EWURA scoops the highest rank in Africa s regulatory dispensation

Size: px
Start display at page:

Download "EWURA scoops the highest rank in Africa s regulatory dispensation"

Transcription

1 EWURA scoops the highest rank in Africa s regulatory dispensation

2 Previous issue: EWURA to open three more zones this year From the Editor... 3 From the Desk of the Director General... 4 ZERA: We have learnt a lot from EWURA... 5 EWURA scoops the highest rank in Africa s regulatory dispensation... 6 EDITORIAL BOARD CHAIRMAN Mr. Felix Ngamlagosi EDITOR Mr. Titus Kaguo ASSISTANT EDITOR Mr. Wilfred Mwakalosi WRITER Ms Tobietha Makafu Board inspects electricity infrastructure, SPP in Northern regions... 8 EWURA: Installations shall be done by only licenced contractors DTWSSAs Stick to water quality standards - EWURA Get to know why locals shy away from fuel tenders Move for Mtwara port to handle bulk fuel ships Fuel Price Indication Data MEMBERS Eng. Charles S. Omujuni Mr. Nzinyangwa Mchany SECRETARIAT Ms. Hawa Lweno Ms. Janet Mwaipopo EWURA OFFICE 7th Floor, LAPF Pensions Fund Tower, Opposite Makumbusho Village, Kijitonyama, P.O.Box Dar es Salaam, Tanzania Tel: +255 (0) Fax: +255 (0) info@ewura.go.tz COVER PHOTO: Delegates of the annual general meeting from the Eastern and Southern Africa Water and Sanitation (ESAWAS) Regulators Association, in a group photo during the first day of the meeting held at EWURA Offi ces in Dar es Salaam, November

3 From the Editor Dear esteemed readers, Happy New Year 2017! I humbly welcome you to join us in latest Edition of the Energy and Water Utilities Regulatory Authority (EWURA) Newsletter, the 17th Edition in series of EWURA Newsletter publications. I have a great honour and pleasure to invite you to read interesting articles from various sectors regulated by EWURA that have been undertaken for the period between September and December EWURA regulates three energy sub-sectors; Petroleum, Electricity and Natural Gas; and one Water sector; Water and Sanitation Titus Kaguo During this period, the Authority undertook many regulatory decisions some of which are covered in this edition in compliance with EWURA Act, Cap 414 of the Laws of Tanzania, Section 6 (e). 3 Section 6 (e) stipulates that the Authority shall strive to enhance the welfare of Tanzania society by enhancing public knowledge, awareness and understanding of regulated sectors including; the rights and obligations of consumers and regulated suppliers; the way in which complaints and disputes may be initiated and resolved and the duties, functions and activities of the Authority. In this Edition, activities that have been covered include; EWURA being rated the best regulator in Africa, why local companies shy away from tenders and Board inspections on electricity infrastructure facilities. Others are the move for Mtwara port to handle bulk fuel cargoes, a directive of EWURA to electrical contractors and Water quality issuance insisted. You are welcome!

4 From the Desk of the Director General Dear esteemed readers, Happy New Year and welcome to this issue of EWURA Newsletter. It is yet another opportunity for discussion and noting important issues relating to the regulated sector, namely Electricity, Petroleum, Natural Gas and Water, for the benefi t of Tanzanian society. 4 As we start the New Year, and in particular EWURA s 11th year of operation, I am cognisant of how far regulation has developed and yet, I am aware of the challenges still facing the regulated sectors. To some, ten years of existence may seem like a lot but the fact is that regulation is still in its infancy in Tanzania. Being a regulator is similar to being a referee during an adrenaline-triggering football match, whereby there are many opposing interests. In such circumstances, the only way to effectively perform is to ensure that the rules of game are clearly known by all the players; that all rules have been agreed upon by all the players; and that the rules are adhered to by all the players. By so doing, a level playing fi eld is assured and everyone stands to reap the rewards. As the regulator, our primary focus has been to ensure the existence of a level playing fi eld for all stakeholders in these sectors. Our commitment to duty has been based on four basic principles: Transparency, Accountability, Integrity and Predictability. For ten years, this is what EWURA has remained committed to doing. As a result, EWURA has exemplifi ed itself and gained recognition by its peers as being one of the best regulatory institutions in the African continent. Felix Ngamlagosi At EWURA, we believe that such recognition is a testament to the benefi ts that society as a whole has enjoyed as a direct result of the sound regulatory framework which is in place. It is my expectation that the articles contained within this issue of EWURA Newsletter shall prove both educational and informative to all stakeholders reading this issue. I take this opportunity to thank the Government of Tanzania, EWURA Board of Directors, Government Consultative Council, Consumer Consultative Council, all regulated suppliers, and the general public, for their continued support, and co-operation with the Authority. I wish to also thank EWURA Management and Staff for their diligence during the course of performing their duties. Please join me in reading the articles found in this issue of the EWURA newsletter.

5 ZERA: We have learnt a lot from EWURA By Titus Kaguo The Zimbabwe Energy Regulatory Authority (ZERA) has expressed its sincere gratitude for a warm welcome extended by EWURA when ZERA s Board visited EWURA to learn on various matters related to regulatory functions. We greatly appreciate the time dedicated by the EWURA Board, Management and Staff to host our team and especially the tremendous efforts made to facilitate our visit to the fuel marking facilities in short notice. The visit was indeed a great and highly benefi cial learning experience, said ZERA s Chief Executive, Eng. Gloria Magombo, in a letter to EWURA s Director General, Mr. Felix Ngamlagosi. The framework and role of regulator in conducting public hearings; and relationships between regulator and the government. Eng. Magombo said in her letter that ZERA sincerely values the relationship that exists between the two regulatory institutions and is highly appreciative of the same hospitality that has, in the past, been extended to its management and staff on similar learning exchange programmes. We believe, spurred by the RERA capacity building spirit, that these continual learning exchange programmes at all levels of management and staff will assist tremendously in our efforts to achieve regulatory excellence in the region, said Eng. Magombo. 5 ZERA s Board visit among other things covered meeting EWURA Board Members, looking on EWURA s Governance Structure, including Board composition, tenure, mandate of the Board and reporting structure. Also the team was interested to learn how EWURA create conducive environment for attracting public and private investments in the energy sector. The most notable issue ZERA Board was interested to know is how EWURA regulates four sensitive areas contrary to some regulators in many countries that regulate single sector as opposed to EWURA, a multi-sectorial regulator. Apart from Eng. Magombo, the delegation also included, Eng Betty Nhachi, Eng Todd Nkiwane and Commissioner Tadiosi Muzoroza. ZERA board members during the meeting at EWURA offi ces recently.

6 EWURA scoops the highest rank in Africa s regulatory dispensation *FCC gives hearty congratulations 6 By Titus Kaguo The Energy and Water Utilities Regulatory Authority (EWURA) has been rated the best among various water regulators from Eastern and Southern Africa in terms of good regulatory governance arrangement. EWURA has excellent regulatory governance arrangements and in many respects could be a continental leader, says the report by the Eastern and Southern Africa Water and Sanitation (ESAWAS) Regulators Association Peer Review. The Report fi ndings were presented in Dar es Salaam at the end of three days ESAWAS Annual Conference held in November. ESAWAS is composed of seven members which are Water and Sanitations Regulators from Kenya, Rwanda, Mozambique, Zambia, Lesotho, Burundi and Tanzania. Of all, EWURA is the regulatory authority that oversee 130 utilities, the highest number among the block, followed by Kenya 103, Zambia (18), Mozambique (15) and Rwanda, Burundi and Lesotho has one-each. EWURA, according to peer review has an excellent regulatory governance arrangement due to the fact that the law gives clarity to the roles and responsibilities of the regulator and foster a degree of stability and permanence in the governance and substance of the regulatory system. The Peer Review further emphasised that among other things, the laws must clearly empower the regulator to establish tariffs, monitor the performance of regulated entities, make rules and subsidiary policy for the sector. The law, according to ESAWAS peer review, must empower the regulator to fully enforce its decisions, standards, and rules, as well as relevant public policy, and set binding standards in such appropriate areas as technical and economic services quality. The peer review focused on among other things, regulatory governance, looking at stability of policies and legislation, fi nancial and administrative independence, accountability, reporting, appeals, transparency and participation that witnessed EWURA complying with. ESAWAS began in 2007 as an informal meeting held by fi ve Water and Sanitation regulators from countries in Eastern and Southern African region to exchange experiences and knowledge on matters related to water and sanitation. Some of the objectives of the Association are to enhance regulatory capacity of members to deliver quality and effective regulation to achieve public policy objectives through cooperation and mutual assistance.

7 EWURA has excellent regulatory governance arrangements and in many respects could be a continental leader, says the report by the Eastern and Southern Africa Water and Sanitation (ESAWAS) Regulators Association Peer Review. In 2009, EWURA emerged the best regulator in Electricity, after a Peer Review conducted by the University of Cape Town involving others regulators from Uganda, Kenya, Zambia, Namibia and Ghana. Also in year 2011, a research conducted by the European Union indicated that EWURA was the best regulator in Africa in terms of governance, transparency and independence. In June 2015, EWURA won an award and trophy as Energy Regulator of the Year Award for Excellence The event took place in Dubai at the Annual Africa Energy Forum. Also a report by the Bloomberg News indicated that in 2015 EWURA was leading in Africa for creating conducive environment for investment attraction in the energy sector in Sub-Saharan Africa. Meanwhile, the Fair Competition Commission (FCC) has given hearty congratulations to the Energy and Water Utilities Regulatory Authority (EWURA) for being an overall winner among various water regulators from Eastern and Southern Africa in terms of good regulatory governance arrangement. Let me, on behalf of Commissioners, Management and on my own behalf send EWURA hearty congratulations for being rated as the best regulator in Southern Africa by ESAWAS Regulators Association Peer Review, says FCC s Director General, Dr. Frederick Ringo. In a congratulatory note to EWURA s Director General, Mr. Felix Ngamlagosi, Dr. Ringo added: Clearly, your excellent regulatory structure of the governance arrangement and the clarity of your roles and responsibilities and the support from the Government have played a good part in fostering fairness, stability and substance to consumers. We underline that the capacity, capabilities, professionalism and hard work played a critical part also. Kindly convey these congratulations to your board and employees. 7

8 Board inspects electricity infrastructure, SPP in Northern regions By Titus Kaguo 8 The Energy and Water Utilities Regulatory Authority (EWURA), Board of Directors has inspected electricity infrastructure in the Northern regions of Tanga and Kilimanjaro in its move to assess the power situation and challenges facing Small Power Producers in the country. The inspection was conducted between October 6th and 8th It involved fi ve members of EWURA Management included Hydro generation plants in Hale, New Pangani Falls in Tanga region, and Nyumba ya Mungu in Kilimanjaro Region. The Board also inspected electricity infrastructure at Tanga Cement (Small Power Producer), TANESCO substations in Kange and Majani Mapana in Tanga and later moved to inspect TPC (Small Power Producer) Co-generation power plant in Moshi, Kilimanjaro region. The Board Members involved in the inspection included, Eng. Professor Jamidu Katima (Board Chairman), Mr. Omar Shane Bendera (Deputy Board Chairman), Mr. Ahmad S.K. Kilima, Mr. Oswald Mutaitina, Mr. Richard M. Kayombo, and Mr. Felix M. Ngamlagosi (Director General). Staff accompanied were, Mr. Nzinyangwa Mchany Tanga Cement offi cer (fi rst right) points at oil storage infrastructure (not in the picture) used for electricity generation, when EWURA s Board members tour the plant in October 2016.

9 Tanga Cement oil tanks. The factory uses fuel for electricity generation. 9 (Director of Regulatory Economics), Mr. Edwin Kidiffu (Acting Director of Legal Services), Eng. Godfrey Chibulunje (Acting Director of Electricity) and Mr. Titus Kaguo (Manager of Communication and Public Relations). According to the Acting Director of Electricity, Engineer, Godfrey Chibulunje, the purpose of the inspection was to enable the Board of Directors to observe operation performance of electricity infrastructure and understand the challenges associated with operations of the power system. This was necessary due to the fact that the Board wanted to conclude its planned schedule of inspecting TANESCO owned hydropower plants and after inspecting Kidatu, Kihansi and Mtera Hydropower plants. The Board also wanted to understand challenges facing Small Power Producers (SPP) by inspecting the TPC Cogeneration power plant, said Eng. Chibulunje. During the inspections, according to Eng. Chibulunje, members of the Board of Directors were able to actually see water levels and operation of the hydropower stations. At Tanga Cement plant, Eng. Chibulunje said, the Board was briefed on the factory s plans to increase self-generation using waste heat recovery from the cement factory. Currently, the Cement factory has 11.48MW Diesel generation power plant, and plans to expand its generation facility by installing an additional 4.2 MW. When inspected TPC, the Board of Directors was briefed about the challenges that Small Power Producers are facing. TPC in 2009 signed a 15 years Standardized Power Purchase Agreement for export of power up to 9 MW to TANESCO. During the visit the plant was generating at fully capacity of 20 MW, but was only exporting to the Grid about 4.5 MW.

10 EWURA: Installations shall be done by only licensed contractors By Tobietha Makafu 10 The Energy and Water Utilities Regulatory Authority (EWURA) has continued to emphasize all Electrical installation Contractors to have licenses issued by EWURA for them to conduct their activities legally. EWURA s Technical Manager for Electricity, Eng. Nemes Massawe said this during a seminar conducted by EWURA on October 2016, on New Electrical Installation Rules 2015, that it was important for the contractors practicing in the electricity fi eld to familiarize themselves with legal requirements, before they undertake electricity activities. Eng. Massawe reveled this at the seminar to electrical contractors in Southern Highland Regions, was held in Mbeya. EWURA has issued rules for electrical installations in the mainland Tanzania, which require all electrical contractors to have license. Only licensed contractors with appropriate qualifi cations and those who are using quality materials will be eligible for electrical installation activities, said Eng. Massawe, adding: Contractors with Large electrical installation companies must make sure that they employ contractors with relevant qualifi cations, appropriate certifi cation and with contractor s license from EWURA. We want only contractors who have been licensed by EWURA to work for the electrical installation companies he said Only licensed contractors with appropriate qualifi cations and those who are using quality materials will be eligible for electrical installation activities. Eng. Massawe He noted that EWURA is also aware of some electrical contractors who are requesting license from EWURA by using fake certifi cates. He said, the current plan is to start reviewing all submitted certifi cates by applicants to ascertain the genuineness and if found one is using fake certifi cates EWURA will not hesitate to hand him/ her over to the state organs. Eng. Massawe also warned electrical contractors who are already licensed to stop using their rubber stamps in collaboration with unfaithfully TANESCO staffs to undertake electricity connections to customers because that is treated as fraud and is against the law of the country. The Rules is applicable for electrical system and circuit placements in Industrial and other buildings. They emphasize on the quality

11 of work so as to reduce accidents resulting from poor electrical systems he added. The rules are categorized into classes according to the scope of work one can accomplish, starting with class W (Wiremen) which does not need any working experience but should work under the supervision of a contractor with a licensed class A, B, C or D. The process of getting a license is simple whereby the applicant is supposed to fi ll in a form which is available on the Authority s website go.tz or at EWURA s offi ce and submission include the application form together with his/her referee with an attachment of a copy of original certifi cates and curriculum vitae. 11 Some Electrical Contractors from Southern Highlands Regions listen carefully to EWURA s Senior Legal Offi cer, Mr. John Mhangate during a one day seminar on New Electricity Rules 2015, held in Mbeya region in October 2016.

12 DTWSSAs Stick to water quality standards - EWURA By Tobietha Makafu EWURA has reminded District and Small towns water authorities to stick to water quality to serve their customers with clean and safe water. 12 This directive was given at a capacity building seminar for water Authorities held in October 2016 in Dar es Salaam, and was attended by representatives from the Ministry of Water and Irrigation and others from President s offi ce Regional Administration and Local Government Authorities (TAMISEMI). Speaking during the opening of the Seminar, the Acting Director of Water from EWURA Engineer Exaud Fatael expressed concern about the importance of water authorities to implement the guidelines which were set for monitoring the quality of water and sewerage system in their service areas which was provided by EWURA Since water is supplied for human consumption, must be treated with correct medication, he said, adding that authorities have the responsibility of testing the water samples in the entire network of water distribution to determine its quality. On his part, Mr. David Linda, the Water Quality Analyst from EWURA said the aim of the seminar was to create awareness and emphasize for Water Authorities to distribute water which contain all the qualities and standards set by the Tanzania Bureau of Standards (TBS) He said: EWURA wants to see customers getting clean and safe water so as to be free from water borne diseases such as Cholera, and that by doing so, it will help the Government to save money. EWURA S Commercial Manager fo Water and Sewerage, Mr. Babu Lolepo, speaks at seminar for water authorities held recetly in Dar es Salaan. The Minister of Water and Irrigation Engineer Gerson Lwenge, when he was touring the Songwe region recently, he also reminded water Authorities to treat the water before distribution to the public in order to reduce the epidemics. Minister Lwenge said The government has removed the Value Added Tax (VAT) from water treatment chemicals to decrease the costs, so there is no reason for people to continue to be plagued with diseases caused by contaminated drinking water. The seminar was attended by representatives from 64 water authorities out of 84. According to the Water report for the District and Small towns of the year 2015/2016, only 17 authorities out of 84 had installed the water treatment facilities. These include Igunga, Nzega, Sikonge na Mwanhuzi. Monduli, Bunda, Kasulu, Muleba, Misungwi, Utete, Ngudu, Sengerema, Mafi nga, Mbinga, Usa River, Liwale and Mbalizi Districts do have chemical disinfection process by using Calcium hypochlorite.

13 Get to know why locals shy away from fuel tenders By Wilfred Mwakalosi The Petroleum Bulk Procurement System (BPS) has undergone signifi cant changes to allow winning bidders to supply individual product (cargo by cargo) in the petroleum market. The new arrangement has been sought to facilitate an increased participation of local companies (local content) because of its reduced fi nancial requirement as opposed to supply of bulk consignment of petrol, diesel and Kerosene in one tender. But in all recent tenders of the improved system, this has not been the case. Authorities in the sector, as well as the business community are trying to ponder this question. In mid-december 2016, EWURA invited the Oil Marketing Companies (OMCs)at a meeting to discuss and fi nd out what may have gone wrong to shy away local companies from participating in the BPS. The proposed change was expected to increase competition in the supply of petroleum products in the country, leading to decreased quoted premiums, said the EWURA s Director of Petroleum, Eng. Godwin Samwel. Although it might be a bit pre-mature to assess the real outcome of the Cargo by Cargo in BPS tendering system for the initial three tenders, the prevailing outcome is contrary to the anticipation that Cargo by Cargo BPS tender system would have been more attractive to many suppliers leading to more competitive premiums offered. Following this turn of events, EWURA in mid- December, 2016 convened a stakeholders consultative meeting in Dar es Salaam to discuss BPS performance and collect views on the ways for improvement, says EWURA s Director General, Felix Ngamlagosi. Mr. Ngamlagosi adds: Many participants of the meeting were of the opinion that pre-qualifi ed companies were very few, and that the bond for pre-qualifi cation, which stands at USD 3 million, was too high. Mr. Gupta from Yash International said at the meeting that few Oil Marketing Companies (OMCs) have been pre-qualifi ed to participate in the BPS cargo by cargo tender in November, 2016 because the bond required to qualify for Tender pre-qualifi cation, at USD 100 million is very high which limits many local OMCs to participate in the BPS Tendering System. He said the debt security set at USD 3 million is also too high for local companies to afford. He urged for a revised bond and debt security to a reasonable amounts. Mr. Sophonie Babo, and Mr. Anand, both Oryx s Executives, were of the opinion that premiums are possibly still higher because local OMCs have to pay multiple local taxes. They said BPS tender bidders are subjected to buy petroleum products based on Shell International contracts which are different from the local BPS contract and this increases the level of risk. Mr. Orlando D Costa CEO Augusta Energy pointed out that the risks are quite high in supplying BPS cargoes in Tanzania this limits the number of bidders, and that even after implementing BPS cargo by cargo tendering system, still participating bidders are international companies. He also noted that un-like in the previous BPS contracts where arbitration country was England, BPS cargo by cargo contracts require arbitration to be done in Tanzania which is too risky to the supplier. 13

14 Move for Mtwara port to handle bulk fuel ships By Wilfred Mwakalosi 14 The Energy and Water Utilities Regulatory Authority (EWURA) is contemplating on a move to have the Mtwara port handle bulk fuel supplies under the Bulk Procurement System (BPS). If successful, Mtwara would be the third port to facilitate fuel offl oading, after Dar es Salaam and Tanga ports. Tanzania imports fuel supplies through the BPS, and for the time being, all fuel cargoes enter through Dar es Salaam and Tanga ports only. We are working to check on three key issues: how big is the market here, the infrastructure and the ability of the port to handle the cargoes. We have already engaged the Regional Administration, the Ports and Revenue Authorities and respective oil companies in this bid. We expect maximum cooperation from them. They are our reliable partners. Mr. Ngamlagosi Early December 2016, a team of experts from EWURA visited Mtwara port to inspect, among other things, the readiness for the port facilities in receiving fuel in bulk or large cargoes. The team inspected the Mtwara port fuel receiving terminals and storage infrastructure owned by OilCom and GM Investment in the region. EWURA s Director General, Mr. Felix Ngamlagosi said it was important for the regulator to get fi rsthand information on the infrastructure status on the ground before trying to forge anything else, to pave a way for the possibility of making the region a fuel receiving point. We are working to check on three key issues: how big is the market here, the infrastructure and the ability of the port to handle the cargoes. We have already engaged the Regional Administration, the Ports and Revenue Authorities and respective oil companies in this bid. We expect maximum cooperation from them. They are our reliable partners, said Mr. Ngamlagosi: Analysts say it would be much more economic to use the Mtwara port for transit cargo to southern countries because there is no congestion if compared to the Dar es Salaam -Chalinze 100 km stretch which trucks spend many hours to cover. The cargoes may move from Mtwara to Zambia or any other neighbouring country in lesser days than if it were channeled through Dar es Salaam, an Analyst observed. The difference in distances from Mtwara via Ruvuma to Tunduma is 70 Kms compared to Dar es Salaam-Makambako Tunduma, but Mtwara has no traffi c jams

15 15 EWURA s Management team and other stakeholders looking at petroleum offl oading infrastructure at Mtwara port. as would be in Dar es Salaam- Chalinze.Mr. Ngamlagosi said BPS system which started early in 2012, has brought about immense benefi ts, which includes signifi cant reduction of fuel prices, increased compliance and transparency in the fuel sub-sector as well as easing of congestion at the Dar es Salaam Port. The Director General said the country has saved a lot of money since BPS, which would have been spent on expenses such as demurrage costs due to ships staying too long at the port. Since the introduction of the system, fuel adulteration, which was an intractable problem for many years, has substantially declined, Mr. Ngamlagosi said. Petroleum bulk procurement system was established to ensure supply at the most competitive prices, by purchasing from a pool of imports obtained from suppliers selected through a competitive bidding process to take the advantage of the economies of scale. A recent study titled The Fiscal Impact of EWURA Regulatory Interventions in the Petroleum Downstream Subsector, conducted by the Department of Economics, University of Dar es Salaam also testifi es that the introduction of the bulk procurement system, has brought signifi cant reduction of fuel price, increased compliance and transparency in the fuel sub-sector.

16 FUEL PRICE INDICATION DATA SUMMARY KEY STATISTICS FOR PETROLEUM PRODUCTS PRICING FOR THE MONTH OF SEPT-DEC EXCHANGE RATE Oct-16 Nov-16 Dec PETROLEUM PRODUCTS CAP PRICES Month Petrol Diesel Kerosene Oct-16 1,827 1,699 1,658 Nov-16 1,860 1,720 1,669 Dec-16 1,890 1,798 1,737 FOB PRICES Month Petrol Diesel Kerosene Oct Nov Dec AVERAGE PREMIUM Month Petrol Diesel Kerosene Oct Nov Dec PETROLEUM CAP PRICES AVERAGE PREMIUM AS PER QUOTATION AVERAGE FOB PRICES DECREASING EXCHANGE RATE TREND Compiled by Rahel Kiula

17 EWURA inaongoza bara la Afrika katika Udhibiti

18 Jarida lililopita: EWURA kufungua ofisi katika Kanda tatu 2016 Kutoka kwa Mhariri... 3 Kutoka Dawati la Mkurugenzi Mkuu... 4 ZERA: Tumejifunza Mengi kutoka EWURA... 5 EWURA inaongoza bara la Afrika katika Udhibiti... 6 BODI YA WAHARIRI MWENYEKITI Bw. Felix Ngamlagosi MHARIRI Bw. Titus Kaguo MHARIRI MSAIDIZI Bw. Wilfred Mwakalosi MWANDISHI Bi. Tobietha Makafu Bodi yakagua miundombinu ya umeme, SPP... 8 EWURA: Wenye leseni tu watafunga umeme Zingatieni ubora wa maji - EWURA Mfumo wa uagizaji mafuta kurekebishwa EWURA yatathmini Bandari ya Mtwara kupokea mafuta.. 14 Takwimu za Mwenendo wa Bei za Mafuta WAJUMBE Mhandisi Charles S. Omujuni Bw. Nzinyangwa Mchany SEKRETARIETI Bi. Hawa Lweno Bi. Janet Mwaipopo OFISI ZA EWURA Ghorofa ya 7, Jengo la LAPF Pension Fund, Mkabala na Kijiji cha Makumbusho, Kijitonyama, S.L.P , Dar es Salaam, Tanzania Simu: +255 (0) , Nukushi: +255 (0) , Barua pepe: info@ewura.go.tz PICHA YA MBELE: Wajumbe waliohudhuria Mkutano Mkuu wa mwaka wa Umoja wa Wadhibiti wa Huduma za Maji na Usafi wa Mazingira kutoka nchi za mashiriki na kusini mwa Afrika (ESAWAS) katika picha ya pamoja siku ya kwanza ya mkutano huo uliofanyika ofisi za EWURA Novemba

19 Kutoka kwa Mhariri Wapenzi Wasomaji wetu, heri ya mwaka mpya 2017! Ninawakaribisha katika toleo jipya la Jarida la Mamlaka ya Udhibiti wa Huduma za Nishati na Maji (EWURA), toleo la 17 katika mfululizo wa machapisho haya. Kwa heshima na taadhima, napenda kuwakaribisha kusoma makala za kuvutia zinazohusu shughuli mbalimbali za udhibiti zilizofanywa na EWURA katika kipindi cha kuanzia mwezi Septemba hadi Disemba mwaka EWURA inadhibiti sekta ndogo tatu za nishati ambazo ni; Petroli, Umeme na Gesi Asilia, na Sekta moja ya Maji yaani Maji na Usa wa Mazingira. Katika kipindi hiki, EWURA imefanya maamuzi mbalimbali ya kiudhibiti ambayo baadhi yake yamechapishwa katika toleo hili. Jarida hili linachapishwa ili kutekeleza Sheria ya EWURA Sura na 414 ya Sheria za Tanzania, kipengele cha 6(e) kinachoitaka Mamlaka kuhakikisha inaboresha ustawi wa jamii ya Watanzania kwa kuimarisha elimu kwa umma, ufahamu na uelewa wa sekta zinazodhibitiwa ikiwa pamoja na haki na wajibu wa walaji na watoa huduma wa sekta zinazodhibitiwa; Njia za kutatua migogoro na kusikiliza malalamiko, kazi na shughuli za mamlaka kwa ujumla. Jarida la EWURA linaonesha shughuli zilizofanyika katika kipindi cha miezi mitatu iliyopita. Shughuli zilizopata nafasi ya kuelezewa katika toleo hili ni pamoja na; EWURA kuwa Mdhibiti bora barani Afrika, kwanini kampuni za ndani hazijitokezi kwenye zabuni na Ukaguzi wa Miundombinu ya umeme iliofanywa na Bodi ya Wakurugenzi. Nyingine ni Mchakato wa Bandari ya Mtwara kuanza kupokea mafuta, Maelekezo ya EWURA kwa Makandarasi wa umeme na Msisitizo uliowekwa na EWURA katika kuhakikisha ubora wa maji unazingatiwa. Karibu! Titus Kaguo 3

20 Kutoka Dawati la Mkurugenzi Mkuu Ndugu msomaji, Heri ya Mwaka Mpya na karibu kwenye toleo hili la jarida la EWURA. Kama ilivyo ada, jarida hili hutoa fursa ya kufahamu masuala yanayohusiana na udhibiti wa Umeme, Mafuta, Gesi asilia na Maji, kwa faida ya jamii ya Watanzania. 4 Tunapouanza Mwaka Mpya, na hasa mwaka wa 11 wa shughuli za EWURA, kuna maendeleo yaliyopatikana kutokana na kuwepo kwa mfumo wa udhibiti, na kuna changamoto ambazo bado zinatukabili. Pia natambua kuwa baadhi yetu tunadhani kuwa mfumo huu wa udhibiti umeshakomaa baada ya kuwepo kwa miaka kumi; lakini ukweli ni kwamba mfumo wa udhibiti bado ni mgeni hapa nchini. Mdhibiti ni sawa na mwamuzi wakati wa mechi ya mpira wa miguu wenye ushindani mkubwa, na ambao unashangiliwa na makundi ya watu wenye maslahi mbalimbali. Katika hali kama hiyo, njia pekee ya kufanya kazi kwa ufanisi ni kuhakikisha kwamba sheria husika zipo wazi na zinajulikana kwa wachezaji wote; sheria hizo zimekubaliwa na wachezaji wote; na kwamba sheria zote zinazingatiwa na wachezaji wote. Kwa kufanya hivyo, mchezo huo utachezwa katika hali nzuri bila usumbufu kwa washiriki wote. EWURA imekuwa ikihakikisha uwepo kwa mfumo unaozingatia maoni na matakwa ya wadau wote katika sekta hizi. Dhamira yetu hulingana na kanuni nne za msingi: Uwazi (Transparency), Uwajibikaji (Accountability), Uadilifu (Integrity) na Uhakika (Predictability). Kwa miaka kumi sasa, hivi ndivyo EWURA inavyofanya kazi. Matokeo yake, EWURA, inatambuliwa na wadhibiti wenza Afrika kama mfano bora wa taasisi za udhibiti barani. Mimi ninaamini huu ni ushahidi kwamba jamii kwa ujumla imenufaika na mfumo wa udhibiti uliopo sasa. Ni matumaini yangu kwamba makala zilizomo ndani ya jarida hili la EWURA zitasaidia kutoa elimu na taarifa kwa wadau wote watakaozisoma. Nachukua fursa hii kuishukuru Serikali ya Tanzania, Bodi ya Wakurugenzi ya EWURA, Baraza la Ushauri la Serikali (Government Consultative Council), Baraza la Ushauri la Watumiaji Huduma za Nishati na Maji (Consumer Consultative Council), na umma kwa ujumla, kwa msaada wao na ushirikiano endelevu. Napenda pia kuwashukuru menejimenti na wanafanyakazi wote kwa bidii wanayoionesha wakati wote wanapotekeleza majukumu yao. Tafadhali ungana nami katika kusoma makala zilizopo katika toleo hili la jarida la EWURA. Karibuni! Felix Ngamlagosi

21 ZERA: Tumejifunza Mengi kutoka EWURA Na Titus Kaguo Mamlaka ya Udhibiti wa Nishati Zimbabwe (ZERA), imetoa pongezi za dhati kwa Mamlaka ya Udhibiti wa Huduma za Nishati na Maji (EWURA) kutokana na mafunzo waliyoyapata wajumbe wa Bodi ya Wakurugenzi ya ZERA juu ya kazi mbalimbali za udhibiti walipoitembelea EWURA kati ya Novemba 28 na Disemba 2, Tunaishukuru Bodi ya EWURA, Menejimenti na Watumishi kwa kutukaribisha na kuhudumia ujumbe wa Bodi yetu, hasa ikizingatiwa taarifa ilitolewa kwa muda mfupi sana; na zaidi juhudi zenu za kuhakikisha tunatembelea miundombinu ya uwekaji vinasaba. Mafunzo haya kwa hakika yataleta uzoefu mkubwa sana kwetu tena wenye faida kubwa, alisema Mtendaji Mkuu wa ZERA, Mhandisi Gloria Magombo katika barua yake ya shukrani kwa Mkurugenzi Mkuu wa EWURA, Bw. Felix Ngamlagosi. Pamoja na mambo mengine, safari ya mafunzo EWURA kwa Bodi ya ZERA ililenga kujifunza mambo mbalimbali likiwamo la kukutana na Bodi ya EWURA, kuangalia mfumo na utendaji wa EWURA hususan muundo wa EWURA ikiwamo, Bodi, vipindi vya wajumbe wa bodi kutumikia EWURA, madaraka ya Bodi na uwajibikaji wa Bodi kiutawala.. Pia ujio wa Wajumbe wa Bodi ya ZERA ulilenga kujifunza jinsi EWURA ilivyoweza kudhibiti maeneo nyeti kwa idadi ya wafanyakazi ya kawaida. Mambo mengine waliyolenga kujifunza ni pamoja mchango wa EWURA katika kutengeneza mazingira bora ya kuvutia wawekezaji, mamlaka ya EWURA katika kuendesha mikutano ya taftishi na uhusiano wa mdhibiti na Serikali. Katika barua yake, Mhandisi Magombo alisema ZERA inathamini sana uhusiano unaoendelea kudumu kati ya mamlaka hizi mbili na aliendelea kushukuru kwa ukarimu ambao EWURA imeuonesha kwa Bodi ya ZERA, miaka iliyopita na hata sasa. Tunaamini, ikichochewa na misingi ya RERA (Umoja wa Wadhibiti wa Nishati Barani Africa) ya kujengea uwezo wanachama wake, mafunzo haya katika ngazi zote za menejimenti na wafanyakazi, kutasaidia sana juhudi ya kufi kia udhibiti wenye weledi wa hali ya juu katika eneo letu, alisema Mhandisi Magombo. Moja ya masuala yalioivutia Bodi ya ZERA ni jinsi EWURA ilivyofanikiwa kudhibiti sekta nyeti nne kwa idadi ndogo ya wafanyakazi wa kawaida tofauti na wadhibiti wengine ambao hudhibiti sekta moja tu kwa idadi ya wafanyakazi ile ile inayolingana na ya EWURA. Pamoja na Mhandisi Magombo, ujumbe wa Bodi ya ZERA pia ulishirikisha Mhandisi Betty Nhachi, Mhandisi Todd Nkiwane na Kamishna Tadiosi Muzoroza. Wajumbe wa Bodi ya Mamlaka ya Udhibiti wa Nishati Zimbabwe (ZERA) walipotembelea EWURA hvi karibuni. 5

22 EWURA inaongoza bara la Afrika katika Udhibiti Baraza la Ushindani laipongeza EWURA 6 Na Titus Kaguo Mamlaka ya Udhibiti wa Huduma za Nishati na Maji (EWURA) imekuwa mamlaka bora ya udhibiti wa huduma za maji na usafi wa mazingira katika nchi za Mashariki na Kusini mwa Afrika kwa kuzingatia mipango ya utawala bora katika udhibiti. EWURA imekuwa na mipango thabiti katika kutimiza majukumu yake mbalimbali ya udhibiti kwa kuzingatia utawala bora hivyo inafaa kuwa kiongozi barani, inasema ripoti ya Majisafi na Usafi wa Mazingira kwa nchi za Afrika Mashariki na Kusini (ESAWAS). Matokeo hayo ya ripoti yaliwasilishwa jijini Dar es Salaam wakati wa kuhitimisha mkutano mkuu wa mwaka uliofanyika mwezi Novemba kwa muda wa siku tatu wa ESAWAS. ESAWAS kwa sasa inajumuisha na wanachama saba ambao ni mamlaka za udhibiti wa huduma za maji na usafi wa mazingira kutoka nchi za Kenya, Rwanda, Msumbiji, Zambia, Lesotho, Burundi na Tanzania. Pamoja na hayo EWURA ni mamlaka ya udhibiti inayosimamia mamlaka nyingi za huduma za maji kwa kusimamia jumla ya mamlaka 130, ikiwa ni idadi ya juu kabisa ikifuatiwa na Kenya 103, Zambia (18), Msumbiji (15) na Rwanda, Burundi na Lesotho ina moja kwa kila mmoja. Kwa mujibu wa ripoti hiyo EWURA imekua mdhibiti bora kwa kutimiza wajibu wake wa kiudhibiti kwa kuzingatia utawala bora, hii inatokana na sheria kuweka wazi, kanuni, wajibu na majukumu ya EWURA katika kuhakikisha inaimarisha misingi ya kudumu na kiini cha mfumo mzima wa udhibiti. Pamoja na mambo mengine ripoti inasisitiza kuwa sheria inapaswa kuweka wazi na kumpa mdhibiti mamlaka ya kukokotoa bei, kufuatilia mwenendo wa sekta zinazodhibitiwa na kuweka kanuni na sera katika sekta hizo. Kwa mujibu wa ripoti hiyo ya ESAWAS, sheria inapaswa kumuwezesha mdhibiti kutekeleza maamuzi yake, kuweka viwango vya ubora, kanuni na sera husika kwa maslahi ya umma. Pia kuweka viwango katika maeneo sahihi yakiwemo ya kiufundi pamoja na huduma bora za kiuchumi. Ripoti hiyo pia imepitia kwa umakini pamoja na mambo mengine juu ya utawala wa mdhibiti kwa kuangalia uimara wa sera na sheria, uhuru wa kifedha na kiutawala, uwajibikaji, utoaji wa taarifa, rufaa, uwazi na ushiriki ambao EWURA imekua ikitekeleza. ESAWAS ilianzishwa mwaka 2007 katika mkutano usio rasmi uliofanyika kati ya wadhibiti wa huduma za majisafi na usafi wa mazingira kutoka nchi tano za Africa Mashariki na Kusini walipokutana kwaajili ya kubadilishana

23 EWURA imekuwa na mipango thabiti katika kutimiza majukumu yake mbalimbali ya udhibiti kwa kuzingatia utawala bora hivyo inafaa kuwa kiongozi barani inasema ripoti ya Majisafi na Usafi wa Mazingira kwa nchi za Afrika Mashariki na Kusini (ESAWAS). uzoefu na maarifa mbalimbali katika masuala yanayohusiana na maji na usafi wa mazingira. Pamoja na mambo mengine, kazi ya umoja huo ni kuimarisha udhibiti kwa wanachama, ili watoe huduma bora yenye ufanisi ili kufi kia malengo ya sera ya umma kwa njia ya ushirikiano. Mwaka 2009, EWURA iliibuka mdhibiti bora wa umeme, baada ya uchambuzi uliofanywa na Chuo Kikuu cha Cape Town, uliohusisha wadhibiti wengine kutoka nchi za Uganda, Kenya, Zambia, Namibia na Ghana. Pia mwaka 2011, utafi ti uliofanywa na Umoja wa Nchi za Ulaya (EU), ulionesha kwamba, EWURA ni mdhibiti bora katika nyanja ya utawala bora, uwazi na uhuru. Mwaka 2015, EWURA ilishinda tuzo na kuchukua kombe kama mdhibiti bora wa nishati Afrika kwa mwaka huo, katika tukio lililofanyika Dubai katika kongamano la mwaka la wadhibiti wa nishati. Pia ripoti yiliyotolewa na jarida Bloomberg ilionesha kwamba mwaka 2015, EWURA iliongoza katika kutengeneza mazingira mazuri ya kuvutia uwekezaji katika sekta ya nishati kati ya nchi zilizo kusini mwa Jangwa la Sahara. Wakati huohuo, Baraza la Ushindani wa Haki (FCC) limeipongeza EWURA kwa kuibuka na ushindi kutoka katika kundi kubwa la wadhibiti wa huduma za maji Mashariki, Kati na Kusini mwa Afrika kwa misingi ya uwazi na utawala bora katika udhibiti. Hebu na mimi, kwa niaba ya Makamishina, Menejimenti na kwa niaba yangu mwenyewe niletee EWURA pongozi kwa kuibuka mdhibiti bora Mashariki na Kusini mwa Afrika kulikofanywa na wachambuzi wa ESAWAS alisema, Mkurugenzi Mkuu wa FCC, Dr. Frederick Ringo. Katika pongezi hizo zilizotumwa kwa Mkurugenzi Mkuu wa EWURA, Bw. Felix Ngamlagosi, Dr. Ringo aliongeza: Uwazi, na mpango wa mfumo wa udhibiti na uwazi wa kazi na majukumu na kwa msaada wa Serikali vifanya kazi kubwa kuhakikisha kuna kuwa na haki na utulivu kwa watumiaji. Tunapongeza kwa uwezo, weledi na kazi kubwa ambayo imechangia mafanikio haya. Tafadhali fi kisha salamu hizi kwa Bodi ya Wakurugenzi na Wafanyakazi. 7

24 Bodi yakagua miundombinu ya umeme, SPP 8 Na Titus Kaguo Bodi ya Wakurugenzi ya Mamlaka ya Udhibiti wa Huduma za Nishati na Maji (EWURA), imefanya ukaguzi wa miundombinu ya umeme katika mikoa ya Kanda ya Kaskazini ya Tanga na Kilimanjaro, ikiwa ni moja ya hatua ya kutathimini upatikanaji wa nishati hiyo pamoja na kufahamu changamoto zinazowakabili wazalishaji wadogo wa umeme hapa nchini. Ukaguzi huo, uliofanyika kati ya tarehe 6 hadi 8 mwezi Oktoba 2016, ulihudhuriwa pia na Menejimenti ya EWURA. Ukaguzi ulihusisha mitambo ya kuzalisha umeme wa Maji Hale na Maporomoko ya mto Pangani mkoa wa Tanga na Nyumba ya Mungu mkoani Kilimanjaro. Bodi pia ilikagua miundombinu ya umeme katika Kiwanda cha Saruji cha Tanga (Tanga Cement), vituo vya kuzalisha umeme vya TANESCO vya Kange na Majani Mapana mkoani Tanga na kumalizia katika mitambo ya kuzalisha umeme ya TPC iliyopo Moshi mkoa wa Kilimanjaro. Wajumbe wa Bodi walioshiriki katika Ukaguzi ni pamoja na Mhandisi, Profesa Jamidu Katima (Mwenyekiti wa Bodi), Bw. Omari Shane Bendera (Naibu Mwenyekiti wa Bodi) na wajumbe Bw. Ahmadi S.K Kilima, Bw. Richard M. Kayombo, Bw. Oswald Mutaitina na Bw. Felix M. Ngamlagosi (Mkurugenzi Mkuu EWURA). Ofisa wa Tanga Cement (wakwanza kulia) akiuonesha ujumbe wa bodi ya EWURA maghala ya kuhifadhia mafuta kwaajili ya kuzalisha umeme, Bodi hiyo ilitembelea kiwanda hicho mwezi Octoba, 2016.

25 Miundombinu ya kiwanda cha Tanga Cement kwa ajili ya kuhifadhia mafuta yanayotumika kuzalisha umeme kiwandani hapo. 9 Wengine ni wajumbe wa Menejimenti ya EWURA ambao ni Bw. Nzinyangwa Mchany (Mkurugenzi wa Udhibiti Uchumi), Bw. Edwin Kidiffu (Kaimu Mkurugenzi wa Sheria), Mhandisi Godfrey Chibulunje (Kaimu Mkurugenzi wa Umeme) na Bw. Titus Kaguo (Meneja wa Mawasiliano na Uhusiano). Kwa mujibu wa Kaimu Mkurugenzi wa Umeme, Mhandisi Chibulunje, dhumuni la ukaguzi huo ni kuiwezesha Bodi ya Wakurugenzi kujionea miundombinu na shughuli za umeme zinavyofanyika; na pia kufahamu changamoto zinazohusiana na shughuli za uzalishaji wa nishati ya umeme kwa wazalishaji wadogo wa umeme. Ukaguzi huu ni kuhitimisha ratiba ya bodi ya kukagua vituo na mitambo ya kuzalisha umeme wa maji inayomilikiwa na TANESCO, pamoja na wazalishaji wadogo wa umeme, baada ya kukagua Kidatu, Kihansi na Mtera, Bodi ilitaka kufahamu changamoto zinazowakumba wazalishaji wadogo wa umeme (SPP) kwa kukagua mitambo ya kuzalisha umeme ya TPC na Tanga Cement alisema Mhandisi Chibulunje. Wakati wa ukaguzi, kwa mujibu wa Mhandisi Chibulunje, wajumbe wa bodi ya Wakurugenzi waliona viwango vya maji na shughuli za uendeshaji wa vituo vya umeme wa maji. Katika kiwanda cha Saruji cha Tanga, Mhandisi Chibulunje alisema, Bodi ilipewa taarifa za mipango ya kiwanda hicho kuongeza uzalishaji wa umeme kwa kutumia taka joto kutoka kiwandani. Kwa sasa kiwanda hicho kinazalisha Megawati 11.48MW kwa kutumia mafuta ya Dizeli, na kuna mpango wa kuongeza uzalishaji kwa Megawati 4.2 zaidi. Katika kituo cha uzalishaji cha TPC, Bodi ilipewa taarifa juu ya changamoto mbalimbali zinazowakabili wazalishaji wadogo wa umeme. Mwaka 2009 TPC ilisaini mkataba wa kuiuzia TANESCO umeme wa Megawati 9. Wakati wa ziara hiyo, kituo hicho kilikua kinauwezo wa kuzalisha jumla ya Megawati 20, lakini ni Megawati 4.5 tu ndio zililkuwa zinaingizwa kwenye Gridi ya Taifa.

26 EWURA: Wenye leseni tu watafunga umeme Na Tobietha Makafu 10 Mamlaka ya Udhibiti wa Huduma za Nishati na Maji (EWURA), imeendelea kutia mkazo kwa mafundi wanaojihusisha na shughuli za ufungaji wa mifumo ya umeme, kuwa ni lazima wawe na leseni inayotolewa na EWURA ili waweze kutekeleza majukumu yao kwa mujibu wa sheria. Meneja Ufundi wa Umeme wa EWURA Mhandisi Nemes Massawe, alisema hayo katika semina iliyotolewa na EWURA juu ya kanuni mpya za ufungaji umeme za mwaka Alisema ni muhimu kwa mafundi wote wanaofanya kazi za umeme kufahamu matakwa ya kisheria katika kazi hiyo kabla ya kuanza kufanya shughuli zao. Semina hiyo ilitolewa kwa wakandarasi wa umeme katika mikoa ya nyanda za juu kusini iliyofanyika mkoa wa Mbeya. EWURA imetoa kanuni za ufungaji umeme kwa Tanzania bara, zinazowataka mafundi wote wa umeme kuwa na leseni. Ni wakandarasi wenye leseni, sifa stahiki na wanaotumia vifaa vyenye ubora tu ndio watakaofanya shughuli za ufungaji wa umeme. Mhandisi Massawe amewataka wakandarasi wenye makampuni makubwa ya ufungaji umeme kuhakikisha kuwa wanaajiri wakandarasi walio na sifa zinazoendana na kazi wanazofanya badala ya kutumia vishoka wanaosababisha mafundi wenye sifa kukosa ajira. Tunataka mafundi walio na leseni za EWURA ndio watumike kufanya kazi kwenye kampuni za Tunataka mafundi walio na leseni za EWURA ndio watumike kufanya kazi kwenye kampuni za makandarasi Mhandisi Massawe makandarasi, Alisema. Aliongeza kuwa EWURA imebaini uwepo wa baadhi ya wakandarasi ambao wamekuwa wakiomba leseni kwa kutumia vyeti bandia. Alisema mpango uliopo sasa ni EWURA kuanza uhakiki wa vyeti vilivyowasilishwa na wakandarasi wanao omba leseni na kwa yeyote atakayebainika kutumia vyeti bandia, EWURA haitasita kumkabidhi kwenye vyombo vya dola. Mhandisi Massawe pia aliwatahadharisha wakandarasi wanaomiliki leseni, kuacha kutumia mihuri waliyonayo kufanya vitendo vya udanganyifu wakishirikiana na watumishi wa TANESCO wasio waaminifu kuwaunganishia umeme wateja isivyo halali, kwasabu ni kinyume cha sheria. Kanuni hizi zinatumika kwa shughuli za uwekaji mifumo ya umeme katika majengo ya viwanda na majengo mengine. zinasisitiza ubora wa kazi hizo ili kupunguza matatizo yanayotokana na

27 ubovu wa mifumo ya umeme, aliongeza. Kanuni hizo zimegawanywa kwa madaraja kulingana na mipaka ya kazi ambayo fundi anaweza kufanya, ikianzia daraja W (Wireman) ambalo halihitaji uzoefu wowote na ufanya kazi lakini ni lazima afanye kazi chini ya usimamizi wa fundi mwenye leseni za daraja A, B, C au D. Utaratibu wa kupata leseni hizo ni rahisi, muombaji anatakiwa kujaza fomu yeye pamoja na mdhamini wake. Fomu inapatikana katika tovuti ya mamlaka au katika ofi si za EWURA na kisha kuwasilisha maombi hayo, yakiambatanishwa na nakala za vyeti vya muombaji pamoja na wasifu wa muombaji. 11 Baadhi ya wakandarasi wa umeme wakifuatilia kwa makini maelekezo kutoka kwa Mwanasheria Mwandamizi wa EWURA, Bw. John Mhangate, wakati wa semina juu ya kanuni mpya za ufungaji umeme mkoani Mbeya.

28 Zingatieni ubora wa maji - EWURA Na Tobietha Makafu Mamlaka za maji za miji ya wilaya na miji midogo, zimetakiwa kuzingatia ubora wa maji, ili ziweze kuhudumia wateja wake kwa maji safi na salama. 12 Hayo yalisemwa katika semina iliyotolewa kwa mamlaka za maji, iliyofanyika mwezi Oktoba 2016 jijini Dar es Salaam na kuhudhuriwa na wawakilishi kutoka Wizara ya Maji na Umwagiliaji na Ofi si ya Raisi Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (TAMISEMI). Wakati wa ufunguzi wa semina hiyo, Kaimu Mkurugenzi wa Sekta ya Maji EWURA Mhandisi Exaud Fatael, alielezea umuhimu wa Mamlaka za maji kufuata muongozo uliowekwa kwaajili ya kufuatilia ubora wa maji safi na maji taka katika maeneo yao ya kutoa huduma, uliotolewa na EWURA mwaka Maji yanayosambazwa kwaajili ya matumizi ya wananchi ni lazima yatibiwe kwa madawa sahihi na hivyo Mamlaka za maji zina wajibu wa kufuatilia na kupima sampuli za maji katika mtandao wa kusambaza maji ili kujua ubora wake Alisema. Bwana David Linda ambaye ni mchambuzi wa masuala ya Ubora wa Maji kutoka EWURA alisema, semina hiyo ina lengo la kuwajengea uelewa na kusisitiza Mamlaka za maji kusambaza maji yanayokidhi viwango vilivyowekwa na Shirika la Viwango Tanzania (TBS). Alisema EWURA inataka kuona wateja wanapata maji safi na salama ili kuwaepusha na magonjwa yanayosababishwa na kunywa maji yasiyo salama mfano Kipindupindu, pia itaisaidia serikali kuokoa fedha zinazotengwa kutibu wagonjwa wa magonjwa hayo ya mlipuko. Meneja wa Biashara, Idara ya Maji EWURA, Mhandisi Babu Lolepo, akiwasilisha mada. Umuhimu wa kuzingatia ubora wa maji umetiliwa mkazo pia hivi karibuni na Waziri wa Maji na Umwagiliaji Mhandisi Gerson Lwenge. Waziri, Mhandisi Lwenge alipokuwa ziarani mkoani Songwe alizikumbusha Mamlaka za maji kutibu maji kabla ya kuyasambaza kwa watumiaji ili kupunguza magonjwa ya mlipuko. Waziri Lwenge alisema Serikali imeondoa Kodi ya Ongezeko la Thamani (VAT) kwenye dawa za kutibu maji ili kupunguza gharama, hivyo hakuna sababu ya watu kuendelea kusumbuliwa na magonjwa ya mlipuko yanayosababishwa na unywaji wa maji machafu. Kwa mujibu wa Ripoti ya maji ya miji ya wilaya na miji midogo ya mwaka 2015/2016, ni Mamlaka 17 tu kati ya 84 zimeweka mitambo ya kutibia maji, ambazo ni Igunga, Nzega, Sikonge na Mwanhunzi ambazo zina mitambo ya kutibu maji. Wilaya za Monduli, Bunda, Kasulu, Muleba, Misungwi, Utete, Ngudu, Sengerema, Mafi nga, Mbinga, Usa River, Liwale na Mbalizi wana mitambo ya kutibu maji kwa kutumia kemikali ya kalsium haipokloriti.

29 Mfumo wa uagizaji mafuta kurekebishwa Na Wilfred Mwakalosi Mfumo wa Uagizaji Mafuta kwa Pamoja (BPS) umefanyiwa marekebisho makubwa ya zabuni ambapo sasa washiriki wataomba zabuni kwa kila aina ya mafuta, badala ya utaratibu wa kuomba zabuni kwa mafuta yote. Utaratibu huu mpya umelenga kuwawezesha wawekezaji wa ndani kushiriki kwenye kinyang anyiro cha zabuni hizi za kimataifa, kwa sababu hawatahitaji tena kuwa na uwezo mkubwa wa kifedha kwa ajili ya zabuni ya mafuta yote kama ilivyokuwa awali. Lakini katika zabuni zote za hivi karibuni chini ya mfumo mpya, hali haikuwa hivyo. Mamlaka na wadau kwenye sekta hii, na jumuia nzima ya waagizaji mafuta sasa wanatafakari sababu za kushindwa kwa kampuni za ndani kuwania zabuni. Katikati ya mwezi Desemba 2016, EWURA ilizikaribisha kampuni za mafuta kwenye mkutano wa wadau kujadili suala hilo na namna ya kupata ufumbuzi. Mabadiliko yaliyopendekezwa yalitegemewa kuongeza kasi ya ushindani katika soko la mafuta nchini, ambapo ilitegemewa hali hii ingesababisha kushuka kwa viwango vya gharama za usafi rishaji wa mafuta, Mkurugenzi wa Petroli wa EWURA, Mhandisi Godwin Samwel alisema hivi karibuni. Lakini hayo hayaonekani kutokea sasa. Ingawa inaweza kuwa ni mapema sana kutathmini manufaa ya mfumo huu mpya BPS wa shehena kwa shehena kwa zabuni tatu za mwanzo, hali inayojitokeza sasa ni kinyume na matarajio ya wengi, kwamba mfumo huu ungewavutia wawekezaji wengi na kufanya viwango vya gharama za usafi rishaji viwe chini. Kutokana na hali hii, mnamo mwezi Desemba katikati, EWURA iliitisha kikao cha wadau kujadili utendaji wa mfumo huu na kupata maoni yao namna ya kuuboresha. Washiriki wengi walikuwa na maoni kwamba kampuni za mafuta zilizoidhinishwa kushiriki zabuni za uagizaji wa mafuta kwa pamoja ni chache mno, na kwamba hata dhamana ya kuidhinishwa huko, kiasi cha Dola za Marekani milioni tatu, (takriban shilingi za Kitanzania bilioni sita), ni kubwa mno. Bw. Gupta wa Yash International, alisema kwenye mkutano huo kwamba makampuni ya mafuta (OMCs) machache tu ndiyo yaliyoidhinishwa kushiri zabuni, na kwamba dhamana ya Dola za Kimarekani milioni 100 zinazotakiwa ili kuidhinishwa kushiriki zabuni ni kiwango kikubwa mno kwa kampuni za ndani kuweza kumudu. Bw. Gupta alisema hata mfumo wa dhamana ya Dola milioni tatu kwa ajili ya dhamana ya kuidhinishwa pia ni kiwango kikubwa mno, na kwamba ufanywe utaratibu wa kuangalia upya viwango hivyo. Bw. Sophonie Babo, na Bw. Anand, wote maofi sa wa juu wa kampuni ya Oryx, walionya kuwa hata viwango vya gharama za kuleta mafuta bado vipo juu kwa sababu waagizaji wanabanwa na kodi na tozo nyingi kwenye serikali za mitaa na manispaa. Walisema washiriki wa zabuni za BPS wananunua mafuta kwa mikataba inayotokana na mikataba ya kimataifa ya Shell, ambayo kimsingi inatofautiana sana na ya BPS, na kwamba hilo pia linaongeza sana kiwango cha hatari (risk). Bw. Orlando D Costa Ofi sa Mkuu wa kampuni ya Augusta Energy, alisema kuna hatari nyingi za kiwango cha juu katika uletaji mafuta nchini, na hilo linafanya kampuni zinazoshindana ziwe chache, na kwamba hata baada ya kuboresha mfumo wa BPS, bado ni kampuni za nje tu ndiyo zimekuwa zikishiriki. Alisema pia kwamba, kinyume na mikataba ya awali ya BPS ambapo mashauri yoyote ya kisheria yalikuwa yanasikilizwa Uingereza, mikataba ya sasa inataka mashauri yasikilizwa Tanzania, ambako ni hatari zaidi. 13

30 EWURA yatathmini Bandari ya Mtwara kupokea mafuta Na Wilfred Mwakalosi 14 EWURA inaangalia uwezekano wa kuifanya Bandari ya Mtwara kupokea shehena za mafuta kupitia mfumo wa uagizaji Mafuta kwa Pamoja (BPS). Ikifanikiwa, mkoa wa Mtwara utakuwa wa tatu kupokea mafuta kupitia bandari zake, baada ya bandari za Dar es Salaam na Tanga. Tanzania inaagiza mafuta kupitia mfumo wa uagizaji wa pamoja, na shehena zote za mafuta zinapitia kwa sasa Dar es Salaam na Tanga tu. Tunafanya tathmini kujiridhisha juu ya mambo matatu: ukubwa wa soko la mafuta, miundombinu, na uwezo wa bandari kupokea shehena za mafuta. Tayari tunashirikiana na Uongozi wa Mkoa, TPA, TRA na kampuni za mafuta. Tunatarajia ushirikiano mkubwa toka kwao. Ni wadau wetu muhimu. Bw. Ngamlagosi Mapema mwezi Desemba 2016, timu ya wataalam wa EWURA ilitembelea bandari ya Mtwara kutathmini uwezekano wa kuitumia bandari hiyo kupokelea mafuta. Timu hiyo ilikagua miundombinu ya kupokelea mafuta bandarini, pamoja na miundombinu ya kuhifadhia mafuta inayomilikiwa na kampuni za OilCom na GM Investment mkoani humo. Mkurugenzi Mkuu wa EWURA, Bw. Felix Ngamlagosi amesema ni muhimu kwa mdhibiti kujionea mwenyewe hali ya miundombinu kabla ya kufanya lolote, ili kukuandaa mipango ya kuifanya Mtwara iweze kupokea shehena za mafuta. Bw. Ngamlagosi alisema: Tunafanya tathmini kujiridhisha juu ya mambo matatu: ukubwa wa soko la mafuta, miundombinu, na uwezo wa bandari kupokea shehena za mafuta. Tayari tunashirikiana na Uongozi wa Mkoa, TPA, TRA na kampuni za mafuta. Tunatarajia ushirikiano mkubwa toka kwao. Ni wadau wetu muhimu. Wachambuzi wa uchumi wanasema itakuwa nafuu Zaidi kiuchumi iwapo Bandari ya Mtwara itaweza kutumika kusafi rishia hata shehena za nchi jirani, kwa sababu hakuna foleni kama ilivyo kipande cha kilomita 100 kati ya Dar es Salaam na Chalinze, ambapo malori yanapoteza masaa kadhaa. Shehena inaweza kusafi rishwa kutoka Mtwara hadi Zambia au nchi yoyote jirani kwa muda mfupi Zaidi ukilinganisha na njia ya Dar es Salaam, mchambuzi mmoja alisema.

31 15 Wajumbe wa Menejimenti ya EWURA na wadau wengine wakiangalia miundombinu ya kupakulia mafuta kwa pamoja katika bandari ya Mtwara. Bw. Ngamlagosi alisema mfumo wa BPS ambao ulianza mapema mwaka 2012, umekuwa wa manufaa makubwa kwa taifa, ambayo ni pamoja na kupungua kwa bei za mafuta, utii wa sheria na kanuni, uwazi, usahihi wa takwimu na uepukaji wa ucheleshaji shehena bandarini unaotokana na msongamano wa meli. Mkurugenzi Mkuu alisema mfumo wa uagizaji wa mafuta kwa pamoja umeisaidia sana nchi, na kwamba umeokoa fedha nyingi ambazo zingetumika kugharamia malipo ya ucheleweshaji meli bandarini. Toka kuanza kwa mfumo huu, uchakachuaji, ambalo lilikuwa tatizo sugu kwa miaka mingi, limepungua kwa kiwango kikubwa sana, Bw. Ngamlagosi alisema. Mfumo huu ulianzishwa ili kuhakikisha nchi inapata mafuta kwa gharama zinazotokana na ushindani ili kupata unafuu, kwa kununua kutoka kwa waagizaji walioshindanishwa na kuchaguliwa, kupitia zabuni za za kimataifa ili kupata unafuu wa kiuchumi. Utafi ti uliofanywa miaka ya karibuni na Chuo kikuu cha Dar es Salaam, idara ya Uchumi, umebaini kwamba manufaa ya kifedha yanayotokana na hatua za kiudhibiti za EWURA kwenye eneo la bidhaa za petroli, yamethibitisha kwamba mfumo wa BPS umepunguza sana bei za mafuta, na kuleta uwazi kwenye biashara.

32 TAKWIMU ZA MWENENDO WA BEI ZA MAFUTA SUMMARY KEY STATISTICS FOR PETROLEUM PRODUCTS PRICING FOR THE MONTH OF SEPT-DEC EXCHANGE RATE Oct-16 Nov-16 Dec PETROLEUM PRODUCTS CAP PRICES Month Petrol Diesel Kerosene Oct-16 1,827 1,699 1,658 Nov-16 1,860 1,720 1,669 Dec-16 1,890 1,798 1,737 FOB PRICES Month Petrol Diesel Kerosene Oct Nov Dec AVERAGE PREMIUM Month Petrol Diesel Kerosene Oct Nov Dec PETROLEUM CAP PRICES AVERAGE PREMIUM AS PER QUOTATION AVERAGE FOB PRICES DECREASING EXCHANGE RATE TREND Imeandaliwa na Rahel Kiula

GOVERNMENT NOTICE No... PUBLISHED ON THE ELECTRICITY ACT, (CAP.131) ORDER. (Made under Section 23)

GOVERNMENT NOTICE No... PUBLISHED ON THE ELECTRICITY ACT, (CAP.131) ORDER. (Made under Section 23) GOVERNMENT NOTICE No... PUBLISHED ON THE ELECTRICITY ACT, (CAP.131) ORDER (Made under Section 23) THE ELECTRICITY (STANDARDIZED SMALL POWER PROJECTS TARIFF) ORDER, 2015 Citation 1. This Order may be cited

More information

GOVERNMENT NOTICE No... PUBLISHED ON THE ELECTRICITY ACT, (CAP.131) ORDER. (Made under Section 23)

GOVERNMENT NOTICE No... PUBLISHED ON THE ELECTRICITY ACT, (CAP.131) ORDER. (Made under Section 23) GOVERNMENT NOTICE No... PUBLISHED ON THE ELECTRICITY ACT, (CAP.131) ORDER (Made under Section 23) THE ELECTRICITY (STANDARDIZED SMALL POWER PROJECTS TARIFF) ORDER, 2016 citation 1. This Order may be cited

More information

In the matter of an Application by the KIGOMA URBAN WATER SUPPLY AND SEWERAGE AUTHORITY (KUWASA) For a Tariff and Charges Adjustment

In the matter of an Application by the KIGOMA URBAN WATER SUPPLY AND SEWERAGE AUTHORITY (KUWASA) For a Tariff and Charges Adjustment In the matter of an Application by the KIGOMA URBAN WATER SUPPLY AND SEWERAGE AUTHORITY (KUWASA) For a Tariff and Charges Adjustment Background 1. On 17 th May 2011 KUWASA submitted an application for

More information

Newsletter. RC Arusha: I assure you my full support for Zone office. Motto: Fair Regulation for Positive IMPACT NOT FOR SALE SEPTEMBER 2017

Newsletter. RC Arusha: I assure you my full support for Zone office. Motto: Fair Regulation for Positive IMPACT NOT FOR SALE SEPTEMBER 2017 NOT FOR SALE Newsletter SEPTEMBER 2017 ISSN 1821-7273 ISSUE NO. 019 RC Arusha: I assure you my full support for Zone office Motto: Fair Regulation for Positive IMPACT Previous issue: NOT FOR SALE Newsletter

More information

In the matter of Application by the TANGA URBAN WATER SUPPLY AND SEWERAGE AUTHORITY (TANGA UWASA) For a Multi-Year Tariff Adjustment

In the matter of Application by the TANGA URBAN WATER SUPPLY AND SEWERAGE AUTHORITY (TANGA UWASA) For a Multi-Year Tariff Adjustment In the matter of Application by the TANGA URBAN WATER SUPPLY AND SEWERAGE AUTHORITY (TANGA UWASA) For a Multi-Year Tariff Adjustment Background 1. On 4 th September, 2012, the Energy and Water Utilities

More information

Information for assessors (do not distribute this page to participants):

Information for assessors (do not distribute this page to participants): R&P Cultural Orientation Model Assessment Written Version Swahili Information for assessors (do not distribute this page to participants): This written version of the Model Cultural Orientation (CO) Assessment

More information

Mheshimiwa Waziri wa Ujenzi, Uchukuzi na Mawasiliano, Prof. Makame M. Mbarawa (Mb.); Waheshimiwa Mawaziri na Wabunge wote mliohudhuria;

Mheshimiwa Waziri wa Ujenzi, Uchukuzi na Mawasiliano, Prof. Makame M. Mbarawa (Mb.); Waheshimiwa Mawaziri na Wabunge wote mliohudhuria; HOTUBA YA BALOZI MHANDISI JOHN W.H. KIJAZI, KATIBU MKUU KIONGOZI, WAKATI WA UFUNGUZI WA MAADHIMISHO YA SIKU YA WAHANDISI KWA MWAKA 2017, UKUMBI WA JAKAYA KIKWETE, DODOMA, SEPTEMBA 7, 2017 Mheshimiwa Waziri

More information

Azimio la Umoja wa Mataifa Kuhusu Watetezi wa Haki za Binadamu

Azimio la Umoja wa Mataifa Kuhusu Watetezi wa Haki za Binadamu The Human Rights Centre Uganda Azimio la Mkutano Mkuu 53/144 (8 Machi 1999) Azimio la Umoja wa Mataifa Kuhusu Watetezi wa Haki za Binadamu AZIMIO KUHUSU HAKI NA WAJIBU WA MTU BINAFSI, VIKUNDI NA JUMUIYA

More information

RIPOTI YA MDHIBITI NA MKAGUZI MKUU WA HESABU ZA SERIKALI

RIPOTI YA MDHIBITI NA MKAGUZI MKUU WA HESABU ZA SERIKALI JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA OFISI YA TAIFA YA UKAGUZI RIPOTI YA MDHIBITI NA MKAGUZI MKUU WA HESABU ZA SERIKALI KUHUSU UKAGUZI WA MASHIRIKA YA UMMA KWA MWAKA WA FEDHA 2009/2010 Mdhibiti na Mkaguzi Mkuu

More information

TANZANIA MARKETS PAN Sera zinazoboresha masoko

TANZANIA MARKETS PAN Sera zinazoboresha masoko TANZANIA MARKETS PAN Sera zinazoboresha masoko UPOTEVU WA MAZAO YA NAFAKA BAADA YA MAVUNO: CHANGAMOTO NA UBORESHAJI Usuli Kuna makubaliano ya jumla kwamba marekebisho ya sera zinazohusu sekta ya kilimo,

More information

Taarifa Kuhusu Hali ya Uchumi wa Tanzania

Taarifa Kuhusu Hali ya Uchumi wa Tanzania Taarifa Kuhusu Hali ya Uchumi wa Tanzania Benki Kuu ya Tanzania Septemba 2016 YALIYOMO 1.0 HALI YA UCHUMI WA TANZANIA... 3 1.1 UKUAJI WA UCHUMI... 3 1.2 MATAZAMIO YA UKUAJI WA UCHUMI MWAKA 2016... 4 1.3

More information

TAFSIRI RAHISI YA MPANGO WA MAENDELEO YA AFYA YA MSINGI (MMAM)

TAFSIRI RAHISI YA MPANGO WA MAENDELEO YA AFYA YA MSINGI (MMAM) TAFSIRI RAHISI YA MPANGO WA MAENDELEO YA AFYA YA MSINGI (MMAM) 2007-2017 TAFSIRI RAHISI YA MPANGO WA MAENDELEO YA AFYA YA MSINGI (MMAM) 2007-2017 Kimetolewa na Sikika (Zamani YAV) S.L.P 12183 Dar Es Salaam

More information

TANZANIA OSAKA ALUMNI. Kitabu cha Mbinu Bora

TANZANIA OSAKA ALUMNI. Kitabu cha Mbinu Bora K I T A B U C H A M B I N U B O R A C H A T O A U k u r a s a 1 TANZANIA OSAKA ALUMNI Kitabu cha Mbinu Bora Ofisi ya Waziri Mkuu Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa P.O. Box 1923, Dodoma. Novemba, 2012

More information

ORDER NO BACKGROUND

ORDER NO BACKGROUND In the matter of an Application by the DAR ES SALAAM URBAN WATER SUPPLY AND SEWERAGE AUTHORITY (DAWASA) For a Tariff Adjustment, Submitted on January 8 th, 2008 (TR-W-08-001) ORDER NO. 08-001 1.0 BACKGROUND

More information

MAADHIMISHO YA MIAKA 15 YA FOUNDATION FOR CIVIL SOCIETY

MAADHIMISHO YA MIAKA 15 YA FOUNDATION FOR CIVIL SOCIETY HABARI ISSN 1821-5335 Makala Maalum Miaka 15 ya Foundation for Civil Society MAADHIMISHO YA MIAKA 15 YA FOUNDATION FOR CIVIL SOCIETY Uwezeshaji wa moja ya sekta madhubuti za asasi za kiraia barani Afrika

More information

Miradi na jamii. 3.1 Utangulizi

Miradi na jamii. 3.1 Utangulizi 3.1 Utangulizi Miradi na jamii Lengo la sura hii ni mapitio ya mazingira pana ambayo chini ya ardhi kwa ajili ya maendeleo vijijini upatikanaji wa maji inafaa. majadiliano wakapanga meneja, au kiongozi

More information

Mpango wa Maendeleo ya Elimu ya Msingi (MMEM) Muhtasari Rakesh Rajani na George Omondi

Mpango wa Maendeleo ya Elimu ya Msingi (MMEM) Muhtasari Rakesh Rajani na George Omondi Mpango wa Maendeleo ya Elimu ya Msingi (MMEM) Muhtasari Rakesh Rajani na George Omondi HakiElimu: Mfululizo wa Mada za Uchambuzi Namba. 2003. 6S Mpango wa Maendeleo ya Elimu ya Msingi (MMEM) Muhtasari

More information

Misamaha ya kodi Tanzania: Je, ni mikubwa sana na kutufanya tuwe tegemezi kwa misaada?

Misamaha ya kodi Tanzania: Je, ni mikubwa sana na kutufanya tuwe tegemezi kwa misaada? Policy brief TZ.12/2010K Misamaha ya kodi Tanzania: Je, ni mikubwa sana na kutufanya tuwe tegemezi kwa misaada? 1. Utangulizi Kila mwaka Bunge la Tanzania hupitia na kuchanganua kwa makini bajeti ya Serikali.

More information

Ripoti ya Mwaka ya Utekelezaji wa MKUKUTA 2006/07

Ripoti ya Mwaka ya Utekelezaji wa MKUKUTA 2006/07 Mwongozo wa Lugha Rahisi wa Ripoti ya Mwaka ya Utekelezaji wa MKUKUTA 2006/07 Mwongozo huu Umeandaliwa na Hakikazi Catalyst kwa niaba ya Wizara ya Fedha na Uchumi. Desemba 2007 Dibaji Ripoti ya Mwaka ya

More information

Songa kwenye kilele cha upeo. Masuala ya Msingi na Ujuzi juu ya Uendeshaji wa Serikali za Mitaa

Songa kwenye kilele cha upeo. Masuala ya Msingi na Ujuzi juu ya Uendeshaji wa Serikali za Mitaa Songa kwenye kilele cha upeo Masuala ya Msingi na Ujuzi juu ya Uendeshaji wa Serikali za Mitaa Masuala ya Msingi na Ujuzi juu ya Uendeshaji wa Serikali za Mitaa United Republic of Tanzania Photos provided

More information

HOTUBA YA WAZIRI WA FEDHA MHESHIMIWA DKT

HOTUBA YA WAZIRI WA FEDHA MHESHIMIWA DKT HOTUBA YA WAZIRI WA FEDHA MHESHIMIWA DKT. WILLIAM AUGUSTAO MGIMWA (MB) AKIWASILISHA BUNGENI MAPENDEKEZO YA SERIKALI KUHUSU MAKADIRIO YA MAPATO NA MATUMIZI KWA MWAKA 2013/2014 I. UTANGULIZI 1. Mheshimiwa

More information

4. Kanuni za Petroli (Ushiriki wa Watanzania) za mwaka 2017 zilianza kutumika rasmi tarehe 5 Novermba Shughuli za Petroli za kwanza ni

4. Kanuni za Petroli (Ushiriki wa Watanzania) za mwaka 2017 zilianza kutumika rasmi tarehe 5 Novermba Shughuli za Petroli za kwanza ni MWONGOZO WA JINSI YA KUWASILISHA MAOMBI YA KUWEKWA KWENYE KANZIDATA YA WATANZANIA WENYE UWEZO WA KUUZA BIDHAA AU KUTOA HUDUMA (LSSP) KWENYE SHUGHULI ZA MAFUTA NA GESI ASILIA NCHINI Utangulizi 1. Mamlaka

More information

Mwongozo kwa Lugha Rahisi wa Sera ya Maendeleo ya Ushirika na Sheria ya Vyama vya Ushirika Tanzania Bara

Mwongozo kwa Lugha Rahisi wa Sera ya Maendeleo ya Ushirika na Sheria ya Vyama vya Ushirika Tanzania Bara Mwongozo kwa Lugha Rahisi wa Sera ya Maendeleo ya Ushirika na Sheria ya Vyama vya Ushirika Tanzania Bara Umetayarishwa na Shirikisho la Vyama vya Ushirika Tanzania kwa Kushirikiana na Idara ya Maendeleo

More information

MWONGOZO WA MAANDALIZI YA MPANGO NA BAJETI KWA MWAKA 2017/18

MWONGOZO WA MAANDALIZI YA MPANGO NA BAJETI KWA MWAKA 2017/18 MWONGOZO WA MAANDALIZI YA MPANGO NA BAJETI KWA MWAKA 2017/18 WIZARA YA FEDHA NA MIPANGO NOVEMBA, 2016 ISBN 978-9987 - 829-02 - 9 ii YALIYOMO 1.0 UTANGULIZI... 1 2.0 MABORESHO YA MFUMO WA KIBAJETI... 2

More information

KUHUSU AFRODAD. Dira ya AFRODAD. Dhamira ya AFRODAD. AFRODAD inalenga mchakato sawa na endelevu wa maendeleo kuelekea Afrika yenye mafanikio.

KUHUSU AFRODAD. Dira ya AFRODAD. Dhamira ya AFRODAD. AFRODAD inalenga mchakato sawa na endelevu wa maendeleo kuelekea Afrika yenye mafanikio. KUHUSU AFRODAD Dira ya AFRODAD AFRODAD inalenga mchakato sawa na endelevu wa maendeleo kuelekea Afrika yenye mafanikio. Dhamira ya AFRODAD Kupata sera zitakazorekebisha migogoro ya madeni ya Afrika kulingana

More information

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA VIWANDA NA BIASHARA. Ifahamu Sekta ya Viwanda Vidogo na Biashara Ndogo. TOLEO Na.

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA VIWANDA NA BIASHARA. Ifahamu Sekta ya Viwanda Vidogo na Biashara Ndogo. TOLEO Na. JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA VIWANDA NA BIASHARA Ifahamu Sekta ya Viwanda Vidogo na Biashara Ndogo TOLEO Na. 1, Desemba, 2012 Yaliyomo Orodha ya Vifupisho -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3

More information

ATHARI ZA MABADILIKO YA TABIANCHI KWA UCHUMI WA ZANZIBAR

ATHARI ZA MABADILIKO YA TABIANCHI KWA UCHUMI WA ZANZIBAR ATHARI ZA MABADILIKO YA TABIANCHI KWA UCHUMI WA ZANZIBAR MUHTASARI WA RIPOTI YA YA MWISHO. JULY 2012 for Page i Muhtasari Utafiti huu wa athari za Mabadiliko ya Tabianchi kwa uchumi Zanzibar umetoa tathmini

More information

HOTUBA YA WAZIRI OFISI YA WAZIRI MKUU: KAZI, AJIRA, VIJANA NA WENYE ULEMAVU MHE

HOTUBA YA WAZIRI OFISI YA WAZIRI MKUU: KAZI, AJIRA, VIJANA NA WENYE ULEMAVU MHE HOTUBA YA WAZIRI OFISI YA WAZIRI MKUU: KAZI, AJIRA, VIJANA NA WENYE ULEMAVU MHE. JENISTA MHAGAMA (MB), KATIKA KILELE CHA MAADHIMISHO YA SIKU YA AFYA NA USALAMA MAHALI PA KAZI DUNIANI DODOMA, 28 APRILI

More information

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA FEDHA

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA FEDHA JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA FEDHA HOTUBA YA WAZIRI WA FEDHA, MHESHIMIWA MUSTAFA HAIDI MKULO (MB), AKIWASILISHA BUNGENI MAPENDEKEZO YA SERIKALI KUHUSU MAKADIRIO YA MAPATO NA MATUMIZI KWA MWAKA

More information

Dodoma ambako kikao cha Bunge kinaendelea kuja kushiriki japo sehemu ya uzinduzi wa mkutano.

Dodoma ambako kikao cha Bunge kinaendelea kuja kushiriki japo sehemu ya uzinduzi wa mkutano. HOTUBA YA WAZIRI WA FEDHA NA MIPANGO MHE. DKT. PHILIP I. MPANGO (MB) WAKATI WA UFUNGUZI WA MKUTANO WA KIMATAIFA WA KUJADILI MATUMIZI YA TAKWIMU ZA UMASKINI NA NAMNA BORA YA KUPIMA HALI YA UMASKINI AFRIKA,

More information

Kutetea Haki za Binadamu

Kutetea Haki za Binadamu Kutetea Haki za Binadamu Kitabu cha Marejeo kwa watetezi wa Haki za Binadamu Toleo la pili i Kutetea Haki za Binadamu: Kitabu cha Marejeo kwa watetezi wa Haki za Binadamu (Toleo la pili) 2012 East and

More information

MALENGO YA MAENDELEO ENDELEVU

MALENGO YA MAENDELEO ENDELEVU MALENGO YA MAENDELEO ENDELEVU NA WAJIBU WA Serikali za Mitaa MALENGO YA MAENDELEO ENDELEVU NA WAJIBU WA Serikali za Mitaa Kimetayarishwa na Kikundi Kazi cha Serikali za Mitaa cha Policy Forum Kimehaririwa

More information

KAMATI ZA KUDHIBITI UKIMWI NCHINI TANZANIA

KAMATI ZA KUDHIBITI UKIMWI NCHINI TANZANIA KAMATI ZA KUDHIBITI UKIMWI NCHINI TANZANIA KAMATI ZA KUDHIBITI UKIMWI NCHINI TANZANIA NI UFUMBUZI KATIKA KUSHIRIKISHA JAMII? NI UFUMBUZI KATIKA KUSHIRIKISHA JAMII? Februari, 2013 Februari, 2013 SHUKURANI

More information

Deputy Minister for Finance

Deputy Minister for Finance ISSN: 1821-6021 Vol XI - No - 34 DID YOU KNOW? A procuring entity is?s required to use suppliers pliers?pliers?pliers?pliers among those awarded ed?ed?ed?ed framework agreements by GPSA for procurement?ents

More information

MWONGOZO WA UTUNGAJI WA SHERIA NDOGO NA USHIRIKI WA WANANCHI

MWONGOZO WA UTUNGAJI WA SHERIA NDOGO NA USHIRIKI WA WANANCHI MWONGOZO WA UTUNGAJI WA SHERIA NDOGO NA USHIRIKI WA WANANCHI 2012 MWONGOZO WA UTUNGAJI WA SHERIA NDOGO NA USHIRIKI WA WANANCHI 2012 Kitabu hiki kimetayarishwa na Shirika la Equality for Growth (EfG) Equality

More information

Kubadili Sheria Za Mbegu Na Ulinzi Wa Aina Za Mbegu Na Mimea Nchini Tanzania

Kubadili Sheria Za Mbegu Na Ulinzi Wa Aina Za Mbegu Na Mimea Nchini Tanzania Kubadili Sheria Za Mbegu Na Ulinzi Wa Aina Za Mbegu Na Mimea Nchini Tanzania Athari Zake Kwa Mifumo Ya Mbegu Inayosimamiwa Na Wakulima Na Kwa Wakulima Wadogo April 2016 CONTENTS UTANGULIZI 3 MAELEZO YA

More information

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA MAENDELEO YA JAMII, JINSIA NA WATOTO

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA MAENDELEO YA JAMII, JINSIA NA WATOTO JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA MAENDELEO YA JAMII, JINSIA NA WATOTO MPANGO KAZI WA USHIRIKI WA MTOTO TANZANIA 2014-2019 JANUARI, 2014 Dibaji Kwa mujibu wa takwimu za Sensa ya Taifa ya Idadi

More information

Mwongozo wa Utekelezaji wa Njia za S5-UUE (KAIZEN)-UUU Tanzania

Mwongozo wa Utekelezaji wa Njia za S5-UUE (KAIZEN)-UUU Tanzania Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Wizara ya Afya na Ustawi wa Jamii Mwongozo wa Utekelezaji wa Njia za S5-UUE (KAIZEN)-UUU Tanzania Msingi wa Programu zote za Uimarishaji Ubora Toleo la 1 kwa Lugha ya Kiswahili

More information

Mradi wa Usimamizi Endelevu wa Rasilimali ya Madini Ukanda

Mradi wa Usimamizi Endelevu wa Rasilimali ya Madini Ukanda WARAKA WA TAARIFA YA MRADI (PID) HATUA YA TATHMINI TAARIFA NA..: AB4376 Jina la Mradi Mradi wa Usimamizi Endelevu wa Rasilimali ya Madini Ukanda AFRIKA Sekta Madini na Uchimbaji mwingine (100%) Namba ya

More information

HOTUBA YA WAZIRI WA FEDHA NA MIPANGO, MHESHIMIWA DKT. PHILIP I. MPANGO (MB), AKIWASILISHA BUNGENI MAPENDEKEZO YA SERIKALI KUHUSU MAKADIRIO YA MAPATO

HOTUBA YA WAZIRI WA FEDHA NA MIPANGO, MHESHIMIWA DKT. PHILIP I. MPANGO (MB), AKIWASILISHA BUNGENI MAPENDEKEZO YA SERIKALI KUHUSU MAKADIRIO YA MAPATO HOTUBA YA WAZIRI WA FEDHA NA MIPANGO, MHESHIMIWA DKT. PHILIP I. MPANGO (MB), AKIWASILISHA BUNGENI MAPENDEKEZO YA SERIKALI KUHUSU MAKADIRIO YA MAPATO NA MATUMIZI KWA MWAKA 2018/19 1 I. UTANGULIZI 1. Mheshimiwa

More information

RIPOTI YA WARSHA KUHUSU HABARI KWA AJILI YA UWAJIBIKAJI

RIPOTI YA WARSHA KUHUSU HABARI KWA AJILI YA UWAJIBIKAJI International Records Management Trust RIPOTI YA WARSHA KUHUSU HABARI KWA AJILI YA UWAJIBIKAJI ukumbi wa British Council Tanzania Auditorium Machi 27-28, 2000 Dar es Salaam, Tanzania warsha imeandaliwa

More information

Programu ya Uendelezaji Mifumo ya Maji Vijijini (PUMMV) katika Tanzania. Modeli wa Ukodishaji Mradi

Programu ya Uendelezaji Mifumo ya Maji Vijijini (PUMMV) katika Tanzania. Modeli wa Ukodishaji Mradi Programu ya Uendelezaji Mifumo ya Maji Vijijini (PUMMV) katika Tanzania Modeli wa Ukodishaji Mradi Programu ya Uendelezaji Mifumo ya Maji Vijijini (PUMMV) Programu ya Uendelezaji Mifumo ya Maji Vijijini

More information

SERA & TARATIBU YA YALE NEW HAVEN HEALTH

SERA & TARATIBU YA YALE NEW HAVEN HEALTH Eneo La Huduma: Huduma Ya Ushirika Wa Biashara Kichwa: Sera Ya Mipango Ya Msaada Wa Kifedha SERA & TARATIBU YA YALE NEW HAVEN HEALTH Tarehe Kupitishwa: 09/20/2013 Tarehe Ya Ufanisi: 09/20/2013 1/1/2017

More information

JAMHURI YA KENYA. Mkakati wa Ushirikiano MUKHTASARI FY Public Disclosure Authorized. Public Disclosure Authorized

JAMHURI YA KENYA. Mkakati wa Ushirikiano MUKHTASARI FY Public Disclosure Authorized. Public Disclosure Authorized horized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized JAMHURI YA KENYA Mkakati wa Ushirikiano FY2014-2018 MUKHTASARI Mkakati wa Ushirikiano wa Jamhuri ya Kenya

More information

Kuuelewa Mchakato wa Bajeti Tanzania Mwongozo wa Asasi za Kiraia

Kuuelewa Mchakato wa Bajeti Tanzania Mwongozo wa Asasi za Kiraia Kuuelewa Mchakato wa Bajeti Tanzania Mwongozo wa Asasi za Kiraia HakiElimu & Policy Forum KUUELEWA MCHAKATO.indd a 1/20/10 11:00:56 AM KUUELEWA MCHAKATO.indd b 1/20/10 11:00:57 AM Kuuelewa Mchakato wa

More information

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA NISHATI NA MADINI

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA NISHATI NA MADINI JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA NISHATI NA MADINI TAARIFA YA MAFANIKIO CHINI YA UONGOZI WA MHE. SOSPETER MUHONGO (MB) KATIKA SEKTA NDOGO YA UMEME Disemba, 014 A. MAFANIKIO 1. Kuongezeka kwa uzalishaji

More information

KITEGO CHA MAREKEBISHO NA HAKI ZA MTOTO

KITEGO CHA MAREKEBISHO NA HAKI ZA MTOTO KITEGO CHA MAREKEBISHO NA HAKI ZA MTOTO Mwaka 2009 Bunge la Jamhuri ya Muungano wa Tanzania lilipitisha sheria mpya ya Mtoto ambayo ni sehemu ya juhudi za serikali za kuhakikisha kuwa haki na ustawi wa

More information

MAKUBALIANO YA 2005 YA ULINZI NA UKUZAJI WA VIELELEZO VYA TAMADUNI ANUWAI

MAKUBALIANO YA 2005 YA ULINZI NA UKUZAJI WA VIELELEZO VYA TAMADUNI ANUWAI MAKUBALIANO YA 2005 YA ULINZI NA UKUZAJI WA VIELELEZO VYA TAMADUNI ANUWAI MAKUBALIANO YA ULINZI NA UKUZAJI WA VIELELEZO VYA TAMADUNI ANUWAI Paris, 20 Oktoba 2005 Kongamano Kuu la Umoja wa Mataifa linalohusisha

More information

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA FEDHA NA MIPANGO

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA FEDHA NA MIPANGO JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA FEDHA NA MIPANGO HOTUBA YA WAZIRI WA FEDHA NA MIPANGO MHE. DKT. PHILIP I. MPANGO (MB), AKIWASILISHA BUNGENI MAKADIRIO YA MAPATO NA MATUMIZI YA WIZARA YA FEDHA

More information

TANZANIA TAARIFA YA MWISHO WA UTEKELEZAJI

TANZANIA TAARIFA YA MWISHO WA UTEKELEZAJI MFUMO WA TATHMINI WA TAARIFA (IRM): TANZANIA TAARIFA YA MWISHO WA UTEKELEZAJI 2014 2016 Ngunga Greyson Tepani Mtafiti wa IRM Taarifa ya Mwishoni mwa Utekelezaji 2014-2016 First End-of-Term Report INDEPENDENT

More information

TAARIFA YA MWAKA YA UTENDAJI KAZI IDARA YA UTAWALA BORA 2013/2014

TAARIFA YA MWAKA YA UTENDAJI KAZI IDARA YA UTAWALA BORA 2013/2014 TAARIFA YA MWAKA YA UTENDAJI KAZI IDARA YA UTAWALA BORA 2013/2014 15 JULAI, 2014 1 YALIYOMO YALIYOMO... i MUHTASARI... ii SURA YA KWANZA... 1 1.0 UTANGULIZI... 1 1.1 Kuhusu Tume... 1 1.1.1 Dira ya Tume...

More information

TAARIFA FUPI KUHUSU SERA YA TAIFA YA ELIMU

TAARIFA FUPI KUHUSU SERA YA TAIFA YA ELIMU TAARIFA FUPI KUHUSU SERA YA TAIFA YA ELIMU TANZANIA EDUCATION NETWORK / MTANDAO WA ELIMU TANZANIA () 1.0 USULI Tanzania, sawa na nchi nyingine, ilitia saini Malengo ya Maendeleo ya Milenia na Malengo ya

More information

KIMAZINGIRA NA KIJAMII NA MPANGO WA UDHIBITI

KIMAZINGIRA NA KIJAMII NA MPANGO WA UDHIBITI Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized!. viromen-alsc:a.. Environmental & Social MRADI WA UMEME WA GESI YA * Assessment & Management

More information

DIRA DHIMA. Kuendeleza, kuwezesha, kudhibiti na kusimamia matumizi endelevu ya Rasilimali za Nishati na Madini kwa manufaa ya Watanzania.

DIRA DHIMA. Kuendeleza, kuwezesha, kudhibiti na kusimamia matumizi endelevu ya Rasilimali za Nishati na Madini kwa manufaa ya Watanzania. DIRA Kuwa Taasisi yenye ufanisi na inayojali tija ili kuhakikisha kuwa Rasilimali za Nishati na Madini zinachangia ipasavyo katika maendeleo ya nchi kijamii na kiuchumi. DHIMA Kuendeleza, kuwezesha, kudhibiti

More information

HOTUBA YA RAIS WA JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA, MHESHIMIWA BENJAMIN WILLIAM MKAPA,KWA WANANCHI, 30 SEPTEMBA, 2001

HOTUBA YA RAIS WA JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA, MHESHIMIWA BENJAMIN WILLIAM MKAPA,KWA WANANCHI, 30 SEPTEMBA, 2001 HOTUBA YA RAIS WA JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA, MHESHIMIWA BENJAMIN WILLIAM MKAPA,KWA WANANCHI, 30 SEPTEMBA, 2001 Leo napenda nizungumze nanyi, kwa lugha nyepesi iwezekanavyo, juu ya mahusiano tunayowania

More information

Sera ya Faragha. Upeo. Aina za Data na Mbinu za Ukusanyaji

Sera ya Faragha. Upeo. Aina za Data na Mbinu za Ukusanyaji Sera ya Faragha Katika Sera hii ya Faragha ( Sera ), sisi, Qualcomm Incorporated na makampuni yetu tanzu (kwa pamoja sisi au yetu ), tunatoa maelezo kuhusu jinsi tunavyokusanya, kutumia, kuchakata, na

More information

Statement. H.E Dr. Richard Nduhuura Permanent Representative of the Republic of Uganda to the United Nations New York

Statement. H.E Dr. Richard Nduhuura Permanent Representative of the Republic of Uganda to the United Nations New York Page1 UGANDA Permanent Mission of Uganda To the United Nations New York Tel : (212) 949 0110 Fax : (212) 687-4517 Statement By H.E Dr. Richard Nduhuura Permanent Representative of the Republic of Uganda

More information

Dibaji ya Mwenyekiti wa Kamati ya Pamoja ya Uongozi

Dibaji ya Mwenyekiti wa Kamati ya Pamoja ya Uongozi Dibaji ya Mwenyekiti wa Kamati ya Pamoja ya Uongozi Mwaka wa nne wa utekelezaji wa Mpango wa Msaada wa Maendeleo wa Umoja wa Mataifa (UNDAP 2011-2016) nchini Tanzania ulikuwa na mafanikio makubwa lakini

More information

5. Mheshimiwa Spika, Bunge lako Tukufu lilijadili kwa kina Miswada ifuatayo:

5. Mheshimiwa Spika, Bunge lako Tukufu lilijadili kwa kina Miswada ifuatayo: HOTUBA YA MHESHIMIWA MIZENGO PETER PINDA (MB), WAZIRI MKUU, WAKATI WA KUTOA HOJA YA KUAHIRISHA MKUTANO WA KUMI NA MBILI WA BUNGE DODOMA TAREHE 29 AGOSTI 2008 UTANGULIZI 1. Mheshimiwa Spika, leo ni takriban

More information

NGUO MPYA ZA UKOLONI. Mikataba ya Ushirikiano wa Kiuchumi kati ya Umoja wa Ulaya na Afrika. Agosti 2017

NGUO MPYA ZA UKOLONI. Mikataba ya Ushirikiano wa Kiuchumi kati ya Umoja wa Ulaya na Afrika. Agosti 2017 TAARIFA Agosti 2017 NGUO MPYA ZA UKOLONI Mikataba ya Ushirikiano wa Kiuchumi kati ya Umoja wa Ulaya na Afrika Jumuiya ya Jamii ya 2007: Wajumbe wanaadhamana Nairobi dhidi ya EPAs. SwissInfo Tangu mwaka

More information

Huduma kwa wateja kupitia barua pepe na ujumbe mfupi Fig

Huduma kwa wateja kupitia barua pepe na ujumbe mfupi Fig KITINI CHA JINSI YA KUTUMIA MFUMO WA SIMU YA KIGANJANI KATI YA BARAZA LA FAMASI NA WAMILIKI WA MADUKA NA WATAALAMU WA DAWA YALIYOMO UTANGULIZI... 3 SEHEMU YA KWANZA: MALIPO YA KUHUISHA VIBALI... 4 1.1

More information

UTANGULIZI ANUANI NA MANDHARI YA CHUO

UTANGULIZI ANUANI NA MANDHARI YA CHUO UTANGULIZI International Montessori Teachers College (IMTC), ni chuo kilichoanzishwa hapa nchini Tanzania mwaka 2012 na kinatoa kozi ya kimataifa ya ualimu wa watoto wadogo (yaani child care and nursery

More information

Ripoti Fupi ya Nchi kuhusu Kazi Zenye Staha TANZANIA (bara)

Ripoti Fupi ya Nchi kuhusu Kazi Zenye Staha TANZANIA (bara) Ripoti Fupi ya Nchi kuhusu Kazi Zenye Staha TANZANIA (bara) Ripoti Fupi ya Nchi kuhusu Kazi Zenye Staha TANZANIA (bara) Hakimiliki Shirika la Kazi Duniani 2010 Toleo la kwanza 2010 Machapisho ya Ofisi

More information

3. Mheshimiwa Spika, 4. Mheshimiwa Spika,

3. Mheshimiwa Spika, 4. Mheshimiwa Spika, HOTUBA YA WAZIRI WA ARDHI NYUMBA NA MAENDELEO YA MAKAZI, MHESHIMIWA JOHN POMBE MAGUFULI, (MB), AKIWASILISHA BUNGENI MAKADIRIO YA MAPATO NA MATUMIZI YA WIZARA KWA MWAKA WA FEDHA 2007/08 UTANGULIZI 1. Mheshimiwa

More information

Human Rights Are Universal And Yet...

Human Rights Are Universal And Yet... Human Rights Are Universal And Yet... Episode 05 Title : The right to education Author : Julien Adayé Editor : Aude Gensbittel Translator : Anne Thomas, Eric Ponda Proofreader: Pendo Paul Characters (sounds,

More information

Jifunze kusimamia pesa zako nchini Uskoti

Jifunze kusimamia pesa zako nchini Uskoti Jifunze kusimamia pesa zako nchini Uskoti Mradi wa kujua kuhusu Pesa Aprili 2011 FLP - Swahili Mradi wa kujua kuhusu Pesa Ipindi vyetu vya maelezo vya bure, warsha na kozi hutoa fursa ya kujifunza kuhusu

More information

NGUZO KUMI ZA KILIMO KWANZA

NGUZO KUMI ZA KILIMO KWANZA NGUZO KUMI ZA KWANZA (MFUMO WA UTEKELEZAJI) NGUZO YA 1 DIRA YA TAIFA YA KWANZA 1.1 Kupitisha Dira ya KWANZA SHUGHULI MAJUKUMU MUDA MHUSIKA MKUU 1. AZIMIO LA KWANZA 2. mpango wa utekelezaji wa KWANZA 3.

More information

Briefing. H.E. Mr. Gyan Chandra Acharya

Briefing. H.E. Mr. Gyan Chandra Acharya Briefing by H.E. Mr. Gyan Chandra Acharya Under-Secretary-General and High Representative for the Least Developed Countries, Landlocked Developing Countries and Small Island Developing States Briefing

More information

Kimesanifiwa na:- E.D.Kissuu ECOMM TANZANIA S.L.P ,Dar es Salaam. Simu:

Kimesanifiwa na:- E.D.Kissuu ECOMM TANZANIA S.L.P ,Dar es Salaam. Simu: Kimesanifiwa na:- E.D.Kissuu ECOMM TANZANIA S.L.P. 21425,Dar es Salaam. Simu: +255 713 607 207 edkissuu@gmail.com Katuni zimechorwa na: Adam Lutta Babatau Inc. Box 13565 Dar es salaam, Simu:+255 713 474200

More information

TANGA CEMENT PLC ANNUAL REPORT TAARIFA YA MWAKA.

TANGA CEMENT PLC ANNUAL REPORT TAARIFA YA MWAKA. TANGA CEMENT PLC 2016 ANNUAL REPORT TAARIFA YA MWAKA www.simbacement.co.tz ANNUAL REPORT 2016 ANNUAL REPORT2016 TAARIFA YA MWAKA 2016 TAARIFA YA MWAKA 2016 02 ANNUAL REPORT 2016 Chairperson s Statement

More information

SautiElimu. Sauti Yako Isikike

SautiElimu. Sauti Yako Isikike SautiElimu Sauti Yako Isikike SautiElimu Sauti Yako Isikike Mtayarishaji : Godfrey Telli Mchangiaji : Robert Mihayo Mhariri : Rakesh Rajani Shukrani za dhati kwa timu ya waandaaji wa SautiElimu 1-10: Lilian

More information

USIMAMIZI MKUU WA UBORA WA MAHURUJI

USIMAMIZI MKUU WA UBORA WA MAHURUJI USIMAMIZI MKUU WA UBORA WA MAHURUJI MWONGOZO KWA WAFANYABIASHARA WADOGO NA WA WASTANI WANAOUZA BIDHAA NJE YA NCHI TOLEO LA PILI Geneva 2011 ii IKISIRI YA HUDUMA YA HABARI ZA BIASHARA ID=42653 2011 F-09.03

More information

Nilikua na Ndoto ya Kumaliza Shule Changamoto za Elimu ya Sekondari Tanzania

Nilikua na Ndoto ya Kumaliza Shule Changamoto za Elimu ya Sekondari Tanzania Nilikua na Ndoto ya Kumaliza Shule Changamoto za Elimu ya Sekondari Tanzania Kwa toleo neno la waraka huu, tafadhali email:crd@hrw.org FEBRUARI 2017 ISBN: 978-1-6231-34464 Nilikua na Ndoto ya Kumaliza

More information

BUNGE LA TANZANIA MAJADILIANO YA BUNGE MKUTANO WA SABA. Kikao cha Thelathini na Tisa Tarehe 1 Juni, (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A

BUNGE LA TANZANIA MAJADILIANO YA BUNGE MKUTANO WA SABA. Kikao cha Thelathini na Tisa Tarehe 1 Juni, (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A BUNGE LA TANZANIA MAJADILIANO YA BUNGE MKUTANO WA SABA Kikao cha Thelathini na Tisa Tarehe 1 Juni, 2017 (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Naibu Spika (Mhe. Dkt. Tulia Ackson) Alisoma Dua NAIBU SPIKA:

More information

Derogation Criteria for the Requirements for Generators Network Code

Derogation Criteria for the Requirements for Generators Network Code Derogation Criteria for the Requirements for Generators Network Code Decision Paper Reference: CER/17/084 Date Published: 13/04/2017 Closing Date: 0 Executive Summary Commission Regulation (EU) 2016/631

More information

Elimu ya Msingi inaelekea Upande Sahihi? Kufikiri na Nyerere Rakesh Rajani

Elimu ya Msingi inaelekea Upande Sahihi? Kufikiri na Nyerere Rakesh Rajani Elimu ya Msingi inaelekea Upande Sahihi? Kufikiri na Nyerere Rakesh Rajani HakiElimu: Mfululizo wa Mada za Uchambuzi Namba. 2003.4S Elimu ya Msingi inaelekea Upande Sahihi? Kufikiri na Nyerere 1 Rakesh

More information

MKAKATI WA PILI WA TAIFA WA KUDHIBITI UKIMWI ( )

MKAKATI WA PILI WA TAIFA WA KUDHIBITI UKIMWI ( ) JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA OFISI YA WAZIRI MKUU MKAKATI WA PILI WA TAIFA WA KUDHIBITI UKIMWI (2008 2012) Dar es Salaam Oktoba 2007 YALIYOMO ORODHA YA VIFUPISHO DIBAJI SHUKRANI MUHTASARI RASMI SURA

More information

UNACHOHITAJI KUJUA KUHUSU VIKWAZO VYA KULINDA MAISHA KATIKA USAIDIZI WA KIMATAIFA WA AFYA KWA MSAADA WA KIMATAIFA UNAOFADHILIWA NA MAREKANI

UNACHOHITAJI KUJUA KUHUSU VIKWAZO VYA KULINDA MAISHA KATIKA USAIDIZI WA KIMATAIFA WA AFYA KWA MSAADA WA KIMATAIFA UNAOFADHILIWA NA MAREKANI UNACHOHITAJI KUJUA KUHUSU VIKWAZO VYA KULINDA MAISHA KATIKA USAIDIZI WA KIMATAIFA WA AFYA KWA MSAADA WA KIMATAIFA UNAOFADHILIWA NA 30 SEPTEMBA, 2017 UTANGULIZI Tarehe 23 Januari, 2017, Rais Donald Trump

More information

3 FEBRUARI, 2015 BUNGE LA TANZANIA MAJADILIANO YA BUNGE MKUTANO WA KUMI NA NANE. Kikao cha Saba - Tarehe 3 Februari, 2015

3 FEBRUARI, 2015 BUNGE LA TANZANIA MAJADILIANO YA BUNGE MKUTANO WA KUMI NA NANE. Kikao cha Saba - Tarehe 3 Februari, 2015 BUNGE LA TANZANIA MAJADILIANO YA BUNGE MKUTANO WA KUMI NA NANE Kikao cha Saba - Tarehe 3 Februari, 2015 (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Spika (Mhe. Anne S. Makinda) Alisoma Dua HATI ZILIZOWASILISHWA

More information

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA HOTUBA YA WAZIRI WA FEDHA NA MIPANGO, MHESHIMIWA DKT. PHILIP I. MPANGO (MB), AKIWASILISHA BUNGENI MAPENDEKEZO YA SERIKALI KUHUSU MAKADIRIO YA MAPATO NA MATUMIZI KWA MWAKA

More information

KUSHUKA KWA HADHI YA LUGHA ZA JAMII NCHINI TANZANIA YOHANA P. MSANJILA University of Dar es Salaam, Tanzania

KUSHUKA KWA HADHI YA LUGHA ZA JAMII NCHINI TANZANIA YOHANA P. MSANJILA University of Dar es Salaam, Tanzania Nordic Journal of African Studies 12(3): 296 309 (2003) KUSHUKA KWA HADHI YA LUGHA ZA JAMII NCHINI TANZANIA YOHANA P. MSANJILA University of Dar es Salaam, Tanzania ABSTRACT Lugha za jamii hapa nchini

More information

Mwongozo wa Kutathimini mifumo ya Ugawanaji wa faida na Mapato Katika Miradi ya Jamii ya MKUHUMI

Mwongozo wa Kutathimini mifumo ya Ugawanaji wa faida na Mapato Katika Miradi ya Jamii ya MKUHUMI David M. Mwayafu, Richard Kimbowa, Kristy Graham Mwongozo wa Kutathimini mifumo ya Ugawanaji wa faida na Mapato Katika Miradi ya Jamii ya MKUHUMI Na: David M. Mwayafu, Richard Kimbowa (Uganda Coalition

More information

Maoni ya Wananchi juu ya Huduma za VVU na UKIMWI Nchini Tanzania

Maoni ya Wananchi juu ya Huduma za VVU na UKIMWI Nchini Tanzania Maoni ya Wananchi juu ya Huduma za VVU na UKIMWI Nchini Tanzania 2 Maoni ya Wananchi juu ya Huduma za VVU na UKIMWI 2013 Maoni ya Wananchi juu ya Huduma za VVU na UKIMWI Dar es salaam, Dodoma na Pwani

More information

MKAKATI ATHARI YA MAZINGIRA NA KIJAMII YA KAZI YA PRO-ROUTES. Ombi kwa ajili ya fedha za umma wa mradi wa ziada

MKAKATI ATHARI YA MAZINGIRA NA KIJAMII YA KAZI YA PRO-ROUTES. Ombi kwa ajili ya fedha za umma wa mradi wa ziada Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Résumé non technique Version Swahili MKAKATI ATHARI YA MAZINGIRA NA KIJAMII YA KAZI YA

More information

Uhakika wa Mbegu kwa Uhakika wa Chakula MWONGOZO WA UZALISHAJI WA MBEGU ZA ASILI ZA MAHINDI

Uhakika wa Mbegu kwa Uhakika wa Chakula MWONGOZO WA UZALISHAJI WA MBEGU ZA ASILI ZA MAHINDI Uhakika wa Mbegu kwa Uhakika wa Chakula MWONGOZO WA UZALISHAJI WA MBEGU ZA ASILI ZA MAHINDI b Uhakika wa Mbegu kwa Uhakika wa Chakula MWONGOZO WA UZALISHAJI WA MBEGU ZA ASILI ZA MAHINDI 1 Mwongozo wa Uzalishaji

More information

UKUZAJI WA ASALI AFRICA (HONEY CARE AFRICA)

UKUZAJI WA ASALI AFRICA (HONEY CARE AFRICA) Empowered lives. Resilient nations. UKUZAJI WA ASALI AFRICA (HONEY CARE AFRICA) Kenya Miradi ya Equator Wanafijiji na Maendeleo Himili ya Jamii MIRADI YA UNDP EQUATOR Kote duniani, jamiii zinazidi kubuni

More information

Azimio lililopitishwa na Mkutano Mkuu tarehe 18 Desemba 2013 [juu ya taarifa ya Kamati ya Tatu (A/68/456/Add.2)]

Azimio lililopitishwa na Mkutano Mkuu tarehe 18 Desemba 2013 [juu ya taarifa ya Kamati ya Tatu (A/68/456/Add.2)] This unofficial translation is provided by the International Service for Human Rights Umoja wa Mataifa A/AZI/68/ Ugaw Jumla Mkutano Mkuu 30 Januari 2014 Kikao cha Sitini na Nane Dondoo ya Ajenda 69(b)

More information

MKAKATI WA PILI WA TAIFA WA KUDHIBITI UKIMWI ( )

MKAKATI WA PILI WA TAIFA WA KUDHIBITI UKIMWI ( ) JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA OFISI YA WAZIRI MKUU MKAKATI WA PILI WA TAIFA WA KUDHIBITI UKIMWI (2008 2012) TOLEO LA PILI Dar es Salaam, Oktoba, 2007 i ii JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA OFISI YA WAZIRI

More information

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA AFYA RIPOTI YA HUDUMA ZA AFYA TANZANIA BARA 2004 Imetayarishwa na: Idara ya Tiba Afya Makao Makuu P.O. Box 9083, DAR ES SALAAM June 2005 Yaliyomo Ukurasa Vifupisho

More information

TAMKO LA JUKWAA LA HAKI ZA WATOTO (TCRF) KUHUSU HAKI ZA WATOTO KATIKA KATIBA MPYA

TAMKO LA JUKWAA LA HAKI ZA WATOTO (TCRF) KUHUSU HAKI ZA WATOTO KATIKA KATIBA MPYA TAMKO LA JUKWAA LA HAKI ZA WATOTO (TCRF) KUHUSU HAKI ZA WATOTO KATIKA KATIBA MPYA Marekebisho ya 23 January 2013 YALIYOMO KURASA TAMKO LA JUKWAA LA HAKI ZA WATOTO (TCRF)... 0 KUHUSU HAKI ZA WATOTO... 0

More information

Toleo No. 137 Limesambazwa kwa Taasisi na Idara zote MEM Septemba 16-22, 2016 TETEMEKO. Wabunge WAKALA WA JIOLOJIA TANZANIA

Toleo No. 137 Limesambazwa kwa Taasisi na Idara zote MEM Septemba 16-22, 2016 TETEMEKO. Wabunge WAKALA WA JIOLOJIA TANZANIA Habari za nishati &madini NewsBulletin Toleo No. 137 Limesambazwa kwa Taasisi na Idara zote MEM TETEMEKO WAZIRI WA NISHATI NA MADINI AZINDUA RASMI BODI YA TANESCO -Uk2 Wabunge WAKALA WA JIOLOJIA TANZANIA

More information

MATUMIZI YA FACEBOOK KWA BIASHARA. Kwa Wanaoanza

MATUMIZI YA FACEBOOK KWA BIASHARA. Kwa Wanaoanza 1 Matumizi bora ya Facebook kwa Biashara MATUMIZI YA FACEBOOK KWA BIASHARA Kwa Wanaoanza For IT Services & Web Solutions Web: Email: info@dudumizi.com Phone: 0768816728 2 Matumizi bora ya Facebook kwa

More information

Kilimo cha kiekolojia cha Wakulima Wadogo Hufanikisha Haki za Mazingira

Kilimo cha kiekolojia cha Wakulima Wadogo Hufanikisha Haki za Mazingira Kilimo cha kiekolojia cha Wakulima Wadogo Hufanikisha Haki za Mazingira Kilimo cha kiekolojia cha Wakulima Wadogo Hufanikisha Haki za Mazingira Kiongozi hiki kimeandaliwa kikiwa ni sehemu ya mradi wa

More information

Mipango ya miradi katika udugu

Mipango ya miradi katika udugu Partnerschaftlich Projekte planen Mipango ya miradi katika udugu 2 Dibaji... 3 Utangulizi... 4 I. Nafasi ya (Wajibu wa) Fedha katika Udugu: Mtazamo wa Ki-indonesi... 5 II. Namna UEM Inavyowezesha Miradi

More information

Kitabu Cha Mafunzo Ya Uongozi Kwa Wanawake

Kitabu Cha Mafunzo Ya Uongozi Kwa Wanawake Uongozi Bora Kitabu Cha Mafunzo Ya Uongozi Kwa Wanawake UONGOZI BORA Uongozi ni uwezo wa kubuni na kuyaweka maono katika vitendo. -Mshiriki katika Semina ya Mafunzo Uongozi Bora: Kitabu cha Mafunzo ya

More information

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA ELIMU SAYANSI TEKNOLOJIA NA UFUNDI MTAALA WA ELIMUMSINGI DARASA LA I NA LA II

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA ELIMU SAYANSI TEKNOLOJIA NA UFUNDI MTAALA WA ELIMUMSINGI DARASA LA I NA LA II JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA ELIMU SAYANSI TEKNOLOJIA NA UFUNDI MTAALA WA ELIMUMSINGI DARASA LA I NA LA II JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA ELIMU SAYANSI TEKNOLOJIA NA UFUNDI MTAALA

More information

Ripoti ya Maendeleo ya Binadamu 2013

Ripoti ya Maendeleo ya Binadamu 2013 W N S E Muhtasari Ripoti ya Maendeleo ya Binadamu 2013 Kuinuka kwa Nchi za Kusini: Maendeleo ya Binadamu katika Ulimwengu Anuwai Empowered lives. Hati ya kunakili 2013 na Mradi wa Maendeleo ya Umoja wa

More information

BUNGE LA TANZANIA MKUTANO WA NANE. Kikao cha Ishirini na Nane Tarehe 16 Julai, (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A

BUNGE LA TANZANIA MKUTANO WA NANE. Kikao cha Ishirini na Nane Tarehe 16 Julai, (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Hii ni Nakala ya Mtandao (Online Document) BUNGE LA TANZANIA MKUTANO WA NANE Kikao cha Ishirini na Nane Tarehe 16 Julai, 2012 (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Spika (Mhe. Anne S. Makinda) Alisoma

More information

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA HOTUBA YA WAZIRI WA MAENDELEO YA JAMII, JINSIA NA WATOTO MHESHIMIWA SOPHIA M. SIMBA (MB.), AKIWASILISHA BUNGENI MAKADIRIO YA MATUMIZI YA FEDHA KWA MWAKA 2013/14 DODOMA Mei,

More information

Acknowledgment of Aramco Asia. Supplier Code of Conduct

Acknowledgment of Aramco Asia. Supplier Code of Conduct Acknowledgment of Aramco Asia Supplier Code of Conduct (Applicable to Vendors, Manufacturers, and Contractors) Aramco Asia is committed to the highest ethical and legal standards in the conduct of its

More information