Ipd v ]cn-{`-a-tømss t\m p-i-bm-wv. amen\n Ah-fpsS ASp-Øp-sN v tnmzn- p. "-C-µp-tamƒsS A \pw AΩbpw h n- n As -?-' Ahƒ Xe-bm- n. "-C p sshipw v ]d- n-cp-t m-?-' Cs v Ahƒ Xe-bm- n. "-F- m Cs m hcpw-.-' amen\n Cµp-hns ASp-Øn-cp- p. hfsc im -kz-`m-hn-bmb B Ip n Hcn- epw Nncn- p-i- n-. a p Ip n- Iƒ Nncn- p-tºmƒ Ahƒ A p-x-tømss t\m n \n - p-i-bmwv ]Xn-hv. hfsc ]Xps am{xsa kwkmcn- q. ]e-t mgpw tiƒ- m-\mbn amen-\n v Ipºn-tS- n-h-cm-dp- v. Ct mƒ HXp- p-i- n ASp-Ø-Sp-Øn-cn- p-tºmƒ kwkm-cn- pi Ffp- -am-wv. amen\n tnmzn- p. 90 Iem-Iu-apZn sk]vxw-_ 5. 1993

HmW- -Xn v "-tamfv F mwv Nncn- m-xn-cn- p- -Xv-?-' Cµp H pw ]d- n-. "-F m tamfv H pw an m-ø- Xv? tamfv Hcn- epw Nncn- -WXv Rm I n- n- -.-' "-F-\n v Nncn- m-\-dn-bn B n.' Ahƒ ]d- p. Ah-fpsS kzcw CS-dnb amxn-cn. amen\n Ahsf ssisim v ASp- n- p. "-km-c-an- -.-' Ah ]d- p. "-F- m-hcpw Nncn- -Ww- v- y-s m. A \pw AΩbpw Cs m hcpw-s m. AXphsc \ap v ChnsS Ccn- mw. As - nev ASp- -f-bn t]mbn v Ipd v Nmb IpSn- mw. tamƒ v _nkv- v C -s -?-' amen\n Fgp-t p. Cµp Ccn- p-i-x-s -bm-wv. "-F-gp-t p tamsf-.-' "-th B n, Rm\n-hnsS Ccpt m-fmw-.-' amen\n \n - - n- n-. Ahƒ ASp- -f-bn t]mbn Nmb-bp- m- m XpS-ßn. ASp- -f-bn \n p t\m ptºmƒ HXp pw tk bv pw ImWmw. Ahƒ c p mkn Nmbbpw Hcp sπbv- n _nkv- pw t{sbn sh v ]pd-tø- p-h- p. Cµphns ASp-Øn-cp- p. "-_n-kv- v Xn p tamsf-.-' Cµp _nkv- -s -SpØv Xn m XpS-ßn. ]mhw hni- n-cp- p. "-tamfv Nmb IpSn p Ign-bp-tºmtg pw A \pw AΩbpw hcpw tit m-.-' "-F-\n v txm p- Xv Ahcv hcn- ym- m-wv-.-' _nkv- v Xn p- -Xn-\n-S-bn Cµp ]d- p. "-F m tamƒ v Aßs\ txm m -.-' "-A-h-scs Dt]- n- q v txm p- p-.-' amen\n icn pw sr n. Xs Dt]- n- n-cn- p-sa v ]d- Xv F{X \n - n-im-c-am-bn- m-wv. Cß-s\-sbmcp \nk-a-\-øn-se-øm B Ip n F{X bmx-\-bn-eqss IS- p-h- n- p- m-i-ww. B Adnhv Ahsf thz-\n- n- p. B Ip nsb ImWm XpS-ßnb A p-sxm v amen-\n v kwi-b-ß-fp- m-bn-cp- p. cmhnse A -s bpw AΩbp-sSbpw H w kviq- -dn h n-d-ßn-bm km[m-cw Ip n-iƒ snøm-dp- -Xp-t]mse Sm m ]d-bp-itbm ssihoip-itbm snøm-dn Ahƒ. k nbpw Xq n Bb-am-cn Bsc- nepw Xpd- p-]n-sn skbv- n-eqss Ahƒ D n IS- pw. apj-ap-b -ØmsX AI-tØ- p-t]m-ipw. Ah-fpsS A aiƒ Cd-ßnb DSs\ kviq- Xncn v t]mhp-ibpw snøpw. ]n -ko- n-en-cn- p AΩ am{xw Xncn v Ahƒ AI-tØ p IS- p- Xp t\m pw. kpµ-cn-bmb kv{xo. amen\n Ah-fpsS kmcn {i n- pw. Ah-fpsS s\ n-bnse s]m v {i n- pw. AhfpsS tzl-øns Im n-i v Akq-b-s -Spw. Htc Hm^o-kn tpmen-sn-øp-tºmƒ t{]an v hnhm-ln-x-cm-b- Xm-sW v amen\n a\- n-em- n-bn-cp- p. km[m-cw Aß-s\-bp IpSpw-_-߃ v kw`-hn- p- -Xp-t]mse Pohn-X-Øn Aev-]-kz-ev]w s]mcp-ø-t -Sp-Iƒ Ds pw a\- n-em-bn-cp- p. AXn-{X-tØmfw Bg-Øn Ds v a\- n-em- n-b-t mƒ Ahƒ v thz-\-txm- n. Ahƒ Cµp-hns ]pdw Xtem-Sn. "-A-sXms tamƒ v txm -W-Xm-hpw. A -\-Ω-amcv a sf Dt]- n-t zm? Ahcv h km[-\hpw hmßm IS-bn tidn-b-xm-bn-cn- pw. Cs m hcpw-.-' Cµp shdpsx Xe-bm- pi am{xw snbv-xp. ZpxJ-Øns \ng -hn-cn apj-hp-ambn Xs ASp-Øn-cn- p Cu Ip n-bpss a\ v Hcp ]pkv-xiw t]mse hmbn- m-\m-sb- n-se v amen\n Bin- p. Ahƒ v thw-sa- n Iem-Iu-apZn sk]vxw-_ 5. 1993 91

HmW- -Xn v B Ip n-bn -\n v ]expw tnmzn- -dn-bmw. aq -c-h-b- n Hcp Ip n v A[n-I-sam pw ad- p-sh- m-\-dn-bn-. ]s \njv-i-f- X NqjWw snbvxv Hcp Ip ns a\ v txm n-sb-sp- p- Xv amen-\n- n- -a-. F n-epw, kabw \oßn-s m- n-cn-s, B Ip n Ipg- -Øn-te v \oßn-s m- n-cn- -bm-sw t_m[w hf-csh Ahƒ kwkm-cn- m Xo - -bm- n. hfsc kmh-[m-\-øn, kq n- v, \ncp-]-{z-h-ß-fp-sw p txm n- p tnmzy߃ tnmzn v Ahƒ B Ip n-bpss hnizmkw t\sn. B sim p-ip n kwkm-cn- m XpS-ßn. kabw Gg-c-bm-bn. skbv- n\p ]pd-øp sxcp-hp-hn-f- ns {]Imiw B Ip n-bpss apjsø hnim-c-߃ sxfn-bn p ImWn- p. a\- ns kwl -jm-hÿ Ah-fpsS kzc-ønepw apjøpw {]Xn-^-en- p. Ah-fpsS IY \o p-t]m-bn. A AΩsb ASn- m-dp- -Xv, Ahsf D]-{Z-hn- m-dp- -Xv, F m- n-\p-ap-]cn AsX- n-\m-sw v a\- n-em-hm-ø-xv. AX-hsf thz-\n- n- p. BsI Ahƒ p a\- n-em-bn- p- Xv A \v Xs IÆp-Ifpw aq pw C -s - n F -Xm-Wv. A \v Fs IÆp-Ifpw aq pw C -. AXm-bn-cn pw Fs ASn WXv. amen\n Cµp-hns apjw ssibn-se-spøv Xs t\sc ]nsn- p. an\pø Ihn-fp-Iƒ, \ `wkn-bp aq v, BI -j-i-ß-fmb IÆp-Iƒ. Ahƒ AΩ-sb-t mse kpµ-cn-bm-wv. "-tamƒss aq n\pw IÆn\pw bmsxmcp Ipg- -hp-an-. \ `wko- v.' "-]n-s m A ]d-b-w-xv-?-' "-A- F m ]d-bm-dv-?-' "-A- AΩ-tbmSv hg- n-sp-tºm-gmwv Fs IÆn-s\-] ow aq n-s\- ow ]d-bm-dv. A s\ ] n- m ] n- m v ]d-bpw. As m AΩ Ic-bm XpS-ßpw. Hcp Znhkw shjw Ign v Nmhpw v ]d-bpw. shjw Ign m Nmthzm-?-' amen\n Xe-bm- n. "-shjw Ign- m Nmhpw. ]s tamƒss AΩ shjw Ign-s zm- pw- y. tamfv kam-[m- \-mbn Ccn- p-.-' "-F-\n v txm -WXv AΩ shjw Ign v acn- n- p- m-hpw- m. Ahƒ \n - n-im-c-bmbn ]d- p. A Fs Dt]- n- n- pw- m-hpw.-' Ah-fpsS apjsø \n - n-im-c-x-b i -Øn-s\ v amen-\n v a\- n-em-bn. AhnsS kwl -jm-h-ÿ-bm- Wv. Hcp sim p a\- n C{X-b-[nIw kwl -j-tam? amen\n hm p-t\m- n. kabw F p-a-wn. Ahƒ Fgp-t - p-sim v ]d- p. "-tamsf hcq. \ap v ASp- -f-bn-te p t]mimw. tnmdpw Iq m-\p-ap- m- -s -.-' Cµp Fgp-t - n-. "-B n s]mbv-t m-fq. Rm\n-hnsS Ccn- mw-.-' amen\n DΩ-dsØ sse n p AI-tØ p \S- p. ]ns Xncn- p-h v skbv v HmSm-º-en v ]q n. ` Ww ]miw snøp-tºm-sg mw Cµp HXp- p-i- n A\-ßmsX Ccn- p-i-bm-bn-cp- p. Bdp-a-Wn v XpS-ßnb Ccp-Øw. amen-\n v ]cn-{`aw XpS-ßn-bn-cp- p. Ah v F p-]- n-bn- p- m-ipw. CXp-hsc Hcn- epw C{X sshin-bn- n-. Bsc-bmWv kao-]n-t - Xv F -dn-bn-. cpn-ã-dn Ah-cpsS hnem-k-ap- v. Ipd v AI-se-bm-Wv. Cu cm{xn sim p-tam-sfbpw sim v At\z-jn- p-t]m-ipi hnj-a-am-wv, {]txy-in pw hgn Adn-bmØ ÿe-ß-fn, Ah Fß-s\-sb- nepw FØn- n- n-bm axn-bm-bn-cp- p. tnmdpw Idn-Ifpw tai-ta -\n-cøn Ahƒ Cµp-hns\ hnfn- p. "-tamsf DuWp Ign- m hcq-.-' Cµp A\-ßn-bn-. amen\n Ah-fpsS ASp-Øp-sN v ssi]n-sn- p. "-tamƒ Fgp-t - q. DuWp-I-gn- m hcq-.-' "-th B o. B n DuWp Ign-t m-fp. Rm\n-hnsS Ccn- mw-.-' amen\n \n -_- n- n-. Ahƒ t]mbn tai-ta sh tnmdpw Idn-Ifpw tπ p-ifpw DΩ-d-tØ p sim ph- p. tπ n tnmdpw Idn-Ifpw hnfºn Cµp-hns ASpØp sh p. Ahfpw ASp-Øn-cp- p. Cµp ` Ww sxm n-. Ahƒ A\-ßmsX {] p-_v-[-bmbn Ccn- p-i-bm-wv. "-F- n Hcp-Imcyw snømw. Ahƒ Cµp-hns tπ nse tnmsd-spøv Dcp-f-bm n Idn-bn H n-s m v ]d- p.' "-B n tamƒss hmbn Xcmw. hm Xpd- q-.-' Hcp s]m n- -c- n-em-bn-cp p ]n o-sp- m-b-xv. i -ap- m- m-xn-cn- m {ian-s - nepw B Ic- n Ahƒ p \nb-{ n- m Ign- n-. amen\n tπ v am n-h v Ahsf Xs amdn-te- -Sp- n- p. Ah-fpsS ]pd- Øp-X n Biz-kn- n- p. "-km-c-an tamsf. Ah Ct mƒ hcpw-.-' "-A-h hcn- -.-' txß-en-\n-sn-bn Cµp-]-d- p. "-F-\n- -dnbmw Ah Fs Dt]- n- p. Hcp ]t Ah c p-t]cpw acn- p-t]m-bn- p- m-ipw-.' s]s v B Hgn sxcp-hns \n»- X Iodn-ap-dn- p-sim v Hcp s]meokv Po v IpXn- p-h- p. tu sibdns ]Sn- \n Po ns ap -ko- n \n v Hcp s]meokv Hm^o-k NmSn-bn-dßn tkbv- n\p t\sc \S- p.! 92 Iem-Iu-apZn sk]vxw-_ 5. 1993

28 IY Iem-Iu-apZn 1164 txmfn-en k n \ne-øn-d- n-h v kna n DΩ-d-Øn-Æ-bn \fn\n Ccp- p. tãj-\n -\n- p H c Intem-ao- \SØw Ahsf Xf -Øn. Hmt m-dn- p th n-bp ImØp-\n ]v Xs Ahsf own- n- n-cp- p. H c Intem-ao- HmSm Hcp dn - m-c\pw C. lcn-ip-am Xøm-dm-bn-. AΩ ]pd-tø-bv p h p, ]n mse tpyjv-t-øn-b-ω-bpw. A\nX kviq-fn t]mbn- p- m-hpw. ap Øv Imdn-s - Xv Ahƒ {i n- p. cmtp- ]pdøp t]mbn- p- m-hpw. "-Ip- o, h n ka-b-øn-\p-xs h p As -?-' tzhn tnmzn- p. Ahƒ aqfn. Hcp Nmb IpSn- -Ww. Nmb tnmzn- m - ^v-fm-kv-in Hgn- p-h Nmb-sb-SpØp Xcpw. AXns si kzmtzm -Ø-t mƒ Ahƒ Nmb ths p Xo - -bm- n. "-cm-p Aº-e-Ønev sxmgm t]mbncn- ym-wv, Ct m hcpw-.-' AΩ ]d- p. "-Im-dp-sa-Sp-Øn-t m-?-' "-A-sX-.-' adp-]sn ]d- Xv tzhn-bm-bn-cp- p. ]Øp an\p v \S- m-\p Zqc-ta-bp p Aº-e-Øn-te-bv- v. AXn-\mWv Imdp-sa-SpØv Cd-ßn-bn-cn- p- -Xv. \fn\n Hm -Øp. Ip n- m-eøv F pw cmhnse sxmgm t]mim-dp- -Xm-Wv. sabn tdmun-eqss t]mimsx CS-h-gn-bn-eqsS \S- m A p-an-\p- n Aº-e-\-S-bn-se-Ømw. Xme-Øn ]q -fp-ambn AΩ ]n n \S- pw. cmhnse Im n ]q -fpss aw-ap- m-hpw. hosp-iƒ- -cn-in-eqss \S- p-tºmƒ ]e-lm-c-ß-fpss aww hcpw. Xncp-hm-Xn-c- m-eøv hc XWpØ Im v Atem-k-c-s -Sp-Øp- -txm-ssm w a\- ns\ im -am- p-ibpw snøpw. Aim n Xs IqS- n-d- m-bn-cp- p. AΩm-bn-ho- n Xma-k-am- n-b-xn - ns Ahcpw Aº-e-Øn-tebv- p- m-hpw. AtXm-sS-bmWv Aº-e-Øn t]mim\p B{Klw Xs C m-xm-b-xv. F m- n\pw FXncp ]dbp {]Ir-X-am-bn-cp p AΩm-bn-bp-tS-Xv. Ah-cpsS H w Aº-e-Øn t]mim Xm -]-cy-an- m-ø-xp-sim v ]e-t mgpw ]pd-øm-bn-sb v \pw ]d-bm-dp- v. AΩmbn ]d-bpw. "Cu s]æn-s\ m amk-øn \mep {]mhiymtwm hczm-.-' "hm tzmi Ign- mw-.-' AI-tØ-bv p \S- p-sim v AΩ ]d- p. Ahƒ p hni- p- p- m-bn-cp- p. \me-c-a-wn-bv v ho n -\n- n-d-ßn-b-t mƒ Im nbpw _nkv-i pw am{xta Ign- p- q. chn-tb- Xs kviq- -dn tãj-\n sim p-t]m-bm- n, Xncn- p-t]mbn CÕen ]m{xw ASp- Øp ti n-bn- p- m-hpw. ]ns Ipfn p Ign- m a sf hnfn- p-w -Øpw. Ct mƒ c p-t]cpw kviq-fn t]mim Xøm-dmbn _ pw ImØp \n - p- p- m-hpw. \fn\n AΩ-bpsS IqsS AI-tØ-bv p \S- p. Xf-Øn-se-Øn-b-t m-gm-w-hƒ I -Xv. Xf-Øn -\n v Du ap-dn-bn-te-bv v IS- p hmxn-en\p apiƒ-`mkw Hgn- p-in-s- p- p. c p-amkw apºv h -t mgpw Xs t^mt m AhnsS Xqßn-bn-cp- p. c mw hb- n FSpØ t^mt m. Iøn Ifn- m-h-bp-ambn Xt - mƒ hensbmcp t{^m pw [cn v Hcp Ãqfn-t k -S-tØmsS Ccn- p B t^mt m Ahsf kw_- n-t -S-tØmfw Hcp CXn-lm-k-am-bn-cp- p. B t^mt m FSp- m-\p- mb kml-n-cy-߃, ÃpUn-tbm-hn k q-fn H - n-cp- Øp-tºm-tg mw Xm hmhn p Ic- -Xv. Hcp awn- q t\csø A zm-\-øn\p tijhpw hg-ßmø Xs A ]pdøp sim p-t]mbn ]mh- p- nsb hmßn-ø- -Xv. t^mt m FSp- Ign- n pw Ic- p-sim- ncp Xs ]m - n sim p t]mb-xv, Aßn-s\-b-ßns\ Xm\pw A -\p-ambn Cgp-In-t ASp- -Øns IY-Iƒ ti p-ti v kz w Hm -Ω- p-dn- p-i-sf-t m-se-bm-bn-cn- p- p. Ahsf kw_- n-t -S-tØmfw Ah A s taep Ah-Im-i-Øns km n-]-{x-ambn amdn-bn-cp- p. Ct mƒ AhnsS Xs t^mt m ImWm-Xncp- -t mƒ F p-simt m h m-bva txm n. Xm hmxn-en\p api-fn-te-bv v t\m p- Xv tzhn I n-cp- p, ]s H pw ]d- n-. tzmi Xn p-tºmƒ ap Øv Im h p-\n i w ti p. tzhn DΩ-d-tØ-bv p t]mbn. AΩ tnmzn- p. "-Hcp tzmi-iqsn FSp- -s -?-' "-th- -.-' "-Ip- n-iƒ-s ms kpj-s -?-' "-A-sX. chn-tb- \pw kpjw Xs.' AΩ-bpsS tnmzy-߃ Ipd- m-\mbn Ahƒ ap -Iq-dmbn ]d- p. AΩbv- Xp a\- n-em-sb p txm p- p. Ah \n»- -bm-bn.

Iem-Iu-apZn 1164 "-Ip n FØn-tbm-?-' cmp AI-tØ-bv p IS- p-sim v tnmzn- p. "-F m Rm hgn-sx- n-t m-ip-sa v txm n-tbm-.-' "-Ip n F n-\mwv NqSm-hp- -Xv-?-' cmps s\ n-bn Nµ-\w, snhn-bn ]q ƒ. \fn\n Abmsf BsI-sbm p t\m n. "-F m Xotc ]nsn- n-s p txm p- p-.-' Abmƒ tnmzn- p. "-G-bv, kjm-hns thjw! am -Iv-kn-khpw thzm- hpw {ioir-jv-w\pw Hs - qsn Hcp NΩ- n-bm-bxp I t m t\m n-b-xm-.-' Abmƒ H pw ]d-bmsx Ahƒ-s -Xn-cmbn Ccp p tπbv v apºn -h v tzmi FSp-Øp. "-{in-ir-jv-w Ct mƒ Aº-e-Øn-en-cn- m-dn-s p ti -s m-.-' "-F-t -?-' cmp Imcy-am-bn p Xs tnmzn- p. Xm\-dn-bmsX h tzh-{]-iv-\hpw CubnsS D mtbm F bmƒ AZv-`p-X-s - p. "-A-, ImWm hcp- -h-cpss timfv I -t mƒ AhnsS Ccn- ym-xn-cn ym \ -Xv v `K-hm\v txm o- p- mhpw-.-' tzhn-bpss apjw Idp- p- Xv \fn\n kwxr-]v-xn-tbmss t\m n. AΩbpw H pw ]d-bp- n-. cmp tzmi Xn p-i-bm-wv. H pw ]d-bp- n-. Ipd- p-t\cw Bcpw H pw ]d- n-. au\w Ak-ly-am-bn- p- m-i-ww, cmp tnmzn- p. "-Ip n F mwv t]mw-xv-?-' "-F m ieyw Ft mƒ Hgn- p-in- p-sa- -dn-bm-\m-twm-?-' "A-tX-.-' "-Rm \msf cmhnse _en-bn DSs\ t]mhpw-.-' "-DuWp Ign- n v t]mbm t]msc?' AΩ tnmzn- p. kvt\l-{]-i-s-\-øn\v In p A]q w kµ `w Iftb-s v AΩ Icp-Xn- m-wpw. "-t]m-c. BZysØ {im -am-b-xp-sim- m h -Xp-X-s. ASp-Ø-h jw Fs Imt - -.-' "-AXp ]d- m-sem pw ] n-. A s {im -Øn\v hcmsx ] n- -.-' AΩ ]d- p. Ahƒ v {im -Øn-sem pw hnizm-k-an-. acn- -h acn- p. X\n v A -t\m-sp ISw kvt\l-øn-t Xp am{x-am-wv. AXp Xm kvt\lw sim p-xs ho n-bn-cn- p- p. acn- p- -Xn\v apºp c p h -j-߃ A \v Xt m-sp kvt\l-øn\v hf-sc-b-[niw aß-te- n- p- m-bn-cp p F -hƒ Hm -Øp. "-k-abw F{Xy-m-bn-?-' cmp tnmzn- p. "-H-º-Xv-.-' tzhn ]d- p. "-Rm-s\m v tãj-\n-te-bv v t^m snø-s -.-' Abmƒ Fgp-t - p. \fn\n tnmzy-tømss AΩ-bpsS apjøp t\m n. tzhn Fgp-t p t]mbn-cp- p. Ahƒ tnmzn- p. "-F- n-\mwv tãj-\n-te-bv v t^m snø-w-xv-?-' "-A-tX-bv-,-' AΩ asn- p-sim v ]d- p. "-t{]a hcv-wv v timgn-t m- v- v. Imdpw-sIm v tãj-\nev sn m t^m snbv-xn-cp- p-.-' "-F- n\m Ahfv hc-w-xv-?-' "-A-hƒ v cmhp-æn-ωms {im -Øn\v _en-bn-s-ww-s{x-.-' "Hm A s {im -Øn\v _en-bn-sm acp-a-iƒ- mwv IqSp-X Xm -]- cyw! AXpw kz w acp-a-i-sfm- p-a-. Fhn-sS-\nt m A s hi-bn -s] s]ß-fm-sw t]cpw ]d v hen- p-i-b-dnb kv{xo. \mwp-ωma IeymWw Ign- -txm-sp-iqsn Cu ho nse `cww apgp-h Ah-cpsS Iøn-epam-bn. B AΩm-bn-bpsS aiƒ am{xt t{]a? \mwp-ωm-ass `mky-øn\v aq cv t\csø Xs t]mbn. acn- p-i-gn- n-s - nepw Fs A \v sskzcw simsp-øp-iq-ss-?-' AΩ H pw ]d-bp- n-. AΩmbn Ign- m Xs PohnXw Zp - l-am- nb \ms-i-ønse Hcp {][m\ IYm-]m-{X-amWv Ah-cpsS aiƒ t{]a. AΩ-bv- -X-dn-bmw. As - n H pw A{]-[m-\-a- mø `mkw AΩbpw A`n-\-bn- -X-s. "-A-hƒ-s m \S p hcm ] n-t -?-' \fn\n tnmzn- p. "-Im-dpw-sIm v tãj\o sn -Ww v Ahfv t^m snbvxp ]d- n-cn- p-wp.' "-Rm\pw hcp hnh-c-øn\v t^m snbv-x-x-s? F n v Imdpw sim v tãj-\n ht m cmtp-?' "\o Bh-iy-s - n- p- m-hn- -.-' "-B-h-iy-s -SWw As? Im - howv si Ww As -?-' Ah-fpsS i w Db - p. "-t{]a Bhiy-s - n-s - nepw cmtp- tãj-\n t]mbn 29

30 Iem-Iu-apZn 1164 sim p-h-cn-t -?-' t{]a hcp-tºmƒ AΩ-bp- m- m-dp sh{]mfw Ahƒ- -dn-bmw. t{]asb Iq m t]mim cmtp- s\ Hm -Ωn- n-t Bh-iy-an-s - nepw awn- q-dn \mep {]mhiyw AΩ ]d-bpw. "t{]a H -bv- m-wvt m hc-w- Xv, Imdpw sim v tãj-\n t]mww. ad- -.' ChnsS kz w aiƒ H - bv v hcp-tºmƒ AΩ-bv v hnj-a-sam- p-an-. Xm Ip n-i-fp-ambn H -bv v a{zm-kn -\n v hcp-tºmgpw cmtp- tãj-\n h n-cp- -sxm- p-an-. Cßn-s\-bp kµ -`-ß-fn chn-tb- ]d-bm-dp- v. "\ns Ign-hn hnizm-k-ap- -Xp-sIm- m-w-ßn-s\-' AΩ-bv v Xt m-sp kvt\lw ]t \ -s - n-cp- p. hfsc apºm-bn-cn- -Ww, ImcWw X\n v Hm Ω h Imew sxmt Cßn-s\-bm-Wv. A s Ipd- p-ip-d p hcp kvt\lw H p-sim p am{x-amwv Xm ]nsn- p-\n- -Xv. Ah-km\w AXpw Xosc \ -s - p. "\o H v an m-xn-cn- v-.-' AΩ `b-tømss ]d- p. "-Rm an m-xn-cn-s ym pw C -.' Ahƒ Dds ]d- p. F nepw Ahƒ \n»- -bm-bn. D n simsp- m- ns Bc-h-am-bn-cp- p. cmtp- tãj-\n-te-bv p t]mbn-cp- p. C\n t{]a-bpss hc-hp- mhpw, AXn-t\m-S-\p-_- n- p Im n- q- -ep-i-fpw. F p-simt m htc- n-bn-cp- n-s p txm n \fn-\n- v. Cu ho n Xms\m-c-[n-I- - m-sw txm Hmtcm \nan-jhpw Ahsf hnj-an- n- n-cp- p. A s kvt\lw In n-bn-cp ka-b-øp-t]mepw AXp apgp-h A\p-`-hn- p- -Xn -\n v Xs hne- n-bn-cp AΩmbn acn- p-t]m-b-t mƒ F mw icn-bm-hp-sa Xs IW- p-iq- -ep-iƒ ho pw XInSw adn- p. AΩm-bn-bpsS `cww ]pxnb Xe-apd Gs -SpØp F p am{xw. tzhn Ipfn- m t]mb-t mƒ AΩ ]d- p. "-C\n t{]a h m \o H pw ImWn-s ym pw Acp-Xv-t m-.-' AΩ-bv v Ct msg thh-emxn XpS-ßn. "B \ne-hn-f pw Xmtemw Fhn-S-tΩ-?-' "-F- n-\m-?-' "-H v sxms p shbv- mw. t{]a hcptºm ]nsn- m-\m-.-' B kv{xo, aisf t]sn- p. Ah-fpsS Hmtcm hm p-ifpw NmW-ta-en p aq - -Iq- n-b-xm-wv. AX-hsc FhnsS-sbm-t tbm apdn-s -Sp-Øn. "-BZyw AΩm-bnbpw ]ns t{]abpw Cu AΩbpw Hs - q-sn-bmwv Fs A s\ F n -\n v AI- nb-xv, \in- n- -Xv. A Aßn-s\-sbm- p-am-bn-cp- n- -.-' "-]tg Imcy-ß-sfms Ct m ]d- n-s - m-.-' "-\-Ωƒ AsXms ad- m-xn-cn- m -.-' \fn-\n-bpss i w Db - n-cp- p. t{]a Hmtcm XhW timgn-t m- p-\n v h p-t]m-hp-tºmfpw A IqSp-X IqSp-X X n -\n v AI- p-t]m-bn-cp- p. "-t{]a A v Ip n-iƒ sim p-h p simsp-øn-cp- Xv AΩ-bv v Hm -Ω-bp-t m-?-' AΩ an p- n-. "-A-dp-]-Øn-c p hb- p-hsc IpSn- n- n- mø a\p-jys\ IpSn- n- n v Ahƒ F p t\sn-?-' AΩ an p- n-. "B hb- \n v B`m-k-Øcw Im p-tºmƒ Ahƒ v B\-µ-aq -O-bp- m-bn- p- mhpw At -?-' Ah \m n ÿnc-ambn Xma-kn- m a{zm-kn -\n v hcp- -Xn\p apºp-xs A v Cu kz`mhw XpSßn-bn-cp- p. a{zm-kn -\n v h v c mw Znhkw cm{xn-bmwv A s IpSn-sb- n \fn\n Adn- -Xv. A kwkmcw hfsc Ipd- n-cp- p. Hcp hn[-øn-exp \ m-bn, ImcWw kwkmcw Ft mgpw FØn-s -Sp- Xv kpj- I-c-a- mø ÿnxn-hn-ti-j-ß-fn-em-wv. ]s cm{xn DuWp Ign- m-\n-cp- -t mƒ A s apj-`mhw A{X ] nb-s v \fn-\n v txm n. IÆp-Iƒ Nph- n-cp- p. AΩ-tbmSv Fs - mtam ]d v Ib - p- p-ap- m-bncp- p. Btctbm sim n- p h -Ø-am-\w. \mhp Ipg-bp- p-ap- m-bn-cp- p. chn-tb- Hcp hn[w ` Ww Ign- p-sh v hcpøn api-fn-te-bv v t]mbn. Ip n-iƒ t\csø ` Ww Ign v t]mbn-cp- p. DuWp Ign v Fgp-t - -t mƒ A s Imep-I-fn-S-dn. sn p ]nsn- m-\m AΩsb X n-am n A BSnbmSn \S- p. A ssii-gpin t]mb-t mƒ \fn\n AΩ-tbmSv tnmzn- p. "-C-sX-t m-gmwv XpS-ßn-b-Xv-?-' "-A-tX-bv-,-' AΩ ]d-bm XpS-ßn. ` -Øm-hns A{X ] n-b- mø {]I-S\w acp-a-i I -Xn Ah v Pmfy-X-bp- m-bn-cp- p. "-A- -t\bv Hcp Znhkw s\ n thz-\- m-bn. A v t{]a- m-bn-cp p Chn-sS. Ahfpw cml-h-\pw-iqsn t]mbn Hcp Ip n hmßn-s m- p simsp-øp. AXp Ign- t m \ kpjw- m-bn. A p sxmsßo-xm. Cs m-søm v simd v IqSo- pw- v. cmhn-se-søm- -s - v. \nßfv h -txm m c o-km-bn v Ip n sxmd-

m-xn-cp- -Xv-.-' "-I- w-.-' \fn\n aq Øp hnc -h- p-sim v ]d- p. "-]pxp hnizm-kn-b-t, At m Ipd v IqSp-Xepw ImWn- pw. F{X Imembn CXp sxms-ßo- v?' "-Hcp sim m-bn-.-' "-As m AΩ-bv v ]d v \n -Øm-bn-cv- n-s -?-' "-A-tXm v simg w H pw- y. tumœ \mcm-b-w - Ipt y Imt yt m ]d p lrz-b-øn\v \ Xm simd p IpSn- -W-Xv- v. Hcp tumœdv ]tdtºm ]ns -.-.-.-.-.-' A s hy n-xz-øn\p h am w At\z-jn v A[nIw Zqc-sam pw Ae-tb- -t m. ]Sn- m-td-xnse F p sk v ]dºv t{]a-bpss t]cn-se-gp-xn-h- p-sh- -dn- Xv A acn tij-am- Wv. B ]d-ºn-s\ n A ]d-bm-dp- v. Fs tamƒ v Rms\mcp c p-\ne amfni D m pw Ahn-sS. A D m- n-ø-cm t]mip amfn-i-sb- - -bp k - -߃ Ipsd- mew Ah-fpsS kz]v-\-߃ v NmcpX ]I - n-cp- p. A s Ime-tijw ais H -amwv Xma-kn- p-i-sb v AΩ hfsc aptº Xo - -bm- n-bn-cp- p. "B -a- -fpss H w Xma-kn- y- ymwv A - v-.' F v AΩ CS- n-s-bv v h y-ω-tbmsv ]dbm-dp-ap- v. At mƒ Ct m-gp hosv cmp- m-bn-cn- pw. AXnepw henb hosmwv Xm \fn-\n v D m- m t]mip- -sx v A ]d-bm-dp- v. B ÿe-amwv Xs Adn-bn- p-i-iqsn snømsx t{]a-bpss t]cn Fgp- Xn-h- n-cn- p- -Xv. Hcp Ip n I pw a\- m- n-bn- mø lrz-b-hp-ap-s - n ]expw t\sn-sb-sp- mw. X\n v B Ign-hn- m-ø-xp-sim v A p sk v ÿew hmßm t]mepw XnI-bmØ `mkn- p-in- nb kwjybpw sim v apdp-ap-dp- n- msx HXp-tß- n-h- p. B ]dºp In n-bn-cp-s - n Fßn-s\-sb- nepw Hcp _m v tem kwl- Sn- n v hosp- m- m-am-bn-cp- p. Ct mƒ hosn-s\- - n-bp kz]v-\-߃ am{xw _m n-bm-bn. ap Øv Imdns hmxn-e-s- p i w ti -t mƒ AΩ Fgp-t - p. t{]a-bpss hc-hm-wv. \fn\n Fgp-t - n-. DΩ-dØv t{]a-bpss s]m n- n-cn-iƒ, cmtp- s Dd-s -bp kwkm-cw. ho n-\p- nse aqix Hcp simsp- m- n ap sø Icn-bn-e-Iƒ t]mse ]d- p-t]m-bn. t{]a-bpss Fb -_mkpw Xq n- n-sn v cmtp- AI-tØbv p IS- p, ]n mse sxm p-cp-ωn-s m v t{]a-bpw. AIØv \fn-\nsb I -t mƒ t{]a \n p. "-B, Xm -sf-øn-tbm? cmtp- -s\m pw ]d- n- -t m.' "\o tnmzn- n- p- m-hn- -.-' "tnm-zn-t y-?-' "-Mpw, F m- n\pw {]txyiw Bh-iy-s -S-Ww. AXm-Wn-hnsS \nb-aw-.-' AΩ Ahsf Xpdn p t\m n. "-AXp t]ms -.-.-.-' t{]a ]d- p. "-Xm- ƒ IqSp-X kpµ-cn-bm-bn- p- -t m. F m-w-xns cl-kyw-?-' "-tim-gn-t m-s ms ] -km-c-bv v hne Ipd-hm-W-s.' "-F- mwv \fn-\n-t n s]s v AßmSn \ne-hm-c-sø- n tnmzn- -W-Xv-?-' "-A- m, km[\w G hpw hne Ipd-hm-sW- nte \o hmßn hmbn-en p \S- q. A{X-bv v ]nip- n-b-t -.-' "-t\m- q, cml-th- \pw Fs ]nip- o m hnfn- ym. F\n v Xosc C - ymø t]cm-wvt m AXv? tzhq n F\n v Nmb thww. ]ns ^vfm-kv-inse Nmb-sbm pw Xc-t. Ign- m F m-wp- -Xv. CÕ-en-bm-bn-cn- pw. F\n v c p tzmi-bp- m- n-ø-cq, AΩm-bn. A\nX D -bv v htczm-?-' AΩ ASp- -f-bn-te-bv p t]mbn, ]n mse tzhn-bpw. cmp t{]a-bpss k n InS- -d-bn sim p-t]mbn-h v Xncn- p-h v Ah-fpsS ASp-Øp-Xs Ccp- p. "-c-hn-tb- -s\ p ]d-bp- p-?-' t{]a tnmzn- p. "-DÆow exbpw kviq-fn t]mbn- p- mhpw At?' Ahƒ v tnmzy-߃ am{x-ta-bp- q. H n\pw adp-]sn In -W-sa \n - - -an-. Ahƒ cmps t\sc Xncn- p. "-cm-tp- C v eoh-s -?-' "-A- m-,-' cmp ]d- p. "-F m eosh-sp- -twm-?-' "-F-Sp- q-t -.' Ahƒ sim n-s m p ]d- p. tzmibpw Nmbbpw FØn. tzmi-i-gn- p-sim- n-cnt t{]a kwkm-cn- p-sim- n-cp- p. AΩ t{]a-bpss ais\- n hni-z-ambn tnmzn- p- Xv Aev]w Cu -jy-tbmss \fn\n {i n- p. {ItaW Xm\pw Xs IpSpw-_hpw CXn-s -sbm pw `mk-a-s v Ahƒ p a\- n-em-bn. Ahƒ Fgp-t v api-fn-te-bv p t]mbn. "CXv Fs apdn-bm-bn-cp- p-'. apdn-bn IS- p-sim v Ahƒ Btem-Nn- p. A p hb- p-ap-x IeymWw Ign-bpw-hsc AXv Ah-fpsS apdn-bm-bn-cp- p. Hcp sim p-ip- n-bmbn ho pw Cu apdn-bn Dd-ßm Ahƒ p txm n. Ah-fpsS awn-b-d-bm-bn-cp- Xpw Cu apdn-x-s -bm-wv. Ct mƒ Bcpw D]-tbm-Kn- p- n-s v txm n. 31

32 Iem-Iu-apZn 1164 InS- -hncn apjn- n-cp- p. timwn v FXn -h-i-øp apdn-bmwv A\nX D]-tbm-Kn- p- -Xv. s]s - -hƒ v A\n-Xsb ImWm txm n. saen- -sx- nepw kpµ-cn-bm-bn-cp p Ahƒ. hfsc im amb {]Ir-Xw. Ahƒ Ft mgpw ]d-bm-dp- v. "-Rm\pw A -s]-ß-sf-t m-se-bm-hpw m txm -W-Xv-.-' Ah-fpsS hm p-i-fn hf-sc-b-[niw A w Hfn- n-cn- p- p-s v \fn-\n- -dn-bmw. Xs Omb-bm-Whƒ p In n-bn-cn- p- -Xv. AXp am{x-a Ahsf C -am-hm Imc-Ww. Xs IqS- n-d- mb `mky-an- m-bv-abpw Ahƒ p In n-bn- p-s v \fn-\n p txm m-dp- v. Ahfpw Xm Ip n- m-eøv snbv-x-t]mse P\ - \n v ]pd-tø-bv p t\m n Ic- n- p- m-h-ww. F n-s\- -dn-bm-sx. Xmsg Dds kwkm-cw, s]m n- n-cn-iƒ. AXp thsd temi-am-wv. B ho n Xmsg-bp A -co- -a apifnse \ne-bn-se v \fn-\n-s -t mgpw txm n-bn- p- v. ChnsS A -co w Ft mgpw I\-Øp-\n- p. anyp-\-k- y-iƒ t]mse. Ahƒ Iptd t\cw P\-ens Agn-Iƒ ]nsn- p-\n- p. "A- -s]-ß-fn-hn-sym-twm, Rm FhnsS-sbms At\z-jn- p' F ]cn-nn-x-am-b, kzoim-cy-amb i w tiƒ- pw-h-sc. "\o kviq-fn -\n v t\csø ht m-?-' Ahƒ tnmzn- p. "-Rm A -s]-ßfv hcv-wxv {]am-wn v t\csø h -Xm-.-' bq\nt^mw Agn- p-am- p- -Xn-\n-S-bn A\nX ]d- p. bq\nt^mw Agn- p-am n shdpw jnωo-kp-ambn Ahƒ \n p. jnωo-kn- -Sn-bn Ah-fpsS amdnsw XpSpØp hcp- p- m-bn-cp- p. \fn\n t\m n-b-t mƒ Ahƒ Nncn- p-sim v bq\nt^mw FSpØv amdp-a-d v AhfpsS apdn-bn-te-bv v HmSn-t m-bn. Hcp \nanjw \fn\n kz w Ip n- m-e-sø-øn. kº- -X-bpsS \Sp-hn Zpcn- X-]q -W-am-b, Ak- p- -amb Ip n- m-ew. A\n-X-sb- m-wp-tºm-sgms Ime-Øns Ih-e-bn h IÆm- Sn-bn t\m p- -t]m-se. I p ad \nd-ßfpw aßnb Nn{X-ßfpw sxfn- p-h-cp- p. AXn kvt\l-øn- \p Zml-ap- v, ]I-bp- v. A p-]øp hb- m-ip- -Xp-hsc cmtp- \pw A\n-Xsb hf-sc-b-[niw kvt\ln- p-ibpw sim n- p-ibpw snbv-xn-cp-s v \fn-\n- -dn-bmw. B kvt\lhpw {ItaW Ipd- p-h- p-sh- mwv \fn-\n v txm n-bn- p- - Xv. Ah-fn-t mƒ A -t\msv apº-tø-t mse kwkm-cn- m-dn-. ]d-bm-\p- Xv AΩ-tbmSp ]d-bp-i-bmwv ]Xnhv. AXv hf - -bpss kzm`m-hn-i-amb Hcp L -am-bnt a p- -h FSp-Øn- p- q. ]s \fn-\n v A\n-X-bpsS D nse simsp- m- -dn-bmw. A\nX Xncn- p-h- p. "-A- -s]-ß-sf m ChnsS H -bv v \n - -W-Xv. Xmsg hcp. AhnsS PmS FØo- p- v.' Ah timwn-bn-d-ßn. Xf-Øn-eqsS DΩ-d-tØ-bv v \S- p-tºmƒ InS- p-ap-dn-bn \n v t{]a hnfn- p. "-FSo \osb- mwv Fs I `mhw \Sn- msx tamfn-te-bv v t]mb-xv-?-' Ahƒ I n-en InS- p cmps ASp-Øn-cp v kwkm-cn- p-i-bm-wv. "-F-So v Xm fv aso-en-cpøn C t]cm-bn-cn- pw-.-' A\nX snmsn- p. "-Hm, C\n Xs F mwv hnfn- - -Xv-?-' "-F-\n v A -\n t]cv- v, A\n-Xm- v-.-' t{]a-bv v Ipg- -sam- p-an-. A{X Ffp- -Øn-sem pw hmsp {]Ir-X-a Ah-fp-sS. Ahƒ ho pw cmp- \p-ambn kwkmcw XpS - p. A\nX \fn-\n-tbmsp ]d- p. "-hcp Rms\mcp ]pxnb snsn ImWn- p-x-cmw-.-' Ah ap -tø-bv- n-d-ßn. \S- p-sim- n-cnt A\n-X- kzbw ]d- p-sim- n-cp- p. "F-\n v Nne Imcyß-sfm pw C - -.-.-.' "-\o-sb- mwv ]ndp-]n-dp-øp-sim- n-cn- -W-Xv-?-' "-H- pw- y-.-' A\n-X-bpsS txm w \ m-bn-cp- p. Xs Ip n- m-eøv B txm -Øn \ndsb ]\n-\o - q- -fp- m-bn-cp- p. ]e \nd-ß-fn-ep- -h. A _m -fq-cn t]mhp-tºmƒ sim p-h-cp- -Xm-Wv. Ahƒ \ mbn ip{iq-jn p hf -Ønb snsn-iƒ. ]ns Ahƒ Hcp sim w tim -sh n Xma-kn p Xncn p h -t m-tg-bv v F mw \in- p. txm -Øn ]qs -Sn-Iƒ p ]Icw AΩmbn Nocbpw aø\pw Irjn-sN-bv-Xp. aø\pw Nocbpw IrjnsN-øm ]d-ºn ÿe-an- m- n- -. ]\n-\o -t]m-esø "Im- p-sn-sn-iƒ-' p ]Icw Noc \ -Xns ]n n-ep Dt±-isØ Ahƒ tnmzyw snbv-xp. ]s AΩbpw ]n osv A \pw Ahƒ-s -Xn-cmbn \n -t mƒ Ahƒ p ]nsn p \n - m-\m-bn-. AXn ]ns Ahƒ txm -ap- m- m {ian- n- n-. Ct mƒ A\nX Ahƒ \ p ]nsn- n snsn-iƒ Xmtem-en- p- Xp I -t mƒ \fn\n F mw Hm -Øp-t]m-bn. t{]a ]pdøp h p. ap -tø-bv- n-d-ßn-s m v Ahƒ ]d- p. "-Rm \ns txm w I v Bkz-Zn- -s -.-' Ahƒ A\n-X-bp-ambn tkh IqSm-\p {ia-øn-em-wv. A\nX ]s {i n- p- n-. t{]a txm -Øn-eqsS \S- p. "-\ `wkn-bp v \ns txm w-.-' "-t{]-a-t n h y Imscym pw ]td-. Ign {]mhiyw h -t mƒ AΩ-tbmSv F mwv ]d- -Xv v F\n- -dn-bmw-.-' "-Rm-s\ m ]d- -Xv-?-' "Cu Im p snsn-sbms ]dn- p-i-f v h sh bpw \Sm ]dbq A\n-X-tbm-Sv- v-.-'

Iem-Iu-apZn 1164 33 "-\n-\ v h m-.-' t{]a snmsn- p-sim v t]mbn. D -bv v DuWp Ign- -t mƒ \fn\n A\n-X-bpsS H w api-fn t]mbn. Xmsg InS- p-ap-dn-bn Snhn HmWm- n-bn-cp- p. AΩ \Sp-\n-h -Øm t]mbn. tzhnbpw t{]abpw I n-en-t -en-cp v Snhn ImWp- p. t{]a cmps txmfn Iøn v sxm -]n- n -Øs Ccn- p-i-bm-wv. B ImgvN ImWm Ign-bn-s p hnnm-cn- mwv \fn\n api-fn-te-bv p t]mb-xv. A\nX Ah-fpsS kvt\ln-x-i-sf- n kwkm-cn- p-i-bm-bn-cp- p. A\nX ]d v Ah-fpsS kvt\ln-x-isf am{x-a Ah-cpsS IpSpw-_-{]-iv-\-߃ IqSn \fn-\n v \ -hæw Adn-bm-am-bn-cp- p. A\n-X-bpsS kwkmcw ti p-sim v Ahƒ Dd-ßn-t m-bn. cm{xn Hcn- -em-bn-cp- p. F p-h- m tnmdp-æm ]msn F p am{xw. ]e-lmcw F p-am-hmw. akm-e-tzmitbm ]qcn akm-etbm F pw. sszh-ßsf txm - n- p Cu hi Iem-]-cn-]m-Sn-Iƒ ho n GXp-Im-e-Øpap- m-bn-cp- p. ap p Znh-k-ß-fn cm{xn ]e-lm-cw, snm bpw sh nbpw HXp- p-iƒ Igp-IpI XpS-ßn-bh. Igp-I-sem- p-a-, Ipd p sh w XqIpw A{X-am-{Xw. hrøn-bm-h-e {]iv-\w, sszh-tim]w hcm-xn-cn- m- \p ap -I-cp-X-ep-Iƒ am{xw. A\nX thkw Dd- -am-bn. A\n-X-bpsS apdn t{]a Itø-dn-bn-cn- p- p. As - nepw Xm h m A\nX Xs H -amwv Dd-ßm-dv. h -Ø-am\w ]d- p-sim v Ahƒ Dd-ßpw. \fn\n Dd- -an- msx InS- p. sxm -SpØ apdnbn cmtp- InS- p-i-bm-wv. timwn p adp-h-i-øp apdn-bn t{]abpw. Xmsg \ne-bnse InS- p-ap-dn-bn AΩbpw tzhn-bpw. amk-ap-d-bpss Znhk-ß-fn tzhn cmps H w InS- m-dn-. sszh-tim-]w-xs {]iv-\w. AhcpsS InS- -d-bn Npa-cn-ep s]møn kotdm-hm- ns {]`-bn Ipfn p \n - p Imbm-ºp-h -Ws {]Xn-a-bp- v. InS- m t]mhp-tºmƒ sxmgm\pw DW -s -gp-t - p-tºmƒ IWn-Im-Wm-\p-am-Wv. {]iv-\-ßsfm pw D m- m-xn-cn- p- -Xs `wkn? \fn\n a\- n Nncn- p. cm{xn F m-hcpw Dd-ßp-I-bmWv, Al- bpw Aev-]-Xzhpw am n-h v F mhcpw Dd-ßp-I-bm-Wv. kvt\l-cm-ln-xyhpw Aan-X-kvt\-l-{]-I-S-\-ßfpw Dd- -am-bn. \fn\n IÆpw angn p InS- p. Xm F n-\mwv Cu ho n-te-bv v h -sx-t m - p-i-bm-bn-cp p Ahƒ. s]s - -h-fpss a\- n-te-bv v cmhnse I Hcp ImgvN X n-h- p. Xs Dd w \ -s -Sm-\p ImcWw a\- n-em-hp-ibpw snbv-xp. cmtp- s txmfn Iøn v sxm p-cpωn Ccn- p t{]a. A s acp-a-iƒ kz w s]ß-sf-t m-se-bm-wv, icn. ]s \mb Xd-hm-Sp-I-fn Ahƒ apd-s -Æp-am-W-s m. AXpw I p-sim v `mhhy-xym-k-sam- p-an- m-sx-bp tzhn-bpss Ccn v \fn-\n-bpss a\- n hnja-ap- m- n. Ahƒ kz w AΩsb Hm -Øp. Dd- -Øn-te-bv v hgpxn hogp-tºm-gm-w-hƒ I -Xv. Hcp \ng \oßp- -t]m-se. Ahƒ s]s v Fgp-t - p. shdpw txm -em-bn-cn- m-sa p IcpXn ho pw InS- m B -t m-gmwv Fhn-tStbm Hcp hmxn km bn-sp i w ti -Xv. hfsc t\cnb i -am-sw- nepw cm{xn-bpss \n»- - X-bn B i w apg p \n p. Ah-fpsS Dd w \ -am-bn. Ahƒ Fgpt p hmxn-en\p ]pdøp h p-t\m- n. cmtp- s hmxn AS- p-in-s- p-i-bm-wv. Ahƒ Xncn- p-t]mbn Npa-cn-ep sndnb Nn -e-am-dn- p-ap-ºn kwi-bn- p-\n- p. Xm snøp- Xv icn-bm-twm? ]s kwi-b-߃ Xo - p-i-xs thww. A\nX \ Dd- -am-wv. Ahƒ i -ap- m- msx Nn e-amdn Xpd v AXn Xq n-bn Kpcp-hm-bq-c- s Nn{Xw ]pd-sø-sp-øp. Nn{X-Øn\p ]n n B hnshv At mgpw D m-bn-cp- p. Hcp Ip n-bm-bn-cn- p-tºmƒ I p-]n-sn- Xpw cl-ky-ambn kq n- p-h- -Xp-amb kqt{xm-. Ahƒ hns-hn-eqss t\m n. {io Ir-jv-Ws ]n -`m-k-amwv BZyw I - Xv. ASp-sØt m AXv ]pxp-xmbn Nmbw tx n-cp- p. AXns ASp-Øp- Xs sndn-sbmcp \ne-hn-f v Xncn-sI-Sp-Øn-h- n-cn- p- p. AXn\pw ]n n kotdm-hm v _ƒ-_ns shfn- -Øn I n-en -.-.-.-.-.. Ah-fpsS izmkw Hcp \nan-j-t\-c-tø-bv v \ne- p. \o Xe-apSn De- p-in-s- p shfpøp \ -amb ]pdøv ]nw- p-h- n-cn- p Ccp Hcp tpmun ssiiƒ. s]s - -hƒ v ÿe-im-e-{`-a-ap- m-bn. h -j-߃ then-bn-d- -Ønse Xnc-Iƒ-t]mse ]nd-tim- p-am-dn. Hcp ]{ p hb- p-im-cn-bmbn Ahƒ B ImgvN t\m n-\n- p. A v Ahƒ Xmsg t]mbn Iptd t\cw Ic- p. C v, Ccp-]Xp h -j߃- p-ti-jw, Imew Hcp Xe-ap-d-bpsS A\o-Xnbpw hnizm-k-ew-l-\hpw

34 Iem-Iu-apZn 1164 hfsc IWn-i-ambn kxy-k- -ambn Bh -Øn- p-im-wn- -t mƒ Ahƒ p Ic-bm txm n-bn-. InS- -bn kzÿ-ambn Dd-ßp A\n-Xsb Ahƒ kl-xm-]-tømss t\m n. F m-h pw Ah-\-h-t -Xmb {]mcm-œs - p- v. A\nX Ah-fpsS `mfihpw Npa- -s. cmhnse A\nX t\csø Ipfn p Xe txm Øn \fn-\n-bpss apºn h p-\n- p. AX-h-fpsS ]Xn-hm-Wv. A s]ß-fp-s - n Ah-fpsS Xe-apSn si epw IsÆ-gp-Xn- -ep-sa mw Ah-cpsS Npa-X-e-bm-Wv. I n-en Ccp- p-sim v Xe th -s]-sp-øp-tºmƒ A\nX tnmzn- p. "-]n-t -bv, Rm Hcp Imcyw ]d-b-t -?-' "-F m C{X kωxw tnmzn- m-\p- -Xv-?-' "-F-SpØ km[-\-ß-sfms FSp-Ø-bn-S-Øp-Xs hbv- -Ww- -dn-bn-t -.-' "-F p km[-\w-?-' "-cm{xn h Xpw FSp-Øn- pt m F v Btem-Nn p t\m q-.-' \fn\n A -cm - -Øn sr n. Ahƒ Xncn p t\m n. Nn{Xw AXns ÿm\øp Xs -bp- v. Xm Hcp {] p-œm-h-ÿ-bn-em-bn-cp- Xp sim v AXp Xncn- p-sh- m ad- p-t]m-bn-cn- pw. A\n-X-bm-bn-cn- Ww AXp Xncn p h -Xv. A\nX A -s]-ß-sf-øs t\m n-bn-cn- -bm-wv. Ah-fpsS IÆp-I-fn sh w \nd- n-cp- p. Ahƒ Ic-bp-I-bm-bn-cp- p. \fn\n Ah-fpsS apjw Xs amdn ASp- n- p. Ah-fpsS ape-iƒ A\n-X-bpsS IÆn-cp-sIm v \\- p. ap Øv F{ºm- ncn bm{ n-i-ambn Dcp-hn- p-sim- n-cp- p. "-_-en-t mdv aq m n ]IpØv Hmtcm-cp-Øcpw FSp- zm. acn- p-t]mb A s\ Hm Øv Dcp-f-bmbn Dcp n CebpsS \Sp v shbv- zm-.-.-.-.-.-.-.-.-' Xs CSØp hi-ømbn cmtp- \pw AXn-\p-a- p-døv t{]abpw Ccp- p. \fn\n tnmdv FSpØv Hcp henb Dcp-f-bv p ]Icw sndnb aq v Dcp-f-I-fp- m- n. hfsc Ip n- m-e-øm-wv. aq ntem \mentem ]Tn- p Imew. Hcp Znhkw kviq-fn t]mhm asn-im-wn Xs AΩmbn hsn-sb-spøv s]mxnsc X n. A Aº-e-Øn -\n v h -t m-gmwv AX-dn-bp- -Xv. hnßn- -c- p-sim v kviqƒ bq\nt^mw [cn- p Ahsf At±lw FSpØp kam-[m-\n- n- p. bq\nt^mw Agn- p-h v ASn-sIm ]msp-i-fn Xtem-Sn-s m v A Hcp-]mSp t\cw Ahsf FSpØp \S- p. B A -\pth n Ahƒ Hcp-cpf Ce-bn h p. Xt msv Hcn- -se- nepw kvt\l-tømss s]cp-am-dm Ign- n- n- mø AΩ. Hm -Ω-Iƒ cq]w-h-bv- p- - Xn\pw apºv X\n v ape- m Xcp-tºmƒ Hcn- -se- nepw Xs kvt\l-tøm-ss, hm -ey-tømss t\m nbn- p- m-hns AΩ? B AΩ-bv p th n Ahƒ c m-asø Dcpf Ce-bn h p. Ip n- m-eøv Xs kvt\ln- p-ibpw X\n- p-th n AΩm-bn-tbmSv \nc- cw s]mcp-xp-ibpw AXn-\p in Imem-Im-e-ß-fn hmßn-h-bv- p-ibpw snbvx cmtp- \p th n Ahƒ aq m-asø Dcp-fbpw Ce-bn h p. cmp t\m p-i-bm-bn-cp- p. F mwv Imcy-sa v Abmƒ IÆp-sIm v tnmzn- p. F{ºm- ncn At m-gm- WXp ImWp- -Xv. "-F- n\m Ip o aq pcp-f-iƒ? B, Bbn-t ms A \v simsp- p-tºmƒ a v Imc-W-h- m pw A{]oXn txm - -t m-.-' "-F pw ]qhpw FSpØv A s\ a\- n [ym\n v Hcp \ocp simsp- zm. Nµ-\hpw ]qhpw FSp-Øv-.-.-.-.-.-.-.-' Im -Iƒ h v _en-t mdv simøm-s\m pw Ahƒ ImØp-\n- n-. api-fn Ipfn-ap-dn-bn t]mbn Ipfn v Ahƒ hkv{xw [cn p Xmsg Cd-ßn-h- p. F m-hcpw At mgpw ap -Øp-X-s -bm-bn-cp- p. t{]abpw cmtp- \pw Ah-cn BcpsS tnmdmwv Im -Iƒ BZyw simøn-b-sx v iwvt IqSp-I-bm-bn-cp- p. kw`hw ss] n-fnbm-b-xp-sim v Ahƒ {i n- m t]mbn-. ]tc-x\v C -ap- -h-cpss tnmdmwv Ah-cpsS Bflm-hmbn hcp _en- m- -Iƒ BZyw simøpi F mwv hnizm-kw. Xt -Xm-hn-s v \fn-\n- p-d- m-bn-cp- p. "-F m \o t]mhzm-twm-?-' AΩ tnmzn- p. "-Nmtbw tzmtiw Ign- m-s -?-' "-th- -,-' Ahƒ ap -tø-bv- n-d-ßn-s m p ]d- p. "-C-t mƒ t]mbm GsX- nepw s{sbn In pw-.-' Ah-fpsS Iøn-ep s]mxn t\m n cmp Nncn- p-sim v tnmzn- p. "-F- mwv ASn- p-sim p t]mw-xv-?-' "-C-tXm-,-' s]mxn Db -Øn- m n Ahƒ ]d- p, "-B pw th msx hen-s -dn Hcp ]gb t^mt m-.-' s]s - -hnsw \n»- -am-bn. Ahƒ A\n-X-bv p th n t\m n. Ahƒ Ahn-sS-sb-ßp-ap- m-bn-cp- n-. skbv p IS- -tijw \fn\n Hcn- - qsn Xncn- p-t\m- n. api-fnse \ne-bn P\-en-eqsS A\nX ssi hoip- p. Ahƒ Nncn- p-sim v \S- p. Xs a\ v im -am-sw v Ahƒ I p.!

IY C. lcn-ip-am Ahƒ ]cp-ßp-i-bm-wv. \ncøp apdn- p-i-s- p-tºmtg Abmƒ Ahsf {i n- ncp- p. Ahƒ _ n-dßn \nc-øns Hmc-Øp-IqSn Ipd- p-zqcw kwi-bn- p-\-s- p. ]cn-n-b- p-d-hv, Hcp e y-an- m-bv-a, AXns\ hnz-kv-z-ambn ad- p-sh- m-\p shº, CsX mw Ah-fpsS \S-Ø-Øn-ep- v. Hcp Imen-tUm-kvt-Im- n ]pgp Acn- p t]mse Ahƒ hyxy-kv-x-bm-bn-cp- p. Np p-ap P\-ß-sf mw s]s v Dd- p-t]m-bn. Ahƒ am{xw \S- p-i-bm-wv. h {Kma-Øn \n pw h - Xm-bn-cn- mw. hni p Ign-bp alm-\-k-c-øns Zw{ -bn sn p-s]-sm Hcp ]pxnb Cc. Ccp-\n-d-Øn amwk-f-amb tzlw. Cd- -an- msx DSp-Øn-cn- p hne Ipd kmcn, Aev]w \c p XpS-ßnb ªukv. Hcp-]s Ah-fpsS G hpw \ kmcnbpw ªukp-am-bn-cn- p-a-xv. \K-c-Øn-te-bv p h -t mgpw hcp-tºmƒ DSp- m Icp-Xn-h- -Xm-bn-cn- -Ww. Ahƒ F n-\m-bn-cn pw ChnsS h -Xv? \K-c-Øn tpmen-sb-sp- p _ p-hns\ ImWm? s]s p h p-tn Zu -`m-ky-øn klmbw txsm? A]-I-S-Øn s] v Bip-]-{Xn-bn InS- p ` -Øm-hns\ ImWm? Fs - nep-am-is Xms\- n\p hnj-an- -Ww? X\n v alm-flm-km n tdmun-te-bv- p hgn-bn-te-bv v Xncn v \S- mw. t^m - p-sim- n-bn-te-bv- p GsX- nepw _ n Ibdn ÿew hnsmw. AhnsS Xs ImØp-In-S- p Hm^o-kp- v, tpmenbp- v. ]s Abmƒ he-tøm p Xncn-bmsX t\cn p \S- p, ImcWw apºn \S- p s]æv he-tøm p Xncn-bm Hcp \nanjw Hmßn-b-tijw Xncn-bmsX t\cn p \S- p-i-bm-wp- m-b-xv. Ah-fpsS tn -Iƒ, Xocp-am-\-sa-Sp- m-\p- mb sk p-i-fpss Ime-Xm-a-kw, Xnc- n p \S- p a mcpw I n-cn- m-\n-s-bn-. Imen-tUm-kv-t m- n Hcp \nan-j-t\-c-tø-bv v a p Icp- ƒ Nen- p-sim- n-cn- bpw Ahƒ am{xw \n -e-bm-hp-ibpw snbv-xp. ]ns Nen- m XpS-ßnb Ah-fpsS ]n n-embn Abmƒ \S- p. Znt\-i\v t]mti- Xv alm-flm-km n tdmun-ep _kv-tãm- n-te-bv- m-wv. _ p ]nsn v ]Øp-a-Wn- p- n Hm^okn-se-Ømw. ]s ChnsS Hcp s]æv H -bv v ]cn-n-b-an- mø alm-\-k-c-øn -.-.. Ahƒ v F pw kw`-hn- mw. Znh-khpw tiƒ- p IY-Iƒ hfsc hrønsi- -Xm-Wv. kv{xo-]o-u-\w, s] -hm-wn-`w. Hcp NphSp ]ng- m axn, Ahƒ sns -ØpI GsX- nepw Nph sxcphn-em-bn-cn- pw. amwk-øns Xncn- p-hc-hn- mø XS-h-d-bn. Djv-W-tcm-K-ß-fp-sS, BknUv _ƒ-_p-i-fp-ss, ]ng- mø IØn-ap-\-I-fp-sS, B`m-k-amb cxn-ssh-ir-x-øns Ah-km-\n- mø cm{xn-ifn. Abmƒ Xncn v Ah-fpsS ]n n-embn \S- p. \S-Ø-Øn Ah-fpsS ]n - `mkw De-bp- p- m-bn-cp- p. AXp-t\m n \S- p-tºmƒ Abmƒ ho pw Hm -Øp. Cßns\ Hcp s]æn-s\-bmwv Ah p th -Xv. ]pdw Imgv-N-bn -Øs lcw ]nsn- n- p s]æv. AX-bmsf IqSp-X `b-s -Sp-Øn. Igp-I- m Np pw ]d- p- p- m-hpw. GXm\pw an\p- p-iƒ axn, Ah Ahsf Is -Øm, Ah-fpsS \n - lm-bx a\- n-em- m, Ahsf dm n-s m- p-t]m-im. BZyw \ hm p-iƒ ]d- v, klm-bn- m-sa hmkv-zm\w simsp-øv, ]ns Hcn- he-bn-em-bm ]cp-j-ambn `oj-wn-s -Sp-Øn-.-.-.. ]n osv hne-t]-i-ep-i-fp-tsbpw ssiam- -ß-fptSbpw ]c-º-c-i-fm-wv. Hcp km[p-po-hnsb D]-tbm-Kn v Ah Bbn-c-ßfpw ]Xn- \m-bn-c-ßfpw D m- p- p. HSp-hn t_mws_-bntem azn-cm-in-bntem D thiyme-b-øn Ahƒ HSp-ßp- p. Ahƒ ASpØ Ih-e-bn he-tøm v Xncn- p. Fw.-Pn. tdmun-te-bv p \bn- 37

p as mcp Xncn-hm-W-Xv. _ v tãm v FØn-b-t m-tg-bv pw tcwp-i-bpss Bfl-hn-izmkw ]Ip-Xnbpw \ -s - n-cp- p. Cßn-s\- sbm- p-a Ab -h- sø Pqen-t n ]d- n-cp- -Xv. \Ωfv Nn q tdmuo v Fw.-Pn-.-tdm-Up-hsc \S m axn. Npcp-ßoXv \me v t]sc- nepw hcp-t m v tnmzn- pw. Bfpw Xtcmw Hs t\m -Ww. \mep Imin- mø s]m -W-t -Sp-Ifpw \Ωsf hnfn- pw. Ah- os H w t]mbm B Znhkw skmww ]nsn- q-e. tcwpi F mw ti n-cp- p. Pqent n Hcn- epw \pw ]d- n-cp- n-. Ah p thw-sa- n Cu Imcyw X n -\n v ad p sh m-am-bn-cp- p. Xm CsXm pw Adn-bm t]mip- 38 n-. h -t mgpw \K-c-Øn-te-bv v ` -Øm-hns H w hcp Xm Pqen-t n hgn-h- n Bfp-Isf ImØp-\n - p- -sxm pw ImWm t]mip- n-. Ahsc kw_- n-t -StØmfw AsXmcp {]Xn-tj-[-am-bn-cp- p. cm{xn IpSn- p-h v X p ` -Øm-hn-t\m-Sp au\-{]-xn-tj-[w. In p ]W-sa mw Ahƒ ASp- -f-bnse Xd-bn Ipgn- n- p. \me- p-amkw IqSptºmƒ AXp ]pd-sø-spøv Fs - nepw sndnb B`-c-W-߃ aiƒ p th n hmßn Hfn- n- p. Hcp ]Øp h -j-øn-\iw AhfpsS IeymWw \S-tØ- n-h-cpw. A v Hcp-]s ` -Øm-hp- mbn-s p hcpw. Ds - nepw henb Imcy-ap- m-hp-i-bp-an-. Ah Ipº-km-cn- p-i-bm-bn-cp- p. X\n- n-xn Hcp Xm -]-cyhp-an-s a n tcwpi F mw ti n-cp- p. Ct mƒ ]Øp-an-\p- mbn Xm \S- p- p. Hcp a\p-jy\pw Xs Xncn p t\m n-bn- n-. F m-hcpw [rxn-bn-em-wv. hml- \-߃ Np pw Cc-ºn- m-bp- p. ` -Ømhv tpmen-sb-sp-øn-cp ^mœ-dn-bnse \nc- cw Xncn- p-sim- n-cn- p b{ -ß-fmWv Ahƒ-t m Ω h -Xv. B b{ -ß-fpsS {Iqc-amb N{I-߃- n- S-bn s] {]mwn-t]mse Ahƒ p \n -lm-b-bmbn txm n. Ahƒ Fw.-Pn. tdmun-se-øn-bn-cp- p. tdmup apdn- p-i-s v _kvtãm- n-se-øn-b-t mƒ Ahƒ \n p. Ftßm pw t]mim-\n- msx, _ p-i-sfm pw ]nsn- m-\n- msx _ v tãm n \n - pi kpj-ap Imcy-a-. Bsc- nepw ASp-Øp-h-cp- Xpw ImØv Ahƒ \n p. Xs IW- p-iq- -ep-i-sf mw icn-bm-sw v Znt\-i Aev]w K -t mss Is -Øn. Ahƒ \K-c-Øn ]pxn-b-xmwv. _ p-iƒ h pw t]mbpw sim n-cp- p. F m Ahƒ AsXm pw {i n- msx Np p-ap Bƒ- msc ]I p t\m pibm-wv. X - mew Bcpw Ahsf {i n- p- n-. ]s Bsc- nepw {i n- m Ipg- -am-wv. Np p-ap Bƒ- mcn Bflm-hn- mø Hcp-Ø-\p- m-bm axn. Ah-fpsS ]cn-nb- p-d-hv, Ah-fpsS \n -lm-bx F mw s]s v a\- n-em-hpw. Ahsf klm-bn- m-s\ a n hnfn- p-sim- p-t]m-ipi Ffp- -am-wv. Ah-fpsS `mhn Idp-Øn-cp tal-ambn Ah-fpsS Xebv p api-fn h -jn- m ImØp-\n - p- Xv Abmƒ I p. Fs - nepw snbvtx ] q. Abm-fpsS Dulw icn-bm-bn-cp- p. _kv-tãm- n \n v Ipd- -I p \n v ]pi-h-en- n-cp Hcp- Ø Acn- -cn v Ah-fpsS ASp-sØ-Øp- Xv Abmƒ I p. Ah-s IÆn Igp-Is B -Øn-]n-Sn t\m w. Ah-fpsS amwk-f-x-bn Cgp-In-t p InS- p ªukn-\p- n, AhfpsS Db p \n - p N n-bn F mw B t\m saøn. AXp I p-\n - pi hnj-a-am-bn-cp- p. hne-t]-ip-tºmƒ B n -Ip- n-bpss icocw XS-hn-t\m- p Cd- n- m-c-s\-t mse Ahs IÆp-Iƒ Ah-fpsS ico-c-amsi HmSn-\-S- p. Ah-km\w Ah hen- n-cp knk-d v \ne-øn p sncn- p-sim v IpØn-

s -SpØn Ahƒ p t\sc Xncn- p. C\nbpw DZm-ko-\X Im n-bm A]-I-S-am-sW v Znt\-i\p a\- n-em-bn. Hcp ]mhw kv{xosb B]- Øn -\n v c n- m-\p Hc-h-k-c-am-Wv. Hcp \nanjw Ign- m sshin-sb- n-cn- pw. Abmƒ [rxnbn Ah-fpsS ASp-tØ-bv p sn psim v ]d- p. "-h-cp-.-' Xm ]d- Xv Znt\-in-s\-Øs AZv-`p-X-s -Sp-Øn. F p ss[cy-øn-emwv Hcp ]cn-n-b-hp-an- mø s]æns\ hnfn- -Xv? AXpw Xs ImSp-I-b-dnb `mh-\-bpss _e-øn! bmym yw Cßn-s\-sbm- pam-bn-cn- -W-sa- n-. Ahƒ c p-t]-scbpw amdn-amdn t\m n. hcq F p ]d v hnfn- p a\p-jy Fhn-sS-\n v NmSn-hoWp F m-tem-nn- p-i-bm-bn-cp p Ahƒ. Ahƒ Xo - -bm- m A[nI ka-b-sam- p-sa-sp-øn-s - Xv Znt\-is\ AZv-`p-X-s -Sp-Øn-bn-. ASpØp h p-\n hne- Ww ]nsn a\p-jy-\n -\n v c -s -Sm Ahfpw B{K-ln- n-cn- -Ww. AhfpsS H w _kv-tãm- n -\n v \S p \oßp-tºmƒ Ah ]n n -\n p hnfn- p-]-d sxdn ti ns v Abmƒ \Sn- p. Ipd- -I-e-sØ-Øn-b-t mƒ Abmƒ tnmzn- p. "-\n-\-s -tßm- mwv t]mth- -Xv-?-' tcwpi Aº-c- p. Fs mcp tnmzyw? Cßn-\sØ tnmzy-ß-fp- m-hp-sa-s m pw Pqen-t n ]d- ncp- n-. Imcy-߃ hfsc Ffp- -am-bn-h-cp- p-sh v I v kt m-jn- n-cn- p-tºm-gmwv Ipg- p tnmzyw. c p t]cn -\n v Hcmsf Xnc-s -Sp- m henb hnj-a-sam- p-ap- m-bn-. at Bƒ vv Hcp Ad-hp-Im-cs Omb-bm-bn-cp- p. Ahs t\m hpw Ahƒ- n- -s - n-. ]s X\n v Xnc-s -Sp- m-\p Ah-k-c-ap- m-hp-sa-s m pw Ahƒ {]Xo- n- n-cp- n-. Abmƒ ASpØp hcp- Xpw Xt msp kwkm-cn- p- Xpw ImØp \n - p-tºm-gmwv Cu a\p-jy h p-s]- Xpw "h-cq' F p ]d v hnfn- -Xpw. Ahƒ- -bmsf s]s n -am-bn. "-\n-\-s -tßm- mwv t]mti- -sx p ]d- n- -t m-.-' Abmƒ ]d- p. "-Rm Hmt m-hn sim p-t]mbm- mw. hgn-b-dn-bmsx Id-ßm ] nb ÿse-m- p-a CXv-.-' Ahƒ Bi-b- p-g- -Øn-em-bn. Cu a\p-jy\v sx p-]- n-tbm? AX-s - n Cßn-s\-sbm-s -bm-bn-cn- Ww Cu _nkn-\- n kwkm-cn-t - -Xv. Hmt m-hn Xs Ib- n-s m- p-t]m-im-sa- m-bn-cn pw Dt±-in- p- -Xv. ]s Fhn-tS-bv- v? "-km-dns hoss-hn-sym-wv-?-' "-Fs hotsm? AXn-hnsS ASp-Ø- ym-wv. Rm \n\ v t]mti ÿe-amwv tnmzn- -Xv-.-' Ahƒ Hcp \nanjw Btem-Nn- p. Imcy-߃ IqSp-X k o -W-am-Ip-I-bm-Wv. F mwv Cu kmdns Dt±-iw? Ahƒ tnmzn- p. "-kmdv H - mtwm Xma-kw-?-' Hm, Chƒ IpSpw-_-Im-cy-߃ At\z-jn- p-i-bmwv! AXn\p ] nb kabw Xs. Abmƒ ]d- p. "-Rm-s\m- -bv- mwv Xma-kn- p- -Xv. `mcy v timgn-t m- mwv tpmen.' H p \n -Øn-s m bmƒ XpS - p. "-Rm \ns Imcy-m tnmzn- -Xv-.-' "-km-dns ho o t]mhmw-.-' "-Fs ho n-tem-?-' "-Dw. tam\qs A Bip-]-{Xo-em-Wv. Icƒ-ho- w-.-' "-Bcv ` -Øm-thm-?-' "-A-sX-.-' "-Ip-Sn-bp-t m-?-' Ahƒ H pw ]d- n-. "-\o-bnt m Bip-]-{Xo- v hczmtwm-?' "-A m ho o- m-.-' s]s - -bmƒ v AXp-hsc txm m-xn-cp Bk nbp m-bn. Hcp apgpø s]æv. Ah-sf- n-\mwv Xs ho n t]mim-sa p ]d- -Xv? Abm-fm-Is hmcm- y- m-c-\p-am- Wv. i\n-bm-gvn sship-t cw Hm^o-kn -\n v HmSn- n-x v Hcp-hn[w IÆq FIv-kv-{]- n Ib-dn- q-sp- p. cm{xn sshin tnhm-bq-cnse ho n-se-øp-tºm-tg-bv pw tamƒ InS- p-d- -am-bn- p- m-hpw. Xm\m-Is kpc-x-øn-s\- acn- m IqSn høm-ø-hn[w own- n-cn- pw. ]ns ]nt v Rmb-dm-gvN DuWp-I-gn v tamsf Ab -ho- nse Ip n-i- 39

fpss H w Ifn- m hn v XnI pw Ir{Xn-a-am-bn, ihwt]mse {]Xn-I-c-W-sam- p-an- msx InS- p `mcysb {]m]n- p- p. F mw Ign v d -dpd t mk- n-en v Hgp- n- -f-bp-tºm-gp- m-hp Ad v Hcm-gvN \o p-\n - p- p. ho pw i\n-bm-gvn sship-t cw {]Xym-i-tbmsS ZmltØmsS IÆq FIv-kv-{]- n-te-bv- v. Ahƒ Abmsf t\m p-i-bm-wv, Fs - nepw snøq F a n. "-A-ßn-s\-bm-sW- n \ap v ho n t]mimw. AhnsS-\n v kwkm-cn- mw-.-' Fßn-s\-bm-sW- n F -bmƒ ]d- n-. Ahƒ p 40 a\- n-em-b-xp-an-. Abmƒ Hcp Hmt m hnfn- p. Hmt m- mcs "C{X cmhn-se-øs thtwm kmtd' F t\m w Ah-K-Wn- v Abmƒ t]mti ÿew ]d- p-sim-sp-øp. Xsg-\n-e-bn Xma-kn- p- -h Hm^o-kn t]mbn- p- m-htw F -bmƒ {]m - n- p. Hcp s]æn-t\bpw sim v Hmt m Cd-ßnh-cp- Xv Ah I m {]iv-\-am-wv. B Zº-Xn-Iƒ Xs Nmcn- {XysØ kwi-bn- p- -X-bmƒ v C -a-. `mky-øn\v hosvv ]q nbn- n-cn- -bm-wv. Nmbv-hn Ah-cpsS kvq -dp-an-. ho n-\p- n Hc-]-cn-Nn-X-\mb a\p-jys ASpØ \o hpw {]Xo- n v tcwpi \n t Znt\-i kzbw hna -i-\-øn-s\mcp-ßn. Xs Dt±iw hgn-bn -h v amdn-t m-tbm? Hcp km[p-kv- {Xosb Igp-I- m-cn -\n v c n- -em-bn-cp p Xs Dt±-iw. Ct mgnxm Xm Xs Hcp Igp-I-\m-bn-cn- p- p. X\n- -hsf thww. X\n- -hsf Iogv-s -Sp-Ømw. FXn -Øm Ah-fpsS ªukv hen- p-io-dmw, _ew {]tbm-kn v kmcn Agn- p-am- mw, ASn-h-kv-{X-߃-.-.-.. Xms\-s mcp a\p-jy-\m-wv? Znt\-i kzbw tnmzn- p- p. Bcm-Wn-sXms snøm t]mip- -Xv? ]ns F n-\mwv Ahsf Xs ho n sim p-h- -Xv? Ah-fpsS {]iv-\-ß-sf- m- Wv, Ftßm- mwv t]mti- Xv Fs mw hgn-bn -h p Xs tnmzn v Ahƒ p t]mti- n-søv Cd- n-hn-sm-am-bn-cp- n-t? DØcw In m Abmƒ Hcp awn- q apºv Ahsf I Ahkcw Hm -Øp. Abmƒ ]n p-s - n-cp- Xv Hcp km[p kv{xo-bpss ]cn-c- -bv- -, adn v Ah-fpsS amwk-f-amb sndp- -ap tzlw Ipd- p-t\-c-sa- nepw ImWm-\m-bn-cp- n-t? Abmƒ v DØ-csam pw In n-bn-. Xms\mcp sszh-zq-x-\ F Adnhv F psimt m Abmsf Biz-kn- n- p. Fßn-s\bmWv XpS-tß- -sx- -hƒ- -dn-bn- m-bn-cp- p. F pw ` -Øm-hmWv XpS-ßm-dv. AXpw Fs mcp XpS-ß! Ip v Dd-ßn-bn- p- m-ipw. ]pfn I n-s bpw knk-c- n-t bpw \m -ap hmb apj-tø-bv- -Sp- pw. Ipg- p-xp-s-ßnb ssiiƒ Ah-fpsS amdn ]c-xpw. ªukv Iodm-Xn-cn- m Ahƒ BZyta Agn p am nbn-cn- pw. a -±\w kln- m høm-xm-ip-tºmƒ Ahƒ B ssiiƒ _e-ambn ]nsn p am pw. Cu \ciw GXm\pw \nan-j-tøbv p am{xta D mhq F Adn-hn Ahƒ B ]ov\w kln- n-cn- pw. e y-sø-øp- -Xn-\p-aptº \n -hr-xn-bp- mb ` - Ømhv Xncn- p-in-s- p-tºmƒ Ahƒ Hcp txm -sø-spøv AhfpsS XpS-Iƒ- n-s-bn hrøn-bm- pw. Cu a\p-jy F mwv H pw snømsx \n - p- -sx- m-whƒ Btem-Nn- n-cp- -Xv. Ahƒ v t]mim [rxn-bp- v. ho n tam H -bv- m-wv. AΩ Bip-]-{Xn-bn t]mbn-hcmw tam ]pdsøm pw t]mh-cpxv F v ]d v \n -Øn-b-Xm-Wv. C\n ho n sn v ` -W-ap- m n AXp-ambn D -bv v Bip-]-{Xn-bn t]mi- Ww. Ahƒ ]d- p. "-ho- nev tam H -bv- m-wv-.-' "\o F n-\mwv Fd-Wm-Ip-f-tØ-bv v h -Xv-?-' Abmƒ tnmzn-

p. "-F-\n- n-hnss Btcw Ado-. Rm\m-Zym-bn m H -bv v hc-w-xv-.-' "\o F n-\mwv h -sx v Ct mgpw ]d- n- -t m-.-' "-sim-d v ]W-Øn-\m-.-' Ahƒ kwi-bn- p-sim v Hcp timsnb Nncn-tbmsS ]d- p. Abm-fpsS FXn - hn-nm-cw Ahsf Xf -Øn-bn-cp- p. Fßn-s\-bmWv C{Xbpw FØm-\p ss[cy-ap- m- n-b-sx v Ahƒ- p-xs Adn-bn-. Ahƒ XpS - p. "-a-cp v hmßm-\v- v. ]ns -.-.-.-.-.. tam\q - tpmen v t]mbn v simtd- m-em-bn-.-' Ah-fpsS kzcw CS-dn-bn-cp- p. Abmƒ v Imcy-ß-fpsS InS v a\- n-em-bn-øp-s-ßn. Abmƒ ZpxJn- p. "-tpm-en- m-bn pw hey Imscym- p- y. F pw IpSn- n m hczm. ho nev sne-hn\v Imsim pw Xcn-. tnmzn- m ]nsn v X pw.' Ahƒ hmnm-e-bm-bn. \nan-j-߃ IS- p-t]m-b-t mƒ Ah-fpsS Pohn-X-Øns Hcp No v Abmƒ p apºn AS p howp. Abmƒ ZpxJn-X-\m-bn. Ahƒ kwkm-cn- p-sim v kmcn Agn p am p-i-bm-bn-cp- p. Abmƒ t\m n-\n- p. ]s Abm-fnse Bk n si -S-ßn-bn-cp- p. Ah-fpsS hm p-iƒ kz w Ah-ÿbn-te-bv v FØn-t\m- m Abmsf t{]cn- n- p. X\n v \ tpmen-bp- v. `mcybpw tpmen snøp- p. Ahƒ tpmen snbv-xn-s - nepw kmº-øn-i-amb Hcp ]cm-[o-\-x-bp-ap- m-hn-. timgn-t m-t -bv v am -am-b-t mƒ AhtfmSv cmpn shbv- m ]d- -Xm-Wv. Hcp Imcn-b-dn-Ãmb Ahƒ kω-xn- n-. Cu Pohn-X-Øn Iman- -s - Sm-s\- m-wp- -Xv? PohnX kmbm- -Øn Xncn- p-t\m- p-tºmƒ F mwv ImWp-I? Akw-Xr-]v-X-am-b, KpW- \n-e-hm-c-an- m-ø, ]mgm- n- -f Hcp Pohn-Xw. Ahƒ ImØp-\n - p-i-bm-bn-cp- p. Abmƒ ]d- p. "-km-cn-bp-sp- p-.-' Ahƒ Ahn-iz-k-\o-b-amb t\m -tøm-ss, \ncm-i-tbmss \ne-øn kmcn s]m n-sb-sp-øp. Cu km Fs - nepw Xcm-Xn-cn- n F hnizm-k-ap- m-bn-cp p Ahƒ- v. AXp-sIm v acp pw Acnbpw hmßm-sa- m- W-hƒ IW- m- n-bn-cp- -Xvv. C\n F mw BZyw XpS-ß-Ww. \\ IÆp-Iƒ XpS- p-sim hƒ tnmzn- p. "-km-dn-s\s C m-bn At -?-' Abmƒ Btem-Nn- p-i-bm-bn-cp- p. Xte p cm{xn. As - n F m cm{xn-ifpw Hcp-t]m-se-bm-Wv. Abmƒ Snhn p apºn dntam pw ]nsn- n-cn- -bm-wv. GsX- nepw P -Øn Abmƒ Xs - p-dn-t m - p-i-bm-sw- n dntam pw ]nsn v {]Xn-a-t]mse Ccn- p Nn{X-amWv a\- n hcm-\n-s-bm-hp-i. Btem-N-\-I-fn -\n- v, GIm- -X-bn \n v c -s -Sm ] nb am - w, `mcy I\nhp txm n h p-t]m-bn- p Snhn p apºn-en-cn- -em-sw- -bmƒ I p-]n-sn- n-cp- p. ]s C se cm{xn Aßn-s\-bn-cn- p-tºmƒ a\ v sx n-t m-bn. X\n v Hcp h jw apºp-hsc Hcp icm-icn a\p-jys Pohn-X-ap- m-bn-cp-s v Hm -Øp.Hm^okp hn p hcp- Xpw ImØv P\-en-\-cn-In ImØp \n - p aisf FSpØv amdn-e-w- p- Xv Hm Ω h p. imcn t\csø Hm^o-kn \n v FØn tamsf t\m m h s] -Ip- nsb ]d- -b- n- p- m-bn-cn- pw. imcn D m- n-h Nmb IpSn- p-sim v c p t]cpw tamƒ ]d-bp hnti-j-߃ {i n- pw. ]ns H w ASp- -f-bn cm{xn-`- Ww D m- pw. cm{xn c p-t]-cp-tsbpw \Sp-hn im n-tbmss InS- p tamƒ Dd-ßn-bm Xs ssiiƒ I nens adp-h-i-tø-bv v \ofp- p. imcn-bpss ÿe-am w F mw Ah-km-\n- n- p. Ct mƒ Xm\pw Cu sim p hospw dntam- n ac-w- n-spøw ]nsn- p-sim- p Ccn pw am{xw. "-km-dn-s\s C -am-bn-s - n Rm s]mbv-t m-fmw-.-' Ahƒ kmh-[m-\-øn kmcn-bp-sp- m XpS-ßn. Ah-fpsS apjøv Abmƒ C -s -Sp Ft m H p- m-bn-cp- p. bu -\-Øn\pw XpS p \o m Ign-bm- Xn-cp ssii-h-øns _m n-]-{xw. Ah-fpsS Np p-i-fn, Ihn-fp-I-fn, t\cnb ]pcn-i-øn\p Xmsg Xnfßp IÆp-I-fn AXp t]mim asn p \n p. Abmƒ- -hsf FSpØv Hma-\n- m txm n. X\n v AhfpsS kvt\lw Bh-iy-am-Wv. ASpØ \nanjw Abmƒ Ahsf hmcn-sb-sp-øp. samkm-bn- ns XWp- -dn- -t mƒ Ahƒ Abm-fpsS ssii-fn InS- p-i-bm-bn-cp- p. Ahn-iz-k-\o-bamb IÆp-I-tfm-sS, \n -hr-xn-tbm-ss. Ahƒ Nncn- p-sim v ]d- p. "-Rm hnnm-cn p kmdn-s\s C -am-bn- m- v-.-' Ahƒ \q -_- -an- msx InS- p-i-bm-wv. Ah-fpsS a\ pw AXp-t]mse \ -am-bn-cp- p. Abmƒ- Xv Hcp IÆm-Sn- q- n-eq-ss-sb- -t]mse ImWm Ign- p. Ah-fn-t mƒ snbv-xxv kvt\l-ap c p-t] snøp kzm`m-hn-i-amb CW-tN-c-em-Wv. Abmƒ thiy-i-fpss ASpØv t]mbn- p- v. Ah-cpsS IÆp-I-fn D m-hp XWpØ t\m w Abmƒ Hm -Øp. shdpw _nkn-\kv Xm -]cyw am{xw. thkw snbv-tx p t]m F a n InS- p-x-cp Ah-cpsS apj-øp \n - n-im-cx Abmsf XWp- n- m-dp- v. Hcn- t]mbm ]ns amk-ß-tfmfw Abmƒ AsXm-gn-hm- p-i-bmwv snøm-dv. Hcp ]s Ahcpw Ch-sf-t mse BZy-sa mw X߃ H w InS- p- -hsc C -s - n- p- m-hmw. ]ns A\p-`-h-߃ a\ v ]cp-j-am- p-tºmƒ Ah-cpsS apjw achn- p- p. Chfpw {ItaW Aßn-s\-bm-hp-sa-t m -Ø-t mƒ Abm-fpsS a\ v hnj-an- p. Xm Ah-fp-ambn {]W-b-Øn-em-sb v Abmƒ p a\- n-em-bn. Abmƒ ]d- p. "\osb\n- p hm p Xcm t]mip- p.' "-F p hm v-?-' 41

"\o C\n Cßns\ \S- n-s - v? CXv BZysØ {]mh-iy-amtwm \o Cßns\ \S- p- -Xv-?-' Xs sxmgn -]-c-amb \o -Øn Fhn-tStbm h ]mfn Xs H n-s m-sp-øp-sh- -hƒ p a\- n-em-bn. Ahƒ Hcp NΩnb Nncn-tbmsS kω-xn- p. "-A-sX-.-' "-C\n \o CXn- n-d-ßn- p-d-s -Sn-s v hm p Xcq-.-' Ahƒ H pw ]d- n-. Ahƒ pw Abmsf C -am-bn-cn- p- p. AXp-sIm v \pw ]d-bm Ahƒ p Ign- n-. t]mim-xn-cn- m ] n-. F m-hcpw CXp-t]mse Bhn-s - -hƒ- -dn-bmw. ]s Cu Hcp Imcy-Øn Xs apºn [mcmfw hgn-i-sfm- p-an-. "-hm p Xcm C{X hnj-a-am-twm-?-' "-km-dn\v Fs Imcyw Adn-bn-.thW- n-s m pw A, thsd hgn-sbm- p-an- ym- n- m. Hcm-gvN apgph Btem-Nn- n v Dd w h o-cv- n- -.-' 42 Fhn-tS-tbm-\n v h v Xs Pohn-X-Øns ]pdw-hm-xn-en ap n hnfn Cu s]æv Xs bpw Dd w If-bp-sa- -bmƒ p a\- n-em-bn. hmxn apgp-h Xpd- m, Ahsf AIØp IS-Øm ]s Abmƒ p Ign- n-. Abmƒ ]d- p. "-\n-\ v Fhn-sS-sb- nepw tpmen-sb-sp-øp-iq-ss? Hc-Sp- -f- m-cn-bpss tpmen-sb- nepw In ns \n\- v-?' "s tpmen v ]d- -b- qem Atß-cv. am\-s -Sm-s{X-.-' Imcy-ß-fpsS hntcm-[m-`m-k-øn Abmƒ Nncn- p. ho p-tpm-en v hnsp- Xv am\-t -Sm-sW p Icp-Xp ` -Ømhv `mcysb Fhn-sS-bmsWØn- n-cn- p- -Xv? " F m Hcp Imcyw snøq-.-' Abmƒ ]d- p. "-]-W-Øn\v AXym-hiyw hcp-tºmƒ Ft msp tnmzn- p.' Abm-fn kzm - -ap- m-bn-cp- p. kvt\l-øn -\n- p-zn- p kzm - -]-c-x. Abmƒ Ahsf thsdmcmƒ pw hn p-sim-sp- m t]mip- n-. "-i-cn-,-' Ahƒ ]d- p, "-Rm-\n\n snøp- n-, t]msc-?-' Ahƒ Abmsf \µn-]q - w-t\m- n. Hcp-d- n-s\ t]mse. s]s - -hƒ v Pohn-X-Øn A - -ap- mb-t]mse txm n. {]iv-\-ß-sf mw Fßn-s\-sb- nepw ]cn-l-cn- m-sa txm. Ahƒ Xs ImØp \n - p ai-s\-tbm -Øp. "-A-tøm, F\n p t]mww. tam ImØn-cn- pw-.-' "-tam-s\{x hb- m-bn-?-' "-aq- v-' Ahƒ Ipfn-ap-dn-bn t]mbn. ]pd-øp-i-s v kmcn-bp-sp- m XpS-ßn. Abmƒ Fgp-t p Ipfn-ap-dn-bn-tebv p \S- p. Ipfn-ap-dn-bn Ib-dp- -Xn-\p-apºv Ah-tfmSp ]d- p. "-AXm B tai- p-døv Fs ]gv-kp- v. \n\- m-h-iy-ap- Xv FSp-tØmfp.' Ahƒ Ft m ]d-bm Hmßn-b-t m-tg-bv v Abmƒ hmxn-e-s- n-cp- p. _ - n-te-bv p sh w Xpd- n- p-sim v Abmƒ Iptd t\cw \n p. Abmƒ aq p hb- p Hcp Ip n-sb- n Btem-Nn- p-i-bm-bn-cp- p. AΩ hcp- Xpw t\m n P\-en IÆpw-\ v ImØn-cn- p Ip n. Ah\v cmhnse ` -W-sam pw In n- m- Wn-. AΩ hcp-tºmƒ Fs - nepw sim p-h-cp-sa {]Xo- -bn-em-bn-cn pw Ah. henb {]Xo- -Iƒs m pw hgn-bn-. hni- -S- m Fs - n-epw. B {]mb-øn -Øs Ah bmym - y-hp-ambn s]mcp-øs - n- p- m-h-ww. Abmƒ kz]v\w ImWp-I-bm-bn-cp- p. Aßns\ F{X-t\cw \n p-sh- -dn-bn-. s]s v ]cnk-c-t_m-[-ap- m-b-t mƒ Abmƒ [rxn-bn hkv{xw [cn v ]pd-tø-bv p IS- p. Ahƒ t]mbn-cp- p. Abmƒ tai- p-d-øp-h ]gv-sk-spøp Xpd p t\m n. AXn Fgp- qdp cq]-bp- v. Ahƒ \qdp cq]tb FSp-Øp p F - w. Ahƒ v thw-sa- n IqSp-X-se-Sp- m-am-bn-cp- p, As - n F m-sa-sp- m-am-bn-cp- p. Ahƒ- Xv Bh-iy-hp-ap- v, F n pw Ahƒ \qdp cq]tb FSp-Øp- q. Abmƒ hmxn Xpd p ]pd-tø-bv p t\m n. Ahƒ t]mbn-cp- p. Xm t\cn p simsp- msx Ah-tfmSv FSp- m ]d- Xv I -am-bn. Xosc {]Xo- n- msx h v X\n v kvt\lhpw {]Xym-ibpw \ -Inb B kv{xo-sb- n Btem-Nn v Abmƒ Xpd hmxn - Iptd t\cw \n p. P\m-e-bn apj-hp-a-a Øn AΩsb ImØp \n - p Hcp aq p-h-b- p-im-c-t\bpw Abmƒ Hm -Øp. Abmƒ kzbw AΩsb ImØn-cn- p Hcp Ip n-bmbn amdn. \n -lm-b-\mb \ncm-ew-_-\mb Hcp Ip n. AΩ hcn-s Adnhv Abmsf ZpxJn- n- p.!

IY C. lcn-ip-am Um -kv-^v-tfm-dn ssk -su-eniv shfn w an n-s m- n-cp- p. timdn-tbm-{km-^ sã p- Iƒ ImWn- p-x-cn-i-bm-wv. \of-ap a Pp bpss D n Abm-fpsS saen tzlw De- m-sn. kwkoxw D -Øn Ae-b-Sn- p-i-bm-wv. C{X Dds sht Bh-iy-an-, ImcWw i -k -e\w ]n osv ÃpUn-tbm-hn h v snøp-itb D q. ]t Ah i w Ipd- n-. "-a-\- n-em-tbm-?' thep-kzman Xangv Nph-bn tnmzn- p. cay Xe-bm- n. Ahƒ v [cn- n-cn- p hkv- {X-Øn hfsc Akzmÿyw txm n-bn-cp- p. hkv-{x-sa v ]d-bm-s\m- p-an-. kn - ns Hcp sjõn. ]q -fp ape- -. c nepw Kn v XIn- Sp-Iƒ Xqßn- n-s- p- p. thep-kzm-an-bpss NpI IÆp-Iƒ Ah-fpsS amwk-f-x-bn IpSpßn- n-s- p. AXn henb Ipg- -an-. ]t Abm-fp-sam-Øp ]cn-io-e-\-ß-fmwv Zp -lw. Hcp NphSv ImWn- p-x- m Abmƒ ]d-bpw, "hcq-'. ]ns Abm-fpsS hi A`ym-k-ß-fm-Wv. tzl-tømsv H n-\n- p-sim v Abmƒ Nph-Sp-Iƒ hbv- pw. AbmfpsS B -Øn-]n-Sn ssiiƒ Ah-fpsS tzl-øns hf-hp-i-fn Adn-bmØ `mh-øn Aa-cpw. Np pw Bƒ- m-cp- Xpw Ah A - w-h v Nncn- p- Xpw Abmƒ v hnj-a-ap- m- p- n-. In p Ah-kcw ]mgm- cp-x-t m. Ht m ct m h w ]cn-io-en- m ts v XpS-ßp-I-bm-bn. hnf- p-iƒ {]Im-in- pw, Ima-d-Iƒ {]h - Øn- n- pw. "tkmmv \º {Xo, ko ss^hv, ts v h -.-.-.-.-.-.-.' ta -]v-am acym-z- m-c-\m-bn-cp- p. Abmƒ Hcp Iem-Im-c-\m-Wv. apºn-en-cn- p kv{xo-i-cocw Abmƒ v ]Wn-Xo inev]w am{x-am-wv. Hcp tjm v Ign v Ahƒ Itk-c-bn sn n-cp- m Abmƒ Xs In pambn HmSn-h-cpw, hnb - p-xp- n-iƒ arzp-hmbn H n-s m-sp- pw. apjøv ]uu-dn-spw. Xs Iem-h-kv-Xpsh \ncq- ]-W-_p- n-tbmss t\m n- m-wpw. AXp-I-gn v Abmƒ a p \ -Ø-In-I-fpsS ASp-Øp-sN v tnm - pt]mb apj-ku-µcyw ]p\x-ÿm-]n- pw. Ah FIv-kv{Sm \ -Ø-In-I-fm-Wv. X\n- p-np pw Xmf-Øn-s, eb-øns Xnf- -ap- m- p-i-bmwv Ah snøp- -Xv. B ]mh-ß-tfmsv cay v kl-xm]w txm n. apj-an- mø s] -Ip- n-iƒ. Ag-Ip tzl-øns \ -Nm-cp-X-am-{Xta houn-tbm-hn Bh-iy-ap- q. ] m-ø-e-øn \ng-em-bn-am{xw h -Øn- p Ah-cpsS apjw {]k- -a-. apjw {i n- -s -Sp- n-. Ah-cn c p-t] Xs -t m-se-øs `c-x-\m-syhpw tamln- \n-bm- hpw ]Tn- -Xm-Wv. `c-x-ap-\n-bpss Nph-Sp-Iƒ v ChnsS ]t {]k- n-bn-. kv]o- -dn-eqss hcp kwkoxw kvss]kv tkƒ-kns ]m p-i-fpss tim n-bm-wv. hm p-iƒ am{xw ae-bm-f-øn. 48 # #

Nmb- p CS-th-f. tsmwn-bpss apjøv Ft mgpw ]p n-cn-bp- m-hpw. "-hn-j-a-sam- p-an- -t m-?' Abmƒ tnmzn- p. Hcp \n -Ωm-Xm-hns `mh-sam- p-an-. kulrzw am{xw. "hn-pb-øn\p \Ωƒ \ -hæw A zm-\n- -Ww-.' Abmƒ BZyta ]d- n-cp- p. "\-ap- n- -an- m-øxpw kw`-hns p hcpw. Hcp hountbm ImWp-tºmƒ Bcpw AXn\p ]n nse A zm-\-sø- n Hm - m-dn- -.' Ãn Ima-dm-am tpmk^v ASp-Øp Itk-c-bn h n-cp v niv-sn-bv-xp-sim- n-cp- p. "-]-ªn-kn- n p th n-bm-wv-.' tsmwn ]d- p. "-B-ZysØ Im - -s. ln m-h-ww-.' Cu Nn{X-߃ C\n hmcn- I-I-fnepw h -Ø-am-\-]-{X-ß-fnepw hcp-sa-t m -Ø-t mƒ cay v hnjaw txm n. Nmb v h n-cp- -t mƒ Hcp Nqcn-Zm CSm-am-bn-cp- p. tsmwn-bmwv ]d- Xv Cu thjw-xs axn-sb- v. I -h-s- -Æv. tsmwn \s mcp I -h-s- m-c-\m-bn-cp- p. am\y-\mb I -h-s- m-c. A p-sim- -tø-bv- p tim -{SmŒv H n-sp-hn- -t mƒ ]d \n_- \ CXp am{xw. "Cu A p sim w a p s{]muyq-k -am-cpss Im - p-iƒ snø-cp-xv. Rm\mWv caysb s{]mtam v snøp- -Xv. F m ]ªn-kn- nbpw Rm snøpw. cay Hcp sx n- y atum-w-bm-hpw. AXp Rm Kmc n snømw. {]Xn-^-e-sØ- n H pw Bi th. cays s Adn-bm-a-s m.' cay-bpss aq p HmUn-tbm-Im- - p-iƒ Cd- n-bxv tsmwn-bm-bn-cp- p. aq p Im - p-ifpw am - - n \ mbn t]mbn. c p Imk- p-iƒ knun-bn-em- n-b-t mgpw Abmƒ thsd {]Xn-^ew X p. km[m-cw AsXm pw ]Xn-hn-. {]Xo- n- -Xn-e-[nIw {]Xn-^ew X n-cp Abmsf Xo - -bmbpw hniz-kn- mw. CXp A mw Znh-k-am-Wv. ITn-\m- zm-\-øns A p-zn-h-k-߃. cmhnse Hº-Xp-a-Wn v XpS-ßn-bm cm{xn F p-a-wn-h-sc, Nmb pw D -`- -W-Øn-\p-ap Ipd p ka-b-sam-gnsi jq n-ßm-wv. aq m-asø ]m v Ign-bm-dm-bn. C\nbpw A p ]m p-iƒ-iq-sn-bp- v. AXp-I-gn- m ]ªn-kn- n-bv- p-th- n-bp C -hyq-iƒ. C -hyq-iƒ ]m p-i-fpss jq n-ßn-\n-s-bnepw \S- p- p- v. tnmzy-߃- p DØcw tsmwn-bpss ]ªn-kn n Hm^o-k hnt\m-zmwv Xøm-dm- p- -Xv. apºn-ep tamwn- -dn -t\m n AXp ]d-bp-itb th p. F mw hfsc IWn-i-am-bn, `wkn-bmbn G - msp snbv-xn-cn- p- p. Hcp hnun-tbm-xm-csø kr n- p-i-bmwv tsmwn snøp- -Xv. henb H - m-tsm-ss, {i n- -s -Sm am{xw h -W-i-_-f-am-bn. cm{xn Dd-ßm InS- p-tºmƒ Ahƒ Btem-Nn- p- p. CsXms icn pw D -Xm-tWm. Hcp amkw apºphsc Ahƒ shdp-samcp ]m p-im-cn-bm-bn-cp- p. Km\-ta-f-Iƒ pw ÃpUn-tbm-hnse dn m -UnMv skj-\p-iƒ- p-an-s-bn ]cn-an-x-amb hnp-b- Øns el-cn-bn ab-ßn- n-s Hcp Kmbn-I. C nxm Xms\mcp houn-tbm-xm-c-am-im t]mip- p. Hcp amk-øn-\p- n Xs BZysØ hountbm Imk v ]pd-øn-d-ßpw. ASpØ Bgv-N-ap-X AXns ]c-ky-ßfpw a p ]ªn-kn- nbpw XpS-ßpw. Nm\-ep-I-fn C -hyq, amkn-i-i-fn C -hyqhpw dnt m - p-i-fpw. h -Ø-am-\-]-{X-ß-fn hm -Ø-Iƒ. Imk v ]pd-øn-d-ßp-tºm-tg-bv v cay-sb houn-tbm-xmcw Hcp lc-am-bn-am-dn-bn- p- m-hpw. \ -Ø-In-I-fn c p-t] ASp-Øp I nen InS- p-i-bm-wv. Ah Zqsc-\n p hcp- h-cm-wv. a p \mep-t] jq nmvv Ign- m Ahc-h-cpsS ho n-te-bv p t]mipw. Iptd-t]sc C hyq Ign- -ti-j-amwv Cu Bdp t]sc sxc-s -Sp-Ø-Xv. Hcp henb `mky-am-bn- mwv Ah-cXp Icp-Xp- -Xv. houn-tbm-hn apjw ImWn- p- -Xp-Xs hen-sbmcp `mky-am-wv. ]t Ah-cpsS apjw ImWp- n-s - -XmWv k -Sw. Du Ah-cpsS \ -tz-l-øn-\m-wv. cay- -h-tcmsv A\p-Iº txm n. \ s] -Ip- n-iƒ. \ tzlw. Xs - mƒ `wkn-bp- -h - v. Xt - mƒ \ mbn \røw sn øp- p-ap- v. ]t Ah ]n nte hcp- p- q. "-tn- oss ]m p-ifv \ ckw v tiƒ- m.' Zo] ]d- p. Ahƒ cm[n-isb si n- n-sn- psim v InS- p-i-bm-wv. cm{xn-ap-gp-h\pw Aßns\-bmWv InS- p-i. BZysØ Znhkw InS- m t\cøv Zo]-bmWv ]d- -Xv. "tn n B # 49 #

I n-en InS- p-sim- q, R߃ c p-t]-cpw-iqsn Cu I n-en InS- mw-.' AXn _lp-am-\-ap- m-bn-cp- p, AwKo-Im-c-hpw. Xß-tf- mƒ henb Hcmƒ F AwKo-Im-cw. I nep-iƒ ASp- n- n v aq p-t] pw H w InS- m-sa p ]d-bm-am-bn-cp- p. ]t Ah-cpsS A{X-Xs {]mb-ambnt D p-sh- nepw Xm hyxy-kv-xbm-sw t_m[w, Ah kzbw AwKo-I-cn- p-x Dbcw Ahsf AXn -\n pw aps- n. CS-bv v DW-cptºmƒ cay Ah InS- p- Xp t\m m-dp- v, Ah-cpsS ASp-Øp-sN v Ah InS- p- -Xp-t]mse si n- n- Sn v InS- m simxn-tbm-ss; X\ns m-cn- epw AXp snøm Ign-bns Adn-thm-sS. Xm Ah-cn -\ns mw Db - n- m-sw Adnhv IqSpwtXmdpw Ahƒ IqSp-X GIm- In-bm-hp-I-bm-bn-cp- p, ZpxJn-X-bpw. "-C- sø ]m v \ ckw- m-bn-cp- p.' cm[n-ibpw ]d- p. Ct mƒ Nn{Xo-I-cWw \S-Øp ]m p-i-sf- - n-bmwv Ah ]d-bp- -Xv. apºn-d- nb ebm-fl-i-amb Km\-߃ Ah ti n- n-. HscÆw Kpcp-hm-bq-c- s kvxp-xn-bm-wv, HscÆw Irkv-Xo-b-`- n-km-\-߃. aq m-a-tøxv efn-x-km-\-ß-fm-wv. B Km\-ß-fn Ihn-X-bp- v. ]msp-tºmƒ \ap- p-ap-ºn _nw_-߃ h v \røw snøp- p. Ct mƒ Nn{Xo-I-cn- p ]m p-iƒ shdpw A\p-I-c-W-߃ am{x-am-wv. AXn Ihn-X-bn-, _nw_-ß-fn-, shdpw hm p-iƒ am{xw, ISw hmßnb kwkoxw am{xw. Ahƒ A s\ Hm -Øp. Ip n-bm-bn-cn- p-tºmƒ Xs ssi]n-sn v F m Rmb-dm-gv-N-I-fnepw \mcm-b-w-`m- K-h-X-cpsS ho n-te-bv p sim p-t]m-im-dp- -Xv. `mk-h-x DΩ-d-Øn-cp v Ip n-isf ]m p-]-tn- n- p-tºmƒ A ]d-ºn Np n-\-s- pw. ssiøn ho ns ]pd-ip-h-i-øp-\n v FSp-Øp-sIm- p-h ssit m- p-ap- m-hpw. AXp-sIm v Fs - nepw Inf- p-i-tbm, ] - -dn-iƒ v XS-ap- m- n-s m-sp- p-itbm snøpw. IpS-sa-SpØv Ipf-Øn -\n v sh w timcn-s m- p-h v \\-bv- pw. Aa-c-bv v ] -en- p-sim-sp- pw. Aßns\ Hcm-bncw Imcy-߃. Xncn- p-t]m-ip-tºmƒ Ahƒ tnmzn- pw, "A- F n-\mwv CsXms snøp- -Xv-?' "A-Xp-sIm-s m tamsf, A \v AsXms C m-wv-.' A \v Irjn- Wn C -am-sw- -hƒ- -dn-bmw. ]ns Iptd-I-gnt Ahƒ v a\- n-em-bp q A `mkh-x v ^oskm pw simsp-øn-cp- n-s - v. ^okp- sim-sp- m-\p Ign-hp- m-bn-cp- n A - v. ]t AXn- \p-]-i-c-ambn CsXm pw sntø-s v `mk-h-x ]d- n-cp- p-h-t{x. At mƒ A ]d-bpw, "]ns Cu c p awn- q t\cw Rms\- m snøp-i-?' Ct mƒ Btem-Nn- p-tºmƒ Ahƒ v AZv-`pXw txm p- p. AsX mw Xs Pohn-X-Øn -Øs kw`hn- -Xm-tWm, A m Xm ap w kz]v\w ImWp-I-bm-bn-cp-t m? F mw hfsc AI-se-sb- -t]m-se. ] - ]n-sn hb-ep-iƒ- n-s-bn-eqss \S- p-tºmƒ hc-ºn- n-cp-h-i-øp-ap ]p p-i-fn Xßn-\n a p-xp- n-iƒ \ -amb Ime-Sn-Isf \\- p-sim- n-cp- -Xv, `mk-h-x-cpss ho p-]sn IS- m hcp amºq-hns aww, ]d-ºn howp-in-s- p Icn-bn-e-Iƒ, H pw Cu P -Øn-te-Xm-hm hø. A acn- n v F p sim -am-bn. \mcm-b- W-`m-K-h-Xcpw acn- p-t]m-bn-cp- p. A A v Xs `mk-h-x-cpss ASp- sim p-t]m-b-xp-sim v X\n- n-s mcp Imcn-b-dp- v. ]t A Pohn- n-cn- p- p-s - n Xm\n p snøp- Xv A -\n- -am-ip-am-bn-cpt m? Cu \ne-s -Øm Xm A -\n -\n-s -{X-Zqcw k -cn- p? Ima-d-Iƒ p apºn BZy-ambn \n cwkw Ahƒ Hm -Øp. tzl-øn Hcp-am-Xncn hkv-{x-ß-sfms D mbn-cp- p, F n pw AXn-i- -amb shfn- -Øn Xpdn- p-t\m- p \nc-h[n IÆp-Iƒ- p-ap-ºn Ahƒ \ - bm- -s - -t]mse txm n. BZysØ Znh-ksØ hkv{xw henb Ipg- -ap- m-bn-cp- n-. anunbpw tsm pw. anunbpss Hcp hiw Xpd- -Xm-bn-cp- p-sh p am{xta Ipg- -ap- m-bn-cp- p- q. tsmwn- -dn-bm-am-bn-cp p Xs hnja-߃, AXp-sIm v Abmƒ a-tbmss Xs H w \n p, Hmtcm Nph-Snepw t{]m m-ln- n- p-sim- v. tsmwnbp- -Xp-sIm v a p- -h-cpss A\m-h-iy-amb CS-s]-S-ep-Iƒ D m-bn-. Xosc-bp- m-bn F p ]d-bm hø. # 50 #